ဓမၼေဘရီ အရွင္ဝီရိယ – အပါယ္နဲ႔ေဝးတဲ့လူ
(ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းကင္းလုိသူ၊အပါယ္ႏွင့္ေဝးလုိသူတုိင္းဖတ္ဖုိ)
(မိုုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၃၀၊ ၂၀၁၅
အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့အေမရိကႏွင့္ၾသဇီတို႔မွာ တရားပြဲပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဓမၼသင္တန္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ျပဳလုပ္တဲ့အခါ တစ္နာရီေဟာၾကား၊ တစ္နာရီေမးလို ရာေမး (ေျဖလိုရာေျဖ)အခ်ိန္အျဖစ္သတ္မွတ္ေပးတဲ့အတြက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေန နဲ႕ သိသင့္တာမ်ားေရာ၊ ျပင္သင့္တာမ်ားေရာ၊ သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားေရာ၊ လိုအပ္ခ်က္အဖုံဖုံကိုခန္႔မွန္းသိခြင့္ရလုိက္ပါတယ္။
ေဝေနယ်သတၱဝါတုိ႔ရဲ႕ အလိုအဇၩာသယနဲ႕ ဣေႁႏၵအႏုအရင့္ပမာဏကို သိ ေတာ္မူတဲ့ ဘုရားရွင္အေနနဲ႕ တရားေဟာတိုင္းေဟာတိုင္း၊ တရားနာပရိသတ္ အတြက္၊ အနာနဲ႔ေဆးကြက္တိျဖစ္ၾကလို႔ ေဒသနာအဆုံးမွာ အက်ဳိးထူးေတြ အဆင့္ဆင့္ရၿပီးကြၽတ္တမ္း ဝင္ၾကသူေတြ ရာေထာင္ေသာင္းေပါင္းမ်ားစြာရွိတယ္ လိုပိဋကတ္ေတာ္မွာေတြ႔ရပါတယ္။
တပည့္သားမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ပုထုဇဥ္တပည့္သားမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ့ တရားနာပရိသတ္ရဲ႕ အလိုအဇၩာသယနဲ႔ ဣေႁႏၵအႏုအရင့္ဆိုတာ၊ သူတို႔ေတြက ဖြင့္ဆို ေလွ်ာက္ထား ေမးျမန္းလာမွ ရိပ္ဖမ္း သံဖမ္း အကဲခတ္ႏုိင္မွာဆိုေတာ့ အေမးအေျဖက႑ေလး လုပ္ေပးထားတာက အေတာ္ေလးေတာ့ ေက်းဇူးမ်ားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ”ဘာတရားေဟာရမည္” လို႔ မသိတဲ့ျပႆနာကို အေတာ္ေလး ေျပလည္ေစခဲ့တယ္။ သူတို႔ေမးတာကို ေျဖၾကားရင္း တရားတစ္ပြဲ အလိုလိုၿပီးေျမာက္ သြားတာ အေတာ္လည္းမ်ားတယ္။ သူတို႔သိခ်င္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာျဖစ္လို႔ ေဟာၾကားမႈအေပၚမွာ ပိုၿပီးေတာ့လည္း စိတ္ဝင္စားၾကတာ ေတ႕ြရပါတယ္။
အဲဒီလို ဆရာဒကာ ေမးေျဖေဆြးေႏြးၾကရင္းက၊ ဒီေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစု မေရမရာ၊ ဇေဝဇဝါျဖစ္ၿပီး အေတာ္အေၾကာက္ႀကီးေနၾကတဲ့ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို သြားေတြ႔ရပါတယ္။အဲဒါကဘာလဲဆိုေတာ့ –
”လူ႔ေလာကမွာ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွား၊ ရွာေဖြစားေသာက္ ေနၾကသူေတြရဲ႕ တစ္ေန႔တာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ (ကံ) ေတြထဲမွာ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း အကုသိုလ္ကံေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ကုသိုလ္ကံေတြ ဘယ္ဟာက မ်ားေနမလဲ ” ဆိုတဲ့ ျပႆနာပါ။
အံ့ၾသစရာေကာင္းတာကေတာ့ ပရိသတ္အားလုံးလုိလိုက၊ အဲ! ”လိုလို” ေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ အားလုံးကပါပဲ ”အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း အကုသိုလ္ေတြက မ်ားပါတယ္” လို႔ခ်ည္း ေျဖၾကတဲ့အခ်က္ပါ။
တကယ့္ကိုပါပဲ၊ သူတို႔ေတြရဲ႕ ေျဖဆိုသံကိုၾကားရတိုင္း တ႐ုတ္ရာဇဝင္ဇာတ္ကား ေတြထဲက ရွင္ဘုရင့္ေရွ႕ အစစ္ ေဆးခံဖို႔ ေရာက္လာသူေတြအားလုံးလိုလို၊ ရွင္ဘုရင္က ဘာမွ မေမးမျမန္းရခင္ကတည္းက လက္ႏွစ္ဖက္ ေရွ႕မွာေထာက္၊ ဦးေခါင္းကိုငုံ႔တဲ့ျပီး ”ကြၽန္ေတာ္မ်ဳိးႀကီး ေသသင့္ပါတယ္”လို႔ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ေအာ္ၿပီး ေလွ်ာက္ တင္ ၾကတာကို ေျပးၿပီး ၾကားေယာင္ျမင္ေယာင္ ျဖစ္မိပါတယ္။
လူေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္ေျပာဆို၊ ႀကံဆ၊ လုပ္ကိုင္ၾကသမွ်ေတြမွာ အပါယ္ေရာက္ ေၾကာင္း အကုသိုလ္ေတြက တကယ္ပဲ မ်ားေနပါသလား။ အမွန္ကေတာ့ ကိေလသာနဲ႔ ဒုစ႐ုိက္ကုိ ကဲြကြဲျပားျပားနားမလည္ၾကတဲ့အတြက္ ကိေလသာေတြ မပယ္ႏုိင္ေသး တာ ကုိပဲ ဒုစ႐ုိက္အျပစ္ေတြႀကီးေနတယ္လုိ႔ ေရာေထြး မွတ္မွား ျဖစ္ၾကၿပီး အျပစ္မႀကီးဘဲနဲ႔ အေၾကာက္ႀကီး ေနၾကတာပါ။ ဒီကိစၥ အျမင္ရွင္းဖို႔အတြက္ ဒီစာကိုေရးလိုက္ပါတယ္။ အ ပယ္နဲ႔ေဝးေစဖုိ႔သာမက အရာရာကို ေၾကာက္ေန ၾကလြန္းတဲ့ ”ေၾကာက္က်င့္ပါ” ႏိုင္ငံ သားတို႔အတြက္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွ ကင္းေဝးေစဖုိ႔ ရည္ညႊန္းပါတယ္။
အရြယ္ေရာက္လာသူ ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္းလိုလို ”မေကာင္းမႈအကုသိုလ္ဆိုတာ အပါယ္ဒုဂၢတိ က်ေရာက္ေစတတ္တယ္ (အကုသုိလ္လုပ္ရင္ ငရဲႀကီးတတ္တယ္)”ဆို တာကိုေတာ့ ၾကားဖူးနားဝမ်ားၾကပါတယ္။
အဲဒီအကုသိုလ္ဟာ သေဘာတရားနဲ႔လက္ေတြ႕၊ သို႔မဟုတ္၊ ကိေလသာနဲ႔ ဒုစ ႐ိုက္လို႔ ႏွစ္မ်ဳိးကြဲျပားတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ေရေရရာရာသိသူ နည္းၾကပါတယ္။
ပထမဆုံး ”သေဘာတရားအကုသိုလ္နဲ႕ လက္ေတြ႕အကုသိုလ္” ဆိုတာကို အ ျမင္ရွင္းေစခ်င္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္း (အခုဆို တျခားဘာသာဝင္အခ်ဳိ႕လည္းအပါအဝင္) ၾကားဖူး နားဝရွိထားတဲ့ ”ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ၊ ဝိစိကိစၧာ၊ ထိန(မိဒၶ)၊ ဥဒၶစၥ၊ အဟိရိက,အေနာတၱပၸ’ ဆိုတဲ့ အမည္ဆိုးနဲ႔ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ တရားေတြဟာ သေဘာတရားအေနနဲပုထုဇဥ္တို႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာရွိေနၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒီတရားေတြဟာ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ အျပစ္ကင္းစင္တဲ့စိတ္ေတြကို ညစ္ႏြမ္းသြားေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ”ကိေလသာတရားမ်ား”လို႔ေခၚပါတယ္။
သတၱဝါတို႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာ ဒီကိေလသာတရားတို႔ရဲ႕ တည္ရွိျဖစ္ေပၚမႈ အဆင့္ဆင့္ ကေတာ့ –
၁။ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လွ်င္ မီးပြင့္ႏိုင္သည့္ မီးျခစ္ေက်ာက္အတြင္းက မီးဓာတ္ပမာ၊ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ကိန္းဝပ္တည္ရွိ ေနတဲ့အဆင့္။ ဒီအဆင့္မွာကာယ၊ ဝစီ၊ မေနာဆိုတဲ့ ကံသုံးပါး အဆင့္မေရာက္ေသး ပါဘူး။ ( ”အႏုသယကိေလသာ”လို႔ ေခၚပါတယ္။)
၂။ ”မ်က္ေစ့၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္” ဆိုတဲ့ အတြင္းက အာ႐ုံယူအဂၤါငါး ရပ္ (ဒြါရငါးခု)နဲ႔ ”အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိ” ဆိုတဲ့ အျပင္အာ႐ုံ ငါးခု တို႔ တိုက္ဆုံမိတဲ့အခါ၊ ေက်နပ္စိတ္၊ မေက်နပ္စိတ္၊ ခ်စ္ခင္စိတ္၊ မုန္းတီးစိတ္အျဖစ္ နဲ႔ ထ ၾ<ြကလာတဲ့အဆင့္။ ( ဒီအဆင့္မွာ မေနာကံအဆင့္ကို ေရာက္လာပါၿပီ။ ဒါကို ”ပရိယု ႒ာနကိေလသာ”လို႔ ေခၚပါတယ္။ အရပ္ထဲမွာ ေျပာဆိုေလ့ရွိတဲ့ ”အသဲယားလာတယ္၊ ရင္ထဲမွာ ကလိကလိ ျဖစ္လာတယ္” ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။
၃။ ဒြါရနဲအာ႐ုံတိုက္ဆုံမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚထၾကြလာတဲ့ ကိေလသာတရားတို႔ ကို မေနာကံအဆင့္မွာသာ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ကာယကံ၊ ဝစီကံေျမာက္ လြန္က်ဴးမိ သြားတဲ့အဆင့္။ (ဒီအဆင့္မွာ ကာယဒုစ႐ိုက္၊ ဝစီ ဒုစ႐ိုက္ အဆင့္ထိေရာက္လာ ၿပီျဖစ္လို႔ ”ဝီတိကၠမကိေလသာ”လို႔ ေခၚပါတယ္။)
အဲဒီလို သုံးဆင့္၊ သုံးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ဒီသုံးဆင့္ထဲကပထမဆုံးျဖစ္တဲ့ အႏုသယ အဆင့္ဆိုတာ အကုသိုလ္သေဘာတရားအျဖစ္ေတာင္ ပီပီျပင္ျပင္ မေရာက္ေသးတဲ့ မ်ဳိးေစ့အဆင့္မ်ဳိးပါ။
ဒုတိယျဖစ္တဲ့ ပရိယု႒ာနအဆင့္မွာေတာ့ ျဖစ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္သႏၲာန္မွာ အကုသိုလ္ သေဘာတရား ပီျပင္လာပါၿပီ၊ သို႔ေသာ္ ဒီအဆင့္မွာ (အဘိညာဥ္မရၾကတဲ့) အျခားသူ မ်ားအေနနဲ႕ သိသာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ ပုံမေပၚေသး (ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚသက္ ေရာက္ မႈမရွိေသး) လို႔ သေဘာတရားအကုသိုလ္အဆင့္လို႔သာ ဆိုရမွာပါ။
ဒီအဆင့္မွာပဲ ေဘးလူမ်ားမသိႏိုင္ေသးေပမဲ့ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာေရာက္ၿပီ၊ ကံေျမာက္ၿပီ၊ ဒုစ႐ုိက္ အဆင့္ေရာက္ၿပီ လို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ မေနာကံသုံးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။
(က) သူတစ္ပါးပိုင္ဆိုင္ေစာင့္ေရွာက္ထားတဲ့ ပစၥည္းဥစၥာ(သက္ရွိ/သက္မဲ့)တို႔ကို မေတာ္မတရား ရယူဖို႔ စဥ္းစား၊ စိတ္ကူး၊ အႀကံထုတ္ေနမႈဆိုတဲ့ ”အဘိဇၩာ” ။
