တင္ေမာင္ေထြး – အတုုယူစရာ စင္ကာပူက လူမ်ိဳးဘာသာကြဲျပားမႈ

 

========================================================

မေလးကြၽန္းဆြယ္ထိပ္မွာ တည္ရွိျပီး ၇၁၆ စတုုရန္းကီလိုုမီတာအက်ယ္သာရွိတဲ့ စင္ကာပူႏိုင္ငံကို city-state ေခၚ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ထဲသာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံရယ္လို႔ သိၾကပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ လူဦးေရ ၅ မီလီယံရွိပါတယ္။ အဲဒီ လူဦးေရ ၅ မီလီယံမွာ အဓိက လူမ်ိဳးစု ၄ ခုေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ တ႐ုတ္ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အဲဒီေနာက္က မေလး ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ အိႏိၵယ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အျခားလူမ်ိဳးစုက ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါ တယ္။

ႏုိင္ငံေသးေသးေလးျဖစ္တဲ့ စင္ကာပူမွာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ယွဥ္ရင္ သာသနာေပါင္း ၁၀ ခုထိရွိေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဗုဒၶ၊ တာအို၊ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴနဲ႔ ခရစ္ယာန္သာသနာေတြက အဓိက ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘာသာေတြျဖစ္ျပီး ဆစ္ခ္၊ ဂ်ိန္း၀ါဒ၊ ဇိုရိုေအစတာ၊ ဘဟာအီနဲ႔ free thinker ေခၚ ဘယ္ဘာသာကိုမွ ေနာက္လိုက္ျခင္းမရွိတဲ့ အုပ္စု စတဲ့အုပ္စုမ်ားကေတာ့ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရမယ့္ လူနည္းစုစာရင္း၀င္ ဘာသာေရး အုပ္စုေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္အေျခဆိုက္ လူမႈေရးအေျခခံ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္ျပန္ေပးတဲ့ Pew Research Center ရဲ႕ အဆိုအရ စင္ကာပူဟာ ကမၻာေပၚမွာ သာသနာအမ်ိဳးအစား ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈအမ်ားဆံုးလို႔ သိရပါတယ္။ (www.pewforum.org/2014/04/04/global-religious-diversity/)

စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းတာက စင္ကာပူမွာ လူတစ္ဦးဟာ မိမိကိုးကြယ္တဲ့ သာသနာက ျပဌာန္းထားတဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြအျပင္ အျခား သာသနာတစ္ခုသို႔မဟုတ္ အမ်ားရဲ႕ အေလ့အက်င့္ေတြကိုပါ လက္ခံက်င့္သံုးေနတာမ်ိဳးကို သမရိုးက်ကိစၥတစ္ခုလိုမ်ိဳး ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ polytheistic ေခၚ ဘုရားအမ်ားကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာအုပ္စု၀င္ေတြမွာ ေတြ႔ရတာပါ။ ဒါကလည္း ဗုဒၶဘာသာ၊ တာအို၊ ကြန္ျဖဴး ရွပ္နဲ႔ ရိုးရာဘုိးဘြားမိဘေတြကို ကိုးကြယ္တဲ့ ယံုၾကည္မႈ စတာေတြဟာ အေလ့အက်င့္အားျဖင့္ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ေပါင္းစပ္ေရာယွက္ေန တာေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

လမ္းေဘးတဘက္တခ်က္မွာရွိတဲ့ သာသနိကအေဆာက္အဦငယ္ေတြမွာ ဟိႏၵဴေတြရဲ႕ ဂေနသွ်ား၊ ဟာႏုမာ၊ ခရစ္ယာန္ေတြရဲ႕ ေယရွဳ၊ မယ္ေတာ္ မာယာ သာမက အာဖရို-အေမရိကန္ ဘာသာအမ်ားစုမွာ ထင္ရွားတဲ့ ပင္လယ္နတ္ဘုရားမ (Mother Goddess of the Sea) ရုပ္တုေတြပါ တစ္ေနရာထဲ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶနဲ႔ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား မွာေတာ့ သာသနာ တစ္ခုရဲ႕ ဘာသာေရးအခမ္းအနား ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးအေလ့အက်င့္ ထံုးတမ္းေတြမွာ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားကလည္း ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။

သာသနာမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ
၂၀၁၀ ခုနွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ စင္ကာပူမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၃၃.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တာအို ၁၀.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ၊ ခရစ္ယာန္ ၁၈.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အစၥလာမ္ ၁၄.၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဟိႏၵဴ ၅.၁ နဲ႔ အျခားဘာသာ ၀.၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ ဘာသာမဲ့ကေတာ့ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ (ပံု – က)

ပံု – ခ ကေတာ့ ဘာသာကိုးကြယ္သူေတြကို လူမ်ိဳးစုေတြအလိုက္ျပန္ျပီး ခြဲထုတ္ျပထားတာပါ။ ဗုဒၶနဲ႔ တာအိုဘာသာကိုေတာ့ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြ အမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ပါတယ္။ မေလးလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအမ်ားဆံုးျဖစ္ေနတာ အံ့ၾသစရာမဟုတ္သလို အိႏၵိယ လူမ်ိဳးစုေတြမွာလည္း ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနတာကလည္း အံ့ၾသစရာမဟုတ္ပါ။

ဒါေပမယ့္ သတိျပဳရမယ့္အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ တ႐ုတ္ေတြဟာ မေလးနဲ႔ အိႏိၵယတို႔ထက္ပိုျပီး ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ေျပာင္းၾကတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ အဲဒီအခ်က္ကိုလည္း ပံု (ခ) ပါ စာရင္းဇယားေတြက ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပ ေနပါတယ္။ ဥပမာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြထဲမွာ ဗုဒၶ ဒါမွမဟုတ္ တာအိုဘာသာ၀င္ေတြက ၂၀၀၀ ခုနွစ္မွာ ၆၄ ရာႏႈန္းေက်ာ္ရွိေပမယ့္ ၂၀၁၀ က်ေတာ့ ၅၇ ရာႏႈန္းေက်ာ္ကို ေလ်ာ့က်သြားတယ္။  ခရစ္ယာန္၊ အျခားဘာသာနဲ႔ ဘာသာမဲ့က႑ေတြမွာက်ေတာ့ ၂၀၀၀ ခုနွစ္နဲ႔ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ပမာဏ ျမင့္တက္လာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

၂၀၁၀ သန္းေခါင္စာရင္းအရ သာသနာပ်ံ႕ႏွံ႔မႈအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္
စင္ကာပူအမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္ (NUS) ရဲ႕ သာသနာေရးက႑ေတြအေပၚ အထူးျပဳေလ့လာတဲ့ ပေရာဖက္ဆာ လီလီေကာင္း (www.nus.edu.sg/about-nus/nus-structure/management/item/9-professor-lily-kong) ကေတာ့ စင္ကာပူရဲ႕ ဘာသာေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ စာရင္း ဇယားေတြက တခါတေလ မွန္မွန္ကန္ကန္ နားလည္နိုင္ဖို႔ မလြယ္ဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လူေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြပါလို႔ ဆိုၾကေပမယ့္ တကယ္တမ္းၾကေတာ့ တကယ့္ဗုဒၶေဒသနာေတြအတိုင္း ေနထုိင္ျပဳမူေဆာင္ရြက္ၾကတာမ်ိဳး မရွိၾကဘူး လို႔ဆိုပါ တယ္။

