၀င္းေအာင္ႀကီး – ၁၉၂၀၊ ၁၉၃၆ ႏွင့္ယခု ေက်ာင္းသားသပိတ္
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၄
ျမန္မာျပည္မွာ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ပညာေရးစနစ္ကို မေက်နပ္၍ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပထမ ေကာလိပ္သပိတ္ေပၚခဲ့၏။ ကိုဘဦးႏွင့္ ေက်ာင္းသား ၁၀ ေယာက္က ေခါင္းေဆာင္ကာ ရန္ကုန္ယူနီဗာစတီ၊ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ေပၚလာမည့္ ရန္ကုန္တကၠသိုိလ္တြင္ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းေပးရသည္။ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားေတြထဲက သခင္ျမ၊ ဦးထြန္းေဖ စသူတို႔ ေပၚထြက္လာ၏။
ဆရာႀကီး ဦးလြန္း (သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း)၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ တို႔ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ိဳးသားေကာ္လိပ္ ဖြင့္ဖို႔ျပင္ဆင္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားေပၚလာၿပီး၊ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးမ်ားကိုယ္တိုင္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ပါ၀င္လာသည္။ ဥပမာ ဦးရာဇတ္ (မႏၱေလး) ဦးဘ၀င္း (ေရနံေခ်ာင္း)။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရပ္တည္လာခဲ့ႏိုင္ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရလက္ထက္ ျပည္သူပိုင္သိမ္းလိုက္ေတာ့မွ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားရ၏။
၁၉၃၆ ခု၊ တကသ အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွ Hell Hound at large ေဆာင္းပါးရွင္ ဘယ္သူလဲဆိုတာ ထုတ္မေျပာလို႔ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကို အေရးယူရာကေန ဒုတိယ ေကာလိပ္သပိတ္ေပၚခဲ့၏။ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားေတြထဲက ကိုေအာင္ဆန္း (အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး)၊ကိုႏု (ျမန္မာျပည္၏ ပထမဆံုး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္)၊ ကိုလွေဖ (လက်္ာ ဖရီးမင္း စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုသူ)၊ ကိုသိန္းေဖ (ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီမွ ပထမဆံုး ကြန္ျမဴနစ္၀န္ႀကီး)၊ ကိုသာလွ (ပါေမာကၡခ်ဳပ္)၊ ကိုတီကလစ္ (ေလတပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္)၊မအမာ (လူထု) စသျဖင့္ ေနာင္အထင္ကရ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။
သပိတ္ က်ယ္၀န္းသြား၍ ႏိုင္ငံအႏွံံ႔ ေပၚထြက္လာေသာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား ညီလာခံက်င္းပကာ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဖြဲ႕စည္းေသာအခါ၊ ကိုရာရွစ္က ဥကၠဌျဖစ္လာ၏။ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲအတြက္ အေရးႀကီးအခန္းကပါ၀င္ခဲ့ အေထာက္အကူျပဳခဲ့၏။
ဤေဆာင္းပါးတိုေလးတြင္ ေနရာမေပးႏိုင္၍ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ခ်န္ထားခဲ့ရသည္။ ပိုၿပီးသိခ်င္လွ်င္ ရွာဖတ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။
လက္ရွိပညာေရး အေပၚမေက်နပ္၍ ေမွာက္ေနေသာ လက္ရွိသပိတ္အေျခအေနကိုေတာ့ စာဖတ္သူတို႔ ေလာက္သာသိလို႔ အခ်က္အလက္မ်ား ေရးဖို႔မလိုပါ။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ အမ်ိဳးသားေရးကိုပါ ဂယက္ရိုက္ေစၿမဲမို႔ ယေန႔ျမန္မာျပည္က လူေတြႏွင့္ဆက္စပ္ေတြးၾကည့္ၾကရေအာင္။
ဘယ္ကိုေလွ်ာက္လို႔ ဘယ္ကိုေရာက္မွန္းမသိႏွင့္ လမ္းေပ်ာက္ေနသူမ်ား၊ မိႈင္းမိေန၍ ခိုင္းသမွ်လုပ္ေနၾကသူမ်ား၊ ရည္မွန္းခ်က္မရွိ၍ ေ၀ေလေလႏွင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနသူမ်ား၊ ကုိယ့္ထမင္းကိုယ္စားၿပီး ႀကီးေတာ္ႏြားေက်ာင္းေနၾကသူမ်ား စသျဖင့္ အိပ္မႈန္စံုမႊား ျမန္မာျပည္သူမ်ာ ႏိုးထလာေရး ခြတ္ေဒါင္းနီတို႔၏ စဥ္အလာႏွင့္အညီ ယခုေက်ာင္းသပိတ္က တပ္လွန္႔ေပးႏိုင္လွ်င္ ေကာင္းေလစြဟု ေမွ်ာ္လင့္မိေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။
က်ေနာ္ ၀င္းေအာင္ႀကီးပါ၊
၂၀၁၄ ခု၊ နို၀င္ဘာလ ၁၆ ရက္ (အမ်ိဳးသားေန႔)။
ဓာတ္ပုံ – Irrawaddy News Online – htttp://irrawaddy.org
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
