ဓမၼေဘရီအရွင္၀ီရိယ (ေတာင္စြန္း) – ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တုိ႔ ရွင္သန္ရာ(မုိးမခ) ေမ ၁၉၊ ၂၀၁၅
တရားပြဲ၊ ယဥ္ေက်းလိမၼာပြဲစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ားနဲ႔ အရပ္ေဒသအေတာ္မ်ားမ်ား (ျပည္တြင္း၊ျပည္ပ) ေရာက္ခဲ့တဲ့အထဲမွာ ျပန္ေတြး လုိက္တုိင္း ၾကည္ႏူးစရာ၊ လိပ္ျပာသန္႔စရာအေကာင္းဆုံးလုိ႔ ဆုိႏုိင္တဲ့ခရီးတစ္ခုအျဖစ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းက၊ ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စုတုိ႔ အမ်ားဆုံးေနထုိင္ရာ၊ ဖယ္ခုံၿမဳိ႕ကုိ (၂၉-၄-၂၀၁၅) ေန႔က ေရာက္ခဲ့ျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ “ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဖယ္ခုံၿမဳိ႕နယ္လုံးဆုိင္ရာ၊ ဗုဒၶဘာသာလူငယ္မ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ”မွာ ကူညီသင္ၾကား ႏွီးေႏွာေပး ဖုိ႔ပါ။
သႀကၤန္ကာလတုိင္း ႏွစ္စဥ္သြားေနက်ျဖစ္တဲ့ ျမစ္ႀကီးနားၿမဳိ႕၊ သမိေဒၶါဒယသီလရွင္စာသင္တုိက္၊ ဒုလႅဘသီလရွင္၀တ္ပြဲႏွင့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာတရားစခန္းမွာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ ဆရာမႀကီး ေဒၚေအးသန္းနဲ႔ ေတြ႕စဥ္ကတည္းက ကယန္းလူငယ္တုိ႔ရဲ႕ ဖယ္ခုံပြဲအေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စု ေလးစုေရာ၊ ကယားစတဲ့ အျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားေရာ (ပထမအႀကိမ္ တုန္းက) ၁၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ တက္တက္ႂကြႂကြ တက္ေရာက္သင္ယူ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ၾကတဲ့ ပြဲႀကီးျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း၊ ႐ုိးသားသေလာက္ တက္တက္ႂကြႂကြ၊ စိတ္ပါလက္ပါ ရွိၾကေၾကာင္း ေျပာၿပီး မိမိကုိ အဲဒီပြဲမွာ ကူညီခ်ီးေျမႇာက္ေပးဖုိ႔လည္း ေတာင္းဆုိပါတယ္။
မိမိကလည္း လုိလုိလားလားပဲ လုိက္ခ်င္တဲ့အတြက္ သင္တန္းရက္ကုိ စစ္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ မိမိေနခဲ့ဖူး တဲ့ အရပ္ျဖစ္လုိ႔ ဒီႏွစ္မွ တရားပြဲရက္ ေပးထားလုိက္မိတဲ့ မုိးကုတ္ၿမဳိ႕၊ ရွမ္းေတာရပ္ တရားပြဲနဲ႔ နေဘထပ္တုိက္ေနပါေလေရာ။
မုိးကုတ္တရားပြဲက (၃)ရက္ေတာင္ဆုိေတာ့ ဧၿပီ (၂၈)ရက္မွာ ၿပီးမယ္။ ဖယ္ခုံပြဲက (၂၈) က (၃၀)ရက္ထိတဲ့။ မုိးကုတ္က (၂၈)ညၿပီးလုိ႔ (၂၉)ရက္မွ မႏၲေလးျပန္ဆင္းရင္၊ ဖယ္ခုံကုိ (၃၀)ရက္မွ ေရာက္ႏုိင္ေတာ့မွာဆုိေတာ့ တစ္ရက္တည္းနဲ႔ မထူးႏုိင္ဘူး။ ဒါနဲ႔ အားမတန္ မာန္ေလ်ာ့လုိက္ၿပီး လူငယ္မ်ားအတြက္ မိမိေရးတဲ့ စာအုပ္ (၂)မ်ဳိးကုိပဲ လူေစ့ လွဴပါမယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ရပါတယ္။
