ၾသဂုတ္ ၃၁၊ ၂၀၁၂
“ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြတံုးက အေမစု ဥေရာပက ိုခရီးထြက္တံုး ႐ိုက္ထားတဲ့ဓါတ္ပုံေတြထဲမွာ – ခြပ္ေဒါင္းပံုရင္ထိုးကေလး တပ္ထားတာ က်ေနာ္ေတြ႕ လိုက္မိတယ္ ဦးေလးရ။ ဦးေလးေရာသတိထားမိလား။”
“ေအးကြ … ဦးေလးလဲ ေတြ႕လိုက္တယ္။ ဓါတ္ပံုေတြကလဲ ခန္႔ခန္႔ျငားျငားနဲ႔ အရမ္းက်က္သေရရွိတာဘဲကြေနာ္”
“အဲဒီလို ခြပ္ေဒါင္း၊ ကေဒါင္းေလးေတြ ေတြ႕ရေတာ့ ဦးေလးရြတ္ရြတ္ျပေနတဲ့ ဆရာႀကီး အဘိုးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းရဲ႕ေလးခ်ိဳးႀကီးထဲက “ေကာင္းက်ဳိးေထြေထြနဲ ့ခ်န္ေစျမေစေသာ၊ ေဒါင္းအိုးေစ တြန္ေစကေစေသာ” ဆိုတဲ့အပိုဒ္ကေလးကို သြား,သြား သတိရမိတယ္ ဦးေလးေရ”
“အံမယ္ … ငါ့တူက မဆိုးပါလားကြ။ ကဲ အဲဒီအပိုဒ္ကေလးရေနမွေတာ့ကြာ ေလးခ်ိဳးႀကီးတပုဒ္လံုးရသြားေအာင္ က်က္လိုက္ပါလား”
“ေျဖးေျဖးေတာ့က်က္ပါ့မယ္ ဦးေလးရာ။ ဒီေန႔ေတာ့ ေဒါင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တံဆိပ္ေခါင္းေတြအေၾကာင္းေျပာျပပါဦး”
“ေအးပါကြာ။ မင္းသိခ်င္တယ္ဆိုတာကိုၾကားရတာဘဲ ဝမ္းသာလွပါျပီ။ ေအး … တံဆိပ္ေခါင္းအေၾကာင္းမေျပာခင္မွာ တို႔ဗမာေတြရဲ႕အသဲ ႏွလံုးၾကားမွာ ေဒါင္းငွက္ရဲ႕သေကၤတ၊ အမွတ္အသားေတြမွာ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး စြဲဲျမဲေနတယ္ဆိုတာကို ငါ့တူ အရင္ဆံုးသိထားရမယ္ကြ။”
“ဟုတ္ကဲ့ဦးေလး”
“ေဒါင္းကို ေနမင္းရဲ႕သေကၤတအျဖစ္ ယူထားတယ္။ မင္းေတြ၊ ဘုရင္ေတြရဲ႕ တံဆိပ္အမွတ္အသားအျဖစ္ သံုးခဲ့ၾကတယ္။ မင္းလည္းသိသားဘဲ။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးလက္ထဲမွာ ဒဂၤါျပားေတြ စပီးသြန္းလုပ္ေတာ့ ေဒါင္းပံုကိုထည့္ထားတာေလ။ အလံေတြ၊ တံဆိပ္ေတြမွာလည္း ေဒါင္းဟာ အျမဲတမ္း ဝင့္ဝင့္ႂကြားႂကြားပါခဲ့တယ္ကြ။ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးအလံ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢရဲ႕အလံ၊ နယ္ခ်ဲ႕ကိုတိုက္ခဲ့တဲ့ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ရဲ႕အလံေတြမွာက ေဒါင္းေတြ၊ ခြပ္ေဒါင္းေတြဟာ ေနရာယူခဲ့ၾကတယ္ကြ”
