မွတ္စုုမွတ္တမ္း လူမ်ား၊ ရုုပ္ပုုံလႊာမ်ား သန္း၀င္းလႈိင္

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ (သို႔မဟုတ္) ႐ႈမ၀ ဥယ်ာဥ္မွဴး

သန္း၀င္းလႈိင္
ဧၿပီ ၁၅၊ ၂၀၁၃


စစ္ၿပီးေခတ္ေနာက္ပိုင္းထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ မဂၢဇင္းဂ်ာနယ္မ်ား၌ ၄၅ ႏွစ္တုိင္ သက္ဆိုး႐ွည္ခဲ့သည့္ ဖိုးသက္႐ွည္မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္မွာ ႐ႈမ၀႐ုပ္စံုမဂၢဇင္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ တခ်ိန္က ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းပါ ၀တၳဳတိုမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုစည္း၍ ေပါင္းခ်ဳပ္စာအုပ္မ်ား အျဖစ္ စာေပတုိက္အသီးသီးျပန္လည္ထုတ္ေ၀လာသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။

႐ႈမ၀မဂၢဇင္းသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လထုတ္အမွတ္ (၁) မွ ေနာက္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းသြားသည့္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိ ႏွစ္ေပါင္း ၄၅ ႏွစ္ အတြင္း အမွတ္ ၅၄၀ တိုင္ ထုတ္ေ၀ကာ စာေပသမုိင္းမွတ္တိုင္တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္စြာ စိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ ႐ႈမ၀႐ုပ္စံုမဂၢဇင္း၏ ဥယ်ာဥ္မွဴးႀကီးကား ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ပင္ ျဖစ္သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္အား ခရစ္ ၁၉၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၀ ရက္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၁ ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလဆန္း ၁ ရက္) တနလၤာေန႔ တြင္ ေ႐ႊေတာင္ၿမိဳ႕ ၾကာနီကန္ရပ္၌ အဘ ဦးဖုိးတုတ္ အမိ ေဒၚေ႐ႊညြန္႔တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည့္ ေမြးခ်င္းငါးေယာက္အနက္ တတိယေျမာက္သားျဖစ္ သည္။

၁၉၂၄ ခုႏွစ္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ ေ႐ႊေတာင္ၿမိဳ႕ေန႐ွင္နယ္အမ်ိဳးသားေက်ာင္း၌ (၇)တန္း ေအာင္ျမင္သည္အထိ သင္ၾကားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုအခ်ိန္က မိခင္ ဖခင္တို႔လည္း ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီျဖစ္၍ က်န္ရစ္ေသာ သားခ်င္းတစ္စု၏ စီးပြားေရးအေျခအေန ဆိုး႐ြားလာခဲ့သျဖင့္ ေက်ာင္းမွထြက္ခဲ့ရသည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွထြက္သူပီပီ ၀ံသာႏုစိတ္ျပင္းထန္သျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရကို မလိုလားသူျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရအမႈထမ္းအလုပ္ကိုလည္း လုပ္ရန္၀န္ေလးခဲ့မိေလသည္။ သို႔ျဖင့္ ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခၽြန္ျဖင့္ ဘ၀ကို ရပ္တည္ရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ တကိုယ္တည္းထြက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ပထမပတ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ စတင္ ေျခခ် မိသည္။

ေက်ာင္းပညာကို အထက္တန္းအဆင့္အထိ သင္ၾကားခြင့္မရခဲ့႐ွာေသာ္လည္း မိမိဘာသာျပင္ပမွ ပညာေရးတုိက္တက္မႈအတြက္ ျမန္မာစာႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားစာေပဗဟုသုတမ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။

