စံလွႀကီး – လူတပိုင္း ဘီလူးတပိုင္းတို႔ရဲ႕ ရာဇဝင္ႏွင့္ ေသြးမစြန္းေသာ ရာဇပလႅင္ (၂)

ႏွင္းဆီစစ္ပြဲ ကာလအတြင္းမွ တတိယေျမာက္ ရစ္ခ်က္ဘုရင္သည္ သူထီးနန္းရေရးအတြက္ လူေပါင္းမ်ားစြာကို ကြပ္မ်က္ခဲ့ရံုမက သူ႕အရင္ နန္းတက္ရမည့္ ေနာင္ေတာ္ရင္း ျဖစ္သူကို သစၥာေဖာက္မွဳျဖင့္ လုပ္ၾကံစြပ္စြဲခဲ့ၿပီး ဝိုင္အရက္ပံုးၾကီးထဲတြင္ ႏွစ္သတ္ခဲ့သည္။ ေနာင္ေတာ္ဘုရင္ နတ္ရြာစံၿပီးေနာက္  ၁၂ ႏွစ္သားမွ်သာ ရွိေသးေသာ တူေတာ္ ဘုရင္ေလးႏွင့္ မင္းသားေလးမ်ားကို အက်ဥ္းေထာင္ထဲတြင္ ဖမ္းထားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ မင္းသားေလးမ်ား အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ လည္ပင္းညႇစ္သတ္ၿပီး(လူသတ္သမား ေစလႊတ္၍) အေလာင္းမ်ားကို အုတ္ပံုေအာက္တြင္ ျမႇဳပ္ထားခဲ့ရာ ဒုတိယေျမာက္ ခ်ားလ္ဘုရင္ လက္ထက္က်မွ အရိုးမ်ားကို ေတြ႕ၾကရသည္။ တူေတာ္ ဘုရင္ေလး၏ ေဆြမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အေျခြအရံမ်ား အားလံုးကို ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ျပိဳင္ဘက္ ဟင္နရီတ်ဴဒါ၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ တိုက္ပြဲတြင္ က်ဆံုးခဲ့ရၿပီး သူ႕အေလာင္းကို ဝတ္လစ္စလစ္ ခၽြတ္ကာ ၿမင္းေပၚတင္ၿပီး ၿမိဳ႕ကို လွည့္ပတ္ ျပသည္ကို ခံခဲ့ရသည္။

သတၱမေျမာက္ ဟင္နရီအျဖစ္ နန္းတက္ခဲ့ေသာ ဟင္နရီတ်ဴဒါကလည္း ေယာ႔မင္းဆက္မွ ထီးနန္းကို ဆက္ခံပိုင္ခြင္႔ရွိသူ အားလံုးကို သုတ္သင္ခဲ့သည္။

(ဤစာရင္းထဲ ပါေသာ ဘုရင္မ်ားအနက္ အခ်ိဳ႕မွာ အတုယူဖြယ္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လူေတြရဲ႕ အာဏာနဲ႔ ပတ္ သတ္ရင္ အသိစိတ္ေပ်ာက္သြားၾကပံုကို အဓိကေျပာလိုသျဖင့္ သူတို႔၏ အျခားလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ခ်န္လွပ္ခဲ့ပါသည္။ ဘယ္ႏိုင္ငံ ဘယ္ လူမ်ဳိး ဆိုတာထက္ လူမွန္သမွ် အာဏာ႐ူး တတ္ၾကသည္ဆိုေသာအခ်က္ကို ျမင္ေစလိုသည္။)

ကိုယ္႔အနီးအနား ပတ္ဝန္းက်င္မွလူေတြကို ၾကည့္လွ်င္လည္း ဒီလိုသေဘာေတြကို အမ်ားအျပားေတြ႕ရသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ရွည္လ်ားေသာ သမိုင္းေၾကာင္းကို မၾကည့္ပဲ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေသာ မဂိုမင္းဆက္ကိုၾကည့္လွ်င္ပင္ ထီးနန္းရေရးအတြက္ ေဆြမ်ဳိးအရင္းေတြ အေတာ မသတ္ ေအာင္ တိုက္ၾက ခိုက္ၾက လုပ္ၾကံၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ခ်စ္သူ႕ဗိမာန္ဟု ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ နာမည္ၾကီးေသာ တက္ဂ်မဟာ သင္းခ်ဳႋင္းဂူအား တည္ေဆာက္ခဲ့သူ မဂိုဘုရင္ ရွားဂ်ဟန္းအား သူ၏ သားေတာ္ ေအာ္ရန္ဇစ္ (Aurangzeb) က ေသသည္အထိ အက်ဥ္းခ်ထားခဲ့ၿပီး ခမည္းေတာ္ နန္းလ်ာထားခဲ့သည္႔ ေနာင္ေတာ္ရင္း ျဖစ္သူကို ဖမ္းဆီးကာ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနရွာေသာ တူေတာ္ မင္းသားေလး ေရွ႕ေမွာက္တြင္ပင္ ရက္စက္စြာ ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္။ အျခား ညီေတာ္ ေနာင္ေတာ္မ်ားကိုလည္း ထိုသို႔ပင္ ရွင္းလင္းခဲ့သည္။ မဂိုဘုရင္ ရွားဂ်ဟန္းသည္လည္း သူ႕ခမည္းေတာ္ကို ပုန္ကန္ဖူးသည္ဟု ဆိုသည္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရွည္လ်ားလွေသာ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္လည္း ဒီလို အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ဒုနဲ႔ေဒးပင္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ဘုရင္ဧကရာဇ္ျဖစ္သည္႔ ခ်င္ရွီဟြမ္တီသည္ ကြန္ျဖဴးရွပ္၏ က်မ္းဂန္မ်ားကို မဖတ္႐ႈရဟု အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ၿပီး စာေပက်မ္းဂန္မ်ားစြာကို မီးတင္႐ႈိ႕ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ စာ ေပပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ကြန္ျဖဴးရွပ္က်မ္းမ်ားကို စုေဆာင္းထားသူမ်ားကို အရွင္လတ္လတ္ ေျမျမႇဳပ္ကြပ္မ်က္ခဲ့ရာ လူမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ ကမၻာ႔သမိုင္း၏ ပထမဆံုးႏွင့္ အျပင္းထန္ဆံုးေသာ ဆင္ဆာဥပေဒႀကီးဟုပင္ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့သည္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ျဖစ္ေသာ ခ်င္မင္းဆက္တြင္ပင္ ႐ံုက်န္းဧကရာဇ္ (Yongzheng Emperor) သည္ နန္းတက္စတြင္ သူ၏ ညီေတာ္ ေနာင္ေတာ္ ၆၀ ေက်ာ္အနက္ သူ႕ထီးနန္းအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိသည္ဟုထင္ရသူအားလံုးကို ကြပ္မ်က္ခဲ့ရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံကို ၾကည့္လွ်င္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ ဆိုတာ ေတြ႕ရလိမ္႔မည္။ ရင္ခြင္ပိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ရသူ မယ္ေတာ္ရင္းက သားေတာ္ ဘုရင္ကေလးကို ျပန္ၿပီး လုပ္ၾကံတာကိုလည္း ထိတ္လန္႔ဖြယ္ ေတြ႕ရသည္။ တခါတရံ အသည္းႏွလံုးထဲမွ မလုပ္ရက္ပဲႏွင့္ အာဏာ၏ဆြဲအားကို မလြန္ ဆန္ႏိုင္လို႔ လုပ္ရတာေတြ ရွိသည္။ အာဏာေၾကာင့္ မလုပ္သင့္မွန္း သိေပမယ့္ လုပ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိသည္။

