(မုိးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၊ ၂၀၁၆
● KIA ႏွင့္ CPB တုိ႔၏ ပဋိပကၡ
၁၉၆၇ ႏွစ္အတြင္း တ႐ုတ္ျပည္အတြင္းသုိ႔ဝင္ေရာက္သြားေသာ မရန္ဘရန္ဆိုင္းအေနႏွင့္ တ႐ုတ္တုိ႔ႏွင့္တိုက္ရိုက္ဆက္ဆံ ေဆြးေႏြးရန္ ရည္ရြယ္ခ့ဲေသာ္လည္း တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ စီစဥ္ေပးမႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ CPB ဒုဥကၠဌ သခင္ဗသိန္းတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခ့ဲရသည္။ ထိုအခ်ိန္က ဗကပတုိ႔အေနႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသသုိ႔ ဝင္ေရာက္ရန္ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္ျဖစ္ရာ KIA ႏွင့္ေဆြးေႏြးျပီး မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုဖြဲ႕ရန္ သေဘာ တူခ့ဲၾကသည္။ ထိုသေဘာတူညီခ်က္ရျပီးေနာက္ဗကပတုိ႔မွ KIA ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕အား လက္နက္ငယ္ ၈၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ခဲယမ္းမ်ား အကူအညီေပးခ့ဲၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ မရန္ဘရန္ဆိုင္းသေဘာတူလာခ့ဲေသာ ဗကပႏွင့္ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုဖြဲ႕မႈအား လေထာ္ေဇာ္တူးႏွင့္ KIA ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက လက္မခံဘဲပယ္ခ်ခ့ဲသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ဗကပ ဝင္ေရာက္လာျပီးေနာက္ ရွမ္းေျမာက္တြင္ ဗကပႏွင့္ KIA တုိ႔ၾကား လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား ၈ ႏွစ္ခန္႔ ျဖစ္ပြားလာခ့ဲေတာ့သည္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္ တြင္စတင္ခ့ဲေသာ ဗကပ ၃၀၃ စစ္ေဒသနယ္ေျမျဖစ္သည့္ မူစယ္အေရွ႕ေျမာက္ဖက္နယ္မ်ားျဖစ္သည့္ မုန္းကိုး၊ ေဖါင္းဆိုင္၊ မုန္းေပ၊ မုန္းယား၊ မုန္းေဟာင္၊ မုန္းစီး၊ နမ့္ကြၽမ္း ေဒသမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ၂၀၂ စစ္ေဒသနယ္ေျမျဖစ္သည့္ နမ့္ခမ္းႏွင့္မိုးမိတ္ၾကားရွိ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္သည္လည္းေကာင္း၊ KIA တုိ႔စတင္အေျခစိုက္လႈပ္ရွားခ့ဲသည့္ေဒသမ်ားျဖစ္ခ့ဲရာ ဗကပႏွင့္ KIA တုိ႔နယ္ေျမစိုးမိုးထိမ္းခ်ဳပ္ရန္ အျပိဳင္အားထုတ္ၾကရင္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေတာ့သည္။
၁၉၆၈ ႏွစ္ ဗကပမ်ားဝင္ေရာက္လာသည္ႏွင့္ KIA နွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားခ့ဲရာ ၁၉၆၈ နိုဝင္ဘာလတြင္ မုန္းယား၌ ဗကပတပ္မွဴးလဖိုင္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္ KIA တပ္မဟာ ၄ မွဴး လေထာ္ေဇာ္ဒန္ (လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္း၏ညီ) တုိ႔ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးျပီး အပစ္ရပ္ရန္ သေဘာတူခ့ဲၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၁၉၆၉ တြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ မ်ားျပန္လည္ ျဖစ္ပြားခ့ဲျပန္သည္။ ၁၉၇၁ နိုဝင္ဘာတြင္ KIA အထူးကိုယ္စားလည္ လမုန္တူးဂ်ိဳင္ႏွင့္ ဗကပတပ္မွဴးၾကီး လဖိုင္ေနာ္ဆိုင္းတုိ႔ မုန္းေပၚတြင္ဒုတိယအၾကိမ္ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးျပီး အပစ္ရပ္ရန္ျပန္လည္သေဘာတူခ့ဲၾကျပန္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ထိုအပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္သည္လည္း သိပ္ၾကာၾကာမခံခ့ဲေပ။ ၁၉၇၂ ႏွစ္ ဆန္းပိုင္းတြင္ ျပန္လည္၍ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျပန္လည္ျဖစ္ပြားခ့ဲျပန္ပါသည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရစစ္တပ္ ဗကပႏွင့္ KIA တုိ႔ စစ္မ်က္ႏွာ ၂ ဖက္စီဖြင့္၍ သုံးဦး သုံးဖလွယ္ တိုက္ခိုက္ ေနရေတာ့သည္။ ဤသုိ႔ဗကပႏွင့္ KIA တုိ႔ အျပင္းအထန္တိုက္ခိုက္လာခ်ိန္ ၁၉၇၂ ႏွစ္တြင္ အစိုးရမွ KIA ႏွင့္အဆက္အသြယ္ ျပဳ၍ ဗကပအားတိုက္ခိုက္ရန္ KIA တပ္ဖြဲ႕အား ကူညီမႈမ်ားေပးခ့ဲသည္။ ၁၉၇၂ ဇြန္လမွစ၍ အစိုးရႏွင့္ KIA တုိ႔ အဆက္အသြယ္ ျပဳကာ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ႕ဆုံရန္ စီစဥ္လာၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၁၉၇၂ ေအာက္တိုဘာ လကုန္ပိုင္းတြင္ ထိုင္းနိုင္ငံနယ္စပ္မွ လက္နက္ခဲယမ္းမီး ေက်ာက္မ်ားသယ္လာသည့္ KIA ရင္း ၈ တပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္ၾကီးမထုေနာ္ (ယခု KDA ေကာင္းခါး ပသစေခါင္းေဆာင္ ) ဦးစီး အင္အား ၃၀၀ လား ျမင္း အေကာင္ ၂၅၀ ခန္႔ပါသည့္ စစ္ေၾကာင္းအား တန္႔ယန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း အစိုးရစစ္တပ္မွ ေျခလ်င္တပ္အျပင္ ေလေၾကာင္းပါအသုံးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခ့ဲရာ KIA စစ္ေၾကာင္းမ်ားစြာအထိနာခ့ဲရျပီး အစိုးရႏွင့္ KIA တို႔၏ဆက္ဆံေရး ျပတ္ေတာက္သြားခ့ဲေတာ့ သည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ဗကပႏွင့္ KIA တို႔၏တိုက္ပြဲမ်ားလည္း ရပ္မသြားေခ်။ ပို၍ပင္ျပင္းထန္လာသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၁၉၇၅ မတ္လ တြင္ KIA တပ္မဟာ ၄ မွဴး လေထာ္ေဇာ္ဒန္သည္ ေရႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္ နန္႔ဟိုင္းေဒသ၌ ဗကပႏွင့္ျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ပြဲတြင္ က်ဆုံးခ့ဲသည္။
၁၉၇၆ KIO/KIA အတြင္း ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအေျပာင္းအလဲျဖစ္ျပီးေနာက္ KIA ႏွင့္ CPB တုိ႔အပစ္ရပ္ေရး မဟာမိတ္တပ္ေပါင္း စုဖြဲ႕ေရးတုိ႔ ျပန္လည္ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးခ့ဲၾကသည္။ ၁၉၇၆ ေမလခန္႔၌ မုန္းကိုးေဒသ ေကာင္းဒပ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာေဆြးေႏြးပြဲတြင္ သေဘာတူညီမႈရခ့ဲသည္။ ဤအၾကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ႏွစ္ဖက္နယ္ေျမစိုးမိုးမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ တိက်ေသာ သတ္မွတ္ပိုင္းျခားမႈ မ်ားျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ အလဲအလွယ္မ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ ဥပမာ မိုးမိတ္အထက္ဖက္ တုန္းၾကီး လြယ္ရေဒသအား KIA က CPB အားေပးျပီး တာမိုးညဲအနီးရွိ မုန္းေပၚေလးတဝိုက္အား CPB မွ KIA နယ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခ့ဲသည္။
