ေဇာ္ေအာင္(မုံရြာ) – စင္ကာပူက လာဘ္စားမႈ၅ခုနဲ႕ ျမန္မာ ၂၀၁၄

 

စင္ကာပူက လာဘ္စားမႈ၅ခုနဲ႕ ျမန္မာ ၂၀၁၄

ေဇာ္ေအာင္(မုံရြာ)၊ ဇူလိုင္ ၈၊ ၂၀၁၄

 

ရယ္စရာျဖစ္ရပ္တစ္ခု လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က ကိုထြန္း စင္ကာပူကို အလုပ္ရွာဖို႕ေရာက္လာပါတယ္။ အေဖက မႏၱေလးျမိဳ႕ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရး  လ.ဝ.က အရာရွိတစ္ဦးရဲ့ သားျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ရွာလို႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရဆီက အလုပ္လုပ္ခြင္ပါမစ္ EP မက်ပါဘူး။ ကုမၸဏီေသးလို႕ျဖစ္မွာ ဆိုျပီး၊ ေနာက္အလုပ္တခုေျပာင္းေလွ်ာက္တာလဲ မက်ပါဘူး။  ကုမၸဏီ၅ခုေလာက္ ေလွ်ာက္ျပီး ၆လေလာက္ ၾကာတဲ့အထိ မရပါဘူး။ ရီဂ်တ္ Reject ပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၆လအထိ ဗီဇာသက္တမ္းတိုး စင္ကာပူမွာေနခြင့္ လြယ္ကူလွပါတယ္။ ပိုက္ဆံလဲရွိ၊ ကူမဲ့မိတ္ေဆြေတြလဲရွိပါတယ္။ တျခားသူငယ္ခ်င္းေတြဆို တစ္လ၊ ႏွစ္လဆိုရင္ရတယ္။ သူ႕က်မွ ခက္ခဲေနတယ္။ ေငြေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ မိဘကိုလည္း ဖုန္းဆက္၊ သတင္းပို႕ေနရပါတယ္။ စင္ကာပူ လ.ဝ.က ပါမစ္မရလို႕ အဆင္မေျပရေၾကာင္း မိဘကို နားလည္ေအာင္ေျပာျပရပါတယ္။

 

အဲဒီအခ်ိန္က မႏၱေလးျမိဳ႕က တရုပ္လူမ်ိဳး အက္အာစီ FRC မ်ားထံက လာပ္ေပးေငြနဲ႕ ဝင္ေငြေကာင္းေနတဲ့ ဖခင္ျဖစ္သူက မေနႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဖုန္းထဲမွာ အေဖျဖစ္သူက သားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာလာတယ္။ ..သား ..ေမာင္ထြန္း.. ငါ ျမန္မာျပည္ လ.ဝ.က မွာလုပ္ပါတယ္။ ေပးစရာရွိတာ ေပးလိုက္ပါ။ ဘယ္ေလာက္ကုန္ကုန္ အေဖပို႕ေပးပါမယ္..လို႕ေျပာလာတယ္။ ..အေဖရယ္၊ စင္ကာပူမွာက ေပးလို႕မရဘူးဗ်.. ေျပာလဲ၊ အေဖျဖစ္သူက ..ငါ ဒါမ်ိဳးဝင္ေငြရလို႕ မင္းတို႕ တကၠသိုလ္တက္ႏိုင္တာပါ… ဘယ္အရာရွိကိုေပးရမလဲ စံုစမ္းျပီး ေပးလိုက္ပါ ..လို႕ပဲ ေပးဖို႕ေျပာေနေတာ့တယ္။ ကံအားေလွ်ာ္စြာ ၆ခါေလာက္ တင္ျပီး ပါမစ္က်သြားပါတယ္။ Approve ဆိုတဲ့စာေရာက္လာခ်ိန္မွာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတာင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။

 

 

၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္း၊ စင္ကာပူအစိုးရအရာရွိၾကီးအခ်ိဳ႕လာဘ္စားမႈမ်ား

 

စင္ကာပူက သတင္းစာေတြမွာ တင္ျပထားခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအရာရွိၾကီး ငါးဦးရဲ့ လာဘ္စားမႈမ်ားကို ဖမ္းဆီး၊အေရးယူ၊ အျပစ္ေပးျခင္းကို သတင္းမီဒီယာမွာ ေဖၚျပခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူဟာ ေငြေၾကးကိစၥ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားမွာ လာဘ္စားမႈအနည္းဆံုး ထိပ္တန္းႏိုင္ငံအျဖစ္ နာမည္ေမႊးၾကိဳင္ပါတယ္။

 

Edwin Yeo လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဗ်ဴရို CPIB က ဌာနမႈးတစ္ေယာက္၊ ေလာင္းကစားတက္မက္မႈေၾကာင့္ ကာစီႏိုေတြမွာ ေလာင္းကစားလုပ္ရင္း၊ ရံႈးျပီး၊ ရံႈးေနပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ သူ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႕ အစိုးရေငြေတြကို အြန္လိုင္းနဲ႕ သူ႕ဘဏ္အေကာင့္ထဲ ထည့္ျပီး၊ ေငြကိုေငြနဲ႕လိုက္၊ ဆက္ျပီးေလာင္းကစားပါတယ္။ တစ္ခါေတာ့ ႏိုင္ရမယ္၊ ႏိုင္ရင္ အစိုးရေငြေတြ ျပန္ထည့္ထားလိုက္မယ္ဆိုျပီး တေျဖးေျဖး ေဒၚလာတစ္သန္းအထိ ေရာက္လာတယ္။ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ခ်ိန္ စစ္ေဆးေရးဝင္ေတာ့ အဖမ္းခံလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ ဒါကို နံပါတ္(၁) လာဘ္စားမႈၾကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အလုပ္ျပဳတ္၊ ေထာင္၁၀ႏွစ္က်ပါတယ္။ ေလ်ာ္စရာ အိမ္ျခံေျမမရွိပါဘူး။ သူ႕မိန္းမ၊ ေဆြမ်ိဳး ပိုင္ဆိုင္မႈေတြဟာ တရားခံအလြဲသံုးတဲ့ေငြျဖစ္တာ ေသခ်ာရင္ ျပန္ေရာ္ဖို႕ အစိုးရမွာဥပေဒရွိပါတယ္။ ‘ဒီအမႈမွာေတာ့ ဘာမွေရာ္စရာမရွိတဲ့အတြက္ ေထာင္ဒဏ္နဲ႕ပဲ ျပီးသြားပါတယ္။

 

 

Lim Cheng Hoe ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာန၊ သံတမန္ေရးရာဝန္ထမ္းျဖစ္သူရဲ့ အမႈျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာသြားလာတဲ့ စင္ကာပူအစိုးရအဖြဲ႕မ်ားကို စုစည္း၊ သတင္းပို႕ျခင္းမ်ား လုပ္ရပါတယ္။ သူ႕ရဲ့အလုပ္တစ္ခုကေတာ့ စင္ကာပူေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္မ်ားအတြက္ လက္ေဆာင္ပစၥည္းဝယ္ရျခင္းပါ။ အခ်ိဳရည္၊ ဝုိင္အရက္မ်ား ဝယ္တဲ့အခါ အေရအတြက္ပိုျပပါတယ္။ ၂၂၂၆ ပုလင္းဝယ္ေပမဲ့ စာရင္းမွာေတာ့ ၁၀၀၇၅ပုလင္း ျပထားပါတယ္။ ေဒၚလာ ၈ေသာင္း၊၉ေထာင္ s$89,000 အလြဲသံုးစားလုပ္ထားမႈေပါင္း ၁၀ခုနဲ႕ တရားစြဲပါတယ္။ အလုပ္ျပဳတ္ျပီး၊ ေထာင္၁၅လ အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။

 

 

 

 

Peter Lim အစိုးရမီးသတ္ဌာနက ဌာနမႈးၾကီး လာဘ္စားမႈ။   ေယာကၤ်ားနဲ႕အဆင္မေျပသူ၊ အသက္၄၀ေက်ာ္မိန္းမ Ms Pang Chor Mui, ဆိုတဲ႕  Nimrod Engineering ကုမၸဏီက မန္ေနဂ်ာမၾကီး၊  ဒီအမ်ိဳးသမီးက ရာထူးလဲရွိ၊ လစာေကာင္းတယ္။ ကုမၸဏီကန္ထရိုက္ရဖို႕ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာကို လာဘ္ေပးဖို႕ စင္ကာပူမွ အင္မတန္ခက္တယ္။ သူမကုမၸဏီကလည္း လာဘ္ေပးခြင့္မရွိဘူး။ ေဘာ့စ္မ်က္ႏွာသာ ရခ်င္ေတာ့၊ ေယာကၤ်ားမိန္းမ၊ ေဖာက္ျပန္ဖို႕ဝန္မေလးတဲ့ မန္ေနဂ်ာမၾကီးက အစိုးရအရာရွိၾကီးနဲ႕ အတူခိုးအိပ္ျပီး၊ လာဘ္ထိုးလိုက္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးဆို ကိစၥမရွိေလာက္ဘူးလုပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မိသြားပါတယ္။ အလုပ္ျပဳတ္၊ ေထာင္၆လ က်သြားတယ္။ မန္ေနဂ်ာမၾကီး Ms Peng အသက္၄၀ေက်ာ္ သူ႕ကုမၸဏီက အလုပ္ခ်က္ခ်င္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။

