(မုိးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၆
(က) ဗကပ ျပိဳကြဲျခင္းႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္မ်ား
၁၉၈၉ မတ္လတြင္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းရွိ အင္အားအၾကီးဆုံးလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ဗကပ ျပိဳကြဲမႈသည္ ကိုးကန္႔ ဖုန္ၾကားရွင္းအဖြဲ႕မွ အစျပဳသည္။ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕မွ MNDAA ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ဗကပမွ ခြဲထြက္၍အစိုးရႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္ကိုယူလိုက္သည္။ အစိုးရႏွင့္အပစ္အခတ္အတိုက္အခိုက္ ရပ္လိုက္သည္။ နဝတ အစိုးရကလည္း အထူးေဒသအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးလိုက္ျပီး နိုင္ငံေတာ္အဆင့္ကိုယ္တိုင္လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျပီး ဗကပအား အေကာင္းဆုံး ထိုးႏွက္နိုင္ခ့ဲသည္။
ထိုမွအစျပဳ၍ ဝ ေဒသပန္ဆန္းဌာနခ်ဳပ္တြင္လည္း အာဏာသိမ္းပြဲ ၁၉၈၉ ဧျပီလတြင္ျဖစ္ပြါးျပီး ဝ တုိ႔ကလည္း UWSA ဟု ခြဲ ထြက္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ မိုင္းလားေဒသကလည္း NDAA ဟူေသာ နာမည္ႏွင့္ခြဲထြက္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပန္ဝါေဒသမွ ဗကပ ၁၀၁ စစ္ေဒသ လာခ်ိတ္ ေလာ္ေဝၚမ်ားလည္း NDA (K) ဟူေသာနာမည္ႏွင့္ ခြဲထြက္သည္။ ခြဲထြက္ေသာ အဖြဲ႕အားလုံးအားနဝတ စစ္ေခါင္းမ်ားက ၾကိဳဆိုျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူသည္ဟုဆိုလိုက္ၾကသည္။ နဝတ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖုိ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္မွာေနာင္ခါလာ ေနာင္ခါေစ်း ျဖစ္သည္။ ေလာေလာဆယ္ အင္အားအၾကီးဆုံး လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ဗကပ ျပိဳကြဲေရးျဖစ္၏။ဤသုိ႔ျဖင့္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲထားေသာ ဗကပမွခြဲထြက္သည့္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား ၿမိဳ႕ေပၚလာခြင့္ေပးသည္။ အထူးအခြင့္အေရးေပးသည္။ ေတာ္တန္ရံုဥပေဒ ခ်ိဳးေဖါက္ မထီမ့ဲ့ျမင္ျပဳမႈမ်ားအား ခြင့္လႊတ္ေပးထားသည္။ဤသုိ႔ျဖင့္ နဝတ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း အဓိက စစ္တိုက္ေနရေသာ ဗကပအားျဖိဳကြဲျပီး ျပည္ တြင္းရွိ နိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္းအား အာရံုစိုက္ကိုင္တြယ္ခြင့္ရသြားေတာ့သည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္မ်ားေခတ္စားလာျပီး က်န္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား ဂယက္ရိုက္ေတာ့သည္။ ရွမ္းေျမာက္ရွိ ဦးေဆထင္ဦးေဆာင္ေသာ SSA ကလည္း အစိုးရႏွင့္အပစ္ရပ္၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္ကိုယူသည္။ ေရႊလီ ခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္အတြင္းရွိ ဗကပမ်ားေတာ့ ျပိဳကြဲသြားသည္။ ဗကပ ၂၀၂ မွေဒသခံပေလာင္မ်ားကေတာ့ ပေလာင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕သုိ႔ဝင္ေရာက္သြားၾကသည္။