ဧၿပီ (၂၅) ရက္ ေန႔လည္၊ ေမၿမဳိ႕ကေန မုိးကုတ္ကုိ ကားနဲ႔ ခရီးဆက္ေနစဥ္မွာပဲ၊ ဖယ္ခုံက လူငယ္ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲကုိ အဓိက စည္း႐ုံးဦးေဆာင္ စီစဥ္ေပးတဲ့ ဆရာမႀကီး ေဒၚေအးခ်ဳိစိန္ဆုိတာက ဖုန္းဆက္လာျပန္တယ္။ “လူငယ္ေလးေတြက သိပ္လည္း တက္ႂကြတယ္၊ သိခ်င္ ေမးခ်င္စိတ္လည္း သိပ္ကုိ ရွိၾကတယ္။ အဲဒါ ဆရာမႀကီး ေဒၚေအးသန္းေျပာျပလုိ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ကယန္း လူငယ္ေမာင္မယ္မ်ားက သူတုိ႔ သိခ်င္ေမးခ်င္တာေတြကုိ ေျဖၾကားေပးဖုိ႔ အရွင္ဘုရားကုိ ေတြ႕ဆုံလုိစိတ္ အလြန္ျပင္းျပ ေနပါတယ္ဘုရား၊ သနားခ်ီးေျမႇာက္ေပးပါ”တဲ့။
“အရွင္ဘုရား စာဖတ္ပရိတ္သတ္ေတြပါ။ လူငယ္အမ်ားစုကပါ။ တုိင္းရင္းသားေလးေတြပါ။ ေငြေၾကးခ်ဳိ႕တဲ့ ၾကလုိ႔ပါ”စတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားကုိ ၾကားရရင္ ျဖစ္ႏုိင္သမွ် လိုက္ေလွ်ာေလ့ရွိတဲ့ မိမိရဲ႕သေဘာထားကုိ သိေနတဲ့ ဆရာမေဒၚေအးသန္း အႀကံေပးခ်က္လည္း ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီကိစၥကုိ ျငင္းဆုိစကား ျပန္ေျပာမထြက္တဲ့အတြက္ မုိးကုတ္ေရာက္မွ တုိင္ပင္ၿပီး အေၾကာင္းျပန္ပါမယ္လုိ႔ပဲ မတင္မက်ေျပာထားလုိက္တယ္။
တုိတုိခ်ဳပ္ေျပာရရင္ မုိးကုတ္က တရားပြဲကုိ ဦးေဆာင္ပင့္တဲ့ ဒကာႀကီးဦးလွေအာင္ကလည္း မိမိနဲ႔ ခံယူခ်က္ခ်င္း သိပ္ၿပီး မကြဲျပားသူပီပီ “တုိင္းရင္းသားေလးေတြလည္း ျဖစ္၊ လူငယ္ လူရြယ္ေတြလည္း ျဖစ္၊ ေရာက္လည္း ေရာက္ခဲတဲ့အရပ္၊ ဒီလုိ ကိစၥမ်ဳိးကေတာ့ ႂကြသင့္ပါတယ္။ ဒီမွာ သုံးရက္စာကုိ ႏွစ္ရက္နဲ႔ေပါင္းေဟာၿပီး ႂကြပါ”လုိ႔ သေဘာတူတာနဲ႔ ဒီခရီးစဥ္ကုိ သြားျဖစ္ ခဲ့တာပါ။
ဧၿပီ(၂၈)ရက္ေန႔ နံနက္ေစာ၊ မုိးကုတ္က မႏၲေလးကုိ ကားနဲ႔ဆင္း။ အဲဒီည အမရပူရ၊ တူေမာင္းမွာ အိပ္။ (၂၉)ရက္ေန႔ နံနက္မွာ မႏၲေလးက ဟဲဟုိးကုိ ေလယာဥ္နဲ႔။ ဟဲဟုိးကေန ဖယ္ခုံကုိေတာ့ ကားနဲ႔ လာႀကဳိပါတယ္။ လာႀကဳိသူမ်ားက ကေလာမွာ ႐ုံးကိစၥတစ္ခုရွိလုိ႔ဆုိၿပီး အဲဒီမွာ ေန႔ဆြမ္းကပ္၊ ေခတၱနားေနဖုိ႔ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ေန႔ခင္း ႏွစ္နာရီေလာက္ ကေလာကေန ခရီးဆက္ခဲ့တာ ညေန (၅)နာရီခြဲေလာက္ ဖယ္ခုံကုိ ေရာက္ပါတယ္။ (ဒီေလာက္ နိဒါန္းႀကီး ရွည္လွ်ားေနတာက ပင္ပန္းျခင္းနဲ႔ အေမာေျပျခင္းတုိ႔ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ သိသာေအာင္လုိ႔ပါ။)
ဖယ္ခုံၿမဳိ႕အ၀င္မွာ ကယန္း၊ ကယားစတဲ့ သင္တန္းသူ သင္တန္းသား လူငယ္ေမာင္မယ္ (၈၀၀)ခန္႔က လမ္ေဘး၀ဲယာမွာ လက္အုပ္ခ်ီ ႀကဳိဆုိေနေတာ့ ကားေပၚကဆင္းၿပီး ေျခလ်င္ သူတုိ႔ၾကားက ျဖတ္ၿပီး ေလွ်ာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ “ဆရာေတာ္ ေဘးရန္ကင္းပါေစ …” အစခ်ီတဲ့ ဆုေတာင္းႀကဳိဆုိသံ ညီညီၿမဳိင္ၿမဳိင္ကုိ ၾကားလုိက္ရတာနဲ႔ပဲ ခရီးလမ္းမွာ ပန္းခဲ့ ႏြမ္းခဲ့သမွ်ေတြအားလုံး လြင့္စဥ္ၿပီး အျပင္ပူသာမက အတြင္းေဆြးပါ ၿငိမ္းေအးသြားပါေတာ့တယ္။ “ဟန္ေဆာင္မႈကင္း၊ ႐ုိသားျခင္းဆုိတဲ့ အလွတရားဟာ အျမင္မွာလည္း ႏွစ္သက္ ရႊင္လန္းစရာ၊ အေတြးမွာလည္း ဘ၀င္ေအး ၾကည္ႏူးစရာ အမွန္ပါကလား”ဆုိတာကိုလည္း ကုိယ္ေတြ႕ကုိယ္ႀကဳံခံစား ထင္က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။