ငယ္စဥ္ကပင္ စာေပ ကဗ်ာႏွင့္ ပန္းခ်ီကို အထူးပင္၀ါသနာထံုရာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္သားအ႐ြယ္မွစ၍ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ “ေ႐ႊေတာင္ေန႐ွင္နယ္ေက်ာ္ေက်ာ္” ကေလာင္အမည္ျဖင့္ စတင္ကေလာင္ေသြးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္အေျခစိုက္၍ စာေပလုပ္ငန္းမ်ား စတင္ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ မၾကာမီပင္ ‘ရဲေက်ာ္’ ကေလာင္ကြဲျဖင့္ ‘အပ်ိဳလုပ္မယ္’၊ ‘ခ်စ္မမ’ စေသာ ႏွစ္ပဲတန္၀တၳဳမ်ား ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ေနထိုင္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်းအေနာက္ဘက္တန္း၌ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ‘ျမပိုးထည္တုိက္’ တြင္ မန္ေနဂ်ာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ စာေပလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ သီတာေအးပံုႏွိပ္စက္ႏွင့္ ႐ႈမ၀စာအုပ္တုိက္ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစ၍ ႐ႈမ၀႐ုပ္စံုမဂၢဇင္း အမွတ္ (၁) ကို စတင္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အမွတ္ (၁) ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းအ႐ြယ္သည္ အလ်ား ၈ လက္မခြဲ အနံ ၆ လက္မ တစ္မတ္သာ ႐ွိ၍ စာမ်က္ႏွာအားျဖင့္ စာသားႏွင့္ေၾကာ္ျငာအပါအ၀င္ ၁၀၂ မ်က္ႏွာသာ ႐ွိသည္။ အမွတ္ (၁) ႐ႈမ၀မဂၢဇင္း၏ အဖံုးကို ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဦးကိုေလးက ေရးဆြဲေပးခဲ့သည္။ အဖံုးပံုမွာ လွပေခတ္မီအမ်ိဳးသမီးကေလးသည္ လက္်ာဘက္လက္ကို ဦးေခါင္း႐ွိပန္ထားေသာ ပန္းႏြယ္ပန္းခက္ကို စမ္းသပ္ကိုင္တြယ္ရင္း ေျမကမူေလးကို လက္၀ဲလက္ျဖင့္ မွီေထာက္ကာ ထိုေနဟန္ကို ေဆးေရာင္စံုျဖင့္ ႐ိုက္ႏွိပ္ ထားသည္။

႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတိုင္းလိုလို ဦးေက်ာ္ကိုယ္တုိင္ ‘ေဇာ္ဟိန္း’၊ ‘႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္’၊ ‘ဖိုး႐ႈမ၀’ စေသာ ကေလာင္ကြဲမ်ားျဖင့္ ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။

႐ႈမ၀မဂၢဇင္းသည္ စာေပတစ္ေခတ္ကို အသြင္ဆန္းသစ္ေစခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ႐ႈမ၀ႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္တြဲလာခဲ့ေသာ စာေရးဆရာတင့္တယ္က ‘စာေပေခတ္တစ္ေခတ္ ဆန္းသစ္လာေစေလာက္ေသာ စြမ္းေဆာင္ခ်က္သည္ တု၍ ရႏုိင္ခဲေသာ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ျဖစ္၏။ ထိုစြမ္းေဆာင္ခ်က္ကို ဦးေဆာင္ႏုိင္ခဲ့သူ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ကၽြႏု္ပ္တို႔ စာေပနယ္တြင္ က်င္လည္သူအေပါင္းတို႔ ဦးညႊတ္ၾကရ မည္ ျဖစ္ေပသည္’ ဟူ၍ (ဦးေက်ာ္ခ်စ္သူမ်ားမွတ္တမ္း)တြင္ ေရးသားထားေလသည္။

ထို႔အျပင္ ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္၏ စာေပမိတ္ေဆြ စာေရးဆရာမ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးကလည္း ‘စာေရးဆရာအေပါင္းတို႔ သူ႔အား ပုဂၢိဳလ္အရ ခင္ၾကမင္ၾကျခင္းထက္၊ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းကို ခင္ၾက မင္ၾက သံေယာဇဥ္ႀကီးၾကေစရန္ စြမ္းေဆာင္သြားေသာအခ်က္မွာ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းကို သူသည္ ပိုင္သာပိုင္၏။ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းကို ဆုိင္ၾကသူေတြကား သူမဟုတ္။ စာေရးဆရာမ်ားသာျဖစ္သည္ဟု ခြဲျခားစြာ ထိန္းခ်ဳပ္စည္းထားထား ေလသည္။ ထိုစည္းအတုိင္း ဦးေက်ာ္သည္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းေ႐ွ႕မွ ထြက္၍ ရပ္မေနဘဲ သူ႔ကိုယ္သူ ေပ်ာက္ႏုိင္သမွ် ေပ်ာက္ေအာင္ ေဖ်ာက္ထား ႏုိင္သူျဖစ္သည္။ ၀င့္၀ါမႈမ႐ွိျခင္း၊ ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ မည္သူႏွင့္မဆို ေျပျပစ္စြာဆက္ဆံျခင္းတို႔သည္ ခ်ီးက်ဴးဖြယ္ရာေကာင္းေသာ ဦးေက်ာ္၏ စြမ္းရည္မ်ားျဖစ္သည္။

႐ႈမ၀မဂၢဇင္းေအာင္ျမင္ေရးပန္းတုိင္သို႔ ခရီးေရာက္ေအာင္ စိုက္လုိက္မတ္တပ္မေလ်ာ့ေသာဇြဲလံု႕လျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သြားေလ သူျဖစ္၍ စံတင္ထုိက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္လည္း ျဖစ္သည္’ ဟူ၍ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထုတ္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတြင္ ‘တသသျဖင့္’ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားေလသည္။