ဒါ့ျပင္ လီလီေကာင္းက အခုလို မွတ္ခ်က္ေပးျပန္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘာသာဆိုတာ ရွင္းရွင္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ နတ္ဘုရားနဲ႔ ၀ိညာဥ္ေတြကို ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘာသာပါပဲ။ အဲဒီနတ္ဘုရားေတြထဲမွာ စစ္မက္ေတြကို အစိုးရတဲ့ နတ္ဘုရားကေန ကြန္ျဖဴးရွပ္အထိ၊ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ကေန တုဒိဂုန္လို႔ေခၚတဲ့ ေျမနတ္မင္း၊ မာဇူးလို႔ေခၚတဲ့ ပင္လယ္နတ္ဘုရားမ တို႔ပါ၀င္ပါတယ္။

“ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြမွာ စင္ကာပူႏုိင္ငံသားေတြ ပိုျပီးေတာ့ ပညာတတ္ေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္ဘာသာ ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ ဘူးဆိုတာလည္း သူတို႔ သိလာၾကတာနဲ႔အမွ် သူတို႔ကိုယ္သူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ေတြပါလို႔ ေခၚဆိုမႈေတြလည္း ေလ်ာ့လာတယ္။” လို႔ လီလီေကာင္းက ဆုိပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ သူမက အဲဒီတ႐ုတ္ဘာသာ၀င္အမ်ားစုဟာ အခုအခါ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ တာအိုဘာသာ၀င္ေတြလို႔ သတ္မွတ္လာၾကေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေရအတြက္ဟာလည္း ေလ်ာ့နည္းလာျပီး တာအိုဘာသာ၀င္ အေရအတြက္ တိုးလာ ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုနွစ္ စင္ကာပူ သန္းေခါင္စာရင္းအခ်က္အလက္ေတြအရ ပညာတတ္အေရအတြက္ တိုးတက္လာတာနဲ႔ အမွ် ဘာသာမဲ့ရာႏႈန္းလည္း တိုးတက္လာေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တကၠသိုလ္တစ္ခုခုကေန ဘြဲ႕ရရွိထားၾကသူေတြထဲမွာ ၂၄ ရာခုိင္နွဳန္းက ဘာသာမဲ့ေတြ ျဖစ္ေနတာ ကလည္း ပညာတတ္ျဖစ္လာမႈႏႈန္းနဲ႔ ဘာသာမဲ့အေရအတြက္တိုးလာမႈ တုိက္ရိုက္အခ်ိဳးခ်လို႔ရတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။

လီလီေကာင္းရဲ႕ အဆိုအရ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ တုိးတက္မ်ားျပားလာရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းကေတာ့ ခ်ာခ်္ေခၚ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္း ေတြရဲ႕ လံု႕လစိုက္ထုတ္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီဘုရားေက်ာင္းေတြဟာ ပညာတတ္ျပီး ငယ္ရြယ္တဲ့ လူထုအေပၚ အဓိကထား အာရံု စိုက္ၾကေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ဗုဒၶ ဒါမွမဟုတ္ တာအိုဘာသာ၀င္လုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မိဘေတြဟာ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ အဲဒီဘာ သာတရားကို က်င့္ၾကံျခင္းမရွိေတာ့တာေၾကာင့္ သားသမီးေတြကလည္း ဘာသာေျပာင္းတာေတြ မ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

သန္းေခါင္စားရင္းအရ ဟိႏၵဴနဲ႔ မြတ္စလင္ အေရအတြက္ကေတာ့ ၂၀၀၀ခုနွစ္ကေန ၂၀၁၀ ထိႏွိဳင္းယွဥ္ရင္ တည္ျငိမ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါ တယ္။

စင္ကာပူသို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာ သာသနာမ်ား ေရာက္ရွိလာပုံ
၁၉ ရာစုအေစာပိုင္းမွာ စင္ကာပူကို ၀င္လာၾကတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနထုိင္သူ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြကေန တဆင့္ မဟာယနဗုဒၶဘာသာ စင္ကာပူကို ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ Telok Ayer ဘူတာရံုနားက သီယန္ဖုေဂါင္နဲ႕ Tai Seng Avenue ေပၚကဂ်င္ ေလာင္းဆီ ဘုရားေက်ာင္းေတြကေတာ့ အေစာဆံုးေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ မဟာယန ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

ျဗိတိသွ်အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီနဲ႕အတူ ပါလာၾကတဲ့ ေတာင္အိႏၵိယအႏြယ္ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူေတြေၾကာင့္ စင္ကာပူမွာ ဟိႏၵဴသာသာနာ အေျခတည္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉ ရာစု အေစာပိုင္းမွာပဲ စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိခဲဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကိုေတာ့ ထုိင္းေရႊ႔ေျပာင္းအေျခခ်ေနထိုင္သူေတြ ယူေဆာင္လာတာလို႔ သိရပါတယ္။

အစၥလမ္ဘာသာကေတာ့ ၈ ရာစု ဒါမွမဟုတ္ ၉ ရာစုမွာ အာရပ္နဲ႔ အိႏိၵိယမြတ္စလင္ေတြ ယူေဆာင္လာတာျဖစ္ျပီး ၁၂ သို႔မဟုတ္ ၁၃ ရာစုက်မွ မေလးဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ေတြရဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာကို တရား၀င္ဘာသာအျဖစ္ ျပဌာန္းလာတာနဲ႕အတူ စတင္အေျခတည္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္နဲ႔ ယင္းကို အကာအကြယ္ေပးထားသည့္ ဥပေဒမ်ား
လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ကို စင္ကာပူႏုိင္ငံ အေျခခံဥပေဒက ျပဌာန္းေပးထားပါတယ္။ Interfaith dialogue ေခၚ ဘာသာ တရား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္နားလည္မႈေတြ ရရွိေစဖို႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းၾကပံုမ်ိဳးကို စင္ကာပူအစိုးရက အားေပးပါတယ္။ ဘာသာေရးကိစၥရပ္ ေတြမွာ စင္ကာပူအစိုးရကိုယ္တုိင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွား သူေနရာကေန ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိပါတယ္။