KIA ႏွင့္ CPB တုိ႔၏လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမွာရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အဓိကျဖစ္သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ခ်ီေဗြ ေဆာ့ေလာ္ ဆဒုံဘက္ျခမ္းတြင္ ဆက္စပ္မႈရွိေသာ္လည္း ျပႆနာသိပ္မၾကီးခ့ဲေပ။ အသစ္တက္လာေသာ KIO ဥကၠဌ မရန္ ဘရန္ဆိုင္းသည္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို မႏွစ္သက္ေသာ္လည္း KIA အတြက္ လက္ေတြ႕က်ေသာလမ္းကို ေရြးခ့ဲသည္ဟုဆိုရမည္။ KIA ႏွင့္ CPBသေဘာတူညီခ်က္အရ CPB မွ KIA အားနိုင္ငံေရး စစ္ေရးသင္တန္းေက်ာင္းမ်ားဖြင့္လွစ္ေပးျခင္း အျပင္ လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ ေထာက္ပံ့ကူညီျခင္းလည္းပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ KIA ၏ လက္နက္ခဲယမ္းျပသနာေျဖရွင္းရန္ လြယ္ကူသြားသည္ဟု ဆိုရမည္။
ဤအၾကိမ္ KIA ႏွင့္ CPB တုိ႔၏ သေဘာတူညီခ်က္သည္ ခိုင္ျမဲသြားသည္။ ၁၉၇၆ မွ ၁၉၈၉ CPB ျပိဳကြဲသည့္အခ်ိန္ထိ KIA ႏွင့္ CPB တုိ႔ၾကားတြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမရွိေတာ့ဘဲ KIA ႏွင့္CPB တုိ႔ပူးေပါင္း၍ အစိုးရစစ္တပ္အား တိုက္ခိုက္သည္ သာ ရွိေတာ့သည္။
● KIO /KIC/ KIA
အမ်ားကေတာ့ အလြယ္တကူ KIA ဟုသုံးစြဲၾကေသာ္လည္း ကခ်င္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕စည္း ၃ ခုခြဲ ၍ဖြဲ႕ထားသည္။ KIO (Kachin Independence Organization) ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕က နိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္လည္း ေကာင္း၊ KIC (Kachin Independence Council) ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးေကာင္စီက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ KIA (Kachin Independence Army) ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္က စစ္တပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း ခြဲျခားဖြဲ႕စည္း ထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လႈပ္ရွားစည္းရံုးခ့ဲေသာ KIA အေနႏွင့္ သူတုိ႔၏ နယ္ေျမ စစ္တပ္လႈပ္ရွားမႈကို ၁၉၇၂ ခန္႔တြင္ အေျခခံအားျဖင့္ဖြဲ႕စည္းနိုင္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုရမည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ဆုံအထက္ဖက္အား ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမစ္ၾကီးနားေအာက္ဖက္ ဧရာဝတီျမစ္အေနာက္ျခမ္းအား အေနာက္ပိုင္းတိုင္းဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဧရာဝတီျမစ္ အေရွ႕ဖက္ကမ္းအား အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ယခင္ ကခ်င္ျပည္ခြဲ Substate သတ္မွတ္ခ့ဲသည့္ေဒသအား ေတာင္ပိုင္းတိုင္းအျဖစ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခ့ဲသည္။
ေျမာင္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ တပ္မဟာ ၁၊ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ တပ္မဟာ ၂၊ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ တပ္ မဟာ ၃၊ ေတာင္ပိုင္တိုင္းနယ္ေျမတြင္ တပ္မဟာ ၄ ဟူ၍ တိုင္းတစ္ခုတြင္ တပ္မဟာတစ္ခုဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ပူတာအိုခရိုင္အပါ ခရိုင္ ၃ ခုဖြဲ႕စည္းျပီး တပ္မဟာ ၁ ေအာက္တြင္ ရင္း ၄/ ၇/ ၁၀ ဟူ၍ တပ္ရင္း ၃ ရင္းဖြဲ႕စည္းသည္။