လက္ရိွစိုးစံေနသည့္ မင္းဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္သည္႔ ပထမေျမာက္ ရာမဘုရင္လည္း သူႏွင့္ ညီေနာင္ရင္းတမွ် ခ်စ္ခင္ေသာ ထိုင္း ဘုရင္ႏွင့္ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ား ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ားအားလံုးကို ကြပ္မ်က္ၿပီး နန္းတက္ခဲ့ရသည္။ ထိုဇာတ္လမ္းေလးဆိုလွ်င္ လူ ေတြ၏ အာဏာမက္ေသာသဘာဝကို ေပၚလြင္ေစသည္သာမက ျမန္မာေတြနဲ႔ေတာင္ပတ္သက္ေနသျဖင့္ ေနာက္ခံသမိုင္းေလးကို ျပည့္ ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပပါမည္။

ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာဘုရင္၏တပ္မ်ားက ထိုင္းႏိုင္ငံ (ထိုစဥ္က ထိုအမည္မတြင္ေသး) ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ တပ္ေတြ ဦးတည္ခ်ီတက္ေနတာက တည္ေထာင္ကာစ ဗန္ေကာက္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး အယုဒၶယမွာ ထုိအခ်ိန္တြင္ မရွိေတာ႔ေပ။ ျမန္မာဘုရင္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္က ပဏၰာဆက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ သိမ္းသြင္းရန္ႏွင့္ တည္ေထာင္ကာစအခ်ိန္မွာပင္ ေနာက္ေနာင္ မလွန္ဝံ႔ေအာင္ ဦးခ်ဳိးထားရန္ ဆိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္မည္ဟု ယူဆပါသည္။

ျမန္မာတပ္မ်ားကိုဦးေဆာင္ခ်ီတက္လာသူက မဟာသီဟသူရ ဦးသာ ျဖစ္သည္။ ဦးေအာင္ေဇယ်၏ ျမင္းရည္တက္သူရဲေကာင္းျဖစ္ၿပီး နာမည္ေက်ာ္ စစ္သူၾကီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မဟာသီဟသူရမွာ မင္းဆက္ သံုးဆက္လံုး အမႈထမ္းေဆာင္ခဲ့သျဖင့္ ထိုအခ်ိန္တြင္ အသက္ အရြယ္ ၾကီးရင္႔လွျပီ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းရာဇဝင္မ်ားတြင္ပင္ အသက္အရြယ္ ၾကီးရင့္လွျပီျဖစ္ေသာ မဟာသီဟသူရဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မဟာသီဟသူရ ဦးေဆာင္လာေသာ ၿမန္မာတပ္မ်ားကို ထိုင္းစစ္သူၾကီး ခ်က္ကရီက ခုခံတိုက္ခိုက္ပါသည္။ ခ်က္ကရီက အသက္ ၃၉ ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။ ၿမန္မာရာဇဝင္တြင္ မဟာသီဟသူရ၏ စစ္ေရး အစီအမံမ်ားကို လက္ေအာက္ဗိုလ္မ်ား လိုက္နာမွဳ အားနည္းသျဖင့္ မေအာင္ၿမင္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ျမန္မာတပ္မ်ားမွာ  ပိႆေလာက္ၿမိဳ႕သို႔ (ယခု ပစၥႏုေလာက္ဟု ထင္ပါသည္) ေရာက္ရွိေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာဘုရင္ နတ္ရြာစံေလသည္။ ေနာက္တက္လာေသာ ဘုရင္သစ္က ျမန္မာတပ္မ်ားကို တပ္ေခါက္ၿပီး ျပန္လာရမည္ဟု အမိန္႔ေပးသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ စစ္သူၾကီး မဟာ သီဟသူရက ထိုင္းစစ္သူၾကီး ခ်က္ကရီကိုေတြ႕လိုသျဖင့္ ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ၿပီး စစ္သူၾကီးႏွစ္ဦးက ျမင္းကိုယ္စီျဖင့္ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲၿပီး ေတြ႕ၾကသည္။

ႏွစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ လက္ေဆာင္မ်ားလဲလွယ္ၾကၿပီးေနာက္ မဟာသီဟသူရက ခ်က္ကရီ၏အရည္အခ်င္းမ်ားကို ခ်ီးက်ဴးၿပီး ျမန္မာတို႔ ထိုင္းကို အႏိုင္ယူေသာေန႔ရက္မ်ား ကုန္ဆံုးခဲ့ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ခ်က္ကရီ၏ ထူးျခားေသာ စြမ္းရည္မ်ားေၾကာင္႔ တေန႔တြင္ ဘုရင္ျဖစ္လာ လိမ္႔မည္ဟု ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုင္းရာဇဝင္တြင္ မဟာသီဟသူရက ထိုစကားကို ဘုရင္ႏွင့္ ခ်က္ကရီၾကား ျပႆနာ ျဖစ္ေစရန္ ေျပာၿခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထို႔အခ်ိန္မွစၿပီး ထိုစကားတခြန္းေၾကာင္႔ပင္ ခ်က္ကရီ၏ ရင္ထဲသို႔ အလြန္ၾကီးမားေသာ ရည္မွန္းခ်က္ၾကီး ေရာက္သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ေနာက္ငါးႏွစ္ေလာက္ အၾကာတြင္ ပုန္ကန္မႈျဖစ္ၿပီး ထိုင္းဘုရင္ နန္းက်သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ခ်က္ကရီမွာ ကေမၻာဒီးယားကို ဝင္တိုက္ လ်က္ ရိွသည္။ သတင္းၾကားၾကားခ်င္း ဗန္ေကာက္သို႔ တပ္ႏွင့္ အျမန္ျပန္လာသည္။ ပုန္ကန္သူက ခ်က္ကရီကို ထီးနန္းအပ္သည္။ အမွန္မွာ ထိုင္း ဘုရင္ ဖရာေက်ာက္သက္ဆင္ (P’raya Taksin) ႏွင့္ ခ်က္ကရီမွာ စစ္အတူတိုက္ခဲ့ၾကၿပီး ညီေနာင္ရင္းတမွ် ခ်စ္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုင္း ဘုရင္က ခ်က္ကရီကို ေပးထားသည့္ဘြဲ႕ကလည္း ဘုရင္ဘြဲ႕ပါပဲ။ သူ အျမန္ျပန္လာတာလည္း တကယ္ေတာ႔ ဘုရင္ကိုကယ္ဖို႔ျဖစ္ဟန္တူ သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ထဲအာဏာေရာက္လာေတာ႔ သူလည္းမေနႏိုင္ေတာ႔။ ဘုရင္ကို လူသတ္သမားမ်ားလက္သို႔ ထည့္လိုက္ရေတာ့ သည္။