တခ်ိန္က ေငြတာရီမဂၢဇင္းကို စတင္တည္ေထာင္သူႏွင့္ ျမ၀တီပံုႏွိပ္တုိက္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ (ယခုျမတ္မဂၤလာ၊ မဂၤလာေမာင္မယ္ စာေစာင္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသားစာေပတသက္တာစာေပဆုရ) ဆရာမင္းယုေ၀ကလည္း `ရႈမ၀မဂၢဇင္း၏ ေက်းဇူးသည္ အလြန္ႀကီးမား ပါသည္။ ျမန္မာစာေပတုိးတက္ေရးအတြက္ ႐ႈမ၀က တတပ္တအား ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔အတူ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းကို တည္ေထာင္တည္းျဖတ္ထုတ္ေ၀သူ ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္၏ ေက်းဇူးသည္လည္း ႀကီးမားပါသည္။ ျမန္မာစာေပတုိးတက္ေရးအတြက္ ဦးေက်ာ္၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ခ်က္တို႔မွာ မွတ္တုိင္သဖြယ္ ခိုင္ၿမဲတည္႐ွိေနသည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။’ ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

တခ်ိန္က ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတြင္ ပင္တုိင္စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ေသာ စာေရးဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ကလည္း-

‘သူထူေထာင္ခဲ့ေသာ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းႏွင့္ အရပ္ရပ္စာေပလုပ္ငန္းမ်ားမွ ယေန႔ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ထင္႐ွားေက်ာ္ၾကားလ်က္႐ွိေသာ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာႏွင့္ ပန္းခ်ီဆရာအေျမာက္အျမားေမြးထုတ္ေပးခဲ့၏။ တင့္တယ္၊ ေသာ္တာေဆြ၊ ေမာင္သာရ စသူတို႔သည္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္း စင္ထက္တြင္ ေမြးဖြားထင္႐ွားလာခဲ့ၾကေသာ စာေရးဆရာမ်ားျဖစ္သည္မဟုတ္ပါသေလာ။ ႐ႈမ၀ကဗ်ာဥယ်ာဥ္မွ ပြင့္သစ္လာခဲ့ ၾကသည့္ ကဗ်ာဆရာမ်ားမွာလည္း အမ်ားအျပားပင္ျဖစ္၏။ ပန္းခ်ီေက်ာ္ဦးကိုေလးႏွင့္ ဦးေသာင္းဟန္တို႔သည္ ႐ႈမ၀စင္ျမင့္တြင္ ထင္႐ွားေက်ာ္ၾကားလာခဲ့ၾကေသာ ပန္းခ်ီဆရာသမားမ်ားျဖစ္၏။ ထိုမွ်မဟုတ္ေသး ႐ႈမ၀စာေပတစ္ေထာင္ဆုမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ကာ ေငြလင္း၊ စိန္စိန္၊ ေမာင္သိခၤ၊ ေမာင္ေ႐ႊၾကည္၊ တင္ျမင့္ေအာင္၊ ျမျမစိန္ စေသာ စာေရးဆရာမ်ားကိုလည္း ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ မီး႐ႈးသန္႔စင္ဖြားျမင္ေပးခဲ့၏။

စာေပလုပ္ငန္းတြင္ ယင္းသို႔ ထင္႐ွားေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာႏွင့္ ပန္းခ်ီဆရာအေျမာက္အျမား ေမြးထုတ္ခဲ့သလို ႐ုပ္႐ွင္လုပ္ငန္းဘက္တြင္လည္း အလားတူ ႐ုပ္႐ွင္ပညာသည္ အေျမာက္အျမားကို သူပြဲထုတ္ေပးခဲ့၏။ သူသည္ ဥယ်ာဥ္မွဴးေကာင္းျဖစ္၏။ ပန္းမ်ားကို ပြင့္ေစသူလည္း ျဖစ္၏။’ ဟူ၍ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထုတ္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတြင္ ‘ရင္ႏွစ္ သို႔မဟုတ္ စာေရးဆရာႏွင့္ သူ၏မိတ္ေဆြ’ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။

တခ်ိန္က တာရာမဂၢဇင္းကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ စာေရးဆရာႀကီး ဒဂုန္တာရာကလည္း ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္အား –

‘အယ္ဒီတာအျဖစ္၊ ထုတ္ေ၀သူအျဖစ္၊ ႐ုပ္႐ွင္ညႊန္ၾကားသူအျဖစ္၊ လမ္းသစ္ေလွ်ာက္သူတစ္ေယာက္ ဟု ခံစားမိပါသည္’ ဟု တစ္ေနရာတြင္ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကို ဖတ္ရဖူးပါသည္။

႐ႈမ၀မဂၢဇင္းကို တည္ေထာင္သူ ဦးေက်ာ္သည္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတုိက္က တစ္ႏွစ္အတြင္း ေရးသားတင္သြင္းသည့္ ၀တၳဳစာမူကို ေ႐ြးခ်ယ္၍ ဆုေငြက်ပ္ ၁၀၀၀ ခ်ီးျမႇင့္မည္အေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ႐ႈမ၀တစ္ေထာင္ဆုကို ၁၉၅၃ မွ ၁၉၆၂ အထိ (၆)ႏွစ္တုိင္တုိင္ ဆက္တုိက္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။

