ဂ်ဴနီယာ၀င္း – အားလုုံးအတြက္ အေမးအေျဖ စြယ္စံုုက်မ္း ၃၇
(Academic weekly ဂ်ာနယ္) ၊ မတ္ ၂၀၊ ၂၀၁၅
အပူခ်ိန္ဆုုိတာဘာလဲ
လူ႕ကုုိယ္ခႏာၳ သိုု႕မဟုုတ္ အရာ၀တၳဳ တစ္ခုုတြင္ရွိေနေသာ အပူ ကုုိ အပူခ်ိန္ဟုု ေခၚသည္။ ယင္းကုုိ သာမုုိမီတာ ဟူေသာ ကရိယာျဖင့္ တုုိင္းတာ သိရွိႏုုိင္ပါသည္။ အပူခ်ိန္တုုိင္းတာရာတြင္ စင္တီဂရိတ္ (‘C ) ျဖင့္ ၄င္း၊ ဖာရင္ဟုုိက္ (‘F) ျဖင့္ ၄င္း တုုိင္းတာ သည္။ ေရသည 100’C တြင္ ဆူသည္။ ယင္းသည္ ဖာရင္ဟုုိက္အားျဖင့္ 212’F ႏွင့္ ညီမ ွ်သည္။ ေရသည္ 0’C တြင္ ေရခဲ ျဖစ္သြားျပီး ယင္းသည္ ဖာရင္ဟုုိက္အားျဖင့္ 32’F ျဖစ္သည္။ လူ႕ကုုိယ္ခႏာတြင္ ပုုံမွန္အပူခ်ိန္သည္ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ 37’C ျဖစ္ကာ ယင္းသည္ ဒီဂရီဖာရင္ဟုုိက္အားျဖင့္ 98.6’F ႏွင့္ ညီမ ွ်ပါသည္။
ပုုံ ၁ တြင္ အပူခ်ိန္တုုိင္းကရိယာ တြင္စင္တီဂရိတ္နွင့္ ဖာရင္ဟုုိက္ ကုုိ ယွဥ္ျပထားသည္။ Celcius (ဆဲလ္စီးရပ္စ္)သည္ ယေန႕အသုုံး စင္တီဂရိတ္ ကုုိေျပာတာ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကုုိ ေလ့လာၾကည့္ပါက 100’C သည္ 212’F နွင့္ တူျပီး 20’C သည္ 70’F ။ 0’C သည္ 32’F တူသည္ဆုုိတာကုုိ ေတြ႕ၾကရပါသည္။
ပုုံ ၂ ႏွင့္ ၃ တြင္ စင္တီဂရိတ္ႏွင့္ ဖာရင္ဟုုိက္ ဆက္စပ္မူကုုိျပေသာ ပုုံေသနည္းကုုိ ေပးထားပါသည္။ ၄င္းကုုိ မွတ္ထားပါက ဖာရင္ဟုုိက္နွင့္ စင္တီဂရိတ္ ေျပာင္းတတ္သြားပါမည္။ ထုုိ႕ေၾကာင့္ တခါတရံ သင္တုုိ႕၏ တယ္လီဖုုန္းမ်ားတြင္ျဖစ္ေစ၊ မုုိးေလ၀သေၾကျငာခ်က္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ စင္တီဂရိတ္နွင့္ ျပထားပါက ဖာရင္ဟုုိက္ျဖင့္ ေျပာင္းၾကည့္ပါ။ ဖာရင္ဟုုိက္နွင့္ ျပထားပါက သင္သိလိုုေသာ စင္တီဂရိတ္ျဖင့္ ေျပာင္းတြက္ႏိုုင္ပါသည္။
ပုုံ ၄တြင္ အပူခ်ိန္တုုိင္းကရိယာ သာမုုိမီတာ ကုုိေတြ႕ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
အသံထက္ျမန္တဲ့ အလ်င္ဆုုိတာဘာလဲ
ေရွးအခါက ေလယ်ာဥ္မ်ားသည္ တစ္နာရီကုုိ ၅၀မုုိင္နွဴန္းျဖင့္ ပ်ံႏုုိင္ေသာအလ်င္သည္ အျမန္ဆုုံးစံခ်ိိန္တင္ထားသည္။ ယေန႕ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားကေတာ့ အသံ၏အလ်င္ထက္ ၂ ဆ ၃ ဆမကကုုိ ပ်ံသန္းနုုိင္ေနၾကျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ထုုိကဲ့သုုိ႕အသံ၏ အလ်င္ထက္ ပ်ံနုုိင္ေသာ ပ်ံသန္းမူကုုိ စူပါေဆာနစ္ ပ်ံသန္းျခင္း (supersonic flight) (အသံ၏အလ်င္ထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာ အလ်င္ျဖင့္ ပ်ံသန္းျခင္း) ဟုုေခၚပါသည္။ ပုုံ ၅ ကေလယာဥ္ပ်ံသည္ ဆူပါေဆာနစ္ ေလယာဥ္ပ်ံ တစ္စင္း ျဖစ္ပါသည္။