စင္ကာပူႏုိင္ငံရဲ႕ MRHA (The Maintenance of Religious Harmony Act) ေခၚ ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္ေရးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဥပေဒကေတာ့ ထင္ရွားတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒက PCRH (Presidential Council for Religious Harmony) ေခၚ သမၼတကြပ္ကဲတဲ့ “ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္ေရးေကာင္စီ” စတင္ဖြဲ႕စည္းႏုိင္ဖို႔ကို အေထာက္အကူ ျပဳေပးပါတယ္။ လက္ရွိ PCRH ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျပီး သမၼတ တိုနီတန္ရဲ႕ တုိက္ရိုက္တာ၀န္ေပးမႈအရ အျငိမ္းစား တရားသူၾကီး မစၥတာ ဂိုးဂြ်န္းဆန္းက ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူထားပါတယ္။ PCRH က ဘာသာေရး သဟဇာတျဖစ္ျခင္းကို ထိခိုက္ေစမယ့္ အေၾကာင္းျခင္းရာေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး  ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနကို အၾကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သလို၊ MRHA ဥပေဒရဲ႕ အ၀န္းအ၀ိုင္း အတြငး္မွာ အမိန္႔ေၾကညာစာေတြ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ ဖုိ႔ရာအတြက္လည္း သမၼတကို တိုက္ရိုက္ အစီရင္ခံရပါတယ္။ PCRH ရဲ႕ အဖြ႕ဲ၀င္ေတြအျဖစ္ စင္ကာပူရဲ႕ အဓိက ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာသာသနာအၾကီးအကဲေတြကို ေရြးခ်ယ္ထားပါတယ္။

၁၉၉၀ ႏုိ၀င္ဘာ ၉ မွ စတင္ျပဌာန္းျပီး ၁၉၉၂ မတ္ ၃၁ မွ စတင္အသက္၀င္ေစခဲ့တဲ့ MRHA ဥပေဒမွာ – ဘယ္သာသနာအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္ပါေစ၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးကသာ ေအာက္ပါ အခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုခုကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ခ်ိဳးေဖာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္လို႔ ယူဆရင္ အေရးယူ ခံရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား အမုန္းတရား၊ ရန္လိုမႈ၊ အေကာက္ၾကံမႈနဲ႔ ရန္ညႇိဳးရန္စထားရွိမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္၊ ဘာသာေရး က်င့္ၾကံ ေဆာင္ရြက္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးျဖန္႔ခ်ိမႈ စတာေတြကို အကာအကြယ္ယူျပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို မထီမဲ့ျမင္ျပဳတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ လုပ္မယ္၊ ဘာသာေရး က်င့္ၾကံ ေဆာင္ရြက္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးျဖန္႔ခ်ိမႈ စတာေတြကို အကာအကြယ္ယူျပီး သမၼတ သို႔မဟုတ္ အစိုးရအဖြဲ႕ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုကို ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြ လုပ္ကိုင္ၾကဖို႔ တနည္းနည္းနဲ႔ ၾကိဳးပမ္းမယ္၊ လႈံ႔ေဆာ္ တိုက္တြန္းမယ္။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ မဟုတ္ေပမယ့္လည္း သာမာန္လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာသာသာ သနာေတြအၾကားမွာ ရန္လိုမႈ၊ အမုန္းပြားမႈ၊ အေကာက္ၾကံမႈနဲ႔ ရန္ညႇိဳးရန္စျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္။

အဲဒီအခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုခုကို က်ဴးလြန္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနက restraining order ေခၚ ပိတ္ပင္တားျမစ္တဲ့အမိန္႔ကို က်ဴးလြန္သူနဲ႔ ဆန္႔က်င္ျပီး ထုတ္ျပန္ျပဌားန္ခြင့္ရွိပါတယ္။ က်ဴးလြန္သူက restraining order ကို ထပ္ျပီးခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္ ပါတယ္။

(http://statutes.agc.gov.sg/aol/search/display/view.w3p;page=0;query=DocId%3A77026343-e30d-40e2-a32e-b1f5d46c5bd7%20%20Status%3Ainforce%20Depth%3A0;rec=0)

အျပစ္ေပး အေရးယူမႈမ်ား
အေရးယူမႈေတြထဲက အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၇၂ ခုနွစ္မွာ Jehovah’s Witnesses လို႔ေခၚတဲ့ ေယေဟာ၀ါကို သက္ေသခံသူမ်ားအမည္ရ ဘာသာေရးအဖြဲ႕ကို စစ္မႈထမ္းျခင္း၊ ႏို္င္ငံေတာ္အလံအား  အေလးျပဳျခင္း၊ ႏုို္င္ငံေတာ္အား သစၥာျပဳအဓိဌာန္ျခင္း စတာေတြကေန ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့သလို ၁၉၈၂ မွာ Unification Church ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့တာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။

စင္ကာပူရင္ဆိုုင္ေနရေသာ ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္ေရးကို စိိန္ေခၚေနတဲ့ ျပႆနာမ်ား
စင္ကာပူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္းရဲ႕ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ အမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားမွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္း ကို ေလ့လာရင္ စင္ကာပူရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ျခင္းကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြ ဘာေတြလဲဆိုတာ သိသာႏုိင္ပါတယ္။

လီရွန္လြန္းေျပာတဲ့ နံပါတ္ ၁ ျပႆနာကေတာ့ မိမိကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖန့္ခ်ိသာသနာျပဳျခင္း ဒါမွမဟုတ္ တျခားသူေတြကို မိမိကုိးကြယ္တဲ့ ဘာသာထဲ ၀င္ေရာက္ဖို႔ အတင္းအဓမၼစည္းရံုးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

လီရွန္လြန္းက “ခင္ဗ်ားတုိ႔က ခင္ဗ်ားတို႔ယံုၾကည္တဲ့ သာသနာကို တျခားလူေတြကို ယံုၾကည္ဖို႔ ဖိအားေပးမယ္ ဆိုရင္ ဒါက အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္သလို က်ဴးလြန္မႈလည္း မည္တယ္။ မၾကာေသးမီက သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ သတင္းတစ္ခုုကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဖတ္မိၾကမွာပါ။ လင္မယားႏွစ္ေယာက္က ခရစ္ယာန္အယူကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖန္႕ခ်ိတယ္၊ သူတို႔ ျဖန္႕ခ်ိတဲ့ ခရစ္ယာန္အယူက တျခားအယူ၀ါဒေတြကို က်ဴးလြန္ေစာ္ကားရာလည္း ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒီ အေစာ္ကားခံရတဲ့ အယူေတြက ခရစ္ယာန္အ၀န္းအ၀ိုင္းအျပင္က ဘာသာေတြ တင္မကဘူး၊ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ေတြလည္း ပါေနတယ္။ အဲဒီလင္မယားက ကက္သလစ္ေတြဟာ ခရစ္ယာန္မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုၾက တယ္။ သူတို႔ကို အေရးယူျပီး ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလိုက္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုအမႈမ်ဳိးေလာက္ ျပင္းထန္တဲ့အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမရွိေပမယ့္ ျပႆနာဖန္တီးႏုိင္တဲ့ အျခားကိစၥေတြ ရွိေနေသးတယ္။