ပေလာင္အဖြဲ႕၏ ရင္းႏွီးေသာမဟာမိတ္လည္းျဖစ္ နယ္ေျမလည္းဆက္စပ္ေနသည့္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ KIA တပ္မဟာ ၄ မွ ဒု တပ္မဟာမွဴး ဗို္လ္မွဴး မထုေနာ္ဦးစီးအင္အားအခ်ဳိ႕ ခြဲထြက္ျပီး နဝတ အစိုးရႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္ကိုယူလိုက္သည္။ KIA တပ္မဟာ ၄ တပ္မဟာမွဴးနွင့္ အင္အားအခ်ဳိ႕ က်န္ေနေသးေသာ္လည္း ဂယက္ေကာင္းေကာင္းထသြားသည္။ ထုိ႔ျပင္အစိုးရႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားေသာ SSA ရွမ္းေျမာက္က ထိုင္းနယ္စပ္မွ ျပန္တက္လာေသာ KIA မွ အဖြဲ႕တဖြဲ႕အား ဖမ္းဆီးျပီး နဝတအစိုးရထံအပ္လိုက္သည္။
ေျပာရလ်င္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအဖုိ႔ ညီအကိုမသိ တသိ အခ်ိန္ဟု ေျပာဆိုရေပမည္။ ပတ္လည္မွ အဖြဲ႕မ်ားျငိမ္းခ်မ္းေရးယူျပီးသကာလ ၾကားထဲတြင္ရွိေသာ ပေလာင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အဖုိ႔ အၾကပ္ရိုက္လာသကဲ့သုိ႔ ဂယက္ရိုက္မႈ လည္းရွိလာသည္။ ထိုစဥ္အတြင္း PSLOအတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ရင္ႏွင့္အင္အား ၃၀ ခန္႔ အစိုးရထံအလင္းဝင္သြားသည္။ ၎အဖြဲ႕အား နဝတအစိုးရ က ေက်ာက္မဲတြင္ေနရာခ်ေပးထားသည္။
ရွမ္းေျမာက္ရွိ အဓိကအင္အားၾကီး လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္အပစ္ခတ္ရပ္ထားေသာ အစိုးရတပ္မ်ားအဖုိ႔ ပေလာင္လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕အား စစ္ေရးအရပိုမိုဖိအားေပးနိုင္လာခ့ဲေပသည္။ဤသုိ႔ေသာအေျခအေနေအာက္တြင္ ၁၉၉၁ ဧျပီ ၂၁ တြင္ PSLO/PSLA ပေလာင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ႏွင့္ နဝတ အစိုးရတုိ႔အပစ္အခတ္ရပ္စဲ၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုသည္ကို ယူလိုက္ၾက သည္။
(ခ) လက္နက္အပ္ပြဲႏွင့္ မန္တုန္ၿမိဳ႕က ဆန္အိတ္မ်ား
နဝတ / နအဖ စစ္အစိုးရအဖို့ ကရင္မွအပ က်န္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္ထားျပီးေနာက္ ျပည္တြင္းနိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းကို အားထည့္ကိုင္တြယ္နိုင္ခ့ဲ၏။ဤသုိ႔ျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္တခုၾကာျပီးေသာ္ တစုံတရာ တည္ျငိမ္၍ အေျခက်လာျပီျဖစ္ေသာ စစ္အစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျပႆနာကို ေျဖရွင္းကိုင္တြယ္ ေရးဆီသုိ႔ ျပန္လည္ဦးလွည့္လာခ့သည္။
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေပၚ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သေဘာထားမွာ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရးျဖစ္သည္။ ဤသေဘာထားကို အင္အားေတာင့္တင္းေသာ အဖြဲ႕မ်ားအေပၚ စတင္က်င့္သုံးရန္ မလြယ္ကူလွေပ။ အင္အားနဲေသာအဖြဲ႕မ်ား အခ်င္းခ်င္းသေဘာထားကြဲေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားေပၚတြင္ စတင္က်င့္သုံးလာသည္။ ကိုးကန္႔ MNDAA မွ ခြဲထြက္ထားေသာ မုန္းကိုးအေျခစိုက္ MDA ေခၚ မုန္းကိုးကာကြယ္ေရးတပ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာထားကြဲလြဲေသာအခါ မုန္ဆာလ တုိ႔အား ေထာင္ထဲထည့္ လီနမင္တုိ႔အဖြဲ႕အားေခ်မႈံး မာမြန္းတုိ႔အဖြဲ႕အား မုန္းေပၚျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းျပီး MDA ကို ၂၀၀၀ ျပည့္နွစ္တြင္ အျပီးတိုင္ ဖယ္ရွားနိုင္ခ့ဲသည္။
