ဗုိလ္မွဴး ဘရွင္ – ခ်စ္စဖြယ္ ဂံုအမ်ဳိးသားမ်ား

ဧည့္သည္လုပ္ရသူက အားနာ ယူရေလာက္ေအာင္ ဧည့္ဝတ္ေက်၍ ခ်က္ခ်င္းပင္ေသြး ရင္းသားရင္းသဖြယ္ ထင္ျမင္လာ ေလာက္ေအာင္ ေဖာ္ေရြေသာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ သားရင္းျပည္ေထာင္စုသား အမ်ဳိးသားတမ်ဳိးကို ေျပာျပပါဟု ကြၽန္ေတာ္႔အား ေမးလာလွ်င္ ဂံုအမ်ဳိးသားျဖစ္သည္ဟု မဆိုင္းမတြ ေျဖလိုက္မိပါမည္။

လြန္ခဲ႔ေသာ ၁၀ နွစ္ေက်ာ္ ၁၁ ႏွစ္ခန္႔က၊ ဂံုတုိ႔၏ေဒသ က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔သုိ႔ ၁၀  ရက္ခန္႔ အလည္အပတ္ေရာက္ခ႔ဲဘူးပါသည္။ အုပ္စိုးသူ လူတန္းစားကို အအုပ္အစုိးခံ လုပ္သားျပည္သူတုိ႔က ေမာ္ဖူးရဆဲကာလ၊ အုပ္စိုးသူအထက္တန္းလႊာတုိ႔မွာ လုပ္ သားျပည္သူတုိ႔က  လက္လွမ္းမမိွနုိင္သည့္ေနရာဝယ္၊ မုိးက်ေရႊကိုသဖြယ္ ၾသဇာအာဏာႏွင့္ စည္းစိမ္ကို ခံစား စံ စားေနၾက သည့္ကာလျဖစ္၏။ ဆုိခဲ႔ေသာ ၁၀ ရက္တာမွ်ကာလမွာ အအုပ္အစုိးခံ ျပည္သူလူထုတုိ႔အထဲတြင္ က်င္လည္ခဲ႔ရသည့္ တုိ ေတာင္းလွေသာအခ်ိန္ျဖစ္၏။ အခ်ိန္ပင္ တုိလင္႔ကစား ဂံုတို႔ႏွင္႔ဆက္ဆံခဲ႔ရာမွ ရရွိခဲ႔ေသာအေတြ႕အႀကံဳတုိ႔မွာ ယေန႔တုိင္ စိတ္တြင္လန္းဆန္းလွ်က္ရွိပါ ေသးသည္။ သူတုိ႔၏ပြင္႔လင္းမႈ၊ သေဘာျဖဴမႈ၊ ႐ုိးသားမႈ၊ သစၥာရွိ၍ကတိတည္မႈ၊ ေဖာ္ေ႐ြခ်စ္ခင္ တတ္မႈ၊ သိမ္ေမြ႕ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔က ဖန္တီးေပးခဲ႔၍ ကြၽန္ေတာ္၏စိတ္တြင္ခံစားခဲ႔ရေသာ ၾကည္လင္ရႊင္လန္းမႈ၊ အားရေက် နပ္မႈ၊ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိုးမႈတုိ႔ကို ေမ႔ေပ်ာက္၍မရႏိုင္ျခင္းေၾကာင္႔ပင္  ျဖစ္တန္ရာသည္။

သူတုိ႔၏ေဒသမွာ ေဝးကြာလွပါသည္။ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အဆင္႔ဆင္႔ ျမစ္အသြယ္သြယ္တုိ႔ကိုျဖတ္သန္းကာ ခက္ခက္ ခဲခဲသြားၿပီးမွ သူတုိ႔၏ေဒသသုိ႔ ေရာက္ခဲ႔ရပါသည္။  ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အ႐ွ႕ဖ်ားတြင္ က်ေရာက္ေနသျဖင္႔ ႐ွမ္းကုန္း ျပင္ျမင္႔တခုလံုးေလာက္ကုိ အေနာက္မွအ႐ွ႕ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ေက်ာ္လႊားသြားရသည့္ ခရီးၾကမ္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ ျဖစ္၍လည္း ျပည္ေထာင္စုအလယ္ပိုင္းေဒသမွ ျပည္ေထာင္စုသားတုိ႔မွာသူတုိ႔၏ေဒသသို႔ အေရာက္အေပါက္နည္းခဲ႔ၾကေပသည္။ အ ေရာက္အေပါက္နည္းေသာေၾကာင္႔ သူတုိ႔အၾကာင္းကို ျပည္ေထာင္စုသား အမ်ားစုုက သိသင္႔သေလာက္ မသိၾကေသးဟု ထင္မိပါသည္။

ကိုယ္ပုိင္စာရိတၱ လူမႈဆက္ဆံေရး အေရအေသြးေကာင္းမ်ားရွိေသာ ခ်စ္စဖြယ္ ဤသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားကို သိခ ်င္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ သိလည္း သိထိုက္လွသည္ဟု ထင္ပါသည္။

● ဂံုဟူေသာအမည္
ျမန္မာရာဇဝင္က်မ္းမ်ားႏွင္႔ ျမန္မာစာေပတုိ႔တြင္ သူတုိ႔ကို ‘ဂုန္’ ဟုေရးၾကသည္။ သူတုိ႔ ဂုဏ္ျပဳလုိ၍ေလာ မသိ၊ “ဂုဏ္” ဟု ေရးသည္ကိုလည္း ေတြ႕ဘူးပါသည္။ သူတုိ႔ကိုသူတုိ႔က ေခၚေသာ ထုိင္း႐ွမ္းအမည္မွာ ခြန္ျဖစ္သည္။ ခြန္ဆုိေသာ္လည္း ႏႈတ္ ခမ္းကိုမစုဘဲ အာေခါင္ကို လွ်ာေနာက္ပုိင္းႏွင္႔ထိ၍ ေနာက္ႏွင္႔ဆုိရေသာ ခြန္၏အသံျဖစ္ပါသည္။ ခြန္၏အသံထြက္ ႐ုိး႐ိုး ထြက္ မဟုတ္ပါ။

