မင္းခိုင္ – သူေတာင္းစားကို ဦးထုပ္လွလွေလး ေဆာင္းေပး႐ံုမွ်ျဖင့္

မင္းခိုင္ – သူေတာင္းစားကို ဦးထုပ္လွလွေလး ေဆာင္းေပး႐ံုမွ်ျဖင့္
(မိုးမခ) ဧျပီ ၈၊ ၂၀၁၅

ပညာေရးကို အေလးထားတာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ေရႊျပည္ႀကီးရဲ႕မိဘေတြဟာ ကမၻာေပၚကဘယ္မိဘနဲ႔မဆို ယွဥ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပညာကို ေရႊအိုးလို တန္ဖိုးထားပါတယ္။ မိဘမ်ားခင္ဗ်ာ .. စြမ္းသေလာက္အားနဲ႔ သားသမီးရဲ႕ပညာေရးကို အားေပးၾကပါတယ္။ ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ေငြကုန္ရမွာ မႏွေမ်ာပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ၁၀-တန္းမွာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ တတ္ႏိုင္တဲ့မိဘမ်ားကလည္း တတ္ႏိုင္သလို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံပါတယ္။ မတတ္ႏိုင္တဲ့မိဘမ်ားကလည္း ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားႀကီး ေက်ာင္းသမီးႀကီးအတြက္ ႀကိဳးစားၿပီး႐ုန္းပါတယ္။ အစိုးရမင္းမ်ားကလည္း ပညာ .. ပညာနဲ႔ တျပင္တည္း ျပင္ၿပီး တညာတည္း ညာၾကပါတယ္။ ေရႊျပည္ႀကီးဆိုတာ ပညာေရးကို အဲလိုအားေပးအထင္ႀကီးတဲ့ တိုင္းျပည္ပါ။

ဒါေပမဲ့ေပါ့ဗ်ာ .. တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕အဆင့္အတန္းကို စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့  QS ရဲ႕ 300 top universities in Asia (၂၀၁၄) စစ္တမ္းအရ အာရွရဲ႕ အေကာင္းဆံုးေက်ာင္း ၁၀၀ စာရင္းမွာ ေရႊျပည္ႀကီးရဲ႕ေက်ာင္းေတြ တစ္ေက်ာင္းမွ မပါပါဘူး။ ႏို႔ .. ၂၀၀ အတြင္းေတာ့ ပါမယ္ထင္ပါရဲ႕ဆိုလည္း ‘ႏိုး” ပါပဲ။ ဒါဆို ၃၀၀ အတြင္းေပါ့။ ဟုတ္ကဲ့၊ ႏိုးပါပဲ။ ေတာက္ေခါက္ခ်င္ရင္ ေတာက္ေခါက္ဖို႔က ဘယ္လိုမွထင္မထားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔ (University of Dhaka)၊ ဘ႐ူးႏိုင္းတို႔ (Univesiti Brunei Darussalam: UBD) ေတာင္ အမွတ္စဥ္ ၁၇၀ ေက်ာ္မွာ ၀င္ပါတယ္။ ေျဖသိမ့္ခ်င္ ေျဖသိမ့္ဖို႔က အာဆီယမ္ထဲမွာ ကိုယ္လိုဘ၀တူေတြ ရိွပါေသးတယ္။ လာအို၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ ကေဗၼာဒီးယားတို႔ပါ။

တကၠသိုလ္ေတြကို စစ္တမ္းေကာက္တဲ့ THE (Times Higher Education) ဆုတ့ဲ ေနာက္ ထပ္ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ ရွိပါေသးတယ။္ သူကေတာ့ ရွင္းတယ္၊ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံက ေက်ာင္းေတြမပါဘူး။ အဲ … Ranking Web of Universities ဆိုတဲ့ အဖဲြ႕ကေတာ့ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံကေက်ာင္းေတြကိုပါ စာရင္းတင္ပါတယ္။ သူ႕စစ္တမ္းအရ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ေဆး-၁ က ကမၻာ့အမွတ္စဥ္ ၁၇၀၂၁ (တစ္ေသာင္းခုနစ္ေထာင္ႏွစ္ဆယ့္တစ္)ပါ။ (သိပ္စိတ္ပ်က္စရာမလိုပါဘူး၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထက္ေကာငး္တဲ့ က်ာငး္ ေပါငး္ တစ္ေသာငး္ ခုနစ္ ေထာင္ ေက်ာ္ ပဲရွိပါတယ)္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရျႊပညႀ္ကးီ ဘာေတြမ်ား လြဲ ေခ်ာ္ ခဲ့ ပါလိမ့္။

ေခတ္သစ္ျမန္မာ့ပညာေရးဟာ တာထြက္ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၇၈ မွာ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ကို ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂၀ မွာ တကၠသိုလ္အဆင့္ျဖစ္လာတယ္။ အာရွမွာ သူ႕ထက္ေစာတာဆိုလို႔ တိုက်ဳိတကၠသိုလ္နဲ႔ ကလကတၱားတကၠသိုလ္ပဲ ရိွတယ္။ ေစာတာတစ္ခုတည္းတင္ မကပါဘူး၊ ပညာေရးေရခ်ိန္ကလည္း ျမင့္ပါတယ္။ ေဆးပညာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္လည္း ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီထဲမွာ အေကာင္းဆံုးေရာဂါေဗဒဌာနရိွတဲ့တိုင္းျပည္ဆိုၿပီ က်န္ႏိုင္ငံေတြက အားက်ၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ဆိုတာလည္း အာရွရဲ႕အေကာင္းဆံုးေက်ာင္းလို႔ အမ်ားက ေမာ့ၾကည့္ရပါတယ္။ အဲဒီ့အဆင့္အတန္းဟာ ရာစုႏွစ္ တစ္၀က္အတြင္းမွာပဲ  မ်က္လွည့္ျပလိုက္သလို ေဇာက္ထိုးေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေရႊျပည္ႀကီး ဘယ္လိုကိ်န္စာမ်ဳးိ သင့္ခဲ့လို႔ပါလိမ့္။ ေမးခြန္းေတအတြက္ အတိုဆုးံ အေျဖကေတာ ့ မူ၀ါဒမရွိတာ၊ အာဏာက်ိန္ စာ သင့္ခဲ့တာပါပ။ဲ ျမန္မာ့ပညာေရးက တဦးတဖြဲ႔ရဲ့ အလိုဆႏၵအတိုင္း လိုက္ က ရတဲ့ ရုပ္ေသးရုပ္ ျဖစ္ခဲ့လို႔ပါပဲ။ တနည္းအားျဖသ့္ ပညာေရးဆိုတဲ့ စက္ အစိတ္အပိုင္းအေလးက အာဏာယႏၲယားရဲ႕ ေခြးသြားစိတ္မွ်သာျဖစ္ခဲ့လို႔ပါပဲ။ အဲလိုေျဖရတာ အားေတာ့နာပါတယ္။

