သမိုင္းတေကြ႕မွ ဝံသာႏုေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးထြန္းရွိန္

၁၉၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ပထမအႀကိမ္ အဂၤလန္သြား ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ (ေဖ၊ ပု၊ ရွိန္)အဖြဲ႕ဝင္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈသမိုင္း၌ ထင္ရွားခဲ့ေသာ ဝံသာႏုေခါင္ေဆာင္ႀကီးျဖစ္သည္။ “ေဖ” ႏွင့္ “ပု”မွာ ဦးဘေဖႏွင့္ ဦးပုတို႔ျဖစ္ၿပီး “ရွိန္” ကား ဦးထြန္းရွိန္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဦးထြန္းရွိန္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္ ျပာသိုလဆန္း (၄) ရက္ေန႔တြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၌ အဖဦးေမာင္ ႀကီး၊ အမိေဒၚခင္တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဦးထြန္းရွိန္၏ အဘိုး (ဖခင္၏အေဖ)မွာ ေရွးျမန္မာမင္းလက္ထက္က “ေနမ်ဳိးသီရိေဇယ်ေနာ္ရထာ”ဘြဲ႕ရ ၿမိဳ႕စားႀကီး ဦးရႊဲဆိုသူျဖစ္သည္။ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ေမြးခ်င္း (၇) ေယာက္အနက္ စတုတၳေျမာက္သား ျဖစ္သည္။ ငယ္မည္မွာ ေမာင္တာရဲျဖစ္သည္။ ေမာင္ထြန္းရွိန္ငယ္စဥ္က မိဘမ်ားသည္ ငသိုင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ဦးထြန္းရွိန္အသက္ (၇) ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ ငသိုင္းေခ်ာင္း ၿမိဳ႕၌ အဖ ဦးေမာင္ႀကီးကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ မိခင္ျဖစ္သူသည္ သားသမိးမ်ားႏွင့္အတူ ဇာတိပုသိမ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္သည္။ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ ပညာဆက္လက္သင္ယူခဲ့ရသည္။ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ယင္းေက်ာင္းမွ သတၱမတန္း စာေမးပြဲကို ဂုဏ္ထူးျဖင့္ေအာင္ျမင္၍ ပညာသင္ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။ ထို႔ေနာက္ အ႒မတန္းႏွင့္ နဝမတန္းတို႔ကို တစ္ႏွစ္တည္းျဖင့္ ေျဖဆို ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။

အသက္ (၁၇) ႏွစ္အရြယ္၌ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ ဆက္လက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ အသက္ (၂၁) ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဝိဇၨာဘြဲ႕ ရရွိခဲ့ေလသည္။ ဦးထြန္းရွိန္ ေကာလိပ္၌ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ အတမ္းလက္နက္ကိုင္စစ္တပ္သို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ဦးထြန္းရွိန္ အမႈထမ္းခဲ့ေသာတပ္စုမွာ ဂ်ီတပ္စုျဖစ္၍ ဥေရာပတိုင္သားမ်ားသာ ဝင္ခြင့္ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ တီအိုရွိန္း (T.O’ Shane) ဟူ ေသာ ဥေရာပတိုက္သားအမည္ကိုခံယူ၍ ဝင္ခဲ့ရေလသည္။

ေကာလိပ္၌ စာသင္ေနစဥ္အတြင္း၌ပင္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ အားကစားလိုက္စားခဲ့သည္။ ေျပး၊ ခုန္၊ ပစ္ႏွင့္ လက္ေဝွ႔ထိုးျခင္း၌ ထူးခြၽန္သည္။ ဝိဇၨာတန္းေနာက္ဆံုးႏွစ္တြင္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ႏိုင္ငံေရး စတင္ေလ့လာလိုက္စားခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ဗုဒၶဘာသာအသင္း၌လည္း ဦး ထြန္းရွိန္သည္ ဝံသာႏုတရားမ်ား ေဟာေျပာေလ့ရွိသျဖင့္ လူသိထင္ရွားခဲ့သည္။

