ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳ၏သေဘာတရား
ေဒါက္တာခင္ေမာင္၀င္း (သခ်ၤာ)
ေမ ၂၉၊ ၂၀၁၄
စာေပနယ္ပယ္တြင္ ၀တၳဳမ်ားကို အမ်ိဳးအစားခြဲျခား၍ ေလ့လာျခင္းသည္ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္တစ္ခု ကဲ့သုိ႕ျဖစ္ေနသည္။ ဥပမာ-အခ်စ္၀တၳဳ၊ စံုေထာက္၀တၳဳ၊ ဘ၀သ႐ုပ္ေဖာ္၀တၳဳ၊ စြန္႕စားခန္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၀တၳဳ – စသည္ျဖင့္ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာစာေပပညာ႐ွင္မ်ား၊ စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာမ်ားက ဤကဲ့သုိ႕ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားျခင္းကို အေရးပါလွသည္ဟုမယူဆပါ။ စာေပ႐ႈေထာင့္မွၾကည့္လွ်င္၊ ဤကဲ့သို႕အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားထားျခင္းသည္ အေရးပါေသာခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈမဟုတ္ပါ။ ဤကဲ့သို႕ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားထားျခင္းသည္ ၀တၳဳတစ္ခုစီ၏ အဓိကအသားေပးေသာအရာတစ္ခုကို ေဖာ္ျပျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္။ လြယ္ကူေအာင္၊ ေခၚလို႕ လြယ္ေအာင္၊ အမည္တစ္ခုခုတပ္ေပးလိုက္ျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္ဟု စာေပဆရာ အာဘင္ဟိုး (Irving Hore) က ဟူ၏ က်မ္းစာအုပ္ Politics and the Novel (ႏိုင္ငံေရးႏွင့္၀တၳဳ) ထဲတြင္ သူ၏အယူအဆကို ေရးသားထားသည္။
ဤေဆာင္းပါးတြင္ အထူးအေလးေပးလိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳ (political novel) ျဖစ္သည္။ စာေပ႐ႈေထာင့္အရ ၀တၳဳအမ်ိဳးအစားမ်ားစြာထဲတြင္ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳသည္ မည္သည့္၀တၳဳမ်ိဳးကို ေခၚသနည္း ဟူသည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ စာေရးဆရာအာဘင္ဟိုးက ဤကဲ့သုိ႕ဖြင့္ဆိုထားသည္ –
ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳဟူသည္ မွာ ကၽြန္ေတာ္(အာဘင္ဟိုး) အေနႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳဟု သတ္မွတ္လိုေသာ၀တၳဴမ်ိဳးကိုေခၚသည္။
ထုိအဓိပၸါယ္၏ သတ္မွတ္ခ်က္အရဆုိလွ်င္ မည္သူမဆုိ မည္သည့္၀တၳဳကိုမဆို ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ခြင့္႐ွိသည္။ ၎ျပင္ ဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘယ္၀တၳဳကိုႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟု သတ္မွတ္သည္ ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို ေျပာစရာမလုိပါ။
ယင္းအဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ခ်က္ကို လက္ခံမည္ဆုိလွ်င္ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟူသည္ အဘယ္နည္းဟူသည္ ကို ေဆြးေႏြး၊ အျငင္းပြားရန္မလုိအပ္ပါ။ ဤသုိ႕ဆုိလွ်င္ ေခါင္းစဥ္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳ၏ သေဘာတရားသည္ ဘာေတြကို ေဖာ္ျပမည္နည္း? ဤေဆာင္းပါး၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္စာေပတုိ႕ ၏ဆက္သြယ္ခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပရန္ျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ သံုးထားေသာ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸါယ္မွာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္စာေပ ဆက္သြယ္ခ်က္ဟူေသာ အရာမွာလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလဲ ေနသကဲ့သုိ႕ ဆက္သြယ္ေနေသာ ပမာဏ အသားေပးမႈတုိ႕မွာလည္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုမတူ ေျပာင္းလဲေန သည္။ ဤကဲ့သုိ႕ သေဘာတရားသက္သက္တုိ႕ကိုသာ စဥ္းစားေတြးေနမည့္အစား တိက်ေသာ ဥပမာမ်ားကို ေလ့လာျခင္းက ပုိမိုထိေရာက္ပါလိမ့္မည္။ ဤေနရာတြင္ ဤစာေရးသူအေနျဖင့္ ေခါင္းစဥ္ကို ပင္ – ၀တၳဳထဲမွ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ား ဟူ၍ပင္ ေျပာင္းရမလားလုိ႕ စဥ္းစားေနမိပါသည္။
ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ – သူ႕ကၽြန္မခံ၊ ညီမေလးရယ္ စိုးရိမ္မိတယ္။ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ အေနာ္ရ ထာ ၁၃ရတီစိန္ႀကီး တုိ႕ကို ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟု သတ္မွတ္၍ ရႏုိင္မည္ေလာ။ ေစာေစာကေပးခဲ့ေသာ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ခ်က္အရ၊ မည္သူမဆုိ မည္သည့္၀တၳဳကို မဆုိႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟုသတ္မွတ္ႏုိင္သည္ ဟူသည္ကို ခဏေမ့ထား၍ ထုိ၀တၳဳမ်ားထဲတြင္ ပါ၀င္ေသာႏုိင္ငံေရးသေဘာမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါမည္။
သူ႕ကၽြန္မခံ၀တၳဳသည္ ေခါင္းစဥ္ကပင္ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားကို ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ မည္သည့္ႏုိင္ငံေရးအေတြးအေခၚကို ေဖာ္ၫႊန္းေနသည္မွာ လည္း႐ွင္းလင္းေနပါသည္။ ထုိ၀တၳဳမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အားလံုးသိထားၿပီျဖစ္၍ အထူးေျပာစရာမလုိပါ။ ညီမေလးရယ္ စိုးရိမ္မိတယ္ ၀တၳဳသည္ ေခါင္းစဥ္ကိုၾကည့္လုိက္လွ်င္ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳဟု မထင္ရပါ။ သာမန္အခ်င္၀တၳဳဟုသာ ထင္ရပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ ထုိ၀တၳဳထဲတြင္ 1950ႏွစ္မ်ားက တကၠသိုလ္႐ွိေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၊ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီ အေၾကာင္းတုိ႕မ်ားစြာ ပါ၀င္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။
အေနာ္ရထာ၀တၳဳသည္ ေခါင္းစဥ္ကို ဖတ္လုိက္္လွ်င္ သမုိင္းေနာက္ခံ၀တၳဳျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မွန္းႏုိင္ပါ သည္။ သုိ႕ေသာ္ ထုိ၀တၳဳႏွင့္ပတ္သက္၍ သမုိင္းပါရဂူၾကိးေဒါက္တာ သန္းထြန္းက သမုိင္းကို ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ ေတာ္ေတာ္ညံ့သည္ဟူ၍ သူ၏ ကိုယ္ေရးအထုပတၱိ ငါေျပာသမွ်ငါ့အေၾကာင္း ထဲတြင္ ထည့္သြင္းေရးသားသည္ကို ဖတ္ရပါသည္။ ဆရာႀကီး မွတ္ခ်က္ခ်သည့္အတုိင္းမွန္ကန္ေၾကာင္းကို ဆရာမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ကိုယ္တုိင္လည္း ၀န္ခံပါသည္။ သမုိင္း ၀တၳဳအေၾကာင္းကို ေျပာရင္း၊ ေပၚေပါက္လာေသာကိစၥမွာ – သမုိင္း၀တၳဳမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳအမ်ိဳးအစား ထဲ၌ ပါ၀င္သလား။ ဟူေသာ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ဤကိစၥသည္ ေယဘုယ်က်လြန္း၍ သီးျခားစဥ္းစားရပါလိမ့္ မည္။
အေနာ္ရထာ၀တၳဳတြင္ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ားပါ၀င္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဥပမာ – က်န္စစ္ သားက အေနာ္ရထာမင္းႀကီးကို ေျပာေသာစကားမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဤစကားမ်ားတြင္ –
