ေမာင္ရင္ငေတ
ဧၿပီ ၂၅၊ ၂၀၁၃
● ေအာက္စ္ဘုခ္ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ (တစ္)
ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕လယ္ Freie und Reichsstädte (de) Free Imperial City (en) |
ယေန႔ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕ တတိယေရွးေဟာင္းအက်ဆံုးၿမိဳ႕ ဘိုင္ယန္ၿပည္နယ္ရဲ႕တတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ ၿဖစ္တဲ့ Augsburg ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကို အလည္တေခါက္ ေရာက္ခဲ့ၿပန္ပါတယ္၊ ဒီၿမိဳ႕ေလးအနီးက Meitingen မိုင္တင္ဂန္ဆိုတဲ့အရပ္မွာ အေၿခခ်ေနထိုင္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြမိသားစုရွိတာေၾကာင့္ တႏွစ္ တေခါက္ဆိုသလို ေရာက္ၿဖစ္ေနတာပါ၊ ေနရာတေနရာ ေဒသတခုကို ရက္အနည္းငယ္နဲ႔ စံုေအာင္ ေရာက္ရွိႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ကူပါဘူး၊ ဥေရာပရဲ႕ အားသာခ်က္က ေနရာတိုင္းေနရာတိုင္းမွာ တည္ရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေတြကို ထိမ္းသိမ္းၿပဳၿပင္ ေစာင့္ေရွာက္ထားႏိုင္ခဲ့တာပါဘဲ၊ အေပၚယံေလး ထံုးသုတ္ ႏွမ္းၿဖဴးထားတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး၊ အခုေခတ္လို လူတိုင္းလူတိုင္း ခရီးေတြသြားလာႏိုင္တဲ့ အခါကာလမ်ိဳးမွာေတာ့ ဒါေတြကေန ရရွိတဲ့ဝင္ေငြကကိုဘဲ မနည္းမေနာ ဘီလီယံနဲ႔ခ်ီၿပီး ရရွိေနပါၿပီ၊
ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ဆိုတာကလည္း ယေန႔ကာလ လူသိမ်ားထင္ရွားေနတဲ့ ဂ်ာမဏီရဲ႕ တၿခားၿမိဳ႕ႀကီး ေတြလို နာမည္မႀကီးေပမဲ့ သူ႔သမိုင္းေၾကာင္းကေတာ့ ေသးလွတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ေရွးအေဟာင္းဆံုး ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ၿဖစ္သလို သမိုင္းေၾကာင္းအရ ေရာမအင္ပါယာေခတ္က ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ (၁၂၇၆-၁၈၀၃) Free Imperial City ေခၚသီးၿခားၿမိဳ႕ၿပႏိုင္ငံတခုအၿဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ပါ၊ ေနာက္အထူးၿခားဆံုး တခုကလည္း Augsburger Hohes Friedensfest (The Augsburg High Peace Festival) ေခၚႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ရွစ္ရက္ရွစ္လမွာ က်င့္ပၿပဳလုပ္တဲ့ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပြဲေတာ္ပါဘဲ၊ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲေတာ္ကို ၁၆၅၀ ခုႏွစ္က စတင္က်င့္ပ ၿပဳလုပ္ခဲ့တာၿဖစ္ၿပီး ယေန႔ေခတ္ အခါမွာေတာ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံတဝွန္းလံုး ေအာက္စ္ဘုခ္တၿမိဳ႕တည္းမွာသာ အထူးခံစားခြင့္ရထားတဲ့ အလုပ္ပိတ္ရက္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဒီၿငိမ္ခ်မ္းေရးေန႔ဆိုၿပီး ေပၚေပါက္လာရတာကေတာ့ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕မွာ ပရိုတက္စတင့္နဲ႔ ကာသိုလစ္ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူေန ထိုင္ၾကေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ရာက ေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါတဲ့၊
ၿပင္သစ္အၿမန္ရထား SNCF TGV |
ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ဟာ ပါရီ-ၿမဴးနစ္ အၿမန္မီးရထားလမ္းမေပၚ ၿမဴးနစ္ၿမိဳ႕မေရာက္ခင္ မိုင္ ၄၀ ခန္႔မွာ တည္ရွိပါတယ္၊ မိုင္ေပါင္း ၅၀၀ ခန္႔ေဝးကြာေသာ ဒီခရီးကို ဒီတခါစီးၿဖစ္တာက ၿပင္သစ္အၿမန္ရထား TGV ဘဲၿဖစ္ပါတယ္၊ ႏွစ္လေလာက္အလိုက ႀကိဳတင္လက္မွတ္ ဝယ္ယူထားလို႔ ယူရို ၅၀ ဗမာေငြ ငါးေသာင္းခန္႔သာ ေပးရပါတယ္၊ အေရးတႀကီးမသြားမၿဖစ္ နီးမွကပ္ၿပီးဝယ္မယ္ဆိုရင္ ယူရိုေငြ ၁၅၀ အထက္ေစ်းေပါက္ပါတယ္၊ ပါရီ-ၿမဴးနစ္ အၿမန္ရထားလမ္းမႀကီးေပၚမွာ တည္ရွိတဲ့ၿမိဳ႕ အမည္မ်ားက ရိုင္းၿမစ္ကမ္းေပၚက ၿပင္သစ္ဂ်ာမန္ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ၿဖစ္တဲ့ စထရပ္ဘူး Strasbourg၊ ဂ်ာမဏီ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား ၿဖစ္ၾကတဲ့ Karlsruhe,Stuttgart,Ulm,Augsburg တို႔ဘဲၿဖစ္ၾကပါတယ္၊ တီဂ်ီဗြီရထားဟာ မိုင္ေပါင္း ၃၀၀ နီးပါးရွိတဲ့ ၿပင္သစ္ဘက္အၿခမ္းမွာ အၿမန္ရထားလမ္းသစ္ႀကီး LGV L’est Européenne စီမံကိန္း တစိတ္တပိုင္း ၿပီးစီးသြားခဲ့လို႔ တနာရီကို ကီလိုမီတာ ၃၂၀ မိုင္နဲ႔ဆိုရင္ ၂၀၀ ႏႈန္းေလာက္ အထိတင္ၿပီး ေမာင္းပါတယ္၊ ဂ်ာမဏီဘက္အၿခမ္း အေရာက္မွာေတာ့ တနာရီကို ကီလိုမီတာ ၂၀၀ ေက်ာ္ ၂၅၀ ေလာက္သာ ေမာင္းပါေတာ့တယ္၊ အၿမန္ရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့ စနစ္ေတြမွာ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ၿပင္သစ္ မတူညီတာကေတာ့ ၿပင္သစ္ High-speed rail လမ္းက အၿမန္ရထားေတြသာ သီးသန္႔သြားတဲ့လမ္းၿဖစ္ၿပီးေတာ့ ဂ်ာမဏီကေတာ့ ေဒသအတြင္းသြားတဲ့ ရိုးရိုးရထားေတြပါ ဒီအၿမန္ ရထားလမ္းေတြေပၚမွာ ေရာၿပီးေမာင္းၾကတာပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဂ်ာမဏီဘက္ေရာက္ရင္ ရထားက အရွိန္ေလွ်ာ့ၿပီး ေမာင္းေနရတာပါ၊ ဂ်ာမဏီရဲ႕ၿမိဳ႕ေတြကလည္း တၿမိဳ႕နဲ႔တၿမိဳ႕ ပိုၿပီးနီးကပ္ပါတယ္၊ သီးသန္႔အၿမန္လမ္းေဖာက္ဖို႔ စီမံကိန္းေတြက ရွိေတာ့ရွိေနပါၿပီ၊ ဘယ္ေတာ့ၿပီးမလည္းေတာ့ မသိပါ၊ ၿပင္သစ္ေၿမ ပါရီအေရွ႕ၿခမ္းေဒသမွာေတာ့ အၿမန္လမ္း ကီလိုမီတာ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ ေဖာက္လုပ္ ၿပီးစီး ေနပါၿပီ၊ ပါရီ ၿမဴးနစ္ခရီးကေတာ့ စုစုေပါင္း ၆ နာရီၾကာ ေမာင္းရတဲ့ခရီးပါ၊ ဒီေလာက္ အၿမန္ႏႈန္း တင္ၿပီးေမာင္းႏိုင္တဲ့ ကမၻာေက်ာ္ ၿပင္သစ္အၿမန္ရထားႀကီးရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္တခုကေတာ့ အိမ္သာ အခန္းထဲမွာ အိမ္သာသံုးစကၠဴ ၿပတ္လပ္သြားၿခင္းပါဘဲ၊ အထက္ပိုင္းက တာဝန္ရွိသူေတြရဲ႕ ညံ့ဖ်င္း မႈေၾကာင့္လား အလုပ္လုပ္သူေတြရဲ႕ ေပ့ါေလွ်ာ့မႈေၾကာင့္လားေတာ့မသိပါ၊ ေသၿခာတာတခုကေတာ့ စီးပြားေရး က်ပ္တည္းလာမႈေတြနဲ႔အတူ အေၿခခံအလုပ္သမားေတြရဲ႕ အရာရာမွာ မေက်နပ္မႈေတြ တိုးပြားလာေနၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ရာမွာ ခိုကပ္လာတဲ့သူေတြ မ်ားလာတာ ဆိုတာပါဘဲ၊
ဘိုင္ယန္ရထား BAHNLAND BAYERN Regional Express (RE) |
ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ တည္းခိုရမယ့္ ေနရာကေတာ့ ၿမဴးနစ္ၿမိဳ႕ မဟုတ္ပါဘူး၊ ၿမဴးနစ္ၿမိဳ႕ကို ဂ်ာမန္လို ေရးတာကေတာ့ München လို႔သာ ေရးတာကို ေတြ႕ၿမင္ရမွာပါ၊ ၿမဴးနစ္မေရာက္ခင္ ေအာက္စ္ဘုခ္ ဘူတာမွာဆင္းၿပီး Nürnberg ႏူရင္ဘာ့ခ္ၿမိဳ႕ကိုသြားတဲ့ ရထားကို ၁၅ မိနစ္ေလာက္ စီးလိုက္ရင္ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ မိတ္ေဆြမ်ားေနထိုင္ရာ Meitingen မိုင္တင္ဂန္ဆိုတဲ့ ရထားလမ္းနေဘးက ၿမိဳ႕ေလးကို ေရာက္ပါတယ္၊ ဒီၿမိဳ႕ဘူတာအေသးေလးမွာေတာ့ ICE ေခၚ အၿဖဴေရာင္ ဂ်ာမန္ အၿမန္ရထားေတြ ရပ္ေလ့ရပ္ထ မရွိပါဘူး၊ ေဒသအတြင္းသြား RE နဲ႔ RB အနီေရာင္ရထားေတြနဲ႔ ဟိုနားဒီနားသြားတဲ့ ေလာ္ကယ္ရထားေတြသာ ရပ္နားပါတယ္၊
ေအာက္စ္ဘုခ္ခရိုင္တြင္းသြား လူငါးေယာက္ တရက္ စီးႏိုင္တဲ့ မိသားစုလက္မွတ္ |
ဂ်ာမန္ရဲ႕ ရထားလက္မွတ္ေရာင္းတဲ့ နည္းစနစ္ေတြကေတာ့ မွတ္သားဘြယ္ရာ ေကာင္းလွပါတယ္၊ ေရာင္းခ်ပံုစနစ္ေတြက ခရီးသြားၿပည္သူေတြ အစဥ္ေၿပေခ်ာေမြ႕ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားသလို ေစ်းႏႈန္း သက္သာစြာနဲ႔ ခရီးသြားခရီးထြက္ခ်င္သူေတြ ပိုမ်ားၿပားေအာင္ ဆြဲေဆာင္ထားပါတယ္၊ ႒ာေနသမား အၿမဲေနထိုင္သူေတြအတြက္ လေပးလက္မွတ္နဲ႔ ႏွစ္ေပးလက္မွတ္ဆိုၿပီး စီမံထားတာမ်ိဳးကေတာ့ ဥေရာပရဲ႕ ၿမိဳ႕ႀကီးတိုင္း ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလိုမွာ ရွိတာေၾကာင့္ မထူးဆန္းလွပါဘူး၊ ေမာင္ရင္ငေတတို႔လို တခါတရံလာေရာက္ လည္ပတ္သူ ခရီးသြားေတြအတြက္ စီမံေပးထားပံုက ထူးၿခားတာပါ၊ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ဇံုတဇံုအတြက္လက္မွတ္ ၿပည္နယ္တခုခ်င္းစီအတြက္လက္မွတ္ တႏိုင္ငံလံုးသြားတဲ့လက္မွတ္ စေန တနဂၤေႏြ ပိတ္ရက္အတြက္လက္မွတ္ ရံုးဖြင့္ရက္မ်ားအတြက္လက္မွတ္ တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ခ်င္း ငါးေယာက္တအုပ္စုလက္မွတ္ စသၿဖင့္ တန္ဖိုးအမ်ိဳးမ်ိဳး ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး သတ္မွတ္စီမံေပးထားတာပါ၊ လက္မွတ္တေစာင္ခ်င္းစီ လူတေယာက္ခ်င္းစီ အတြက္ကေတာ့ တၿခားႏိုင္ငံ တၿခားၿမိဳ႕ေတြထက္ ထူးၿပီးမသက္သာလွပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ လူႏွစ္ေယာက္ သံုးေလးငါးေယာက္ အုပ္စုနဲ႔သြားရင္ေတာ့ သိသိ သာသာကို သက္သာလွပါတယ္၊ ဥပမာအားၿဖင့္ ဘိုင္ယန္ၿပည္နယ္ရထားလက္မွတ္က တဦးတည္း သြားမယ္ဆိုရင္ ၂၂ ယူရိုေပးစီးရမွၿဖစ္ၿပီး ေနာက္တဦးတိုးတိုင္း