—xxx—
သင္တန္းက “ဗုဒၶဘာသာ လူငယ္မ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ”လုိ႔ ေခါင္းစည္း တပ္ထားေပမယ့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာအေျခခံမ်ားကုိ ဆရာမ်ားက ေဟာၾကားၿပီး ျပန္လည္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ သေဘာပါ။
မိမိက သင္တန္းသားလူငယ္မ်ားေရာ၊ အရပ္ထဲကေရာ လာေရာက္နာယူတဲ့ ညပုိင္းမွာ တရားလည္းေဟာ၊ ေမးတာလည္း ေျဖ၊ လုပ္ေပးရပါတယ္။ နံနက္ခင္းမွာ သင္တန္းသားလူငယ္မ်ားအတြက္ သိသင့္တယ္ထင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကုိ ကုိယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္၊ ကုိယ္တုိင္ေဟာ လုပ္ရတယ္။ ေန႔ (၁)နာရီခြဲ၊ အစာ၀ခ်ိန္ အိပ္ငုိက္ခ်င္ခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ႔ေမးသမွ်ကုိ ေျဖဆုိရတဲ့ “တပည့္ေရြးခ်ယ္၊ ဆရာေဟာ”အစီအစဥ္ပါ။ ငိုက္ခ်င္စိတ္ကုိ သိခ်င္စိတ္က အႏုိင္ရေစတဲ့ ဒီအစီအစဥ္ကေတာ့ သင္ယူသူ၊ သင္ၾကားသူ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ စိတ္အ၀င္စားဆုံးနဲ႔ အေပ်ာ္ဆုံး အစီအစဥ္ပါပဲ။
ညပုိင္းက တရားပြဲပုံစံ ေဟာေပးရတာျဖစ္လို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေျခခံသိထားသင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကုိ ကာလေဒသနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေဟာရတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဘ၀တစ္ခုရရွိထားၿပီးေနာက္ လူျဖစ္က်ဳိး၊ သာသနာႀကဳံက်ဳိး၊ ႏွစ္မ်ဳိးလုံးနဲ႔ျပည့္စုံေရးအတြက္ အေျခခံျပည့္စုံေစရမည့္ “ကုသုိလ္၊ ပညာ၊ ဥစၥာ၊ က်န္းမာ”ဆုိတဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ကုိ မဇၩိမပဋိပဒါနည္း က်က်၊ “အစားလည္း ၀၊ တရားလည္း ရ”ျဖစ္ေအာင္ ခံယူက်င့္သုံးေစတတ္ဖုိ႔ အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ တိကနိပါတ္၊ နိေ၀သကသုတ္၊ ေလာဏကပလႅသုတ္တုိ႔ကုိ အေျခခံၿပီး ေဟာျပခဲ့ပါတယ္။
ညပုိင္းတရားကေတာ့ မိမိေရးထားတဲ့ “အပါယ္နဲ႔ေ၀းတဲ့ လူ”တရားကုိပဲ ျပန္ေဟာခဲ့တာပါ။ အခုေရးျပမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ေန႔လည္ပုိင္း လူငယ္မ်ားနဲ႔ ေမးေျဖတဲ့အထဲက အားလုံး အေလးအနက္ ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။
အေမးအေျဖပြဲမွာ ႀကဳိတင္ကန္႔သတ္ခ်က္အျဖစ္နဲ႔ ဘာသာတရားတစ္ခုခုအေပၚ ရန္လုိတဲ့သေဘာ၊ ႐ႈတ္ခ်တဲ့သေဘာ။ လူမ်ဳိးႏြယ္စုတုိ႔ရဲ႕ အသားအေရာင္၊ ဓေလ့ထုံးတမ္း၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္မႈတုိ႔ကုိ ထိပါးပုတ္ခတ္တဲ့ သေဘာမ်ား မပါသင့္ေၾကာင္း၊ တုိက္႐ုိက္ေျပာလွ်င္ ဆဲေရးျခင္း သေဘာသက္ေရာက္ေစတဲ့ ျမတ္ဗုဒ္ၶရဲ႕ အေကၠာသ၀တၳဳအေၾကာင္း နည္းနည္းရွင္းျပ ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေမးခြန္းက အဲဒီေဘာင္နဲ႔ နည္းနည္းၿငိေနသလုိလုိေတာ့ ရွိပါတယ္။