(ခ) သက္ရွိျဖစ္တဲ့ သူတစ္ပါးကို ညဥ္းဆဲ၊ သတ္ျဖတ္၊ ဒုကၡေပးဖို႔ စဥ္းစား၊ စိတ္ကူး၊ အႀကံထုတ္ေနတဲ့ ”ဗ်ာပါဒ”။
(ဂ) ကံနဲ႕ကံအက်ဳိးကို လုံးဝျငင္းဆန္၊ လက္မခံတဲ့ ”မိစၧာဒိ႒ိ” တို႔ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဒါေတြက အဘိဓမၼာသေဘာတရားေတြကို ေျခေျချမစ္ျမစ္သိလိုသူတို႔အတြက္ စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ ေရးလိုက္တာပါ။
အပါယ္လြတ္ေရး၊ နိဗၺာန္ေရာက္ေရးအတြက္က်င့္သုံးလုိသူ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာဖုိ႔အတြက္မလို၊ က်င့္တတ္ဖို႔သာ လိုသူမ်ားအတြက္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္သိထားသင့္တာ ကေတာ့ –
ဒီသေဘာတရားအကုသိုလ္လို႔ေခၚတဲ့ ကိေလသာအကုသိုလ္(၁ဝ)မ်ဳိးထဲမွာ မုခ်အပါယ္ဒုဂၢတိ လားေရာက္ေစႏိုင္တဲ့အကုသိုလ္က ကံနဲ႕ကံ၏အက်ဳိးကို ျငင္းဆန္ ပယ္ရွားတဲ့ ”မိစၧာဒိ႒ိ” နဲ႔ သခၤါရတရားမွန္သမွ်တို႔ရဲ႕ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ျဖစ္စဥ္ (ပဋိစၥသ မုပၸါဒ္)ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆုံးျဖတ္လက္ခံႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ ယုံမွားေတြေဝေနတဲ့ ”ဝိစိကိစၧာ”တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္တဲ့ကိေလသာျဖစ္တဲ့ ”ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ထိန(မိဒၶ)၊ ဥဒၶစၥ၊ အဟိရိက၊ အေနာတၱပၸ” ဆိုတဲ့ သေဘာတရားအကုသိုလ္ ၈-မ်ဳိးတုိ႔ကေတာ့ သေဘာ တရားအဆင့္မွာသာျဖစ္ေပၚၿပီး ကာယကံ၊ ဝစီကံေျမာက္ေအာင္ လက္ေတြ႕လြန္ၾကဴးမႈ မျဖစ္ေသးသမွ် ဒုစ႐ုိက္မေျမာက္ေသးတဲ့အတြက္ အပါယ္ဒုဂၢတိကိုလည္း မက် ေရာက္ေစႏိုင္ပါဘူး။
ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ သေဘာေပါက္ဖို႔အတြက္ အထင္ရွားဆုံးသာဓကတစ္ခုကုိေျပာ ရမည္ဆုိလ်င္ ဘုရားရွင္ရဲ႕ေက်ာင္းအစ္မႀကီး ဝိသာခါရဲ႕ အတၴဳပၸတၱိပါပဲ။
ဝိသာခါအမ်ဳိးေကာင္းသမီးက (၇)ႏွစ္သမီးမွာ ေသာတာပန္ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ ေသာတာပန္ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ ကိေလသာေခၚတဲ့ သေဘာတရား အကုသိုလ္ေတြထဲက ဘယ္ေလာက္ေလ်ာ့ပါး ကင္းေပ်ာက္သြားသလဲဆိုရင္ ”ဒိ႒ိနဲ႔ ဝိစိကိစၧာ”ဆိုတဲ့ ကိေလသာႏွစ္ပါးကိုသာ အၾ<ြကင္းမဲ့ ပယ္သတ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်န္ကိေလသာေတြ ကို မပယ္ႏိုင္ပါဘူး။
”ေသာတာပန္တို႔မွာ ဒိ႒ိနဲ႔ဝိစိကိစၧာ ကင္းၿပီ” ဆိုတဲ့စကားကို အေလးအနက္သ ေဘာေပါက္ဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ”ဒိ႒ိကင္းတယ္”ဆိုတာက ကံနဲ႔ကံရဲ႕အက်ဳိးကို ယုံ ၾကည္ကာမတၱမဟုတ္ဘဲ ဥာဏ္နဲ႔ပါထိုးထြင္းသိျမင္ လက္ခံသြားတာပါ။
ဒီကမၼႆကတသမၼာဒိ႒ိေနရာမွာ-ပုထုဇဥ္နဲ႔အရိယာတုိ႔ရဲ႕ျခားနားခ်က္ကေတာ့၊ ပုထုဇဥ္တုိက ယုံၾကည္တဲ့ သဒၶါကလြန္ကဲၿပီး သိျမင္တဲ့ဥာဏ္နည္းပါးၾကတယ္။ အရိယာတုိကသဒၶါနဲ႔ပညာမွ်တတယ္။
ဥပမာအေနနဲ႔ျပရမယ္ဆုိရင္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ရဲ႕အ ကုသုိလ္အေပၚမွာ ယုံၾကည္မႈက ”အရက္ေသာက္တာ မေကာင္းဘူး”လုိ႔ သိမွတ္ ယုံၾကည္ပုံမ်ဳိး။ အရိယာတုိ႔က”အဆိပ္ေသာက္ရင္ေသတတ္တယ္”လုိ႔ သိျမင္ပုံမ်ဳိးပါ။ အရက္ေသာက္တာ မေကာင္းဘူးဆုိေနေပမယ့္ ေသာက္ၾကည့္ၾကသူေတြ႔၊ ေသာက္ က်င့္ပါေနသူေတြ႔အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အဆိပ္ကိုက်ေတာ့ဘယ္သူမွ ျမည္းမၾကည့္ဝံ့ ၾက ဘူးမဟုတ္လား။ ေသာတာပန္အရိယာပုဂၢဳိလ္မ်ားအေနနဲ႔ ”မေကာင္းတဲ့ကံက မေကာင္း က်ဳိးေပးတယ္၊ ေကာင္းတဲ့ ကံက ေကာင္းက်ဳိးေပးတယ္” ဆိုတာကို ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္နဲ႔ ထိုးထြင္းသိျမင္သြားၿပီျဖစ္လို႔ ေသေစတတ္တဲ့အဆိပ္ကို ျမည္းစမ္းမၾကည့္ၾကသလုိ ဒုစ႐ိုက္အကုသိုလ္ကို (ဆိတ္ကြယ္ရာအရပ္မွာပင္ျဖစ္ေစ) က်ဴးလြန္ ျပစ္မွားျခင္းဆိုတာ လုံးဝမရိွေတာ့ပါဘူး။