ေလးယူရို ထပ္ေဆာင္းေပးရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ငါးေယာက္ပါဝင္တဲ့ အုပ္စုတစုကို ၃၈ ယူရိုက်သင့္မွာ ၿဖစ္ပါတယ္၊ မနက္ကိုးနာရီကေန ေနာက္တေန႔မနက္ သံုးနာရီထိ စီးႏိုင္ပါတယ္၊ အၿဖဴေရာင္အၿမန္ရထား ICE တို႔ IC တို႔စီးခြင့္မရွိဘဲ ေဒသတြင္းသြား ရထားေတြကိုသာ စီးႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီေလာ္ကယ္ရထားေတြက ရံုးခ်ိန္ေက်ာင္းခ်ိန္မွာ လူက်ပ္ေလ့ရွိေပမဲ့ တၿခားၾကား အခ်ိ္န္ေတြမွာေတာ့ လူသိပ္မရွိပါဘူး၊ ဘိုင္ယန္ၿပည္နယ္က ဂ်ာမဏီ အက်ယ္ဆံုးၿပည္နယ္ၿဖစ္လို႔ စီးရတာပိုတန္သလိုပါ၊ အေရွ႕ဘက္ခ်က္နယ္စပ္ ၾသစႀတီးယားနယ္စပ္ ေတာင္ဘက္က ဆြစ္နယ္စပ္ထဲအထိ ဘိုင္ယန္လက္မွတ္နဲ႔ သြားလို႔ရပါတယ္၊
ဘိုင္ယန္ၿပည္နယ္တြင္း ဟိုနားဒီနားသြား ေလာ္ကယ္ရထားမ်ား Bayerische Regiobahn (BRB) |
ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕ စီပြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ တိုးတက္မႈမ်ားနဲ႔အတူ တႏိုင္ငံလံုးကို ၿဖန္႔က်က္ထားတဲ့ ရထားလမ္း ကြန္ယက္ေတြကေတာ့ ပင့္ကူမွ်င္ထက္ေတာင္မွ ရႈပ္ေထြးလွပါေပတယ္၊ ၁၈၃၅ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တဲ့ Deutsche Bahn ရထား႒ာနႀကီးဟာ အခုဆိုရင္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံတဝွန္း ရထားလမ္းအရွည္ မိုင္ေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းခြဲေက်ာ္ရွိေနၿပီး ထက္ဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္က လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားနဲ႔ေၿပးဆြဲတဲ့ ရထားလမ္းေတြ ၿဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီေနရာမွာေတာ့ ၿပင္သစ္ႏိုင္ငံထက္ ပိုၿပီးေသးငယ္တဲ့ ဂ်ာမဏီနိုင္ငံရဲ႕ ရထားလမ္း စုစုေပါင္းအရွည္က မိုင္တေသာင္းရွစ္ေထာင္ေက်ာ္သာရွိတဲ့ ၿပင္သစ္ထက္ မိုင္ခုႏွစ္ေထာင္ေလာက္ ပိုၿပီးမ်ားေနတာပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္လည္းဘဲ မနီးမေဝး တၿမိဳ႕ကေနတၿမိဳ႕ တရြာကေနတရြာ ေန႔စဥ္ ေန႔တိုင္းလိုလို မီးရထားကိုသာ အဓိကအားကိုးအားထားၿပဳၿပီး ေက်ာင္းသြား ရံုးတက္ ေစ်းဝယ္ထြက္ ေနသူေတြကို အမ်ားအၿပား ေတြ႕ၿမင္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္၊
မိုင္တင္ဂန္က ကာဘြန္ပစၥည္းစက္ရံု |
လူဦးေရ တေသာင္းခန္႔သာေနထိုင္တဲ့ အဲဒီမိုင္တင္ဂန္ၿမိဳ႕ေလးမွာ ကမၻာ့ေရွ႕ေဆာင္ Carbon fiber ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ SGL Carbon ကုမဏီရဲ႕ ပင္မစက္ရံုႀကီးတခု ရွိပါတယ္၊ ဒီစက္ရံုႀကီးမွာ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ မိတ္ေဆြတဦး ေရာက္ရွိၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတာ ၁၅ ႏွစ္နီးပါး ရွိေနပါၿပီ၊ အဲဒီ စက္ရံုႀကီးမွာ ၿမန္မာတိုင္းရင္းသားတခ်ိဳ႕ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္၊ မိုင္တင္ဂန္ရြာကေလးမွာက ဘာမွ ထူးထူးၿခားၿခား မရွိလွပါဘူး၊ ၁၉၂၀ ခုကာလက စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဒီကာဘြန္စက္ရံုႀကီးမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ား အမ်ားစုေနထိုင္ၾကလို႔ စက္ရံုလုပ္သားေတြရဲ႕ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕လိုသာ ၿဖစ္ေနပါၿပီ၊ မိုင္တင္ဂန္နဲ႔ ေအာက္စ္ဘုခ္ကို ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းသြားတာကေတာ့ ၂၆၄ ကီလိုမီတာရွည္တဲ့ Lech ၿမစ္ဘဲၿဖစ္ပါတယ္၊ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံ ေတာင္တန္းေဒသေတြေပၚတည္ရွိတဲ့ Lech ၿမိဳ႕အနီးက ၿမစ္ ဖ်ားခံလာတဲ့ ဒီၿမစ္ဟာ ေအာက္စ္ဘုခ္နဲ႔ မိုင္တင္ဂန္ကို ၿဖတ္သန္းသြားၿပီး Donauwörth ၿမိဳ႕အနီးမွာ နာမည္ေက်ာ္ Donau ဒိုေနာင္ဝ္ၿမစ္ထဲကို စီးဝင္သြားတာပါ၊ Germany, Austria, Slovakia, Hungary, Croatia, Serbia, Bulgaria, Moldova, Ukraine, Romania အေနာက္အလယ္အေရွ႕ ဥေရာပဆယ္ႏိုင္ငံကို ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းတဲ႔ၿမစ္ ေရွးေဟာင္းသမိုင္းအရေရာ ေခတ္သစ္ယေန႔ကာလ ႏိုင္ငံေလးႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားက ဒီၿမစ္ကမ္းေဘးနဖူးမွာ တည္ရွိေနတဲ့ၿမစ္ ေရကာတာဆည္ေပါင္း အႀကီးအေသး ၇၀၀ ေက်ာ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ၿမစ္ ဥေရာပရဲ႕ ဒုတိယအရွည္ဆံုးၿမစ္ ၁၇၈၅ မိုင္ ၂၈၇၅ ကီလိုမီတာေက်ာ္အရွည္ရွိတဲ့ၿမစ္ ဂ်ာမန္လို Donau ဒိုေနာင္ဝ္ၿမစ္ အဂၤလိပ္လို Danube ဒန္ညဳၿမစ္ေခၚ ၿဖတ္သန္းသြားတဲ့ ေဒသေတြရဲ႕ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားေတြအရ Dunaj, Dunărea, Donava, Duna, Dunav, Дунав, Tuna လို႔ေခၚၾကတဲ့ ၿမစ္ႀကီးပါ၊ ဒီၿမစ္ႀကီးအေၾကာင္းကို ေသၿခာ ေရးခ်င္ပါေသးတယ္၊