႐ႈမ၀တစ္ေထာင္ဆုေပးပံုမွာ ေ႐ြးခ်ယ္မႈစနစ္မဟုတ္ဘဲ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈစနစ္ျဖစ္၍ ေအာက္ပါစည္းကမ္းခ်က္ ႏွစ္ရပ္ႏွင့္အညီ တင္သြင္းယွဥ္ ၿပိဳင္ၾကရ၏။

(၁) ႐ႈမ၀ဆုအတြက္ ကေလာင္သစ္မ်ားေရးသားရမည့္ စာမူမွာ ေလွ်ာက္လႊာစကၠဴစာမ်က္ႏွာ ၂၀၀ မွ ၃၀၀ အတြင္း႐ွိ ပင္ကိုယ္ ေရးသားေသာ ၀တၳဳတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေစရမည္။

(၂) ႐ႈမ၀ဆုအတြက္ ေရးသားသူကေလာင္႐ွင္သည္ ကေလာင္သစ္သက္သက္ျဖစ္ေစရမည္။ ကေလာင္သစ္ဟု ဆိုရာ္၌ လံုးခ်င္း၀တၳဳႏွင့္ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း တို႔တြင္ ၀တၳဳ႐ွည္ ေရးသားပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္း တခါဖူးမွ် မျပဳဘူးေသးေသာ ကေလာင္႐ွင္ကို ဆိုလိုသည္။

သတ္မွတ္ထားေသာ အဆင့္အတန္းမီသည့္ စာမူမ်ားမရ႐ွိပါက ထိုႏွစ္အတြက္ ေ႐ြးခ်ယ္ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း မျပဳေခ်။

စာမူမ်ားကို ေၾကညာထားသည့္ ျပကၡဒိန္တစ္ႏွစ္အတြင္း ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတုိက္သို႔ တင္သြင္းရ၏။ ေ႐ြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕က ေအာက္ပါအခ်က္

ငါးခ်က္ကို မူထား၍ စစ္ေဆးခဲ့သည္။ ယင္းတုိ႔မွာ သဘာ၀၊ အေရးအသား၊ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္၊ စာေပေျပာင္ေျမာက္မႈႏွင့္ ႏုိင္ငံ့အက်ိဳးျပဳမႈဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။

ဆုရသူကို အခမ္းအနားျဖင့္ ေငြက်ပ္တစ္ေထာင္ကို ခ်ီးျမႇင့္ကာ ယင္း၏ဆႏၵ႐ွိပါက သီးျခားဉာဏ္ပူေဇာ္ခ ထပ္ေပး၍ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းတြင္ အခန္းဆက္၀တၳဳ႐ွည္အျဖစ္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ လုံးခ်င္း၀တၳဳအျဖစ္ ႐ိုက္ႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးသည္။

႐ႈမ၀တစ္ေထာင္ဆုရ စာမူႏွင့္ စာေရးဆရာမ်ားမွာ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ေငြလင္း၏ ‘ဤယမုန္’ ၀တၳဳက လည္းေကာင္း၊ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ စိန္စိန္၏ ‘သားလိမၼာ’ ၀တၳဳကလည္းေကာင္း၊ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ေမာင္သိခၤ၏ ‘သိၾကားေစ’ ၀တၳဳကလည္းေကာင္း၊ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမာင္ေ႐ႊၾကည္၏ ‘က်ားဆိုေသာက်ား’ ၀တၳဳကလည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ တင္ျမင့္ေအာင္၏ ‘ေရနံ႕သာဦး’ ၀တၳဳကလည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမျမစိန္၏ ‘အညံ့ပန္း’ ၀တၳဳကလည္းေကာင္း ႐ႈမ၀တစ္ေထာင္ဆုကို ဆြတ္ခူးရ႐ွိေလသည္။ ၁၉၅၆၊ ၁၉၅၇၊ ၁၉၅၉ ႏွင့္ ၁၉၆၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ အဆင့္အတန္းမီ စာမူမ်ားမရ႐ွိသျဖင့္ ဆုမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းမျပဳႏုိင္ခဲ့ေခ်။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ဆံုးဆုခ်ီးျမႇင့္ၿပီးေနာက္ ရပ္စဲသြားခဲ့ရေလသည္။ ဆုေငြမ်ားကို ႏွစ္စဥ္စာဆိုေတာ္ေန႔၌ စာေရးဆရာအသင္းဥကၠ႒မွတဆင့္ ခ်ီးျမႇင့္ေပးခဲ့သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ႐ႈမ၀႐ုပ္႐ွင္ကိုလည္း စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