ကုသုိလ္ကံအေပၚထားရွိတဲ့ သေဘာထားခ်င္းကလည္း ပုထုဇဥ္တုိ႔က ”သရက္သီးအမွည့္ က ခ်ဳိတယ္” ဆုိသေလာက္ပဲ၊ မစားမျဖစ္ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိး မဟုတ္ ဘူး ဒါေၾကာင့္ ႀကဳံရင္စားမယ္၊ မႀကဳံရင္မစားဘူးလုိ႔ သေဘာထား တယ္။ အရိယာတုိ႔ ကေတာ့ ”သေဗၺသတၱာ အဟာရဌိတိကာ”ဆိုတဲ့အတုိင္း အစားစားမွ အသက္ရွည္မယ္၊ အစားျပတ္ရင္ ေသတတ္တယ္” လုိ႔ သိျမင္လက္ခံတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္လုိ႔ ေန႔စဥ္ဘဝ အတြက္ အစားမစားဘဲ မေနႏုိင္သလုိ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈလုပ္ခြင့္ရလွ်င္လည္း လုပ္ႏိုင္ စြမ္းရွိသမွ် မလုပ္ဘဲ မေနႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ သခၤါရဓမၼတို႔ရဲ႕ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ ျဖစ္စဥ္အ ေပၚမွာလည္းလုံးဝသံသယမရွိဥာဏ္နဲ႔သိျမင္သြားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ေအာက္အရိယာပုဂၢဳိလ္ေတြမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စတဲ့ ကိေလသာအကုသိုလ္ေတြ သေဘာတရားအေနနဲ႔ ရွိေနေပမဲ့ ဝီတိကၠမဆိုတဲ့ လက္ ေတြ႕အဆင့္ေရာက္ေအာင္ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း အပါယ္မ်ဳိးေစ့လုံးဝကင္းၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္တာပါ။
(၇)ႏွစ္သမီးအရြယ္မွာ ေသာတာပန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဝိသာခါအမ်ဳိးသမီးဟာ တဏွာေလာဘကိေလသာ မကုန္ခန္း တဲ့အတြက္ အခ်ိန္တန္အရြယ္ေရာက္တဲ့အခါ အိမ္ေထာင္ျပဳပါတယ္၊ ျပဳသမွ် သားသမီးႏွစ္က်ိပ္ေတာင္ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တဏွာေလာဘေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားေလ့ရွိတဲ့ လိမ္ညာ၊ ကုန္းေခ်ာစတဲ့ ဝစီဒုစ႐ိုက္ မ်ဳိး၊ ခိုးဝွက္၊ သူသားအိမ္ရာဖ်က္ဆီးစတဲ့ ကာယဒုစ႐ိုက္မ်ဳိး လုံးဝမရွိပါဘူး။ သေဘာတ ရားအရသာ တဏွာေလာဘ ရွိေနေသာ္လည္း လက္ေတြ႕အရ တဏွာေလာဘကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး က်ဴးလြန္တဲ့အျပစ္ဒုစ႐ိုက္ ကင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အပါယ္ဒုဂၢတိကို ဘယ္ေတာ့မွ မက်ေရာက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက လက္ေတြ႕အကုသိုလ္လို႔ဆိုရမည့္ ဒုစ႐ိုက္ကံအကုသိုလ္ပါ။ ဒုစ႐ိုက္တရား(၁ဝ)ပါး ဆိုတာ ကိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္း ၾကားဖူးနားဝရွိၾကၿပီးျဖစ္လို႔ အထူးေရတြက္မျပေတာ့ပါဘူး။
ဒီဒုစ႐ိုက္ကံေျမာက္တဲ့ လက္ေတြ႕အကုသိုလ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သေဘာေပါက္နားလည္ထားရမည့္အခ်က္က ေတာ့ ”ပဥၥာနႏၲရိယကံ ငါးပါး”လို႔ေခၚတဲ့ (၁)အမိသတ္ျခင္း။ (၂)အဖသတ္ျခင္း။ (၃)ရဟႏၲာသတ္ျခင္း။ (၄)ဘုရားရွင္ ကို ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္(ထိ ခိုက္ ရွ နာေအာင္)ျပဳလုပ္ျခင္း။ (၅)သံဃာကိုကြဲျပားေအာင္လုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ ကံငါးပါး သာ ”ကုရာနတၴိ ေဆးမရွိ”အျဖစ္နဲ႕ အပါယ္ဒုဂၢတိကို မုခ်ေရာက္ေစပါတယ္။ က်န္အကုသိုလ္ဒုစ႐ိုက္ေတြကေတာ့ ”ကုရာနတၴိ ေဆးမရွိေတြမဟုတ္ဘူး။ ကုရာေဆးရွိတယ္၊ ကုသရင္အပါယ္ေဘးက လြတ္တယ္” ဆိုတာကို ကြဲကြဲ ျပားျပား သေဘာေပါက္ထားသင့္ပါတယ္။
အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ တိကနိပါတ္၊ ေလာဏကပလႅသုတ္မွာ ဘုရားရွင္ေဟာၾကား ေတာ္မူတဲ့အလိုအရ အကုသိုလ္ကို ကုသတဲ့ေဆးက ကုသိုလ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။
”ေလာဏကပလႅ”ဆိုတာ ျမန္မာလိုေတာ့ ”ဆားခြက္”လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဆားခြက္နဲ႕ေရကို ဥပမာျပၿပီး အကုသိုလ္ကို ကုသိုလ္နဲ႔ကုသႏိုင္ပုံကို ေဟာၾကားရွင္းျပ ေတာ္မူတဲ့သုတ္ပါ။
”အကုသိုလ္ျပဳသူဟာ အကုသိုလ္သက္သက္ကိုသာျပဳတယ္၊ ကုသုိလ္ဆိုလို႔ ဘာမွကိုမသိသူ၊ ဘယ္ကုသိုလ္ မွလည္း မျပဳသူျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဒီလိုပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးဟာ အကုသိုလ္ကံ ေသးေသးငယ္ငယ္ကေလးပင္ျဖစ္ေစဦးေတာ့ အပါယ္ ဆင္းရဲကို က်ေရာက္ခံစားရႏိုင္တယ္။
အကုသိုလ္ကံကို မကင္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ျပဳမွားမိၾကေပမယ့္၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ကာယဘာဝနာဆိုတဲ့ ကုသိုလ္တရားမ်ားကိုလည္း မကင္းမကြာ ျပဳလုပ္ပြားမ်ား ေလ့ရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးဟာ အပါယ္ဆင္းရဲကို နည္းနည္းကေလးေတာင္ မခံစားရပါဘူး” လို႔ ပထမဆုံး ရွင္းျပပါတယ္။