ဘုရင္ကို ေခၚသြားၾကခ်ိန္တြင္ သူက နန္းေတာ္ေပၚမွ လွမ္းၾကည့္ကာ မ်က္ရည္မ်ား က်ေနခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ဘုရင္က သူ႕အခ်စ္ဆံုး စစ္သူၾကီးကို ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ ေတြ႕လိုေၾကာင္း ခြင္႔ေတာင္းသည့္အခါ ခ်က္ကရီမွာ စကားပင္ မေျပာႏိုင္သျဖင့္ မ်က္ရည္လည္ရြဲႏွင့္ လက္သာ ခါျပရသည္ဟု ဆိုသည္။ သူလည္း ပထမ ရာမမင္း အျဖစ္ နန္းတက္ေလသည္။ (မဟာသီဟသူရက ခ်က္ကရီ မင္းျဖစ္လိမ္႔မည္ဟု ေျပာခဲ့သည္ဆိုေသာစကားမွာ ၿမန္မာရာဇဝင္တြင္ မဖတ္ခဲ့ဖူးပါ။ ဇာတ္လမ္းေလးမွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ျဖစ္သျဖင့္ ထိုင္းရာဇဝင္တြင္ ေရး ထားသည္ကို ၿမန္မာရာဇဝင္ႏွင့္ ျပန္တိုက္ၾကည္႔ကာ ေဖာ္ျပၿခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

အာဏာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ လူေတြ ဘယ္ေလာက္႐ူးၾကသလဲဆိုတာ ဒီေလာက္ဆို သိသာေလာက္ျပီ ျဖစ္သည္။ တကယ္ကို လူမ်ိဳးမေရြး ဘာ သာမေရြး အသက္အရြယ္မေရြး အားလံုးနီးပါး႐ူးၾကတာ ျဖစ္သည္။ လူအတန္းအစား မခြဲျခားပဲ ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကသေလဆိုတဲ႔အတိုင္း ျဖစ္ သည္။ အလိုေၾကာင္႔ ေလးလြန္းလို႔ အလိုေလးလို႔တရတဲ႔လူေတြပဲ မဟုတ္လား။ အာဏာေၾကာင္႔ စိတ္မေဖာက္ျပန္ပဲ ထိန္းႏိုင္သူ ခြၽင္းခ်က္ အနည္းစုေတာ႔ ရွိပါသည္။ ရွားေတာ႔ အလြန္ရွားသည္။ အားလံုးနီးပါးေလာက္ေတာ႔ လူစိတ္ေပ်ာက္ၿပီး လူတပိုင္း ဘီလူးတပိုင္းေတြ ျဖစ္ ကုန္ၾကသည္။ ရာဇပလႅင္ေတြမွာ ေသြးေတြ စြန္းေနခဲ့သည္။

ဒါေတာင္ ယခုစာရင္းထဲမွ ဘုရင္ ဘုရင္မမ်ားမွာ မဟာတပ္ေခၚရမည္႔ The Great ဘြဲ႕ရသူ အမ်ားစုႏွင့္ ကိုယ္႔ပတ္ဝန္းက်င္ ႏိုင္ငံေတြက နာမည္ၾကီးသူမ်ားသာ ေရြးထုတ္ထားၿခင္း ျဖစ္သည္။ အျခား နာမည္ မၾကီးသူမ်ားလည္း ဒီလို အျဖစ္ေတြ ရွိမွာ ေသခ်ာသည္။ သားအမိ သားအဖ ညီအကို ေမာင္ႏွမ တူဝရီး လင္မယား ေသအတူ ရွင္မကြာ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ စသည္ျဖင့္ အရင္းခ်ာဆံုး လူမ်ား လူ႕အသည္းႏွလံုးတြင္ အခ်စ္ဆံုး ဆိုသူမ်ား အေပၚေတာင္ လုပ္ရက္ေသးလွ်င္ က်န္တစိမ္းလူ ဆိုလွ်င္ေတာ႔ ဆိုစရာ မရွိေတာ႔ေပ။

ဟိုေခတ္တုန္းက ဘုရင္ေတြ ဘုရင္မေတြကေတာ႔ အာဏာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဒီလို ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္တတ္တယ္ ဆိုေတာ႔ အခုေခတ္ အာဏာရွင္ေတြေရာ ဆိုလွ်င္ အားလံုး သိၿပီးသည္႔အတိုင္း ထူးမျခားနားပါပဲ။

ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ ေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ထားသည္႔ ဇာတ္လမ္းရွိသည္။ အီရတ္ အာဏာရွင္ေဟာင္း သြားေလသူ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္လည္း သူ႕သားမက္ကို သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည္။ အျပစ္မွာ သူ႕မေကာင္းေၾကာင္း ေျပာမိလို႔ ျဖစ္သည္။ စတာလင္က သူ႕ေခတ္တြင္ သတ္မိန္႔ေပးၿပီး သတ္ခဲ့သည္မွာ လူသန္းသံုးဆယ္ေက်ာ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေမာ္စီတုန္းလည္း သူ႕ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေဟာင္းမ်ား အပါအဝင္ လူသန္းႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္ သတ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ စတာလင္တို႔ သတ္လိုက္သည္မွာ သူ႕ေခတ္က ၿမန္မာျပည္ လူဦးေရထက္ေတာင္ ေက်ာ္ေနသည္။

သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္ ကြာသည္မွာ ဘုရင္စနစ္က ဥပေဒေတာင္မရွိပဲ ဘုရင္၏ ႏႈတ္မိန္႔ျဖင့္ ၿပီးႏိုင္သည္။ အာဏာ ရွင္စနစ္က်ေတာ႔ လူၾကားေကာင္းေအာင္ အေၿခခံ ဥပေဒေတြ ဘာေတြနဲ႔ ၾကည္႔ေပ်ာ္႐ႈေပ်ာ္ ျဖစ္ေအာင္ မ်က္ႏွာဖံုး စြပ္ေပးရသည္။ ဥပေဒ ရွိေပမယ္႔ သိပ္မထူးပါ။ အၾကြင္းမဲ႔ အာဏာကို သံုးႏိုင္ၿပီး ဥပေဒက ဟန္ျပသာ ျဖစ္သည္။ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္က ကမၻာေပၚတြင္ မရိွေတာ႔ျပီ ျဖစ္ရာ ကိုယ္တေယာက္တည္း ထူးခၽြန္ၿပီး သံလ်က္ၾကီးကိုင္ကာ မင္းေၿမွာက္တန္ဆာေတြ ဝတ္ၿပီး အပ်ိဳေတာ္ေတြ လာေစ ဆိုၿပီး လုပ္ရတာ မလြယ္ေတာ႔သျဖင့္ ဥပေဒ မ်က္ႏွာဖံုး စြပ္ေပးၿခင္းပါပဲ။ ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႕အာဏာရွင္မ်ားဆိုလွ်င္ အိမ္မွာ မင္းခမ္းမင္းနားအတိုင္း ေျပာဆိုသည္ဟု သတင္းၾကားရသည္။ သမီးေတာ္ေလးတို႔ မယ္ေတာ္ၾကီးတို႔ အေခၚအေဝၚေတြနဲ႔ ေျပာၾက ဆိုၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

ဒီမိုကေရစီ မိခင္ႏိုင္ငံဟုဆိုႏိုင္ေသာ အဂၤလန္တြင္လည္း ဒီမိုကေရစီ မက်င္႔သံုးမီ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ လက္ထက္တြင္ နန္းလုပြဲေတြ လုပ္ၾကံသတ္ၿဖတ္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ပထမေျမာက္ ခ်ားလ္ဘုရင္ လက္ထက္(၁၆၀၀-၁၆၄၉) တြင္ ဘုရင္က ထံုးစံအတိုင္း သက္ဦးဆံပုိင္ စနစ္ျဖင့္ အာဏာကို အၾကြင္းမဲ႔ သံုးလိုသည္။ ပါလီမန္က ဘုရင္၏ အၾကြင္းမဲ႔ အာဏာကို ကန္႔သတ္လိုသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ပါလီမန္ တပ္မ်ားႏွင့္ ဘုရင္႔ ၾသဇာခံတပ္မ်ား စစ္ျဖစ္ၾကရာ ဘုရင္႔ဘက္မွ မင္းေဆြစိုးမ်ိဳးႏွင့္ သူေဌးသူၾကြယ္မ်ား ပါဝင္ၿပီး ပါလီမန္ဘက္မွ ျပည္သူလူထုက ပါဝင္ခဲ့သည္။ အစပိုင္းတြင္ ဘုရင္ အေရးသာေသာ္လည္း ပါလီမန္ဘက္မွ ေအာ္လီဗာ ကရြမ္းဝဲလ္ကဲ႔သို႔ေသာ စစ္သား ေကာင္းမ်ား ပါဝင္ၿခင္းေၾကာင္႔ ဘုရင္အေရးနိမ္႔ေလသည္။ ပါလီမန္ဘက္က ကရြမ္းဝဲလ္သာ မပါခဲ့လွ်င္ ပါလီမန္ အင္အားစု အႏိုင္ရရန္ မလြယ္ဟု ဆိုသည္။

ပထမေျမာက္ ခ်ားလ္ဘုရင္လည္း ေသဒဏ္ေပးခံရသည္။ အဂၤလန္ထီးနန္းတြင္ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ အျဖစ္ ေသြးစြန္းၿခင္း ျဖစ္သည္။ ကရြမ္းဝဲလ္ ဦးေဆာင္ၿပီး ပါလီမန္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စသည္။ အခက္အခဲမ်ားစြာ ေတြ႕ရသည္။ ဘာေၾကာင္႔လဲ ဆိုေတာ႔ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္က ေရွ႕က သြားဖူးသူ မရွိေသးပဲ ကိုယ္႔လမ္းကိုယ္ထြင္ ရေသာေၾကာင္႔ ျဖစ္ပါသည္။ ကရြမ္းဝဲလ္သည္ မလႊဲမေရွာင္သာ အာဏာကို သံုးရလွ်င္လည္း အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၏ အက်ိဳးအတြက္သာ သံုးခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ၾကိဳးစား သံုးစြဲခဲ့ၿပီး အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၏ အက်ိဳးကိုသာ ၾကည္႔ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ကရြမ္းဝဲလ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ အဂၤလန္မွာ အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေစရန္ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ေနခဲ့သည္။

ပါလီမန္က ကရြမ္းဝဲလ္ကို ဘုရင္အျဖစ္ မင္းေၿမွာက္ေသာ္လည္း သူက ၿငင္းဆိုခဲ့သည္။ ဒီအခ်က္တြင္ေတာ႔ အမွန္တကယ္ ခ်ီးက်ဴးဖို႔ ေကာင္းသည္႔ အာဂလူပဲဟု ထင္ပါသည္။ လူတိုင္းနီးပါး တပ္မက္သည္႔ စည္းစိမ္ကို ရတာေတာင္မွ ၿငင္းဆိုရဲသည္။ သူေျပာခဲ့တာက “ဧကရာဇ္မင္း ဟူေသာ ဘြဲ႕ျဖင့္ ဤအစိုးရကို ကၽြႏု္ပ္ ဦးေဆာင္ၿခင္း မျပဳႏိုင္။ ဤသည္မွာ ၾကီးမား ခက္ခဲလွေသာ တာဝန္ၾကီးအတြက္ ကၽြႏ္ုပ္၏ အေၿဖ ျဖစ္သည္” ဟူ၏။ သူေျပာခဲ့သည္႔ မူရင္းစကားမွာ “I cannot undertake this Government with that title of king; and that is my answer to this great and weighty business” ျဖစ္သည္။

ကရြမ္းဝဲလ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားမွာ သူ႕ေခတ္ သူ႕အခါ အေၿခအေနအရ အေကာင္းဆံုး မဟုတ္ႏိုင္ေစကာမူ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ယခု အေၿခအေနသို႔ ေရာက္ေစခဲ့ရာတြင္ သူသာ အခရာ ျဖစ္သည္ ဆိုသည္႔ အခ်က္ကိုကား မၿငင္းႏိုင္ေပ။

စာေရးသူ ေတြးမိသေလာက္ သူသာ မင္းစည္းစိမ္ကို လက္ခံခဲ့လွ်င္ အဂၤလန္သမိုင္း သာမက ကမၻာ႔သမုိင္းပါ တမ်ိဳးတဖံု ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထိုအခ်ိန္က ဥေရာပတြင္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ အားေကာင္းဆဲ ျဖစ္ၿပီး ထိုၾကားထဲကမွ အဂၤလိပ္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီက ေဖာက္ထြက္လာၿခင္း ျဖစ္သည္။ အဲဒီကမွ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ အေမရိကတြင္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္ထြန္းမွဳကို အက်ိဳးျပဳခဲ့ၿပီး ကမၻာအရပ္ရပ္သို႔ ျပန္႔သြားခဲ့သည္။

