ေမာင္စြမ္းရည္ –“ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးေန႕ ”
(မိုးမခ) ေမ ၅ ၂၀၁၅
“ သမိုင္းတတ္က ပ႑ိတ” တဲ့။“ သမိုင္းမသိက လူအ ” တဲ့။ေယာက်္ားတို႕တတ္အပ္ေသာ တစ္ဆယ့္ရွစ္ရပ္ေသာ ပညာရပ္ေတြထဲမွာလဲ သမိုင္းပညာဟာ တတ္ရသိရမယ့္ ပညာရပ္ထဲမွာပါတယ္လို႕ဆိုတယ္။ “ ေယာက်္ား ” တို႕ဆိုတာ ေရွးက ေျပာခဲ့တာမို႕ပါ ။ ခုေခတ္မွာေတာ့ “ လူသားတို႕တတ္အပ္ေသာ အ႒ာရသဆယ့္ရွစ္ရပ္ေသာပညာ ” လို႕ေျပာရေတာ့မွာေပါ့ ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားလဲ သမိုင္းတတ္ရ၊ဖတ္ရပါတယ္ ။ မအ ေအာင္လို႕ပါ။
ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးဟာ ဗမာတို႕ရဲ႕ ေခတ္သစ္သမိုင္းက်မ္းေတြမွာ ပါေနပါၿပီ ။ ဂုဏ္ေရာင္အေျပာင္ဆံုးသမိုင္းပါ။ျပည္သူတရပ္လံုး ပါဝင္ခ့ဲတဲ့သမိုင္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕ကို “ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ေန႕ ” ရယ္လို႕ နိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ေတာ္လွန္ေရးေန႕က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကို ဗိုလ္ေနဝင္းစစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ “ တပ္မေတာ္ေန႔ ” ရယ္လို႕ ေျပာင္းလဲလုိက္ပါတယ္။ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို တပ္မေတာ္တခုတည္း မူပိုင္လုပ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဖြဲ႕ခဲ့တာ ထိုင္းနိုင္ငံမွာ ဖြဲ႕ခဲ့တာပါ။ ၁၉၄၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ လို႕ မွတ္သားမိပါတယ္။ (ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူေတြက ေတာ္လွန္ေရးေန႕ကို ျပန္ေတာင္းရပါလိမ့္မယ္။ )
ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို ဗမာနုိင္ငံေရးသမားေတြက ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတြမလာခင္ကတည္းက ျပင္ဆင္ေနခဲ့ၾကတာပါ။ နိုင္ငံေရးသမားေတြၾကားမွာ သေဘာထားသံုးမ်ိဳးျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ (၁) ဂ်ပန္လာရင္ ဗမာေတြက ရရာလက္နက္နဲ႕ ေပ်ာက္က်ားစစ္ ဆင္ႏႊဲခုခံေမာင္းထုတ္မယ္။
(၂) မဟာမိတ္မ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းၿပီး ေတာ္လွန္မယ္။
(၃) မဟာမိတ္ အဂၤလိပ္ေတြကိုေရာ ၊ဂ်ပန္ေတြကိုေရာ တၿပိဳင္တည္းေတာ္လွန္မယ္။
အဲဒီသေဘာထားသံုးရပ္အနက္ မဟာမိတ္ေတြနဲ႕ ယာယီပူးေပါင္းၿပီး ဖက္ဆစ္ကို ေတာ္လွန္မယ္ဆိုတဲ့သေဘာထားက ေရွ႕တန္းေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ပထမပိုင္းမွာေတာ့ လက္နက္နဲ႕ စစ္ပညာမရိွလို႕ နိုင္ငံျခားကိုသြားေရာက္အကူအညီေတာင္းၾကဖို႕သေဘာတူညီခဲ့ၾကပါတယ္။အဲဒီကာလမွာ တရုတ္ျပည္ကြန္ၿမဴနစ္ပါတီက ဖက္ဆစ္ကို တြန္းလွန္တိုက္ပြဲ ဝင္ေနပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြဆီကို သြားၾကဖို႕ ႀကံစည္ၾကပါတယ္။ႀကံစည္ၾကသူေတြက ကြန္ျမဴနစ္ေတြပဲ မ်ားပါတယ္။ ဗမာျပည္မွာက ကြန္ၿမဴနစ္ပါတီကို ၁၉၃၉ ဩဂုတ္ ၁၅ မွာ ဖြဲ႕ၿပီးခဲ့ပါၿပီ။ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သိန္းေဖ၊ သခင္လွေဖ( ေနာင္ဗိုလ္လက်္ာ) ၊သခင္ဗဟိန္းစတဲ့ ေက်ာင္းသားသမဂၢထဲကေန တို႕ဗမာအစည္းအရံုးကို ဝင္လာသူမ်ား ဦးေဆာင္ပါဝင္ပါတယ္။အတြင္းေရးမွဴးက သခင္ေအာင္ဆန္းပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေရွကေတာင္အာရွ နိုင္ငံေတြ အားလံုးေလာက္နီးပါးက သူတို႕နိုင္ငံေတြကို သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္၊ျပင္သစ္စတဲ့ ဥေရာပ နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို ေတာ္လွန္ဖို႕အတြက္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတြ အသီးသီးအသကထူေထာင္ၿပီးေနၾကပါၿပီ။
အဲဒီကာလက နိုင္ငံတကာရဲ႕ နိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းမွာ အရင္းရွင္နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ရုရွ နဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္တို႕က အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊စပိန္၊ အေမရိကန္စတဲ့ အရင္းရွင္ နယ္ခ်ဲ႕ေတြနဲ႕ တိုက္ခိုက္ေနပါတယ္။အရင္းရွင္နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒကို ဆန္႕က်င္တာက ကြန္ျမဴေတြပဲဆိုေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕ေအာက္က ရုန္းထြက္လိုတဲ့ နိုင္ငံတိုင္းမွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတြ ေပၚလာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္မွာလဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေပၚလာရျခင္းပါ။ သခင္စိုး၊ သခင္ေက်ာ္စိန္ အတြဲတတြဲ၊ သခင္ဗဟိန္းနဲ႕ ကိုေဌးၿမိဳင္(ဒဂုန္တာရာ) တတြဲ၊ ဒီႏွစ္တြဲက တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြဆီသြားတာ မေရာက္ခဲ့ပါဘူး ။ သခင္သိန္းေဖ(သိန္းေဖျမင့္) က အိႏၵိယကေန ေလယာဥ္နဲ႕ သြားလို႕ တရုတ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ ခ်ိဳအင္လိုင္းဆီေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ခ်ိဳအင္လိုင္းက “ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာပဲ ျပည္သူကို အားကိုးၿပီး ေတာ္လွန္ပါ” လို႕ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
သခင္သိန္းေဖ၊ သခင္စိုး ၊သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္း၊ သခင္ေအာင္ဆန္း ၊သခင္လွေဖ စတဲ့ ကြန္ၿမဴနစ္ပါတီဝင္ျဖစ္လာသူ သခင္မ်ားဟာ ဆရာႀကီသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ “ တို႕ဗမာအစည္းအရံုး ” ဝင္သခင္လူငယ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္ ။ တို႕ဗမာ အစည္းအရံုးက ပဲ့ထြက္သြားတဲ့ သခင္ဗစိန္၊ သခင္ထြန္းအုပ္ တို႕ဦးစီးတဲ့ လက္ယာဂို္ဏ္းသား သခင္အုပ္စုတစုလဲရိွပါတယ္။ သူတို႕ကကြန္ျမဴနစ္ေတြကို ဆန္႕က်င္ပါတယ္။ သူတို႕ ႏွစ္ေယာက္ကလဲ နိုင္ငံျခားအကူအညီယူဖို႕ ထိုင္းနိုင္ငံက တဆင့္ ဂ်ပန္ျပည္ကို သြားဖို႕စီစဥ္ၿပီး ထြက္လာရာမွာအဂၤလိပ္အစိုးရက ဖမ္းမိလို႕ သူတို႕ခရီးစဥ္လဲ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ေထာင္ခ်ခံရပါတယ္။
ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ ဩဂုတ္လမွာ “ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ” ကိုဖြဲ႕စည္းၿပီး ၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္ေန႕မွာ “ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း ” ဆိုတာဖြဲ႕ပါတယ္။ လက္ဝဲလက္ယာေပါင္းစံု ပါဝင္ပါတယ္။ေဒါက္တာဘေမာ္ဆိုတာ အဂၤလိပ္အစိုးရ နန္းရင္းဝန္ျဖစ္ဖူးၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းတိုကနဲ႕ ၁၃၀၀ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုမွာ “ ရန္သူ ” ျဖစ္ခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္ကို ဆန္႕က်င္မယ့္သေဘာထားရိွရင္ လူတိုင္းနဲ႕ တကယ္ပူးေပါင္းၾကဖို႕ သေဘာတူၿပီး ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုပဲဥကၠ႒တာဝန္အပ္ႏွင္းၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းက အတြင္းေရးမွဴး တာဝန္ယူပါတယ္။ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ သခင္ျမ၊ ေဒါက္တာသိန္းေမာင္၊ သခင္ႏု၊ သခင္သန္းထြန္း စသျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္ (၁၃) ဦး ပါဝင္ပါတယ္ ။အဲဒီအဖြဲ႕ကို ေျမေပၚမွာ ရုပ္ျပထားၿပီး ေျမေအာက္လိွ်ဳ႕ဝွက္အဖြဲ.အစည္း( underground unit) တခုကိုလဲ ဖြဲ႕စည္းထားလိုက္ပါတယ္။ အမ်ားအေခၚ “ ယူနစ္ ” လုိ႕ပဲ ေခၚပါတယ္။ အဖြဲ႕ရဲ႕ တရားဝင္အမည္က ( Peoples’ Revolutionary Party = PRC ) တဲ့ ။ ဗမာလို “ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ ” ျဖစ္လာပါတယ္။ သခင္ျမက ျပည္တြင္းေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာၿပီး ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ကိုဘေဆြ၊ ကိုဗဟိန္း၊ သခင္ခ်စ္၊ ကိုလွေမာင္(ဗိုလ္ေဇယ်)၊ ကိုလွေဖ(ဗိုလ္လက်္ာ) ၊ နဂါးနီ ကိုထြန္းေရႊ၊ မိတၳီလာကိုလွေမာင္ အားလံုး ( ၁၀) ဦးပါဝင္ပါတယ္။ဒီအဖြဲ႕သံုးဖြဲ႕ဟာ ေျမေပၚေျမေအာက္ဆက္စပ္လႈပ္ရွားေနခဲ့ၾကပါတယ္။အဂၤလိပ္အစိုးရက ရိပ္မိသိရိွသြားလို႕ တခ်ိဳ႕အဖမ္းခံရၿပီး ေထာင္ထဲေရာက္ကုန္ၾကပါတယ္။ လြတ္ေနတဲ့သခင္ေအာင္ဆန္းဟာ သခင္ျမတို႕စီစဥ္ေပးခ်က္အရ ၁၉၄၀ နိုဝင္ဘာ ၁၈ မွာ သခင္လွၿမိဳင္နဲ႕အတူ တရုတ္ျပည္ကို ဦးတည္ထြက္ခဲ့ရာမွာ “ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း ” ထဲကလူႀကီးတခ်ိဳ႕က ဂ်ပန္နဲ႕အဆက္အသြယ္ရၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းတို႕ ဓါတ္ပံုဟာ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ လက္ထဲပို႕လို႕ သခင္ေအာင္ဆန္းတို႕လဲ ဂ်ပန္ကို မေတာ္တဆေရာက္သြားၿပီး ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဖြဲ႕စည္းျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။
အဖမ္းခံရတဲ့ သခင္စိုးနဲ႕ သခင္သန္းထြန္း တို႕ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာပဲ တိုင္ပင္ၿပီးျမင္းၿခံစစ္တမ္း (သို႕မဟုတ္) အင္းစိန္စစ္တမ္း (Inseim Manifesto ) လို႕ ထင္ရွားခဲ့တဲ့ စစ္တမ္းတေစာင္ကို ထုတ္ျပန္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။စာတမ္းရဲ႕ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ဝင္လာရင္ မဟာမိတ္နဲ႕ ပူးေပါင္းၿပီးတိုက္ထုတ္ဖို႕ပါပဲ။ဒီအခ်ိန္မွာ တခ်ိဳ႕က “ ဖက္ဆစ္” ဆိုတာ ဘာမွန္းမသိေသးဘူး။ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ကမၻာ့နိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာသိရိွထားၿပီးျဖစ္ေနပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာ ဖက္ဆစ္ေတြဟာ ျပည္သူေတြကို သတ္ျဖတ္ႏိွပ္စက္ေနပါၿပီ။ ဥေရာပမွာလဲ အီတလီ နဲ႕ ဂ်ာမဏီက အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြကို က်ဴးေက်ာ္ႏိွပ္စက္သတ္ျဖတ္ေနပါၿပီ။ သူတို႕သံုးနိုင္ငံကိုဗမာသတင္းစာေတြမွာ “ ပန္- နီ-အီ ၊ ဝင္ရိုးတန္းသံုးနိုင္ငံ ” လို႕ေခၚေနတာ က်ေနာ္တို႕ လူမွန္းသိစမွာပဲ ၾကားဖူးေနခဲ့ပါၿပီ။
ဖက္ဆစ္ဆိုတဲ့စကားလံုးဟာ မူရင္းက လက္တင္။ အီတလီက မူဆိုလိုနီဆိုတဲ့ နိုင္ငံေရးသမားတဦးက ၁၉၂၁ မွာ ဖက္ဆစ္ပါတီ၊ထူေထာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္ဝါဒကို ၁၉၂၂ မွာ က်င့္သံုးတယ္။ျပည္သူေတြကို အၾကမ္းဖက္အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။အလားတူပဲ ဂ်ာမနီက ဟစ္တလာကလဲ ဖက္ဆစ္ဝါဒက်င့္သံုးတယ္။ သူ႕ပါတီ “ နာဇီပါတီ ” တဲ့။ ဂ်ပန္ဘုရင္ “ တင္နုိေဟကါး ” ဆိုထင္ပါရဲ႕။ သူက ကမၻာမွာ အျမင္ျမတ္ဆံုးေနမ်ိဳးႏြယ္ဆိုၿပီး ကိုရီးယား၊ တရုတ္တို႕ကို က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္အုပ္စိုးတယ္။တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ေမာ္စီတံုးတို႕ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ဂ်ပန္ကို ခုခံတြန္းလွန္ေနတယ္။ တရုတ္ေတြ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ေနခ်ိန္မွာ သခင္ေအာင္ဆန္းတို႕အဖြဲ႕ဟာ ဂ်ပန္စစ္တပ္မွာ စစ္ပညာကို ပါးရိုက္ခံၿပီး သင္ယူခဲ့ၾကရတယ္။ ဂ်ပန္ေတြက မင္းတို႕ လြတ္လပ္ေရးကို ငါတို႕တိုက္ေပးမယ္လို႕ေျပာၿပီး ထိုင္းနိုင္ငံက တဆင့္ ဗမာျပည္ကို ဝင္ၿပီး အဂၤလိပ္ေတြကိုတိုက္တယ္။ အဂၤလိပ္ေတြက ဗမာျပည္သူေတြကို အကာအကြယ္မေပးဘဲ ဖက္ဆစ္ေတြရဲ႕ လက္ထဲကို ပစ္ထားခဲ့တယ္။ စက္ရံုေတြ ၊ တံတားေတြကိုလည္း ဖ်က္ပစ္ခဲ့တယ္ ။ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတြက ဗမာျပည္သူေတြကို ႏိွပ္စက္ကလူျပဳမူရံုမက ဆန္၊ပဲ၊သစ္၊ဝါး ၊သယံဇာတ၊ ပရိေဘာဂ စတဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးစံုကို ဗမာျပည္သူေတြရဲ႕ လက္ကလူယူၿပီး ဂ်ပန္ကို ပို႕တယ္။ေငြစကၠဴေတြ အရမ္းထုတ္လို႕ ေငြေဖါင္းပြၿပီး တန္ဘိုးမရိွျဖစ္ကုန္တယ္။ ဒီေငြစကၠဴေတြနဲ႕ပဲ ဗမာျပည္က ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူျပန္လုိ႕ ဗမာေတြရဲ႕လက္မွာ တန္ဖိုးမရိွတဲ့ ေငြေတြပဲ ေရာက္ရိွလာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက သူ႕တပည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို “ မင္းပင့္လာတဲ့ဘုရား၊ မင္းျပန္ပင့္သြားပါေတာ့လို႕ ” ေျပာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းစိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။သူ႕ဦးေခါင္းထဲမွာေတာ့ ဖက္ဆစ္ေတြကို တိုက္ထုတ္ဖို႕ အစီအစဥ္ရိွၿပီးသားပါတဲ့။
