(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၊ ၂၀၁၅
ကုလသမဂၢ၊ ယူနက္စကုိက ႀကီးမွဴးၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွ စာၾကည့္တုိက္ညီလာခံတစ္ခုကုိ ၉၀ခုနွစ္ကာလမ်ားအတြင္းက က်င္းပခဲ့ဖူးတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တယ္။ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြရွိေပမယ့္ လူကျပည္ပေရာက္ေနေတာ့ ခုႏွစ္၊လ၊ ရက္စသည္တုိ႔ကုိ တိတိက်က်မေျပာႏုိင္ေတာ့ သည္းခံပါ။ အသက္ကလဲ ႀကီးၿပီဆုိေတာ့ မွတ္ဥာစ္ကလဲ မေကာင္း ေတာ့လုိ႔ပါ။ ေရးခ်င္းတဲ့အေၾကာင္းအရာက အခ်ိန္ကာလအတိအက်ႀကီးသိဖုိ႔မလုိလွပါဘူး။ ရွစ္ေလးလုံးအေရး ေတာ္ပုံႀကီးၿပီး စ အစုိးရဌာနတုိင္းမွာ ညႊန္မွဴး၊ ညႊန္ခ်ဳပ္၊ညႊန္ရႈပ္ေတြအျဖစ္ စစ္တပ္ကဗုိလ္မွဴးႀကီးငယ္ေတြ ခန္႔ထားအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ကာလ ဆုိတာေလး သိထားရင္ ေတာ္ပါၿပီ။
က်ေနာ္က အဲဒီအခ်ိန္မွာ အသက္၅၀ေက်ာ္စ။ ဆတ္ဆက္ေဆာ့ေဆာ့နဲ႔ စာၾကည့္တုိက္ပညာ ဒီပလုိမာသင္တန္းကုိ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္မွာသြားၿပီး တက္လုိက္မိတယ္။ က်ေနာ္က အေျခခံပညာဦးစီးဌာနမွာ “စာၾကည့္တိုက္မွဴး” ဆုိၿပီး မရွိတဲ့ရာထူး ကုိယူၿပီး ဌာနမွဴးလုပ္ေနပါတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက “ပညာေရး”လုိဌာနႀကီးမွာ စာၾကည့္တုိက္ဌာနရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ “ေက်ာင္းသုံးစာအုပ္ ေကာ္မတီ” လုိဟာမ်ိဳးလဲရွိ၊ ပညာေရးကိစၥေတြလဲလုပ္ေနတဲ့ေနရာမွာ စာၾကည့္တုိက္ set up (ဖဲြ႔စည္းပုံ) မပါရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးေခတ္က ပညာမင္းႀကီး ဦးခ်ိဳတုိ႔ ဦးေကာင္းတုိ႔လုိ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြက စာအုပ္ေတြ ဘီရုိႀကီး ဆယ္ေလးငါးလုံးေလာက္နဲ႔ စုေဆာင္းထားခဲ့ပါတယ္။ ပညာေရးဥပေဒ၊ ပညာေရးစာေဆာင္စသျဖင့္ စုေဆာင္း ထားတာ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမယ့္စာၾကည့္တုိက္အတြက္ အသုံးျပဳခြင့္ေတြ သီးျခားမရွိပါ။ ကက္တေလာက္ဘာ ညာတင္ဖုိ႔ ေဝးစြ။ စာအုပ္စာရင္းစနစ္တက် ကူးထားတာမရွိပါ။ စာၾကည့္တုိက္ပညာရယ္လုိ႔ ရွိမွန္းလဲသိပုံမရၾကပါ။ ဒါေၾကာင့္က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ျမန္မာစာေက်ာင္းသုံးစာအုပ္ေတြ အသစ္ျပဳစုေရး တခန္းက႑ၿပီးသြားလုိ႔ အလုပ္ပါတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ စာၾကည့္တုိက္ ပညာသင္တန္းကုိ တကၠသုိလ္ဘက္မွာ သြားတက္ဖုိ႔ လူႀကီးေတြကုိ တင္ျပၿပီး ခြင့္ေတာင္းပါတယ္။