ကရြမ္းဝဲလ္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ပထမ ခ်ားလ္ဘုရင္၏ သားေတာ္ ဒုတိယ ခ်ားလ္ဘုရင္ နန္းတက္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ ကရြမ္းဝဲလ္၏ ရုပ္ၾကြင္းကို ျပန္ေဖာ္ကာ တံစက္ၿမိတ္မွာ ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး လက္စားေခ်တဲ႔ လုပ္ရပ္ကပဲ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္က အေရးနိမ္႔တာကို ဝန္ခံသလို ျဖစ္သြားပါေတာ႔သည္။ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ကုိ ျပန္ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လုပ္တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ မလြယ္ေတာ႔ပါ။ ကရြမ္းဝဲလ္ အုတ္ၿမစ္ ခ်သြားခဲ့တဲ႔ ပါလီမန္က အေၿခခုိင္ေနပါျပီ။ ၁၆၆၈ မွာေတာ႔ ကရြမ္းဝဲလ္ ျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့သလို ဥပေဒနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ႔ စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင္စနစ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း အဂၤလန္ ထီးနန္းမွာ နန္းလုပြဲအတြက္ ေသြးမစြန္းေတာ႔သလို အင္အားၾကီးႏိုင္ငံ တၿဖည္းၿဖည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ အေၾကာင္းတရားေၾကာင္႔ အက်ိဳး ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ၁၆၆၈ ဆိုတာ အေတာ္ေစာၿပီး က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာဆို ဘုရင္႔ေနာင္ နတ္ရြာစံၿပီးလို႔ သူတည္ေထာင္ခဲ့တဲ႔ အင္ပါယာၾကီး ျပိဳကြဲသြားခဲ့ၿပီးခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္အားျဖင့္ ၿမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေညာင္ရမ္းေခတ္ပါ။

သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ အာဏာရွင္စနစ္မ်ားတြင္ ေသြးစြန္းမွဳမ်ား ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မွဳမ်ား ျဖစ္ပြားေလ႔ ရွိၿပီး ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ထိုျဖစ္ရပ္မ်ား မျဖစ္ေပၚေစေသာ ကြာျခားခ်က္ မ်ားစြာ ရွိပါသည္။

ပထမအခ်က္မွာ အာဏာရွင္စနစ္က အၾကြင္းမဲ႔အာဏာ ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီက အာဏာကို အကန္႔အသတ္ ဥပေဒ စည္းကမ္းျဖင့္သာ သံုးစြဲရသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ လူေတြ၏ တပ္မက္မွဳ ေလာဘကို အတိုင္းအတာ တခုအထိ ေလ်ာ႔က်သြားေစသည္။ ေရႊအိမ္နန္းႏွင့္ ၾကဌန္းလည္းခံ မတ္ေပါင္းရံလ်က္ ေပ်ာ္စံရိပ္ၿငိမ္ စည္းစိမ္မကြာ မင္းခ်မ္းသာကား ေၾကာက္စရာ အတိၿပီးေလသည္။ အၾကြင္းမဲ႔ အာဏာသည္ လူကို အၾကြင္းမဲ႔ ပ်က္စီးေစေလသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ အာဏာရွင္စနစ္က ျပည္သူ၏ ေရြးေကာက္တင္ေၿမွာက္မွဳ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဦးသူ စားစတမ္း စနစ္ျဖင့္ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ လက္ဦးမွဳယူကာ သတ္ရ ၿဖတ္ရသည္။ ထိုအေၿခအေန ျဖစ္ေအာင္လည္း စနစ္က တြန္းပို႔ေနသည္။ ကိုယ္က မဦးလွ်င္ သူက ဦးလိမ္႔မည္ ဆိုေသာ အေနအထား။ လူေတြလည္း ဆုပ္လည္းစူး စားလည္းရူး ျဖစ္ကာ မလႊဲမေရွာင္သာ ရက္စက္ရေတာ႔သည္။ အေသာကမင္းၾကီး ျဖစ္တာက အဲဒီလို အျဖစ္မ်ိဳး။ သူက မဦးလွ်င္ ေနာင္ေတာ္မ်ားက သူ႕ကို ရွင္းပစ္မည္ ျဖစ္သည္။ တပ္ၾကီးခ်ီကာ ဝိုင္းထားၿပီးျပီ။ ဘုရင္စနစ္တို႔ အာဏာရွင္စနစ္တို႔မွာက ထိုနည္းလမ္းျဖင့္ အာဏာ ရၿပီးလွ်င္လည္း တထိတ္ထိတ္ တလန္႔လန္႔ ေနရသည္။ ကိုယ္တိုင္က ဒီနည္းလမ္း သံုးခဲ့သျဖင့္ အျခားသူမ်ားက ကိုယ္႔ကို အလားတူ ျပန္မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ အာဏာရၿပီးလွ်င္လည္း ဆက္ၿပီး ရက္စက္ရေတာ႔သည္။ ဒါေၾကာင္႔ အရုပ္ဆိုးလြန္းေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ေပၚလာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ နည္းလမ္းမ်ာကို မၾကိဳက္ မက်င္႔သံုးခ်င္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားကို အေမြဆိုး မေပးခဲ့ခ်င္ ဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ က်င္႔စဥ္ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါသည္။

ဒီမိုကေရစီ စနစ္က်ေတာ႔ ျပည္သူက ေရြးေကာက္ တင္ေၿမွာက္သျဖင့္ အာဏာရေရးအတြက္ ေသြးထြက္သံယို ျဖစ္စရာမလို။ ကြန္ဆားေဗးတစ္ ျဖစ္ေစ လစ္ဘရယ္ဝါဒီ ျဖစ္ေစ အမ်ားျပည္သူ၏ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို ေက်နပ္လက္ခံရသည္။ တရားမွ်တေသာ ယွဥ္ျပိဳင္ပြဲ ျဖစ္ရန္ေတာ႔ လိုအပ္သည္။ ကြန္ဆာဒီမို ျဖစ္ေစ လစ္ဘရယ္ဒီမို ျဖစ္ေစ ကိုယ္႔ဘက္က မဲရေရးအတြက္ တိုင္းျပည္အက်ိဳး လုပ္ျပရသည္ ျဖစ္ရာ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း အက်ိဳးရိွေပသည္။