မိုင္တင္ဂန္ရြာအနီး Lech လာ့ရွ္ၿမစ္ကမ္းနေဘးက ေက်းလက္လမ္း |
ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကေတာ့ လာ့ရွ္ၿမစ္ကမ္းေပၚက အႀကီးဆံုးအထင္ရွားဆံုး စက္မႈလုပ္ငန္း တိုးတက္ အဖြင့္ၿဖိဳးဆံုး ေရွးေဟာင္းအက်ဆံုးေသာ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ ၿမိဳ႕ၿပႏိုင္ငံ အၿဖစ္ ရပ္တည္လာတဲ့ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ဟာ တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕ အထည္အလိပ္ လုပ္ငန္းေတြ မ်ားၿပားစြာထြန္းကား တည္ရွိခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕လည္း ၿဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္၊
ယခုအခါမွာေတာ့ ယင္းခ်ည္ထည္လုပ္ငန္းေတြထက္ တၿခားေသာစက္မႈလုပ္ငန္းေတြ ပိုမ်ားၿပားလာခဲ့ပါၿပီ၊ ဂ်ာမဏီရဲ႕ တႏိုင္ငံလံုးလိုလိုမွာ မေတြ႕မၿဖစ္ေတြ႕ရမွာကေတာ့ ဘီယာခ်က္စက္ရံုမ်ားပါဘဲ၊ ၿမိဳ႕တိုင္းရြာတိုင္းမွာ ေဒသထြက္ ဘီယာအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနပါတယ္၊ ဂ်ာမဏီေရာက္ ကိုေရႊဗမာကို ၿပည္တြင္းမွာေနထိုင္သူ သူငယ္ခ်င္းတဦးက ေမးပါတယ္တဲ့၊ မင္းတို႔ေနတဲ့ဂ်ာမဏီၿပည္မွာ ဘာဘီယာအမ်ိဳးအစားေကာင္းၿပီး ဘယ္ဘီယာကို ေသာက္ပါသလဲလို႔ပါ၊ ဂ်ာမဏီေရာက္က ၿပန္ေၿဖပါတယ္၊ ဒီဟာက နာမည္ႀကီးၿပီး ေသာက္လို႔ေကာင္းလို႔ ဒီဟာကိုေသာက္ပါတယ္ေပ့ါ၊ ၿပည္တြင္းကသူငယ္ခ်င္းက သူမၾကားဖူးပါဘူး၊
အိတ္စပို႔မလုပ္ဘူးလားလို႔ ထပ္ေမးပါတယ္၊ ၿပန္ေၿဖသူက အိတ္စပို႔လုပ္မလုပ္မေသၿခာဘူး၊ ေသၿခာ တာကေတာ့ ဂ်ာမန္ေတြ သူတို႔ထြက္တဲ့ဘီယာ သူတို႔ေသာက္တာ ေလာက္ဟန္မတူပါဘူးလို႔သာပါ၊ ဟုတ္လည္းဟုတ္ေလာက္ပါတယ္၊ ဘီယာတံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ငါးေထာင္ေက်ာ္နဲ႔ တႏွစ္ကို ငါးဘီလီယံ လီတာ ထုတ္လုပ္ေနတာ ၿဖစ္ပါတယ္၊
၂၆၄ ကီလိုမီတာရွည္တဲ့ လာ့ရွ္ၿမစ္ |
ေအာက္စ္ဘုခ္နယ္တေၾကာမွာ အဲဒီေခတ္ ၁၄ ရာစုက ထြန္းကားခဲ့တဲ့ ခ်ည္ထည္ရက္ကန္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရင္း ခ်မ္းသာလာတဲ့ မိသားစုကေတာ့ Fugger မိသားစုဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ Johann (Hans) Fugger စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဒီမိသားစုလုပ္ငန္းေတြဟာ Johann ရဲ႕ ေၿမးအငယ္ၿဖစ္သူ Jakob Fugger von der Lilie (၁၄၅၉-၁၅၂၅) လက္ထက္မွာေတာ့ ပိုမိုတိုးပြားလာၿပီး သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကိုပါ တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္ခဲ့တာပါ၊ သူဟာ ၁၆ ရာစု အစပိုင္း ဥေရာပေဒသတခုလံုးရဲ႕ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့သူတဦးလည္း ၿဖစ္ပါတယ္၊ သူကိုယ္တိုင္ဦးစီးခဲ့တဲ့ ယေန႔ေခတ္ထိ တည္ရွိေနေသးေသာ လုပ္ငန္းကေတာ့ Fuggerei ေခၚ လူမႈအိမ္ယာလုပ္ငန္းဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊
Die Fuggerei ဖူဃရိုန္း The world’s oldest social housing complex still in use. |
၁၄၅၉ ခုမွာေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ေအာက္ဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သား သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းရွင္ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ Jakob Fugger ဟာ ၁၅ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွာ ဥေရာပတလႊား ထင္ရွားခဲ့တဲ့ သူေဌးႀကီးတဦးၿဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီ အခ်ိန္က သူဟာခ်မ္းသာလြန္းလို႔ သူ႔အမည္ကိုေတာင္မွ Jakob Fugger the Rich လို႔ေခၚတြင္ခဲ့ပါ တယ္တဲ့၊ Jakob Fugger ရဲ႕ေငြးေၾကးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းေတြဟာ ဥေရာပေငြေၾကးလုပ္ငန္းေတြမွာ အီတလီ ဖေလာရင္ၿမိဳ႕က Famiglia de’ Medici ေခတ္ၿပီးရင္ Fugger ေခတ္ဆိုၿပီး