 

အလ်င္းသင့္လို႕ေရးရရင္ ဆရာၾကီးပီမိုးနင္းရဲ့ မိန္းမစိတ္က်မ္း စာအုပ္မွာ ေရးတဲ့  မိန္းမေတြ သူတို႕လိုခ်င္တာရေအာင္ သူတို႕မွာရွိတဲ့ ဒဂၤါးျပားအထိ ေပးဖို႕ဝန္မေလးဘူးလို႕ ဆိုပါတယ္။  ဦးႏု (ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း) ကာမတဏွာစာအုပ္မွာလဲ ေရးသားထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးႏု တာေတစေနသား စာအုပ္မွာလဲ ငယ္ရြယ္စဥ္ကတည္းက သူ႕ရဲ့ ကိေလသာ အဓိဌာန္ျပဳခဲ့ပံုမ်ားကို ေရးထားပါတယ္။ ေယာကၤ်ားမ်ားအတြက္ ကိေလသာအႏၱရယ္ၾကီးေၾကာင့္ ရဟန္းေတြ ေသတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတာင္ မထိရဘူးလို႕ ဝိနည္းရွိပါတယ္။ ေယာကၤ်ားေတြ ပိုက္ဆံရွိေတာ့ ပ်က္စီးျပီး၊ မိန္းမေတြ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့ ပ်က္စီးတယ္လို႕ စကားပံုရွိပါတယ္။ ပိုက္ဆံတက္မက္လြန္းရင္၊ ကိေလသာ တက္မက္မႈပါ လိုက္လာေလ့ရွိပါတယ္။

 

Bernard Lim အစိုးရပန္းျခံမ်ားရဲ့ ဒါရိုက္တာတစ္ဦး-

ပန္းျခံသံုးတဲ့ အေပ်ာ္စီးစက္ဘီး၂၆ခု ေဒၚလာ၂၀၀၀ဖိုးေလာက္၊ မိတ္ေဆြ အျမတ္ေငြရပါေစဆိုျပီး သူမ်ားတင္ျပတဲ့ တင္ဒါေစ်းႏႈန္းကို သူ႕မိတ္ေဆြရပါေစဆိုျပီး ေျပာျပလိုက္တယ္။ အျမတ္ေငြက နဲနဲပဲရမွာျဖစ္ေပမဲ့ အစိုးရအရာရွိတေယာက္ မလုပ္သင့္တာလုပ္ေတာ့၊ အလုပ္ျပဳတ္၊ ေထာင္တစ္ႏွစ္က်၊ ဒဏ္ေငြေဒၚလာ၅ေထာင္ ေပးလိုက္ရတယ္။ ဒီအမႈဟာ ေငြပမာဏ နည္းေပမဲ့ အက်င့္ပ်က္ရင္ အေရးယူမွာပဲဆိုတာ ျပပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အစိုးရဝန္ထမ္းဆိုရင္ ဌာနဆိုင္ရာအခ်က္အလက္ေတြ အထူးသျဖင့္ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ၊ တင္ဒါဌာနအရာရွိေတြကို  ျပင္းထန္စြာအေရးယူလို႕ အခုေနာက္ပိုင္း စင္ကာပူအစိုးရ တင္ဒါစနစ္ဟာ ကမၻာမွာပြင့္လင္းျမင့္သာအရွိဆံုး၊ လာဘ္စားမႈ အနည္းဆံုးလို႕ သတ္မွတ္ခံရပါတယ္။

 

 

Tey Tsun Sung အစိုးရတကၠသိုလ္ NUS ပါေမာကၡတစ္ဦး-

သူ႕ရဲ႕ေက်ာင္းသူကို ကာမရယူျပီး၊ စာေမးပြဲ အေအာင္ေပးတဲ့အမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ျပဳတ္၊ ေထာင္ငါးလက်တယ္။ ဒါဏ္ေငြ ေဒၚလာ ၅၁၄ ေဆာင္ခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာမ်ား၊ က်န္းမာေရးဆရာဝန္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံအတြက္အလြန္အေရးၾကီးလွတဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ေျဖာင္မတ္၊ မွန္ကန္၊ အလုပ္ၾကိဳးစားမွ ႏိုင္ငံတိုးတက္မွာျဖစ္လို႕ စင္ကာပူအစိုးရက ဒီ က႑ၾကီး၂ရပ္ကို အထူးၾကပ္မတ္ပါတယ္။ လူတိုင္း၊ အိမ္ေထာင္စုတိုင္း မလြတ္ကင္းႏိုင္တဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးက႑ကို ကမၻာ့အဆင့္ေရာက္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ထားသလဲဆိုတာ သုေတသနျပဳထားတဲ့ စာေစာင္၊ စာတမ္း၊ ေဆာင္းပါး မ်ားစြာရွိပါတယ္။ စိတ္သေဘာထားေကာင္းတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား ပိုျပီးသိၾကပါတယ္။ စင္ကာပူ ေက်ာင္းဆရာ၊ ပါေမာကၡေတြကေတာ့ ေငြေၾကးနဲ႕လာဘ္ယူတာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အားနာလာေအာင္ရင္းႏွီးမႈရယူျပီး၊ ကာမလပ္ထိုးမႈတခုပါပဲ။

အမႈငါးမႈမွာ ႏွစ္မႈက ကိေလသာလာဘ္စားမႈ ျဖစ္ေနေတာ့ စဥ္းစားစရာျဖစ္လာပါတယ္။ လက္ဘႏြန္ ဒိုင္လူၾကီး၃ဦးကို ျပည့္တန္ဆာအမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႕ လႊတ္ေပးျပီး၊ ေဘာ္လံုးပြဲအရံႈးႏိုင္၊ ေလာင္းကစားပြဲလုပ္တဲ့ စင္ကာပူႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ကို ေထာင္၁၀ႏွစ္ ခ်လိုက္တဲ့ျဖစ္ရပ္လည္း ရွိပါေသးတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ပါေစ စင္ကာပူက လာဘ္မစားမႈမွာ ကမၻာ့နံပါတ္၅ရပါတယ္။ အမွတ္ ၁၀၀မွာ ၈၆မွတ္ရတယ္ဆိုေတာ့ လူ၁၀၀မွာ ၈၆ေယာက္ ကင္းတယ္။ က်န္တဲ့ ၁၄ေယာက္က လစ္ရင္လစ္သလို လာဘ္စားမယ္၊ ဒုစရိုက္ေတြလုပ္မယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့၂၁မွတ္ပဲ ရတယ္ဆိုေတာ့ ေျပာင္းျပန္ေပါ့ေနာ္.. လူ၁၀၀မွာ ၂၁ေယာက္ပဲ ကင္းရွင္းတဲ့သေဘာပါ။ အဲဒီ ၂၁ေယာက္ထဲမွာ က်ေနာ္လည္း ပါခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ။ ဆုပန္မယ္။

 

စင္ကာပူႏွင့္အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံမ်ား

တိုးတက္စ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏိုင္ငံေရးအျမင္မတူသူမ်ားကို မၾကိဳက္ရင္ လာဘ္စားမႈကို ခုတံုးလုပ္ျပီး၊ အမႈစြဲခ်က္တင္၊ ရာထူးကျဖဳတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ကို စစ္တပ္က အာဏာသိမ္း၊ ျဖဳတ္ခ်ျပီး၊ လာဘ္စားမႈနဲ႕ တရားစြဲခံရပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတေဟာင္းမ်ားစြာလဲ သမၼတသက္တမ္းကုန္မွ၊ အေရးယူလို႕ရပါတယ္။  ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္က လာဘ္စား၊ အလြဲသံုးစားမႈနဲ႕၊ ျဖဳတ္ခံလိုက္ရတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ ဝန္ၾကီးအဆင့္ လာဘ္ကိစၥအေရးယူခံရတာ မရွိသေလာက္ပါ။ 

 

 

လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ၄ႏိုင္ငံ

 

စာတမ္း၂ခုေလ့လာၾကည့္ပါတယ္။ Corruption Control in Singapore by Loh Tech Hin,  ANTI-CORRUPTION AGENCIES IN FOUR ASIAN COUNTRIES: A COMPARATIVE ANALYSIS by Jon S.T. Quah (စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္း၊ ကိုးရီးယား) ၄ႏိုင္ငံအေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။

 

