(Education Digest / မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၁၃၊ ၂၀၁၆
“ပန္းခ်ီသင္တန္းတက္ခ်င္ရင္ ပန္းခ်ီသင္တဲ့ေက်ာင္းကိုသြားတက္၊ တကၠသိုလ္လာမတက္နဲ႔။
အျပင္ကဖတ္ထားတဲ့ စာေတြကိုထည့္ေျဖရင္ ဂုဏ္ထူးတန္းတက္ခြင့္ရဖို႔ မလြယ္ဘူး”။
ဒီစကားေတြကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ဖန္တီးရာခန္းမမွာ မိုးမခမီဒီယာက ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့တဲ့ “အိုင္တီနည္းပညာေခတ္ႏွင့္ ျမန္မာစာေရးဆရာမ်ား၊ Myanmar Writers and IT Age” ဆိုတဲ့ စာေပစကား၀ိုင္းမွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက ျမန္မာစာေပ အႏုပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တကၠသိုလ္ရဲ႕ စာသင္ခန္းတြင္းက သူ႔ အေတြအႀကံဳေတြကို ၀င္ေရာက္ေဆြး ေႏြးသြားတဲ့ စကားေတြထဲက တခ်ိဳ႕ပါ။
ဒီေက်ာင္းသားေလးရဲ႕စကားေတြဟာ ယေန႔ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တကၠသိုလ္ပညာေရးမွာ အမွန္တကယ္ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြပါပဲ။ ၾကက္တူေရြးႏႈတ္တိုက္က်က္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ပံုစံကို အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြကေနစၿပီး တကၠ သိုလ္အဆင့္ျမင့္ပညာေရးစနစ္အထိ က်င့္သံုးေနတယ္ဆိုတာဟာ ဒီေက်ာင္းသားေလးရဲ႕ေဆြးေႏြးခ်က္က သက္ေသျပေနပါ ေတာ့တယ္။
တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာက်င့္သံုးေနတဲ့ ပညာေရးစနစ္ဆိုတာနဲ႔ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကြာျခားမႈေတြကို ႏိႈင္း ယွဥ္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္ဆိုရင္ အေ၀းႀကီးေတြကို လိုက္ၾကည့္ေနဖို႔ေတာင္မလိုပါဘူး။ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံတ ကာက လာဖြင့္ေနတဲ့ International Schools ဆိုတာေတြနဲ႔ အစိုးရအေျခခံပညာေက်ာင္းေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့ လာၾကည့္ မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ကြာျခားခ်က္ေတြ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမွာေတြ အမ်ားႀကီးဆိုတာ အထင္အရွား ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ လာဖြင့္ၾကတဲ့ International Schools ေတြမွာ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ စာၾကည့္တိုက္ေတြ ရွိၾကပါတယ္။ သီးသန္႔အေဆာင္ေတြ အခန္းေတြနဲ႔ တခမ္းတနားႀကီးဖြင့္ထားၾကတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာအတန္းအလိုက္ စာသင္ခန္းတစ္ခုခ်င္းစီမွာ ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္တိုက္ငယ္ပံုစံမ်ိဳး စာအုပ္စင္ေလးေတြ ထားေပးထားၾကတာပါ။ အဲ့ဒီစာသင္ ခန္းထဲက စာၾကည့္တိုက္ငယ္လို ဖန္တီးထားတဲ့ စာအုပ္စင္ေတြကို အတန္းပိုင္ဆရာကိုယ္တိုင္က ႀကီးၾကပ္ပါ တယ္။ ဆရာက သူ႔အခန္းထဲကေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စာဖတ္ႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ကိုလိုက္ၿပီး စာအုပ္စင္နံပါတ္ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္စာ အုပ္တန္းက စာအုပ္ေတြကို ဖတ္သင့္တယ္။ ဘယ္လိုစာေပမ်ိဳးေတြကို ဖတ္သင့္တယ္ဆိုတာကို လမ္းညႊန္ေပးပါ တယ္။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ တစ္ေန႔ကို စာအုပ္ဘယ္ေလာက္ ဖတ္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း တစ္ပါတည္းေျပာလိုက္ပါေသးတယ္။ ေက်ာင္းသားက သူငွားလာတဲ့ စာအုပ္ကို လြယ္အိတ္ထဲမွာ ဒီတိုင္းထိုးထည့္ထားလို႔မရပါဘူး။ သူငွားဖတ္တဲ့ စာအုပ္ေတြထဲက အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ေဆြးေႏြးခ်က္ Feedback ကို ေရးရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔ေက်ာင္းတက္တဲ့ အခါမွာ ငွားသြားတဲ့စာအုပ္နဲ႔အတူ ေက်ာင္းသားကိုယ္တိုင္ေရးထားတဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို ဆရာ့ဆီမွာ သြားၿပီး အပ္ႏွံ ရပါတယ္။ ဆရာက ေက်ာင္းသားေတြေရးလာတဲ့ စာတမ္းေတြကိုဖတ္ၿပီး ကေလးရဲ႕စာဖတ္စြမ္းရည္ကို အကဲျဖတ္ အမွတ္ ေပးပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ မိဘနဲ႔ေဆြးေႏြးပါတယ္။
