အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar Now) – မုဒိမ္းမႈ ေလ်ာ့ပါးလာေရးအတြက္ တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈ လိုအပ္သည္

ရန္ကုန္ (Myanmar Now)  − ၂ဝ၁၅ ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ ရန္ကုန္၊ လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္မွ  ၁၁ ႏွစ္ အရြယ္မိန္းကေလးငယ္တစ္ဦးကို ေနအိမ္တြင္ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ကုိင္သည့္ အလုပ္သမားတစ္ဦးက အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့သည္။ ခရိုင္တရားရံုးတစ္ခုက က်ဴးလြန္သူကို ေထာင္ဒဏ္ ၆ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

တရားမွ်တမႈ အားနည္းေသာ  ထုိစီရင္ခ်က္ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား လံုၿခဳံမႈ ကင္းမဲ့သကဲ့သို႔ ခံစားရေစသည္ဟု တရားလို ဘက္မွ အကူအညီေပးခဲ့သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အမ်ိဳးသမီးေရးရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ မဝင္းဝင္းခိုင္က ေျပာသည္။

“ျပစ္ဒဏ္ကုို မ်ားမ်ားခ်မွျဖစ္မယ္၊ ျပစ္ဒဏ္နည္းနည္းပဲ ခ်ေတာ့ က်ဴးလြန္သူေတြက ဒီျပစ္မႈကို မေၾကာက္မရြံ႕တန္းကို က်ဴး လြန္ေနၾကတာ” ဟု သူက ေျပာသည္။

မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း တုိင္ၾကားလာေသာ မုဒိမ္းမႈေပါင္းမွာ ႏွစ္စဥ္ ၇ဝဝ ခန္႔ ရိွေၾကာင္း ရဲမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။

မတရားျပဳက်င့္ခံရသူမ်ားထဲတြင္ အသက္မျပည့္ေသးသူမ်ား၊ ကေလးငယ္မ်ား  ပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတြင္ တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရး အားနည္းလြန္းေနၿပီး တရားစီရင္ေရးအေျခအေနမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္ဟု မတရားျပဳ က်င့္ခံရသူမ်ား၊ ၎တို႔အတြက္ လိုက္ပါ အက်ဳိးေဆာင္ေပးသူမ်ား၊ ေရွ႕ေနမ်ားက ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား အေရးကိစၥမ်ားကို အက်ဳိးေဆာင္ေပးသည့္   ဥပေဒေရးရာကုစားေရးအဖဲြ႔ (Legal Clinic Myanmar) ၏ ရန္ကုန္ရံုးသို႔ အကူအညီလာေရာက္ေတာင္းခံသည့္ အမႈမ်ားမွာ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈမ်ားသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သက္ငယ္မုဒိမ္းျဖစ္ပြားမႈ ပမာဏ မ်ားျပားႏိုင္သည္ဟု  ထိုအဖဲြ႔မွ  ေရွ႕ေန ေဒၚလွလွရီက သံုးသပ္သည္။
မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္ခံရသူ အမ်ားအျပားက  ရဲစခန္းႏွင့္ တရားရံုးသို႔ သြားေရာက္လိုျခင္း မရိွေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
“တရားရံုးက တစ္ဖက္ေရွ ့ေန ့ကေမးတာကို သိပ္ၿပီးေတာ့ မေျဖခ်င္ၾကပါဘူး။   တရားရံုးမွာ အမႈစစ္ေဆးတဲ့အခါ ၾကာတဲ့ အခ်ိန္ကို သိပ္ၿပီးမႀကိဳက္တဲ့အတြက္ တရားမစြဲတာမ်ိဳးေတြ ရိွပါတယ္” ဟု ေဒၚလွလွရီက ရွင္းျပသည္။