ၿပီးေတာ့မွ ဆားခြက္ဥပမာနဲ႔ထင္ရွားေအာင္ျပၿပီး အခိုင္အမာျပဳ သင္ၾကားေတာ္မူ တာပါ။
”ဥပမာ ဆားတစ္ခြက္ဟာ သူ႔ခ်ည္းလည္း စားမျဖစ္ေအာင္ ငန္တယ္။ ေရတစ္ ခြက္စာေလာက္ထဲ ထည့္ေဖ်ာ္ထားလွ်င္လည္း ငန္ၿမဲငန္ေနဦးမယ္။ ေသာက္လို႔မရႏိုင္ ေသးဘူး။ အဲဒီဆားတစ္ခြက္စာကို ေခ်ာင္းေရ၊ ျမစ္ေရတို႔လို ေရအမ်ားႀကီးထဲမွာ ထည့္ေဖ်ာ္လိုက္ရင္ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္သြားမလဲ။ ဆားစြမ္းျပၿပီး ငန္ႏိုင္ပါဦးမည္လား”လို႔ ေမးခြန္း ထုတ္ၿပီးမွ၊ ေရမ်ားသြားရင္ ဆားကအစြမ္းမျပႏိုင္၊ မငန္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ရဟန္းမ်ားက ျပန္ၾကားတဲ့အခါ-
အဲဒီဥပမာအတိုင္းပဲ၊ အကုသိုလ္ဆိုတာ ဆားနဲ႔တူတယ္။ ဆားဟာ နည္းနည္းမ်ားမ်ား၊ ငန္သလို ဒုစ႐ုိက္ကံ ေျမာက္တဲ့အကုသိုလ္ဟာလည္း နည္းနည္းမ်ားမ်ား အပါယ္ဒုကၡခံစားရႏိုင္တယ္။
ေရမ်ားမ်ားထဲ ပ်ံ႕ျပယ္သြားတဲ့အခါ ဆားဟာ ဆားစြမ္းမျပႏိုင္၊ မငန္ႏိုင္ေတာ့သလို၊ ကုသုိလ္တရားက အင္အား ေကာင္းသြားတဲ့အခါ အကုသိုလ္ ဒုစ႐ုိက္မ်ားဟာလည္း အကုသိုလ္စြမ္း မျပႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အပါယ္ဆင္းရဲက်ဳိးကို မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အေၾကာင္း ရွင္းလင္းေဟာၾကား သင္ျပေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
(ဒီေနရာမွာ ”သင္ၾကား”ဆိုတဲ့စကားကို သုံးလုိက္ရတာကေတာ တရားဆိုတာ နာယူၿပီး သာဓုေခၚဖို႔အတြက္ မဟုတ္ဘူး၊ တတ္ဖို႔၊ သိဖို႔၊ အသုံးခ်တတ္ဖို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို သိေစခ်င္လို႔ တမင္သုံးလိုက္တာပါ)။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေစာေစာကေျပာခဲ့တဲ့ တစ္ေန႔တာလုပ္ေဆာင္သမွ်ေတြထဲမွာ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း အကုသိုလ္ေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းကုသိုလ္ေတြ ဘယ္ဟာက မ်ားသလဲဆိုတဲ့ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆင္ျခင္တုံ မဲ့ ေၾကာက္က်င့္ပါအေျဖ႐ိုးႀကီးေတြနဲ႔မတူတဲ့ အေျဖမွန္ကို ဆင္ျခင္စဥ္းစားနိုင္ေလာက္ၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။
ဒီျပႆနာမွာ ”အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း”ဆိုတဲ့ ဝိေသသနပုဒ္ထည့္ထားတာကိုက-
အကုသိုလ္မွာ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ အပါယဂမနီယအကုသိုလ္နဲ႔ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းမျဖစ္တဲ့ နာပါယဂမနီယ အကုသိုလ္လို႔ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားရွိေနလိုပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
ဒိ႒ိနဲ႔ ဝိစိကိစၧာကလြဲလို႔ က်န္ကိေလသာအကုသိုလ္ေတြဟာ သေဘာတရား အဆင့္မွာသာရွိၿပီး လက္ေတြ႕ ဒုစ႐ိုက္အဆင့္မေရာက္သမွ် နာပါယဂမနီယ=အပါယ္ ေရာက္ေၾကာင္း မဟုတ္ပါဘူး။
လက္ေတြ႕ဒုစ႐ိုက္ကံအဆင့္ေရာက္တဲ့ အကုသိုလ္ကံေတြမွာလည္း ပဥၥာနႏၲရိယ ကံႀကီးငါးမ်ဳိးကလြဲရင္ က်န္တဲ့ အကုသိုလ္ဒုစ႐ိုက္ကံေတြကေတာ့ ေရနဲ႔မေတြ႕ရတဲ့ဆား ပမာ ကုသိုလ္မဖက္ အကုသိုလ္ခ်ည္းသက္သက္သာ ျပဳထားသူ ျဖစ္ရင္သာ သူျပဳတဲ့အကုသိုလ္ကံေတြက အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း (အပါယဂမနီယ) ျဖစ္မွာပါ။
”ကုသိုလ္ဆိုတာ အၿမဲေဆာင္စရာတရား၊ အကုသိုလ္ဆိုတာ မလႊဲမေရွာင္သာ တရား”အျဖစ္ က်င့္သုံးၾကသူမ်ားအဖို႔ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အကုသိုလ္ကံ ေတြဟာ အင္အား ႀကီးတဲ့ေရအလ်ဥ္မွာ ေပ်ာ္ဝင္သြားတဲ့ ဆားပမာလို ”အစြမ္း သတၱိ၊ မရွိလုံးလုံး၊ အညႊန္႔ တုံး”ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေရာက္သြားၿပီး အပါယ္ဒုဂၢတိတို႔၊ ဆင္းရဲဒုကၡတို႔ကို မေပး ႏိုင္ ေတာ့ဘူး လို႔ သေဘာေပါက္ၾကရမွာပါ။
ဒီေနရာမွာ ဒုစ႐ိုက္ကံေျမာက္တဲ့ အကုသိုလ္ကံပင္ ျဖစ္ေစဦးေတာ့-
အက်ဳိးမေပးနိုင္ဘဲ အညႊန္႔တုံးသြားေအာင္ျပဳလုပ္ပုံ ျပဳလုပ္နည္း ႏွစ္နည္းရွိတယ္ဆိုတာ ကိုလည္း သေဘာေပါက္ထား ရပါလိမ့္မယ္။ ”အျဖတ္နည္းနဲ႔ အျဖန္႔နည္း”လို႔ အက်ဥ္း မွတ္သားနိုင္ပါတယ္။
——-
”အကုသုိလ္ကိုမျဖတ္ႏိုင္ေသးရင္ျဖန္႔ထားလုိက္ပါ”
ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူထားခဲ့တဲ့ ”ေလာဏကပလႅ”သုတ္အရ အကုသုိလ္ကုိ အစြမ္းသတၱိတုံးသြားေအာင္ လုပ္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့တရားဟာ ကုသုိလ္တရားပင္ျဖစ္ တယ္ဆုိ တာ သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။
အကုသုိလ္ကံရဲ႕အစြမ္းသတၱိဆုိတာကလည္း ပဋိသေႏၡက်ဳိးအေနနဲ႔ အပါယ္ဒုဂၢတိ လားေရာက္ေစႏုိင္စြမ္းနဲ႔ ပဝတၱိမွာ ဆင္းရဲ႕ဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိးႀကဳံေတြ႕ခံစား ရႏုိင္စြမ္းျဖစ္ တယ္ဆုိတာလည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိင္းသိၿပီးသားပါ။
အကုသုိလ္အစြမ္းသတၱိေတြကိုတုံးသြားေအာင္ ကုသုိလ္တရားကလုပ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ အျမစ္ျပတ္ ေပ်ာက္ ပ်က္ေအာင္ ျဖတ္ပစ္တဲ့နည္းနဲ႔ အစြမ္းသတၱိေတြ ေပ်ာက္ ျပယ္သြားေအာင္ ျဖန္႔ပစ္တဲ့နည္းဆုိၿပီး ႏွစ္နည္းရွိပါတယ္။
အားလုံးၾကားဖူးနားဝရွိထားၾကတဲ့အတုိင္း ဆုိင္ရာဆုိင္ရာ အကုသိုလ္ကုိ အျမစ္ ျပတ္ပယ္ျဖတ္ႏုိင္စြမ္းသတၱိဆုိတာ ”မဂ္”လုိ႔ေခၚတဲ့ ေလာကုတၱရာကုသုိလ္မ်ား သာစြမ္း ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုႀကီးတုိ႔မွာ အနည္းဆုံး အပါယ္ဒုဂၢတိကုိ မုခ် ေရာက္ေစတတ္တဲ့ ဒိ႒ိနဲ႔ဝိစိကိစၧာေလာက္ကုိ အၾ<ြကင္းမဲ့ပယ္ျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ေသာတာပတၱိ မဂ္ကုသုိလ္ ေလာက္ေတာင္မရၾကေသးဘူးလုိ႔ထင္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ”တစ္မဂ္တစ္ဖုိလ္မွမရၾကေသးတဲ့ ပုထုဇဥ္အမ်ားစုႀကီးတုိ႔အေနနဲ႔ မဆုံး ႏုိင္တဲ့ သံသရာခရီး တစ္ေလွ်ာက္ မွာ အပါယ္ေဘးနဲ႔ကင္းေဝးစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ ေအာင္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ” ဆုိတာ ဒီေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အေရးတႀကီး အသိခ်င္ဆုံး အရာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တုိတုိခ်ဳပ္ေျဖရရင္ေတာ့ ”မျဖတ္ႏုိင္ေသးရင္ ျဖန္႔ထားလုိက္”လုိ႔ပဲ ေျပာရပါလိမ့္ မယ္။
”ဘာနဲ႔၊ ဘယ္လုိျဖန္႔ရမလဲ”ဆုိရင္ေတာ့ ေလာဏကပလႅသုတ္မွာ ဘုရားရွင္ေဟာ ညႊန္ထားသလုိ စြမ္းႏုိင္သမွ် ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်ားကုိ မေမ့မေလွ်ာ့အားထုတ္ျခင္းနဲ႔ ျဖန္႔ရမယ္လုိ႔ပဲမွတ္ၾကရမွာေပါ့။
ျမတ္စြာဘုရား ဥပမာျပၿပီးရွင္းလင္းျပတဲ့ ”ဆားနဲ႔ေရ” ဥပမာေလးကုိ အေသအခ်ာ သေဘာေပါက္ေအာင္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ ဆားကုိ ေခ်ာင္းေရ၊ ျမစ္ေရ၊ ကန္ေရေတြ ထဲကုိ ျဖန္႔ခ်လုိက္တဲ့အခါ အငန္ဓာတ္ေတြကိုမေတြ႔ရေတာ့ ဘူးဆုိတဲ့ေနရာမွာ၊ ဘာေၾကာင့္မငန္ေတာ့တာလဲ၊ ဒီဆားေတြ ေပ်ာက္ပ်က္သြားတာလား၊ ေပ်ာက္ျပယ္ သြားတာလား ”ပ်က္”နဲ႔”ျပယ္”ဆုိတာ အဓိပၸါယ္ခ်င္းမတူၾကပါဘူး။ ဒီႏွစ္ခုကုိသေဘာ ေပါက္ေအာင္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
ေရမ်ားသြားတဲ့အခါ ဆားကမငန္ေတာ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေရကုိခန္းသြား ေအာင္ျပန္ၿပီးက်ဳိခ်က္ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီဆားဟာ ျပန္ျဖစ္ေပၚလာတာေတြ႔ရပါ လိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ ေရအမ်ားတည္းေရာက္သြားတဲ့ဆားဟာ ေပ်ာက္ပ်က္သြားတာ မဟုတ္ဘူး၊ ေပ်ာက္ျပယ္သြားျခင္းသာျဖစ္တယ္လုိ႔ သေဘာေပါက္ရမွာပါ။ ေပ်ာက္ပ်က္ သြားတာက ျပန္စုလုိ႔မရေတာ့ဘူး၊ ေပ်ာက္ျပယ္သြားတာက ျပန္စုလုိရတယ္လုိ႔ အတုိ ခ်ဳပ္သေဘာေပါက္ ႏုိင္ပါတယ္။
မျပယ္တဲ့ဆားနဲ႔ျပယ္တဲ့ဆား
ေလာဏကပလႅသုတ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ျပတာကေတာ့ ဆားဟာျပယ္မသြား တဲ့အခါ သူ႔အစြမ္းသတၱိျပည့္ဝ ေနတဲ့အတြက္ ငန္ေနမယ္၊ ေရနည္းနည္းထဲမွာ ေပ်ာ္ဝင္ ေနတယ္ဆုိရင္ေတာင္ အလြန္မျပယ္လွေသးတဲ့အတြက္ ေသာက္မရေအာင္ငန္ေနပါ လိမ့္မယ္တဲ့။
ေရကမ်ားသြားၿပီဆုိရင္ေတာ့ ေပ်ာ္ကာမတၱမဟုတ္ေတာ့ဘူး ပ်ံ႕ျပယ္သြားၿပီျဖစ္လုိ႔ ဆားရဲ႕အစြမ္းသတၱိ မထင္ရွား ေတာ့ဘူး၊ မငန္ႏုိင္ေတာ့ဘူး၊ ေသာက္လုိသူတုိင္း ေသာက္လုိ႔ရႏုိင္သြားတယ္။
ဒီဥပမာအတုိင္းပဲ အကုသုိလ္ဟာလည္း သူ႔ခ်ည္းသက္သက္ျပဳထားမယ္ဆုိ ရင္နည္းနည္းကေလးပင္ျဖစ္ေစ သူ႔အစြမ္းသတၱိအျပည့္ရွိေနတဲ့အတြက္ အပါယ္ဒုဂၢတိနဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡက်ဳိးကုိေပးႏုိင္ပါတယ္။
သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ကာယဘာဝနာဆိုတဲ့ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်ားကုိလည္း စြမ္းႏုိင္သမွ် အားထုတ္ၾကသူမ်ား အေနနဲ႔ေတာ့ သူတုိ႔ျပဳလုပ္တဲ့ ေလာကီကုသုိလ္မွန္ သမွ်ဟာ အကုသုိလ္ေတြကုိ (ေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ မပယ္ျဖတ္ ႏုိင္ေပမယ့္) ေပ်ာက္ ျပယ္သြားေအာင္ ျဖန္႔ပစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အကုသုိလ္တုိ႔သတၱိျပယ္ၿပီး အစြမ္းမျပႏိုင္ျဖစ္ သြားမယ္ လုိ႔ဆုိလုိတာပါ။
ဒါဘယ္လုိျဖစ္တာလဲဆုိတာကုိ ခုေခတ္လူငယ္မ်ားသေဘာေပါက္ေအာင္ ႐ူပေဗဒေဝါဟာအတုိင္း ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့- ေရမ်ားတဲ့အတြက္ ဆားေတြေပ်ာက္ ျပယ္သြားတယ္ဆုိတာ၊ ဆားရဲ႕သိပ္သည္း ဆေတြေလ်ာ့သြားတဲ့ သေဘာပါ။ ေသာက္ၾကည့္တဲ့အခါ မငန္ေတာ့ဘူးဆုိတာ သိပ္သည္းဆေလ်ာ့သြားတဲ့အတြက္ သက္ ေရာက္မႈ ေလ်ာ့သြားတာလုိ႔ ေျပာရင္ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ဆားရဲ႕အစြမ္းသတိၱ တုံးသြားတာပါပဲ။
ကုသိုလ္ကမ်ားလာတဲ့အခါမွာလဲ အကုသုိလ္တရားေတြရဲ႔ သိပ္သည္းဆေတြ ေလ်ာ့သြားပါတယ္၊ သိပ္သည္းဆ ေလ်ာ့သေလာက္ သက္ေရာက္မႈလည္း ေလ်ာ့ေပါ့ သြားပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ အကုသုိလ္ရဲ႕အစြမ္း သတၱိေတြ တုံးသြားလုိ႔ အပါယ္ က်ဳိး၊ ဆင္ရဲဒုကၡက်ဳိးကုိ ပီပီျပင္ျပင္ မေပးႏုိင္ေတာ့တာပါဘဲ။
ဒီေနရာမွာ လူငယ္ေတြပုိၿပီ သေဘာေပါက္ေစဖုိ႔အတြက္ သမုိင္းပညာရွင္ ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း ေဟာေျပာေျဖၾကားခဲ့ဖူးတဲ့ ျဖစ္ရပ္ကေလးတစ္ခုကုိ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးရဲ႕ေဟာေျပာပြဲေတြျပဳလုပ္တဲ့အခါ ဆရာႀကီးေဟာလုိရာေဟာၿပီး တဲ့အခ်ိန္မွာ ေမးလုိရာေမးခြင့္ျပဳေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမင္းၿခံၿမဳိ႕က ေဟာေျပာပဲြတစ္ခုမွာ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က ဆရာႀကီးကုိ ”ခဲတစ္ပိႆာနဲ႔ လဲ(မႈိ႔)တစ္ပိ ႆာ၊ ဘယ္ဟာကပုိေလးပါသလဲ”လုိ႔ ေမးပါတယ္။ ဆရာႀကီးက ”တကယ္သိခ်င္တာလား”ဆုိေတာ့ ”တကယ္သိခ်င္လုိ႔ပါ”တဲ့။ ဆရာႀကီးရဲ႔အေျဖကေတာ့ ”တကယ္သိခ်င္ရင္ အေပၚေျမႇာက္ၿပီး ေခါင္း(ဦးေခါင္း)နဲ႔ ခံၾကည္လုိက္”တဲ့။
ခ်ိန္ခြင္ေပၚမွာ အေလးနဲ႔ခ်ိန္ၾကည့္တဲ့အခါ တစ္ပိႆာခ်င္းတူညီၾကေပမယ့္ ခႏၶာကုိယ္ေပၚသက္ေရာက္လာ တဲ့အခါမွာေတာ့ သိပ္သည္းဆမ်ားတဲ့အရာက သက္ေရာက္မႈျပင္းတဲ့သေဘာပါ။
ဒါေတြအားလုံးၿခံဳငုံစဥ္းစားလုိက္ရင္ ေလာဏကပလႅသုတ္မွာ ဘုရားရွင္ေဟာ ၾကာရွင္းျပတဲ့ ဆားနဲ႔ေရပမာ အကုသုိလ္ကုိ ကုသုိလ္က အစြမ္းသတၱိတုံးေအာင္ စြမ္း ေဆာင္ႏုိင္ပုံကုိ သေဘာက်ေလာက္ပါတယ္။
ကဲ့ ဒီေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ မိမိတုိ႔ရဲ႕တစ္ေန႔တာ ႀကံစည္ေျပာဆုိလုပ္ကုိင္သမွ် ကံေတြထဲမွာ အပါယ္ေရာက္ ေၾကာင္း အကုသိုလ္ေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းကုသုိလ္ေတြ ဘယ္ဟာကမ်ားသလဲဆုိတာ ကိုယ္ပုိင္ ဥာဏ္နဲ႔ဆုံးျဖတ္ ႏုိင္ေလာက္ပါၿပီ။ ေျဖၾကည့္စမ္းပါ။
”ကုသုိလ္ေတြကမ်ားပါတယ္”တဲ့၊ ခုမွပဲ သုဂတိလူ႔ဘုံသားအသံ ပီပီျပင္ျပင္ထြက္ ေတာ့တယ္။
ဟုတ္ပါတယ္၊ သေဘာတရား အကုသုိလ္အေနနဲ႔လည္း ဒိ႒ိနဲ႔ဝိစိကိစၧာက ဒုစ႐ုိက္ေျမာက္ေအာင္ မရွိၾကပါဘူး။ ”ရတနာသုံးပါကုိ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ပါ၏” လုိ႔ ခံယူလုိက္ကတည္းက ကံမယုံတဲ့ မိစၧာဒိ႒ိနဲ႔ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ ျဖစ္စဥ္ အေပၚ ယုံမွားတဲ့ ဝိစိကိစၧာဆုိတာ ပရိယု႒ာနအဆင့္အထိေတာင္ ေရာက္မလာၾကေတာ့ပါဘူး။
လက္ေတြ႔အကုသုိလ္လုိ႔ဆုိရမဲ့ ဒုစ႐ုိက္အကုသုိလ္ကံေတြထဲမွာလည္း ပၪၥာနႏၲရိ ယကံႀကီးငါးပါး မရွိၾကပါဘူး။ က်န္တဲ့အကုသုိလ္ဒုစ႐ုိက္ေတြနဲ႔မကင္းႏုိင္ၾကဘူးဆုိေပမယ့္လည္း တစ္ေန႔တာကုိ စာ ရင္းခ်ဳပ္လုိက္ရင္ ကုသုိလ္ကမ်ားပါ တယ္။ ေရမ်ားတဲ့အခါ ဆားကအတုံးအခဲအျဖစ္ မ တည္ႏုိင္ဘဲ ေရထဲမွာပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားသလုိ ကုသုိလ္ကမ်ားတဲ့အတြက္ အကုသိုလ္ဟာလည္း သိပ္သည္းဆဒီဂရီအျပည့္မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ အပါယ္ဒုဂၢတိကို ပစ္ခ်ႏုိင္ေလာက္ ေအာင္ စြမ္းအားမရွိၾကေတာ့ပါဘူး။