ပင္လယ္ေရမ်က္နွာျပင္မွာ အသံ၏အလ်င္သည္ တစ္နာရီကုုိ ၇၆၀ မုုိင္ (760 mph) သုုိ႕မဟုုတ္ တစ္နာရီကုုိ ၁၂၂၅ ကီလိုုမီတာ (1,225 kph) ရွိပါသည္။ အသံထက္ျမန္ေသာ အလ်င္ဆုုိတာသည္ ထုုိအလ်င္နွဴန္းထက္ ျမန္ေသာ အလ်င္ရွိေသာ အလ်င္ျဖင့္ ပ်ံသန္းမူ ျဖစ္သည္။
ေရွ႕ကအခန္းတြင္ တင္ျပခဲ့ေသာ အျမန္ဆုုံးဂ်က္ေလယာဥ္ ေလာ့ခ္ဟိ အနက္ေရာက္ငွက္ (Lockheed SR- 71A Blackbird) ပုုံ ၆ ကုုိမွတ္မိၾကဦးမလား မသိပါ။ ထုုိဂ်က္ေလယာဥ္သည္ တစ္နာရီကုုိ 2,193.167 mph (တစ္နာရီကုုိ မုုိင္ေပါင္း ၂၁၀၀ ေက်ာ္) ကီလုုိမီတာအားျဖင့္ တစ္နာရီကုုိ ၃၅၀၀ ေက်ာ္ (3,537.336 kph) ပ်ံသန္းနုုိင္ပါသည္။ ယင္းသည္ အသံ၏အလ်င္ ထက္၃ဆရွိေသာ အျမန္နွဴန္းျဖစ္ပါသည္။
(ထုုိအေၾကာင္းကုုိ တင္ျပစဥ္က စာေရးသူသည္ အလင္း၏အလ်င္ထက္ ၃ ဆ ဟုုမွားျပီး ေရးုုလုုိက္မိပါသည္။ အလင္း၏ အလ်င္သည္ အသံ၏အလ်င္ထက္ အဆမ်ားစြာပုုိ ျမန္ပါသည္။ ယေန႕ေခတ္တြင္ အလင္း၏ အလ်င္ထက္ ျမန္ေသာ အျမန္ႏွဴန္းျဖင့္ ပ်ံႏုုိင္ေသာ ေလယာဥ္ပံ် ဆုုိတာ မေပၚေသးပါ။ ထုုိ႕ေၾကာင့္ ထုုိအေၾကာင္းေရးစဥ္က အသံ၏အလ်င္ဟုု ေရးရမည့္ အစား အလင္း၏အလ်င္ဟုု မွားျပီးေရးမိတာကုုိ ျပင္ဆင္ ဖတ္ရူေ့ပးပါရန္ တင္ျပလုုိက္ရပါသည္။)
အလင္း၏အလ်င္က ဘယ္ေလာက္ျမန္သလဲ
အလင္းသည္ တစ္စကၠန္႕ကုုိ 299,792 (၂သိန္း၉ ေသာင္း ၉ ေထာင္ ၇ရာ ၉ ဆယ့္ ၂ ) ကီလုုိမီတာ အလ်င္ျဖင့္ သြားနုုိင္ျခင္းကုုိ ေခၚသည္။
(ေရွ႕တြင္ တင္ျပထားေသာ အသံ၏အလ်င္နွင့္ နွဴင္းယွဥ္ ၾကည့္ပါဦး။) အလင္းသည္ ကမာၻ႕အီေကြတာမ်ဥ္းကုုိျဖတ္ကာ ကမာၻၾကီးကုုိ တစ္စကၠန္႕ထဲနဲ႕ ၇ခါေတာင္ ပတ္ျပီးနုုိ္င္ေသာ အလ်င္နွဴန္းျဖစ္တယ္ ဆုုိတာ အံ့ၾသစရာမေကာင္းဖူးလား။ ယင္းသည္ တစ္နွစ္ထဲမွာပင္ အလင္း၏သြားနွဴန္းကုုိ တုုိင္းတာပါက ကီလုုိမီတာေပါင္း 9.46 သန္းေပါင္း သန္းခ်ီျပီး ခရီးသြားခဲ့ျပီဟုု ဆုုိပါသည္။ ပုုံ၇ တြင္ အလင္း၏အလ်င္ကုုိ တြက္ခ်က္ဖုုိ႕ သူ၏အလင္းလွဴိင္းမ်ားကုုိ ေရးဆဲြထားပုုံ ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြႏုုိပ္တုုိ႕ဘာေၾကာင့္ ပင္ပန္းတာမ်ဴိး
ျဖစ္ရသလဲ