* ေမးခြန္းကေတာ့ “တျခားဘာသာ၀င္မ်ားက ေျပာပါတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာမွ ေရရာေသခ်ာမႈ မရွိဘူး၊ အုတ္ပုံအုတ္ခဲေတြကုိ ကုိးကြယ္ေနၾကတာ၊ ဘာမွ တာ၀န္ယူမႈမရွိတဲ့အတြက္ ဘာသာ၀င္ေတြအဖုိ႔ ဘာမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိဘူး။
သူတုိ႔ ကုိးကြယ္တဲ့ ဘုရားသခင္က အားလုံးကုိ ဖန္ဆင္းတဲ့တန္ခုိးရွင္ျဖစ္တယ္။ ကုိးကြယ္သူအားလုံးကုိ ဘာမဆုိအေကာင္းဆုံးျဖစ္ ေစရမယ္လို႔ တာ၀န္ယူတယ္။ သူတုိ႔ဘာသာ၀င္တုိင္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အျပည့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဘယ္လုိေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ဳိးရွိတယ္ဆုိတာ ျပန္ေျပာႏုိင္ေအာင္ ကူညီၿပီး ရွင္းျပေပးပါ”တဲ့။
တစ္ဖက္ဘာသာ၀င္ရဲ႕ စကားက “ဗုဒၶႆ အ၀ဏၰံ ဘာသတိ”စတဲ့ ပုတ္ခတ္ခ်က္နဲ႔ ၿငိေနတဲ့အတြက္ ရတနာသုံးပါးနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ကဲ့ရဲ႕စကားဆုိလာရင္ ၿငိမ္ခံမေနရ။ အဘူတံ အဘူတေတာ နိေဗၺေဌတဗၺံ = မဟုတ္တာကုိ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ေျဖရွင္းျပရမယ္။ ဘူတံ ဘူတေတာ ပဋိဇာနိတဗၺံ = ဟုတ္ရင္လည္း ဟုတ္ေၾကာင္း ၀န္ခံရမယ္ ”ဆုိတဲ့ ျဗဟၼဇာလသုတ္လာ ျမတ္ဗုဒၶမွာတမ္းအရ မလႊဲမေရွာင္ ေျဖရွင္းရမည့္ျပႆနာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဘာသာေရး ျပႆနာျဖစ္လုိ႔ အႏုိင္အ႐ႈံးကုိ ဦးတည္ၿပီး မေျပာလုိပါဘူး။ အမွန္အမွား ကြဲျပားေအာင္ကေတာ့ မလႊဲမေရွာင္သာ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။
ဒီလုိျပႆနာမ်ဳိး တျခားႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာကေလးမ်ားမွာလည္း ႀကဳံရပါတယ္။ အဓိကအခ်က္က “သူတုိ႔ ဘုရားသခင္သာ အရာရာကုိ ဖန္ဆင္းႏုိင္တဲ့ တန္ခုိးရွင္ အစစ္”ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့။
အေမရိကန္မွာ ခပ္ထက္ထက္ ျမန္မာကေလးငယ္တစ္ဦးကေတာ့ “အဲဒီ အရာရာကုိဖန္ဆင္းတဲ့ ဘုရားသခင္ကုိေရာ ဘယ္ သူက ဖန္ဆင္းေပးလဲ”လုိ႔ ထေမးလုိက္လုိ႔ “ဒါမ်ဳိးမေမးပါနဲ႔၊ ဒီေမးခြန္းမ်ဳိး ဘုရားသခင္ မႀကဳိက္ဘူး၊ အနႏၲငရဲက်လိမ့္မယ္” လို႔ ေဒါမာန္ပါပါနဲ႔ ဟန္႔တားခံရပါသတဲ့။
ထားပါေတာ့။ အဓိက သိလုိတာက “ဘယ္ဘာသာက အမွန္တကယ္ “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိသလဲ”ဆုိတာပါ။
ေမးခြန္းမွာ “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္”လုိ႔ သုံးထားလုိ႔ အဲဒီစကားအတုိင္း သုံးလုိက္ရတာ။ အမွန္ကေတာ့ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္သူမ်ားကုိ ဘယ္ဘာသာက က်ဳိးရ၊ ျပစ္မဲ့ျဖစ္ေစတယ္။ ဘယ္ဘာသာက က်ဳိးမဲ့၊ ျပစ္ရျဖစ္ေစမယ္”လုိ႔ ေျပာသင့္တာပါ။
သူတုိ႔ ဘုရားသခင္က ကမၻာ့ေနရာအသီးသီးပါမက်န္ အရာရာကုိ ဖန္ဆင္းတယ္ဆုိတဲ့ စကားက အစဥ္အလာေျပာစမွတ္တစ္ခု အျဖစ္နဲ႔ ေျပာေနၾကတာပဲ ျဖစ္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ဒီအယူအဆကုိ ေျပာသူေတြ ကုိယ္တုိင္ လက္ခံ၀ံ့စရာ မရွိပါဘူး။
ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီေန႔ကမၻာႀကီးဟာ ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ၾကားခဲ့တဲ့ “ဣဒေမ၀ သစၥံ ေမာဃမညံ = ကုိယ့္၀ါဒသာအမွန္၊ တျခား၀ါဒမွန္သမွ် အလကား”ဆုိတဲ့ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ တေဇာက္ကန္းသမားေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အေတာ္ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ေနၾကရတာေလ။ အရာရာကုိ ဘုရားသခင္က ဖန္ဆင္းတာ၊ ဘုရားသခင္အလုိက် အားလုံးျဖစ္ရတာ မွန္ရင္၊ ဒီေန႔ ျဖစ္ရပ္မ်ားဟာလည္း သူ႔လက္ခ်က္လုိ႔ပဲ ဆုိရမွာေပါ့။ ဒီလုိဆုိရင္ သူတုိ႔ လက္ခံႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ကဲ … ထားပါေတာ့။ ကုိယ့္ဘာသာ သာသနာကုိပဲ အဓိက ေျပာပါမယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပဲ ထားပါေတာ့။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တစ္ခု ျပည့္မႈ၊ မျပည့္မႈဆုိတာ ကုိယ္ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အရာကုိ ကုိယ္တိုင္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ ရွိဖုိ႔က အေရးအႀကီးဆုံး လုိအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။
အခု သင္တန္းသားမ်ားကုိေ၀ထားတဲ့ “ဘယ္ေက်ာင္းေနမလဲ ေမာင္ေရခဲ”ဆုိတဲ့ စာအုပ္ကေလးထဲမွာလည္း ဒီအေၾကာင္း နည္းနည္း ရွင္းျပထားပါတယ္။ ကုိယ္တုိုင္ စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခု ျပည့္မယ္၊ မျပည့္ဘူးဆုိတာ၊ ဒီေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတြက္ ကုိယ့္မွာရွိတဲ့ ကုိယ္စြမ္း၊ ၪာဏ္စြမ္း၊ လုံ႔လ၀ီရိယစြမ္းအေပၚမွာပဲ လုံး၀ တည္ေနခြင့္ရွိရမယ္။
ဥပမာ – စာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ အဲဒီအခြင့္အေရးသာရွိမယ္ဆုိရင္၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျပည့္, မျပည့္၊ ဘယ္သူ႔ကုိမွ ခယ၀ယလုပ္ၿပီး ပူေဇာ္ပသေနဖုိ႔ေရာ၊ ေမးျမန္းစုံစမ္းေနဖုိ႔ေရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။ ကုိယ့္လုပ္ ေဆာင္ခ်က္ကုိယ္ ခန္႔မွန္းၾကည့္ရင္ ကုိယ္တုိင္သိျမင္ႏုိင္၊ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္မွာပါ။
တကယ္လုိ႔ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းက သူ႔ေက်ာင္းေနသူမ်ားကုိ အဲဒီအခြင့္အေရး လုံး၀မေပးႏုိင္ဘူး။ “မင္းဟာမင္း .. ကံ၊ ၪာဏ္၊ ၀ီရိယရွိရွိ, မရွိရွိ။ မင္းရဲ႕ အေအာင္၊ အ႐ႈံးဟာ ငါတုိ႔ ေက်နပ္မႈ၊ မေက်နပ္မႈအတုိင္းသာ ျဖစ္ေစရမယ္”ဆုိရင္ ဘယ္လုိေနမလဲ။ ဒီလုိ ေက်ာင္းမ်ဳိးကုိ ဘယ္သူေနမလဲ။