အားလံုးအတြက္ အစိုးရကိုပဲ ၀ိုင္းၿပီး လက္ညိႇဳးထိုးေနရတာကိုး။ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ မဟာပညာရိွမ်ားကလည္း အစိုးရကိုပဲ အျပစ္ပံုခ်လို႔ မသင့္ဘူး၊ တိုင္းသားျပည္သူေတြမွာလည္း တာ၀န္ရိွတယ္လို႔ ဆံုးမၾကတယ္။ ဟုတ္ေကာင္း ဟုတ္မွာပါ .. ေခတ္အဆက္ဆက္အစိုးရမင္းမ်ားခမ်ာ .. ပညာေရး ..ပညာေရးနဲ႔ တစ္ျပင္တည္းျပင္ၿပီး တစ္ညာတည္းညာခဲ့ပါတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ေစတနာေတြကို သူတို႔ေျပာတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြ စာေတြထဲမွာ အထင္အရွားေတြ႕ရပါတယ္။ “ပညာေရး ေ၀းသည္မရိွ” တဲ့၊ “ပညာျဖင့္ ေခတ္မီဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ဆီသို႔” တဲ့၊ “ပညာေခတ္၏ ႀကံဳရလတၱံေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို တံု႔ျပန္ႏိုင္ရန္” တဲ့။ အစိုးရအေနနဲ႔ ပညာေရးကို ဘယ္ေလာက္အေရးထားေၾကာင္း၊ ဘယ္လိုျမႇင့္တင္ေပးေနေၾကာင္းေတြကို အဲဒီ့ေခတ္က သတင္းစာေတြထဲမွာ အားပါးတရဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ မွာ “အမ်ဳိးသားပညာရည္ ျမင့္မားေရး အထူး ေလးႏွစ္” ဆိုၿပီး လုပ္ပါတယ္။ ၂၀၀၁ မွာ ႏွစ္ (၃၀) စီမံကိန္းကို ခ်ပါတယ္။ ညႊန္ၾကားသူကေတာ့ ဗိုလ္သန္းေရႊပါ။ ဦးေဆာင္သူကေတာ့ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ ဗိုလ္ခင္ညႊန္႔ပါ။ ဒီ့မတိုင္ခင္ကလည္း အစိုးရမင္းမ်ားခင္ဗ်ာ ပညာေရးအေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ မဆလေခတ္ကတည္းကေပါ့ဗ်ာ။

မဆလေခတ္မွာ ဆိုရွယ္လစ္လူ႕ေဘာင္နဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္ပညာေရးစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ္ဆိုၿပီး လုပ္ပါတယ္။ အထင္ရွားဆံုးအေျပာင္းအလဲက ဗိုလ္ေန၀င္းက အဂၤလိပ္စာကို ကြၽန္ေစာ္နံတယ္ဆိုၿပီး ဘာသာရပ္ေတြကို ျမန္မာလိုေျပာင္းသင္ခိုင္းပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာကို ၅-တန္းေရာက္မွ သင္ေပးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာရဲ႕ လိုအပ္ပံုကို ေထာက္ျပတဲ့ သူေတြကို ျပည္ပအားကိုး ပုဆိန္႐ိုး .. အဲေလ .. နယ္ခ်ဲ႕ေနာက္လိုက္၊ ေဖာက္ျပန္ေရးသမားလို႔ ေလွာင္ပါတယ္။ ၀ိဇၨာနဲ႔ သိပံၸရယ္လို႔ ခဲြျခားလိုက္ၿပီး “ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ”အတြက္ သိပၸံကို ေဇာငး္ ေပးရမယ္လို႔ ညႊန္ၾကားပါတယ။္ တကၠသုိလ္အဆင့္မွာ အဓိကဘာသာတဲြစနစ္ကို ထြင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ မဆလရဲ႕ ပညာေရးအေျပာင္းအလဲ တစ္ေၾကာင္းဆဲြေကာက္ေၾကာင္းပါ။

ေနာက္ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္မွာ အေျပာင္းအလဲက ပိုျမန္လာပါတယ္။ ဘာသာရပ္တိုင္းကို သိသင့္တတ္သင့္တယ္ဆိုၿပီး အထက္တန္းအဆင့္မွာ ၉ ဘာသာ စနစ္ကို ထြင္ျပန္တယ္။ (၉ ဘာသာစနစ္ဆိုတာ ၀ိဇၨာနဲ႔ သိပံၸကို ျပန္ေပါင္းၿပီး ဓာတု၊ ႐ူပ၊ ဇီ၀၊ ပထ၀ီ၊ သမိုင္း၊ ေဘာဂ အကုန္လံုးသင္ရတဲ့စနစ္ပါ) ေနာက္တစ္ခါ တယ္မဟုတ္ေသးဘူးဆိုၿပီး ၀ိဇၨာနဲ႔ သိပံၸရယ္လို႔ ျပန္ခဲြျပန္တယ္။ ႀကိဳက္တဲ့ဘာသာတဲြ ၆-ခုကို ယူတဲ့စနစ္ကို လုပ္ျပန္တယ္။ ေနာက္ အေျခခံပညာေရးမွာ အထူးအျခားဆံုး အေျပာင္းအလဲအေနနဲ႔ ၄-တန္းနဲ႔ ၈-တန္းကို ေက်ာင္းစစ္လုပ္ၿပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ပညာေရးဆိုတဲ့ အက်မရိွ အတန္းတင္ေပးတဲ့စနစ္ကို ထြင္ျပန္တယ္။ ပညာေခတ္ကို အမီလိုက္မယ္ဆိုၿပီး Multi-Class Room ေတြ ေထာင္ ပါတယ။္ ေနာက ္ (သူမ်ားႏုိင္ငံေတြမွာ ၁၂-တနး္ ထ ိ ရွိတယ္ဆုၿိပးီ ) တစ္တန္း တုိးလု႔ိ ဆယ္တနး္ ကုိ ဆယ့္တစ္တန္း (Grade 11) လို႔ နာမည္ျပင္ပါတယ္။