ကေလးေတြကို ဖတ္ခိုင္းတဲ့စာအုပ္ေတြဟာ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ စာအုပ္ေတြပါသလို ရသစာေပ၊ သုတ၊ ကဗ်ာ၊ အထၳဳပၸတၱိေတြလည္းပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔ဖတ္ထားတဲ့ စာေတြကို အေျခခံၿပီး စာေမးပြဲေတြမွာေျဖဆိုရပါတယ္။ သင္ခန္းစာေတြကိုလည္း အေမးအေျဖေတြေပးၿပီး က်က္ခိုင္းတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ- သမိုင္းသင္ခန္းစာတစ္ခု သင္လိုက္တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီသမိုင္းထဲကအေၾကာင္းအရာေတြကို ကေလးေတြကိုယ္တိုင္ Internet (သို႔မဟုတ္) စာၾကည့္ တိုက္ကို အသံုးခ် ရွာေဖြဖတ္ရႈ Research လုပ္ၿပီး စာစဥ္ေတြေရးခိုင္းတာပါ။ အဲ့ဒီလို အတန္းတြင္း လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း အတန္းတင္ေပးဖို႔အတြက္ အမွတ္ေပးတာပါ။ ဒီေတာ့ ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ရွာေဖြဖတ္ရႈလာတာ မတူညီ တာေတြကို စာသင္ခန္းထဲမွာ ဆရာနဲ႔အတူ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ဒါဟာ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာကလာဖြင့္တဲ့ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ မူလတန္း၊ အလယ္တန္းကေလးေတြရဲ႕ စာဖတ္စြမ္းရည္ကို စာသင္ ခန္းေတြကေနစၿပီး ျမွင့္တင္ေပးတဲ့ ပံုစံပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးမႈဆိုတာနဲ႔အတူ တပါတည္း တြဲပါလာတာကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚစဥ္းစားမႈကို အားေပးျခင္းပါ။ ဆရာနဲ႔ တျခား ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ့ အျမင္ေတြ၊ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ တင္ျပခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္ေတြ ေပးျခင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆရာဗဟိုျပဳကေန ေက်ာင္းသား ဗဟုိျပဳကို ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ စာသင္ခန္း အာဏာရွင္စနစ္ကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ေက်ာင္းသားရဲ႕ မိမိယံုၾကည္ရာ၊ ထင္ျမင္ရာကို မေၾကာက္မရြံ ထုတ္ေဖာ္လိုစိတ္ကို ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးျခင္းေတြပါ။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားက ဆရာေမာင္သစ္ဆင္းရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ သင့္ဘဝ မဂၢဇင္းေဆာင္းပါး “ေၾကာက္စိတ္” ပါ ဇာတ္လမ္းဟာ မ်က္ေမွာက္စာသင္ခန္းေတြမွာ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ပေပ်ာက္ေနပါၿပီလဲ။ စံေက်ာင္းဆရာေတာ္နဲ႔ မင္းတုန္းမင္း ျဖစ္လာမယ့္ ေမာင္လြင္တို႔ရဲ႕ အင္းသားႀကီးငၾကဴး ငါးေျခာက္ျပား ရာဇဝင္အေပၚ ေက်ာင္းသားဘက္က တင္ျပတဲ့ ဆရာနဲ႔ မတူညီတဲ့ အျမင္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ ႀကိမ္လံုးနဲ႔ မိတ္ဆက္ခံရျခင္း၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းထြက္ရျခင္းနဲ႔ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အဆံုးသတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ “အမိန္႔နာခံျခင္း”၊ “ေၾကာက္စိတ္” သြတ္သြင္းျခင္း ႀကိမ္လံုး အေျခခံ ဆရာဗဟိုျပဳ အာဏာရွင္ စာသင္ခန္းစနစ္ဟာ ယခုအခ်ိန္မွာ ႀကိမ္လံုး အလြန္အကၽြံ မသံုးေတာ့ဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွာ အႏွစ္သေဘာျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ား လြတ္လပ္စြာ အျမင္ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္၊ ဖလွယ္ခြင့္ဟာ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးစနစ္နဲ႔ စာသင္ခန္းေတြမွာ မတြင္က်ယ္ေသးပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ျပင္ပ ရသနဲ႔ ဗဟုသုတ စာဖတ္ျခင္းဓေလ့ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္းျခင္းရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေပၚ အက်ိဳးေက်း ဇူးသက္ေရာက္မႈပါ။ ပညာတတ္တာနဲ႔ ပညာရွိတာမတူညီသလို၊ စာသင္ယူတာနဲ႔ စာဖတ္တာဟာလည္း ကြာျခားပါတယ္။ သင္ယူတယ္ဆိုတာဟာ အဆင္သင့္ျပ႒န္းၿပီးသား အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို သင္ယူလိုက္တာပါ။ စာဖတ္ျခင္းဆိုတာကေတာ့ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ဖတ္ရႈလိုက္တဲ့ စာေပ၊ စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို မွတ္သားျခင္း၊ ဆင့္ပြားေတြးေခၚျခင္း၊ ႏိႈင္းယွဥ္စဥ္းစားျခင္းဆိုတာေတြပါ အားလံုးပါ၀င္ပါတယ္။
ဥပမာ- ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ သူဖတ္ရႈလိုက္တဲ့ ရသစာေပတစ္အုပ္ကေန ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ျခင္း၊ ရိုင္းပင္းကူညီတတ္ ျခင္း၊ လူႏွင့္လူခ်င္းထားရမယ့္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာစတာေတြအျပင္၊ မာန္မာနေထာင္လႊားျခင္း၊ ေဒါသႀကီးျခင္း၊ ေလာဘႀကီးျခင္းစတာေတြေၾကာင့္ရလာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြ၊ ဒါေတြကို ဆရာ ဆရာမနဲ႔ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြအၾကား အျပန္အလွန္ေဆြး ေႏြးေပးျခင္းက ျပည္သူ႔နီတိေတြ၊ ဘ၀အတြက္တာဆိုတာေတြကို အလြတ္က်က္ဖို႔ သင္ေပးတာထက္ ကေလးေတြရဲ႕ဦးေႏွာက္ ထဲမွာ ပိုၿပီး စြဲလမ္းမွတ္မိေစပါတယ္။ လက္ေတြ႔ဘ၀မွာလည္း ပိုၿပီးအသံုးခ်တတ္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း အဆင့္ဆင့္မွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့၊ ဖတ္ရႈသင့္တဲ့ ရသစာေပေတြ၊ ပံုျပင္ေတြ၊ ရုပ္ျပစာအုပ္ေတြကို ေက်ာင္းေတြမွာဖတ္ရႈႏိုင္ေအာင္ ဆရာဆရာမေတြကဦးေဆာင္ၿပီး မိဘေတြနဲ႔အတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ရသစာေပေတြျဖစ္ပါတယ္။ ရသစာေပေတြကသာ ဘာသာအယူအဆ၊ အသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳးေရး စတာေတြေၾကာင့္ ယေန႔လူသားေတြၾကားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ၿငိမ္းေအးေစမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မူလတန္းအရြယ္ကစၿပီး ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔ ရသစာေပေတြကို ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေစ သင့္ပါတယ္။
အခုတေလာ သတင္းမီဒီယာေတြကို ဖတ္ၾကည့္ၾကသူတိုင္း မုဒိမ္းမႈ၊ လူသတ္မႈ၊ ဓားထိုးမႈ စတာေတြ တစ္ေန႔တစ္ျခား ပိုမိုမ်ားျပားလာတယ္ဆိုတာကို သတိထားမိၾကမွာပါ။ ဒါဟာ ဘာကိုေဖာ္ျပသလဲဆိုရင္ ရသစာေပဖတ္မႈႏႈန္း မရွိသေလာက္က်ဆင္းလာတယ္ဆိုတာပါပဲ။ မိိုးမခစာေပစကားဝိုင္းမွာ စာေရးဆရာမ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ စကားနဲ႔ ဆိုရရင္ “ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံက လူေတြအမ်ားစုဟာ စား၀တ္ေနေရးဆိုတဲ့ အခက္အခဲကိုေျဖရွင္းေနရတာေတြမ်ားလြန္းေတာ့ ဦးေႏွာက္ေတြက Lock က်သြားၿပီး ႏွလံုးသားေတြက ၾကမ္းတမ္းသြားၾကလို႔” ဆိုရမလိုပါပဲ။ ရသစာေပကေပးတဲ့ အသိအျမင္ေတြနည္းပါးလာမႈဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကို ၾကမ္းတမ္းလာေစသလို၊ မေကာင္းမႈေတြကို က်ဴးလြန္ဖို႔ဆိုတာလည္း လက္မရြံ႔ၾကေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။