ဘြဲ႕ရၿပီးေနာက္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ရန္ကုန္အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္မွ် ေက်ာင္းဆရာဝင္လုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ မႏၱေလး ဗုဒၶသာသနာ့ႏုဂၢဟေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕အမႈထမ္းခဲ့သည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ ေနထိုင္စဥ္အတြင္း ဦးထြန္းရွိန္သည္ ဗုဒၶသာသနာ့ႏုဂၢဟေက်ာင္းႀကီးကို တိုးတက္ႀကီးပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီး၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ မႏၱေလးေက်ာင္းဆရာမ်ားအသင္း၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာလူငယ္မ်ား ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးအသင္း၏ ဒုတိယဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶသာသနာ့ ႏုဂၢဟေက်ာင္းသားေဟာင္းအသင္း၏ တည္ေထာင္ၾကည့္ရႈသူအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္ လက္မႈပညာအသင္း၏ အတြင္းေရးမွဴး အ ျဖစ္လည္းေကာင္း၊ သုစရိတယုဝအသင္း၏ အားေပးၾကည့္ရႈသူအျဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေလသည္။

ဦးထြန္းရွိန္သည္ ၁၉၁၆ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၃ တြင္ သံေတာ္ဆင့္မင္းဦးကိုးႂကြယ္၊ ေဒၚခင္ခင္ႏွစ္တို႔၏သမီး ခင္ခင္ၫြန္႕ႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခဲ့ၿပီး သားသမီးေလးေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ္လည္း တဦးမွ် အဖတ္မတင္ခဲ့ ေပ။ ထို႔ေနာက္ အိပ္ေထာင္ေရး ၿပိဳကြဲသြားၿပီးေနာက္ ၁၉၂၀ ေမလ ၂၃ တြင္ ျမန္မာၫြန္႔ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ဦးသန္း၊ ေဒၚပြင့္တို႔၏ သမီး မသန္းၫြန္႔ႏွင့္ ဒုတိယအိပ္ေထာင္ ျပဳခဲ့သည္။ ဒုတိယဇနီးႏွင့္ကား သားသမီး မထြန္းကား ခဲ့ေခ်။

၁၉၁၈ ဧၿပီ ၂၂ တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ်အတြင္းဝန္ အက္ဒြင္အက္စ္မြန္ေတဂူ (Edwin S. Montagu) ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ခ်မ္းစဖို႔ဒ္ (lord Chelmsford) တို႔ႏွစ္ဦးေရးဆြဲခဲ့သည့္ မြန္ေတဂူခ်မ္းစဖို႔ဒ္အစီရင္ခံစာထြက္လာေသာအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သီးျခား စဥ္းစားမည္ဟုအေၾကာင္းျပကာ ခ်န္ထားခဲ့သည္။ ထိုအစီရင္ခံစာအရ ၁၉၁၉ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ တြင္ အိႏၵိယအက္ဥပေဒ ထုတ္ျပန္၍ အိႏၵိယကို ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးေသာအခါ ျမန္မာကိုခ်န္ထားခဲ့သည္။

ထိုစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္ (Sir Reginald Craddock) က ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္သင့္ေတာ္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ဳိးဟုဆိုကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီမံကိန္းတစ္ခုကိုေရးဆြဲ၍ ေၾကညာခဲ့သည္။ ယင္းစီမံကိန္းကို စီမံကိန္းေရးဆြဲသူကိုအစြဲျပဳ၍ ကရက္ ေဒါက္စီမံကိန္းဟု ေခၚၾကသည္။ ယင္းစီမံကိန္းကို ၁၉၁၈ ဒီဇင္ဘာလ ၁၇ တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ျမန္မာတို႔၏ မေက်နပ္မႈကို ကရက္ေဒါက္ စီမံကိန္းျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း ကရက္ေဒါက္စီမံကိန္းမွာ အိႏၵိယကိုေပးေသာ အိႏၵိယအုပ္ခ်ဳပ္ေရးထက္ပင္ ညံ့ဖ်င္းေသာေၾကာင့္ တႏုိင္ငံလံုး ဆူပူကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၁၉ ေမ ၁၈ တြင္ ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ အထူးအစည္းအေဝးက်င္းပ၍ ကရက္ေဒါက္စီမံကိန္းကိုတိုက္ဖ်က္ကာ ျမန္မာ ျပည္သူတို႔လိုလားေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတာင္းဆိုရန္အတြက္ အဂၤလန္သို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေစလႊတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလန္သြား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ဝိုင္အမ္ဘီေအမွ ဦးဘေဖ (သူရိယ) (၁၈၈၃ – ၁၉၇၁)၊ ဦးပု (ဝတ္လံုေတာ္ရေရႊက်င္) (၁၈၈၁ – ၁၉၂၀)၊ ဦးထြန္းရွိန္ (ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး မႏၱေလး) (၁၈၉၀ – ၁၉၂၀) တို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းတို႔ သံုးဦးကို ေဖ၊ ပု၊ ရွိန္ဟု ေခၚေဝၚခဲ့ၾက သည္။

ယင္းေနာက္ ေဖ၊ ပု၊ ရွိန္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ အဂၤလန္သို႔ ၁၉၁၉ ဇူလိုင္လ ၇ တြင္ သေဘၤာျဖင့္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ေဖ၊ပု၊ရွိန္ ဟူေသာ အမည္လည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ ထင္ရွားခဲ့ ေလသည္။ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက ဘိလပ္သြား ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕အား “ေၾသာ္ ….. ေျပအမႈေပမို႔၊ ေငြခရုငယ္ႏွင့္ ေဇယ်တုပါကြဲ႕၊ သေျပႏုခ်ိန္တင္ရန္ ပန္းေတြကလဲ မ်ားလိုက္ပါဘိသႏွင့္၊ ေဖ-ပု-ရွိန္ အဂၤလိန္နန္းေျမသြားလို႔ကိုျဖင့္ အားေျမာက္ဘြယ္ၾကံ လြယ္ပန္လြယ္ႏွင့္ အႏၱရာယ္ ရန္ဆြယ္ေမာင္းပါလို႔၊ ျမန္မာကိုျပန္လြယ္ ေၾကာင္းေတြႏွင့္၊ ဆုေတာင္းကာ ပတၳနာဆင္တဲ့ျပင္” ဟူ၍ ေလးခ်ဳိးႀကီးျဖင့္ ခ်ီးႁမွင့္ခဲ့ေလသည္။

ဦးထြန္းရွိန္ အဂၤလန္ျပည္၌ရွိေနစဥ္ ပညာမင္းႀကီး မတ္ဟန္းတားက ဦးထြန္းရွိန္အား “ႏုိင္ငံေရးကိုစြန္႔လွ်င္ စြန္႔၊ မစြန္႔လွ်င္ ေက်ာင္းဆရာ ႀကီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ရမည္”ဟု ဆိုသျဖင့္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။

ဦးထြန္းရွိန္သည္ ဇြဲလံု႔လေကာင္း၏။ အလုပ္တခုကို ျဖစ္ေျမာက္ၿပီးျပတ္ေအာင္ လုပ္လိုေသာသေဘာရွိသည္။ စကားေျပာလည္း ေကာင္း၏။ မည္သည့္အရာမဆုိ ပြင့္လင္းရိုးသားစြာ ေျပာတတ္သည္။ သူတပါး၏ အတင္းအဖ်င္းတို႔ကိုလည္း မေျပာ၊ နားလည္းေထာင္ေလ့မရွိေခ်။ သဒၶါတရားထက္သန္၍ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ ေရးဆံ့သည့္။ ေရွ႕ေဆာင္ေရွ႕ရြက္ျပဳကာ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ေသာ အရည္အေသြးလည္းရွိသည္။