“အ႐ွင္မင္း ႀကီး၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ဟာအလႊာအသီးသီးက လူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ရ႐ွိဖုိ႕လုိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳးကို ၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳးရဲ႕အမိန္႕ကို အၾကြင္းမဲ့နာခံမည့္တပည့္ေတြကို ထားခဲ့ၿပီး အ႐ွင္မင္းႀကီးေနာက္ကို တစ္ဦးတည္ လုိက္လာခဲ့တယ္။ “ဟုတ္လား” ဒါဟာ အ႐ွင္မင္းႀကီးအေပၚကို ယံုၾကည္မႈ႐ွိတာကို ျပသတာ ပဲမဟုတ္ပါလား။ “လူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ရ႐ွိဖုိ႕ သူတုိ႕ရဲ႕ဘ၀ေတြ အေတြးအေခၚေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ စုိးရိမ္မႈေတြကို နားလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ တကယ္အရည္အခ်င္း႐ွိတဲ့လူေတြကို ႏုိင္ငံအက်ိဳးအတြက္ အသံုးျပဳတတ္ရမယ္။” ဟူ၍ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသည္ကား အေနာ္ရထာ၀တၳဳထဲ႐ွိ ႏုိင္ငံေရး သေဘာတစ္ခုတည္းကို နမူနာထုတ္ယူ၍ ျပသျခင္းျဖစ္ပါသည္။
၁၃ရတီစိန္ႀကီး၀တၳဳကို ေခါင္းစဥ္ဖတ္လုိက္႐ံုျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟု မည္သူကမွ ယူဆမည္မဟုတ္ပါ။ ၀တၳဳကို အစအဆံုးဖတ္လွ်င္လည္း၊ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳအမ်ိဳးအစားထဲတြင္ ထည့္မည္မဟုတ္ပါ။ ထုိ၀တၳဳႏွင့္ ႏုိင္ငံ ေရးဆက္စပ္ပံုမွာ ေနာက္ခံအေနျဖင့္ ယူထားေသာေခတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဂ်ပန္ေခတ္ကာလျဖစ္ျခင္းႏွင့္ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ျဖစ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဇာတ္္လမ္းမွာ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ပြဲစားမ်ားေကာင္းစားသည့္အခ်ိန္ က ၁၃ရတီစိန္ႀကီးကို ၀ယ္လုိက္လုိသူဘက္က ပြဲစားမ်ားႏွင့္ ေရာင္းလုိသူဘက္ကပြဲစားမ်ားေတြ႕ဆံုၾကၿပီး၊ ၁၃ရတီစိန္ႀကီးကို ႐ွာၾကရာတြင္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ထုိစိန္ႀကီးမွာလည္း ဘယ္ေနမွန္းမသိ ေရာင္းလုိသူႏွင့္ ၀ယ္လုိသူတုိ႕သည္လည္း ဘယ္သူမွန္းမသိဘဲၿပီးဆံုးသြားသည္။ ဒါႏိုင္ငံေရး၀တၳဳမွမဟုတ္ဘဲ – ဟု စာဖတ္သူကေတြးမည္ဆုိလွ်င္ မွန္ပါသည္။
ထုိနည္းတူစြာ သမုိင္းေနာက္ခံ၀တၳဳမ်ားျဖစ္ၾကေသာ လီယိုေတာ္စတိြဳင္ (Leo Tolstoy) ၏ War and Peace (အခ်စ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး) ႏွင့္ မာဂရက္မစ္ျခယ္ (Margaret Mitchell) ၏ Gone With the Wind (ေလ႐ႈးသုန္သုန္) ၀တၳဳမ်ားကိုလည္း ႏုိင္ငံေရး႐ႈေထာင့္မွၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။
ယခုေဆာင္းပါးသည္ အာဘင္ဟုိး၏ Politics and the Novelမွ ေကာ္ႏုတ္၍ ဘာသာျပန္ျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ဥပမာ မ်ားကို ေပးရာတြင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ပုိ၍ ရင္းႏွွီးမည့္ ဥပမာမ်ားကို ထည့္ သြင္းေပးထားပါသည္။
က်မ္းကိုး
Irving Howe : Politics and the Novel …
The Idea of the Political Novel …
ေဒါက္တာသန္းထြန္း – ငါေျပာသမွ် ငါ့အေၾကာင္း
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