ျမန္မာစာေပ၊ ပညာေရး စနစ္ႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္စနစ္တို႔ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကည္သည့္ မိုးမခ စာေပစကားဝိုင္း (ဇူလိုင္ ၄၊ ၂၀၁၆ (ဖန္တီးရာ ခန္းမ) /ဓာတ္ပံု – မိုးမခ) |
တဖက္မွာလည္း အမွတ္စနစ္ကိုအေျခထားတဲ့ စာေမးပြဲပံုစံေတြေၾကာင့္ သင္ရိုးထဲကစာေတြကိုမွ အလြတ္မက်က္ရင္၊ အဲ့ဒီစာေတြအတုိင္း မေျဖရင္ အမွတ္ျပည့္မရႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အသိကို အေျခခံပညာေရးမွသည္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးအထိ ရိုက္သြင္းထားခဲ့ေလေတာ့ သင္ရိုးဖတ္စာအုပ္ထဲက စာကလြဲ၍ က်န္တဲ့စာေတြကို စာလို႔ကိုမထင္ေတာ့တာေတြျဖစ္လာရတာပါပဲ။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ ေက်ာင္းစာမဟုတ္တဲ့ အျပင္စာတစ္ခုခုဖတ္ၿပီဆိုလွ်င္ပဲ လူႀကီးေတြ၊ ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဒီေက်ာင္းသားကို စာမႀကိဳးစားသူ၊ စာထဲစိတ္၀င္စားမႈမရွိသူ တစ္ေယာက္အျဖစ္ ပံုေဖာ္လိုက္ၾကတာပါပဲ။
ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အေျခခံ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးစနစ္ေတြမွာ စာၾကည့္တိုက္ေတြကအေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑မွာ ပါ၀င္ေနသလို၊ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီအႏုပညာ၊ အားကစားဆိုတာေတြရဲ႕ အေရးပါမႈဟာလည္း ေနာက္က်က်န္မေနခဲ့ပါဘူး။ အေျခခံပညာေက်ာင္း သားေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြထဲကပဲ စာေပ၊ ဂီတ၊ အႏုပညာနဲ႔ အားကစားကၽြမ္းက်င္သူေတြေပၚထြက္လာၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အျပင္ဗဟုသုတနဲ႔ စာေပေလ့လာလိုက္စားလိုစိတ္ရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို အားေပးေျမေတာင္ေျမွာက္ ေပးဖို႔ေ၀းစြ ေက်ာင္းျပင္ပေရာက္ေအာင္တြန္းပို႔ေနၾကတာကိုသာ ေတြ႔ေနရတာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းလွပါတယ္။
သင္ရိုးေတြေျပာင္းလိုက္ရံုနဲ႔ ပညာေရးစနစ္ႀကီး မေျပာင္းလဲႏိုင္ပါဘူး။ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ေတြမွာပါတာေတြကို အလြတ္က်က္မွတ္ေျဖခိုင္း တာဟာ ပညာတတ္ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးတာမဟုတ္ပါဘူး။ အာဂံုေဆာင္ထားတဲ့ အေျဖေတြကို စာရြက္ေပၚခ်ေရးနိုင္ရံုနဲ႔ ဂုဏ္ထူးတန္းေက်ာင္းသားမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ တကယ္တတ္သိတဲ့ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ေတြ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္သူေတြ နိုင္ငံမွာေပၚထြန္းလာဖို႔ဆိုတာမွာ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ျပင္ပက စာေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ထိေတြ႕မႈေတြ၊ ဖန္တီးမႈေတြ လိုပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ ကေလးသူငယ္၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ စာဖတ္စြမ္းရည္နဲ႔ နဂိုရွိၿပီးသား စာဖတ္လိုစိတ္ေတြ ပိုမိုတိုးတက္လာေအာင္ အားေပးဖို႔လိုေနပါတယ္။ ဒီလိုအားေပးဖို႔ဆိုတာဟာလည္း အေျခခံ၊ အဆင့္ျမင့္ ဆရာ ဆရာမေတြေရာ၊ မိဘေတြရဲ႕ ခံယူခ်က္ပိုင္းေတြမွာေျပာင္းလဲဖို႔လိုအပ္သလို၊ သက္ဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္သူအဖြဲ႔အစည္းအဆင့္ဆင့္ကလည္း စနစ္တက် ၀ိုင္း၀န္းျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးမႈေတြကို ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
ခင္စႏၵာျမင့္
ဇူလိုင္ ၀၇၊ ၂၀၁၆(Education Digest (ပညာပေဒသာ) အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၅)၊ အမွတ္ (၂၇) တြင္ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့ပါသည္။)