႐ႈမ၀႐ုပ္႐ွင္ကုမၸဏီ၏ ပြဲဦးထြက္ဇာတ္ကားျဖစ္ေသာ ‘လာလုလုေငး’ ႏွင့္ ‘မၾကင္သာသည္’ အမည္႐ွိေသာ ႐ုပ္႐ွင္ကားႏွစ္ကားကို ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ သူ၏မိတ္ေဆြရင္းခ်ာ စာေရးဆရာတင့္တယ္ကို ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ကာ ႐ိုက္ကူးေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ႏွစ္ကားစလံုးသည္ ပရိသတ္လက္ခံျခင္းမ႐ွိေသာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ေပ။

ထိုအခါတစ္ခုကို စလုပ္မိလွ်င္ ေနာက္မဆုတ္တတ္ေသာ ဦးေက်ာ္သည္ တတိယ႐ုပ္႐ွင္ကားကို သူ၏မိတ္ေဆြတစ္ဦးျဖစ္သူ စာေရးဆရာ သာဓုႏွင့္ ႐ုိက္ကူးရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဆရာသာဓုသည္ ဆရာမင္းေဆြေရးသားခဲ့ေသာ ‘ခ်စ္တဲ့ည’ အမည္႐ွိ ၀တၳဳကို ‘ကႀကီးေရက’ အမည္ျဖင့္ ႐ုပ္႐ွင္ကားတစ္ကား ထုတ္လုပ္ေအာင္ျမင္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထို႐ုပ္႐ွင္ကားတြင္ ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ သူ၏ မင္းသားသစ္ ေမာင္ယဥ္ေထြးႏွင့္ ဆရာသာဓု၏ ေက်ာ္ၾကားစျပဳေနေသာ မင္းသမီးျမတ္မြန္ႏွင့္ ထုတ္လုပ္ရန္စီစဥ္ခဲ့သည္။ ႐ုပ္႐ွင္ကားအမည္ ကိုလည္း ‘ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္’ ဟု အမည္ေပးေၾကညာထားသည္။

ယင္းဇာတ္ကားကို ေမာင္ယဥ္ေထြး၊ ျမတ္မြန္တို႔ႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာသာဓုက ႐ိုက္ကူးရန္ ေၾကာ္ျငာထားၿပီးကာမွ ထုတ္လုပ္သူႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာအၾကားသေဘာထားမတုိက္ဆိုင္သျဖင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ မ႐ိုက္ျဖစ္ေတာ့ေခ်။

ထိုအခါ စာေပသမားႏွင့္ ႐ုပ္႐ွင္ထုတ္လုပ္သူ ဦးေက်ာ္သည္ တစ္ခုခုကို ႀကံစည္လုပ္ကိုင္ျခင္းျပဳရာတြင္ ‘ဆိုခဲေစၿမဲေစ’ ဆိုေသာ စကားအတုိင္း လြယ္လြယ္ႏွင့္ ေနာက္ဆုတ္တတ္သူတစ္ဦးမဟုတ္ရကား၊ သူကိုယ္တုိင္ ဒါ႐ိုက္တာ၊ ထုတ္လုပ္သူ လုပ္ကာ ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္ ဇာတ္ကားကို မင္းသားသစ္ ေမာင္ယဥ္ေထြး၊ မင္းသမီးသစ္ စမ္းစမ္းေအး၊ ေမာင္သင္၊ ခ်ိဳခ်ိဳျမင့္၊ ေဒၚခင္ညြန္႔၊ သီတာခင္ေထြး၊ ေမႏြဲ႕၊ လွလွေဆြႏွင့္ ႐ႈမ၀တုိက္ထြက္ စာေရးဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာမ်ားျဖင့္ အားျဖည့္ကာ ႐ုိက္ကူးခဲ့ေလသည္။

အဆိုပါ ‘ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္’ ႐ုပ္႐ွင္ကားသည္ ေအာင္ျမင္၍ ႐ုပ္႐ွင္ပရိသတ္က ေကာင္းစြာႀကိဳဆိုလက္ခံခဲ့၏။ ထို႔အျပင္ ယင္းဇာတ္ကားတြင္ ဇာတ္ပို႔ဇာတ္ရံအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ႐ုပ္႐ွင္မင္းသမီးႀကီး ေဒၚေမႏြဲ႕သည္ အကယ္ဒမီဆုကိုပင္ ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။

ယင္းသည္ ဦးေက်ာ္ေဇာ၏ မဟာစြန္႔စားခန္းႀကီးပင္။ ဆရာေသာ္တာေဆြက-

‘ဤပြဲမွာ ဦးေက်ာ္လြဲခဲ့ေသာ္ ကိစၥျပတ္ၿပီ၊ ယခုလို ႐ႈမ၀႐ုပ္႐ွင္ မဆိုထားႏွင့္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းပင္လွ်င္ ဘယ္ေသာင္ဘယ္ကမ္းဆိုက္ေလ မည္ မသိ။ ယခုကား ဦးေက်ာ္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီ။ သူ၏ ဇြဲ၊ လံု႕လ၊ သတၱိျဖင့္ မည္သူမွ် မေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေသာ ေအာင္ပြဲႀကီးကို ဦးေက်ာ္ ရယူခဲ့ေလၿပီ’ ဟူ၍ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။

