ၿငိမ္းခ်မ္းေအး – ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၾသဇာ
(မိုးမခ / သည္ေလဒီးစ္နယူးစ္) မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၅
‘နာမ္ၾသဇာ’ လို႔ အတိုဆိုႏိုင္တဲ့ ‘Moral Authority’ ကို ျခံဳငံုမိေအာင္ ဘာသာျပန္ရရင္ ‘က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ စံနမူနာျပဳ ဦးေဆာင္ လမ္းျပ၊ လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္၊ ၾသဇာေညာင္းမႈ’ လို႔ ဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ကို အက်ယ္ဖြင့္ရင္ ၀ိဇၨာ (ပညာ) နဲ႔ စာရဏ (အက်င့္) ကို ထပ္တူျပဳ သိျမင္ က်င့္ၾကံ စံျပ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈကေန သီလ၊ သမာဓိ၊ စာရိတၱ၊ က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚေတြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္၊ လူသားေတြအေပၚ ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းညႊန္ သင္ျပႏိုင္၊ စိတၱ အာဟာရ ခြန္အားကို ျဖည့္စြက္ႏုိင္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ လူသားေတြက ျပန္လည္ စံနမူနာျပဳ လိုက္လံ အတုယူ၊ ရိုေသ၊ ျမတ္ႏိုး၊ ကိုးစားမႈ ခံယူရျခင္းနဲ႔ အတူ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ ၾသဇာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဒါေတြအားလံုးဟာ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္ (Norm) ေတြ၊ မူဝါဒ (Principle) ေတြနဲ႔ တန္ဖိုး (Value) ေတြကို အေျခခံၿပီး စံနမူျပဳ ေရရွည္ က်င့္ၾကံ လုပ္ေဆာင္ျပႏိုင္မႈ ရလဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုခဲ့တဲ့ က်င့္ဝတ္၊ စံႏႈန္း၊ မူေတြဟာ လူလုပ္ ဥပေဒ ဆိုတာေတြထက္ ပိုေလးနက္ၿပီး အေျခခံက်သလို လူသားေတြရဲ႕ အတြင္း အဇၥ်တၱသႏၱာန္ကို လႊမ္းမိုးႏိုင္၊ ကာလၾကာရွည္ စြဲျမဲႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိပါတယ္။
ဆိုခဲ့တဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ အရ လူသားေတြအေပၚ ‘Moral Authority’ အရွိဆံုးကေတာ့ ကမၻာမွာ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဘုရားေတြ၊ တမန္ေတာ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေထရ္ႀကီးဝါႀကီး ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဟာလည္း လူသားေတြအေပၚ ‘Moral Authority’ ၾသဇာႀကီးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ မသက္ဆိုင္တဲ့ အျခား လူသားအက်ိဳးျပဳ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့ သာမန္ လူသား ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလည္း “Moral Authority” ၾသဇာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ကမၻာ့လူသား အက်ိဳးျပဳနဲ႔ ေလာကီ ေရးရာ လြတ္ေျမာက္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းရာ လုပ္ငန္းေတြ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္စြမ္းတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလည္း သူမတူ ထူးျခား၊ ရွားပါးတဲ့ ‘သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ’ ရွိေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ – မဟတၱမဂႏၵီ (၁၈၆၉-၁၉၄၈)။
ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္လည္း ႏွစ္တခ်ိဳ႕မွာ အျငင္းပြားဖြယ္ ဆုေရြးခ်ယ္မႈ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိခဲ့ၿပီး အင္အားႀကီး အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ပါဝင္ပတ္သက္ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ေတာ့ သူတို႔ဟာ ကမၻာမွာ အထိုက္အေလ်ာက္ ‘Moral Authority’ ၾသဇာႀကီးသူေတြလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ တရားမွ်တမႈကို ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ လူသား (က်ား/မ/လူမ်ိဳး/ဘာသာ/ အသားအေရာင္ မခြဲ တန္းတူ) အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လူသား