ႏိုင္ငံတကာသာဂိ – အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုုင္ငံေရး ဆပ္ကပ္ပြဲ
(မိုုးမခ) ေမ ၁၅၊ ၂၀၁၆
အစတုုန္းက ေရးခဲ့တာက အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲရာသီဟာ အားကစားပြဲေတြ အပန္းေျဖပြဲေတြလိုု အခ်ိန္ျဖဳန္း အေပ်ာ္ရွာသလိုုပဲလိုု႔ ေရးဖူးတယ္။ အခုုေတာ့ ဆပ္ကပ္ပြဲလိုု႔ ေျပာရမယ္။ ဆပ္ကပ္ပြဲဆိုုတာက ပြဲၾကည့္သူ ပရိသတ္ ရင္သတ္ရႈေမာ အသည္းတယားယား တထိတ္ထိတ္ ျဖစ္ေအာင္ လုုပ္တဲ့သူက လုုပ္၊ ၾကည့္တဲ့သူက ၾကည့္။ ျပီးေတာ့လည္း ျပီးသြားတဲ့ဟာကိုုး။ အခုုဟာက လက္ယာစြန္း ဓနရွင္ၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္ၾကီးက ရီပတ္ဘလစ္ကန္သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအစစ္ၾကီးကိုု ၀င္ေတာ့မယ္ အလားအလာက မ်ားလာျပီ။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြကိုုယ္တိုုင္က သူတိုု႔ သမၼတေလာင္းကိုု သူတိုု႔မွာ မယုုံၾကည္ႏိုုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ သူတိုု႔ပါတီကိုုေတာင္ ျပန္ျပီး နင္းသြားေလမလား စိုုးရိမ္ေနရေတာ့ တေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္က ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမတ္ေခါင္းေဆာင္ ေပါရိုုင္ရင္နဲ႕ သမၼတေလာင္းျဖစ္ခ်င္သူ ထရန္႔တိုု႔ ေတြ႔ဆုုံ ေဆြးေႏြးၾကရပါတယ္။ ရိုုင္ရင္က ခုုထိကိုု ထရန္႔ကိုု အျပည့္အ၀ေထာက္ခံေၾကာင္း ထုုတ္မေျပာေသးေတာ့ ပရိသတ္ကအသည္းတယားယားေပါ့။
ဒီၾကားထဲမွာ အိုုဘားမားအစုုိးရက အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ transgender (မူရင္းလိင္စိတ္မွ ကြဲျပားေနသူ) ေတြကိုု သူတိုု႔လိုုလားတဲ့ အိမ္သာခန္း (က်ား၊ မ အိမ္သာ) လြတ္လပ္စြာ သုုံးခြင့္ျပဳေၾကာင္း ဥပေဒျပဌာန္းလိုုက္ပါတယ္။ ဥပမာ မလိင္ျဖစ္ေနေသာလည္း ဖိုုစိတ္ ျဖစ္ေနသူက သူ႔ကိုုယ္သူ ဖိုုအျဖစ္ က်ားအိမ္သာ သုုံးတာကိုု ဥပေဒအရ ခြင့္ျပတယ္ေပါ့။ အေမရိကန္ျပည္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္က လိင္တူ လိင္ကြဲ ဆက္ဆံလိုုသူမ်ား ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္း တန္းတူအခြင့္အေရးေပးေၾကာင္း ျပဌာန္းလိုုက္ပါတယ္။ သည္ေနာက္ မူရင္းလိင္စိတ္မွ ကြဲျပားေနသူေတြ (ျမန္မာလိုု ေယာက်ာ္းလ်ာ၊ မိန္းမလ်ာ။ ဘိုုလိုု ေဂးနဲ႔ လက္စဘီယံ) ေတြကိုု သူတိုု႔ ေျပာင္းခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ ကိုုယ္ ထုုတ္ေဖာ္ခြင့္ အသိအမွတ္ျပဳခြင့္ကိုု ေပးလိုုက္ပါတယ္။ အဲဒီကတဆင့္ အစုုိးရေက်ာင္းေတြမွာ သူတိုု႔ေတြ သူတိုု႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ လိင္စိတ္ရွိတဲ့ အိမ္သာကိုု လြတ္လပ္စြာ သုုံးဖိုု႔ သတ္မွတ္ျပန္ပါတယ္။ ေျမာက္ကယ္ရိုုလိုုင္းနားျပည္နယ္နဲ႔ မစၥစပီျပည္နယ္တိုု႔က ျပည္နယ္အစုုိးရေတြက လက္မခံေတာ့ သူတိုု႔ဥပေဒေတြနဲ႔ တားျမစ္တာ ကန္႔ကြက္တာ လုုပ္ၾကပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုု အစုုိးရနဲ႔ ျပည္နယ္ အစုုိးရေတြ အျပန္အလွန္ တရားစြဲၾကနဲ႔ အၾကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ၂၀၁၆ အေရးၾကီးတဲ့ သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလမွာ ဒီ လိင္တူ လိင္ကြဲ ကိစၥဟာ သမၼတေလာင္းေတြ အမတ္ေလာင္းေတြ မဲဆႏၵရွင္ေတြၾကားမွာ အၾကီးအက်ယ္ ရိုုက္ခတ္ ဂယက္ထေနတာကိုု ေထာက္ျပတာပါ။