စင္ကာပူ။    ႏုိင္ငံတိုင္းမွာ လာဘ္စားမႈထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မွ တိုးတက္မွာဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ အစိုးရေတြလည္း လုပ္ၾကပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ လီကြမ္းယူ ဆိုတဲ့လူၾကီး၊ ၁၉၅၉ ကတည္းက အျပင္းအထန္လုပ္ေဆာင္ရင္း အခုေတာ့ စံနမူနာျပ၊ ကမၻာထိပ္တန္း၊ စင္ကာပူႏိုင္ငံသား ပတ္စပို႕ဆိုရင္ ေရာက္ရာႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ေလးစားခံရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္တာေတြ လုပ္ေနတာထက္စာရင္ ျဖစ္ေနတာေတြကို စံႏႈန္းယူရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ဖို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာဥပေဒပဲလုပ္လုပ္၊ စင္ကာပူႏိုင္ငံဥပေဒကို စံႏႈန္းထားရမွပါပဲ။ ဂ်ာမဏီ၊ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္ – ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ေဒသအေျခအေန တူတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားက စင္ကာပူကိုပဲ အတုယူရေနရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား  အလႊာေပါင္းစံု ၂သိန္းေက်ာ္ စင္ကာပူမွာ အလုပ္ကိုင္၊ ေက်ာင္းတက္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ အသက္ေမြး၊ ေနထိုင္လွ်က္ရွိပါတယ္။

 

ေဟာင္ေကာင္(တရုပ္ျပည္)။   ေဟာင္ေကာင္ ႏိုင္ငံသားဆိုရင္လဲ၊ အထူးေလးစားခံရပါတယ္။ အခု တရုပ္ျပည္လက္ေအာက္ ေရာက္ေပမဲ့၊ ေဟာင္ေကာင္ကို စပယ္ရွယ္ဇံုအျဖစ္ပဲ ထားျပီး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ေနျမဲ တရုပ္အစိုးရက ေပးထားပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ၾကီး တိုးတက္လာျခင္းဟာ ေဟာင္ေကာင္နမူနာယူျပီး လာဘ္စားမႈနည္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ တရပ္ျပည္ရဲ့ တအိမ္ေထာင္၊ ကေလးတစ္ေယာက္ မူဝါဒဟာ တိုင္းျပည္တိုးတက္ဖို႕ အဓိကမူဝါဒျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလို တင္းက်ပ္တဲ့ဝါဒ၊ လာဘ္စားသူအစိုးရအရာရွိကုိ ေသနပ္နဲ႕ပစ္သတ္တဲ့ ေသဒဏ္ေပးျခင္းမ်ား၊ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ က်င့္သံုးဖို႕မလြယ္ပါဘူး။

 

ေနာက္တစ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေလာက္ လူဦးေရမ်ားတဲ့၊ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။

 

ေတာင္ကိုးရီးယား။    သမၼတပတ္ခ်ံဳဟီး (စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း) လက္ထက္ကတည္းက အစိုးရအရာရွိၾကီးေတြ လာဘ္စားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဥပေဒကိုျပဌာန္း၊ အေကာင္ထည္ေဖာ္၊ အျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၃မွာ Audit and Inspection (BAI) စာရင္းစစ္အဖြဲ႕ဟာ ေတာင္ကိုးရီးယားရဲ့ ပထမဆံုး လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္မႈျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတကင္ယံုဆမ္ ၁၉၉၃-၁၉၉၈ လက္ထက္မွာ သမၼတေဟာင္း၂ဦး (စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း၂ဦး လာဘ္စားမႈနဲ႕ အမႈရင္ဆိုင္ရျပီး၊ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခံရပါတယ္။ ၾကားလို႕မေကာင္းပါဘူး။ ေနာက္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးလိုက္ပါတယ္။  ေနာက္တက္တဲ့ အတိုက္ခံေခါင္းေဆာင္ သမၼတကင္ေဒဂ်ံဳ ၁၉၉၈-၂၀၀၃ လက္ထက္မွာ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမ်ား စတင္လာခဲ့ျပီး၊ လာဘ္စားမႈကို သံဓိဌာန္နဲ႕ တိုက္ဖ်က္ျခင္း စတင္ပါတယ္။ ေကာ္မတီဖြဲ႕တယ္။ ပိုထက္ျမတ္တဲ့ဥပေဒျပဌာန္းပါတယ္။ ပါမစ္၊ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ျခင္းေတြ ရႈပ္ေထြး၊ လာဘ္စားမႈမရွိေအာင္ လုပ္ပါတယ္။

 

 ဥပမာ စက္ရံုလုပ္ငန္းတစ္ခု ပါမစ္ရဖို႕ အစိုးရထံမွာ စာခ်ဳပ္ေပါင္း ၄၄ခု ေလ်ာက္လႊာတင္ရျပီး၊ ပါမစ္က်ေအာင္ လာဘ္ေပးမႈမ်ားစြာနဲ႕ လေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ ဒါေတြကို ျပည္သူလူထုအားနဲ႕ ျပဳျပင္ပါတယ္။ အြန္လိုင္းစနစ္ကိုသံုးျပီး လာဘ္စားမႈမ်ားကို တိုင္ျခင္း၊ တုိင္ၾကားသူမ်ားကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ၂ႏွစ္အတြင္း အျပင္းအထန္ ေငြရွင္၊ အာဏာရွင္မ်ားရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားစြာနဲ႕ ၾကံဳရပါတယ္။

 

 ၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က လာဘ္စားမႈတိုင္ၾကားေရး Online Procedure Enhancement for Civil Application (OPEN System) ကိုစတင္ခဲ့ပါတယ္။ အမႈေပါင္း ၂၈၀၀၀ ေပၚလာျပီး၊ ဝက္ဆိုဒ္ေပၚတင္ထားပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အဲဒီဝက္ဆိုဒ္ကို ၾကည့္ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ အက်င့္ပ်က္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ KICAC ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

 

 ၂၀၀၆ မွာ KICAC အဖြဲ႕တာဝန္မ်ားကို တိက်ျပတ္သားစြာ ခ်က္မွတ္လုပ္ေဆာင္၊ အေရးယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ ၂၀၁၄မွာ လာဘ္စားမႈစတင္တိုက္ဖ်က္ခဲ့တဲ့ သမၼတပတ္ခ်ံဳဟီးရဲ့ သမီး၊ ပတ္ဂ်ီဟီ Park Geun Hye သမၼတလက္ထက္ ၂၀၁၄မွာ ေတာင္ကိုးရီးယားဟာ ကမၻာစီးပြားထိပ္တန္းႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနပါျပီး။

 

ထိုင္းႏိုင္ငံ။   ယခင္က လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ CCC ဆိုတာရွိခဲ့ေပမဲ့၊ လာပ္စားမႈ ထုတ္ေဖာ္ႏိုင္တာပဲရွိပါတယ္။ တရားလဲမစြဲႏိုင္ဘူး။ လာဘ္စားသူမ်ား ရာထူးလဲမျပဳတ္၊ အျပစ္ဒဏ္လဲမက်၊ ခပ္ေျပာင္ေျပာင္ပဲ ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ ထိုင္းဘုရင္က NCCC ကိုထပ္မံဖြဲ႕ေပးပါတယ္။ တရားသူၾကီး၃ဦး၊ တကၠသိုလ္ဆရာ ၇ဦး၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ၅ဦး၊  ၉ႏွစ္ သက္တမ္းအဖြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ေအာက္မွာ လုပ္ကိုင္ရပါတယ္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လက္ေအာက္မရွိပါဘူး။ ထိုင္းမီဒီယာရဲ့ ပြင့္လင္းမႈ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အင္အားေကာင္းလာမႈေတြေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံလာဘ္စားမႈ နည္းပါးလာေပမဲ့၊ မေလးရွား၊ အဆင့္ကို မမွီေသးပါဘူး။ NCCC အဖြဲ႕ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္သက္ဆင္ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္မွာလဲ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ခ်ဳပ္ကိုင္ဆဲျဖစ္တယ္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ကိုလဲ လာပ္စားမႈနဲ႕တရားစြဲလို႕ ႏိုင္ငံကထြက္ေျပးရပါတယ္။ အခု သက္ဆင္ညီမ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ယင္လပ္ လက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္တည္းျဖစ္ျပီး၊ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းပါတယ္။ အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လာဘ္စားမႈေတြကို အျပင္ထန္ကိုင္တြယ္မယ္ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားဟာ ထိုင္းရဲမ်ား၊ ေတာင္းသမွ်ေပးကမ္းေနရပါတယ္။

 

လာဘ္စားမႈ တိုက္ျဖတ္ေရးကို ထိုင္းစံနမူနာယူဖို႕ေတာ့ မေကာင္းလွပါဘူး။ ေတာင္ကိုးရီးယားနဲ႕စင္ကာပူ ႏွစ္ႏိုင္ငံနမူနာ ယူႏိုင္ရင္ေကာင္းပါတယ္။

 