ကၽြႏုိပ္တုုိ႕သည္ အလုုပ္ေတြလုုပ္သည့္အခါ၊ တစ္ခုုခုုကိုု ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုုပ္သည့္အခါမ်ဴးိ တြင္ေမာပန္းျခင္း ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ယင္းသိုု႕ျဖစ္ရျခင္းမွာ ကၽြႏုုိပ္တုုိ႕က အလုုပ္ေတြအမ်ားၾကီး လုုပ္သည့္အခါျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ခုုခုုကိုု အလ်င္အျမန္လုုပ္သည့္အခါျဖစ္ျဖစ္ ကၽြႏုုိပ္တုုိ႕၏ ၾကြက္သားမ်ားသည္ လုုိအပ္ေသာ ေအာက္စီဂ်င္အလုုံအေလာက္မရ ေတာ့ပါ။ ပုုံ ၈ နွင့္ ၉ တြင္ အလုုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရစပ္လုုပ္ ျခင္းမ်ားကုုိ ပုုံေဖာ္ထားပါသည္။
ထုုိသုုိ႕ျဖစ္ပါက ကိုုယ္ခႏၱာကုုိ စြမး္ရည္မ်ားတုုိးပြားေအာင္ အစားအေသာက္လုုံေလာက္စြာ စားေသာက္ျခင္းမ်ဴိး သုုိ႕မဟုုတ္ပါက ၾကြက္သားမ်ားကုုိ ေလက်င့္မူမ်ား အေညာင္းေျပ အႏွပ္ခံျခင္းမ်ဴးိကုုိ လုုပ္ေပးရပါသည္။
ေမာပန္းျခင္းသည္ ကိုုယ္ခႏာၳၾကြက္သားမ်ားႏွင့္ သက္ဆုုိင္ေသာေၾကာင့္ ကိုုယ္ခႏာၱကုုိ အနားေပးျခင္းသည္လည္း ေမာပန္းျခင္းကုုိ သက္သာ ေစေသာ နည္းတစ္ခုု ျဖစ္ပါသည္။ ပုုံ ၁၀။ ထုုိသုုိ႕အနားေပးျခငး္သည္ သင့္ကုုိယ္ခႏာၳထဲက ပ်က္စီးသြားေသာ ကလပ္စည္းမ်ားကုုိ ျပဳျပင္ေပးေသာ အခိ်န္ေပးရာေရာက္ပါသည္။ ထုုိအနားယူခုုိက္မွာ အသက္ရူဴသြင္းရူဴထုုတ္ျခင္း ပုုံမွန္ျဖစ္သြားျခင္းသည္ သင့္ကုုိယ္ခႏၳာက လုုိအပ္ေသာ ေအာက္စီဂ်င္ကုုိ ျပန္လည္ ျဖည့္တင္းေပးရာလည္း ေရာက္သြားပါသည္။ ထုုိအခါ သင့္အေနနင့္ ျပန္လည္ လပ္ဆပ္ေသာ ခံစားခ်က္မ်ား ျပန္လည္ရရွိသြားကာ ဆက္လက္အလုုပ္လုုပ္ နိုုင္ပါလိမ့္မည္။ ထုုိ႕ေၾကာင့္ တရစပ္အလုုပ္လုုပ္ျခင္း၊ မရပ္မနား လုုပ္ျခင္းမ်ဴိးကုုိ သတိထားကာ ျပန္လည္ အနားယူေပးမူမ်ဴိး ကုုိ ျပဳလုုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ သင့္ကုုိယ္ခႏာၱကုုိ ဂရုုစုုိက္ဖုုိ႕ သတိျပဳပါ။ ပုုံ ၁၁။
စိန္ ကုုိ ေျမၾကိးအနက္ ဘယ္လာက္မွာ ထြက္ရွိသလဲ
စိန္သည္ အလြန္ေတာက္ပျပီး အလြန္အဖုုိးတန္ေသာ တြင္းထြက္ပစၥည္းတစ္ခုု ျဖစိပါသည္။ ပုုံ ၁၂။ အနီးစပ္ဆုုံးဆုုိရေသာ ေျမၾကီးေအာက္အနက္ မုုိင္ ၁၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္တြင္ စိန္သည္ ျဖစ္တည္လာသည္ဟုု ခန္႕မွန္းပါသည္။ စိန္မ်ားသည္ ကမာၻေျမမ်က္နွာျပင္နားအနီး သိုု႕ေရာက္ရွိလာျခင္း အေၾကာင္းအခ်က္တခုုမွာ
မီးေတာင္မ်ား ေပါက္ကဲြျခင္းနွင့္ မီးေတာင္မ်ား ၏လွဴပ္ရွားမူေတြ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟုု ဆုုိပါသည္။
ဂ်ဴနီယာ၀င္း
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