ဒီေန႔ လူငယ္တိုင္း၊ ကုိယ္စာေမးပြဲေအာင္ခ်င္ရင္ ကုိယ္တုိင္ပဲ ႀကဳိးစားရတယ္။ ကုိယ္ မႀကဳိးစားရင္ ကုိယ္ပဲ က်မယ္။ ဘယ္ေလာက္ အာဏာပါ၀ါႀကီးသူပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကုိယ့္အဆင့္အတန္းအမွန္ကုိ သူက လုပ္ေပးလုိ႔ မရဘူး။ ရတယ္ဆုိရင္လည္း အစစ္မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ အတုပဲ။ (ဥပမာ- ေငြနဲ႔အာဏာနဲ႔ ရထားတဲ့ ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ား)။ ဒါ လူငယ္တုိင္း သိသာျမင္သာတဲ့ သဘာ၀မွန္ပဲ။ ဒါဟာ သစၥာတရားပဲ။ သူေက်နပ္မွ ကုိယ္ျပည့္စုံတယ္ ဆိုတာ သဘာ၀အမွန္ မဟုတ္ဘူး။ သစၥာတရား မဟုတ္ဘူး။
အဲဒီစံကုိ အေျခခံၿပီး ဆုံးျဖတ္မယ္ဆုိရင္ ဒီေန႔ ကမၻာမွာ ရွိရွိသမွ် ဘာသာတရားေတြထဲမွာ “ကုိယ့္ၾကမၼာ ကုိယ္ဖန္တီးႏုိင္ခြင့္” ဆုိတာ ဗုဒၶဘာသာကလြဲလုိ႔ တျခား ဘယ္ဘာသာမွာမွ မရွိပါဘူး။ (တျခားဘာသာမ်ား အလုိအရ လူသားတုိ႔ ကံၾကမၼာကုိ တန္ခုိးရွင္ကသာ ဖန္တီးတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္)။
ျမတ္ဗုဒ္ၶအလုိအရ “လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ခံစားခြင့္”ဆုိတဲ့ ဒီေန႔ ကမၻာသူ၊ ကမၻာသားအားလုံး ေတာင္းဆုိေနတဲ့ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ႏွစ္ခုလုံးကုိ မိမိတုိ႔ ကုိယ္တုိင္သာ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ ဆုံးျဖတ္ခြင့္ရွိရမယ္။ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ခံစားခြင့္ ၾကားထဲမွာ ဘယ္တန္ခုိးရွင္ ဘယ္ပြဲစားမွ မလုိဘူး၊ ဘယ္သူကုိမွ ေအာက္ႀကဳိ႕၊ ခယ၊ ပသဖုိ႔ မလုိဘူး။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ကလြဲလုိ႔ အားထားကိုးကြယ္ရာအစစ္ မရွိႏုိင္ဘူး။ “အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ = ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္သာ ကုိယ့္ရဲ႕ ကုိးကြယ္ရာ”ျဖစ္တယ္လို႔ ေဟာညႊန္ပါတယ္။
တစ္ခါက ကိသာေဂါတမီဆုိတဲ့ သူေ႒းကေတာ္ေလးတစ္ဦးမွာ တစ္ေယာက္တည္းရွိတဲ့ သားငယ္ေလး ဆုံးပါးသြားေတာ့ ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္ၿပီး အ႐ူးတစ္ပိုင္း အေျခအေနေရာက္သြားတယ္။ သားေသကုိ ေပြ႔ၿပီး သူ႔သားကုိ ျပန္ရွင္ေအာင္ လုပ္ေပးဖုိ႔ ေအာ္ဟစ္ေတာင္းဆုိရင္း ၿမဳိ႕ထဲ လွည့္ေျပးေနတယ္။
ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္ရွိတဲ့ သက္ႀကီးပုိင္းတစ္ဦးက ျမတ္စြာဘုရားထံ လမ္းညႊန္လုိက္လုိ႔ ဘုရားဆီ ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ ထုံးစံအတုိင္း “ဧဟိ သြာဂတံ = လာ .. ခ်စ္သမီး၊ ေကာင္းေသာ လာျခင္းပါ”လုိ႔ ႁမြက္ၾကားလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပဳိင္နက္ ေသာကပူ တစ္၀က္မက ၿငိမ္းေအးသြားတယ္။ သူ႔သား ျပန္ရွင္လာေတာ့မယ္ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ပုိရွိလာသလုိ ခံစားလုိက္ရတယ္။
အေၾကာင္းစုံ ေမးၿပီးတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက “လူေသဖူးျခင္းမရွိတဲ့ အိမ္က မုံ႔ညင္းေစ့ လက္တစ္ဆုပ္ေလာက္ ရွာေခ်လုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္တယ္။ “ရွာေခ်”လုိ႔သာ တုိက္တြန္းတာပါ။ “ရွာလုိ႔ရရင္ သင့္သားကုိ ရွင္ေအာင္ ကုေပးမယ္”ဆုိတဲ့ စကားမ်ဳိးေတာ့ မေျပာပါဘူး။ ဘုရားရွင္တုိ႔ဆုိတာ တစ္ဖက္သားေက်နပ္မႈကုိ ငဲ့ၿပီး တရား မဟုတ္တာကုိ တရားလုိ႔ထင္ေအာင္ လွည့္ျဖားေျပာဆုိေလ့ မရွိပါဘူး။