သို႔ကလို ‘ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္’ ဇာတ္ကားကို ျမန္မာ့႐ုပ္႐ွင္ၾကည့္ပရိသတ္က ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာလက္ခံအားေပးၾကေသာအခါ ဦးေက်ာ္ သည္ ႐ုပ္႐ွင္နတ္ဖမ္းစားျခင္း၊ ခံလုိက္ရၿပီးလွ်င္ ဆက္တုိက္ ႐ုပ္႐ွင္တစ္ကားၿပီးတစ္ကား ႐ုိက္ကူးထုတ္လုပ္ေတာ့သည္။ ဦးေက်ာ္သည္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ႐ုပ္႐ွင္ကားေပါင္း (၁၁) ကား ကို ကိုယ္တုိင္ ဇာတ္ညႊန္းေရးသား စီစဥ္ညႊန္ၾကား ႐ုိက္ကူးခဲ့သည္။

႐ႈမ၀႐ုပ္႐ွင္ကုမၸဏီမွ ဦးေက်ာ္ ႐ုိက္ကူးခဲ့ေသာ ဇာတ္ကားမ်ားမွာ-

(၁) ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္
(၂) ခ်စ္တဲ့သူရဲ႕ရင္ခြင္
(၃) ရင္၀ယ္တသိမ့္သိမ့္
(၄) ေလခ်ိဳတေသြးေသြး
(၅) လုလင္ငယ္ေသြး
(၆) ေမတၱာစာတစ္ပုဒ္
(၇) အပယ္ရတနာ
(၈) ေခၽြးကေလးစိုစို
(၉) ေစလိုရာေစ
(၁၀) လူ႔မေနာ
(၁၁) ေ႐ႊ၀တ္မႈန္ တို႔ျဖစ္သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္႐ုိက္ကူးေသာ ကားမ်ားမွ အကယ္ဒမီ႐႐ွိၾကသူမ်ားမွာ ေဒၚေမႏြဲ႕ (ေ႐ႊရင္သိမ္းသစ္)၊ ဦးေက်ာက္လံုး (ရင္၀ယ္တသိမ့္သိမ့္)၊ ေဒၚေမသစ္ (ရင္၀ယ္တသိမ့္သိမ့္)၊ ခင္မိုးမိုး (အပယ္ရတနာ) တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ထို႔အျပင္ ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ သင္ၾကားျပသမႈျဖင့္ ေပၚထြက္လာေသာ ႐ုပ္႐ွင္ပညာသည္မ်ားမွာ ေမာင္ယဥ္ေထြး၊ စမ္းစမ္းေအး၊ ေမာင္ယဥ္ၾကည္၊ ခင္မိုးမိုး၊ ခ်စ္စိန္ (႐ႈမ၀)၊ ေဇာ္၀မ္း၊ လင္းထင္၊ ေဆြဇင္ထုိက္၊ ခင္သန္းႏြယ္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း စာေရးဆရာ ေဌးေမာင္က

“႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ခ်စ္သူမ်ားမွတ္တမ္း”၌-

“စာေပေလာက၊ ပန္းခ်ီေလာက၊ ႐ုပ္႐ွင္ေလာကကို ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ၾကယ္ပြင့္မ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ေပးသူ ဗိသုကာဆရာႀကီး” ဟူ၍ ေရးသားထားေလသည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ သူ႐ုိက္ကူးေသာကားတြင္ ပါ၀င္သူသ႐ုပ္ေဆာင္မ်ားအား သ႐ုပ္ေဆာင္ခ်က္အားလံုး အေသးစိတ္ညႊန္ၾကား သင္ျပေလ့႐ွိသူျဖစ္သည္။ ထိုအေလ့အက်င့္မွ အေလ့အထံုရင့္လာေသာအခါ ႐ုပ္႐ွင္သင္တန္းသို႔ ဦးတည္မိလာသည္ဟု ဆိုရမည္ထင္သည္။