၂၀၀၅ အခ်က္အလက္ဆိုေပမဲ့ လာဘ္စားမႈႏိႈင္းယွဥ္ေရးအတြက္ အသံုးက်ေနဆဲပါ။ ေလးႏိုင္ငံ အက်င့္ပ်က္ထိန္းခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႕မ်ား ၂၀၀၄-၂၀၀၅ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ အဖြဲ႕ဝင္ဦးေရမွာ စင္ကာပူ ၈၂ဦး၊ ေဟာင္ေကာင္ ၁၁၉၄ဦး၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ၇၀၁ဦး၊ ေတာင္ကိုးရီးယား္ ၂၀၅ဦးတို႕နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံလူဦးေရနဲ႕ ႏွစ္စဥ္ဘတ္ဂ်တ္ သံုးစြဲမႈကို ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ေဟာင္ေကာင္ ကန္ေဒၚလာ ၈၅သန္းနဲ႕ ထိပ္ဆံုးရွိေနပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ရဲ့ လာဘ္စားမႈထိန္းခ်ဳ႔ပ္ေရးဟာ အလြန္ေအာင္ျမင္ျပီး တရုပ္ျပည္မၾကီးအတြက္ စံနမူနာျပတဲ့ အထူးေဒသျဖစ္ပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈရဲ့ တဝက္ေက်ာ္ဟာ ေဟာင္ေကာင္တဆင့္ တရုပ္ျပည္မၾကီးဆီကို ဝင္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရုပ္အစိုးရရဲ့ စီးပြားေရးေပၚလစီဟာ၊  ေဟာင္ေကာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ကို အေျချပဳျပီး၊ ေငြေၾကးအကုန္ခံပါတယ္။ 

 

တစ္ဦးခ်င္း တစ္ႏွစ္ေငြသံုးမႈ per capital ကိုၾကည့္ရင္ စင္ကာပူ = CPIB US$ 1.71, ေဟာင္ေကာင္ ICAC = US$ 12.32 , ထိုင္း NCCC = US$ 0.13, ကိုးရီးယား KACAC = US$ 0.37 ျဖစ္ပါတယ္။

 

လက္ရွိ ၂၀၁၄ အခ်က္အလက္မ်ားအရဆိုရင္ ကိုးရီးယားနဲ႕ထိုင္း အက်င့္ပ်က္ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား အထူးတိုးတက္လာျပီျဖစ္ပါတယ္။ လာဘ္စားမႈထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ေငြလဲပိုသံုးႏိုင္ပါျပီ။ အဖြဲ႕ေတြလဲ အာဏာထက္ျမတ္ေနပါျပီ။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ

 လက္ရွိျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ ေစာျပီ အာဏာရွင္စနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေနပါတယ္။  လက္ရွိသမၼတယိုဒိုရိုႏို ၂၀၀၄-၂၀၁၄ ၂ၾကိမ္သက္တမ္းအျပီး၊ ယခုလ ဇူလိုင္ ၂၀၁၄မွာ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ပါမယ္။ အင္ဂ်င္နီယာဘဝ၊ စီးပြားေရးသမားဘဝ၊ ဂ်ာကာတာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးဘဝ ကေနတက္လာတဲ့ ဂ်ိဳကိုဝီ၊  စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးဘဝကေန ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝတဲ့ ပရာဗိုမို တို႕မဲဆြယ္ေနၾကပါတယ္။ သမၼတေရြးပြဲအတြက္ တီဗြီစကားစစ္ထိုးပြဲ ၅ၾကိမ္လုပ္ပါတယ္။ အျမင္မတူတဲ့ သမၼတေလာင္းႏွစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ိဳကိုဝီကေတာ့ ျပည္သူဘက္လာသူျဖစ္လို႕ ျပည္သူလူထုအျမင္ကို လုပ္ေဆာင္မယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ပရာဗိမိုကေတာ့စစ္တပ္ကလာတဲ့အတြက္ .. ျပည္သူကို လမ္းညြန္ဦးေဆာင္မယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ လာဘ္စားမႈမ်ားကိုေတာ့ အရင္သမၼတအဆက္ဆက္က တိုက္ဖ်က္လာခဲ့ပါတယ္။ ယိုဒိုရိုႏို လက္ထက္မွာ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ အသစ္ျပန္ဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ Indonesia – Corruption Eradication Commission (CEC) 2006၊  ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႕ အျပိဳင္အဆိုင္အဆင့္မွာပဲ ရွိပါတယ္။

 

 

စင္ကာပူကိုပဲ Role Model စံနမူနာထားသင့္ပါတယ္။ အထက္ပါပံုကေတာ့ လာဘ္ယူမႈထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ အစိုးရေဆာင္ရြက္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒကို ျပဳစု၊ ျပဌာန္းပါတယ္။ တကယ္အေရးယူ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ပါတယ္။

လာဘ္စားမႈတိုက္ျဖတ္ေရးအတြက္ စင္ကာပူအစိုးရေခါင္းေဆာင္ လီကြမ္းယူကိုယ္တိုင္ ႏႈတ္ကလဲေျပာတယ္။ ဥပေဒကို အေကာင္းဆံုးျပဌာန္းတယ္။ လက္ေတြ႕လဲ ဥပေဒအတို္င္း အေရးယူတယ္။ လာဘ္စားမႈ အေရးယူတဲ့ အဖြဲ႕ CPIB ဆိုတာ အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားဟာ သန္႕ရွင္းသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ လူလူခ်င္းေတာင္ ေငြေခ်းခြင့္မရွိပါဘူး။ ဘဏ္ေတြ အေၾကြးယူရင္လဲ လစာ၃ဆအထက္ အေၾကြးဝယ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ CPIB ဝန္ထမ္းေတြဟာ သူတို႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ေၾကျငာထားရပါတယ္။ မိမိတို႕စံုစမ္းေနရသူမ်ားနဲ႕ အေပ်ာ္အပါး၊ စားေသာက္ပြဲ၊ကပြဲေတြ မသြားရပါဘူး။  တစ္ႏွစ္ကုန္ရင္ အဲဒီဝန္ထမ္းေတြကို ဆုေၾကးေငြ အေျမာက္အမ်ား ေပးပါတယ္။ ေဒၚလာသိန္းနဲ႕ခ်ီျပီး ဆုေၾကးရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက မိုဘိုင္း တရားမဝင္ပစၥည္းလိုက္ဖမ္းတဲ့ အဖြဲ႕လိုမ်ိဳးေပါ့။ အခုေခတ္ဆိုရင္ အင္တာနက္ စီးပြားလုပ္ငန္းေတြ၊ ေငြေပးေငြေခ်၊ လံုျခံဳေရးေတြေၾကာင့္ CPIB ဝန္ထမ္းမ်ား ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာမ်ားနဲ႕ ေလ့က်င့္ တပ္ဆင္ထားရပါတယ္။ ျပည္သူလူထုထံမွာ လာဘ္စားမႈအတြက္ တိုင္ၾကားခ်က္မ်ား၊ အၾကံေပးခ်က္မ်ားကို စံုစမ္းပါတယ္။ သတင္းေပးသူကို လံုးဝလံုျခံဳမႈေပးပါတယ္။

 

CPIB အဖြဲ႕လိုပဲ၊ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕ဟာ အလြန္အာဏာရွိပါတယ္။

 

CPIB ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ အစိုးရ၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ဝန္ၾကီး၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၊ အစိုးရဌာနဆိုင္ရမ်ားကို ေမးျမန္း၊စစ္ေဆးခြင့္ ရွိပါတယ္။ ျငင္းလို႕မရပါဘူး။ အာဏာေပးထားပါတယ္။ CPIB စံုစမ္းမႈလိုအပ္တယ္ဆိုရင္ ဝန္ၾကီးခ်ုဳပ္က သေဘာမတူရင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ စင္ကာပူသမၼတဆီကို တင္ျပခြင့္ေပးထားပါတယ္။ သမၼတအမိန္႕နဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕ အၾကီးကဲ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ကိုလဲ လိုအပ္ရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ လာဘ္စားမႈဆိုရင္ အစိုးရဝန္ထမ္းျဖစ္ျဖစ္၊ ပုဂၢလိက ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းမဆို စံုစမ္းစစ္ေဆးလို႕ ခြင့္ရွိပါတယ္။ အေတာ္ေလး လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားခြင့္ ေပးထားျခင္း ခံရပါတယ္။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ျမန္မာျပည္က စ.သံုးလံုးပံုစံမ်ိဳး တာဝန္ခြဲယူၾကပါတယ္။ CPIB ဆီေရာက္လာတဲ့ လာဘ္စားမႈ အားလံုးရဲ့ ၃ပံု၂ပံုဟာ အေရးယူ၊ အျပစ္ေပးခံၾကရတယ္။

 

လယ္ယာေျမျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း Land Reform

 