“ဦးေလးေျပာလို႔ က်ေနာ္သတိရျပန္ၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို ့အာဇာနည္ေတြ က်ဆုံးေတာ့ အဘိုးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းေရးတဲ့ ေလးခ်ဳိးႀကီးထဲမွာလဲ “ေဒါင္းလံပုဝါအုပ္ပါလို ့- က်ဳပ္ျဖင့္ သၿဂႋဳလ္ခ်င္” လုိထည့္ၿပီးေရးခဲ့ေသးတယ္ မဟုတ္လား။
“မင္း အေတာ္ဟုတ္ေတပါလးကြ။ ငါ့တူလို႔မေျပာရဘူး။ ဟဲ … ဟဲ။ ေဒါင္းပံုပါတဲ့တံဆိပ္ေခါင္းေတြကို အဂၤလိပ္ေခတ္ ၁၉၃၈ ကစပီး သံုးခဲ့ၾက တာ ဂ်ပန္ေတြဝင္လာတဲ့ ၁၉၄၂ အထိပဲဆိုပါေတာ့ကြာ။ အဲဒီတံုးက ေဂ်ာ့ဘုရင္ပံုနဲ႔ေပါ့။ ဒီမွာၾကည့္”
၁၉၃၈ (အစဥ္သုံး)
အဲဒီ တံဆိပ္ေခါင္းေတြကုိပဲ ၁၉၄၅ မွာ ဂ်ပန္ေျပးၿပီး အဂၤလိပ္ျပန္၀င္လာေတာ့ (အေရာင္ေျပာင္းၿပီး) ဆက္သုံးၾက တယ္။
“ဂ်ပန္ေခတ္မွာက်ေတာ့ေကာဟင္”
“အဲဒီဂ်ပန္ေခတ္ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ (၁၉၄၂ ကေန ၁၉၄၅ အတြင္းမွာေပါ့ကြာ) ဂ်ပန္အစိုးရက အဂၤလိပ္ရဲ႕လက္က်န္တံဆိပ္ေခါင္းေတြေပၚမွာ ေဒါင္း႐ုပ္ကိုထပ္ႏွိပ္ၿပီး ဆက္သံုးခဲ့ၾကေသးတယ္။ ကေနတဲ့ ကေဒါင္းေပါ့ကြာ။”
“ဘာျဖစ္လုိ႔ ကေဒါင္းကုိသုံးတာလဲ ဦးေလး”
“ဟ … ငါ့တူရ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးစီးၿပီး၀င္လာတဲ့- အဲဒီဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ရဲ႕အလံမွာက ေဒါင္းပံုပါတယ္ေလကြာ”
“ဟာ … ဟုတ္သားဘဲ”
“ေနာက္ပီးေတာ့ ငါ့တူစဥ္းစားၾကည့္။ အဲဒီနယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ကို ဂ်ပန္အကူအညီနဲ႔ အျပတ္ေဆာ္ပေလာ္တီးၿပီး သူတို႔ရဲ႕ေဂ်ာ့ဘုရင္ပံုပါတဲ့ လက္ က်န္တံဆိပ္ေခါင္းေတြကို ကေဒါင္းပံုပါတဲ့ တံဆိပ္တံုးနဲ႔ထုၿပီးဖ်က္ရတာ ဘယ္ေလာက္အရသာရိွလိုက္မလဲဆိုတာ။ အဲဒါေတြကိုတို႔ရဲ႕ တံ ဆိပ္ေခါင္းေလာကမွာ ေဒါင္း (peacock) တံဆိပ္ေခါင္းဆိုၿပီး သီးျခားေလ့လာၾကရတယ္။ အဲဒီေဒါင္းရဲ႕ ဒီဇိုင္းပံုကိုလိုက္ၿပီး ဟသာၤတေဒါင္း (၁) (၂)၊ ေျမာင္းျမေဒါင္း (၁) (၂) (၃)၊ ဖ်ာပံုေဒါင္းဆိုၿပီး ၆ မ်ဳိးျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒါအျပင္ အနီ၊ အျပာ၊ အနက္၊ နက္ျပာဆိုၿပီး အေရာင္ေတြလဲ ရွိျပန္ေသးတယ္။ ကဲ ဒီပံုေတြကိုၾကည့္ရင္ ငါတူသေဘာေပါက္သြားမယ္”
ဖ်ာပုံ
“လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့ေကာ ဦးေလး”