ဥပမာ ေဆးရံုေတြက ေရာဂါၾကီးတဲ့ လူနာေတြကို ဘာသာေျပာင္းႏိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ခဏခဏၾကား သိေနရတယ္။ ဒီလူနာေတြက ဘာသာမေျပာင္းခ်င္ဘူး။ လူနာေတြအေနနဲ႕က သူတို႔ဘ၀ထဲ စီးနင္း၀င္ေရာက္လာတဲ့ ပုဂၢလိက ျပႆနာ ေတြကို အလိုမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ တခါတေလေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနရတယ္။ ေနာက္ထပ္ျပႆနာက ဘာသာျခားကို သည္းခံႏုိင္စြမ္းမရွိမႈပဲ။ ဘာသာျခားရဲ႕ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ႕ကို မေလးစားတာ၊ ဘာသာျခားရဲ႕ သေဘာဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာေပးႏုိင္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္။ ခုဒီလိုေျပာေတာ့ ခင္ဗ်ားက ဒီျပႆနာမ်ိဳးကို  အုပ္စု တစ္ခုနဲ႔ အျခားအုပ္စုအၾကားမွာရွိတဲ့ ျပႆနာပဲဆိုျပီးေတာ့ ထင္မယ္။ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါမ်ိဳးျပႆနာက မိသားစု တစ္စုထဲမွာတင္လည္း ရွိႏိုင္တယ္။

တခါတေလက်ေတာ့ အေဖအေမက ဘာသာတမ်ိဳးကိုးကြယ္မယ္၊ သားသမီးက်ေတာ့ အေဖအေမကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို စြန္႔ျပီး တျခားဘာသာကိုးကြယ္တယ္၊ အေဖအေမက ကြယ္လြန္ေတာ့ သူတို႔ ဘာသာဓေလ့ထံုးတမ္း အတုိင္း သျဂႋဳလ္ခံရဖို႔ ဆႏၵထားတယ္၊ ဒီေတာ့ သားသမီးက အေဖအေမဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာေပးဘူး၊ စ်ာပနကို မတက္ေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ အလြန္၀မ္းနည္းစရာကိစၥပါပဲ။ အစဥ္အလာဆိုတဲ့ ရွဳေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ ဒါဟာ သားသမီး၀တ္မေက်ပြန္တာပဲ၊ ဒါမ်ိဳးေတြ မၾကာခဏျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ျပႆနာ တစ္ခုက ဘာသာျခားကို သည္းမခံေပးႏိုင္တာ၊ နားလည္မေပးႏုိင္တာနဲ႔ အစြန္းေရာက္တဲ့ ကိစၥေတြ။ ဘာသာျခားအုပ္စုေတြကေန ခြဲထြက္ေနမယ္။ မေရာေႏွာ မဆက္ဆံဘူး။ ဒါဟာ ဘာကို ဆိုလုိသလဲ။ တသီးပုဂၢလ ဆန္မႈ။ ခင္ဗ်ားက ခင္ဗ်ားနဲ႔ အမ်ိဳးတူလူေတြနဲ႔ပဲ ေရာေႏွာမယ္။ အျခားလူေတြနဲ႔ မေရာဘူး၊ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားအဖြဲ႕အစည္းက အထီးက်န္တဲ့ အဖြ႕ဲၾကီးျဖစ္ေနျပီ။”

ေဖာ္ျပပါအခ်က္ေတြကေတာ့ လီရွန္လြန္းေျပာတဲ့ စင္ကာပူက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာအခ်ိဳ႕ပါ။

ဘာေၾကာင့္ ဘာသာသာသနာေတြအၾကား သဟဇာတျဖစ္ျခင္းက ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးၾကီးတာလဲ
စင္ကာပူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္းက ၂၀၀၉ ခုနွစ္ အမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားမွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ ဘာသာသာသနာေတြအၾကား လိုက္ေလ်ာညီေထြ သဟာဇာတျဖစ္ဖို႔ စင္ကာပူအတြက္ ဘာေၾကာင့္ အေရးၾကီးသလဲဆိုတာကို ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပရရင္ေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔က လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး သဟာဇာတျဖစ္ျခင္းကို အာမခံေပးနိုင္ျပီလို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မဆိုသာဘူး။ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းမယ္၊ ဒါ့ျပင္ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ အေျခခံနည္းနာအခ်ိဳ႕ကို နည္းမွန္လမ္းမွန္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္။ အဲဒီ အေျခခံနည္းနာေတြထဲက အခ်ိဳ႕ကို ေျပာျပခ်င္တယ္။ ပထမက အုပ္စုအားလံုးသည္ (ဆန္႔က်င္ဘက္ ဘာသာသာသနာအားလံုးကို) သည္းခံတတ္ရမယ္၊ အစြန္းမ ေရာက္ဘဲ အလယ္အလတ္သေဘာထားမ်ိဳး ထားရမယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြကလည္း ဒီ (စင္ကာပူႏုိင္ငံ) ကို  ခရစ္ယာန္ အသိုက္အ၀န္းၾကီး ျဖစ္လာရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းေနလို႔ မရဘူး။ မြတ္စလင္ေတြကလည္း ဒီနိုင္ငံၾကီးကို မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ အသိုက္အ၀န္းျဖစ္လာရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းလို႔ မရဘူး။ ဒီလိုပဲ ဗုဒၶဘာသာေတြ၊ ဟိႏၵဴနဲ႔ အျခားအုပ္စုေတြကလည္း ေမွ်ာ္မွန္းေနလို႔ မရဘူး။ ဒီေျမကို  မတူကြဲျပားတဲ့ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္သူေတြ အမ်ားၾကီးက (တခန္းတက႑စီ) ေနရာယူထားတယ္။ သူတို႔မွာ ကြဲျပားတဲ့ သြန္သင္ခ်က္၊ အေလ့အက်င့္ေတြ ရွိတယ္။ အုပ္စုတခုထဲကို အက်ိဳးသက္ေရာက္ေနတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးကို ဥပေဒလို႔ မဆိုသာဘူး။ ဥပေဒဆိုတာ အားလံုးအေပၚ အက်ိဳးသက္ ေရာက္ေနရမယ္။ မြတ္စလင္ေတြ အရက္မေသာက္တာနဲ႔ ပဲ အရက္ကို ပိတ္ပစ္ဖို႔မလိုဘူး။ ဘာသာအမ်ားစုက တားျမစ္တဲ့ ေလာင္းကစား မႈကိုလည္း ပိတ္ပစ္စရာမလိုဘူး။ အားလံုးက ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေနထုိင္လိုၾကတယ္ဆိုရင္ ‘live and let live’ ေခၚ မိမိကို္ယ္တုိင္လည္း မွီတင္းေနထုိင္မယ္၊ အျခားသူကိုလည္း ေနရာေပးျပီး မွီတင္းေနထုိင္ေစမယ္ဆိုတဲ့ နည္းနာကို က်င့္သံုးရမယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႕ ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ေရာေထြးမေနဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရမယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ သာသနာဟာ အေမရိကရဲ႕ သာသနာမဟုတ္သလို အစၥလာမ္မစ္တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ သာသနာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ- အီရန္ကို ၾကည့္မယ္။ အစၥလာမ္မစ္တိုင္းျပည္။ အားလံုးက ရွီးယိုက္ေတြ။ သူတို႔ေတြ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ ၾကေတာ့ ျပိဳင္ဆိုင္မႈက ၾကမ္းတမ္းတယ္။ ရလဒ္အေပၚမွာလည္း ျငင္းခုန္တာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ အဟ္မဒ္ဒီနီဂ်က္နဲ႔ မူဆာ၀ီတို႔ ျပိဳင္ၾကတာပါ။ နွစ္ဘက္စလံုးက အစၥလာမ္သာသနာကို ဗန္းျပၾကတယ္။ မူဆာ၀ီေထာက္ခံသူေတြက စစ္ညာသံေပးသလိုမ်ိဳး အလ္လာဟို႔အကၠဘာရ္ (အလာဟ္အၾကီးဆံုး) ဆိုျပီး ဟစ္ေၾကြးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီရန္က ရွီးယိုက္အစၥလာမ္ မစ္ႏုိင္ငံ။ ျပႆနာေတြျဖစ္ျပီးတဲ့ေနာက္ သူတို႔က အသိုက္အ၀န္းတစ္ခုထဲ အသြင္ျပန္ေရာက္သြားမွာပဲ။ အကယ္၍ စင္ကာပူမွာ အုပ္စုတစ္ခုက (အီရန္မွာမဲဆြယ္သလို) ဘာသာေရးကို ဗန္းျပမယ္ဆုိရင္၊ အျခားအုပ္စုကလည္း သူတို႔ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို ေရွ႕တန္း တင္ျပီး ေထာက္ခံမႈရဖို႔ လုပ္လာၾကမွာပဲ။ တအုပ္စုကလည္း ငါတို႔က ဘုရားအလုပ္လုပ္ေနတာလို႔ဆိုမယ္၊ အျခားအုပ္စုကလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္း ဆိုမယ္။ နွစ္ဖက္စလံုးက သေဘာတူညီခ်က္ရရွိဖို႔ မလုပ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာၾကမယ္။ ဒါက တကယ့္ကို အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥၾကီးပဲ။ ရလဒ္က ဘာသာျခားအုပ္စုႏွစ္ခုအၾကား အညိအစြန္းေတြျဖစ္လာမယ္၊ မ်က္ရည္နဲ႔ လမ္းခြဲရမယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ကြ်န္ေတာ္တို႔  (စင္ကာပူႏုိင္ငံက) အလြန္သတိ၀ီရိယၾကီးစြာနဲ႔ ကိုင္တြယ္တယ္။ ”