ေနာက္အေရးၾကီးခ်က္တခုက လယ္ယာေျမျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ျခံေျမေတြ ေစ်းအရမ္းၾကီးေနပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ တိုင္ဝမ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားလို႕  ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား လယ္ေျမပိုင္ဆိုင္ဖို႕ ဘယ္လိုလုပ္ေပးမလဲ ဆိုတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္း အေကာင္ထည္ေဖၚဖို႕ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။  ျမန္မာႏိုင္ငံ လႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ားစုေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ လယ္ယာေျမ မ်ားစြာမပိုင္ၾကပါဘူး။ ဒီေတာ့ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရင္ ဒီဥပေဒ အတည္ျပဳျပီး၊ လက္ေတြ႕ တကယ္လုပ္တဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား လယ္ေျမပိုင္ဆိုင္လာမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပညာရွင္အားလံုး ေျမယာဥပေဒ အေကာင္ထည္ေဖာ္ခ်င္ပါတယ္။ ျပည္ပကလည္း ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕မ်ားကို ဖိအားေပးဖို႕လိုပါတယ္။ 

 

အင္အားၾကီးႏိုင္ငံကေတာ့ အေမရိကန္အားျဖင့္ ဂ်ပန္၊ တိုင္ဝမ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ စင္ကာပူတို႕ Land Reform ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး၊ ကမၻာထိတ္တန္းႏိုင္ငံျဖစ္လာတာပါ။ တရုပ္ျပည္ၾကီးလဲ အေမရိကန္အကူညီနဲ႕ အႏွစ္၂၀အတြင္း တိုးတက္သြားတာ မ်က္ျမင္အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လယ္ယာလုပ္ကိုင္သူပဲ လယ္ေျမပိုင္ဆိုင္သင့္ပါတယ္။ လယ္သမား ဆင္းရဲမြဲေတမႈက လြတ္ျပီး၊ သားသမီးမ်ား ပညာသင္ႏိုင္မယ္။ စက္မႈလယ္ယာျဖစ္လာျပီး၊ လယ္သမား သားသမီးမ်ား စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ကူးေျပာင္းလာႏိုင္မယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ  ျမိဳ႕ေပၚမွာလည္း အိမ္ျခံေျမ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အလုပ္သမားမ်ား ေနစရာေစ်းႏႈန္းသက္သာမယ္။ ပညာသင္ႏုိင္မယ္။ ဘဝတိုးတက္လာမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမိဳ႕နယ္၊ေတာရြာမ်ားမွာ လယ္ယာေျမေစ်းႏႈန္းေတြ ေစ်းႀကီးေနတာကို ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းကေတာ့ လယ္ယာေျမျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ နည္းဥပေဒ အျမန္ျပဌာန္း၊ အေကာင္ထည္ေဖၚဖုိ႕ လုပ္ေနပါတယ္။

 

 အေရးၾကီးဆံုး-အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ေဒါက္တာဦးျမင့္

 

ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႕၊ လာဘ္ေပး၊လာဘ္ယူ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္ လာဘ္မစားဖို႕ ဆိုတာ အေရးၾကီးဆံုးပါ။ လက္ရွိအစိုးရသစ္ ဝန္ၾကီးမ်ား၊ ဒု-ဝန္ၾကီးမ်ားဟာ စားဝတ္ေနေရး၊ မပူပင္ရတဲ့ ေငြေၾကးၾကြယ္ဝသူမ်ား ကိုပဲ ေခၚယူခန္႕ထားပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ လာဘ္မစားေအာင္ေပါ့။ လူ႕ေလာဘ ဆိုတာလဲ ခက္ပါတယ္။ ရေလတေစၦ ဆိုတဲ့အတိုင္း ဝန္ၾကီးမ်ားရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုသံုးျပီ လိုင္စင္ပါမစ္ခ်ေပးျခင္း၊ လယ္ေျမယာမ်ား ေဖာ္ယူ၊ ေရာင္းခ်ျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားနဲ႕ ပိုမိုခ်မ္းသာလာၾကပါတယ္။ ဘာမွ စီးပြားမလုပ္တတ္ေတာင္ လိုင္စင္၊ပါမစ္၊ေျမ ရေအာင္လုပ္ျပီး၊ တႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္နဲ႕ မယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ ေငြမ်ားရရွိ ခ်မ္းသာ၊ ၾကြယ္ဝသြားၾကပါတယ္။ အိမ္ျခံေျမေစ်းႏႈန္းၾကီးေစျပီး ငွားရမ္းခ၊ တဆင့္ျပန္ေရာင္းခ ေဒၚလာေငြေတြ သိန္း၊ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိ၊ ခ်မ္းသာသြားပါတယ္။ ဒါလည္း လဘ္စားမႈ Corruption ထဲမွာ အေျမာက္အမ်ားလာဘ္ေငြရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလာဘ္စားမႈ Political Corruption လို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ 

 

လာဘ္စားမႈ Corruption Paper ေရးသားထုတ္ေဝ၊ သမၼတအၾကံေပးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာဦးျမင့္ လည္း အခုေနာက္ပိုင္း ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ အလြန္အလုပ္မ်ားသြားလို႕ သူ႕ရဲ့ လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူအေၾကာင္း ေျပာဖို႕ေတာင္ အခ်ိန္မရွိေတာ့ရွာဘူး.. လို႕ၾကားသိရပါတယ္။ သူ႕စာတန္းကို စာအုပ္ထုတ္ေဝျပီး အစိုးရဝန္ထမ္းတိုင္း လက္စြဲထားႏိုင္ရင္ သိပ္ေကာင္းမလားလို႕။

ဦးျမင့္စာတန္း U Myint- Corruption.pdf

 

ျမန္မာႏိုင္ငံ-လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္ ၂၀၁၄

 

ျမန္မာလႊတ္ေတာ္က ဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒ ျပဌာန္အတည္ျပဳျပီးပါျပီ။ သမၼတကိုယ္တိုင္ အက်င့္ပ်က္ဝန္ထမ္းမ်ား အထူးသျဖင့္ ေလဆိပ္၊ သေဘၤာဆိပ္၊ အခြန္ဌာန၊ နဲ႕ နာမည္ၾကီးတဲ့ အစိုးရအရာရွိၾကီးမ်ားကို တာဝန္ကအနားယူျခင္း၊ နယ္ပို႕လိုက္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

 

၂၀၁၄ လႊတ္ေတာ္က လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္ကို သမၼတနဲ႕လႊတ္ေတာ္တို႕ ညွိႏိႈင္းဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ဦးျမ၀င္း(စစ္မႈထမ္း)က ဥကၠ႒အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးတင္ဦး (သံအမတ္ႀကီး)က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီး အဖြဲ႔၀င္မ်ားအျဖစ္ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန)၊ ဦးစိုးတင့္ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ံုး)၊ ဦးသန္းေအာင္ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုး)၊ ဦးေမာင္ရွိန္(စစ္မႈထမ္း)၊ ေဒါက္တာတိုက္စံ (ပါေမာကၡ၊ တပ္မေတာ္ နည္းပညာတကၠသိုလ္)၊ ဦးေန၀င္း (သံအမတ္ႀကီး)၊ ေဒၚျမတ္ျမတ္စိုး (ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာန)၊ ဦးသင္းေမာင္ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာန)၊ ဦးဆြန္ဒုတ္က်င့္ (ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုး)၊ ေဒါက္တာညီညီထြန္း (တိရစၦာန္ေဆးကု ဆရာ၀န္၊ ေမြးျမဴေရး၊ ေရလုပ္ငန္းႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ၀န္ႀကီးဌာန)၊ ဦးေက်ာ္ျမင့္(စစ္မႈထမ္း)၊ ေဒၚသန္းသန္းရီ (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ံုး)၊ ဦးေအာင္လိႈင္စိုး (ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ံုး) စသည့္ အၿငိမ္းစား ၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘုရင္ေရြးခ်ယ္က တကၠသိုလ္ဆရာအမ်ားစု (ပညာရွင္) ထည့္သြင္းေပမဲ့ ျမန္မာျပည္အဖြဲ႕မွာေတာ့ ပါေမာကၡ၊ တပ္မေတာ္ နည္းပညာတကၠသိုလ္ တစ္ဦးပဲ ပါဝင္ျခင္းေၾကာင့္ အားမရွိပါဘူ။ 

 

၂၀၁၄ ဇြန္လမွာ အက်င့္ပ်က္အနည္းဆံုး သာသနာေရးဝန္ၾကီးဦးဆန္းဆင့္ကို သိန္း၁၀၀ လာဘ္စားလို႕ ရာထူးကဖယ္ရွားတာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျပသနာပဲလို႕ ယူဆပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဝန္ၾကီးနဲ႕ဆက္သြယ္ေရးဝန္ၾကီး ၂ဦးကိုေတာ့ လာဘ္စားမႈေၾကာင့္ ဖယ္ရွားျခင္းလို႕ ဆိုၾကပါတယ္။  အခုေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေတြက လူသစ္ေတြမ်ားေတာ့