အရင္က တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတြက္ ဆယ္တန္းေမးခြန္းတစ္စံုတည္း ထုတ္ရာက တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ၁၄ ခုအတြက္ ေမးခြန္း ၁၁-စံု ေျပာင္းထုတ္ပါတယ္။ ေနာက္ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ “အမ်ဳိးသားပညာရည္ ျမင့္မားေရး အထူးေလးႏွစ္” စီမံကိန္း၊ ႏွစ္ ၃၀ စီမံကိန္းေတြကို လုပ္ပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး (တကၠသိုလ္ပညာေရး)အတြက္ အေျပာင္းအလဲ ကေတာ့ စာသင္ႏွစ္ေတြကို ေလ်ာ့လိုက္ပါတယ္။ အထူးျခားဆံုး တီထြင္မႈကေတာ့ (ပညာေရး ေ၀းသည္မရိွ) ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔ အေ၀းသင္ပညာေရးကို စခဲ့ပါတယ္။ န၀တရဲ႕ ေနာက္ထပ္အဆင့္ျမင့္တီထြင္မႈကေတာ့ ျပည္တြင္းမွာတင္ ၀ိဇၨာသိပံၸနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မဟာဘဲြ႕ေတြ ပါရဂူဘဲြ႕ (ေဒါက္တာဘဲြ႕)ေတြကို စ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ထင္ရွားတဲ့ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုကေတာ့ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ေတြကို ၿမိဳ႕အႏွံ႔နယ္အႏွံ႔ တိုးၿပီးဖြင့္ပါတယ္။ မဆလေခတ္မွာ သက္ေမြးေက်ာင္း၊ တကၠသိုလ္နဲ႔ ဒီဂရီေကာလိပ္ စုစုေပါင္း ၃၂ ေက်ာင္း ရိွရာကေန န၀တ၊ နအဖေခတ္မွာ ဘိုးဘိုးေအာင္ တန္ခိုးနဲ႔ ၂-ဆ ေက်ာ္ တိုးၿပီး ၆၀ ေက်ာ္၊ ၇၀ နီးပါးထိ ရိွလာပါတယ္။

ဒါကေတာ့ ၈၈ ေနာက္ပိုင္း ပညာေရးအေျပာင္းအလဲရဲ႕ တစ္ေၾကာင္းဆဲြေကာက္ေၾကာင္းပါ။

အဲဒီအေျပာင္းအလဲေတြကို ၾကည့္ရင္ ထင္ရွားလွတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီအေျပာင္းအလဲေတြကို တဦးတေယာက္ရဲ့ စိတတ္ဆႏၵနဲ႔ ထင္သလိုေျပာင္းခဲ့တာပါ။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔အညီ၊ ဥကၠ႒ႀကီးရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔အညီ၊ အဘရဲ႕ လမ္ညႊန္ခ်က္နဲ႔အညီ .. အေျပာင္းအလဲကို စပါတယ္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အႀကံဉာဏ္နဲ႔ေျပာင္းတာက ျပႆနာမဟုတ္ပါ၊ အဒီ အႀကံဉာဏ္မွာ လုံေလာက္တ့ဲ ေစတနာနဲ႔ အသိဉာဏ္မ ပါတာကမွ တကယျ့္ပႆနာပါ။ ပုၿိပးီ ဆုးိ တျ့ဲပႆနာက အေျပာင္းအလဲအတြက္ မူ၀ါဒဆိုတာ မရိွပါဘူး။ (အဲ မူ၀ါဒမရိွတာမဟုတ္ပါ၊ မူ၀ါဒက ထင္တိုင္းႀကဲမူ၀ါဒျဖစ္ေနတာပါ)  ဒါေၾကာင့္ တည္ျငိမ္မႈလည္း မရွိ၊ ထိေရာက္မႈလည္း မရွိပါ။ အဆုးိ တကာ အဆုးိ ဆုံးကေတာ ့ အေျပာင္းအလဲကို ခ်မွတ္ေပးမယ့္ တဦးတေယာက္က အာဏာရဲ့ မ်က္ႏွာကိုပဲ ၾကည့္ခဲ့တာပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ္အဆို ဘယ္ေလာက္မွန္ပါသလဲ .. နည္းနည္း ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

သာသယံဇာတမွ မရိွတဲ့ တံငါရြာသာသာစကၤာပူက ငါတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ထုတ္ကုန္က ၀န္ေဆာင္မႈ၊ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးပဲ ဆိုတာကို သေဘာေပါကၿ္ပးီ ကမၻာႀကးီ နဲ႔ဆက္သြယ္ဖို႔ အဂၤလိပ္စာ တတ္မွ ျဖစ္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာငး္ ေတြမွာ အဂၤလိပ္စာကို မသင္မေနရ လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ေန၀င္းက ကြၽန္ေစာ္နံတဲ့ အဂၤလိပ္စာကို မသင္ၾကနဲ႔လို႔ လုပ္ပါတယ္။