● က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔
ဂံုတုိ႔၏ေဒသမွာ က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔ျဖစ္သည္။ မဲ႔ေခါင္ျမစ္၏ အေနာက္ဖက္ လက္တက္တခုျဖစ္ေသာ နမ္႔လိြဳင္ျမစ္သို႔ ေတာင္ ဖက္မွစီးဝင္ေသာ နမ္႔ခြန္ (နမ္႔ဂံု) လက္တက္ငယ္၏ ျမစ္စဥ္ျမစ္ဝွမ္းသည္ ဤက်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤလက္တက္ ငယ္အတြင္းသုိ႔ စီးဝင္ေသာ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ ျမစ္ငယ္ ေခ်ာင္းငယ္မ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးလုပ္ကုိင္ရန္ ေဖာက္လုပ္ထား ေသာ ေရေျမာင္းမ်ားသည္ ဤေျမျပန္႔ကို တဆယ္႔ႏွစ္ရာသီ တသြင္သြင္ျဖတ္သန္းစီးဆင္းေန သျဖင္႔ ေျမျပန္႔မွာ စိမ္းလန္းစိုေျပေသာ စုိက္ခင္းမ်ား၊ လယ္မ်ား၊ သစ္ပင္ႀကီးငယ္မ်ားႏွင္႔ အၿမဲလုိပင္ သာေတာင္႔သာယာရွိေနပါသည္။ ၿမိဳ႕႐ုိုးၿမိဳ႕တာ က်ံဳးပစၥင္ ရင္တား အခ်ိဳ႕ က်န္ရွိေသးေသာ က်ဳိင္းတံုၿမိဳ႕ ႐ြာႀကီး႐ြာငယ္မ်ား၊ ေစတီပုထုိးမ်ား၊ ဘုန္းေတာႀကီးေက်ာင္းမ်ားႏွင္႔လည္း သိုက္သိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ရွိေပသည္။

● အႏွစ္ ၅၀၀ ခန္႔က အေျခအေန
လြန္ခဲ႔ေသာအႏွစ္ ၅၀၀- ေလာက္ကျဖစ္ေသာ ဤေျမျပန္႔၏ အၾကာင္းအရာႏွင္႔ အေျခ အေနက္ို ေ႐ွးေဟာင္းတ႐ုတ္ရာဇဝင္က်မ္းတုိ႔တြင္ ဤသို႔ေဖာ္ျပထားသည္။

“အႀကီးအကဲကို ဖေက်ာဝ္႔ ဟုေခၚသည္။ အထပ္ထပ္ရွိေသာ အေဆာက္အဦးတြင္ေန ၏။ ဇနီးအေျမာက္အမ်ားရွိသည္။ ညေနပုိင္းတြင္ ဆင္မ်ားကိုစီး၍ ျမစ္ဆိပ္သုိ႔ ေရခ်ိဳးဆင္းၾက သည္။

အရာရွိက္ို စုုလုၾသာဝ္မုဝ္ ဟုေခၚသည္။ စစ္သားမ်ားကို ေက်စုိဟုေခၚသည္။ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးတြင္ ဆင္မ်ားကိုအသံုးျပဳ သည္။ သူတုိ႔၏လက္နက္တုိ႔မွာ အသြားထက္ျမက္လွသည္။ အမ်ဳိးသားေရာ အမ်ဳိးသမီးပါ ဖ်တ္လက္၍ လႈပ္လႈပ္ ႐ွား႐ွား ရွိၾကသည္။

ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ သူတိုိ႔၏ ေျမျပန္႔ ႐ွလီ ၁၀၀၀ ေက်ာ္က်ယ္သည္။ အႂကြယ္ဝ ဆံုးျဖစ္သည္။ ဤနယ္တြင္ က်ား အလြန္ေပါသည္။ လယ္သမားတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔စိုက္ခင္းမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင္႔ေ႐ွာက္ႏုိင္ရန္ သစ္ပင္ထိပ္တုိ႔တြင္ သက္ငယ္ လင္႔စင္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္ထားၾကသည္။ သူတုိ႔သည္ လည္ကုပ္ကိုဖံုးေသာ အကၤ်ီမ်ဳိးကို ဝတ္ၾကသည္။ သူတုိ႔၏ ေစာင္မ်ား ကို ငန္းေမႊးသြပ္၍ ဂြမ္းကပ္သဖြယ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။

တ႐ုပ္မွတ္တမ္းတုိ႔တြင္ က်ဳိင္းတံုနယ္ကို ‘ေမင္ဇကန္’ (Meng Ken) ဟု ေရးသည္။  ‘ေကင္တို႔၏ျပည္’ ေကင္မွာ စြန္ကို တ႐ုပ္အကၡရာပံုႏွင္႔ အကၡရာဖလွယ္ ေရးထားျခင္းျဖစ္သည္ ဟု ယူဆပါသည္။

● ႐ႈမၿငီးဘြယ္ ႐ႈခင္းတရပ္
ဤေျမျပန္႔တြင္ ဂံု တုိ႔ခ်ည္းသာမဟုတ္၊ ဂံုတုိ႔ႏွင္႔ အႏြယ္တူေသာ လူး၊ ေလမ္႐ွမ္းႏွင္႔ အ ျခား ႐ွမ္းအမ်ဳိးသားတုိ႔လည္း ေနၾက သည္။ သို႔ရာတြင္ ဂံုတို႔မွာ သူမ်ားစုျဖစ္သည္။