ဒု-သမၼတ စိုင္းေမာက္ခမ္းကိုယ္တိုင္ အလြန္ခက္ခဲေသာ ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။  တရားသူၾကီးမ်ားအဂတိလိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရာ ေကာ္မရွင္ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ဘာမွလုပ္မရလို႕ ျငိမ္ေနရပါတယ္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ပေပ်ာက္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးျမဝင္းက အေကာင္ထည္ေဖၚရာမွာ အခက္အခဲ ႀကီးႀကီးမားမား မရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာတယ္လို႕ Eleven Media မွာေရးထားပါတယ္။

 

လာဘ္ေပးမႈ တိုင္းတာတဲ့စနစ္  Transparency (Corruption Index) CPI Index ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းတစ္ခု ရွိပါတယ္။ လာဘ္စားမႈ လံုးဝမရွိတဲ့ႏိုင္ငံ အမွတ္ျပည့္ ၁၀၀ရပါတယ္။ ထိပ္ဆံုးက ဆြီဒင္၊ ဆြဒ္ဇာလန္တို႕က ၈၈မွတ္ရပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား ၂၀၁၃ အဆင့္ကို ၾကည့္ရင္ ထိပ္ဆံုးက ကမၻာ့အဆင့္၅ ေနရာမွာ စင္ကာပူ-၈၆မွတ္ရပါတယ္။ မေလးရွား-၅၀မွတ္၊ ဖိလစ္ပိုင္-၃၄မွတ္၊ ထိုင္း-၃၅မွတ္၊ အင္ဒိုနီးရွား-၃၂မွတ္၊ လာအို-၂၆မွတ္၊ ဗီယက္နမ္-၂၁မွတ္၊ ျပီးမွာ ျမန္မာ-၂၁မွတ္ ရပါတယ္။ ကမၻာ့အဆင့္ ၁၅၇ျဖစ္ျပီး ယခင္တႏွစ္ကထက္ ၆ဆင့္တက္လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးဘိတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကေမၻာဒီယား-၂၀မွတ္ပါ။ ေအာက္ဆံုးႏိုင္ငံမ်ားကေတာ့ အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ လာဘ္အေပးရဆံုး ႏိုင္ငံကေတာ့ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေျမာက္ကိုးရီးယား ၇မွတ္၊ ကမၻာအဆင့္ ၁၇၅ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

 

ဒီအခ်က္လက္ကို ၾကည့္ရင္ အင္ဒိုနီးရွား-၃၂မွတ္၊ ထိုင္း-၃၅မွတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အမ်ားၾကီးတိုးတက္ေနတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ သူတို႕ႏိုင္ငံမွာ မွတ္ပံုတင္၊ ပံုစံ၁၀၊ ကားေမာင္းလိုင္စင္၊ ေမြး/ေသစာရင္း၊ စာပို႕သမား ေတြကို လက္ေဆာင္ေပးစရာမလိုပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနသူတိုင္းသိပါတယ္။ အစိုးရဌာနမူဝါဒက ေပးရင္ယူ..ဒါပဲ၊ မေတာင္းနဲ႕တဲ့။ ဘာပဲျဖစ္ပါေစ ျမန္မာအစိုးရ ဝန္ၾကီးမ်ားကို လာဘ္စားမႈမ်ား မရွိေစဖို႕က ပိုျပီးအေရးၾကီးပါတယ္။  အုပ္ခ်ဳပ္သူေကာင္းရင္ ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းမ်ားလဲ ေနာက္လိုက္ေကာင္းျဖစ္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

 

လာဘ္စားမႈကင္းရမဲ့ အဓိကလုပ္ငန္း၂ခု

အလြန္ခက္ခဲတဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈအေၾကာင္း ေရးရတာ စိတ္အားငယ္စရာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္းက မီဒီယာၾကီးမ်ား၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ားမွာ ဒီအေၾကာင္းမ်ားစြာ ဖတ္ရေတာ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲရဲ့ ဇနီး၊ သားသမီးမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ျပီး အိုေကေနတယ္ဆိုပါေတာ့။  အဲဒီႏိုင္ငံ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အေျခအေနေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္တဆင့္ ဝန္ၾကိးမ်ားရဲ့ မိသားစုမ်ား သူတို႕အသက္ေမြးလုပ္ငန္းမ်ားကို ၾကည့္ပါ။ သိပ္မအိုေကဘူးဆိုရင္ေတာ့ ၾကိဳးစားရပါဦးမယ္။

 

ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႕ လာဘ္စားမႈကင္းစြာ ေအာက္ပါအလုပ္ႏွစ္ခု

 

   ၁။ အခြန္ေငြ Tax per GDP တိုးတက္ေစျခင္း နဲ႕
၂။ ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးေရးပရိုဂ်က္ၾကီးေတြကို စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ဖို႕ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ လူသားအရင္းအျမစ္ျဖစ္ပါတယ္။ လူရည္ခြ်န္မ်ားကို ျပဳစုေမြးထုတ္ေပးျပီး၊ စင္ကာပူအစိုးရလို လူေတာ္လူေကာင္း လူငယ္မ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲ ခန္႕ထားရပါတယ္။ ဒါမွ ေလလြင့္ဆံုးရံႈးမႈ၊ လာဘ္စားမႈ မ်ားကို ေအာင္ျမင္ႏိုင္မယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ ဂ်ာမဏီ၊ တရုပ္ စတဲ့ အစိုးရေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဒီအဓိက လုပ္ငန္းၾကီ၂ခုအတြက္ ပံ့ပိုးကူညီေနပါတယ္။

 

အခြန္ေကာက္ျခင္း။ 

 

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အခြန္ဝင္ေငြဟာ ဂ်ီဒီပီရဲ့ ၄.၄% တိုးတက္လာျပီလို႕ သိရပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြဆို ဥပမာ ထိုင္း ၁၇%၊ ဗီယက္နမ္ ၁၃.၈%၊ စင္ကာပူ ၁၄.၂%၊ အေမရိကန္ ၂၇% အစရွိသျဖင့္ (HeritageFoundation(2012)) အခြန္မ်ားစြာ ရပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံက CPF စနစ္နဲ႕ မစုမေနရ၊ စုေဆာင္းေငြေၾကာင့္ tax per GDP နည္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္ေရွာင္ေနသူမ်ားဟာ ဥပေဒကို လက္တလံုးျခားနဲ႕ ေရွာင္တိန္းၾကပါတယ္။ ဖမ္းဖို႕မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ ႏိုင္ငံဘ႑ာေတြ ဆံုးရံႈးပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ကုမၸဏီအေသးေလးေတြနဲ႕ လူတစ္ဦးခ်င္းဆီ အခြန္လိုက္တဲ့အဆင့္ေရာက္သြားရင္ လူထု၊ ပိုျပီးဆင္းရဲမြဲေတသြားမွာပါ။ ယခင္အစိုးရတုန္းက အခြန္မေကာက္ပါဘူး။ တိုင္းျပည္ သယံဇာတေတြပဲ ေရာင္းစားတဲ့ ဝင္ေငြရွိပါတယ္။ အခု အစိုးရသစ္မွာ အခြန္ဥပေဒအသစ္ ျပဌာန္းျပီး၊ အထူးသျဖင့္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား (ဘဏ္၊ သယံဇာတထုတ္၊ သြင္း/ထုတ္ ကုမၸဏီမ်ားကို စနစ္တက်အခြန္ေကာက္ရပါတယ္။ ျပည္တြင္း စက္ရံု၊ လုပ္ငန္းေလးမ်ားကို လိုင္စင္၊ပါမစ္ေတြနဲ႕ ခ်ဳပ္ထားျပီး ၾကိဳတင္အခြန္ေကာက္တဲ့ စနစ္ကို ရပ္ဆိုင္းရပါတယ္။ အခြန္ၾကိဳတင္ေပးျခင္းကို ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ မလုပ္ပါဘူး။

 

အစိုးရပရိုဂ်က္ၾကီးမ်ား။ 

 