သူေ႒းကေတာ္ေလးက အားတက္သေရာ ၿမဳိ႕ထဲျပန္ေျပးတယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္အိမ္၀င္ တစ္အိမ္ထြက္၊ ျမတ္စြာဘုရား ခုိင္းတဲ့ မံု႔ညင္းေစ့ကုိ ေမးတဲ့အခါ အိမ္တုိင္းမွာ လူေသဖူးတာခ်ည္းဆုိတာ သိျမင္လာတဲ့အတြက္ “မျဖစ္ႏုိင္တာကုိ ျဖစ္ႏုိင္မယ္”လုိ႔ အေတြးအထင္ လြဲမွားမႈေတြ ကင္းၿပီး သားေသကုိလည္း သုႆာန္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားသာသနာတြင္း ၀င္ေရာက္သြားတယ္။ အာသေ၀ါကုန္ခန္းတဲ့ ရဟႏၲာ ေထရီမႀကီးျဖစ္ၿပီး ေခါင္းပါးတဲ့သကၤန္းကုိ ေဆာင္တဲ့အရာမွာ အျမတ္ဆုံးဆုိတဲ့ “ဧတဒဂၢ”ဘြဲ႕ ရရွိသြားပါတယ္။
ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တာက သူ႔သားေလး အသက္ရွင္ေစဖုိ႔ဆုိတဲ့ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရာကုိပါ။ ဘုရားရွင္နဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါ အထင္မွားျခင္းဆုိတဲ့ အ႐ူးထမႈ ေပ်ာက္ကင္းၿပီး အျမင့္ျမတ္ဆုံးအဆင့္အထိ ေရာက္သြားတာပါ။ ဒါဟာဘုရားရွင္က မ,စလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ “အကၡာတာေရာ တထာဂတာ = ဘုရားရွင္တုိ႔ဆုိတာ မမွားေအာင္ လမ္းညႊန္ေပးသူမ်ား”သာ ျဖစ္ပါတယ္။ “တုေမွဟိ ကိစၥ မာတဗၺာ = ကုိယ့္ကိစၥ ကုိယ္လုပ္၊ ကုိယ့္အားကုိယ္ ကုိးရတာပါ။
ဒါဟာ ျဖစ္ရပ္ကေလးတစ္ခုပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ေတြ႕သူမွန္သမွ် ဒီတစ္ဦးသာ ရွားရွားပါးပါး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွင္သန္သြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
သားႏွစ္ဦးလည္း ေသ၊ လင္လည္း ဆုံး၊ အိမ္ျပန္လာေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးေမာင္ႏွမ၊ အုိးအိမ္စည္းစိမ္ပါ မီးေလာင္ဆုံး႐ႈံးျဖစ္ သြားခဲ့တဲ့ ပဋာစာရီကုိလည္း ၀တ္လစ္စလစ္ ႐ူးသြပ္တဲ့ဘ၀က ရဟႏၲာေထရီမႀကီး ျဖစ္သြားေအာင္ …။
ေခတ္ၱရွင္ဘုရင္ စည္းစိမ္ ခံစားခြင့္ကို အျပည့္အ၀သုံးၿပီး ခုႏွစ္ရက္လုံးလုံး၊ ေန႔ေရာညဥ့္ပါ ေသာက္စား မူးယစ္၊ ကခုန္ေပ်ာ္ပါး ရာက အတူေပ်ာ္ဖက္ ကေခ်သည္မိန္းကေလး ႐ုတ္တရက္ ကြယ္လြန္သြားလုိ႔ အ႐ူးတစ္ပုိင္းျဖစ္သြားတဲ့ အမူးသမား သႏၲတိအမတ္ႀကီး ဆုိတာကုိလည္း ေအာက္ဆုံးရဲ႕ ေအာက္အေျခအဆင့္အေနက အထက္ဆုံးအဆင့္ ေရာက္ေအာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တုိ႔ကို ရွင္သန္ေစခဲ့ေၾကာင္း …။
ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ လူနတ္တုိ႔သာမက ပလလဲဆင္မင္း အစရွိတဲ့ တိရိစၦာန္တုိ႔အတြက္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မမဲ့ေစခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး၊ ဒီေန႔ရွိတဲ့ ဘာသာတရားေတြရဲ႕ ဆုိင္ရာစာေပ မွတ္တမ္းမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္၊ လူကုိ အေျခခံၿပီး လူမႈလက္ေတြ႕ ဘ၀မွာ ႀကဳံေတြ႕ရတဲ့ အခက္ခဲမ်ားအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကုိ ရွင္သန္ေစတယ္လုိ႔ ခုိင္မာတဲ့ အေထာက္ အထားျပႏုိင္တာဆုိလုိ႔ ဗုဒၶဘာသာတစ္ခုသာ ရွိတယ္ဆုိတာလည္း “အေသာက ေက်ာက္စာ”မ်ားက အခိုင္အမာ သက္ေသခံလ်က္ရွိေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဘာသာတရားနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒီေန႔လူငယ္မ်ား ျခံဳငုံနားလည္ရမွာကေတာ့ ဘာသာတရားဆုိတာ –
(၁) ကုိးကြယ္ေရး ဘာသာတရား
(၂) လုိက္နာက်င့္သုံးေရး ဘာသာတရား ဆုိၿပီး (၂)မ်ဳိးရွိတယ္။
(၁) ကုိးကြယ္ေရး ဘာသာတရားဆုိတာ သက္ရွိ သက္မဲ့ အရာအားလုံးဟာ ဘုရားသခင္(တန္ခုိးရွင္)က ဖန္ဆင္းခ်က္အတုိင္း ျဖစ္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပစ္မဲ့က်ဳိးရ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျပည့္စုံေရးအတြက္ ဘုရားသခင္(တန္ခုိးရွင္)တုိ႔ အလုိက်ေအာင္ ပသကုိးကြယ္ရမယ္။ လူကသာ ဘုရားသခင္(တန္ခုိးရွင္)ကုိ အသိအမွတ္ ျပဳရမယ္။ ဘုရားသခင္(တန္ခုိးရွင္)က လူရဲ႕ ကုိယ္စြမ္း၊ ၪာဏ္စြမ္း၊ ကံ၊ ၪာဏ္၊ ၀ီရိယစြမ္းတုိ႔ကုိ လုံး၀ အသိအမွတ္ မျပဳဘူး၊ ကုိးကြယ္ပသ၊ ကပ္ပါးရပ္ပါးလုပ္မႈကုိသာ အသိအမွတ္ ျပဳတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကလြဲလုိ႔ တျခား ဘာသာအားလုံးဟာ ဒီအမ်ဳိးအစားထဲမွာ ပါ၀င္တယ္။
(၂) လုိက္နာက်င့္သုံးေရး ဘာသာတရားဆုိတာ မိမိကုိယ္ကုိယ္ မိမိကသာ ပုိင္တယ္။ ကုိးကြယ္အားထားရာ အစစ္ဟာလည္း မိမိကုိယ္တုိင္သာ ျဖစ္တယ္။ (အတၱာဟိ အတ္ၱေနာ နာေထာ)။ မိမိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအတြက္ မိမိရဲ႕ ကံ၊ ၪာဏ္၊ ၀ီရိယတုိ႔နဲ႔ ကုိယ္တုိင္ ႀကဳိးစားအားထုတ္ ခြင့္ရွိတယ္။ (တုေမွဟိ ကိစၥ မာတဗၺံ)။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ကုိ ဘယ္သူကမွ မပုိင္၊ သင့္ဘ၀ရဲ႕ ပဲ့ကုိင္ဟာ သင္ပဲ။ သင္ကုိးကြယ္တဲ့ ဘာသာကုိ ေဟာညႊန္တဲ့ ဘုရားရွင္တုိ႔ဆုိတာ သင့္ကုိ လမ္းမွန္ေရာက္ေအာင္ ေဟာညႊန္ကူညီ ေပးတဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားသာ ျဖစ္တယ္ (အကၡာတာေရာ တထာကတာ။ မိတ္ၱ၀တာယ သမုဒါ စရထ) လုိ႔ ေဟာညႊန္တဲ့ ဘာသာျဖစ္တယ္။ လူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္စြမ္း၊ ၪာဏ္စြမ္း၊ လုံ႔လ၀ီရိယစြမ္းနဲ႔ ကုိယ္က်င့္တရားမ်ားကုိ အေလးထား အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ အနားျပာ၊ ကပ္ပလီ၊ အေခ်ာင္လုိက္၊ ကပ္ပါး ရပ္ပါး၊ ဆုေတာင္းပူေဇာ္သမားကုိ အလုိမရွိ၊ လုိက္နာက်င့္သုံးသူကုိသာ အလိုရွိတယ္။(၀ကၠလိ၀တၳဳ)။ အဲဒါ ကမၻာမွာ တစ္ခုတည္းသာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ကြဲကြဲျပားျပား ျခားျခားနားနား သေဘာေပါက္ နားလည္ဖုိ႔ လုိပါတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း ရွင္းလင္းလုိက္ရပါတယ္။ အားလုံးလည္း ေက်နပ္၀မ္းသာ ျဖစ္သြားၾကပါတယ္။
အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