ကုန္ထုတ္လုပ္မႈအတြက္ သိပၸံကို ဦးစားေပးရမယ္လို႔ ဗိုလ္ေန၀င္းက လမ္းညႊန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူေျပာတဲ့သိပၸံဆိုတာ အသံုးခ်သိပံၸ (applied science)ပါ။ သူ႕အေနနဲ႔ ပညာေရးဆိုတာကို ခံု႐ိုက္တတ္ေအာင္သင္ေပးနည္း၊ စက္ခလုပ္ ႏွိပ္တတ္ေအာင္ သင္ေပးနည္းလု႔ိ ထင္ေနပုံရပါတယ။္ အသုးံခ် သိပၸံ ရဲ့ ေရေသာက္ျမစ္ေတြက (pure science) တကယ့္သိပၸံ ဆိုတာကို မသိဘူး။  ဒါေၾကာင့္လည္း ေရေသာက္ျမစ္ေတြ ဖံြ႕ၿဖိဳးေအာင္ ဘာမွမလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ မလုပ္တဲ့အျပင္ ေရေသာက္ျမစ္ေတြကို ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ ႐ူပ၊ ဓာတု၊ ဇီ၀တို႔လို pure science ေတြဟာ ေရႊျပည္ႀကီးမွာေတာ့ အမွတ္သိပ္မေကာင္းတဲ့သူေတြ ယူတဲ့ဘာသာရပ္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေဘာ့တနီေမဂ်ာ (႐ုကၡေဗဒ)တို႔၊ ဇူးေမဂ်ာ (သတၱေဗဒ)တို႔ဟာ သိပၸံလိုင္းမွာ အမွတ္အနိမ့္ဆံုးေမဂ်ာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနာက္ ပထ၀ီတို႔၊ သမိုင္းတို႔၊ ျမန္မာစာတို႔၊ စိတ္ပညာတို႔၊ အေတြးအေခၚတို႔ကို လက္ေတြ႕သိပ္အသံုးမ၀င္တဲ့ (ကုန္ထုတ္လုပ္မႈအတြက္ အသုံးမ၀င္တဲ့) ၀ိဇၨာဘာသာရပ္ ေတြလို႔ တဆင့္ႏွိမ့္ ခြဲျခားျပန္တယ္။

ဒါေပမဲ့ အဲဒီ့ပညာရပ္ေတြဟာ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းကို နားလည္ေအာင္ အားထုတ္တဲ့ပညာရပ္ေတြဆိုတာ သူမသိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းကို ေမာင္းႏွင္တာ အဲဒီ့အသိပညာေတြဆိုတာ သေဘာမေပါက္ခဲ့ပါဘူး။ (အင္း .. ေပါက္လြန္းအားႀကီး တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္) အဲလိုနဲ႔ ျမန္မာစာေမဂ်ာတို႔၊ ပထ၀ီေမဂ်ာတို႔၊ သမိုင္းေမဂ်ာတို႔ဟာ လူညံ့ေတြယူတဲ့ ဘာသာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ အခုေခတ္အထိကို ၀ိဇၨာဟာ စာမလိုက္ႏိုင္တဲ့သူေတြအတြက္၊ သိပၸံတဲြ (Bio တဲြ)ဟာ စာလိုက္ႏိုင္တဲ့  လူေတာ္ေတြအတြက္လို႔ မိဘေတြကအစ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ (မိဘေတြက ကိုယ့္ကေလးကို Bio တဲြပဲ ယူခိုင္းပါတယ္)

ဗိုလ္ေန၀င္းက ဆိုရွယ္လစ္လူ႕ေဘာင္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပညာေရးဆိုၿပီး ပညာေရးကို ဆိုရွယ္လစ္ဇာတ္သြင္းပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပညာေရးကို ႏိုင္ငံေရးေအာက္ ဆဲြသြင္းလိုက္တာပါပဲ။ ပိုၿပီးတိတိက်က်ေျပာရရင္ ပညာေရးကို အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို  ျဖည့္ေပးရတ့ဲ ယႏၲရားႀကးီအျဖစ ္ ဖန္တးီလုက္တာပါပဲ။ အဲဒီက စလို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ရွိရမယ့္ ပညာေရးနယ္ပယ္ၾကီးဟာ ေလာင္းရိပ္မိသြားပါတယ္။  ေလာင္းရိပ္မိသြားတဲ့အတြက္ ေရေသာက္ျမစ္ေတြဟာလည္း ေျခာက္ေသြ႕လာပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ပညာေရးက ‘အ’ သြားပါတယ္။ ပညာေရး ‘အ’ သြားေတာ့ ေခတ္ႀကီးပါ ‘အ’ သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူစိတ္ၾကိဳက္ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ပညာေရးဟာ သူေျပာသလို ဆိုရွယ္လူ႔ေဘာင္ကိုလည္းအက်ဳးိ မျပဳႏုိင္ခ့ဲပ ါဘူး။

ပါးစပ္ကသာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈကို အားေပးၾကလို႔ မိန္႔ၾကားေပမယ့္ မဆလေခတ္ရဲ့ အၾကီးစားစက္မႈလုပ္ငန္းက ဇြန္းေလာက္ကိုပဲ ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အႀကီးစားက ဇြန္းထုတ္လို႔ အေသးစားက ‘အပ္’ေလာက္ကိုေတာ့ ထုတ္မွာပဲလို႔ ထင္ရင္လည္း မွားပါလိမ့္မယ္။ ေရႊျပည္ႀကီးက ‘အပ္’ေလာက္ကိုေတာ့ျဖင့္ ထုတ္ေလာက္စရာအျဖစ္ မေအာက္ေမ့ပါဘူး။ သူမ်ားထုတ္တာကိုပဲ ၀ယ္သံုးပါတယ္။ ႏို႔ ဘာမ်ားထုတ္သလဲကြာဆိုရင္ ဟုတ္ကဲ့ .. တစ္မ်ဳိးသားလံုး၀တ္တဲ့ ပုဆိုး၊ လံုခ်ည္အတြက္ေတာင္ ‘ခ်ည္ေခ်ာ’ ကို မထုတ္ေပးႏိုင္ပါဘူး။ (အခုထက္ထိ ခ်ည္ေခ်ာကို တ႐ုတ္ကေန သြင္းရပါတယ္) ။ ‘အပ္ကအစ ဒံုးပ်ံအဆံုး ကိုယ္ ၀ယ္သံုး’ လို႔ ဂုဏ္ယူခ်င္ ယူလို႔ရပါတယ္။