စင္ကာပူက ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ျပီးျပည့္စံုုတဲ့အဆင့္ကိုု ေရာက္ေနျပီလား
လီရွန္လြန္းက ၂၀၀၉  ခုုႏွစ္ အမ်ိဳးသားေန႔မိန္႔ခြန္းမွာ ေအာက္ပါအတိုုင္း ထည့္သြင္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

“စင္ကာပူရဲ႕ ဘာသာသာသနာမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္မႈအေျခအေနကိုု အာမခံခ်က္ေပးႏုုိင္တဲ့အဆင့္လိုု႔ ဆိုုရင္ ရေကာင္း ရႏုုိင္မယ္။ ဒါေပမယ့္ စင္ကာပူကိုု အလည္အပတ္ေရာက္လာတဲ့သူေတြကေတာ့ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သတ္ျပီး အံ့ၾသၾကတယ္။ မၾကာေသးခင္ကာလကပဲ ဆီးရီးယားႏိုုင္ငံရဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာ  ဦးေဆာင္ ဓမၼသတ္မွဴး (မုုဖ္သီ)နဲ႔ ဆံုုခဲ့ပါေသးတယ္။ သူ႕ဆီက ပညာေတာ္ေတာ္ရလိုုက္တယ္။ သူက စင္ကာပူရဲ႕ လူမ်ိဳးစုုေတြ၊ ဘာသာသာသနာေတြအၾကား နားလည္မႈရွိစြာ ျငိမ္းခ်မ္းေနတာကိုု ရည္ညႊန္းျပီး နိုုင္ငံရဲ႕ ၾကီးမားတဲ့ ရတနာလိုု႔ ကင္ပြန္းတပ္တယ္။  ကြဲျပားျခားနားမႈေတြကိုု ဘယ္လိုုမ်ိဳး သည္းခံေရာင့္ရဲေနၾကသလဲဆိုုတဲ့အေပၚမွာ သူက ေတာ္ေတာ္ၾကီး အထင္တၾကီး ျဖစ္ေနတယ္။ ဆီးရီးယားဓမၼသတ္မွဴးက ကြ်န္ေတာ္ကိုု ဒီလိုုေျပာတယ္။ ဥပမာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ကေလးတစ္ဦး၊ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ ကေလးတစ္ဦး၊ မြတ္စလင္နဲ႔ဂ်ဴးဘာသာ၀င္ ကေလးတစ္ဦး စုုစုုေပါင္း ေလးဦးရွိတဲ့ မိခင္အေနနဲ႔ ဘယ္ကေလးကိုု ပိုုခ်စ္မလဲဆိုုျပီးေတာ့ပါ။ ဒီေမးခြန္းက သူကပဲ ခုုလိုု ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေမးခြန္းက မျဖစ္ႏုုိင္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးပဲ၊ မိခင္က သူ႕ကေလး ေလးဦးစလံုုးကိုု သာတူညီမွ်ခ်စ္မွာပဲ၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုုေတာ့ အားလံုုးက သူ႕ကေလးေတြျဖစ္ေနလိုု႔ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေလးဦးထဲကမွ က်န္တဲ့ သံုုးဦးအေပၚ အေကာင္းဆံုုး ၾကည့္႐ႈေစာင့္ ေရွာက္တတ္သူကိုု မိခင္က ပိုုျပီး သေဘာက်လိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါ ကြ်န္ေတာ္က ဆီးရီးယားဓမၼသတ္မွဴးကိုု ေက်းဇူးတင္ တဲ့အေၾကာင္း ျပန္ေျပာခဲ့တယ္။ တဆက္တည္း ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႔ စင္ကာပူသည္လည္း ပန္းတိုုင္ကိုု လံုုး၀ဥႆံုု အေရာက္လွမ္းႏိုုင္ခဲ့ျပီလိုု႔ မခံစားရေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ ကြ်န္ေတာ္တုုိ႔အေနနဲ႕ သတိ၀ီရီယထား ၾကရအုုန္းမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုုေတာ့ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အျငင္းပြားမႈမ်ိဳး ဆိုုတာက ကြ်န္ေတာ္တိုု႔အားလံုုးကိုု တကြဲတျပားဆီ ဆြဲထုုတ္သြားႏိုုင္တဲ့အတြက္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။”

ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ သေဘာထားကို သိသာေအာင္ ဘယ္လို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မလဲ
ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးဟာ သူနဲ႔ လူမ်ိဳးမတူ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာမတူတဲ့ အျခားႏိုင္ငံသားတစ္ဦးအေပၚ သေဘာထား ဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတာကို သိေအာင္ လုပ္ယူၾကရပါမယ္။ ဒါမွသာ သင့္တင့္မွ်တတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေဆာင္ရြက္မႈ မ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စင္ကာပူကေတာ့ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ သေဘာထားကို survey ေခၚ စစ္တမ္းေတြ ေကာက္ျပီး ေလ့လာၾကပါတယ္။