တန္ဖိုးကို ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ လူသားေတြရဲ႕ လူမႈစီးပြား ဘဝ တိုးတက္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ျခင္း၊ သတၱ၊ ရုကၡ ေလာက၊ ကမၻာ့ ပထဝီေျမႀကီးနဲ႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို စည္ပင္ဝေျပာ ရွင္သန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လူသားနဲ႔ ကမၻာေျမအေပၚ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္ျခင္းနဲ႔အတူ သူတို႔ရဲ႕ ‘Moral Authority’ ဟာလည္း ကမၻာ့ လူသားမ်ားအၾကားမွာ ႀကီးမားလွပါတယ္။
ဆိုခဲ့တဲ့သေဘာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာလည္း ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာထက္ပိုတဲ့ လူထုကိုယ္စားျပဳ ေခါင္းေဆာင္ အေနအထားအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ သေကၤတ ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပ ပုဂၢိဳလ္၊ အမွန္တရားနဲ႔ တရားမွ်တမႈရဲ႕ ပံုရိပ္ အေနနဲ႔ ကမၻာ့လူသားေတြအေပၚမွာ ‘Moral Authority’ ရွိပါတယ္။ သူေရးတဲ့ စာေတြ၊ သူေျပာတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြကို ထင္ရွားတဲ့ အေရွ႕၊ အေနာက္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအဝင္ ကမၻာ အႏွံ႔က လူသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဂရုတစိုက္ ဖတ္ရႈ၊ ၾကားနာၾကသလို သူ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္နဲ႔ခံယူခ်က္၊ သဘာထားေတြကိုလည္း ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳ၊ စံနမူနာယူမႈေတြ ရွိပါတယ္။
သူဟာ ရုပ္ရည္ ေျပျပစ္ျခင္း၊ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္ျခင္း၊ သိကၡာ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စံုျခင္း၊ တကိုယ္ေရ အားျဖင့္ အရည္အခ်င္း ၾကြယ္ဝျခင္း၊ ပုဂၢလိက မိသားစုဘဝ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈ တို႔အျပင္ လူအမ်ားကို ၾသဇာစူး၊ စြဲေဆာင္ႏုိင္စြမ္းတဲ့ အထံု ပါရမီ အရည္အေသြးမ်ားျဖစ္တဲ့ အလိုအေလ်ာက္ မ်က္ႏွာပြင့္လန္း၊ ေက်ာ္ေစာထင္ရွား အႀကီးအမွဴး ေခါင္းေဆာင္ ေနရာရယူႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေစမႈ ေမြးရာပါ “Charisma” နဲ႔လည္း ျပည့္စံုေနျပန္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူထု အၾကြင္းမဲ့ အလံုးစံု ေလးစားခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးရတဲ့ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ ျဖစ္ေနျခင္းဟာလည္း သူ႔ရဲ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈကို အထြတ္အထိပ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒီလို ေနာက္ခံကားခ်ပ္မွာ လူအမ်ားအေနနဲ႔ သူ႔ကို ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ၊ မဟာလူသား ဆန္ဆန္ သာမန္ထက္ပိုတဲ့ အေလးထား၊ ဂုဏ္ျပဳဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔အတူ ဘုရားတဆူ ဂူတလံုးသဖြယ္ ပူေဇာ္ဆည္းကပ္၊ အျမတ္တႏိုးထားကာ နတ္ဘုရားဆန္ဆန္ ကိုးကြယ္မႈ (Divine Worship) ေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္မႈ၊ ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ ဝိုင္းဝန္းမႈမွာ အစစ္အမွန္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး၊ ေလးစား တန္ဖိုးထားမႈေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ေနသူ ေနာက္လိုက္ေတြ ရွိသလို ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲနဲ႔အတူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ နဂိုၾသဇာအျပင္ အာဏာပါ အထိုက္အေလ်ာက္တက္လာမႈေၾကာင့္ သာေပါင္းညာစား ေဖာ္လံဖား အခြင့္အေရးသမား (Sycophants) ေတြလည္း မ်ားျပားလာတာ သဘာဝပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လူအမ်ားရဲ႕ေရခ်ိန္ဟာလည္း ရာစုဝက္ၾကာ အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးဒဏ္ ခံခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ပညာရည္ နိမ့္က်၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုယ္ပိုင္ ေတြးေခၚစဥ္းစာဆင္ျခင္ႏိုုင္မႈ အေျမာ္အျမင္နည္းပါး၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေမးခြန္းထုတ္ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးမႈႏိုင္မႈ၊ အျမင္သစ္၊ အေတြးသစ္၊ အလုပ္သစ္ကို ကိုယ္ပိုင္စူးစမ္း ရွာေဖြလိုမႈ ဓေလ့ ဆိတ္သုဥ္းျခင္းနဲ႔အတူ အလံုးစံု အမိန္႔နာခံတတ္မႈဟာ ေနရာ၊ ကိစၥ တိုင္းလိုလိုမွာ အရည္အေသြး၊ လိုအပ္မႈ တခုလို ျဖစ္လာကာ သာမန္ထက္ ထူးကဲတဲ့ စြမ္းရည္ရွိတဲ့၊ ၾသဇာရွိတဲ့၊ အာဏာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ စကားကိုသာ တေသြမတိမ္း နာခံလိုစိတ္ဟာ လူအမ်ားၾကားမွာ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ ယဥ္ေက်းမႈတခုလို အျမစ္တြယ္လို႔လာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာဓေလ့ကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း အထက္လူႀကီးကို မိဘ၊ ဆရာ နည္းတူ ရိုေသ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ရေလ့ရွိတာေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔သေဘာထားေတြကို ျပန္လည္ ေဝဖန္ဆန္းစစ္လိုမႈ အင္မတန္ နည္းပါးလွပါတယ္။
ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေျခအေနအားလံုးဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ အၾကြင္းမဲ့ နာခံေတာ္ ေနာက္လိုက္ အမ်ားအျပားကို ေမြးဖြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို လူပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္၊ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ အလံုးစံု အမိန္႔နာခံမႈ ရဲ႕ သေဘာဟာ အကိုးကြယ္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ‘Moral Authority’ ၾသဇာ အားျပည့္ေနသမွ်၊ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရပ္တည္ခ်က္၊ သေဘာထား မေျပာင္းလဲသမွ် ျပႆနာမ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ (၂၀၁၁) ေနာက္ပိုင္းကစလို႔ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းအရ ပါတီႏိုင္ငံေရး၊ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ တိုင္းျပည္မွာ အေရးပါ၊ အရာေရာက္တဲ့ လူတန္းစားတစု ေထာက္ခံမႈကို ပိုမိုအေရးေပးဖို႔ အေျခအေနေတြက ေတာင္းဆိုလို႔ လိုအပ္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ‘Moral Authority’ ရွိသူ၊ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဲ႕ သေကၤတ ျပယုဂ္ အေနအထားကေန ယုတ္ေလ်ာ့လို႔ လာေနပါၿပီ။ ဒီသေဘာကို စံႏႈန္း၊ မူေတြ အေလးေပးလာရာကေန မူဝါဒ၊ အေတြးအေခၚ၊ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြထက္ လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ေရးကို ဦးစားေပး စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ေျပာင္းရတဲ့ ပါတီနဲ႔အာဏာ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းကို စတင္ခဲ့တဲ့ (၂၀၁၂) ကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ (ဥပမာ – ဟီလာရီ ကလင္တန္)၊ ပညာရွင္နဲ႔ ေလ့လာသူေတြ သတိေပးေျပာဆို၊ သံုးသပ္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏိုင္ငံေရး ကစားမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသေဘာအရ အေပး-အယူ၊ အေလွ်ာ့-အတင္းျပဳလုပ္ ေစ်းဆစ္ရမႈေတြ၊ ေစ်းဆစ္ခံရမႈေတြ၊ ငဲ့ကြက္ရမႈေတြ မျဖစ္မေန ၾကံဳလာ၊ လုပ္လာခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ဒီအေနအထားမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ကို လူပုဂၢိဳလ္ဗဟိုျပဳ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ နတ္ဘုရားဆန္ဆန္ ခ်ီးပ ကိုးကြယ္မႈေတြဟာ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံု၊ ေတာ္တည့္မွန္ကန္တဲ့ အနာဂတ္ တိုင္းျပည္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ ဟန္႔တားမႈ၊ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တန္ခိုးရွင္ မဟုတ္တဲ့ ပုထုဇဥ္ လူသားသာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အားသာခ်က္ ရွိသလို၊ အားနည္ခ်က္လည္း ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားအယြင္းနဲ႔ မူဝါဒ အလြဲေတြလည္း ခ်မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူကို မူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ပုဂၢိဳလ္ေရး ေရာေထြးယွက္တင္ျဖစ္ကာ လူနဲ႔ႏိုင္ငံေရး မကြဲရင္ ႏိုင္ငံမွာ အေကာင္းထက္ အဆိုးျဖစ္ဖို႔က ပိုမ်ားပါတယ္။
ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလားရာကို သံုးသပ္ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း စစ္အုပ္စု အသိုက္အျမံဳ တခုလံုးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အကာအကြယ္ေပးရင္းနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ စစ္တပ္နဲ႔ရဲကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ လက္ရွိအစုိးရမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အာဏာ အျပည့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို လူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ ၾသဇာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ သူတို႔ စိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေရြ႕ကို လူအမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက ပိုမိုေထာက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳလာဖို႔ရာအတြက္ လူထုနဲ႔ ကမၻာ အေပၚ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ ပူးေပါင္းမႈကို အလိုရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘက္ကလည္း ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းအေပၚမူတည္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
ဒီအေနအထားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၾသဇာပိုင္ အျဖစ္ကေန အာဏာရွိသူနဲ႔ အေျခအေနအရ ပူးေပါင္းေနရတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္အျဖစ္ကို ကူးေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ အာဏာရ အစိုးရရဲ႕ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေနရာ အျပင္ အျခား ရာထူးနဲ႔ တာဝန္ေတြကိုပါ ပူးတြဲ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့အတြက္ သူဟာ အတိုက္အခံပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ အေနအထားထက္ အာဏာရ အစိုးရရဲ႕ တစိတ္တပိုင္း အျဖစ္ ပိုမို ရႈျမင္ႏိုင္စရာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဟိုအရင္ အစဥ္တစိုက္ ေထာက္ခံလာခဲ့တဲ့ ေနာက္လိုက္ေတြထဲက လူပုဂၢိဳလ္စြဲ ကိုးကြယ္သူေတြကလြဲလို႔ မူဝါဒ လုပ္ရပ္ကိုသာ သံုးသပ္ေလ့လာၿပီး ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ က်န္ လူအမ်ားၾကားမွာ သူ႔ရဲ႕ရပ္တည္မႈအေပၚ ျပန္လည္ ေမးခြန္းထုတ္မႈနဲ႔ ေဝဖန္ပိုင္းျခားမႈေတြ တိုးလာခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၁) အစိုးရသစ္ေနာက္ပိုင္း အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ တိုင္းရင္းသား၊ ျပည္တြင္းစစ္ကန အခုေနာက္ဆံုး ေက်ာင္းသားအေရးထိမွာ တရားမဲ့မႈ အစုစု အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တည္ရွိၿပီးသူ႔ရဲ႕ ၾသဇာ၊ အသံကို အျပည့္အဝအသံုးမခ်ခဲ့တာဟာ ဘာပေယာဂအစြဲ တိမ္သလႅာမဖံုးရင္ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေက်ာင္းသား အေရးမွာဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မခံရဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တင္ႀကိဳကာကြယ္ ၾကားက ဝင္ရပ္ခြင့္ အေျခအေန၊ အခ်ိန္ အမ်ားႀကီး ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိုအပ္တဲ့ ကာကြယ္မႈ မေပးခဲ့ပါဘူး။ အခု ‘စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ေတြက အလုပ္မျဖစ္ဘူး၊ လႊတ္ေတာ္က ဘာအာဏာမွ ရွိတာမဟုတ္ဘူး’ ဆိုၿပီး