ဒီသေဘာတရားက ႏိုင္ငံေရးသမားသာမဟုတ္ စာေပပညာရွင္ စာေရးဆရာ ဂီတအႏုပညာသမား စီးပြားေရးသမား စသည္ျဖင့္ အမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ရေသာ လူေတြအတြက္ အၿမဲတမ္း မွန္ေသာ သေဘာတရား ျဖစ္သည္။ ကိုယ္႔ကို အမ်ားစုက မၾကိဳက္ႏွစ္သက္ပဲ ကိုယ္နဲ႔ ပတ္သက္သူ ကိုယ္႔ေက်းဇူးခံ ေက်းဇူးစား ရွိသူမ်ားကသာ ေထာက္ခံေနသည္ ဆိုလွ်င္ ျပန္စဥ္းစားေပေတာ႔။ ကိုယ္မွားေနျပီ။ အမ်ားစု၏ သေဘာထားမ်ားသည္ မွန္ေလ႔ရွိသည္။ ကိုယ္႔အနီးအနားက လူေတြက ကိုယ္႔ကို ညာေနတာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကိုယ္႔အမွားကိုယ္ မျပင္ႏိုင္လွ်င္ေတာ႔ သမိုင္းအမိွဳက္ပံုးထဲ အလိုအေလ်ာက္ ေရာက္သြားႏိုင္သည္။ ဘယ္သူမွ ကိုယ္႔ကို လာဖ်က္ဆီးမွာ မဟုတ္ပဲနဲ႔ ကိုယ္႔အလိုလို ေၿမာင္းထဲ ေရာက္သြားမွာ ျဖစ္သည္။

ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က အခ်ိဳ႕ စာေပပညာရွင္မ်ား အႏုပညာသမားမ်ားသည္ အမ်ားျပည္သူဘက္မွ မရပ္တည္ပဲ စစ္အစိုးရကို တရားလြန္ မ်က္ႏွာလုပ္ခဲ့သည္မ်ား ရွိခဲ့ရာ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ လူအမ်ားက သူတို၏ စာေပမ်ားကို အားမေပးၿခင္း သူတို႔ အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ားကို အားမေပးၿခင္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့သျဖင့္ လူမေသေသာ္လည္း စာေပအႏုပညာ ဘဝမ်ား ေသသြားသည္ကို ၿမင္ရဖူးပါသည္။ သူတို႔ ပညာမ်ားကိုသာ က်ေနာ္႔မွာ ႏွေၿမာမိပါေတာ႔သည္။ လူထုက အသံတိတ္ေပးေသာ အျပစ္ဒဏ္ေပတည္း။

ဒါဆို လူအမ်ားစု မွားေနတာေတြ ရွိေနရင္ေရာ မျပင္ေပးရဘူးလား ဆိုလွ်င္ေတာ႔ ျပင္ေပးႏိုင္ပါသည္ ကိုယ္ျပဳလုပ္ေသာ အျပဳအမူ ေရးသားေသာ စာေပ ေျပာေသာ စကားမ်ားမွ ကိုယ္႔စိတ္ဓာတ္ကို ေဖာ္ျပေနသည္ ျဖစ္ရာ ေစတနာ မွန္သလား မမွန္သလားဆိုတာ အမ်ားစုက ေကာင္းစြာ ဆံုးၿဖတ္ႏိုင္ပါသည္။

သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္တို႔ အာဏာရွင္စနစ္တို႔၏ အားနည္းခ်က္က ယွဥ္ျပိဳင္ပြဲမွာ ရံွဳးၿခင္းသည္ အရာရာ ဆံုးၿခင္း ျဖစ္သည္။ အရာရာ ၿပီးဆံုးသြားျပီ။ သူ႕အတြက္ ေနာက္တၾကိမ္ဆိုတာ မရွိေတာ႔။ သူသာမက သူ႕မ်ိဳးဆက္မ်ား အတြက္လည္း ၿပီးဆံုးသြားျပီ။ ဒီေတာ႔ လူတိုင္း အရံွဳးမခံႏိုင္။ ရံွဳးမွာ ေၾကာက္သျဖင့္ မရံွဳးေအာင္ လုပ္ၾကရာက အရုပ္ဆိုးလြန္းေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္လာၿခင္း ျဖစ္သည္။

ဒီမိုကေရစီ စနစ္မွာက ရံွဳးၿခင္းသည္ အရာရာ ဆံုးၿခင္းမဟုတ္။ ရံွဳးတာနဲ႔ အရာရာ ဆံုးသြားတာ မဟုတ္။ ဒီအခ်က္က အလြန္အေရးၾကီးသည္။ အရံွဳးသမားသည္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ေနာက္တၾကိမ္ ျပန္လာႏိုင္သည္။ အခြင္႔အေရး ရွိေသးသည္။ အမ်ားျပည္သူ ေထာက္ခံေအာင္ေတာ႔ လုပ္ျပဖို႔လိုသည္။ အမွန္ေတာ႔ ဒီမိုကေရစီ စနစ္မွာ ဘယ္သူမွ အၿမဲတမ္း ႏိုင္ၿပီး အာဏာ တသက္လံုး ရေနတယ္ ဆိုတာ မရွိ။ မရွိေအာင္ကို တမင္ လုပ္ထားရတာ ျဖစ္သည္။ အာဏာကို အၿမဲတမ္း ကိုင္ထားႏုိင္လွ်င္ အာဏာရွင္ စိတ္ဓာတ္ ဝင္သြားႏိုင္သည္႔ အတြက္ေၾကာင္႔ ျဖစ္သည္။