ဒီအခ်ိန္မွာ ေထာင္ကလြတ္လာၿပီျဖစ္တဲ့သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို႕ဟာ လူငယ္ေတြကို စည္းရံုးၿပီး ဖက္ဆစ္ဆန္႕က်င္ေရး သေဘာတရားသင္တန္းေတြ ေပးေနပါၿပီ။ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒသေဘာတရားေတြနဲ႕အတူ ဖက္ဆစ္ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ေတာ္လွန္ရမလဲ ဆိုတာ သရုပ္ခြဲျပပါတယ္။ အရင္းရွင္ေတြဟာ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးႀကီးေၾကာင့္ ပစၥည္းေတြကို ျမန္ျမန္နဲ႕ မ်ားမ်ား ထုတ္လုပ္နိုင္ေပမဲ့ ေရာင္းစရာေဈးကြက္မေလာက္ေတာ့ဘူး။ “ ေဈ းကြက္နဲ႕ ကုန္ၾကမ္း” ေတြရရိွေရးအတြက္ နယ္ခ်ဲ႕တာကို အၿပိဳင္လုပ္ၾကတယ္။ အိႏိၵယျပည္၊ ဗမာျပည္နဲ႕တကြ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံေတြလဲ အဂၤလိပ္၊ျပင္သစ္၊စပိန္စတဲ့ ဥေရာပနိုင္ငံေတြရဲ႕ သိမ္းပိုက္ကၽြန္ျပဳတာခံခဲ့ၾကရတယ္ ။ “ ပန္-နီ- အီ” ေတြက ေနာက္ေပါက္အရင္းရွင္ေတြဆိုေတာ့ သူတို႕နယ္ခ်ဲ႕စရာနိုင္ငံေတြက သူမ်ားလက္ေရာက္ကုန္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ “ သူခိုးလက္သူဝက္လု ” ဆိုသလို နယ္ခ်ဲ႕ခ်င္းစစ္ပြဲေတြျဖစ္ရာက ခုေနာက္ထပ္ ဒုတိယကမၻာစစ္လို႕ေခၚရတဲ့ စစ္ပြဲႀကီးကို ထပ္ျဖစ္လာခဲ့ရတယ္။ ဂ်ာမနီက အဂၤလန္ကိုတိုက္တဲ့အျပင္ ကြန္ျမဴနစ္ရုရွ ကိုလည္းတိုက္တယ္။ ရုရွ နဲ႕အဂၤလိပ္ဟာ ယာယီမဟာမိတ္ဖြဲ႕ၿပီး ဘံုရန္သူ ဂ်ာမနီကို တိုက္ခိုက္တယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတြဟာ နိုင္ငံတကာမွာလိုလိုရိွၿပီး ပါတီအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္စည္းလံုးၾကတယ္။ သူတို႕က အလုပ္သမားပါတီဆိုေတာ့ သူတို႕ေၾကြးေၾကာ္သံကို “ နိုင္ငံတကာအလုပ္သမားမ်ား စည္းလံုးၾက ” ကို ေဖာ္ထုတ္ထားတယ္။ တတိယကြန္ျမဴနစ္ အင္တာေနရွင္နယ္ညီလာခံကို ၁၉၄၁ မွာ က်င္းပတယ္ ။ အဲဒီညီလာခံက နိုင္ငံတကာအလုပ္သမားအေပါင္းတို႕– မဟာမိတ္တို႕ နဲ႕ ယာယီပူးေပါင္းၿပီး ဖက္ဆစ္ကို တုိက္ဖို႕ တိုက္တြန္း အႀကံေပးထားပါတယ္။ လက္ယာအစြန္းေရာက္ ေနာက္ေပါက္ အရင္းရွင္နယ္ခ်ဲ႕ေတြဟာ ေလာေလာဆယ္မွာ အဓိကရန္သူျဖစ္ေနလို႕ပါပဲ။ဗမာျပည္မွာ တိုးတက္တဲ့ နိုင္ငံေရးသမားအမ်ားစုက ဒီသေဘာထားကို လက္ခံလိုက္ၾကပါတယ္ ။ သခင္စိုးနဲ႕ သခင္သန္းထြန္းတို႕ဟာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လူငယ္ေတြကို စည္းရံုးၾကတယ္။ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီက စုထားတဲ့လူငယ္ေတြကိုလဲ သင္တန္းေပးရတယ္။(ေနာင္အခါမွာ သူ႕လူေတြ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္ကုန္လို႕ဦးဗေဆြက ႏွေမ်ာမိတယ္လို႕ ညည္းတြားခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ ) သခင္သန္းထြန္း ၊သခင္စိုးတို႕က သခင္သိန္းေဖ (ဦးသိန္းေဖျမင့္) နဲ႕ သခင္တင္ေရႊ တို႕ကို၁၉၄၂ မွာ အိႏိၵယလႊတ္ၿပီး မဟာမိတ္အဂၤလိပ္မ်ား နဲ႕ ဆက္သြယ္ေစပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် Force 136( ၿဗိတိသွ်တပ္ ၁၃၆ ) နဲ႕ေတြ႕ၿပီး ဗမာျပည္ဟာ ဖက္ဆစ္ဆန္႕က်င္ေရးအဖြဲ႕ (AFO ) ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္လက္ခံတယ္ ။ကာလကတၱားအနီး “ ဘီဟာလာ ” ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ စခန္းဖြင့္ၿပီး သခင္သန္းထြန္းကိုယ္တိုင္ ပို႕ေပးတဲ့ ရဲေဘာ္ ၃၃ (သံုးက်ိပ္သံုးေယာက္) ကို လက္ခံယူတယ္။ေလထီးဆင္းသင္တန္း၊ လက္နက္ကိုင္သင္တန္း၊ေျပာက္က်ားစစ္သင္တန္း၊ေတြေပးၿပီး ဗမာျပည္ထဲကို ေလထီးနဲ႕ျပန္ခ်ေပးတယ္။ မဟာမိတ္နဲ႕ ပူးေပါင္းစစ္ဆင္ရတယ္။