● ပုဒ္မ ၃၇၆
ျမန္မာႏိုင္ငံ ရာဇသတ္ႀကီး ပုဒ္မ ၃၇၆ တြင္ “မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္သူကုိ တသက္တကြ်န္းဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဆယ္ႏွစ္ထိ ေထာင္ဒဏ္ တမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည့္ျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္” ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္၊ ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္ အသက္ ၇ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလး မတရားက်င့္ခံရမႈတြင္  ခရိုင္တရားရံုးတစ္ခုက က်ဴးလြန္သူ အသက္ ၇ဝ  အရြယ္ အမ်ဳိးသားကို ေထာင္ဒဏ္ ၄ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ စီရင္ခ်က္ကုိ မေက်နပ္သည့္ မိန္းကေလး၏ မိခင္က  တိုင္းေဒသႀကီးတရားရံုးကို အယူခံဝင္ရာ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ထပ္တိုးခ်လုိက္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ျပစ္မႈထင္ရွားေသာ္လည္း ေထာင္ဒဏ္ဆယ္ႏွစ္ အျပည့္အဝ မခ်သည့္ မုဒိမ္းမႈ အမ်ားအျပား ရိွေနၿပီး ယခုအခါ ေထာင္ဒဏ္တစ္သက္တစ္ကၽြန္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈ မရိွသေလာက္ နည္းပါးေၾကာင္း ေရွ႕ေနမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးေရးရာကိစၥမ်ား ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ေနျခင္းမွာ မုဒိမ္းမႈျပစ္ ဒဏ္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ က်ဴးလြန္ေနၾကသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျပစ္ဒဏ္ တိုးျမွင့္ရန္ ဥပေဒ ျပင္ဆင္သင့္ သည္ဟု  ေျပာသည္။

“ဘယ္အမႈပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပစ္ဒဏ္ကုိ တရားေသထားတာ မေကာင္းဘူး။ လိုတိုးပိုေလွ်ာ့ လုပ္သင့္ပါတယ္” ဟု ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ေျပာသည္။

က်ဴးလြန္သူႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားၾကားတြင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ရိွတတ္ျခင္းေၾကာင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းေနေၾကာင္း သူကျဖည့္စြက္ေျပာၾကားသည္။

ကေလးမ်ားကုိ မတရားျပဳက်င့္လွ်င္ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ အျပစ္ေပးရန္  ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆိုတင္သြင္းမႈမွာ ပယ္ခ်ခံခ့ဲရသည္။  ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ေရွ႕ေန ဦးမင္းသက္ဇင္ကမူ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးေရး အဆိုျပဳခ်က္ကုိ သေဘာမတူေပ။

“ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ျပစ္ဒဏ္စီရင္တဲ့ အခါ အက်င့္စာရိတၱ ျပဳျပင္ေရးကို တရားစီရင္ေရး အေျခခံမူအျဖစ္နဲ ့က်င့္သံုးၾကတာပါ။ လူဆိုတာက မမွားတဲ့သူဆိုတာ မရိွပါဘူး။ တသက္တကၽြန္း ဆိုတာကလည္း ေနာင္တ တရားရႏိုင္တဲ့ ထိေရာက္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္တစ္ခုပါပဲ” ဟု ဦးမင္းသက္ဇင္က ေျပာသည္။

အမ်ိဳးသမီးေရးရာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မဝင္းဝင္းခိုင္ကလည္း မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္သူမ်ားအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္မႈ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ျပင္ဆင္ရန္ မလုိအပ္ေသးဟု ဆုိသည္။

“ျပစ္ဒဏ္က ေကာင္းၿပီးသား။ တရားစီရင္တဲ့ တရားသူႀကီးအေနနဲ ့ ျပစ္ဒဏ္ကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ခ်မွတ္ဖို႔ပဲ လိုပါတယ္” ဟု မဝင္းဝင္းခုိင္က ေျပာသည္။

● လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္
သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ကြက္ ႐ႈတ္ခ်ဆႏၵျပျခင္း၊ အသိပညာေပး ေဟာေျပာပဲြမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းတို႔ကုိ  ဤအမႈမ်ား အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး  ဒလ၊ ေကာ့မွဴး ေျမာက္ဥကၠလာ ႏွင့္ လိႈင္သာယာစသည့္ ဆင္ေျခဖံုး ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္  ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ေတြ႔ခ့ဲရသည္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအမ်ားအျပားကုိ ထားရိွရာ အက်ဥ္းေထာင္ မ်ားအတြင္းတြင္မူ စာရိတၱျပဳျပင္ေရး အစီအစဥ္မ်ား လြန္စြာ အားနည္းေနေသးသည္။

စစ္အစုိးရအဆက္ဆက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ေထာင္မွျပန္လႊတ္ရာတြင္ မုဒိမ္းသမားမ်ားအပါအဝင္ ရာဇဝတ္သား မ်ဳိးစံုလည္း ေထာင္ျပင္ပသို႔ အလံုးအရင္း ျပန္ေရာက္လာေလ့ရိွသည္။

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးသည့္အခါ  မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္သူတို႔ကို ထည့္သြင္းျခင္း မျပဳသင့္ေၾကာင္း ရန္ကုန္မွ ေရွ႕ေနတစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ေဒၚျဖဴျဖဴညြန္႔က သံုးသပ္သည္။

“မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္တယ္ဆိုတာနဲ ့တစ္သက္တစ္ကြၽန္း ခ်သင့္တယ္လို ့ျမင္တယ္” ဟု ေဒၚျဖဴျဖဴညြန္႔က ေျပာသည္။

သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈျဖင့္ေထာင္မွလြတ္ေျမာက္လာသည့္ ဦးေဌးလံုး (ခ) ဦးက်င္ေအးသည္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္၊ ေကာ့မွဴး ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အသက္ ၆ ႏွစ္အရြယ္ သမီးငယ္ကို အဓမၼျပဳက်င့္မႈျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရသည္။ ကေလး၏ ဖခင္ ကမူ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္လ်က္ရိွသည္။

“ဒီအမႈနဲ ့ေထာင္က်ဖူးတဲ့သူက ျပန္ထြက္လာရင္ ဒါပဲ ျပန္လုပ္မွာပဲ။ ဒီလိုလူမ်ိဳးေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်းလက္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုမွ ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး ၂ဝ၁၅ ႏွစ္ဆန္း ပိုင္းတြင္  အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည့္ အမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး က်ဴးလြန္သူကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူႏိုင္ျခင္း မရိွေသးေပ။

ဆရာမ မရန္လုရာ၏ အစ္မျဖစ္သူ အစ္မျဖစ္သူ မရန္ဆန္လံုက “အမွန္တရား တစ္ေန႔ေန႔ေပၚပါေစဆိုၿပီး အသက္ရွင္ ေနထိုင္ ေနရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၃ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့အမႈမွာ သက္ေသခိုင္လံုေသာ္လည္း ၅ လေက်ာ္ၾကာ သည္အထိ စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေသးသည့္အျပင္ တရားခံဟုစြပ္စဲြခံထားရသူ အသက္ ၇ဝ အရြယ္ အမ်ိဳးသား ကုိလည္း အာမခံေပးထားသည္ဟု မြန္ျပည္နယ္လံုးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား စြမ္းရည္ျမွင့္တင္ေရးေရွ႕ေဆာင္အသင္း ဥကၠ႒ ေဒၚခင္သန္းေထြးက ေျပာသည္။

“အမႈက အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် အရင္ရိွခဲ့တဲ့ သက္ေသေတြ ေပ်ာက္ကုန္တယ္။ က်ဴးလြန္တဲ့သူက အျပင္မွာ ေရာက္လာေတာ့ ကေလးရဲ႕မိသားစုကိုေတာင္ ျပန္ၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္” ဟု ေဒၚခင္သန္းေထြးက ေျပာသည္။

အဓမၼျပဳက်င့္ခံခဲ့ရၿပီး ရန္ကုန္၊ ေျမာက္ဥကၠလာပ ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးတြင္ အမႈရင္ဆိုင္လ်က္ရိွသည့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကလည္း သူ႔အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး “တရားစီရင္ေရးက မွ်တမယ္လို႔ေတာ့ မယံုၾကည္ဘူး။ တစ္ဘက္က ပိုက္ဆံထုိးရင္ အမႈက ေျပာင္းလဲသြားမွာပဲ” ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား တားဆီးကာကြယ္ေရး ဥပေဒေကာင္းတစ္ခုရိွၿပီး ယင္းဥပေဒကို  ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးျပဳသည့္ နည္းလမ္းမ်ားရွိပါက အမ်ိဳးသမီးႀကီးငယ္မေရြးကို လံုၿခဳံမႈေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးကာကြယ္ေရး ဥပေဒမူၾကမ္းေရးဆြဲသည့္ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ၏ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေမစံပယ္ျဖဴက ဆိုသည္။

ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ေက်ာသားရင္သားမခြဲျခားဘဲ ထိေရာက္သည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား၊ အျပစ္ေပးမႈမ်ား မလုပ္သည့္ ကာလ ပတ္လံုး အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ဘဝလံုျခံဳမႈရိွမည္မဟုတ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။

အမ်ိဳးသမီးေရးရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ မဝင္းဝင္းခိုင္က လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္မွ  ၁၁ ႏွစ္ အရြယ္  ကေလးငယ္ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရမႈတြင္ က်ဴးလြန္သူကုိ  ေထာင္ဒဏ္ ၆ ႏွစ္သာ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းမွာ ထိေရာက္သည့္ျပစ္ဒဏ္မဟုတ္ဟု သံုးသပ္ သည္။

“ဥပေဒအကာအကြယ္ ျပည့္ျပည့္ဝဝ မရသေရြ႕ ဒီကေလးလို အျဖစ္ဆိုးမ်ိဳးေတြ ထပ္ရိွေနအံုးမွာပါ” ဟု မဝင္းဝင္းခိုင္က ေျပာ

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