“၁၉၆၄ ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔မွာ ငွက္ (၈) ေကာင္ပါတဲ့ တံဆိပ္ေခါင္း (၁၂) မ်ဳိးထုတ္ေတာ့ တန္ဘိုးအႀကီးဆံုး ၅ က်ပ္တန္မွာ ေဒါင္းပံုကို ထည့္ထားတယ္ကြ။ ၁၉၆၈ မွာလဲ အဲဒီ BIRD SERIES ကို အေရာင္ေျပာင္း၊ ဆိုက္ေျပာင္းပီး ထပ္ထုပ္ေသးတယ္။ ဒီမွာၾကည့္”
“ဒါဆိုရင္ ေဒါင္းကို အမ်ဳိးသားေရးအထိမ္းအမွတ္ (NATIONAL EMBLEM) အျဖစ္သံုးၾကတာကို ဆက္ၿပီးရွင္သန္ေနေအာင္လုပ္ဖို႔လိုတာ ေပါ့ေနာ္”
“ေအးေပါ့ကြ။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ NATIONAL BIRD လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံဂုဏ္ေဆာင္ငွက္စာရင္းမွာ တို႔ႏိုင္ငံက BURMESE PEACOCK – PHEA SANT ဆိုတဲ့ ေဒါင္းတမ်ဳိးကို ေရြးထားတယ္။ အိႏၵိယကလည္းIndian peacock ဆိုတဲ့ ေဒါင္းငွက္ကို ေရြးထားတယ္။ ေဒါင္းအမ်ဳိးအစားေတြကလဲ အမ်ဳိးႀကီးရွိတာကိုးကြ။”
“ဟုတ္လား။ ငွက္အသင္းမွာပါတဲ့ ဦးေလးတေယာက္က က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းနဲ႔သိတယ္။ သူနဲ႔ေတြ႕မွ ေမးၾကည့္ရဦးမယ္။ ဒါနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံေတြ ကေကာ ေဒါင္းပံုတံဆိပ္ေခါင္း မထုတ္ဘူးလား။”
“ဟာ အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ ဒို႔အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ေဒါင္းပံုမထုတ္ဖူးတဲ့ႏိုင္ငံမရွိဘူး။ အာရွတင္မကပါဘူးကြာ။ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကလဲ ထုတ္ၾက ပါတယ္။ ေဟာဒီမွာၾကည့္ ဦးေလးလက္လွမ္းမွီသေလာက္စုထားတာေတြ”
၁၈၉၄ – ေျမာက္ေဘာ္နီယုိ (မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ပါ၀င္သည္)
ကမာၻ႕စာပုိ႔တုိက္သမဂၢ (UPU – Universal Postal Union)
(စာပုိ႔ေနေသာ ေဒါင္းငွက္မ်ား)
“ဒီလုိဆုိေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ေဒါင္းဟာ ကမာၻ႕အလယ္မွာ အေတာ္အေရးေပးခံရတာပဲေနာ္”
“ဟုတ္တာေပါ့ကြာ။ ေအာ္ … ဒါနဲ႔ ေဟာဒီမွာ မင္းကုိျပရဦးမယ္။ USA ကထုတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးမဂၢဇင္းတေစာင္ျဖစ္တဲ့ မစ္ (Ms. Magazine) မဂၢဇင္းအဖုံးမွာ အခု ၂၀၁၂ ႏွစ္ဆန္းပုိင္းကပါလာတဲ့ ေဒၚစုရဲ႕ပုံကေလး။ ကံ့ေကာ္ပန္းနဲ႔ ေဒါင္းၿမီးကြက္အဆင္အက်ႌေလးနဲ႔။ ဦးေလးသိမ္းထားတာ ၾကည့္ပါဦး”
“က်က္သေရရွိလုိက္တာ ဦးေလးရာ။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ေဒါင္းအဆင္ဆန္းေတြကုိ ကမာၻတ၀ွမ္းလႊင့္လုိက္သလုိ ဘဲေပါ့ေနာ္”