ဦးစီးဦးေဆာင္ ေနရာမွာ ရွိခဲ့တာပါ၊ Jakob Fugger ဟာ Upper Hungaria ေခၚယေန႔ Slovakia စလိုဗာကီးယား နယ္ေၿမကထြက္ရွိတဲ့ ေၾကးနီေတြကို ၾသစႀတီးယား ဂ်ာမဏီတင္မက နယ္သာလန္ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ ကေန စပိန္ ေပၚတူဂီ အီတလီ ေနာက္ၿပီး အိႏၵိယထိတိုင္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရင္း ပိုမိုႀကီးပြား ခ်မ္းသာ လာသူလည္းၿဖစ္ပါတယ္တဲ့၊ Die Fuggerei ဆိုတာကေတာ့ ၁၅၁၆ ခုႏွစ္မွာ သူကိုယ္တိုင္ စတင္ ဦးစီးတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ေရွးအက်ဆံုး လူမႈဝန္ထမ္းလုပ္ငန္းနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး အိမ္ယာစခန္း ၿဖစ္ၿပီး ယခုထက္ထိတိုင္ေအာင္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနဆဲလုပ္ငန္း ၿဖစ္ပါတယ္၊ သူဟာ သူပိုင္ဆိုင္ တဲ့ ေငြေတြနဲ႔ သူရဲ႕အေကာင္းဆံုးေသာ လူမႈေရး လုပ္ငန္းၿဖစ္တဲ့ ဖူဃရိုန္းေခၚ လူမႈအိမ္ယာစခန္းကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ၊ ယေန႔ကာလမွာတိုင္ အဲဒီအိမ္ယာမွာ ေနထိုင္ေနသူေတြဟာ တႏွစ္ေနထိုင္ခ တယူရိုေတာင္ မၿပည့္တဲ့ ၈၈ ဆင့္သာ ေပးရပါတယ္တဲ့၊ လံုးခ်င္းအိမ္ကေလးေပါင္း ၆၇ လံုးမွာရွိတဲ့ အိမ္ခန္းေပါင္း ၁၄၀ မွာ ေနထိုင္သူေပါင္း ၁၅၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိပါတယ္တဲ့၊ ဘယ္လို စာရြက္ စာတမ္းေတြၿပၿပီး ဘယ္လိုေနထိုင္ခြင့္ရၾကသလဲ ဆိုတာကေတာ့ အထူးက္ိုစိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္း လွပါတယ္၊ အဲဒီေလာက္ထိ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတလည္း မစံုစမ္းမသိရွိႏိုင္ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ၊ သိရွိမည္ဆိုပါကလည္း အဲဒီ ဖူဃရိုန္း အိမ္ယာစခန္းမွာ အသက္ရြယ္ အိုမင္းမစြမ္းရွိလာရင္ ေနထိုင္လိုေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားၿပီးေနာက္ ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္ကာလတိုင္ေအာင္ ေစာင့္ဆိုင္း ရမယ္ ဆိုတာကိုလည္း မခန္႔မွန္းႏိုင္ေၾကာင္းပါ၊
မိုဇာ့တ္ အေဖရဲ႕အဖိုး Franz Mozart ဖူဃရိုန္းေဂဟာမွာ ေနထိုင္သြားတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ |
Die Fuggerei အေဆာက္အဦမ်ားဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ရဲ႕ ဗံုးဒဏ္ေတြေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး မူလပံုစံအတိုင္း ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦမ်ားကို ဒီကေန႔မွာ ေတြ႕ၿမင္ေနရတာပါ၊ ဖူဃရိုန္းၿပတိုက္ကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရႈခ်င္ရင္ေတာ့ ေလးယူရိုေပးၿပီး ဝင္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္၊ ကမၻာေက်ာ္ ဂီတစာဆို Wolfgang Amadeus Mozart မိုဇာ့တ္ (၁၇၅၆-၁၇၉၁) ၏ အေဖရဲ႕အဖိုး အုတ္စီပန္းရန္ဆရာႀကီး ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သား Franz Mozart (၁၆၄၉-၁၆၉၃) ကေတာ့ ဒီေဂဟာမွာ ၁၆၈၁ ကေနကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ၁၆၉၃ ခုႏွစ္ ထိတိုင္ ေနထိုင္သြားခဲ့ၿပီး အစဥ္အဆက္ ေနထိုင္သြားၾကတဲ့သူေတြ အထဲမွာေတာ့ အေက်ာ္ၾကားဆံုးေသာ အထင္ေပၚဆံုးေသာသူ တဦးပါဘဲ၊
မိုဇာ့တ္ အေဖ Leopold Mozart ေနထိုင္သြားရာ Das Mozarthaus အိမ္ၿပတိုက္ |
မိုဇာ့တ္၏ အေဖရဲ႕အဖိုး အုတ္စီ ပန္းရန္ဆရာႀကီး Franz Mozart က ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သားစစ္စစ္ ၿဖစ္သလို မိုဇာ့တ္ရဲ႕အေဖ ဂီတစာဆို ဂီတမွဴး တေယာပညာရွင္ Johann Georg Leopold Mozart လီယိုပို မိုဇာ့တ္ (၁၇၁၉-၁၇၈၇) ကလည္း ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သား ၿဖစ္ပါတယ္၊ ကမၻာေက်ာ္မိုဇာ့တ္ ကေတာ့ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သားတဦး ၿဖစ္မလာခဲ့ဘဲ ဖခင္မိုဇာ့တ္ ေၿပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ရာၿမိဳ႕ၿဖစ္ေသာ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၂၂၀ ေက်ာ္ကြာေဝးတဲ့ ဂ်ာမဏီနဲ႔ၾသစႀတီးယား နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ၾသစႀတီးယားၿပည္ရဲ႕ စတုတၳအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ Salzburg ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာပါ၊ ဘိုင္ယန္ၿပည္နယ္ အေရွ႕ေတာင္ဘက္တၿခမ္းလံုးဟာ ၾသစႀတီးယားၿပည္နဲ႔ နယ္နမိတ္ခ်င္းထိေတြ႕ ဆက္စပ္ေနၿပီး အစဥ္အဆက္ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္းလည္းတူသလို စကားေၿပာတာကလည္း တူပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ မိုဇာ့တ္တို႔ ဘိုးဘြားဘီဘင္ေခတ္မ်ား ကာလမ်ားကပင္ အကူးလူး အဆက္ဆံမ်ားခဲ့ၾကတဲ့ ေနရာေဒသေတြ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ေအာက္စ္ဘုခ္ကေန ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကို သြားမယ္ဆိုရင္ ဘိုင္ယန္နယ္ လက္မွတ္ဝယ္ၿပီး သက္သက္သာသာ ေန႔ခ်င္းၿပန္ သြားလို႔ရပါတယ္၊ ဂ်ာမန္နယ္စပ္လိုင္းကို ေက်ာ္ လိုက္တာနဲ႔ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ပါၿပီ၊ မိုဇာ့တ္တို႔သားအဖကေတာ့ ဒီၿမိဳ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕ ဒီအိမ္ႏွစ္အိမ္ကို ကူးခ်ီသန္းခ်ီ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာပါ၊
လီယိုပို မိုဇာ့တ္ ရဲ႕ Versuch einer gründlichen Violinschule တေယာတီးနည္းစာအုပ္ ၁၇၅၆
http://archive.org/details/GrndlicheViolinschule1787 |
ကမၻာႀကီးမွာ မိုဇာ့တ္ဆိုၿပီး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့တာဟာ သူရဲ႕ဖခင္ လီယိုပိုမိုဇာ့တ္ေၾကာင့္ဆိုရင္ မွားတယ္လို႔ ဘယ္သူမွာ ၿငင္းမွာမဟုတ္ပါဘူး၊ စာအုပ္ခ်ဳပ္သမား Johann Georg Mozart (၁၆၇၉-၁၇၃၆) ရဲ႕သားၿဖစ္သူ လီယိုပိုဟာ ၁၇၃၇ ခုႏွစ္သူ႔အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕မွာ ေက်ာင္းသြား မတက္ခင္ကတည္းကိုက တေယာနဲ႔ စႏၵယား အတီးကို ကၽြမ္းက်င္သူ ၿဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ၊ လီယိုပိုဟာ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ေနရင္း ၁၇၄၇ ခုမွာ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သူ Anna Maria Pertl Mozart ဆိုသူနဲ႔ ရၿပီးေတာ့ သားၿဖစ္သူ ကမၻာေက်ာ္ မိုဇာ့တ္ကို ေမြးဖြားခဲ့တာပါ၊ လီယိုပိုမိုဇာ့တ္ ေရး သားၿပဳစုခဲ့တဲ့ တေယာတီးနည္းစာအုပ္ A Treatise on the Fundamental Principles of Violin Playing ကို သားမိုဇာ့တ္ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၁၇၅၆ ခုႏွစ္မွာ ပထမအႀကိမ္ ၿဖန္႔ခ်ီခဲ့ပါတယ္၊ ဒီစာအုပ္ကို ၁၇၆၉ နဲ႔ ၁၇၈၇ မွာ ထပ္မံ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး ၁၇၆၆ မွာ နယ္သာလန္ဒတ္ရွ္ ဘာသာစကားၿဖင့္၎ ၁၇၇၀ မွာ ၿပင္သစ္ဘာသာၿဖင့္၎ ၿပန္ဆိုထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္၊ ကမၻာေက်ာ္ မိုဇာ့တ္ရဲ႕ အမအရင္း Maria Anna Walburga Ignatia Mozart III (Nannerl) (၁၇၅၁-၁၈၂၉) ကလည္းဘဲ ေမြးရာပါ အႏုပညာဗီဇ ပါခဲ့သူတဦးပါ၊ ဒါေပမဲ့ သူမကေတာ့ သူမရဲ႕ အႏုပညာဗီဇမ်ားကို သူမရဲ႕ ေမာင္ၿဖစ္သူ ေလာက္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေအာင္ ၿပသခြင့္မရခဲ့ပါဘူး၊ အေဖမိုဇာ့တ္ဟာ သူ႔သားနဲ႔သမီးၿဖစ္သူရဲ႕ ငယ္ဆရာအရင္းလို႔လည္း အမ်ားကသတ္မွတ္လို႔ ထားၾကပါတယ္၊
လီယိုပိုမိုဇာ့တ္၊ harpsichord စႏၵယားတီးေနတဲ့ ၇ ႏွစ္သားမိုဇာ့တ္နဲ႔ အမ Maria Anna Mozart |
မိုဇာ့တ္တို႔မိသားစု ဥေရာပတခြင္ လွည့္လည္စဥ္ အသံုးၿပဳခဲ့တဲ့ ရထားလံုး |
၁၇၆၃ ကေန ၁၇၆၆ ခုႏွစ္ အတြင္းမွာ လီယိုပိုမိုဇာ့တ္ ဦးေဆာင္ၿပီး သူရဲ႕မိသားစုဝင္မ်ား အားလံုး ပါဝင္တဲ့ The Mozart family grand tour လို႔ အမည္တြင္ခဲ့တဲ့ အေနာက္ဥေရာပတခြင္ လွည့္ လည္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ငါးလရက္ႏွစ္ဆယ္ၾကာ ခရီးစဥ္ကေတာ့ ကမၻာေက်ာ္ခဲ့သလို ေနာင္တခ်ိန္ မိုဇာ့တ္ ဆိုၿပီး ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလာမဲ့ သားမိုဇာ့တ္အတြက္ တန္ဖိုးမၿဖတ္ႏိုင္တဲ့ ေလ့က်င့္ေရးခရီးစဥ္ဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီခရီးစဥ္မွာ အသက္ ၇ ႏွစ္အရြယ္သာ ရွိေသးတဲ့ ကမၻာေက်ာ္မိုဇာ့တ္ အပါအဝင္ မိသားစုဟာ သူတို႔ပိုင္ရထားလံုးနဲ႔ ၾသစႀတီးယားၿပည္ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကေန အသြားခရီးကို ၁၇၆၃ ခု ဇူလိုင္ကိုးရက္ေန႔က စတင္ထြက္ခြာလာခဲ့တာပါ၊ ဒီခရီးရဲ႕ပထမေန႔မွာဘဲ သူတို႔လွည္းရဲ႕ ဝင္ရိုးက်ိဳး ပါတယ္၊ ဂ်ာမန္နယ္စပ္ Wasserburg ၿမိဳ႕အနီးမွာပါ၊ လွည္းနားရေပမဲ့ အေဖမိုဇာ့တ္ကေတာ့ မနား အားဘဲ သူ႔မိသားစုရဲ႕ဂီတပြဲနဲ႔ ေဖ်ာ္ေၿဖေရးပြဲေတြရေအာင္ လုပ္ခဲ့တာမ်ိဳးပါ၊ ၿမဴးနစ္ၿမိဳ႕ေရာက္ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က ဘိုင္ယန္နယ္စားပယ္စား Maximilian III Joseph, Elector of Bavaria ေရွ႕ေမွာက္ မွာ ေဖ်ာ္ေၿဖခြင့္ရခဲ့ၿပီး တညတည္းနဲ႔ ဆုေတာ္ေငြရခဲ့တာ အဲဒီတုန္းက ဂ်ာမဏီမွာ အသံုးၿပဳေနတဲ့ေငြ ၃၅၄ Gulden သို႔မဟုတ္ forint ရခဲ့ပါတယ္တဲ့၊ အေဖမိုဇာ့တ္လီယိုပိုရဲ႕ တႏွစ္လစာေငြရဲ႕ထက္ဝက္ ေက်ာ္ခန္႔ရွိတဲ့ ခ်ီးၿမွင့္ရရွိခဲ့တာပါ၊ မိုဇာ့တ္ေမာင္ႏွမကို ႀကိဳက္လြန္းၾကလို႔ ဒီေလာက္ပမာဏ ရရွိခဲ့ တာပါတဲ့၊ အဲလိုမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ေရွ႕ခရီးေတြ ဆက္ခဲ့ၾကတယ္ ထင္ပါတယ္၊
၁၈ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းရဲ႕ သမိုင္းဝင္ နယ္လွည့္ဂီတခရီး |
ဂ်ာမဏီ München (Munich), Mannheim, Mainz, Frankfurt, Köln (Colonge) အဲဒီအခ်ိန္က Austrian Netherlands လို႔ေခၚတဲ့ ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံ Liège, Bruxelles, Luxemburg ကတဆင့္ ပါရီၿမိဳ႕သို႔ ႏိုဝင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိလာၿပီး ငါးလေက်ာ္ၾကာေနထိုင္ပါတယ္၊ ထို႔ေနာက္ ပါရီ မွတဆင့္ Calais ၿမိဳ႕အနီး ယခုေခတ္ နာမည္ေက်ာ္ Channel Tunnel တည္ရွိရာေနရာမွ အဂၤလိပ္ ေရလက္ၾကားကိုကူးခါ Dover မွတဆင့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ၁၇၆၄ ခုႏွစ္ ေအပရယ္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိသြားၿပန္ပါတယ္၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေနထိုင္စဥ္အတြင္း ထိုေခတ္ထိုအခါက အဂၤလန္ၿပည္တဝွန္းမွာ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေနသူမ်ားႏွင့္ ဂီတေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ဂီတေဖ်ာ္ေၿဖပြဲမ်ားကို ၿပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္၊ ဒါေတြကေနၿပီးေတာ့ ကမၻာေက်ာ္မိုဇာ့တ္ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ဆန္ဖိုနီ ေတးသြားေတြ ၿဖစ္ေပၚလာေစခဲ့တာ ၿဖစ္မွာပါ၊ မိုဇာ့တ္တို႔ လန္ဒန္ေရာက္ေနစဥ္မွာ အုပ္စိုးေနတဲ့ဘုရင္ George III ရဲ႕မိဖုရားက ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ဂ်ာမန္သူ Charlotte of Mecklenburg-Strelitz Sophia ၿဖစ္ပါတယ္၊
၁၈ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းရဲ႕ သမိုင္းဝင္ နယ္လွည့္ဂီတခရီး |
လန္ဒန္က အၿပန္ခရီးမွာေတာ့ ဒိုဗာ ၿပင္သစ္ၿပည္ ကာေလၿမိဳ႕ Lille လီလ္ၿမိဳ႕မွတဆင့္ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ Gand (Gent), Anvers (Antwerp) ထို႔ေနာက္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ Den Haag (The Hague) သို႔ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ ၁၇၆၅ မွာေရာက္ပါတယ္၊ Haarlem,Utrecht နဲ႔ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕သို႔လည္း ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္၊ နယ္သာလန္ေရာက္ေနစဥ္မွာ မိုဇာ့တ္တို႔သားအဖတေတြ ခရီးပန္းၿပီး နာမက်န္း ၿဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္၊ ထို႔ေနာက္ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ပါရီၿမိဳ႕သို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္၊ ႏွစ္လအၾကာ ပါရီၿမိဳ႕မွာေနၿပီး Dijon ဒီရြန္ၿမိဳ႕ Lyon လီယြန္ၿမိဳ႕မ်ားကတဆင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာ ဇူးရစ္ လူဇမ္းၿမိဳ႕မ်ားကို ဝင္ေရာက္ပါတယ္၊ အဲဒီကမွ ဂ်ာမဏီၿမဴးနစ္ကို ၿပန္လည္ေရာက္ရွိၿပီး ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ Getreidegasse လမ္းရွိ နံပတ္ကိုး ေနအိမ္ကိုေတာ့ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၉ ရက္ ၁၇၆၆ မွာ ၿပန္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ခရီးစဥ္ကို ေအာင္ၿမင္စြာနဲ႔ အဆံုးသတ္ခဲ့ပါတယ္၊ သံုးႏွစ္ခြဲေက်ာ္ ရထားလံုးစီးၿပီး ဥေရာပ ၈၈ ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ခရီးစဥ္ဟာ ခုေခတ္ ခုအခါလို အၿမန္ရထားေတြ မွန္လံုကားေတြ ေလယာဥ္ပ်ံေတြနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ သြားဖို႔လြယ္ကူလွတဲ့ ခရီးမဟုတ္ပါဘူး၊ ဇိမ္ခံခရီးလည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ ေလ့က်င့္ရင္း ေလ့လာရင္း ေဖ်ာ္ေၿဖပြဲေတြလုပ္ရင္း သြားခဲ့တဲ့ခရီးပါ၊ တဦးတေယာက္ တည္းသာ သြားတဲ့ခရီးလည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ မိသားစုဝင္ကေလးေတြနဲ႔ သြားခဲ့တဲ့ခရီးပါ၊ လီယိုပိုရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အဆက္သြယ္ေတြနဲ႔ တၿမိဳ႕ၿပီးတၿမိဳ႕ သြားခဲ့တာပါ၊ လန္ဒန္ခရီးေတာင္မွ ပါရီၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ ရွိၿပီးမွ အစီအစဥ္ထဲ ပါလာတာမ်ိဳးပါတဲ့၊ ကာေလၿမိဳ႕ကေန ဒိုဗာၿမိဳ႕ကို သြားဖို႔ခရီးမွာ ေရလက္ၾကား ၿဖတ္သန္းရန္ ၁၃ ရက္ၾကာခဲ့တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္တဲ့၊ အခုေခတ္မ်ားဆိုရင္ေတာ့ ပါရီ လန္ဒန္ ယူရိုစတားရထားနဲ႔သြားတာ ႏွစ္နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္သာ ၾကာေတာ့ပါတယ္၊
Wolfgang Amadeus Mozart in 1763, aged seven, at the start of the Grand Tour. He is wearing livery presented by the Empress of Austria the previous winter. |
ေမြးအမည္ Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart ေခၚတဲ့ မိုဇာ့တ္က သားအငယ္ဆံုးၿဖစ္ၿပီး ေမြးခ်င္း ၇ ေယာက္ ရွိခဲ့ေပမဲ့ သူ႔အထက္ငါးေယာက္ဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ေသဆံုးခဲ့လို႔ မိုဇာ့တ္မွာ အမတေယာက္တည္းသာ အေဖာ္ရွိခဲ့ပါတယ္၊ ဥေရာပဂႏၱဝင္ခရီးစဥ္ အတြင္း နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ Den Haag ၿမိဳ႕ကိုေရာက္ရွိေနခိုက္ အသက္ကိုးႏွစ္သား အရြယ္ခန္႔သာ ရွိေသးတဲ့ မိုဇာ့တ္ရဲ႕ Six sonatas for keyboard and violin ကို ေရးဖြဲ႕သီကံုးခဲ့တာကေတာ့ မယံုၾကည္ႏိုင္ဘြယ္ရာ ေကာင္းလွပါတယ္၊ မိုဇာ့တ္ရဲ႕ ဒီဂႏၱဝင္ခရီးကို မသြားခင္မွာလဲ ၁၇၆၂ ခုမွာ မိုဇာ့တ္မိသားစုဟာ ၿမဴးနစ္ၿမိဳ႕နဲ႔ ဗီယာနာၿမိဳ႕ကို သံုးလေက်ာ္ၾကာ ခရီးထြက္ခဲ့ပါေသးတယ္၊ အဲဒီ ဗီယာနာသြားတဲ့ခရီးမွာ မိုဇာ့တ္ဟာ သူနဲ႔သက္တူရြယ္တူ တႏွစ္ေက်ာ္သာႀကီးတဲ့ ေနာင္တခ်ိန္ ၿပင္သစ္သမိုင္းမွာ နာမည္ဆိုးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကားလာမယ့္ လူဝီ ၁၆ ရဲ႕ ဇနီးေခ်ာေလးၿဖစ္လာမယ့္ ၾသစႀတီးယားမင္းသမီးေလး Marie Antoinette နဲ႔လည္း ဆံုေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္၊ ဒီဂႏၱဝင္ခရီး အၿပီးမွာ အီတလီနဲ႔ ခ်က္ႏိုင္ငံ ပရာဟာသို႔လည္း ပညာရွာရင္း အလုပ္ရွာရင္း ခရီေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္၊ ၁၇၇၈ မွာ မိုဇာ့တ္တို႔ သားအမိ အလုပ္ရွာဖို႔ ပါရီကိုတေခါက္ ထပ္ေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္၊ ပါရီေရာက္စဥ္ မိုဇာ့တ္ရဲ႕အေမ Anna Maria Mozart နာမက်န္းၿဖစ္ၿပီး ဆံုးပါသြားခဲ့ၿပီးေနာက္ မိုဇာ့တ္တေယာက္ တည္းသာ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕ကို ၿပန္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္၊
မိုဇာ့တ္ ေမြးဖြားခဲ့ရာ ဆားဇ္ဘုခ္ၿမိဳ႕က Mozarthaus မိုဇာ့တ္အိမ္ၿပတိုက္တည္ရာလမ္း |
ေအာက္စ္ဘုခ္အေၾကာင္း ေရးရင္းနဲ႔ ေပရွည္သြားလို႔ မခြဲခ်င္ဘဲ ႏွစ္ပိုင္းခြဲလိုက္ရေၾကာင္းပါ၊ ေနာက္ တပတ္ေရးမယ့္ ေအာက္စ္ဘုခ္အပိုင္းႏွစ္ မွာေတာ့ လီယိုပို မိုဇာ့တ္ကဲ့သို ေနာက္ထပ္ ကမၻာေက်ာ္ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕သားမ်ားၿဖစ္ၾကတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီး ဘားေတာ့ဘရက္ရယ္ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္စက္ကို တီထြင္ခဲ့သူ ရူေဒါ့ဖ္ဒီဇယ္တို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းနဲ႔ ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕အေၾကာင္းေတြကို သိသေလာက္ တတ္သေလာက္ ဆက္လက္ေရးသားမွာ ၿဖစ္ေၾကာင္းပါ ……
ေအာက္စ္ဘုခ္ၿမိဳ႕လယ္တေနရာ |
Jakob Fugger von der Lilie (၁၄၅၉-၁၅၂၅) ဖူဃရိုန္းေဂဟာ တည္ေထာင္သူ
Franz Mozart (၁၆၄၉-၁၆၉၃) အုတ္စီ ပန္းရန္ဆရာႀကီး
Johann Georg Mozart (၁၆၇၉-၁၇၃၆) စာအုပ္ခ်ဳပ္သမား
Leopold Mozart လီယိုပို မိုဇာ့တ္ (၁၇၁၉-၁၇၈၇) ဂီတစာဆို ဂီတမွဴး တေယာပညာရွင္
Maria Anna Walburga Ignatia Mozart (၁၇၅၁-၁၈၂၉)
Wolfgang Amadeus Mozart ကမၻာေက်ာ္မိုဇာ့တ္ (၁၇၅၆-၁၇၉၁)