တဆင္႔ၿပီးတဆင္႔ ျမင္႔တက္သြားေသာ ေတာင္တို႔က ဝန္းရံထားသျဖင္႔ ဤေျမျပန္႔မွာ ခပ္ပက္ပက္ ဒယ္အိုးႏွင္႔တူေနသည္။ ယင္းေတာင္မ်ားေပၚတြင္ တိဗက္- ျမန္မာအႏြယ္ဝင္မ်ား ျဖစ္ေသာ ေလာေလာ (လုိလုိ) အစုဝင္၊ ေကာ႔၊ အီေကာေခၚ ေဂါ႕အမ်ဳိးမ်ား၊ မူဆုိးေခၚ လားဟူး လူမ်ဳိးစုမ်ား၊ လီေ႐ွာ လူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင္႔ မြန္ခမာအစုဝင္ ဝ, သို႔မဟုတ္ လဝ မ်ားေနထုိင္ၾကသည္။
က်ဳိင္းတံုေဒသတဝို္က္မွာ ထုိုင္ဝွမ္း၊ တိဗက္- ျမန္မာ၊ မြန္ခမာ အႏြယ္ဝင္မ်ား ပါဝင္သည့္ တုိင္း ရင္းသား ကုန္းျမင္႔ေန လူမ်ဳိးစအုေတာ္မ်ားမ်ား ေနထိုင္ရာေဒသျဖစ္သည္။ အလြန္စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေဒသျဖစ္၏။ ေစ်းစည္ခ်ိန္တြင္ က်ဳိင္းတံုၿမိဳ႕ေစ်းမွာ အဆင္၊ အေရာင္၊ ပံုသ႑ာန္ ေထြျပားလွေသာ တုိင္းရင္းသားတိုင္းရင္းသူ အသီးသီးတုိ႔၏ အမ်ဳိးသားတုိ႔၏ အရာင္စံုႏွင္႔ လႊမ္းလွ်က္ရွိသည္သာျဖစ္၏။ ထူျခားတင္႔ဆန္းလွေသာ ႐ႈမၿငီးဖြယ္႐ႈခင္းတရပ္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။

● ေခမာရဌ
ျပည္ေထာင္စု၏ သာယာလွေသာ ဤေဒသကို ျမန္မာစာေပတြင္ ေခမာဝရတုိင္းဟု ေရးသည္။ ဂံုတုိ႔ႏွင္႔ အျခား ထုို္င္း႐ွမ္း တုိ႔ကမႈ ေခမာရဌဟု ေခၚေဝၚသံုးစြဲၾကသည္။ လူမ်ားစုမ်ားျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ဂံုအမ်ဳိးသားတုိ႔မွာ ဤေခမာရဌတုိင္းကို စီမံခန္႔ခြဲ အုပ္စုိးလာခဲ႔သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ဂံုအမ်ဳိးသားတုိ႔၏ ရင္းျမစ္ကား အဘယ္နည္း။ ႐ုပ္ဆင္းသ႑န္၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင္႔ ဘာသာစကားတုိ႔တြင္ ဂံု တုိ႔မွာ လူးတုိ႔ႏွင္႔အလြန္ဆင္သည္ကို မ်က္ျမင္ကုိယ္ ေတြ႕ မွတ္သားခဲ႔ရပါသည္။ ဂံုတို႔ႏွင္႔ဆင္ေသာ အျခားလူမ်ဳိးစုမွာ ေလမ္ မ်ားျဖစ္သည္။ အျမင္ အားျဖင္႔ ဂံု လူးႏွင္႔ ေလမ္တုိ႔မွာ အႏြယ္တူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါသည္။ ဂံုတုိ႔မွာ လူး၊ ေလမ္ တုိ႔အျပင္ မူရင္းအားျဖင္႔ အျခား႐ွမ္းအမ်ဳိးသားတုိ႔ႏွင္႔ တႏြယ္တမ်ဳိးတည္း ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဘာသႏၱရပညာရွိတုိ႔က ဆံုးျဖတ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။

● ထိုင္း႐ွမ္းတုိ႔၏ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းမႈ
တ႐ုပ္ျပည္ ေတာင္ဖတ္ပိုင္းတေနရာတြင္ ရွိခဲ႔သည္ဟု ခန္႔မွန္းရေသာ မူရင္းေနရာမွ ထိုင္း- ႐ွမ္းတုိ႔သည္ ေ႐ွးေခတ္ကတည္းက အေနာက္၊ အေနာက္ေတာင္၊ ေတာင္၊ အေ႐ွ႕ ေတာင္ႏွင္႔ အေ႐ွ႕ဘက္တုိ႔သုိ႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလာခဲ႔ၾကသည္ဟု ဆုိပါသည္။ အေနာက္ဖက္တြင္ အာသံနယ္အထိ၊ အေနာက္ေတာင္ဘက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းအထိ၊ ေတာင္ဘက္တြင္ မေလးကြၽန္းဆြယ္အထိ၊ အေ႐ွ႕ေတာင္ဘက္တြင္ ယူနန္နယ္ေတာင္ပုိင္းႏွင္႔ ဗိယက္နန္ျပည္  ေျမာက္ပုိင္းအထိ၊ အေ႐ွ႕ဘက္ တြင္ ဟိုင္နန္ကြၽန္းအထိ အလြန္က်ယ္ျပန္႔စြာ ျပန္႔ႏွ႔ံခဲ႔သူမ်ား ျဖစ္ သည္။ ယင္းသို႔ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ျပန္႔ႏွ႔ံခဲ႔ၾကရာတြင္ ဂံုတုိ႔မွာ ေတာင္ဘက္သို႔ေ႐ႊ႕လာေသာအစုတြင္  ပါခဲ႔သည္ဟုဆုိရပါမည္။ ဂံုတုိ႔ေရာက္ရွိစတည္းခ်ရာေဒသမွာ ပထဝီဝင္အေနအထား အရ အျခား ထိုင္႐ွမ္းတုိ႔ႏွင္႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေလာက္ေအာင္ တသီးတျခားျဖစ္ခဲ႔ရသည္။ အေနာက္ဖက္တြင္ သံလြင္ျမစ္၊ အေ႐ွ႕ဘက္တြင္ မဲ႔ေခါင္ျမစ္၊ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတြင္ ေတာင္ျမင္႔ တန္းတုိ႔က ပိတ္ဆုိ႔ထားဘိသကဲ႔သို႔ တည္ေနေပသည္။