နန္ယန္နည္းပညာတကၠသိုလ္ (NTU) က ဦးစီးေဆာင္ရြက္တဲ့ ၂၀၀၇ ႏို၀င္ဘာလထုတ္ “စင္ကာပူႏုိင္ငံရဲ႕ လူမ်ိဳးကြဲ ဘာသာကဲြမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးံ” ေခါင္းစဥ္ပါ စစ္တမ္းအစီရင္ခံစာကို ေလ့လာၾကပါမယ္။

ဒီစစ္တမ္းမွာ လူမ်ိဳးၾကီးေလးခုျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ မေလး၊ အိႏၵိယ နဲ႔ အျခားဆိုတဲ့တာေတြကို အုပ္စု ၄ခု ခြဲတယ္။ ဗုဒၶ သို႔မဟုတ္ တာအို၊ အစၥလာမ္၊ ခရစ္ယာန္၊ ဘာသာမဲ့ ဆိုျပီး ဘာသာေတြအလိုက္က အုပ္စု၄ ခု ခြဲတယ္။ စစ္တမ္းကို ပါ၀င္ေျဖဆိုသူေပါင္း ၁၈၂၄ ဦးအေပၚ အေျခခံျပီး တြက္ခ်က္ျပထားတယ္။ စစ္တမ္းပါ ေမးခြန္းေတြက ရိုးရွင္းတယ္၊ ေျဖဆိုသူရဲ႕ သေဘာထားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သိသာေစတယ္၊ ေျဖဆိုသူကိုလည္း ေမးခြန္းက ဘာကို ဆိုလိုတာလဲဆိုတာ သိသာေအာင္ သြယ္၀ိုက္တဲ့ အသံုးအႏႈံးေတြ ေရွာင္ျပီး စကားလံုးကို က်စ္က်စ္လစ္လစ္ ထိထိမိမိ သံုးထားတယ္။ ဒီစစ္တမ္းမွာ အဓိက ေမးခြန္းေတြက ဥပမာ – ပါ၀င္ေျဖဆိုသူက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သို႔မဟုတ္ တာအိုဘာသာ၀င္ျဖစ္တယ္ဆိုပါစို႔။ သူ႕အတြက္ေမးခြန္းက –

ေမးခြန္း (၁) ဘ၀မွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခမ္းအနားေတြကို ဘယ္လို သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ အတူ က်င္းပလုိပါသလဲ။ (ဥပမာ – ေမြးေန႔ကေန မဂၤလာအခမ္းအနားအထိ) ေရြးခ်ယ္ဖို႔က – ဗုဒၶဘာသာတာအိုသူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ မြတ္စလင္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ဟိႏၵဴသူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ခရစ္ယာန္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ အျခားဘာသာ၀င္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ဘာသာမဲ့ေခၚ free thinkers သူငယ္ခ်င္းမ်ား။ ေျဖဆိုသူက သူရဲ႕ အထူးအခမ္းအနားမွာ ဗုဒၶဘာသာ သို႔မဟုတ္ တာအို သူငယ္ခ်င္းဘယ္ေလာက္ထိ ပါ၀င္ေစခ်င္သလဲ၊ တျခားဘာသာ၀င္ေတြကို ဖိတ္ခ်င္ပါသလား၊ မြတ္စလင္ေတြပါရင္ ႏွစ္သက္သလား၊ ဟိႏၵဴေတြ ပါရင္ ႏွစ္သက္သလား၊ ခရစ္ယာန္ေတြပါရင္ ႏွစ္သက္သလား၊ ဘာသာျခားေတြပါရင္ေရာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာမဲ့ေတြ ပါရင္ေရာ ႏွစ္သက္ပါသလား။ ဘယ္ေလာက္ထိ ႏွစ္သက္ပါသလဲ၊ စသျဖင့္ ေျဖေပးရပါတယ္။

ေမးခြန္း (၂) ကေတာ့ သားသမီးေတြရဲ႕ အေပါင္းအသင္း သူငယ္ခ်င္းမ်ား။ ကိုယ့္ေမြးထားတဲ့ သားသမီးမ်ားရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ ဘာသာျခားေတြ ပါေနရင္ လက္သင့္ခံႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာ။

ေမးခြန္း (၃) ကေတာ့ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားရဲ႕ ခင္ပြန္း သို႔မဟုတ္ ဇနီး။ ကိုယ့္ရဲ႕ ခယ္အို သို႔မဟုတ္ ခယ္မကသာ ဘာသာျခားျဖစ္ေနရင္ လက္သင့္ခံႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာ။

ေမးခြန္း (၄) ကေတာ့ မိမိကိုယ္ပိုင္ရဲ႕ ခင္ပြန္းသို႔မဟုတ္ ဇနီး။ ဘာသာျခားကို ခင္ပြန္းသို႔မဟုတ္ ဇနီးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္မလား။

ေမးခြန္း ၁ ကေန ၄ အထိက ပုဂၢလိက (personnel) နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ေမးခြန္းေတြျဖစ္ျပီး က်န္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကေတာ့ ဘံုေမးခြန္း (public) ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမးခြန္း (၅) ကေတာ့ social ေခၚ လူမႈဆက္ဆံေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။
၅.၁ ကိုယ့္ရဲ႕ အနီးကပ္ဆံုးအိမ္နီးခ်င္းဟာ ဘာသာျခားျဖစ္ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ လူမ်ိဳးကြဲျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈအတုိင္းအတာ။
၅.၂ ကိုယ့္ကို စာသင္ၾကားျပသေပးတဲ့ ဆရာမ်ားဟာ လူမ်ိဳးကြဲ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာကြဲျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈအတိုင္းအတာ။
၅.၃ ရထား သို႔မဟုတ္ ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ ထိုင္ရင္ ေဘးခ်င္းကပ္လ်က္ထိုင္ေနတဲ့သူက လူမ်ိဳးကြဲသို႔မဟုတ္ ဘာသာကြဲျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈအတိုင္းအတာ။
၅.၄ အကူအညီလိုအပ္လို႔ အကူအညီေတာင္းခ်င္ရင္ ဘာသာျခား သို႔မဟုတ္ လူမ်ိဳးကြဲထံမွာ အကူအညီ ေတာင္းခ်င္ပါသလား။

ေမးခြန္း (၆) ကေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႕ဆိုင္တဲ့ ေမးခြန္းေတြ။
၆.၁ လူမ်ိဳးျခား၊ ဘာသာျခားသူေဌးထံမွာ အလုပ္လုပ္လိုပါသလား။
၆.၂ လူမ်ိဳးျခား၊ ဘာသာျခားေတြနဲ႔အတူတူ အလုပ္လုပ္လိုပါသလား။
၆.၃ လူမ်ိဳးျခား၊ ဘာသာျခားေတြကို ကိုယ့္ရဲ႕အလုပ္မွာ ခန္႔ထားလိုပါသလား။