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ဦးအုန္းေက်ာ္ ရဲ့ -ေဒါင္းအဆင္ဆန္းေတြနဲ ့ပုဝါအလံလူ (တံဆိပ္ေခါင္းမ်ား)- စာေဆာင္ဟာ အင္မတန္ တန္ဘိုးရွိပါသည္။ သမိုင္းေထာင့္တစ္ခုမွာ ခိုင္မာတဲ့ အုတ္တစ္ခ်ပ္လို ့မ်ား သမိုင္းဆရာမ်ားက ဆိုေလမလားမသိပါခင္ဗ်ား။ အခုလို
ျမန္မာလူေတာ္မ်ားရွိသလို ( ေခါင္းမာဂိုင္း) ငါေျပာတာသာမွန္တယ္ဆိုၿပီး အတင္းမ်က္ေစ့မွိတ္ အေထာက္အထားဘာမွ မ ျပႏိုင္ဘဲ ျငင္းေနတဲ့ လူႀကီး၊ ရာထူးႀကီးမ်ား သင္ခန္းစာ (သခၤဏ္းစာ) ယူသင့္ပါတယ္။
မေလာက္ေလး မေလာက္စား က်ေနာလို စပယ္ရာအစုတ္က ၀င္ၿပီးစာခ်ိဳးရသလားလို ့ဒါဏ္ခတ္ရင္လည္းခံပါ့မယ္။ -“ဒီလုိဆုိေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ေဒါင္းဟာ ကမာၻ႕အလယ္မွာ အေတာ္အေရးေပးခံရတာပဲေနာ္”- လို ့ဆိုတဲ့စာသားကေလးက က်ေနာ္တို ့ရြာကဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဂ်ပန္ကား ဗီဒီယို ၾကည့္ေနတံုး အျဖစ္အျပက္ခေလး သတိရမိပါတယ္။ ေရွ ့တန္းက ငုတ္တုတ္ထိုင္ေနတဲ့ အေဒၚႀကီကေအာ္ေျပာလိုက္ထာကေတာ့ – ဟယ္၊ ငါတို ့ဆီက သံုးဘီးကားေတြ၊ ဂ်ပန္မွာလည္း ရွိတာဘဲေနာ္- တဲ့။ အားလံုး၀ိုင္းရယ္ၾကၿပီး၊ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္က သိတ္ခက္တဲ့ ဒကာမႀကီးဘဲ လို ့မွတ္ခ်က္ေပးတာ ၾကားဘူးပါသည္။
ေနာက္ဆံုးပိုင္း အေမစုရဲ့ ေဒါင္းအဆင္ဆန္းကေလးကလည္း ၾကက္သေရရွိလိုက္ထာေနာ္။
ညီ ညီမငယ္ေလးမ်ားအတြက္ ေမာ္ဒန္ေဒါင္းမေလး အေၾကာင္း ကဗ်ာလည္းမဟုတ္ စာလည္းမဟုတ္တဲ့ က်ေနာ္ အရင္ မွတ္ခ်က္တစ္ခုမွာ ေရးဘူးဒါေလးျပန္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္ – – – –
ေဒါင္းမေလး ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးေရွ ့မွာ ကေနသည္၊
၀င္းေမာ္ဦး ေက်ာက္တိုင္ စိုက္သင့္တာၾကာပါၿပီ (အခ်ိန္မေႏွာင္းေသးပါ) ၊
ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ားရင္မွာ၊
၀င္းေမာ္ဦး တံဆိပ္ ခ်ိတ္ထားတာ ျမင္ျခင္ပါသည္၊
သမီးကေလး ၀င္းေမာ္ဦး၊
ညီမေလး ၀င္းေမာ္ဦး၊
ေမာင္ေလး ညီမေလးတို ့ရဲ့ မမ၀င္းေမာ္ဦး၊
ဘယ္ေတာ့မွ မေသ (ေဒါင္းမ်ိဳး ေသရိုးထံုးစံမရွိ)
စစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ စနစ္သာေသရမည္။