၁၉၆၇-၆၈ ခုႏွစ္မွစ၍ ႐ုပ္႐ွင္သင္တန္းကို ရန္ကုန္တြင္ တရား၀င္စတင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၉-၇၀ ခန္႔ (ေခၽြးကေလးစိုစို႐ုိက္ဆဲကာလ) မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္လည္း ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ သင္တန္းသား ၃၀၀ နီးပါး တက္ေရာက္ၾကသည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ အလုပ္ကို တန္ဖိုးထားသူျဖစ္သည္။ သူသည္ ဆန္းသစ္တီထြင္ဖန္တီးတတ္ေသာ ပင္ကိုယ္ဉာဏ္လည္း ႐ွိသည္။ ႐ုပ္စံုမဂၢဇင္းဟူေသာ စကားလံုးကို ဦးေက်ာ္ပင္ စတင္တီထြင္သံုးစြဲခဲ့သည္။ တီထြင္မႈတြင္ အလြန္စိတ္သန္ေသာ ဦးေက်ာ္သည္ စစ္မျဖစ္မီကာလ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းအေနာက္ဘက္တန္း႐ွိ နာမည္ေက်ာ္ ‘ျမပိုးထည္တုိက္’ တြင္ သူ၏ ေက်းဇူး႐ွင္ ဦးျမထံတြင္ မန္ေနဂ်ာလုပ္ေနစဥ္ကပင္ တီထြင္ခဲ့ဖူးသည္။ အသင့္ေပါင္းၿပီးသား ေမာင့္က်က္သေရေခါင္းေပါင္းမွာ ႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္၏ တီထြင္မႈတရပ္ ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ပိုးထည္တုိက္မွာ အထူးတလည္ ေၾကာ္ျငာျခင္းမ႐ွိေသာ္လည္း ဦးေက်ာ္သည္ ဦးေလးျမႏွင့္ တုိင္ပင္ကာ ပန္းခ်ီဆရာ ႀကီး ဦးေငြကိုင္၊ ဦးအုန္းလြင္၊ ဦးကိုေလး၏ လက္ရာမ်ားျဖင့္ အထူးေကာင္းမြန္ေအာင္ ေခတ္မီမီျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္၏ ထူးျခားေသာ ပါရမီတစ္ခုမွာ သည္းခံခြင့္လႊတ္ျခင္းႏွင့္ သူ၏ ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕ေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးပင္ျဖစ္သည္။ သူသည္ သူႏွင့္အျမင္အယူအဆမည္မွ်ပင္ ကြာျခားေနသည္ျဖစ္ေစ၊ သူ႔ထံလာသည့္ ဧည့္သည္ကိ မည္သည့္အခါမွ် အတိုက္အခံေျပာဆိုျခင္း၊ ကိုယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ ျဖင့္ပင္ တဖက္သားရိပ္မိသိ႐ွိေအာင္ မျပျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ရံဖန္ရံခါ သူစိတ္မ၀င္စားသည့္ အေၾကာင္းကို ဧည့္သည္က ေျပာေနသည့္ အခါ၌ပင္ သည္းခံနားေထာင္ႏုိင္ေလသည္။ အခ်ိန္ကုန္ခံႏုိင္သည္။ သူ႔အားေ႐ွ႕တြင္ျဖစ္ေစ၊ ကြယ္ရာမွာျဖစ္ေစ စာေပ၊ ႐ုပ္႐ွင္နယ္မွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစံုတေယာက္က သူ႔အား သြားပုပ္ေလလြင့္ ေရးသားေျပာဆိုသည္ကိုပင္ ခင္မင္မႈမပ်က္ခြင့္လႊတ္ တတ္သည္။ သူ၏ ထူးျခားခ်က္မွာ အရက္ေသာက္ျခင္းကို ႐ြံမုန္းျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ရပ္ေ၀းမွ မိတ္ေဆြျဖစ္ေစ၊ သူေလးစားသည့္ အႏုပညာ႐ွင္ ျဖစ္ေစ တခမ္းတနားထမင္းဖိတ္ေကၽြးသည့္အခါျဖစ္ေစ မည္သူ႔ကိုမွ် အရက္တုိက္ေလ့မ႐ွိေခ်။ အျပင္မွ ေသာက္လာသည္ကိုမူ မေျပာေသာ္လည္း သူ႔အိမ္သို႔ အရက္ပုလင္းယူမလာရေပ။ မည္မွ်ရင္းႏွီးသည္ျဖစ္ေစ အရက္၀ုိင္း၌ မည္သည့္အခါမွ တုိက္ေလ့မ႐ွိေခ်။

၀တ္စားဆင္ယင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးေက်ာ္သည္ ႐ွပ္အကႌ်အျဖဴစင္စင္ ေကာ္လာမပါလက္႐ွည္ကို အၿမဲ၀တ္ေလ့႐ွိသည္။ လက္႐ွည္ကိုလည္း အၿမဲတမ္း ၾကယ္သီးတပ္ေလ့႐ွိသည္။ လံုခ်ည္ကိုလည္း ခ်ည္ေခ်ာအျဖဴစင္စင္ေပၚတြင္ သီတင္းေရာင္အေၾကာင္းေသးေသး မ်ားျဖင့္ အကြက္ႏုပ္ႏုပ္ေဖာ္ထားသည့္အဆင္ကို ေ႐ႊေတာင္ၿမိဳ႕႐ွိ သူ၏သားခ်င္းမ်ားထံမွ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဆယ္ထည္ဆယ့္ငါးထည္ အထူးမွာယူ ၍ ၀တ္ေလ့႐ွိသည္။ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားကိုလည္း ေ႐ႊေတာင္လံုခ်ည္လက္ေဆာင္ေပးေလ့႐ွိသည္။ တုိက္ပံုကို အၿမဲလိုလုိ အျဖဴေရာင္ ကိုသာ ႏွစ္သက္စြာ ၀တ္ေလ့႐ွိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ သူ႔ကို အေ၀းမွ ျမင္႐ုံမွ်ျဖင့္ ဦးေက်ာ္မွန္း သိႏုိင္ေလသည္။