●  ဂံုႏွင့္ အျခား႐ွမ္းတုိ႔၏ ကြဲျပားခ်က္မ်ား
ထိုင္း႐ွမ္းတုိ႔အၾကာင္းကို အခ်ိန္ယူကာ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ သုေတသနျပဳခဲ႔ေသာ ဆာ ေဂ်ာ႔စေကာ႔က အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ ဂဇက္တီးယားက်မ္းႀကီးတြင္ ဤသို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ထား သည္။

“သို႔ျဖစ္ရကား သံလြင္ျမစ္၏ အေ႐ွ႕ဖက္ႏွင္႔ အေနာက္ဖက္တြင္ ရွိၾကေသာ ႐ွမ္းအမ်ဳိး သားတုိ႔၏ အသံကြဲဘာသာစကားႏွင္႔ အကၡရာစလံုးပံုတုိ႔သည္ သိသိသာသာ ကြဲျပားၾကသည္။ က်ဳိင္းတံုနယ္ႏွင္႔ က်ဳိင္း႐ုံးႀကီး (ေကာင္းဟုင္း) နယ္မ်ားရွိ ဂံု (ခြန္) ႏွင္႔ လူးတုိ႔မွာ အျပင္ပ၏  လႊမ္းမိုးမႈကို အနည္းဆံုးခံခဲ႔ရသူမ်ား ျဖစ္သည္” ။

ဂံုတုိ႔၏ အသံကြဲဘာသာစကားႏွင္႔ အကၡရာစလံုးပံုတုိ႔သည္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ ရွိ ႐ွမ္းတုိ႔၏စကား၊ အကၡရာပံုတုိ႔ထက္ ေလာ(လာအုိ) စကား၊ အကၡရာပံုတုိ႔ႏွင္႔ ပိုမုိနီးစပ္သည္။ ေလာတုိ႔ႏွင္႔မတူေသာ အခ်က္တခ်က္မွာ ဂံုတုိ႔သည္ ကေမာၻဒီး ယားေခၚ ခမာယဥ္ေက်းမႈကို  ေလာတုိိိ႔ကဲ႔သို႔ တုိက္႐ိုက္ေသာ္၎၊ ယိုးဒယားမွတဆင္႔ေသာ္၎၊ လႊမ္းမုိးျခင္း မခံရျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ ခံရသည္ဆုိသည့္တုိင္ေအာင္ အနည္းငယ္မွ်သာ ခံရျခင္းမ်ဳိးရွိမည္ဟု ဆုိရပါမည္” ။

“ဂံု စကားတြင္ ဝ သို႔မဟုတ္ လဝစကား လႊမ္းမိုးပါဝင္ေနမႈ အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေန ဟန္တူသည္။ ထိုင္႐ွမ္းတုိ႔မေရာက္မီက က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔မွ ေတာင္ဘက္ဇင္းမယ္နယ္ အထိေဒသမွာ ဝတုိ႔၏ေဒသျဖစ္သည္။ (ထိုင္း႐ွမ္းတုိ႔ေရာက္လာမွ ေတာင္မ်ား ေပၚသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ႔ ၾကရသည္)။ ေ႐ွးက က်ဳိင္းတံုေစာ္ဘြားတုိ႔ ေစာ္ဘြားအျဖစ္ ခံယူသည့္ အခမ္းအနားတုိ႔တြင္ ဝအမ်ဳိး သားႏွစ္ဦးမွာ အစဥ္အလာအရ ပါဝင္ရစၿမဲျဖစ္သည္။ (ဤအခ်က္က က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔ကို မူလက ဝတုိ႔ပိုိင္ဆုိင္ခဲ႔ေၾကာင္းကို ၫႊန္ျပေနဘိသကဲ႔သို႔ ရွိ၏) ။”

“သုိ႔ျဖစ္၍ ဂံုတုိ႔ကို လူးအမ်ဳိးသားစုတြင္ ပါဝင္ခဲ႔ေသာ အစိတ္အပိုင္းတခုဟု ယူဆႏုိင္သည္။”

“မဲေခါင္ႏွင္႔ သံလြင္ျမစ္တုိ႔စပ္ၾကား က်ဳိင္းတံုနယ္တြင္ရွိေနေသာ ထိုင္႐ွမ္းတုိ႔သည္၊ အ မ်ဳိးစုကိုလိုက္၍ မိမိတုိ႔ကုိယ္ကိုလူး၊ ခြန္(ဂံု) ေလမ္ဟု အသီးသီးေခၚၾကသည္။ (ထိုင္း႐ွမး္ဟုေခၚ လုိျခင္းမရွိၾက) သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ရွိ ႐ွမ္းတုိ႔ကို သူတုိ႔က ထိုင္ဟုေခၚသည္။ မိမိတုိ႔မွာ ထုိ ထိုင္တုိ႔ႏွင္႔ မည္သို႔မွ်မေတာ္စပ္၊ အႏြယ္အဆက္လည္းမရွိဟု ဆုိၾကသည္။ က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔ တြင္ သီးျခား႐ြာမ်ားႏွင္႔ ေနထိုင္ၾကေသာ ႐ွမ္း- တ႐ုပ္တုိ႔ကို သူတုိ႔က ထုိင္ခဲ ဟုေခၚၾကသည္။ ထုိထိုင္ခဲတုိ႔ႏွင္႔လည္း  မည္သုိ႔မွ်မေတာ္စပ္ဟု ဆုိၾကသည္။