ထုိ႔ေနာက္ စာရင္းအရ အင္အား ၅၀၀ ခန့္ရွိေသာ္လည္း လက္ရွိအင္အား ၃၀၀ ခန္႔သာရွိေသာ ပေလာင္အဖြဲ႕အားလည္း တဖက္က ဖိအားေပး တဖက္ကေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ကိုသိမ္းသြင္းျပီး လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရး ဦးတည္လာခ့ဲရာ ေနာက္ဆုံး တြင္ ပေလာင္အဖြဲ႕အေနႏွင့္ လက္နက္အပ္ရန္ သေဘာတူခ့ဲရသည္။
တာအိုက္မုန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ PSLO/PSLA လက္အပ္ပြဲကို၂၀၀၅ ဧျပီ ၂၉ တြင္ မန္တုန္္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခ့ဲသည္။ ထိုအခမ္း အနားသုိ႔ ထိုစဥ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသိန္းစိန္ အေရွ႕ေျမာက္စစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမင့္လိႈင္ ဝန္ၾကီးတစ္ဦးျဖစ္ သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္မင္းတုိ႔အပါ နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားတက္ေရာက္ခ့ဲ့ၾကသည္။
လက္နက္အပ္ပြဲတြင္ တာအိုက္မုန္းတုိ႔ အဖြဲ႕အား ေထာက္ပ့ံသည္ဆိုသည့္ ဆန္အိတ္မ်ား အထပ္လိုက္ပုံျပထားသည္။ သတင္းစာႏွင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ဆန္အိတ္အပုံလိုက္ကို အမ်ားျမင္ေတြ႕ခ့ဲၾကရသည္။ သုိ႔ေသာ္ တာအိုက္မုန္းႏွင့္အဖြဲ႕မွာ ဆန္တစ္အိတ္မွ မရလိုက္ပါေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုဆန္အိတ္မ်ားမွာဓါတ္ပုံရိုက္ရန္ မန္တုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဆန္ဆိုင္မ်ား မွ ေခတၲငွါးယူထားျခင္းျဖစ္ေပရာ အခန္းအနားျပီးသည္နွင့္ ထိုဆန္အိတ္မ်ားကို ဆန္ဆိုင္မ်ားသုိ႔ျပန္ပိ့ုလိုက္ၾကသည္ဟုဆိုသည္။ ဆန္အိတ္အသယ္ အပို႔ျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ေထြအုပ္အလုပ္ရႈတ္သြားသည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ PSLO/PSLA ပေလာင္လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕တခန္းရပ္သြားေတာ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကရင္ျပည္နယ္ မာနာပေလာသုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ပေလာင္ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕က မဒတ၏ ကူညီမႈျဖင့္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ PSLFေခၚ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္တပ္ဦးကို ဖြဲ႕စည္းထားရွိျပီျဖစ္ရာ အေဝးေရာက္ ပေလာင္တစ္ဖြဲ႕မွာ စတင္တာစူေနျပီဟု ဆိုရေပမည္။
(ဂ) TNP ႏွင့္ ပေလာင္ေဒသ
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ေက်ာက္မဲခရိုင္တြင္းရွိ နမ့္ဆန္ႏွင့္မန္တုန္ၿမိဳ႕မ်ားအား ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၿမိဳ႕နယ္အ ျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခ့ဲသည္။ လက္နက္အပ္ခ့ဲေသာ ပေလာင္အဖြဲ႕မွေခါင္းေဆာင္မ်ားအားလည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ခြင့္ျပဳခ့ဲသည္။