လူႀကီးတခ်ိဳ႕က ဦးႏုေခတ္မွာ ေက်ာင္းေတြအတြက္ေရာ၊ ေက်းလက္စာၾကည့္တုိက္ေတြအတြက္ပါ စာၾကည့္တုိက္ပညာသင္ တန္းေတြ ေပးဖူးတယ္လုိ႔ ေျပာျပပါတယ္။ စာေပဗိမာန္ကစီစဥ္တာထင္ပါတယ္။ ကုိယ့္ဌာနဘက္က အဆင္ေျပလုိ႔ တကၠ သိုလ္ဘက္ကုိ သြားေရာက္စုံစမ္းပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက စာၾကည့္တုိက္ပညာဌာနကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနရာက အနားယူသြားၿပီး ဦးေသာ္ေကာင္း(ပညာမင္းႀကီး ဦးေကာင္းရဲ႕သား)က တကၠသုိလ္မ်ားရဲ႕ ဗဟုိစာၾကည့္တုိက္မွဴးအျဖစ္နဲ႔ စာၾကည့္တုိက္ဌာနကုိ တဲြဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါၿပီ။ သူကက်ေနာ့္နဲ႔ သက္တူရြယ္တူ တႏွစ္ထဲေမြးဖြားသူပါ။ သူက “ မလုပ္ပါနဲ႔ဗ်ာ။ ခု သင္တန္းပုိ႔ခ်ေနတဲ့ ဆရာေတြက လူႀကီးေတြမရွိေတာ့ဘူး။ ကေလးေတြခ်ည္းပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔တပည့္ေတြ ခင္မ်ားလာရင္ ခင္မ်ားအဖုိ႔လဲ ကေလး ေတြကသင္ေပးေနတာ ၾကည့္မေကာင္းဘူး။ ကေလးေတြကလဲ လူႀကီးကုိသင္ရတာ စိတ္ေျဖာင့္ၾကမွာမဟုတ္ဘူး” ေျပာဆုိ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ က်ေနာ္ကလဲက်ေနာ့္ဘက္က “ပညာသင္ယူတာ” မုိ႔ စိတ္္စေနာင့္စနင္းမရွိပါဘူးဆုိၿပီး ဇြတ္ေရာ အဓမၼ ေရာဆုိလုိ႔ စာရင္းသြင္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာင္အခါ သူတို႔ဒုကၡကုိသိရလုိ႔ အားနာရပါတယ္။
ဆရာဦးေသာ္ေကာင္းခမ်ာ ဒုကၡမ်ားသြားရွာပါတယ္။ က်ေနာ္က သူ႔အေနနဲ႔ ဒီေလာက္ဒုကၡမ်ားသြားမယ္လုိ႔ မထင္မိလုိ႔ အားနာရပါတယ္။ သူက အၿငိ္မ္းစားယူသြားတဲ့လူႀကီးေတြကုိ ျပန္ၿပီးေမတၱာရပ္ခံရရွာပါတယ္။ ရုံးအလုပ္ဆုိေတာ့ အထက္စာ တင္ရ၊ ရွင္းျပရနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ဒုကၡမ်ားသြားပါတယ္။ ဦးထင္ႀကီး (စာေပဗိမၼာန္)၊ ဦးသန္းထြတ္ (ယဥ္ေက်းမႈဌာန-ညႊန္ခ်ဳပ္ စာေရးဆရာတုိက္စုိး) စတဲ့စာၾကည့္တုိက္္ပညာရွင္ႀကီးမ်ားကုိ ျပန္လည္ပင့္ေခၚရရွာတာ ပတ္ျခာရုိက္သြားခဲ့ရရွာပါတယ္။ က်ေနာ္က အေျခခံပညာေရးဌာနက ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔ အညီ “ေက်ာင္းမွန္မွန္တက္ စာမခက္” ဆုိတဲ့အတုိင္း လုိက္နာပါတယ္။ အေျခခံပညာရုံးခ်ဳပ္ကလဲ ရုံးခ်ိန္မထိခုိက္ဘဲ မနက္ ၉ နာရီမတုိင္ခင္ တက္ရတာမုိ႔ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴလုိက္ေလ်ာပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ဆက္ခံလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ေရာ၊ လက္ငင္းကူညီဖုိ႔ေရာ သင္ရုိးအဖဲြ႔ကဆဲြခန္႔တပည့္နွစ္ဦးကုိလဲ စာၾကည့္တုိက္ပညာ ဒီပလုိမာသာမက၊ ပညာေရးဒီပလုိမာပါ လုိအပ္တယ္ဆုိၿပီး ၂ ႏွစ္ စာေပးစာယူသင္တန္းေတြကုိ ရုံးခ်ိန္မထိခုိက္ဘဲ တက္ေစ ပါတယ္။ (ေနာက္ဆုံးမွာ- ညႊန္ခ်ဳပ္လုပ္ေနတဲ့ စစ္ဘက္အရာရွိႀကီးကုိပါ ပညာေရးဒီပလုိမာဘဲြ႔ရေအာင္ က်ေနာ့္တပည့္နွစ္ဦးနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဝုိင္းဝန္းကူညီအားေပးၾကလုိ႔ လူႀကီးမင္းပါ ပညာေရးဘဲ႔ြရသြားခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္စာၾကည့္တုိက္ဘဲြ႔ရခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ဌာနက တျခာဘယ္သူမွ ဒီဘဲြ႔မရေသးပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္ရွစ္ေလးလုံးျဖစ္လုိ႔ ကျဖစ္ကညစ္နဲ႔ က်ေနာ္ေျဖရေပမယ့္ ကေလးေတြၾကားမွာ ဂုုဏ္ထူးေတြဘာေတြေတာင္ အမ်ားႀကီးရလုိက္ပါတယ္။ လူႀကီးက ဂုုဏ္ထူးရတာဆုိေတာ့ ၾကြားရလုိ႔ ခက္တာနဲ႔ ၿငိမ္ေနရပါတယ္။ ဒီပလုိမာလဲရေရာ- ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ အေရွ႕ ေတာင္အာရွဆုိင္ရာ စာၾကည့္တုိက္မွဴးမ်ား ညီလာခံကုိ က်ေနာ္သြားတက္ရပါတယ္။ တျခားတက္မယ့္သူမရွိလို႔ပါ။ ရက္သတၱတပတ္ ထက္ မနည္းတက္ခဲ့ရပါတယ္။ ညီလာခံအၿပီးသတ္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ေနာက္တႀကိမ္အေရွ႕ေတာင္အာရွစာၾကည့္တုိက္မွဴးမ်ား ညီလာခံကုိ ဗမာျပည္မွာ က်င္းပၾကမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ပညာေရးဌာနကပဲ ဦးစီးရမယ္။ ယူနက္စကိုအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အစီစဥ္အရ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ဝမ္းပန္းတသာ လက္ခံခဲ့တယ္။ က်ေနာ္က ေနရာေတြ၊ ဆရာေတြတက္ေရာက္ရမယ့္ စာၾကည့္တုိက္မွဴးေတြစာရင္းပါ အၾကမ္းဖ်င္းလုပ္ၿပီး အထက္ကုိ တင္ျပပါတယ္။ အထက္က ႏုိင္ငံျခားသားေတြကလုပ္မွာ ကုိလက္မခံဘူးလုိ႔ အျပတ္ျငင္းလုိက္ပါေၾကာင္း။ (မွတ္ကေရာ လ်ာရွည္ခ်င္တဲ့လူ။)
ဒါတင္ဘယ္ကမွာလဲ ျမန္မာစာၾကည့္တုိက္အသင္းက႑အသင္း မထင္မရွားလုပ္ထားတာရွိတယ္။ ႏုိင္ငံျခား (အေမရိကန္ ကထင္ပါတယ္)က စာၾကည့္တုိက္ေတြက စာအုပ္အေဟာင္းေတြယူမလား ေမးလာပါတယ္။ စာအုပ္ေဟာင္းေတြဆုိေပမယ့္ ၄-၅ နွစ္မၾကာေသးပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔မျမင္ဘူး မဖတ္ဖူးတဲ့ စာအုပ္ေကာင္းေတြပါတယ္။ စာအုပ္ဆုိတာ ေဟာင္းတာ သစ္ တာထက္ အေၾကာင္းအရာကလဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကုိယ့္ဆီမွာ မေရာက္ဖူးတဲ့ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာစာအုပ္ေတြဆုိေတာ့ ယူခ်င္တာေပါ့။ ဝတၳဳေတြဆုိလဲ ေခတ္ေပၚဂႏၳဝင္ေတြေပါ့။ ေရာက္လဲလာေရာ- ဗုိလ္ခင္ညႊန္႔က “က်ဳပ္တုိ႔ဗမာႏုိင္ငံဟာ သူ ေတာင္းစားႏုိင္ငံမဟုတ္ဘူး။ အေဟာင္းေတြမယူဘူး” တဲ့။ ဟုတ္ကဲ့။ အေဟာင္းလဲမယူရ။ အသစ္လဲ (သူေတာင္းစား မဟုတ္သူေတြက မဝယ္ႏုိင္)။ ဒါနဲ႔ ျပန္ေတာင္ပုိ႔ရတယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ….
၁။ ႏုိင္ငံျခားစာအုပ္ေတြရဖုိ႔အေရးေရာ။
၂။ ယူနက္စကုိဦးစီးတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွစာၾကည့္တုိက္ညီလာခံႀကီးက ခုဗမာျပည္မွာက်င္းပဖုိ႔ အခြင့္အေရးေရာ-(စစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ကသိကေအာက္လုပ္လုိ႔) လက္လႊတ္ခဲ့ရပါေၾကာင္း။
၂၀၁၅ ဇူလုိင္ ၂၉
ေမာင္စြမ္းရည္
(အေျခခံပညာဦးစီးဌာန စာၾကည့္တုိက္ဌာနခဲြမွဴးေဟာင္း)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ေအာ္ သူ အဲဒီလို ေၿပာခဲ႔တယ္ ဆိုတာ အခုမွ သိေတာ႔တယ္။ စာအုပ္ဆိုတာ ဘယ္ေလာက္ေဟာင္းေဟာင္း ကိုယ္မဖတ္ရေသးရင္ အသစ္ပဲ ဆရာရယ္။ သူကေတာ႔ ဘယ္နားလည္ပါ႔မလဲ။
၂၀၁၄-၂၀၁၈ သက္တမ္းအတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွစာၾကည့္တိုက္မွဴးမ်ားညီလာခံကို ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္နဲ႔ျမန္မာႏိုင္ငံစာၾကည့္တိုက္အသင္းတို႔ပူးေပါင္းျပီးလက္ခံက်င္းပပါမယ္။