● က်ဳိင္းတံုျဖစ္စဥ္
ဤသည္ကား လြန္ခဲ႔ေသာအႏွစ္ ၆၀- ေက်ာ္က ေရးသားခဲ႔ေသာ ဂံုတုိ႔၏ရင္းျမစ္နွင္႔  စပ္ဆုိင္ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။ က်ဳိင္းတံုေျမျပန္႔၏ အေစာပိုင္းရာဇဝင္ကိုလည္း ေလ႔လာခြင္႔ရခဲ႔ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေစာပုိင္းရာဇဝင္ကဲ႔သုိ႔ ဒ႑ာရီဆန္ေနသည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ခ်န္လွပ္ထားခဲ႔ပါသည္။

● တ႐ုပ္အေထာက္အထား
က်ဳိင္းတံုနယ္သည္ တ႐ုပ္ျပည္ႏွင္႔ ၁၄၀၅- ေအဒီတြင္ ေ႐ွးဦးစြာဆက္ဆံခဲ႔သည္ဟု တ ႐ုပ္မင္း မင္းဆက္႐ာဇဝင္က်မ္းတုိ႔က ဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၃- ရာစုႏွစ္မ်ား ေနာက္ပိုင္းေလာက္ကတည္းက က်ဳိင္းတံုနယ္ရွိခဲ႔ေၾကာင္းကို ယြန္မင္းဆက္ ရာဇဝင္က်မ္းတို႔အရ သိသာႏုိင္၏။

● က်ဳိင္းတံုၿမိဳ႕ တည္ေထာင္လာပံု
ဆာေဂ်ာ႔စေကာ႔၏ ေရးသားခ်က္တုိ႔မွ သိရေသာ က်ဳိင္းတံုနယ္တည္ေထာင္လာပံုအ ေၾကာင္းမွာ ဤသို႔ျဖစ္၏။

ဗူးသီးမွေပါက္ဖြားသည္ဆုိေသာ ဝတုိ႔သည္ ၁၁၂၉- ေအဒီအထိ က်ဳိင္းတံုနယ္ကိုႀကီးစိုး ခဲ႔ၾက၏။ ၁၂၄၃- ေအဒီတြင္ ယိုးဒယား ႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ လန္နား ထိုင္းျပည္မွ မင္႐ုိင္မင္းသည္ ဝတို႔နယ္ က်ဳိင္းတံုကို ေအာင္ႏုိင္ခဲ႔သည္။ က်ဳိင္းတံုနယ္တြင္ ၿမိဳ႕႐ြာတည္ေထာင္ရန္  ေဆာင္႐ြက္ခဲ႔ေသာ္လည္း တိုးတတ္မႈမရွိသျဖင္႔ ၁၂၅၃- ေအဒီတြင္ မိမိသားေတာ္တပါးႏွင္႔ ရ ဟန္းေတာ္တပါးတုိ႔ကို ေစလႊက္ခဲ႔၍ အုပ္စုိးေစခဲ႔သည္။

● မုင္းခုင္းမွ ၆၉ အိမ္ေထာင္
ရဟန္းေတာ္မွာ ယြန္းအမ်ဳိးသားျဖစ္သည္။ က်ဳိင္းတံုနယ္တြင္ ယြန္းအမ်ဳိးသားတုိ႔ မေန စေကာင္း၊ ယြန္းအမ်ဳိးသားတုိ႔္က မအုပ္ခ်ဳပ္ေကာင္းဟု အယူရွိေနၾကသျဖင္႔ ရဟန္းေတာ္သည္ မုင္းခုင္းနယ္သို႔ ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ လႊတ္ကာ က်ဳိင္းတံုနယ္တြင္ အေျခစိုက္ေနထို္င္မည့္ လူမ်ားကို ဖိတ္ေခၚေစသည္။ မုင္းခုင္းနယ္မွ အိမ္ေထာင္စု ၆၉- အိမ္ေထာင္တုိ႔ က်ဳိင္းတံုနယ္သို႔ ေ႐ႊေျပာင္းေနထိုင္လာၾကသည္။ ဤသူတုိ႔မွာ အကၤ်ီအျဖဴ သို႔မဟုတ္ အနက္ကိုဝတ္သူမ်ားျဖစ္ ၾကသည္။  သူတို႔သာလွ်င္ က်ဳိင္းတံုနယ္တြင္ ေနထုိင္သူမ်ား၊ က်ဳိင္းတံုနယ္ကို အုပ္စိုးထိုင္သူ မ်ားဟု အယူရွိၾကသည္။ ဤလူစုမွ ဂံုအမ်ဳိးသားတို႔ ဆင္းသက္ခဲ႔သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။