ေမးခြန္း (၇) ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေမးခြန္းေတြ။
၇.၁ ကုိယ္ေနထုိင္တဲ့ နယ္ေျမရဲ႕ ပါလီမန္အမတ္က ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏုိင္မႈ အတိုင္းအတာ။
၇.၂ စင္ကာပူရဲ႕ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာ။
၇.၃ စင္ကာပူရဲ႕ သမၼတက ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာ။

ေမးခြန္း (၈) က လံုျခံဳေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ ေမးခြန္းေတြ။
၈.၁ ရဲဌာနက ရဲသားေတြထဲမွာ ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားပါေနရင္ လက္ခံႏုိင္မႈ အတိုင္းအတာ။
၈.၂ စစ္သားေတြထဲမွာ ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားပါေနရင္ လက္ခံႏိုင္မႈ အတုိင္းအတာ။

ေမးခြန္း (၉) ကေတာ့ လူနည္းစုနဲ႔ လူမ်ားစုဆိုတ့ဲ majority – minority အဆင့္သတ္မွတ္ထားမႈေတြနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ေမးခြန္းေတြ။ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစု လူမ်ိဳးကြဲနဲ႔ လူမ်ားစုဆိုျပီး အုပ္စုေတြ ကြဲပါတယ္။ အဲဒီလိုကြဲတဲ့အခါ –

၉.၁ ေနရာတစ္ေနရာကို သြားလို႔ အဲဒီမွာ တ႐ုတ္ေတြခ်ည့္ျပည့္ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ မေလးေတြခ်ည့္ျပည့္ေနရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ အိႏၵိယေတြခ်ည့္ျပည့္ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာျခားေတြခ်ည့္ျပည့္ေနရင္ လက္ခံႏုိင္မႈ၊ သြားေရာက္လိုမႈ အတုိင္းအတာ။

၉.၂ စင္ကာပူရဲ႕ လူမ်ားစုလူမ်ိဳးက တ႐ုတ္ေတြျဖစ္လာရင္ ဒါမွမဟုတ္ အိႏၵိယေတြျဖစ္လာရင္ ဒါမွမဟုတ္ မေလးေတြျဖစ္လာရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာျခားလူမ်ိဳးကြဲေတြျဖစ္လာရင္ လက္ခံႏုိင္မႈအတိုင္းအတာ။

ေအာက္ေဖာ္ျပပံုကေတာ့ ေမးခြန္းေတြအေပၚအေျခခံျပီး ရာခိုင္ႏွုန္းအလိုက္တြက္ခ်က္ျပီး အေျဖထုုတ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ သို႔မဟုတ္ တာအိုဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေမးခြန္းေတြကို ေျဖထားျပီး အဲဒီေျဖဆိုထားခ်က္အားလံုးအေပၚမွာ ရာခိုင္ႏႈန္းအလိုက္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေအာက္ဆံုးမွာ ေမးခြန္းေတြအလိုက္ ရရွိလာတဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းေတြကို mean value ဆိုတဲ့ သမတ္ကိန္းနဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရလဒ္က ဗုဒၶဘာသာ သို႔မဟုတ္ တာအိုဘာသာ၀င္မ်ားဟာ မြတ္စလင္မ်ားနဲ႔ အဆက္အဆံ လုပ္လိုမႈ ဒါမွမဟုတ္ မြတ္စလင္မ်ားကို ႏွစ္လိုမႈက ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဟိႏၵဴမ်ားကို အဆက္အဆံလုပ္လိုမႈ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္လိုမႈကလည္း ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ခရစ္ယာန္ မ်ားကို အဆက္အဆံလုပ္လိုမႈ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္လိုမႈက ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားနဲ႔ အဆက္အဆံလုပ္လိုမႈ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္လိုမႈက ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ဘာသာမဲ့မ်ားကို ႏွစ္လိုမႈ ဒါမွမဟုတ္ အဆက္အဆံလုပ္လိုမႈက ၉၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

စစ္တမ္းရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္မွတ္တမ္းအရ ဆႏၵမဲေပးခဲ့တဲ့ ဘာသာကြဲလူမ်ိဳးကြဲအားလံုးရဲ႕ အနည္းဆံုး ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက မိမိနဲ႔ အမ်ိဳးမတူ ဘာသာလူမ်ိဳးကြဲနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ၊ အတူတကြယွဥ္တြဲေနထုိင္ၾကရမွာကို လက္ခံနွစ္လိုၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။

လူမိ်ဳးဘာသာကြဲျပားမႈေၾကာင့္္ ျဖစ္လာမယ့္ အစိုင္အခဲတစ္ခုခုကို ၾကိဳတင္တြက္ခ်က္မိေစဖို႔ အဓိကျပႆနာႏွစ္ရပ္ တင္ျပဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေၾကာင္း စစ္တမ္းက ဆိုပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ က ဘာသာကြဲလူမ်ိဳးကြဲအုုပ္စုုတိုုင္းရဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈ အေလ့အထအေပၚမွာ လူမ်ိဳး ဘာသာ ကြဲျပားျခင္းက  ေကာင္းက်ိဳးဆိုုးက်ိဳးသက္ေရာက္ေနသလား၊ တကယ္လိုု႔ ဆိုုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေနတယ္ ဆိုုရင္ အဲဒီသက္ေရာက္ျခင္းက အျမဲတမ္းရွိေနတာလား၊ အုုပ္စုုကြဲ တစ္စုု ဒါမွမဟုုတ္ ဘာသာအမ်ိဳးအစား တစ္ခုုအားျဖင့္ သက္ေရာက္ေနတာလား။ နံပါတ္ ၂ က လူမ်ိဳးကဲြအုုပ္စုုတိုုင္း၊ ဘာသာကြဲအုုပ္စုုတုုိင္းက မိိမိတိုု႔နဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ့ အျခားအုုပ္စုုအားလံုုးအေပၚမွာ တေျပးညီ သေဘာထားမ်ိဳးရွိရဲ႕လား၊ ဒါမွမဟုုတ္ဘဲ အုုပ္စုုတစ္ခုုကိုုေတာ့ျဖင့္ ကြက္ျပီး အျခားအုုပ္စုုေတြထက္ ပိုုႏွစ္သက္ေနသလား ဆန္းစစ္ပါတယ္။

စစ္တမ္းေဖာ္ျပခ်က္အရ စင္ကာပူႏိုုင္ငံသားမ်ားဟာ ႏိုုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ေရြးခ်ယ္တဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ အျခားကိစၥအားလုုံုုးမွာ လူမ်ိဳးကြဲ ဘာသာကြဲျဖစ္ေနျခင္းကိုု အေရးတၾကီးေနရာထားျပီး စဥ္းစားရမယ္လိုု႔ မသတ္မွတ္ၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စင္ကာပူက လူမ်ိဳးကြဲအုုပ္စုုတိုုင္းဟာ မိမိတိုု႔ရဲ႕အိမ္ေထာင္ဖက္ကိုု ေရြးခ်ယ္ရာမွာေတာ့ လူမ်ိဳးကြဲ ဘာသာကြဲျပားေနျခင္းကိုု အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာကေန ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ္လိုု႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့အေၾကာင္း ဆႏၵမဲ ေပးခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