အထင္ရွားဆံုး ဥပမာက ဆာဝင္စတန္ခ်ာခ်ီ ျဖစ္သည္။ အဂၤလန္၏ ရဲရဲေတာက္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္သည္။ ခ်ာခ်ီမွာ လစ္ဘရယ္ပါတီသို႔ ဝင္ေရာက္ဖူးေသာ္လည္း မူလ အစကပင္ ကြန္ဆားေဗးတစ္ ပါတီဝင္ တဦး ျဖစ္ၿပီး သူ႕လုပ္ရပ္မ်ား အရလည္း ကြန္ဆာေဗးတစ္ ျဖစ္သည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ အေရြးခံရေတာ႔လည္း ကြန္ဆာေဗးတစ္ ပါတီမွပင္ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ စိတ္ဓာတ္မွာ ရဲရဲေတာက္ ျဖစ္သည္။
ပထမ ကမၻာစစ္ ျဖစ္ေတာ႔ ခ်ာခ်ီက ေရတပ္ဝန္ၾကီး ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ ဆိုသည္မွာလည္း ေရတပ္အင္အားကို အလြန္ အားထားရေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ အေရးအၾကီးဆံုး ေနရာမွာ ဝန္ၾကီး လုပ္ရသူ ခ်ာခ်ီအတြက္ အရာရာ ကံၿမင္႔ေနခ်ိန္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ေရွ႕အခြင္႔အလမ္း မ်ားစြာ ရွိသည္။ သို႕ေသာ္ ၁၉၁၅ တြင္ တူရကီပိုင္ ဒါးဒနယ္ ေရလက္ၾကားကို ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား တက္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ မရွဳမလွ ရံွဳးၿပီး တပ္လန္ခဲ့သည္။ ထိုအတြက္ ခ်ာခ်ီမွာ တာဝန္ရွိသည္ဟု ဝိုင္းဝန္း အျပစ္တင္ၿခင္းကို ခံရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရတပ္ဝန္ၾကီး တာဝန္မွပင္ ႏွဳတ္ထြက္ေပးခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္ ခ်ာခ်ီက စိတ္မပ်က္ပဲ သူလုပ္စရာ ရွိတာေတြ ဆက္လုပ္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ် တပ္မေတာ္တြင္ အမွဳထမ္းခဲ့သည္။ ဆက္ယွဥ္ျပိဳင္ အေရြးခံသည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ အရပင္ သူ႕အခ်ိန္ ျပန္ေရာက္လာသည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ မတိုင္မီတြင္ ခ်ာခ်ီက ဟစ္တလာ အင္အား တိုးခ်ဲ႕ေနျပီ။ ေလတပ္ၾကီး တည္ေဆာက္ေနျပီ။ ၿဗိတိသွ် တပ္မေတာ္ကို အင္အားတိုးခ်ဲ႕သင္႔သည္။ တေန႕တြင္ ဟစ္တလာ၏ လင္းယုန္ဌက္ တံဆိပ္ ေလတပ္ၾကီးသည္ အဂၤလန္ကို ဗံုးမိုးရြာလိမ္႔မည္ဟု ေဟာေျပာခဲ့သည္။ သူ႕ကို အရင္မွတ္တမ္းေၾကာင္႔ ဘယ္သူမွ မယံု။ စစ္လိုလားသူ ေသြးဆာေနသူ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီး တကယ္ ျဖစ္ေသာ အခါတြင္ေတာ႔ ခ်ာခ်ီကိုပဲ အားလံုးက ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ တာဝန္ယူခိုင္းရေတာ႔သည္။ တကယ္ကို လုိအပ္လို႔ တာဝန္ယူခိုင္းတာပါပဲ။ တကယ္ တိုက္ရေတာ႔မည္ အခ်ိန္တြင္ လူထုကလည္း တကယ္ လုိအပ္သူကို ေရြးတာ ျဖစ္သည္။ ခ်ာခ်ီကလည္း နာဇီဂ်ာမနီကို အရံွဳးမေပးပဲ ၾကံ႕ၾကံ႕ခံ တိုက္မည္ဟု လူထုကို အားေပးသည္။ တကယ္လည္း တိုက္ၾကီး ၆ တိုက္ႏွင့္ သမုဒၵရာ ၇စင္းတို႔တြင္ သဲသဲမဲမဲ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ေတာ႔ ဂ်ာမနီက ရုရွားကို ဝင္တိုက္ၿပီး သူ႕မဟာမိတ္ ဂ်ပန္က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုပိုင္ ပုလဲဆိပ္ကမ္းကို ဗံုးၾကဲၿပီး စစ္ထဲ ဝင္လိုက္ရာ ၿဗိတိန္မွာ အျခား အင္အားၾကီး ႏုိင္ငံ ၂ ခုျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ရုရွားတို႔ကို မဟာမိတ္ အျဖစ္ ရရွိကာ ၾကီး ၃ ၾကီး ျဖစ္သြားၿပီး စစ္ၾကီးကို အႏိုင္ရေအာင္ တိုက္ႏိုင္ေတာ႔သည္။ မဟာမိတ္တို႔၏ စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးတြင္ ခ်ာခ်ီသည္ အေရးအပါဆံုး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ ဟုပင္ အဆိုရွိသည္။

တကယ္ေတာ႔ ခ်ာခ်ီ အေနႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံကို ေခ်ာက္ထဲ က်ဖို႔ လက္ႏွစ္လံုး အလိုတြင္ ကယ္ခဲ့သည္ဟု ေျပာႏိုင္သည္။ တကယ္လည္း အမွန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အဂၤလန္လူထုက ပူပူေႏြးေႏြး စစ္ၿပီးကာစတြင္ လုပ္သည္႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ခ်ာခ်ီကို လံုးဝမေရြး။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေလဘာပါတီမွ အက္တလီ တက္လာသည္။ ခ်ာခ်ီကို မၾကိဳက္လုိ႔ မဟုတ္။ စစ္အတြင္းက သူတို႔ကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည္ ေခါင္းေဆာင္သည္ စစ္ၿပီးကာလ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကာလႏွင့္ မသင္႔ေတာ္လို႔ မေရြးတာ ျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္ခံ အိႏၵိယတို႔ ၿမန္မာျပည္တို႔က လြတ္လပ္ေရး ယူမွာ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္သည္။ ခ်ာခ်ီ ရိွေနလွ်င္လည္း ဒီႏိုင္ငံေတြ လြတ္လပ္ေရးကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ေပးမွာမဟုတ္။ အဲဒါဆိုလွ်င္ တိုက္ရ ခိုက္ရမွာ ေသခ်ာသေလာက္ ရွိသည္။ ကမၻာစစ္ၾကီးကို အားသြန္ၿပီး တိုက္ခဲ့သည္႔ စစ္သည္မ်ားမွာ အားကုန္ေနျပီ။ ေနာက္ထပ္ စစ္ပြဲၾကီးမ်ား မတိုက္ခ်င္ေတာ႔။ ဒါေၾကာင္႔ သူ႕ကို ၾကိဳက္ေသာ္လည္း မလိုအပ္သျဖင့္ မေရြးတာ ျဖစ္သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေနျဖင့္ အဂၤလန္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အက္တလီ အႏိုင္ရေၾကာင္း သိရသည္႔အခါ အေတာ္ စိတ္သက္သာသြားသည္ဟု ဖတ္ဖူးသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လည္း မစၥတာခ်ာခ်ီႏွင့္ ဆိုလွ်င္ မလြယ္ အၾကမ္းနည္း သံုးရေတာ႔မည္ဟု သိတာ ေသခ်ာသည္။ ဒါေၾကာင္႔ အက္တလီႏွင့္ပင္ အစစ အရာရာ ၿပီးျပတ္ရေလေအာင္ တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ရရမည္ ဆိုေသာ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ၾကိဳးစားခဲ့တာဟု သိရသည္။ ဒါေတာင္ အတိုက္အခံ ကြန္ဆာေဗးတစ္ အမတ္ေတြက ကန္႔ကြက္မွာ ေသခ်ာသျဖင့္ အက္တလီ အစိုးရကပင္ သခင္ႏုတို႔ အဖြဲ႕ကို ကြန္ဆာေဗးတစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အရင္ ေဆြးေႏြးဖို႔ အၾကံေပးၿပီး စီစဥ္ေပးခဲ့သည္။ ကြန္ဆာေဗးတစ္ အမတ္ေတြနဲ႔ အရင္ေဆြးေႏြးရပံုကို သခင္ႏုက တာေတစေနသား စာအုပ္တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