အခြန္ေကာက္ျပီး လာဘ္စားမႈအနည္းဆံုးနဲ႕ ျပီးစီးေစရပါမယ္။ အာဖရိတိုက္က ဇင္ဘာေဘြအစိုးရ tax per GDP  ၄၉% ရာႏႈန္းနဲ႕ ကမၻာအမ်ားဆံုး အခြန္ေကာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Per Capital Income တစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြက ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားထက္ ေတာ္ေတာ္ေလး နည္းေနတာ အံ့ၾသဘြယ္ေတြ႕ရပါတယ္။ အလြန္လာဘ္စားတဲ့ အစိုးရျဖစ္လို႕ပါ။ အစိုးရပရိုဂ်က္ၾကီးေတြ အင္ဖရာစထရပ္ခ်ာ လို႕ေခၚတဲ့ လွ်ပ္စစ္၊ လမ္းတံတား၊ ဆည္ေျမာင္း၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊…စတဲ့လုပ္ငန္းၾကီးမ်ားဟာ ေဒၚလာေငြ ဘီလ်ံနဲ႕ခ်ီျပီး ကုန္က်ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းအားလံုးဟာ ကမၻာ့အဖြဲ႕စည္းမ်ားရဲ့ ေခ်းေငြနဲ႕ လုပ္ရပါတယ္။ အလြန္အေရးၾကီးတဲ့  စာရင္းစစ္၊ အာမခံ…ေကာင္းေကာင္းရွိမွ ကုမၸဏီေကာင္းမ်ား လာေရာက္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံ၊ ေငြေခ်းပါမယ္။  ဥပမာ ကမၻာ့ဘဏ္က ေဒၚလာသန္း၂၀၀၀ ဆင္းရဲမြဲေတမႈပေပ်ာက္ေရး စီမံကိန္းၾကီးလုပ္တယ္ဆိုရင္ ဒီေဒၚလာ သန္း၂၀၀၀ (US$ 2 billion) အလကားေပးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ရွည္ အတိုးႏႈန္းနည္းပါးစြာနဲ႕ ေခ်းငွားတာျဖစ္ပါတယ္။ World Bank, ADB, IMF, JICA စတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြက အလြန္မ်ားျပားလွတဲ့ ေငြမ်ားကို ေခ်းစျပဳေနပါျပီ။ မၾကာခင္ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံတဲ့ ကုမၸဏီေတြလဲ ေငြေခ်းလာေတာ့မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ။ ဂ်ပန္ JICA က ေရတြင္း၊ေရကန္တစ္ခု ေဒၚလာ၅၀၀၀၊ က်ပ္သိန္း၁၀၀ တန္ဖိုးနဲ႕ေခ်းျပီး၊ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူက သူ႕မိတ္ေဆြကို က်ပ္သိန္း၇၀နဲ႕ ျပီးေအာင္လုပ္ခိုင္းတယ္။ မိတ္ေဆြက လုပ္တတ္တဲ့လူကို အလုပ္အပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးကုန္က်စရိတ္ သိန္း၃၀ေလာက္နဲ႕ ျပီးသြားတယ္။ JICA လာစစ္ေဆးျပီး၊ စိတ္ပ်က္စြာနဲ႕ ေရတြင္း၊ေရကန္ အညံ့စားကို လက္ခံရတယ္။.. ေနာက္ႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ တိုးတက္လာဖို႕ JICA ကေမွ်ာ္လင့္ျပီး၊ ျမန္မာျပည္ကို ဆက္လက္ေငြေခ်းေနပါတယ္။ ဒါက အေသးစားလုပ္ငန္း ပရိုဂ်တ္ျဖစ္ေပမဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုရင္ မနည္းပါဘူး။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဖြံ႕ျဖိဳးေရး ပရိုဂ်က္မ်ားဟာ ေက်းလက္၊ျမိဳ႕ငယ္မ်ားထိ လူအမ်ားၾကီးနဲ႕လုပ္တဲ့အခါ ပြင့္လင္းမႈရွိမွ လာဘ္စားမႈနည္းပါမယ္။

ေနာက္ဥပမာ။  စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ လမ္းတံတာလုပ္ငန္း အတြက္ တႏွစ္ကို ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၅ေထာင္ ($5.4 billion in 2014 budget) သံုးပါတယ္။ ကန္ထရိုက္တင္ဒါ ၈ႏွစ္အတြက္ $27 billion စီမံကိန္းရွိပါတယ္။ ဒါေလာက္မ်ားတဲ့ေငြေတြ လာဘ္စားမရေအာင္ တင္ဒါစနစ္ရွိရပါမယ္။ ျမန္မာအစိုးရ တယ္လီဖုန္း Telenor , Ooredoo တင္ဒါအေတြ႕အၾကံဳရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္၊ လမ္းတံတား၊ ဆည္ေျမာင္း၊ ရထား-ေလယာဥ္ကြင္း စီမံကိန္း စတဲ့တင္ဒါေတြ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ လုပ္ရပါတယ္။

အၾကီးစားပရိုဂ်က္ၾကီးမ်ားအတြက္ ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္း ျပဳစုတဲ့ အၾကီးစားစက္မႈစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အရင္းႏွီးရွာျခင္း စာအုပ္ရွိပါတယ္။  ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပရိုဂ်တ္ကိုင္တြယ္သူမ်ား ျမန္မာလိုရွင္းလင္းစြာ ဖတ္ၾကည့္ရင္၊ New York Convention, Panama Convention, EITI  စတဲ့အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လက္ခံမွ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူမ်ားက ေငြေခ်းမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ New York Convention အဖြဲ႕ဝင္ရရွိခဲ့ပါျပီ။ EITI က ဇူလိုင္၃၊ ၂၀၁၄ သတင္းအရ အဖြဲ႕ဝင္ေလာင္း အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့ျပီမို႕ သယံဇာတလုပ္ငန္းေတြ ပြင့္လင္းျမင္သာေတာ့မွာပါ။ ေခ်းေငြမ်ားကို ျပန္ဆပ္ဖို႕ နွစ္၂၀ ႏွစ္ရွည္ၾကာမယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေငြေၾကးမ်ားစြာ ပရိုဂ်က္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္မွာေကာ္မတီဖြဲ႕ျပီး အဂတိနည္းေအာင္ လုပ္ေနေပမဲ့ အစပိုင္းေတာ္ေတာ္ ခက္ခဲမွာပါ။ အစိုးရ-လႊတ္ေတာ္-စစ္တပ္-ျပည္သူလူထု စိတ္ဓါတ္ေကာင္းမ်ားနဲ႕ ၾကိဳးစားၾကလို႕ လမ္း၊ တယ္လီဖုန္းေတြ တိုးတက္လာျပီျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ကိုင္ေတြ ေပါမ်ားလာေအာင္၊ သားသမီးမ်ား ႏိုင္ငံျခားသြားျပီး အလုပ္လုပ္၊ အိမ္ေဖာ္လုပ္ရတဲ့ အေျခအေနက လြတ္ေျမာက္ဖို႕ပါ။

 

နမူနာအျဖစ္ BLACK PEARL ENGINEERING, YANGON ရဲ့ ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးေရးပရိုဂ်တ္ၾကီးအတြက္ အပိုင္း(၄)ပိုင္းရွိပါတယ္။
(A) Negotiating and contracting stage. ကန္ထရိုက္ (တင္ဒါ) ေရြးခ်ယ္ျခင္း
(B) Project Design stage. ပရိုဂ်တ္အတြက္ဒီဇိုင္းေရးဆြဲျခင္း
(C) Construction stage စက္ရံုတည္ေဆာက္ျခင္း
(D) Start up stage စက္ရံုလည္ပတ္၊ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း

 

 

လက္ရွိမတရားခ်ဳပ္ဆိုခံထားရတဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ားစြာမ်ိဳး ေနာက္ေနာင္မခ်ဳပ္ႏို္င္ဖို႕ တကယ္ၾကြမ္းက်င္တဲ့ လူေတာ္လူေကာင္းမ်ားပဲ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ 

 

လက္ေဆာင္ႏွင့္လာဘ္ ခြဲျခားဖို႕လိုသည္။

 

စင္ကာပူႏိုင္ငံက CPIB နဲ႕ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ျခင္းအေၾကာင္း အနည္းငယ္မွ်သာျဖစ္ပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၂၀၁၃ စင္ကာပူႏိုင္ငံလာစဥ္ကလဲ CPIB ကိုအထူးေလ့လာသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ဝန္ၾကီးဦးေအာင္မင္း၊ သမၼတအၾကံေပး ဦးလွေမာင္ေရႊတို႕ စင္ကာပူေရာက္ျမန္မာမ်ားနဲ႕ ၂၀၁၃ ေတြ႕ဆံုပြဲမွာ MPTအဖြဲ႕ဦးမင္းသူ (former UN staff) မွ လာဘ္စားမႈပေပ်ာက္ေရးကို တင္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။ ေရႊေဒါင္းလုပ္မိသားစု တင္ျပေပးတဲ့ Youtube နဲ႕ ဂူဂယ္အင္တာနက္မွာ MTP Myanmar ႏွိပ္ျပီးနားေထာင္၊ ဖတ္ရႈ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ ထိုင္း၊ ကိုးရီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္၊ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအေၾကာင္း တတ္သမွ်၊ အက်ဥ္းေရးလိုက္ပါတယ္။  ႏိုင္ငံေရးသမားက သူတို႕အလုပ္၊ သူတို႕လုပ္သလို ၊ သာမန္လုပ္သားျပည္သူမ်ားကလည္း ကိုယ့္အလုပ္ကို လုပ္ရင္း ေျပာသင့္တာကိုေတာ့ ေျပာရပါမယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မိသားစု၊လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္အေပၚ၊ ႏိုင္ငံအေပၚသစၥာရွိသူ၊ လူငယ္ေသြးသစ္မ်ားစြာ ေပၚေပါက္လာေနၾကပါျပီ။