ဒါက ဆပ္ကပ္ပြဲမ်ားမွာဆိုုရင္ အေရြးခံမယ့္ ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြအတြက္ ၾကိဳးတန္းေပၚ လမ္းေလ်ာက္ရတဲ့ အသည္းတယားယား ကိစၥတခုုေပါ့ဗ်ာ။ ေရွးရိုုးစြဲေတြ လက္ယာစြန္းေတြက ႏိုုင္ငံျခားသား ဆန္႔က်င္ေရး၊ ျပည္ပစီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ားကိုု ကန္႔သတ္ေရး၊ ဘာသာ သာသနာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္မ်ား ထက္သန္ေရးေတြအေပၚမွာ အားသန္ေနၾကတ့ဲၾကားထဲမွာ ေခတ္ေပၚ အယူအဆ သေဘာထား အသစ္မ်ားျဖစ္တဲ့ အသားအေရာင္၊ လူမ်ဳိး၊ လိင္တူ လိင္ကြဲ ၊ အလုုပ္သမား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အခြင့္အေရး တန္းတူရရွိေရတိုု႔အေပၚ မ်က္စိစပါးေမႊး စူးေနၾကတာျဖစ္ေနရာက ေမြးရာပါလိင္နဲ႔ လက္ရွိစိတ္ ကြဲျပားေနသူေတြ အိမ္သာကိစၥပါ ၀င္လာေတာ့ အၾကီးအက်ယ္ အုုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္ရတာေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ ဒါကိုု ႏိုုင္ငံေရး သုုံးသပ္သူေတြက wedging လုုပ္တယ္။ သပ္လ်ဳိတယ္လိုု႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အိုုဘားမားတိုု႔ သပ္လ်ဳိတာက ကိုုယ့္ပါတီကိုုယ္ မဟုုတ္ဘဲ အခုုကတည္းက အလဲအကြဲျဖစ္ေနတဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီကိုု သပ္လ်ဳိတာလိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ အထဲမွာကလည္း လက္ယာအစြန္းမေရာက္ဘဲ အလယ္အလတ္ ညိွညိွႏႈိင္းႏႈိင္းလုုပ္လိုုသူေတြ ႏိုုင္ငံေရး၀ါရင့္ေတြ ရွိပါတယ္။ သာတူ ညီမွ် သေဘာထားတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ပါတီက ေခါင္းတင္ထားတဲ့ အစြန္းေရာက္ အမာဂုုိဏ္းသားေတြ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ရင္ အဲသည္လူေတြက စိတ္ပ်က္ျပီး မဲမထည့္မွာ အားမေပးၾကမွာကိုု ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုုယ္တိုုင္က စိုုးရိမ္ေနၾကတာပါ။ ထရန္႔သာ သမၼတေလာင္း ျဖစ္ရင္ ပံ့ပိုုးမႈေတြ မလုုပ္ႏိုုင္ဘူးလိုု႔ ေငြေၾကးၾသဇာၾကီးသူ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးသူ အစုုအဖြဲ႔ေတြၾကားထဲ အသံေတြ ထြက္ေနၾကေတာ့။ ဒီ အိမ္သာကိစၥက သူတိုု႔ပါတီ၀င္ေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ပိုုျပီး ေသြးကြဲဖိုု႔ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုုျပီး သပ္လ်ဳိမႈအျဖစ္ သုုံးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်။
သူတိုု႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုုင္ငံေရးက ဆပ္ကပ္ပြဲဆိုုေတာ့ ပြဲဆူေလ လူမ်ားေလ လူစည္ေလ ေအာင္ျမင္ေလလိုု႔ပဲ သေဘာထားၾကသလား မသိပါဘူးခင္ဗ်။ အခုုလိုု သပ္လ်ဳိတာေတြအျပင္ အတင္းအဖ်င္းေတြ ျဖန္႔ခ်ိ အပုုတ္ခ်တာေတြကလည္း အမ်ားအျပားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာ တဖက္က ဒီမိုုကရက္တစ္ပါတီ ျပိဳင္ဖက္သမၼတေလာင္းေတြျဖစ္တဲ့ ဟီလာရီကလင္တန္နဲ႔ ဘာနီးဆင္းဒါးတိုု႔ကလည္း ပါတီတြင္းက လူငယ္မဲဆႏၵရွင္ေတြၾကားထဲမွာ wedging ေတြ ရွိပါတယ္။ ဘယ္သူက လက္၀ဲစြန္း ပိုုေရာက္သလဲ ျပိဳင္ေနၾကေတာ့ လူငယ္ေတြထဲက ေလာကနိဗၼာန္စိတ္ကူးယဥ္ၾကတဲ့ လက္၀ဲယိမ္း လူငယ္ေတြအမ်ားအျပားက ဘာနီမွ ဘာနီပဲ တဲ့ဗ်။ ဘာနီမွ တက္မလာရင္ မဲမေပးၾကေတာ့ဘူးလိုု႔ ၾကိမ္းေနၾကပါတယ္။