ေခါင္းလႊဲစကားဆိုေနေပမဲ့ လက္ပံေတာင္းကိစၥမွာဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ေကာ္မရွင္ထဲမွာပါခဲ့သလို စစ္အုပ္စုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားဘက္က ရပ္ခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္က အာဏာမရွိဘူး အခု ဆိုေပမဲ့၊ ဒီလမ္းကို ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ခံ ေလွ်ာက္ခဲ့တာပါပဲ။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရရင္၊ လူထုေထာက္ခံမႈ ၾသဇာကို အသံုးခ် လႊတ္ေတာ္ျပင္ပမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေဘာင္ခ်ဲ႕ယူရမွာ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕တာဝန္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ‘Moral Authority’ ကိုက်ဆင္း ညွိဳးႏြမ္းေစတဲ့ပံုရိပ္ေတြပါပဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အၾကြင္းမဲ့ခ်စ္ခင္ေလးစားယံုၾကည္သူမ်ား ျပန္ဆိုေလ့ရွိတဲ့ ဘံုရန္သူ စစ္အုပ္စုကို အရင္တိုက္ပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္မွာ ညီညြတ္ၾကပါဆိုတဲ့ သေဘာေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ျပႆနာရင္းျမစ္ကို မေျဖရွင္းႏိုင္ပါ။ လူထုရဲ႕ ဘံုရန္သူထဲ ကိုယ့္ေခါင္းေဆာင္ ဝင္မရပ္မိေအာင္ ေနာက္လိုက္က ေဝဖန္မွ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေခါင္းေဆာင္-ေနာက္လိုက္ပံုစံျဖစ္မွာပါ။ ဘံုရန္သူဆိုတာ လက္ရွိ စစ္တပ္၊ ဗိုလ္မင္းေအာင္လိႈင္၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးအစိုးရ၊ ဦးသိန္းစိန္၊ လႊတ္ေတာ္၊ ဦးေရႊမန္း၊ ေနာက္ကြယ္က ဗိုလ္သန္ေရႊ၊ သူတို႔အားလံုးကို အကာအကြယ္ေပးေနတဲ့ (၂၀၀၈) စစ္ဖြဲ႕စည္းပံုဆိုၿပီး သီးသန္႔ခြဲျခားျမင္လို႔ မရသလို၊ ပုဂၢကသေဘာလည္း မေဆာင္ပါ။ စစ္အုပ္စု ႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္ တည္ေဆာက္ယူ အသားက် ေစခဲ့တဲ့ လူနဲ႔လူခ်င္း ခ်နင္း အသံုးခ်၊ ဖိႏွိပ္ ေသြးစုပ္ မင္းမူတဲ့ ပေဒသရာဇ္နဲ႔ အရင္းရွင္ စနစ္ဆိုး (၂) ခုေပါင္း အက်င့္လုပ္ထံုးကိုမွ စစ္တပ္ဆိုတဲ့ အာဏာေဒါက္တိုင္ယူ လက္နက္အားကိုး ဘုရင္လုပ္ခ်င္တဲ့ အုပ္စုိးသူ၊ အုပ္စိုးခံ၊ ဖိႏွိပ္သူ၊ အဖိႏွိပ္ခံ စနစ္ႀကီးတခုလံုးကို မ်က္ေမွာက္ရႈႏိုင္ရပါမယ္။ ဒီလိုျမင္ႏိုင္ရင္ ဓမၼနဲ႔အဓမၼ၊ တရားမႈနဲ႔တရားမဲ့မႈ တိုက္ပြဲေတြမွာ မူဝါဒကိုအေျခခံ ခိုင္ခိုင္မာမာရပ္၊ အသံက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ထြက္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ သိလာပါမယ္။
အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အေနအထား “စံႏႈန္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္ နဲ႔ မူ” အေပၚ အေလွ်ာ့-အတင္း၊ အေပး-အယူ လုပ္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားဘဝကို အေျခအေန၊ အတိုင္းအတာတခုအထိ နားလည္လက္ခံေပးႏိုင္စရာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မူဝါဒနဲ႔ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ဟာ အက်ိဳးေက်းဇူးမမ်ားႏိုင္ပါ။ ဂႏၵီႀကီးရဲ႕ လႈမႈအျပစ္ (၇) ပါး အရ ဆိုရင္လည္း ဒါဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ အျပစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အာဏာေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရးကို ေရွးရႈကာ စိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးထားတဲ့ မ်က္ေမွာက္နဲ႔ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေရး လမ္းခရီးမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လွည့္ကြက္ေတြ၊ ေထာင္ေျခာက္ေတြ၊ ခါးေအာက္ပိုင္း လက္သီးပုန္း ထိုးကြက္ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ သေဘာ၊ ဆႏၵ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုတည္းနဲ႔ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီအေရးဟာ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္ သန္စြမ္းတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ဘယ္လိုမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ျပန္လည္ ေမးခြန္းထုတ္တတ္၊ ေဝဖန္ သံုးသပ္တတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ လုိေနပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ စိတ္ကူးယဥ္၊ လက္ေတြ႕မက်ဘူးပဲဆိုဆို ျပစ္မ်ိဳးမထင္၊ မူဝါဒ၊ က်င့္ဝတ္ ခိုင္မာ၊ “Moral Authority” အျပည့္ရွိတဲ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုပဲ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ တည္ရွိၿပီး ၾသဇာကို အသံုးခ် မတရားမႈေတြကို အခုထက္ပို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းဟာ ဆိုခဲ့သလို အလံုးစံု မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံေရးမွာ လူစြဲကင္း၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈကင္း၊ ဘက္ေပါင္းစံုက အျမင္ေပါင္းစံုနဲ႔ လူတိုင္း အသံက်ယ္က်ယ္ထြက္၊ ေခါင္းေဆာင္အေပၚ အက်ိဳး/အေၾကာင္း ေထာက္ျပ၊ ေခါင္းေဆာင္ကလည္း လက္ခံစဥ္းစား သံုးသပ္ တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေလ့အက်င့္ေကာင္း၊ ဓေလ့ေကာင္းေတြ ရွင္သန္၊ ထြန္းကား၊ အျမစ္တြယ္ ေစခ်င္ပါတယ္။ ေဝဖန္ပိုင္းျခား၊ က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္မႈ “ဝိဘဇၨ” သေဘာဟာ ဘာသာတရားရဲ႕ အဆံုးအမနဲ႔လည္း ညီပါတယ္။ (၂၀၁၅) ‘ၿပီး’ လည္း တိုင္းျပည္ရဲ႕ဒီမိုကေရစီအေရးက ‘ၿပီး’ မွာ မဟုတ္ေသးတဲ့အတြက္ အားလံုး ေျမာ္ျမင္ ခ်င့္ခ်ိန္ အသံေတြ ထြက္ေစခ်င္ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
မတ္ ၁၉၊ ၂၀၁၅ (အသစ္ တည္းျဖတ္ ေရးသားခဲ့သည့္ ရက္စြဲ)
[(၂၀၁၃) ခုနွစ္ မတ္လ (၂၁) ရက္ မိုးမခ တြင္ ေရးခဲ့သည့္ “‘Moral Authority’၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး” ေဆာင္းပါးေဟာင္းကို အေျခခံ၍ အသစ္ျပင္ဆင္ တည္းျဖတ္ ေရးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ သည္ေလဒီးစ္ သတင္းဂ်ာနယ္၊ အတြဲ (၂)၊ အမွတ္စဥ္ (၅၆)၊ (၂၀၁၅) ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔ထုတ္၌ ပံုႏွိပ္ခဲ့သည္။ ယခု မိုးမခတြင္လည္း အြန္လိုင္း ထပ္မံ ျဖန္႔ခ်ိသည္။ ေဆာင္းပါးပါ အာေဘာ္ ကို ေဝဖန္ရန္ လြတ္လပ္စြာ မွတ္ခ်က္ျပဳႏိုင္ပါသည္၊ nyeinchanaye81@gmail.com သို႔လည္း စာေရးႏိုင္ပါသည္။]
Title Photo by Claude TRUONG-NGOC at 22 October 2013, 12:18:02. The awarding ceremony of the 1990 Sakharov Prize for Freedom of Thought prize awarded to Aung San Suu Kyi inside the Parliament’s Strasbourg hemicycle. NON-COMMERCIAL USE ONLY!
http://commons.wikimedia.org/wiki/User:Ctruongngoc
မူလ မိုးမခ ေဆာင္းပါးေဟာင္း “Moral Authority၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး”
@ http://moemaka.com/archives/33392
http://moemaka.blogspot.com.au/2013/03/nyein-chan-aye-articles_20.html
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာျငိမ္းခ်မ္းေအး
ပုဂၢလိက မိသားစုဘဝ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈ ဟာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ားရဲ့ အဓိကအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ရုပ္ရည္ ေျပျပစ္ျခင္း၊ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္ျခင္းေတြက အေပၚယံျဖစ္ေပမဲ့ အတြင္းႏွလံုးသားက အလြန္ျမင့္ျမတ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားျဖစ္တဲ့အတြက္ အားနည္းခ်က္ရွိမွာပါ။ သူေတာ္စင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အခုေတာ့ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒအတည္ျပဳသြားျပီး၊ ပီအာစနစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကိုအတည္ျပဳဖို႕ လုပ္ေနပါတယ္။ ေတြေဝေနသူမ်ား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဆက္လက္ေထာက္ခံသြားဖို႕ မေမ့ေစလိုပါ။