ဘီဟာလာစခန္းကို သခင္သန္းထြန္းပို႕ေပးတာ သံုးက်ိပ္သံုးေယာက္ျဖစ္ေပမဲ့ ရခိုင္ဘက္ကဝင္လာသူေတြပါေပါင္းရင္ အနည္းဆံုး ၇၂ ေယာက္ရိွတယ္လို႕ ေက်ာက္ဆည္ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္ သခင္တင္ေရႊ ရဲ႕ ဇနီး ၊ ဘီဟာလာစခန္းတာဝန္ခံ တဦးျဖစ္သူ (တဦးတည္းေသာ အမ်ိဳးသမီးတာဝန္ခံ) က စာရင္းလုပ္ထားသတဲ့။ ဒီေနရာမွာ ဂ်ပန္ေရာက္ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ နဲ႕၊ အိႏိၵယေရာက္ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္သံုးေယာက္တုိ႕ ကြာျခားပံုကို နည္းနည္းႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ဂ်ပန္ျပည္ကို လႊတ္လို္က္ရသူေတြက တို႕ဗမာအစည္းအရံုး ဂိုဏ္းခြဲ ႏွစ္ခုက လက္ကမ္း၊လက္သင့္ရာလႊတ္လိုက္ရသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပညာတတ္၊ တခ်ိဳ႕က ပညာမတတ္ဘူး။ တခ်ိဳ႕က နိုင္ငံေရးအသိရိွၿပီး တခ်ိဳ႕က နိုင္ငံေရးအသိမရိွဘူး။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ေလာင္းကစားလုပ္ရင္းထလိုက္သြားသူေတြလဲ ပါတယ္မဟုတ္လား။ အေနာက္ဖက္ (အိႏၵိယ)ကို လႊတ္သူေတြဟာ တိုးတက္တဲ့မ်ိဳးခ်စ္လူငယ္ေတြ၊ ပညာတတ္ေတြ။ မန္းဇင္၊ ဦးေက်ာ္ရင္ ၊ကာနယ္ခ်စ္ေကာင္း တို႕လိုလူေတြပါတယ္။ အေရွ႕ဘက္သြားသူေတြထဲမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္လက်္ာ၊ ဗိုလ္ေဇယ်စတဲ့ ပညာတတ္တစုက မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ထက္သန္သူ ပညာတတ္ေတြျဖစ္ၿပီး အနည္းစုျဖစ္တယ္။ ဆိုခ်င္တာက အခ်ိန္ယူၿပီး လူမေရြးရတာက တေၾကာင္း ၊အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕က ေရြးရတာျဖစ္တာေၾကာင့္တေၾကာင္း လူမညီဘူး ။ ဂ်ပန္သင္တန္းေပးသူေတြကလဲ နိုင္ငံေရးသေဘာတရားအတိုင္းစစ္ပညာ ပါးရိုက္သင္လိုက္တာကိုး။ ထားပါေတာ့ ။
“ ဆရာ ” မတူညီတဲ့ သင္တန္းသားေတြဟာ ဖက္ဆစ္ဆန္႕က်င္ေရး ဆိုေတာ့ တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႕ပူးေပါင္းၿပီး လက္ညီတက္ညီ နဲ႕ ဖက္ဆစ္ရန္ကို တြန္းလွန္ခဲ့ၾကရာမွာ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ စည္းရံုးမႈနဲ႕ ဖက္ဆစ္ေတြကို နာက်ည္းမႈ ေပါင္းစပ္ၿပီး ျပည္သူတရပ္လံုးလဲ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ေတြ ျမန္ျမန္ေျပးရလို႕ ဗမာျပည္ဟာ ဖက္ဆစ္အဝင္အထြက္ “ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ” ဆိုသလို ျဖစ္ခဲ့ရေပမဲ့ ဂ်ပန္ေခတ္အိပ္မက္ဆိုးက အျမန္လႊတ္ခဲ့ရတယ္။
ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ရာမွာ ဦးဗေဆြရဲ႕ “ ေတာ္လွန္ေရး ျမွပ္ကြက္ရႈပ္ကြက္မ်ားဆိုတဲ့ စာအုပ္အရ PRP ေခၚ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီတခုသာရိွခဲ့သလို ဆိုထားပါတယ္ ။ အဲဒီပါတီကလဲ အေရးပါပါတယ္။ ေျမေအာက္ပါတီအျဖစ္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ၊ သခင္ဗဟိန္းတို႕ ပါဝင္ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ ။ ၁၉၃၆ မွာပဲ (၁) ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ (၂) ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ၊ (၃) ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းတို႕ဆိုတဲ့ သံုးပါတီခြဲၿပီး ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေပမဲ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ ပူးတြဲလႈပ္ရွားဖို႕ သခင္ေအာင္ဆန္းတဦးတည္းက အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္တာဝန္ယူထားခဲ့တာကို ေတြးၾကည့္နိုင္ပါတယ္။ သခင္လွေဖနဲ႕ သခင္ဗစိန္ လဲ သံုးဖြဲ႕လံုးကိုင္ရပါတယ္။
ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူလြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ (ဖတပလ) ကိုဖြဲ႕ေတာ့ ၁၉၄၄ ဩဂုတ္ထဲမွာပါ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖြဲ႕ခဲ့သူျဖစ္ေပမဲ့ ဖဆပလ ဖြဲ႕ေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႕ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ဖက္ဆစ္မလာခင္က စည္းရံုးလႈပ္ရွားေနသူေတြျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြနဲ႕ တိုင္ပင္ပါတယ္။ သခင္စိုးကို ပဲခူးစံျပတပ္ရင္း ၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ ရဲ႕ အိမ္မွာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေခၚယူေဆြးေႏြးပါတယ္ ။ ဒါကိုလဲ သခင္သန္းထြန္း၊သခင္ဗဟိန္းတို႕နဲ႕ တိုင္ပင္ၿပီးသားပါ။ အဲဒီမွာတင္ သခင္စိုးက ဖတပလ ရဲ႕ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ သခင္သန္းထြန္းက နိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရးတာဝန္ခံ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက စစ္ေရးတာဝန္ခံလို႕ အသီးသီးတာဝန္ခြဲေဝၿပီးမွ တပ္မေတာ္ရယ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရယ္၊ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပုံပါတီရယ္ ၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ လူငယ္အဖြဲ႕မ်ား ပါ ပါဝင္လာေစပါတယ္။ ပါဝင္သူမ်ားကို စစ္ေရးအရ တိုင္း ၇ တိုင္းခြဲပါတယ္။ အဲဒီကာလက ဗမာျပည္ကို “ ေျပာက္က်ားစစ္ ” ( Guerilla Warfare ) စာအုပ္ငယ္ေရာက္ေနၿပီလို႕ ၾကားဖူးပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးတိုင္းႀကီးေတြဖြဲ႕ရာမွာ တိုင္းတခုစီမွာ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္တဦးမွာ နိုင္ငံေရး အႀကံေပးတဦး တြဲၿပီး ေပးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သခင္ဗဟိ္န္းနဲ႕ ၊ ဗိုလ္ေနဝင္းက သခင္စိုး နဲ႕၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာက သခင္ခ်စ္နဲ႕ စသျဖင့္ တြဲရပါတယ္။က်ားႀကီးဗေဆြ စာအရ လွ်ိဳ႕ဝွက္ၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း သီးျခားထားရိွခဲ့တယ္လိုကဆိုပါတယ္။(အမွန္ကေတာ့ အားလံုး