လက္ရွိ အေမရိကန္ျပည္ကိုုယ္တိုုင္ကလည္း အေျပာင္းအလဲရဲ့ လမ္းခြ လမ္းဆုုံ လမ္းခုုလတ္ကိုု ေရာက္ေနတာပါ။ ေရွးရိုုးစြဲ conversative လက္ယာယိမ္းတဲ့ မူ၀ါဒေတြ သေဘာထားေတြနဲ႔ပဲ ဆက္သြားၾကမလား၊ လက္၀ဲယိမ္းသူေတြ လိုုလားတဲ့ သာတူညီမွ် ေလာကနိဗၼာန္မွာ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြ ေ၀မွ်စားေသာက္ ေနထိုုင္ၾကမလား ဒါကိုု ေရြးၾကရမလိုုလိုု ျဖစ္ေနတာပါ။ ဆပ္ကပ္ပြဲဆိုုေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလုုံးက ဟုုတ္မလုုိလိုုခ်ည္းပဲ။ တကယ္တန္းမွာက အလယ္အလတ္ အားလုုံး ပါ၀င္ႏိုုင္တဲ့ မူ၀ါဒေတြ သေဘာထားေတြ ထားႏိုုင္မွ ျဖစ္ၾကမွာကိုုး။ လက္ေတြ႔မွာ ၾကည့္လိုုက္ရင္ ေတာင္အေမရိကတိုုင္းျပည္ေတြမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးဂိုုဏ္းေတြ၏ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အစုုိးရ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြက ျခိမ္းေျခာက္ေနပါတယ္။ အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႔အလယ္ပိုုင္းမွာက ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားန႔ဲ တိုုင္းျပည္ေတြ ပ်က္စီးကြယ္ေပ်ာက္မႈေတြ ရင္ဆိုုင္ေနရပါတယ္။ ရုုရွားတိုု႔ တရုုတ္တိုု႔လိုု တပါတီ အာဏာရွင္ေတြကေတာ့ အမ်ဳိးသားေရးမူ၀ါဒ ေရွ႔တန္းတင္ျပီး မိမိအက်ဳိးစီးပြားမ်ား ျဖန္႔က်က္ စုုိးမိုုးေရး ကိုု ေရွ႔တန္းတင္ေနၾကပါျပီ။ ဥေရာပသမဂၢဆိုုတာ သာယာေသာ ဆိုုရွယ္လစ္လူ႔ေဘာင္ကိုု တည္ေဆာက္ေနရင္းနဲ႔ အလုုံးအရင္းနဲ႔ ၀င္ေရာက္လာေသာ အျခားေဒသက လူမ်ား၊ သေဘာထားမ်ားကိုု ရင္ဆိုုင္ေျဖရွင္းဖိုု႔ အၾကပ္အတည္းစုုံ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အနာဂတ္အတြက္ ေမာင္းႏွင္အားျဖစ္လာေတာ့မယ့္ အာရွႏိုုင္ငံမ်ားကေကာ ဘယ္လိုုေတြ ျဖစ္ေနသလဲ။ ျပင္ပကမာၻက ရိုုက္ခတ္မႈ ဂယက္ေတြကိုု သူတိုု႔ကုိယ္တိုုင္လည္း ခံစား ရုုန္းကန္ေနၾကရပါျပီ။ အေမရိကန္ဆပ္ကပ္ပြဲၾကီးရဲ့ ရလဒ္ကေတာ့ ႏိုုင္ငံတကာအတြက္ သင္ခန္းစာေတြ ျပင္ဆင္ အတုုယူစရာေတြ ျဖစ္လာမွာကေတာ့ ေသခ်ာ ေနေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။
ဆပ္ကပ္ပြဲၾကည့္ျပီး အိမ္ျပန္တဲ့ ပရိသတ္ေတြဆိုုတာ ကိုုယ္အိမ္မွာလည္း ဆပ္ကပ္ပြဲထဲက အကြက္ဆန္းေတြ စမ္းသတ္ လုုပ္ခ်င္ လုုပ္ၾကည့္ၾကမွာကိုုး။ ရုုပ္ရွင္ေတြထဲကစတန္႔ခန္းေတြလိုု “အေမရိကန္ႏိုုင္ငံေရး ေရြးေကာက္ပြဲဆပ္ကပ္ဆိုုတာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား အထူးေလ့က်င့္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈသာ ျဖစ္ေၾကာင္း မိမိဘာသာ မိမိ အတုုခိုုး လုုပ္ျခင္းကိုု ေရွာင္ၾကင္သင့္ေၾကာင္း” သတိေပးစာသားမွ မပါတာကိုုးေလေနာ္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