မင္႐ုင္မင္း၏ သားႏွင္႔ ရဟန္းေတာ္တုိ႔သည္ က်ဳိင္းတံုနယ္ကို ၁၂၅၃- ၁၂၆၄- ေအဒီ အထိ အုပ္စုိးခဲ႔သည္။ ယခုေခတ္ ဂံုတုိ႔၏ ေ႐ွးေဘးဘိုးႀကီးမ်ားဟု ဂံုတုိ႔က ယံုၾကည္ေနေသာ  ဤ ၆၉- အိမ္ေထာင္စုသားတုိ႔သည္ က်ဳိင္းတံုနယ္သို႔ လာေရာက္သည္ မွန္လွ်င္ ဤ ၁၂၅၃- ၁၂၆၄- ေအဒီ (၁၃- ရာစုႏွစ္မ်ား အလယ္ေလာက္) က လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိရပါ မည္။

● ဂ်ပန္ႏွင္႔ ဆက္စပ္ပံုအယူ
ထူးျခားေသာ အျခားယံုၾကည္ခ်က္တရပ္မွာ က်ဳိင္းတံုနယ္ကို တိုးတက္ေအာင္ျပဳလုပ္ ႏုိင္ေသာ ျပင္ပမွလာေရာက္သူတုိ႔မွာ ဂ်ပန္တို႔မွဆင္းသက္သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိလူစုမွာ  ေတာင္ဖက္ ယိုးဒယားႏိုင္ငံဘက္မွလာေၾကာင္း ဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ ပင္ျဖစ္သည္။ ဤယံု ၾကည္ခ်က္မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းသည့္အားေလ်ာ္စြာ ဤေဒသဖက္သို႔ ဂ်ပန္တုိ႔ မည္သည့္ အခ်ိန္က မည္ကဲ႔သို႔ေရာက္ရွိလာသည္ကို ႐ွာေဖြစံုစမ္းခဲ႔ပါသည္။

● ယိုးဒယားႏွင္႔ ဂ်ပန္
ဤတြင္ ယိုးဒယားႏိုုင္ငံေပၚေပါက္လာပံုကို အက်ဥ္းအားျဖင္႔ေဖာ္ျပမွ ႐ွင္းလင္းမည္ထင္ ပါသည္။ ယုိးဒယားႏုိင္ငံတြင္ ထိုင္း႐ွမ္းတုိ႔သည္ ေယဘူယ်အားျဖင္႔ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ ဆင္း သက္ေ႐ႊ႕ေျပာင္သည္ဟု ယံုၾကည္ရပါသည္။ ယခု ယိုးဒယားႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္းသို႔  ေျမာက္ဖက္မွဝင္လာခဲ႔ၿပီးေနာက္ ယုိးဒယားႏိုင္ငံ၏ ေျမာက္ဖက္စြန္တြင္ ေ႐ွးဦးစြာ က်ဳိင္းသည္၊ က်ဳိင္းရဲ၊ က်ဳိင္းမဲ(ဇင္းမယ္) ကဲ႔သို႔ေသာနယ္မ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ႔ၾကသည္။ ထုိမွတဆင္႔ ယုိးဒ ယားႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းတြင္ ေသာကၠတဲ (စႏိုးထိုင္) သဝဏ္ခေလာက္၊ ကမာပို္က္(ကမ္ဖဲဖက္) ကဲ႔သို႔ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား ေပၚေပါက္ လာသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေတာင္ဖက္သို႔တဆင္႔တုိးကာ အယုဒၶယၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္ခဲ႔ၾကသည္။ အယုဒၶယကို တည္ေထာင္ သည့္ႏွစ္မွာ ၁၃၅၁- ေအ ဒီ ျဖစ္သည္။

အယုဒၶယမင္းဆက္၏ မင္းတပါးျဖစ္ေသာ ဧကေထခံစေရာက္ မင္းလက္ထက္(၁၆၀၅- ၁၆၁၀- ေအဒီ) တြင္ ဂ်ပန္အေျမာက္ အမ်ား ယုိးဒယားႏုိင္ငံသို႔ ေရာက္လာခဲ႔သည္။ ယိုးဒယားတုိ႔က ေကာင္းမြန္စြာလက္ခံၾက႐ုံသာမက ယုိးဒယားမင္း၏ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္၌ပင္ အမႈထမ္းေစသည္။ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္မႈးမွာ ဂ်ပန္အမ်ဳိးသား ယမဒါနဂမစ ျဖစ္သည္။ ယမဒါသည္ တျဖည္း ျဖည္း တန္ခိုးႀကီးလာသည္။ သူ၏အႀကံေပးခ်က္အရ ယုိးဒယားမင္းသည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ႐ွဳိဂန္အိ ေယေယစုယိနမိုတုိ ႏွင္႔ မဟာမိတ္အျဖစ္ ဆက္သြယ္ခ႔ဲသည္။

● ဂ်ပန္တုိ႔ ပုန္ကန္ျခင္း
ဧကေထာက္စေရာတ္မင္းကို ဆက္ခံေသာ ေစာင္ထမ္မင္းလက္ထက္တြင္ ဂ်ပန္တုိ႔ ပုန္ကန္ထ ႂကြၾကသည္။ ရက္စက္စြာ ထိုးခုတ္သက္ျဖတ္၍ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို တုိက္ခုိက္ျဖတ္စီး လုယက္ၾကသည္။ အဖုိးတန္ရတနာအေျမာက္အမ်ားကို လုယက္ယူေဆာင္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္သူပုန္တုိ႔ သည္ ဖက္ဗူရီၿမိဳ႕သို႔ ဆုတ္ခြာကာ အခုိင္အမာေနၾကသည္။ ယမဒါသည္လည္း မင္းဧကရာဇ္တဆူကဲ႔သုိ႔ျပဳမႈက်င္႔ႀကံခဲ႔သည္။ သို႔ရာတြင္ ယုိးဒယားမင္းသည္ စစ္သည္အင္အား ေျမာက္မ်ား စြာျဖင္႔ ဖက္ဗူရီၿမိဳ႕ကို တုိက္ခိုက္၍ ဂ်ပန္သူပုန္တုိ႔ကို ေမာင္းႏွင္ထုက္ခဲ႔၏။