 

အစိုးရအရာရွိၾကီးတစ္ဦးက ဝမ္းနည္းစြာ ျမန္မာျပည္မွာ လူအမ်ားစုဟာ တနပ္စားပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္လို႕..ေျပာပါတယ္။ သူ႕ညီအရင္းလဲ ေငြနဲ႕ပတ္သက္ရင္ စိတ္မခ်ရဘူး။ ကိုယ္အိတ္ထဲ ထည့္ဖို႕ေလာက္ပဲ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ၾကံစည္ေနၾကလို႕ ေရရွည္လုပ္ဖို႕ခက္တယ္လို႕..ေျပာပါတယ္။ အလုပ္ကိုင္မေကာင္းၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ခ်၊ ယံုၾကည္ရသူ အေျမာက္အမ်ား ရွာၾကည့္ရင္ ရွိေနပါတယ္။ လာဘ္မစားလိုတဲ့ ျမန္မာ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒီလိုလူေတြလုပ္ကိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ား ၾကီးပြားတိုးတက္ဖို႕ အလားလာေကာင္းေနပါတယ္။ အစိုးရသစ္နဲ႕အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသာမက၊ အဖြဲ႕အစည္း Institution ၾကီးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာတပ္မေတာ္က စစ္ဗိုလ္ေကာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ မီဒီယာ၊ သတင္းဂ်ာနယ္မ်ားလည္း လာဘ္စားမႈမ်ားကို ရဲရဲဝ့ံဝ့ံ ေဖၚျပေနပါတယ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ အေရးယူမႈေတြ ေရာက္လာမွာပါ။ မီဒီယာ ေက်းဇူးေၾကာင့္ လာဘ္ေပး၊လာဘ္ယူမႈမ်ား နည္းပါးလာတာ ဝမ္းသာစရာျဖစ္ပါတယ္။ လာလ္စားမႈေတြကို ကိုယ္နဲ႕မဆိုင္ဆိုျပီး မေနၾကေတာ့ပါဘူး။

 

ေနလင္း(သြား/ေဆး) စီစဥ္သည့္ လာဘ္ေပးလာလ္ယူ စာအုပ္ငယ္မွ စစ္ဗိုလ္၂ဦးအေတြ႕ၾကံဳ မ်ား…စာအုပ္မွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ Y.C.D.C အရာရွိဘဝ ေသာင္းေဝဦးေဆာင္းပါးမွ၊ လာဘ္ယူမႈမ်ားနဲ႕ သန္႕ရွင္းေရးဌာန လာဘ္မရတဲ့ ဗိုလ္မႈးသူရခင္ေမာင္လတ္အေၾကာင္း၊  ဗို္လ္မႈးခ်ဳပ္ခ်စ္ႏိုင္(စိတ္ပညာ) ေရးတဲ့ လာဘ္ေပးႏွင့္လာဘ္ယူတဲ့လား ..စသျဖင့္ လက္ေတြ႕ေလာက၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေရးရံုမက စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ေျပာခ်ရဲတဲ့ စာေရးဆရာေတြ အမ်ားၾကီးေတြ႕ရတာ ဝမ္းသာစရာပါ။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ စီပြားေရးမူဝါဒ – ေဒါက္တာေအာင္ကိုကို စာအုပ္၊ စတဲ့ စာအုပ္ေကာင္းမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာဘာသာနဲ႕ ဝယ္ဖတ္ႏိုင္ပါျပီ။ လက္ေတြ႕လုပ္ရာမွာ လိုပါတယ္။ လက္ေတြ႕လုပ္တဲ့အခါ တနပ္စား၊ လာဘ္ေပးလာလ္ယူ လုပ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြ အရမ္းမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ ေငြအိတ္ယူျပီး ေပ်ာက္သြားျပီေျပာျပီး၊ ခပ္တည္တည္ေနဖို႕လဲ ဝန္မေလးသူမ်ားစြာ ရွိသလို၊  ရတဲ့လခနဲ႕ေလာက္ေအာင္သံုးျပီး၊ ေက်နပ္ေနတဲ့ လာဘ္ေပး၊လာလပ္ယူမႈကို ကင္းရွင္းသူ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။

လက္ေဆာင္ႏွင့္လာဘ္ ခြဲျခားေပးရန္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးတခုလုိေနပါတယ္။ အၾကီးတန္းလာဘ္စားမႈ၊ အခ်က္အလက္ႏွင့္မွတ္တမ္းတင္မဲ့ ဝက္ဆိုဒ္မ်ား၊ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာျဖစ္ေပၚလာရပါမယ္။

နိဂံုး

ဝန္ၾကီးဦးဆန္းဆင့္ကိုခ်က္ခ်င္းတရားရံုတင္စစ္ျခင္းမွာ ထူးဆန္းပါတယ္။ အစိုးရထိမ္းသိမ္းခံရပါက အျပင္ေလာကမွ ေပ်ာက္ကြယ္ျပီး၊ ေထာင္ထဲေရာက္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ ရံုးထုတ္တာမ်ိဳး လူမျမင္ေအာင္ စီရင္ခ်က္ခ်ေလ့ရွိပါတယ္။ ယခုအမႈမွာ မီဒီယာမ်ားကိုပါ နားေထာင္ေစျခင္း၊ အျမန္ဆံုး တရားရံုးထုတ္ ေရွာက္လဲေနျခင္းမ်ားဟာ ထူးဆန္းေနပါတယ္။

ထိုအမႈကို လူမ်ားနားမလည္ႏိုင္ျဖစ္ရတယ္။ အကယ္၍ ဦးဆန္းဆင့္ဟာ အစိုးရသစ္လာဘ္စားမႈတိုက္ျဖတ္ေရးအတြက္ ဓားစာခံအသံုးခ်ခံရတယ္..လို႕ဆိုလွ်င္ ရပ္တန္းက၊ မရပ္ေသးတဲ့ တိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြမ်ား အၾကီးစားခိုးယူ၊ အလြဲသံုးစြဲေနသူမ်ားကို သတိေပးသံ..လို႕ မွတ္ယူရပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ မၾကာမီ လာဘ္စားမႈ မရပ္တံ့ႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံဘ႑ာကို အၾကီးက်ယ္အလြဲသံုးသူ လူၾကီးတစ္ဦး (ငါးအၾကီးတစ္ေကာင္) ကို အလားတူ အဂတိလိုက္စားမႈဥပေဒျဖင့္ ဖမ္းဆီး၊ တရားရံုးတင္ႏိုင္ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

အဲဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစိုးရ၏ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ျဖတ္ေရးလုပ္ငန္း သမိုင္းဝင္ျဖစ္သြားပါမယ္။ အရာရွိၾကီးမ်ား အလြန္အကြ်ံ လာဘ္စား၊ အလြဲသံုးစားေနျခင္းမ်ား ထိန္းခ်ုဳပ္လာႏိုင္ျပီး၊ တိုင္းျပည္လမ္းေၾကာင္းမွန္သို႕ ေရာက္လာမည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

 

ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ လာဘ္ေပးျခင္း ႏွစ္တိုအတြင္း ပေပ်ာက္ဖို႕ ခက္လွပါတယ္။ လာဘ္ေပးျခင္းကို ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုအေနျဖင့္ က်င့္သံုးေနျခင္းကိုက အခက္ခဲျဖစ္ေနပါတယ္။ မည္သို႕ပင္ျဖစ္ပါေစ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား စားဝတ္ေနေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့အခ်ိန္က်မွ better CPI Index အဂတိလိုက္စားမႈနည္းပါးလာမည္ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရဖက္လိုက္ျပီး ေရးျခင္းမဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ပိုင္အျမင္သာျဖစ္လို႕ သေဘာမတူသူမ်ားစြာ ရွိမွာပါ။ လြတ္လပ္စြာသေဘာကြဲႏိုင္ပါတယ္။

 

သတင္းစာမွ ေလွ်ာက္လႊာေခၚၾကည့္ပါ။ ...ေနထိုင္၊စားေသာက္ဖို႕ တစ္ေယာက္စာမွ်ေငြေၾကးအနည္းငယ္ရမည္။ ပင္ပမ္းမည္၊ ေတာနယ္မွဆင္ရဲသားမ်ားထံ ခရီးသြားရမည္။ လူမ်ားရံႈခ်၊ အထင္ေသး ခံရႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္လာဘ္ေပးလာလပ္ယူ လုပ္စရာမလိုေသာ အလုပ္ျဖစ္သည္ .. လို႕ေၾကာ္ျငာထည့္လိုက္ရင္၊ အလုပ္ေလွ်ာက္လႊာေတြ အမ်ားၾကီးေရာက္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

ေဇာ္ေအာင္ ၈-ဇူလိုင္-၂၀၁၄

Edmund Burke: “All it takes for evil to triumph is for good men to do nothing.”
Link:  http://murann.com/governance.htm