၈၈ ေနာက္ပိုင္း စစ္ဗိုလ္ေတြ တက္အုပ္တဲ့ .. အဲေလ တက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ န၀တ၊ နအဖေခတ္မွာ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ (အင္း အမွန္ကေတာ့ အရင္လည္း စစ္ဗိုလ္ေတြပါပဲ) ဒါေပမယ့္ န၀တ နအဖေခတ္ပညာေရးက မဆလေခတ္ထက္ ပိုၿပီး အဆင့္နိမ့္လာပါတယ္။ ဘာလို႔ပါလဲ .. ဗိုလ္အခ်င္းခ်င္း ဘာလို႔တစ္မူးပို႐ူတာလဲ။ အေၾကာင္းက မဆလေခတ္တုန္းက ပညာေရးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ဆိုရွယ္လစ္လူ႕ေဘာင္ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစေရး (ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအတြက္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေရး)လို႔ဆိုရင္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ပထမဦးစားေပး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ န၀တေခတ္မွာ ပညာေရးရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္က ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးပဲ ျဖစ္လာလို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းေတြတကၠသိုလ္ေတြမွာ အေရးႀကီးဆံုးက ပညာေရးမဟုတ္ေတာ့ဘဲ လံုၿခံဳေရးျဖစ္လာပါတယ္။ စာဘယ္လိုသင္မလဲ၊ တတ္ေအာင္ဘယ္လိုသင္မလဲ၊ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ သိခ်င္စိတ္ကို ဘယ္လိုဆြမလဲဆိုတာေတြက အေရးမႀကီးပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ေအာင္ ဘယ္လိုထိန္းမလဲ ဆိုတာပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ န၀တ၊ နအဖစစ္ဗိုလ္ေတြဟာ အဲဒီ့အျမင္နဲ႔ပဲ ပညာေရးတစ္ခုလံုးကို ေမာင္းခဲ့၊ တည္ေဆာက္ခဲ့ ပါတယ။္ သူတို႔အတြက္ စာသင္တတ္တဲ့ ဆရာေတြ မလိုပါဘူး၊ ေက်ာင္သားေတြ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ေအာင္ ထိန္းႏိုင္မယ့္ ဆရာေတြပဲ လိုပါတယ္။ အဲလိုဆရာမ်ဳိးကိုပဲ ေနရာေပးပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးအျမင္အရပဲ တကၠသိုလ္ေတြကို ေနရာအႏွံ႔ခဲြဖြင့္ပါတယ္။ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ အလြန္စူးေရာက္စြာနဲ႔ပဲ အေ၀းသင္စနစ္ကို ထြင္ပါတယ္။ အဲဒီ့အေ၀းသင္စနစ္ဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္အတန္းတင္စနစ္နဲ႔ တဲြ လိုက္ေတာ့ ေျမာင္းစပ္နားေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ပညာေရးဟာ ေျမာင္းေအာက္ေျခထိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ဒိုင္ဗင္ထိုးဆင္း သြားပါေတာ့တယ္။ (ဗိုလ္ခင္ညႊန္႔ရဲ႕လက္ရာေတြေပါ့ခင္ဗ်ာ၊ သင္းတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေသာက္က်ဳိးနည္း ေအာင္ျမင္သြားတယ္ေပါ့ဗ်ာ)

မဆလေခတ္မွာ အဆင့္တစ္ခုထိ ရိွခဲ့တဲ့ စာေမးပဲြစနစ္ဟာ န၀တ၊ နအဖေခတ္မွာ အဆိုးဆံုး ပ်က္စီးလာပါတယ္။ ေရႊျပည္ႀကီးရဲ႕ စာေမးပဲြဆိုတာ  ဉာဏ္ရည္ၿပိဳင္တဲ့ ပဲြမဟုတ္ဘဲ ဆရာနဲ႔ ေက်ာင္းသားတို႔ရဲ႕ သူခိုးဖမ္းဂိမ္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ မရိွတဲ့ အခန္းတြင္းမသမာမႈေတြ၊ အမွတ္၀ယ္စနစ္ေတြ၊ ေမးခြန္းလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ စနစ္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပည္တြင္းျဖစ္ မဟာဘဲြ႕ ပါရဂူဘဲြ႕သင္တန္းေတြနဲ႔အတူ ‘က်မ္း’ေတြကို ေငြေပးေရးခိုင္းတဲ့ စနစ္ႀကီးလည္း ျဖစ္ထြန္းလာပါတယ္။ (၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဆိုးဆံုးေပါ့ခင္ဗ်ာ) ဒါေတြကေတာ့ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ အတြင္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ပညာေရးအေျပာင္းအလဲပါပဲ။ ေမ်ာက္လက္ထဲ ေရာက္သြားတဲ့ အုန္းသီးက ဘာျဖစ္သြားႏိုင္ပါသလဲ .. ျမန္မာ့ပညာေရးကေတာ့ အဲလိုျဖစ္သြားပါတယ္။ ႏွစ္ ၅၀ ျမန္မာ့ပညာေရးကို တစ္ခြန္းတည္းေျပာရရင္ ‘အေျပာင္းအလဲ မ်ားစြာလုပ္ခဲ့၏။ လုပ္ၿပီးေသာ္ ေျမာင္းထဲေရာက္သြား၏’ ပါ။

မဟာပညာရိွမင္းမ်ားက အတိတ္ကို အတိတ္မွာပဲ ထားခဲ့ဖို႔၊ ကိစၥတစ္ခုကို အျပစ္ျမင္တဲ့အျမင္နဲ႔ မခ်ည္းကပ္ဖို႔၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အႀကံဉာ ဏ္ေတြနဲ႔ပဲ အားေပးကူညီၾကဖို႔ ဆုိဆုံးမၾကပါတယ။္ စိတ္မဆိုးၾကပါနဲ႔ မဟာပညာရွိမင္းမ်ား ခင္ဗ်ား … ။ .. အခုေျပာေနတာေတြက အျပစ္ဖို႔တဲ့အျမင္နဲ႔ ေျပာေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ အတိတ္မွာ ဒီလိုဒီလိုေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ညြႊန္းဆို႐ံု ေျခရာေကာက္ျပ႐ံုေလးပါ၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့အႀကံဉာဏ္ေလးေတြအတြက္ ဇာတ္ပ်ဳိးေန႐ံုေလးပါ။

ဒီမိုကေရစီအစိုးရလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ လက္ရိွအစိုးရကလည္း ျမန္မာ့ပညာေရးဟာ ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့တယ္လို႔ ၀န္ခံၿပီး ပညာေရးအေျပာင္းအလဲေတြကို စလုပ္ပါတယ္။ အက်မရိွ တင္ေပးတဲ့စနစ္ကို အက်ရိွစနစ္ျပန္ေျပာင္းပါတယ္။  ၄-တန္း၊ ၈-တန္းကို အစုိးရစစ္ျပန္လုပ္ပါတယ္။ ဆယ္တန္းေမးခြန္း ၁၁-စံု ထုတ္တာကေန ၁-စံုလို႔ ျပန္ေျပာင္းပါတယ္။  ေနာက္စာသင္ႏွစ္ေတြမွာ တစ္တန္းတိုးလို႔ ၁၂-တန္းလုပ္မယ္လို႔ ႀကံေနပါတယ္။ တကၠသိုလ္စာသင္ႏွစ္ေတြ ေလွ်ာ့ထားတာ ျပန္တိုးပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (မိန္း)၊ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးစက္မႈတကၠသိုလ္ (နည္းပညာတကၠသိုလ္)ေတြကို ျပန္ ဖြင့္ပါတယ။္ လႊတ္ေတာ္မွာ ပညာေရးဥပေဒၾကမး္ကု ိ တင္ပါတယ။္ ဥပေဒၾကမး္မွာ  တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ကို အမွတ္တခုတည္းနဲ႔ ကန္႔သတ္တာကို ပယ္ဖ်က္ဖို႔နဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးဖို႔ ပါပါတယ္။ ေကာင္းပါသည္ေပါ့ ခင္ဗ်ာ။

ဒါေပမဲ့ ခြ(ဂြ)က်တာက အခုျမင္ေနရတဲ့ ပညာေရးအေျပာင္းအလဲေတြကလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ အုပ္စိုးသူမ်ားရဲ႕ အေျပာင္းအလဲမ်ားလိုပါပဲ .. မူမရိွဘဲ ထင္သလိုေျပာင္းေနတဲ့အသြင္ကိုပဲ ေဆာင္ေနပါတယ္။

ဥပမာ အရင္၀န္ႀကီးတုန္းက စိုက္ပ်ဳိးေရးဘာသာကို အေျခခံသင္႐ိုးညႊန္းတန္းမွာထည့္ဆိုၿပီး စာအုပ္ေတြေတာင္ ႐ိုက္ၿပီးပါၿပီ။ ေနာက္ ၀န္ႀကီးက မထည့္နဲ႔ဆိုေတာ့ စာအုပ္ေတြလည္း ဒီအတိုင္းျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ မူမရိွဘူး ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ အျဖစ္သင့္ဆံုးပထမအဆင့္က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္ ပညာေရးမူတစ္ခုကို ပညာရွင္ေတြက ခ်မွတ္ရပါမယ။္ အဲလိုပညာေရးမူ၀ါဒဆိုတာကလည္း ရက္ပိုင္း လပိုင္းနဲ႔ လြယ္လြယ္ ခ်လို႔ ရတာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဥပမာ စစ္ေၾကာင့္ မဲြေတေနတဲ့ဂ်ပန္ဆိုရင္ ပညာေရးနဲ႔ ျပာပံုထဲက ထလာရတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းအသိပါ။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ပန္ေတြဟာ အဲဒီ့ပညာေရး မူ၀ါဒကို ေလးငါးဆယ္ႏွစ္ၾကာ အခ်ိန္ယူျပင္ဆင္ခဲ့တာပါ။ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္က က်န္တဲ့မူ၀ါဒေတြ (ဥပမာ စီးပြားေရး မူ၀ါဒတို႔ဘာတို႔) မွားရင္ သံုးေလးငါးႏွစ္နဲ႔ အဖတ္ဆည္လို႔ ရပါလိမ့္မယ္။ ပညာေရးမူ၀ါဒမွားရင္ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ျပန္ဆယ္ရဖို႔ေတာင္ ခက္ပါတယ္။ ဥပမာ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ အဂၤလိပ္စာ မတတ္ေအာင္လုပ္လိုက္တဲ့မူ၀ါဒကို အခုထိခံေနရတုန္းပါ။ ေနာက္ ဗိုလ္ခင္ညႊန္႔ရဲ႕ စဥ္ဆက္မျပတ္အတန္းတင္စနစ္ရဲ႕ဒဏ္ကိုလည္း အခုထိခံေနရတုန္းပါ။ အဲဒီ့ဒဏ္က ပိုျပင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးအႀကီးဆံုးက ခုိင္မာတဲ့၊ ေလ်ာညီတဲ့၊ လက္ေတြ႕က်တဲ့ ပညာေရးမူ၀ါဒတစ္ခု ရိွဖို႔ပါ။ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကးီတာက အဲဒီမူ၀ါဒကို အေထာက္အပံ့ေပးႏိုင္မယ့္ ပညာေရးရပ္၀န္းတခု ရွိေနဖို႔ပါ။ အဲလိုမွ မဟုတ္ရင္ အေျပာင္းအလဲက ‘ဆိုင္းဘုတ္တင္အေျပာင္းအလဲ’ ပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဥပမာ စစ္အစိုးရေခတ္မွာ ပညာေခတ္ကို အမီလိုက္ဖို႔ဆိုၿပီး multi-class room ေတြ ေထာင္ပါတယ္။ ဟုိေက်ာင္းဒီေက်ာင္းေတြမွာ multi-class room ေတြ ဖြင့္လွစ္ပံုေတြ သတင္းစာရဲ႕ ေရွ႕မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာ တခမ္းတနား ပါလာပါတယ္။ ေနာက္ ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔မသိ ‘သမေကာလိပ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း’ လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါသလား။ သမေကာလိပ္က ပ်က္သြားပါတယ္။ multi-class romm ေတြကေတာ့ တစ္ခ်ဳိ႕ေက်ာင္းေတြမွာ အခုထိ ရိွပါေသးတယ္။  ေသာ့ေလးေခတ္ၿပီးေတာ့ပါ။ ေနာက္ထပ္ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုရိွပါေသးတယ္။