ဤသည္မွာ ယခုထိသိရသမွ် ယုိးဒယားႏိုင္ငံသို႔ အင္းအားအေတာ္မ်ားစြာျဖင္႔ ေ႐ွးဦးစြာ ေရာက္ခဲ႔ေသာ ဂ်ပန္တုိ႔၏ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ က်ဳိင္းတံုသို႔ မုင္းခုင္းမွ ၆၉- အိမ္ေထာင္ ေရာက္ခဲ႔ေသာ ၁၃- ရာစုနွစ္ အလယ္ခန္႔ကာလႏွင္႔ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၀- ခန္႔ ေနာက္က်ေနေပ သည္။ မုင္းခုင္း ၆၉- အိမ္ေထာင္သားတုိ႔မွာ သို႔မဟုတ္ က်ဳိင္းတံုသို႔  ၁၃- ရာစုႏွစ္ မ်ားအလယ္ ေလာက္တြင္ လာေရာက္ေနထုိင္သူတုိ႔မွာ ဂ်ပန္တုိ႔မွ ဆင္းသက္သူမ်ားျဖစ္သည္ဆုိလွ်င္ ဤယ မဒါ၏ ဂ်ပန္တုိ႔မွ ဆင္းသက္သူမ်ားမျဖစ္ႏုိင္ေပ။

● ဒ႑ာရီေၾကာင္႔ ဂုဏ္မနိမ္႔က်ေစလုိ
ယမဒါတုိ႔ထက္ေစာ၍ ယုိးဒယားသို႔ ေရာက္ေသာ ဂ်ပန္မ်ားရွိေသးသေလာ။ က်ဳိင္းတံု ကို တည္ေထာင္သည့္ ေခတ္ႏွင္႔ ညီရေအာင္ဆုိလွ်င္ ၁၃- ရာစုႏွစ္မ်ား၏ ပထမပိုင္းေလာက္တြင္ ယုိးဒယားသို႔ ဂ်ပန္မ်ားေရာက္ၿပီးျဖစ္ေနရေပမည္။ ယုိးဒ ယားမဟုတ္သည့္တိုင္ေအာင္ အာ႐ွတုိက္အ႐ွ႕ေတာင္ပိုင္း တေနရာရာသို႔ ထုိအခ်ိန္က ဂ်ပန္မ်ားေရာက္ႏွင္႔ၿပီျဖစ္ရေပမည္။ ၁၃- ရာစုႏွစ္မ်ားအလယ္ေလာက္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ အေျခအေနသည္ မည္သုိ႔ရွိ၍ ပင္လယ္ရပ္ ျခား မည္သည့္ေဒသမ်ားသို႔ ဂ်ပန္တုိ႔ ထြက္ခြာခဲ႔သည္။ အာ႐ွအေ႐ွ႕ေတာင္ပိုင္းသုိ႔ ဂ်ပန္တုိ႔ ေရာက္ခဲ႔သေလာ။ ေရာက္ခဲ႔သည္ဆုိလွ်င္ မည္သည့္ခုိင္လံုေသာ အေထာက္အထားမ်ား ရွိသ နည္းဟူေသာ အခ်က္တုိ႔မွာ ႏိုင္ငံသမိုင္း၏ အမွန္တရားကို႐ွာသူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ရမည့္ ေမးခြန္းမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ခု္ိင္လံုေသာ အေထာက္အထားမရွိပါက  ရာဇဝင္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ေပ။ စိတ္ႀကိဳက္ ေျပာေသာ ဒ႑ာရီသာ ျဖစ္ေပမည္။

● အေထာက္အေထားခိုင္လံုမႈသည္ အခရာ
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဂ်ပန္မွ ဂံုတို႔ဆင္းသက္သည္ဆုိေသာ အဆုိျပဳခ်က္၊ သုိ႔မဟုတ္ မယံု ၾကည္ခ်က္ အတြက္ သုေတသန ဆက္လက္ျပဳ၍ အေထာက္အထားမ်ားကို ထပ္မံ႐ွာေဖြရန္ လုိေပေသးသည္။ ဂုဏ္ယူဖြယ္ေကာင္းေသာ ဂံုလူမ်ဳိးတုိ႔၏ သမုိင္းကို ဒ႑ာရီလုပ္ပစ္ျခင္းတုိ႔ ျဖင္႔ ဂံုတုိ႔၏ဂုဏ္ကို မနိမ္႔က်ေစလုိေသာေၾကာင္႔ ျဖစ္ေပမည္။

ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕၍ ေဖာ္ေ႐ြလွေသာ ဂံုအမ်ဳိးသားတုိ႔ကို စစ္အတြင္းက နဖူးေတြ႕ဒူး ေတြ႕ေတြ႕ခဲ႔ရေသာ ဂ်ပန္တုိ႔ႏွင္႔မည္သုိ႔မွ် ဆက္စပ္၍မရႏုိင္ပါဟု ညည္းညဴခဲ႔ေသာ မိတ္ေဆြတ ဦး၏ညည္းသံကို သတိရမိပါသည္။ စစ္ဦးဘီလူး ဂ်ပန္တုိ႔ႏွင္႔ ဂ်ပန္တမ်ဳိးလံုးကို စံထုိး၍ မရႏိုင္ ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ႔သည္ကိုလည္း ျပန္လည္သတိရမိပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အ က်ိဳးႏွင္႔အေၾကာင္းကို ဆက္စပ္ၿပီးမွ၊ လက္ခံယံုၾကည္ၿပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္ႏို္င္ေသာ သိပၸံပညာ ထြန္းကားသည့္ ဤေခတ္တြင္ ခုိုင္လံုေသာ အေထာက္အထားသည္သာလွ်င္ အခရာျဖစ္ေပ သည္။

● လံုးဝအဓိပၸါယ္ မရွိဟုဆုိသူ
ထိုင္း႐ွမ္းႏွင္႔ ယိုးဒယားတုိ႔၏ ရာဇဝင္ႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကို ႏွစ္႐ွည္လမ်ား သုေတသန ျပဳခဲ႔သူ ယိုးဒယားႏိုင္ငံ၏ သုေတသနအသင္းျဖစ္ေသာ ဗန္ေကာက္ၿမိဳ႕ ယိုးဒယား အသင္းႀကီး ၏ ဒုတိယဥကၠဌျဖစ္ခဲ႔ဘူးသူ အာက္၊ စုိင္ဒဲန္ဖဒဲန္ ဆုိသူ ပညာရွိက ဤယူဆခ်က္ႏွင္႔စပ္လ်ဥ္း၍ သူ၏ “ထိုင္းလူမ်ဳိးမ်ား” (The Thai Peopies) ဆုိေသာ စာအုပ္တြင္ ဤသို႔ ေရးသားထား၏ ။

“ထိုင္ခြန္(ဂံု) တို႔သည္ လူးတုိ႔ထက္ အရပ္အေမာင္း ပိုေကာင္း၍ ႐ုပ္ရည္ပိုမုိသန္႔ျပန္႔ သည္။ သူတုိ႔သည္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္သည္ဟု အပုိင္ဆုိၾကသည္။ (အံ႔ၾသသည့္ အမွတ္လကၡဏာ) ဤသည္မွာ အမွန္အားျဖင္႔ လံုဝအဓိပၸာယ္မရွိေပ။

ဂုဏ္သိမ္ေနသူတဦးသည္ မိမိဂုဏ္ကို ျမႇင္႔တင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ဂုဏ္ျမင္႔သူ၊ ဂုဏ္ႀကီး သူ၊ မည္သူမည္ဝါႏွင္႔ မည္သို႔အမ်ဳိး ေတာ္စပ္သည္။ မည္သို႔ ကြၽမ္းက်င္သည္ စသည္ျဖင္႔ ေျပာတတ္သည္ကို ေတြ႕ရတက္ပါသည္။

● ဂုဏ္ျမင္႔ေနၿပီျဖစ္ေသာ ဂံုမ်ား
ခ်စ္ဘြယ္ေကာင္းေသာ ျပည္ေထာင္စုသား ဂံုအမ်ဳိးတုိ႔မွာ လူမႈေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာရိတၱတုိ႔တြင္ ကြၽန္ေတာ္ ၏အျမင္၌ ဂုဏ္ျမင္႔ေနသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္ စုသားအားလံုးတုိ႔က ဂုဏ္ယူဘြယ္ရာ၊ ျမတ္ႏိုး ဘြယ္ရာျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ျမင္႔မႈဟု ယူဆပါသည္။ ဤကား အရည္အေသြးေကာင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ လကၡဏာေကာင္းမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ ဤ အရည္အေသြးေကာင္းႏွင္႔ လကၡဏာေကာင္းတုိ႔မွာ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားအားလံုး၏ ေ႐ွးက်ေသာ မႈပုိင္အရည္ အေသြးႏွင္႔ လကၡဏာမ်ားျဖစ္သည္။ ဂံုတုိ႔ကဲ႔သို႔ အျမတ္တႏိုးဂုဏ္ယူ ဘြယ္ေကာင္းေသာ ျပည္ေထာင္စု၏ အျခားတုိင္းရင္း သားတုိ႔လည္း ရွိေနေပသည္။ ဤအရည္ အေသြးတုိ႔မွာ ျပည္ေထာင္စုသားတုိ႔၏ မူရင္းမူပုိင္ အရည္အေသြးမ်ား ျဖစ္သည္ကို ဂံုတုိ႔အ ေၾကာင္း စိတ္ဝင္စားစြာ ေလ႔လာရာမွ ထပ္မံ၍ သေဘာေပါက္မိပါသည္။

အခါအခြင္႔သင္႔ပါက အထက္တြင္ဆုိခဲ႔ေသာ ဂံုအမ်ဳိးသားတို႔၏ မူရင္းလူမူေရး၊ ယဥ္ ေက်းမႈႏွင္႔ ဓေလ႔ထံုးစံတုိ႔အေၾကာင္းကို ကိုယ္ေတြ႕မ်က္ျမင္ေလ႔လာခဲ႔ရ၍ စိတ္တြင္စြဲၿမဲခံယူခဲ႔ရ သည့္အတို္င္း ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပလုိပါသည္။

အုပ္စုိးသူ အ႐ွင္သခင္တုိ႔၏ အေပၚစီးအျမတ္ထုတ္မႈမွ လြတ္လပ္ခဲ႔၍ ဆုိ႐ွယ္ လစ္ လူ႔ေဘာင္တြင္ အခြင္႔အေရး အျပည့္အစံုႏွင္႔ ခ်င္းနင္းဝင္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ေသာ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးဘြယ္ေကာင္းလွသည့္ ျပည္ေထာင္စုအေ႐ွ႕စြန္မွ ျပည္ေထာင္စု၏ သား ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဂံုအမ်ဳိးသားတုိ႔ႏွင္႔ ဂံုအမ်ဳိးသမီးတုိ႔သည္ ဂုဏ္တက္သည္ထက္တက္ၾက၍ တုိးတက္ႀကီးပြား ၾကသည္ျဖစ္ပါေစဟူ၍ ဆႏၵျပဳမိပါေတာ႔သည္။

ဗိုလ္မွဴးဘ႐ွင္
၁၉၆၅