သူ၏ထူးျခားေသာ ၀သီတစ္ခုမွာ သာေရး၊ နာေရးမွအပ မည္မွ်ပင္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေစကာမူ အျခားအိမ္မ်ားသို႔ ကိစၥႀကီးငယ္မ႐ွိဘဲ အပ်င္းေျပသြားေရာက္လည္ပတ္ျခင္းမ႐ွိေခ်။ အလုပ္ထဲ၌သာ သူ႔ဘ၀ကို ျမႇဳပ္ႏွံထားသူျဖစ္သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ အုလပ္ကို တန္ဖိုးထားသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူမၾကာခဏေျပာေလ့႐ွိေသာ စကားတစ္ခြန္းမွာ “မွားမွာ ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ မလုပ္ေတာ့မတတ္ဘူး။ မတတ္ေတာ့ ဘယ္မွ တိုးတက္ေတာ့မွာလဲ။ မွားခ်င္မွားပါေစ လုပ္သာလုပ္…” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ အလုပ္ကို တန္ဖိုးထားလြန္းသျဖင့္ သူကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ နာေရးအမွတ္တရစာအုပ္တြင္ ရင္းႏီွးသူတစ္ဦးက-

“ဦးေက်ာ္ဟာ အလုပ္လုပ္တတ္ေပမယ့္ အနားမယူတတ္ဘူး။ ယခုမူ တကယ္အနားယူသြားေပၿပီ။ ခ်မ္းေျမ့ေသာေနရာတြင္ အနားယူ ႏုိင္ပါေစ” ဟူ၍ မခ်ိတင္ခဲ ေရးသားခဲ့ေလသည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္သည္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၃ ရက္ စေနေန႔ မြန္းလြဲ ၁၂း၃၀ နာရီ တြင္ ႏွလံုးေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ႐ိုက္လက္စ ‘သေျပရိပ္’ ဇာတ္ကားႏွင့္ ႀကီးၾကပ္လက္စ ဇာတ္ကားႏွစ္ကားျဖစ္သည့္ “ဘယ္ပန္းခ်ီ ေရးလို႔မမီ” ႏွင့္ ပုဏၰက ဇာတ္ကားတို႔ ျဖစ္သည္။ ဘယ္ပန္းခ်ီေရးလို႔မမီ ကို သားျဖစ္သူ ေမာင္ေဆြတင့္က ႐ုိက္ကူးေနၿပီး ပုဏၰကကို ေမာင္ယဥ္ေထြးက ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ ႐ိုက္ကူး၍ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ထားသည္။

ေမာင္ယဥ္ေထြးသည္ ဦးေက်ာ္၏ ဇနီးေဒၚၾကည္သန္း၏ ေမာင္အေထြးဆံုးျဖစ္သည္။

ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီးေဒၚၾကည္သန္း၊ သားေမာင္ေဆြတင့္၊ ေမာင္ေဇာ္၀င္း၊ သမီး မျမင့္ျမင့္သန္း၊ မတင့္တင့္ဆန္း၊ မေအးေအးသန္း၊ မေ၀ေ၀သန္း ႏွင့္ ေျမးမ်ား၊ ျမစ္မ်ား က်န္ရစ္ခဲ့သည္။

႐ႈမ၀ဦးေက်ာ္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္မွာ ယခုအခါ ၃၉ ႏွစ္တုိင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည။္ သူကြယ္လြန္သြားသည့္အတြက္ ႐ႈမ၀မိသားစုႏွင့္ ႐ႈမ၀စာေပ အႏုပညာေလာကသားမ်ားအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ပို၍ ၀မ္းနည္းႏွေျမာစရာေကာင္းေသာအခ်က္မွာ သူကြယ္လြန္ၿပီး ၁၈ ႏွစ္ ခန္႔ အၾကာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ လြန္၌ သူပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ေသာ သက္တမ္း႐ွည္မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ျဖစ္သည့္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းသည္ လံုး၀ရပ္စဲသြားျခင္းပင္ျဖစ္ပါ သည္။


သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
My Friend Tin Moe By Maung Swan Yi - Selection of MoeMaKa Articles

Similar Posts