စစ္ဗိုလ္ေတြက အေျခခံ အဆင့္မွ အဂၤလိပ္လိုေျပာျပီး သင္ရမယ္ဆိုျပီး လုပ္ျပန္တယ္။ (အမိန္႔ထုတ္ျပန္တယ္) ဗိုလ္ေန၀င္း ခုတ္ခဲ့လို႔ အဂၤလိပ္စာတတ္ မ်ဳိးဆက္ဆရာေတြ မရိွေတာ့တဲ့ေခတ္မွာ ‘အဂၤလိပ္လိုသင္’ တဲ့။ တကၠသိုလ္အဆင့္မွာလည္း (ႏွစ္ ၃၀ စီမံကိန္းအရ ပညာေရး အဆင့္ျမွင့္တင္ဆိုျပီး …) ပထ၀၊ီ သမိုင္း ၊ ဒႆနိက ၊ စိတ္ပညာ၊ ဥပေဒတုိ႔လို ၀ိဇၨာဘာသာေတြကိုပါ အဂၤလိပ္လို သင္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမ ့ဲ အဲဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေက်ာင္းဆရာေတြ ဘယ္လိုေမြးျမဴမလဲဆိုတာကို မေတြးပါဘူး ။ စနစ္ကို ေထာက္ပံ့ေပးမယ့္  ပညာေရး၀န္းက်င္လည္း မဲ့ေနေတာ့ (အဂၤလိပ္စာကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဆရာေတြမရိွေတာ့) အဲဒီ့အေျပာင္းအလဲလည္း ဂြမ္းတာပါပဲ။

အခုအစုိးရကလည္း သင္႐ိုးညႊန္းတန္းေျပာင္းမယ္၊ အတန္းတစ္တန္းတိုးၿပီး ၁၂ တန္းလုပ္မယ္၊ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ သင္တန္းေတြလုပ္မယ္လို႔ ႀကံေနပါတယ္။ လုပ္ရတာ လြယ္ပါတယ္။ ညႊန္ၾကားခ်က္ေလး ထုတ္လိုက္႐ံုပါပဲ။ (ေခတ္ အဆက္ဆက္ကလည္း အဲလိုပဲ လုပ္လာတာကိုး) ဒါေပမဲ့ အေျပာင္းအလဲရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ေသခ်ာစဥ္းစားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက အဲဒီ့အေျပာင္းအလဲကို ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္မယ့္ ၀န္းက်င္တစ္ခု ရိွေနဖို႔၊ မရိွေသးရင္ ဖန္တီးဖို႔ပါ။ မဟုတ္ရင္ အဲဒီအေျပာင္းအလဲေတြက ဘာမွ မထိေရာက္တဲ့ အေပၚယံ အေျပာင္းအလဲေတြပဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

ဥပမာ သင္႐ိုးညႊန္းတန္းက ျပႆနာမဟုတ္၊ ၉-တန္း ၁၀-တန္း သင္႐ိုးညႊန္းတန္းမ်ားသည္ အဆင့္မီပါသည္။ ျမန္မာ့ပညာေရး ေနာက္က်ေနျခင္းမွာ သင္ရိုးညႊန္းတန္းေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ ဒီထက္ပိုေျပာရရင္ သင္ရိုးညႊန္းတန္း ေျပာင္းေလာက္လို႔လဲ ျမန္မာပညာေရးၾကီး ျပန္မေကာင္းလာႏိုင္ပါ။ အဓိကျပသနာမွာ သင္ရိုးညႊန္းတန္းႏွင့္ အညီ ရွိေနရမည့္ ပညာေရး၀န္းက်င္ ကင္းမဲ့ေနျခင္ ျဖစ္သည္။

ဥပမာ ႐ူပ၊ ဓာတု၊ ဇီ၀ဘာသာမ်ားတြင္ သင္႐ိုးညႊန္းတန္းကို အေထာက္အပံ့ေပးမည့္ ဓာတ္ခဲြခန္း၊ သင္ေထာက္ကူ ပစၥည္းဟူ၍ လုံး၀မရွိ၊ သူမ်ားႏိုင္ငံက အလယ္တန္းကေလးေတြ လိပ္ျပာအေၾကာင္း စူးစမ္းေလ့လာပါဆိုတဲ့ ပရိုဂ်က္ကို သဘာ၀သမိုင္းျပတိုက္ေတြကို သြား၊ အင္တာနက္မွာ ရွာေဖြ၊ ေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္ေတြမွာ ၀င္ဖြ၊ သူမ်ားထက္ ပိုခ်င္တဲ့သူက ရက္ကြက္စာၾကည့္တိုက္မွာ ၀င္ေမႊ … အဲသလို … အခ်က္အလက္ေတြကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးၾကီး ရွာေဖြစူးစမ္းေနခ်ိန္မွာ  ကြၽန္ေတာ္တို႔ေရႊျပည္က ကေလးေတြကေတာ့ ပိုးဟပ္တြင္ အပိုင္းဘယ္ႏွစ္ပိုင္းရိွပါသည္၊ အဆစ္ဘယ္ႏွစ္ဆစ္ရိွပါသည္ .. ဆိုတာမ်ဳိးကို ပင္ပင္ပန္းပန္းနဲ႔ မ်က္စိစံုမိွတ္က်က္ေနရပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက အလယ္တန္းအဆင့္ ကေလးေတြက ဓာတုစမ္းသပ္မႈေတြကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေလးေတြက အိတ္ခ်္တူး ပလပ္စ္ အိုတူး အီကဲြတူ အိတ္ခ်္တူးအိုလို႔ ကုန္းက်က္ေနရပါတယ္။ စကၠဴေပၚမွာလုပ္တဲ့ စကၠဴဓာတ္ခဲြခန္းေပါ့ဗ်ာ .. ဟဲဟဲ။