လွ်ိဳ႕ဝွက္တာခ်ည္းပါပဲ။) ဦးဗေဆြက ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းနဲ႕ တြဲၿပီးတာဝန္ယူခဲ့ရတယ္လို႕ မွတ္သားရပါတယ္။ ဦးႏု၊ သခင္ျမ၊ သခင္သန္းထြန္းနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႕ဟာ ဂ်ပန္ေပးတဲ့ လြတ္လပ္ေရး (၁၉၄၃ ) ကိုယူၿပီး ဝန္ႀကီးေတြ အျဖစ္ပါဝင္တာဝန္ယူလိုက္ၾကတယ္။ ဝန္ႀကီးရာထူးေတြကို အကာအကြယ္ယူၿပီး တာဝန္ယူၿပီး ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ စက္ပုန္းခုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။နန္းရင္းဝန္ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာဘေမာ္ကလဲ ႏႈတ္လံုစြာနဲ႕ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူအေပါင္းတစိတ္တဝမ္းလွ်ိဳ႕ဝွက္ႀကံစည္ၿပီး ၁၉၄၅ မတ္ ၂၇ ရက္ေန႕မွာ တျပည္လံုးတၿပိဳင္တည္း ေတာ္လွန္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္အားလံုးအငိုက္မိသြားခဲ့ပါတယ္ ။ ၁၉၄၅ ေမ(၁) မွာ ဗမာ့တပ္မေတာ္က ရန္ကုန္ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဖီးမာရွယ္ ဝီလ်ံဆလင္းသိမ္းတာလို႕ ဂုဏ္ယူခဲ့တာကို ဦးဗေဆြက သူ႕စာအုပ္မွာခါးခါးသီးသီးျငင္းဆိုၿပီး အေထာက္အထားအခိုင္အမာနဲ႕ “ ဗမာ့တပ္မေတာ္က သိမ္းပိုက္တာ ” လို႕သမိုင္းကိုျပင္ဆင္ေမာ္ကြန္းထိုးပါတယ္။
ဗမာျပည္စစ္ေျမျပင္မွာ ဂ်ပန္စစ္သား ၁၅၃, ၀၀၀ (တစ္သိန္းငါးေသာင္းသံုးေထာင္) သံုးခဲ့ရာ ၆၃၀၀၀(ေျခာက္ေသာင္းသံုးေထာင္)သာဂ်ပန္ကို ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါသတဲ့။ ဗမာ့တပ္မေတာ္သက္သက္ (မဟာမိတ္အဂၤလိပ္မပါဘဲ) တိုက္ပြဲတေထာင္ေက်ာ္တိုက္ခဲ့ၿပီး ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္ (၂၀၀၀၀) ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကိုသုတ္သင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္ကေတာ့ မိေအး ႏွစ္ခါနာဆိုသလို ေၾကမြပ်က္စီးဆံုးရံႈးခဲ့ရေပမဲ့ ကမၻာ့ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းမွာ ယူဂိုဆလပ္၊ ဗီယက္နမ္ၿပီးရင္ ဗမာဟာ တတိယ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုးလို႕ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ျပည္သူတရပ္လံုး အသက္စြန္႕ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးပါ။ ဗမာ့တပ္မေတာ္ဟာ ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက ပါဝင္ခဲ့ေပမဲ့ ျပည္သူတို႕ရဲ႕ သက္စြန္႕ႀကိဳးပမ္းပါဝင္မႈကို ထိန္ဝွက္မထားခဲ့ေကာင္းပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ မတ္ ၂၇ ဟာ တပ္မေတာ္ေန႕မဟုတ္ပါ။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုအပါအဝင္ျပည္သူတို႕ရဲ႕ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးေန႕ပါ ။ ျပည္သူဆိုရာမွာ တပ္မေတာ္လဲ ပါဝင္ခဲ့တာကို ဂုဏ္ယူပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ တပ္မေတာ္ဟာ ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္၊ပ်ိဳတိုင္းႀကိဳက္တဲ့ ႏွင္းဆီခိုင္ပါ။ ျပည္သူေက်ာခိုင္း ပဒိုင္းပြင့္မဟုတ္ေသးပါ။
ေမာင္စြမ္းရည္
မတ္ ၂၃ ၂၀၁၅