အေနာက္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ ျမစ္ၾကီးနားခရိုင္ မိုးညွင္းခရိုင္အပါ ခရိုင္ ၃ ခုဖြဲ႕စည္းျပီး တပ္မဟာ ၂ လက္ေအာက္တြင္ တပ္ရင္း ၅/၆/၁၁ ဟူ၍ တပ္ရင္း ၃ ရင္းဖြဲ႕စည္းသည္။
အေရွ့ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ ဗန္းေမာ္ခရိုင္ႏွင့္ဆဒုံးခရိုင္ဟူ၍ ခရိုင္ ၂ ခုဖြဲ႕စည္းသည္။ တပ္မဟာ၃ လက္ေအာက္တြင္ ရင္း ၁/၃ ဟူ၍ တပ္ရင္း ၂ ရင္း ထားရွိသည္။
ေတာင္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမတြင္ ကြတ္ခိုင္ခရိုင္၊ လား႐ႈိးခရိုင္၊ ကိုးေတာင္ခရိုင္ဟူ၍ ခရိုင္ ၃ ခုဖြဲ႕စည္းသည္။ တပ္ဟာ ၄ ေအာက္ တြင္ ရင္း ၂/၈/၉ ဟူ၍ တပ္ရင္း ၃ ရင္းဖြဲ႕စည္းသည္။
KIA တို႔ ဖြဲ႕စည္းထားပုံအရ တိုင္းတစ္ခုတြင္ တပ္မဟာတစ္ခု ခရိုင္တစ္ခုတြင္ တပ္ရင္းတစ္ရင္းၿမိဳ႕နယ္တစ္ခုတြင္ တပ္ခြဲ တစ္ခြဲဟူ၍ ထပ္မံျဖန္႔ခြဲထားရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဥပမာဆိုရလွ်င္ KIA အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းႏွင့္ တပ္မဟာ ၃ ဌနတုိ႔ တြဲ၍ရွိျပီး ဆဒုံးခရိုင္တြင္ ရင္း ၃ ဗန္းေမာ္ခရိုင္တြင္ ရင္း၁ တို႔ ျဖန္႔ခြဲျပီး ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ တပ္ခြဲမ်ားထပ္မံျဖန္႔ခြဲသည္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ေဒသတြင္ တပ္မ်ားျဖန္႔ခြဲ၍ ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ေလ့ရွိသည္။ စစ္ဆင္ေရးအၾကီးျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္မွ တပ္မ်ားကိုစုစည္းေလ့ ရွိသည္။
၁၉၇၂ ဖြဲ႕စည္းမႈအရ KIO/KIA ၏ ဥကၠဌ လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္း၊ ဒုဥကၠဌ လေထာ္ေဇာ္တူး၊ အတြင္းေရးမွဴး ပုန္ေရႊေဇာ္ဆိုင္း၊ တြဲဘက္အတြင္းေရးမွဴး လမုန္တူးဂ်ိဳင္၊ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ားအျဖစ္ လားမားလရိန္၊ မရန္ဘရန္ဆိုင္း၊ လေထာ္ေဇာ္ဒန္၊ မရန္ ဘရန္ေတာင္၊ ေဇာ္မိုင္၊ ေဇာ္ဖန္ ေဇာ္ ဘြန္၊ ေဇာ္အိမ္၊ ခြန္ခ်ိဳတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းတိုင္းမွဴး ထြယ္ေရွာင္၊ တပ္မဟာ ၁ မွဴး တူးဂ်ိဳင္၊ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴး လားမားလရိန္၊ တပ္မဟာ ၂ မွဴး ေဇာ္တူး၊ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းမွဴး ခြန္ခ်ိဳ၊ တပ္မဟာ ၃ မွဴး ေဇာ္မိုင္၊ ေတာင္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ေဇာ္ဖန္၊ တပ္မဟာ ၄ မွဴး ေဇာ္ဒန္တုိ႔ တာဝန္ယူခ့ဲၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
၁၉၆၁ မွစတင္ဖြဲ႕စည္းခ့ဲေသာ KIO/KIA တုိ႔အေနႏွင့္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားၿပီးခ်ိန္တြင္ အေျခခံက်သည့္ဖြဲ႕စည္းမႈ တပ္ျဖန္႔မႈကို လုပ္ေဆာင္နိုင္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုသည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
photo credit : Mungdunla Wawhkyung
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