တရုုတ္လူမ်ိဳးကေတာ့ အားလံုုးလိုုလားအႏွစ္သက္ဆံုုးလူမ်ိဳးျဖစ္တယ္လုုိ႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရုုတ္လူမ်ိဳး ကေတာ့ အျခားလူမ်ိဳးကြဲကိုု လိုုလားမႈအနည္းဆံုုးျဖစ္တယ္လိုု႔ စစ္တမ္းကဆိုုပါတယ္။ ဘာသာေရးမွာဆိုုရင္ေတာ့ တာအိုု သိုု႔မဟုုတ္ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကိုု လိုုလားႏွစ္သက္မႈအမ်ားဆံုုးရွိၾကေပမယ့္ တာအိုု သိုု႔မဟုုတ္ ဗုုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကေတာ့ ဘာသာကြဲကိုု လိုုလားမႈ အနည္းဆံုုးျဖစ္တယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။

စစ္တမ္းမွာ ပါ၀င္ေျဖဆိုုၾကတဲ့သူေတြဟာ သူတိုု႔အေနနဲ႔ ဘာေၾကာင့္ အဲလိုုေျဖဆိုုခဲ့တာလဲဆုုိတာနဲ႔ ဘယ္အေၾကာင္းေတြက သူတုုိ႔ကိုု အဲလိုု အေျဖေပးဖိုု႔တိုုက္တြန္းေနသလဲဆိုုတာေတြကိုု အေသအခ်ာေလ့လာဖိုု႔ လိုုအပ္ေနေသးတယ္လိုု႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာကေတာ့ ႏုုိင္ငံသားေတြရဲ႕ သေဘာထားအမွန္ကိုု ရွာေဖြေဖာ္ထုုတ္တဲ့ နည္းလမ္းတမ်ိဳး ျဖစ္သလိုု အတုုယူစရာ ေတြလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။

စင္ကာပူရဲ႕ ဘာသာကြဲ လူမ်ိဳးကြဲအေပၚထားရွိတဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ကိုုင္တြယ္ပံုုကိုု အတုုယူသင့္သလား
ေယဘုုယ်အားျဖင့္ေတာ့ အတုုယူသင့္တယ္လိုု႔ ဆိုုရပါမယ္။ ဥပေဒအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပညာေပး အစီအစဥ္ေတြအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း စိစစ္ၾကပ္မတ္ထားတာေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲ ေနထိုုင္ေရးဟာ စင္ကာပူမွာ စံျပပံုုစံအျဖစ္ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

စင္ကာပူရဲ႕စံျပ သရုုပ္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အစၥလာမ္သာသနာထဲက ကမၻာေပၚမွာ ေနာက္လိုုက္လူဦးေရအမ်ားဆံုုး အဖြဲ႕ခြဲတစ္ခုုျဖစ္တဲ့ အဟ္မဒီယာ မြတ္စလင္မ္အဖြဲ႕ရဲ႕ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ ခလီဖာ (Caliph) က ၂၀၁၃ ခုုနွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၂၃ က ခုုလိုု မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။ “စင္ကာပူအစိုုးရက သာသနာတစ္ခုုကိုု ဆန္႔က်င္ရွံဳ႕ခ်တာမ်ိဳး ခြင့္မျပဴေပမယ့္ သာသနာတစ္ခုုရဲ႕ အျပဳသေဘာေဆာင္ သြန္သင္ခ်က္ေတြကိုု ျဖန္႕ခ်ိဖိုု႔အတြက္ေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားတာေၾကာင့္ စင္ကာပူက အဟ္မဒီမြတ္စလင္မ္ေတြအတြက္ေတာ့ အေျခအေနေကာင္းတစ္ခုု ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”

ေ၀ဖန္မႈအခ်ိဳ႕ရွိေနေပမယ့္ pew research centre ရဲ႕ အဆိုုအရ ဘာသာကြဲေျပာင္း အမ်ားဆံုုးျဖစ္ေနတဲ့ စင္ကာပူကေတာ့ အတုုယူရမယ့္ စာရင္းထဲမွာ ထိပ္ဆံုုးေနရာက ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ လီရွန္လြန္းေျပာျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကလည္း ဂရုုဓမၼျပဳ စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြျဖစ္သလိုု အတုုယူေဆာင္ရြက္ရမွာေတြလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။ “မိဘက သားသမီးေတြအားလံုုးအေပၚ တေျပးညီ ခ်စ္ေပမယ့္ ေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္းအေပၚမွာ  အႏြံတာခံတဲ့ သားသမီးကိုု  ပုုိျပီး သေဘာက်လက္ခံ ေလ့ရွိတယ္” ဆိုုတာကိုု အထူးသတိျပဳ မွတ္သားၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

“Live and let live”  ဆိုုတဲ့ မိမိသည္လည္း မွီတင္းေနထိုုင္မယ္၊ အျခားသူကိုုလည္း ေနရာေပးျပီး မွီတင္းေနထိုုင္ေစမယ္ ဆုုိတာနဲ႔ဘာသာ ေရးကိုု ႏိုုင္ငံေရး မွာ ႏွီးႏြယ္ပတ္သတ္မေနေစရဘူးဆိုုတာ ေတြကလည္း ဆင္ျခင္မွတ္သားစရာ ေကာင္းလွတဲ့ အခ်က္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ကိုုးကား
၁) ၂၀၁၄ ဧျပီလထုုတ္ The Review of Religions မဂၢဇင္းပါ Religious Trends in Singapore ေဆာင္းပါး။
(http://www.reviewofreligions.org/10274/religious-trends-in-singapore/)

၂) စင္ကာပုုူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္၏ ၂၀၀၉  ခုုႏွစ္ ၾသဂုုတ္ ၁၆ ရက္၊ အမ်ိဳးသားေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္း
(http://www.pmo.gov.sg/content/pmosite/mediacentre/speechesninterviews/primeminister/2009/August/national_day_rallyspeech2009part3racialreligiousharmony.html#.U4ASn1iSw01)

၃) A report on inter-racial and inter-religious relations in Singapore
(http://www.rsis.edu.sg/publications/reports/RSIS%20Social%20resilience%20report.pdf)

၄) စင္ကာပူ ၂၀၁၀ သန္းေခါင္စာရင္း
(http://www.singstat.gov.sg/publications/publications_and_papers/cop2010/census_2010_release1/cop2010sr1.pdf)

၅) ၀ီကီပီဒီးယား
ဘာသာေရး – အစၥလာမ္သာသနာထဲမွ အဖြဲ႕ခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ အဟ္မဒီယာမြတ္စလင္မ္အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ (http://bit.ly/1hDyvCD)

======================================

ယခုေဆာင္းပါးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးလုိပါက စာေရးသူအား ဆက္သြယ္ရန္

ေဖ့ဘြတ္စာမ်က္နွာ – https://www.facebook.com/tinnasir
LinkedIn www.linkedin.com/profile/view?id=97536841&trk=nav_responsive_tab_profile

ဆက္သြယ္ရန္ – tmhtwe@gmail.com
Block 661A, Jurong West Street 61, #03-408, Singapore 641661
Singapore FIN: G0740085W Ph: +65 98581727