”ဒါျဖင့္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာေတြ တစ္ေနကုန္ဟုိေျပာဒီေျပာ၊ ဟုိဟာလုပ္ဒီဟာ လုပ္နဲ႔ ဘယ္လုိကုသိုလ္ေတြမ်ား မ်ားေနၾကတုန္းဗ်ာ”ဆုိရင္ေရာ၊ ဘယ္ႏွယ္ေျပာရပါ့။
အဲ- အဲဒါလည္းအေရးႀကီးျပန္တယ္၊ အေရးႀကီးလုိ႔ ထပ္ေျပာလုိက္ဦးမယ္ေနာ္၊ စကားေတြကလည္း ထပ္ လုိက္ထားလုိ႔ အျပစ္တင္ မေစာလုိက္ၾကပါႏွင့္။
မွတ္ထားၾကပါ (ဒါ- ဆရာႀကီးေလသံလုပ္လုိက္တာမဟုတ္ပါဘူး၊ အေၾကာက္မ ႀကီးေစခ်င္လုိ႔ အားေပးတုိက္တြန္းလုိက္တာပါ)။
ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ လုိက္နာက်င့္သုံးၾကရတဲ့ ကုသုိလ္ကံဆုိတာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္လုိက္ ရင္ သုံးမ်ဳိးပဲရွိပါတယ္။ ဒါကို အားလုံးလုိလုိ ကေလးပါမက်န္သိလည္း သိၿပီးသားမ်ား ပါ တယ္၊ ”မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္ စိတ္ကုိထား”ဆိုတဲ့သုံးခ်က္ပါပဲ။
အဲဒီသုံးခ်က္ထည္းမွာ မေကာင္းမႈကုိ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ေရွာင္ၾကဥ္ေနရင္ သီလ ကုသုိလ္ရပါတယ္၊ ေကာင္းမႈ ကုိေဆာင္ဆုိတာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ရဲ႕ေန႔စဥ္က်င့္ ဝတ္ျဖစ္တဲ့ ဆြမ္း၊ပန္း၊ေရခ်မ္းကပ္လွဴျခင္းစတဲ့ လွဴဒါန္းမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးက ဒါနကုသုိလ္ေပါ့၊ ရတနာသုံးပါးဂုဏ္ကိုဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့တာ၊ ေမတၱာပုိ႔တာ၊ ပြားတာတုိ႔က သမထ ဘာ ဝနာကုသုိလ္ေပါ့၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထားဆိုတာကေတာ့ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼတုိ႔ကုိ ”ျဖစ္ၿပီးပ်က္ ေနတဲ့ တရားမ်ားသာျဖစ္တယ္၊ တြယ္တာတပ္မက္စရာမဟုတ္”လုိ႔ သေဘာေပါက္ ေအာင္ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္ပြားမ်ားေနတဲ့ ဝိပႆနာဘာဝနာ ကုသုိလ္ေပါ့။
အဲဒီေတာ့ သီလကုသိုလ္တစ္ခုခ်င္းစီနဲ႔ပဲ တုိက္ၿပီးစစ္ေဆးၾကည္ပါ၊ လြန္ၾကဴးေန ခ်ိန္နဲ႔ ေရွာင္ၾကဥ္ေစာင့္စည္း ေနခ်ိန္ ဘယ္ဟာကမ်ားသလဲ။ ”လြန္ၾကဴးရင္း ဆားတုိး၊ ေရွာင္ၾကဥ္ရင္ ေရတုိး”ဆုိတဲ့ ေလာဏကပလႅသုတ္လာ ေဒသနာ နည္းအတုိင္း ေျပာရ ရင္၊ ဆားနဲ႔ေရ ဘယ္ဟာကမ်ားေနသလဲစဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရမွာေပါ့။ တစ္ေန႔လုံးမွာ လြန္ ၾကဴးမိတဲ့ သီလပ်က္အကုသုိလ္ေတြထက္ ေစာင့္စည္းေရွာင္ၾကဥ္ေနတဲ့ သီလေစာင့္ ကုသုိလ္ေတြကမ်ားေနတယ္ဆုိတာ သေဘာ ေပါက္ေလာက္ၾကမွာပါ။
ဒီလုိဆုိရင္ ”ကြၽန္ေတာ္မ်ဳိးတုိ႔ ေသသင့္သလား၊ ရွင္သင့္သလား၊ ကြၽန္ေတာ္မ်ဳိး တုိ႔ဟာ အပါယ္ေဘးနဲ႔နီးသူေတြ လား၊ ေဝးသူေတြလား၊ ကုိယ္ပုိင္ဥာဏ္နဲ႔ ကုိယ္တိုင္ဆုံး ျဖတ္ပါ၊ သူမ်ားပါးစပ္ေနာက္ေမွ်ာလုိက္ေနရင္ေတာ့ သံသရာ ေရစုန္ေမ်ာလုိ႔မဆုံးျဖစ္ ေနရလိမ့္မယ္။
ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္ဆုိတာ ”ပဋိေသာတဂါမိ”ဆုိတဲ့အတုိင္း သံသရာ ေရဆန္ကူးတဲ့တရားသာျဖစ္တယ္၊ ေရစုန္ေမ်ာတဲ့တရားမဟုတ္ဘူးဆုိတာ ၾကပ္ၾကပ္သတိထားၾကဖုိ႔ပါ။
အားလုံးအပါယ္ေဘးနဲ႔ေဝးၾကပါေစ။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၃ဝ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ ‘ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္’၏ (၆၉) ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔ အမွတ္တရလက္ေဆာင္အထူးေဆာင္းပါးအျဖစ္ ေဖာ္ျပလိုုက္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ေကာင္းလိုက္တဲ့ေဆာင္းပါးျကီး။ ပညာျကီးလွပါသည္။
သာဓုပါ အရွင္ဘုရား။ ဘုရားသားေတာ္ေတြက ရဟန္းတရားေဟာတာ ပိုၿပီး ဆီေလ်ာ္ပါတယ္ ဘုရား။ တၿခားအလုပ္က လူေတြလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ တရားေဟာတာက်ေတာ႔ လူဝတ္နဲ႔ ဆိုရင္ သိပ္မဆီေလ်ာ္သလိုပဲ ဘုရား။ တခ်ိဳ႕ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ သကၤန္းေတာ္ကို ၿခံဳထားသူေတြလည္း ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္တာေတြေၿပာတာ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေတြ ေၿပာတာလည္း ရွိပါတယ္ ဘုရား။