ဟုတ္ကဲ့ .. အခု ဒီေဆာင္းပါးရဲ႕လိုရင္းအခ်ဳပ္ကို ေျပာျပပါမယ္။ ေမးခြန္းပံုစံေျပာင္း႐ံု၊ ဖတ္စာအုပ္ကို ဟိုအခန္းတိုး ဒီအခန္းျဖဳတ္လုပ္႐ံု၊ တစ္တန္းတိုးၿပီး ၁၂ တန္းလို႔ လုပ္လိုက္႐ံုနဲ႔ .. ဘာမွမထူးပါ။ ဒါေတြက အေျခခံအေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။ သိပၸံကို စိတ္၀င္စားေစခ်င္ရင္  သဘာ၀ကို စိတ္၀င္စားေစခ်င္ရင္၊ တီထြင္ဖန္တီးတတ္ေစခ်င္ရင္ ေတြးတတ္ ေခၚတတ္ေစခ်င္ရင္ ဒါေတြက အေျခခံမူလတန္းနဲ႔ အလယ္တန္းအဆင့္မွာကတည္းက ေလ့က်င့္ပ်ဳိးေထာင္ေပးရမယ့္အရာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခအံ ဆင ့္ (မူလတနး္ ၊ အလယ္တန္းေတြဟာ) အရမး္ ရမး္ကု ိ အေရးႀကးီ ပါတယ။္ ( ႏိုင္ငံတကာမွာ မူလတန္းအဆင့္၊ အလယ္တန္းအဆင့္ အရမ္းအေလးထားပါတယ္) အဲဒီ့အဆင့္ေတြမွာ အေျပာင္းအလဲမလုပ္ႏိုင္ရင္ အထက္ပိုင္းအဆင့္ အေျပာငး္အလဲေတြဟာ ဘာမွအက်ဳးိ သက္ေရာက္မႈ မရွိပါ။ ဒါေၾကာင့္ မူလတနး္ ၊ အလယ္တန္းေေတြမာွ ထိေရာက္တဲ့ အေျပာငး္အလဲေတြ လုပ္ရပါ့မယ္။ အဲလိုမဟုတ္ပဲ အထက္တန္းအဆင့္ေလာက္ကိုပဲ (အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ၿပီး)  အျပင္ပန္းေဆးသုတ္ေနၾကရင္ျဖင့္ .. ဟုတ္ကဲ့ သူေတာင္းစားကို ဦးထုတ္လွလွေလးေဆာင္းေပးသလိုသာ ရိွပါလိမ့္မယ္။

အမွန္က ဦးထုတ္လွလွေလးနဲ႔ လိုက္ဖက္မယ့္ အ၀တ္အစားေတြကို အရင္ဆင္ရပါမယ္။ ဦးထုတ္လွလွေလးနဲ႔ လိုက္ဖက္မယ့္ ၀င့္ထည္မႈ (ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး) ရိွလာေအာင္ အရင္လုပ္ရပါ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္ မူလတန္းအလယ္တန္းအပါ၀င္ ျမန္မာ့ ပညာေရးတစ္ခုလံုးကို လႊမ္းၿခံဳထိေရာက္မယ့္ ပညာေရးမူ၀ါဒတစ္ခု (စနစ္သစ္တစ္ခု) အရင္ဆံုးလိုအပ္ေၾကာင္းပါ။

ႏို႔မဟုတ္ရင္ ဦးထုတ္လွလွေလးေဆာင္းထားျပီး ဖိနပ္ျမီးတို၊ ပုဆိုးစုတ္၊ အက်ီျပဲ ၀တ္ထားတဲ့ ျမန္မာ့သားေကာင္းမ်ားကိုသာ ေတြ႕ရလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

ေအာ္ ေျပာဖို႔ တစ္ခုက်န္သြားပါတယ္။ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ ပညာေရး၀န္းက်င္ဆိုတာ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ၊ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြကိုခ်ည္း ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး ။ ထိေရာက္တဲ့  ပညာေရး၀န္းက်ငျ္ဖစ္လာေရးဆုိတာ အဲဒါေတြကိုပဲ ျဖည့္ခိုင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲလို႐ုပ္ပစၥည္းေတြကို ျဖည့္ဖို႔ကလည္း ကြၽန္ေတာ္ဆီမွာ ေငြေၾကးအင္အား မျပည့္စံုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားလို ေဒၚလာသန္းေထာင္ခ်ီ မသံုးႏိုင္တာ အေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။ ပညာေရးမွာ အဲဒါထက္ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ ကီးပေလယာ ရိွပါတယ္။ အေထာက္အပံ့ပစၥည္းေတြ ခ်ဳိ႕ငဲ့ေပမယ့္ အဲဒီ့ကီးပေလယာနဲ႔ ကေလးေတြအတြက္ (အထူးသျဖင့္ မူလတန္း၊ အလယ္တန္းကေလးေတြအတြက္) အရမ္းေကာင္းတဲ့ ပညာေရး၀န္းက်င္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ့ကေတာ့ ‘ဆရာ’ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေနာင္လာမယ့္ ပညာေရးမူ၀ါဒမွာ ဆရာေတြကို ႏိႈးဆြေပးမယ့္၊ တက္ၾကြေစမယ့္ (တစ္နည္းအားျဖင့္ ကေလးေတြကို တက္တက္ၾကြၾကြ ေထာက္ပံ့ လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏုိင္တဲ့ ဆရာေတြျဖစ္လာဖို႔) အစီအမံေတြ ေသခ်ာေပါက္ ပါရ ပါလိမ့္မယ္။

Photo credit – http://globalvoicesonline.org/2014/10/14/protesting-students-and-teachers-in-myanmar-reject-law-they-claim-will-strengthen-junta-era-schooling-system/

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