သုိ႔ႏွင့္ တာအိုက္မုန္းႏွင့္ ပေလာင္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားသည္ TNP ေခၚ တအန္းအမ်ိဳးသားပါတီ ဖြဲ႕စည္းကာ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခ့ဲရာ အမတ္္ေနရာ ၆ ေနရာအနိုင္ရရွိခ့ဲသည္။တာအိုက္မုန္းမွာ မန္တုန္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ျဖစ္လာခ့ဲသည္။ နမ္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္၏ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္အမတ္မွာမူၾက့ံဖြံ႕ပါတီမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ေမာင္ေမာင္ေဆြျဖစ္ သည္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရဆိုေပသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတာ့ကင္းလြတ္နိုင္ျခင္းမရွိဟူသည့္ လကၡဏာ ကိုျပ၏။
ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ဥပေဒျပဳခြင့္တြင္ စားက်က္ေျမမ်ားထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္စီမံခြင့္ပါရွိသည္။သုိ႔ေသာ္ အစိုးရ၏ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ေရအားလ်ပ္စစ္စီမံကိန္းႏွင့္ အျခားစီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံ ပေလာင္လူမ်ိဳးမ်ား ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္မွီခို လုပ္ကိုင္စားေသာက္ခ့ဲၾကေသာလဘက္ျခံမ်ား လယ္ေျမမ်ား အသိမ္းခံေနရသည္ဟု ဆိုသည္။
ထုိ႔ျပင္ တအန္းပေလာင္ ေဒသတြင္း စာသင္ေက်ာင္း မ်ားတြင္တအန္းစာသင္ၾကားခြင့္မရေသးေခ်။ နိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္အေထာက္အပ့ံျဖင့္ တအန္းစာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထိမ္းသိမ္းျမႇင့္တင္ ကာကြယ္ခြင့္မရေသးဟုဆိုရေပမည္။
ေဒသတြင္းစီးပြားေရးမွာ လဘက္ခင္း ေတာင္ယာအဓိကျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ လဘက္ခင္းမ်ားေပၚ အမွီျပဳ၍ လဘက္ေျခာက္ စက္ရံုမ်ားေပၚထြက္ လာေသာ္လည္း ပေလာင္တိုင္းရင္းသားပိုင္ရွားသည္။ ပေလာင္ေဒသတြင္း စီးပြါးေရးျမင့္တက္ျခင္းမရွိ အလုပ္အကိုင္သစ္မ်ားဖန္တီးေပးနိုင္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ အျခားျမန္မာျပည္သားမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ တရုတ္ျပည္သုိ႔အမ်ားအျပား သြားေရာက္အလုပ္ လုပ္ၾကရသည္။
ေဒသတြင္း ဆိုးဝါးသည့္ျပသနာတခုမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးျပသနာျဖစ္သည္။ အစိုးရ ျပည္သူစစ္မ်ားအေျခစိုက္ရာ နမ့္ခမ္းအနီး ပန္ေဆးရြာ အနီးတဝိုက္၌ ဘိန္းခင္းမ်ားရွိရာမွ ေဒသတြင္းမူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေဖါက္ကားမႈ သုံးစြဲမႈ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာသည္။ ေနာက္ပိုင္း ရာမေဆးျပားမ်ားပါ ဝင္ေရာက္လာသည္။ ပေလာင္လူငယ္မ်ားအတြင္း အိမ္ေထာင္မ်ားအတြင္း မူးယစ္ေဆးသုံး စြဲမႈေၾကာင့္ ဘဝပ်က္သူမ်ားရွိလာ သည္။ ဤမူးယစ္ေဆးနွင့္ပတ္သက္ျပီး မ်ိဳးခ်စ္ ပေလာင္ျပည္သူမ်ား စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက မႈရွိလာၾကသည္။
ေကာင္းမြန္သည့္အခ်က္တခုမွာ ပေလာင္လူငယ္မ်ားအတြင္းပညာတတ္လူငယ္မ်ားစြာေပၚထြက္လာသည္။ လမ္းပမ္းဆက္ သြယ္ ေရး တယ္လီဖုန္း အင္တာနက္တုိ႔ ယခင္ထက္ေကာင္းမြန္လာသျဖင့္ ပေလာင္လူမ်ိဳးအေနႏွင့္ ကမၻာၾကီးႏွင့္လ်င္ျမန္စြာ ပိုမိုထိေတြ႕လာခ့ဲ နိုင္သက့ဲသုိ႔ ယဥ္ေက်းမႈေရခ်ိန္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ပိုမိုျမင့္တက္လာေပေတာ့သည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
photo credit Mungdungla Wawhkyung
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