အမွန္ေတာ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တြင္ အင္အား မရွိလို႔ မဟုတ္ပါ။ ထိုအခ်ိန္က ၿမန္မာလူထုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မီးစိမ္း ျပလိုက္သည္ႏွင့္ တိုက္ရန္ ဆံုးၿဖတ္ထားၾကၿပီး တိုက္ဖို႔လည္း လက္နက္စုသူက စုေနၾကသည္။ တိုက္ခိုက္လိုသည္႔ဘက္ကပင္ မ်ားေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ဆိုတာက ကိုယ္႔ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြ အတတ္ႏိုင္ဆံုး သက္သာမည္႔နည္းကို ေရြးရတာပဲ ျဖစ္ပါသည္။

ခ်ာခ်ီကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရေရး အစြမ္းကုန္ ၾကိဳးစားေသာ္လည္း ျပည္သူက ေပးသည္႔ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို ေက်ေက်နပ္နပ္ လက္ခံသည္။ အဂၤလန္လူထုက ၁၉၅၁ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ခ်ာခ်ီကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ျပန္ေပးေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ကား တိုက္စရာ မလိုေတာ႔ျပီ။ အိႏၵိယတို႔ ၿမန္မာျပည္တို႔က လြတ္လပ္ေရး ယူၿပီးၾကျပီ။

ဒီအခ်က္ကို ၾကည္႔တာနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ေရာ လစ္ဘရယ္ေရာ ေနရာရွိတာ ေသခ်ာသည္။ အေၿခအေန အခ်ိန္အခါ အေလ်ာက္ လူထုက ေရြးခ်ယ္သည္ကို လက္ခံရသည္။

ေနာက္ဆံုးတခ်က္က ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ဘယ္သူမွ အာဏာကို အၾကာၾကီး ယူမထား ႏိုင္သျဖင့္ ေနာက္လူက သိပ္အလွည္႔ေစာင္႔စရာ မလို။ ကိုယ္႔အလွည္႔ မၾကာခင္ ေရာက္လာမွာ ေသခ်ာသျဖင့္ ဘယ္သူမွ ေသြးထြက္သံယို အာဏာလုရန္ မစဥ္းစား။ ခ်ာခ်ီတို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ တျပန္တလွည္႔စီ ႏိုင္ၾကတာကို ၾကည္႔လွ်င္ သိႏိုင္သည္။

သက္ဦးဆံပိုင္ စနစ္တို႔ အာဏာရွင္ စနစ္တို႔မွာက တေယာက္က အာဏာရသြားလွ်င္ က်န္လူမ်ားက ေစာင္႔ေပဦးေတာ႔။ ပထမလူ ကြယ္လြန္သည္ အထိ ေစာင္႔ရမွာ ျဖစ္သည္။ အဲဒါကို စိတ္မရွည္ ႏိုင္သျဖင့္ နန္းလုၾကတာ ျဖစ္ပါသည္။ အကိုနန္းစံ ညီနန္းရံ ဆိုေပမယ္႔ ေနာင္ေတာ္ဘုရင္က နန္းသက္ သိပ္ရွည္ေနသျဖင့္ ညီေတာ္က အရင္ နတ္ရြာစံတာေတြလည္း ရွိသည္။ ဒီေတာ႔ လူတိုင္းက မေသခ်ာသျဖင့္ မေစာင္႔ႏိုင္ၾက။

ဒီအခ်က္မွာ မွန္းဆေျပာၿခင္း မဟုတ္ပါ။ ၿမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း သိသည္႔ အဇာတသတ္ႏွင့္ ဗိမၼိသာရမင္းၾကီး အေၾကာင္းတြင္ ရွင္ေဒဝဒတ္က အဇာတသတ္ မင္းသားေလးအား နန္းလုရန္ တိုက္တြန္းေတာ႔ ဒီအခ်က္ကို ကိုင္ၿပီး တိုက္တြန္းၿခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူေျပာတာက မင္းသား ဖခမည္းေတာ္က က်န္းမာေသးသည္။ ဒီအတိုင္းဆိုလွ်င္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတဲ႔အထိ နတ္ရြာစံမွာ မဟုတ္။ သင္မင္းသား ထီးနန္း မရခင္ နတ္ရြာစံႏိုင္သည္ဟု ေျပာၿပီး မင္းသားေလးအား ၿဖားေယာင္း ေသြးေဆာင္ၿခင္း ျဖစ္သည္။ က်န္ဇာတ္လမ္းကေတာ႔ အားလံုး သိတဲ႔အတိုင္းပါပဲ။

ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ ဒီအျဖစ္မ်ိဳးမရွိ။ ဘယ္သူမွ အၾကာၾကီး အာဏာ ယူထားလို႔ မရ။ ဒါေၾကာင္႔ ဒီမိုကေရစီ စနစ္တြင္ အၾကီးအကဲ ထိုင္ရမည္႔ ရာဇပလႅင္ေတြ ေသြးမစြန္းတာ ျဖစ္ပါသည္။ ေသြးမစြန္းေသာ ရာဇပလႅင္ေတြ ျဖစ္၍ ထိုင္သူကလည္း စိတ္ခ်လက္ခ် ထိုင္ႏိုင္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္သည္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ေရာ လစ္ဘရယ္ဝါဒီေရာ ေနရာရွိသည္႔ စနစ္ျဖစ္သည္။ ေသြးထြက္သံယို မၿမင္လိုသည္႔ ကြန္ဆာေဗးတစ္မ်ားေရာ လစ္ဘရယ္မ်ားေရာ ႏွစ္ၿခဳိက္အပ္သည္႔ စနစ္ျဖစ္သည္႔။ ထိုစနစ္သို႔ ေရာက္ရန္ တနည္း ရာဇပလႅင္ ေသြးမစြန္းေစရန္ အတြက္ အိုလီဗာကရြမ္းဝဲလ္ ကဲ႔သို႔ေသာ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ ခိုင္မာေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းႏွင့္ သူ႕ကို အားေပး ေထာက္ခံ မည္႔ ေနာက္လိုက္ေကာင္းမ်ားသည္ အမွန္ပင္ လိုအပ္လွ်က္ ရွိပါေၾကာင္း။

(ေဝဖန္ အၾကံျပဳ မွတ္ခ်က္ေပးလိုပါက sanhlagyi@gmail.com သို႔လည္း စာေရးသား ေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။)

ကိုးကား
ဇိနတၳပကာသနီက်မ္း(က်ီးသဲေလးထပ္ ဆရာေတာ္)
မဟာဗုဒၶဝင္(မင္းကြန္းဆရာေတာ္ ဦးဝိစိတၱသာရာဘိဝံသ)
အလက္ဇႏၵား မင္းမဟာ(ရဲေဘာ္ေဖသန္း)
ေက်ာ္စြာ ၁၀၀(ေဒါက္တာသန္းထြန္း)
ၿမန္မာ႔စြယ္စံုက်မ္း
CHINA’S  LAST EMPIRE(WILLIAM T.ROWE)
A HISTORY OF THAILAND(CHRIS BAKER)
LORDS OF LIFE(Prince Chula Chakrabongse of Thailand)
100 Great Kings, Queens and Rulers Of The World(John Canning)

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