ဦးထြန္းရွိန္ပါဝင္ေသာ ေဖ၊ ပု၊ ရွိန္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔သည္ အဂၤလန္ျပည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ခုနစ္လမွ် ၾကာခဲ့၏။ သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ ကိစၥမ်ား မၿပီးျပတ္ေသးမီ တိုင္းျပည္၏အၾကံဉာဏ္မ်ားကို ရယူေဆြးေႏြးရန္အတြက္ ေဖ၊ ပု၊ ရွိန္ အဖြဲ႕သည့္ ၁၉၂၀ ေဖေဖၚ ဝါရီ ၆ တြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာရာ ျမန္မာျပည္တဝန္းလံုးက ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ ႀကိဳဆိုၾကေလသည္။

အဂၤလန္မွ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာအခါတြင္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ေက်ာင္းအုပ္မွ ႏုတ္ထြက္လိုက္သျဖင့္ အလုပ္အကိုင္မရွိေတာ့သျဖင့္ ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးက တစ္လ (၃၀၀) က်ပ္ေပး၍ ေထာက္ပံ့ထားေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးထြန္းရွိန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းသို႔ လွည့္လည္၍ ဝံသာႏုတရားမ်ား ေဟာေျပာေလသည္။ ဦးထြန္းရွိန္၏ ေနာက္ဆံုးတရားပြဲကား ၁၉၂၀ ေမ ၂၂ တြင္ ကၫြတ္ကြင္း၌ ေဟာေျပာ ခဲ့ေသာတရားပြဲျဖစ္သည္။ ေမလ ၂၃ တြင္ ဦးထြန္းရွိန္ အျပင္းဖ်ားေလေတာ့သည္။ ဘူဇူကီးေဆးတိုက္သို႔ တင္ပို႔ကုသေသာ္လည္း သက္သာျခင္းမရွိဘဲ ၁၉၂၀ ဇြန္ ၂ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။ ကြယ္လြန္သြားေသာအခါ ဦးထြန္းရွိန္ ၁၉ ႏွစ္၊ ၅ လ၊ ၁၄ ရက္အရြယ္သာ ရွိေသးသည္။ အသုဘအခမ္းအနားကို ၁၉၂၀ ဇြန္ ၅ ေန႔တြင္ ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီးက ကမကထျပဳ၍ ဆူးေလဘုရားလမ္း အမွတ္ ၄၀ ရွိ ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းတိုက္မွ ၾကံေတာသုသာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္သၿဂိဳဟ္ခဲ့သည္။

ဦးထြန္းရွိန္သည္ အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ရုန္းကန္လ်က္ရွိေသာ ထိုေခတ္ ဝံသာႏုအမ်ဳိးသားလံုး၏ အားထားၾကည္ညိဳျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေလရာ ဦးထြန္းရွိန္၏ စ်ာပနတြင္ ပို႔ေဆာင္ၾကေသာပရိသတ္မွာ တစ္သိန္းခန္႔ရွိသည္ဟုဆုိ၏။ ဤမွ် ႀကီးက်ယ္ စည္ကားေသာစ်ာပနမ်ဳိးကို ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္စ်ာပနႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ စ်ာပနႏွစ္ခုသာ ရိွသည္။

ထိုစဥ္က ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းမွ ျဖန္႔ခ်ိေသာ ဦးထြန္းရွိန္၏အသုဘဖိတ္ၾကားစာတြင္ “ဘိလပ္ျပန္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ႀကီး အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဦးထြန္းရွိန္သည္ အထက္ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕ရြာေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္တို႔ကို လွည့္လည္ေဟာေျပာ၍ တိုင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိး သာသနာေတာ္၏ အက်ဳိးကို ေန႔ေရာညပါ သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အပင္ပန္းလြန္းသျဖင့္ ေသြးေလေခ်ာက္ခ်ားဓါတ္ေဖာက္ျပားလ်က္ အပန္းေရာက္ဂါ ကပ္ ေရာက္လာေသာေၾကာင့္” ဟု ေဖၚျပထားေလသည္။

ဦးထြန္းရွိန္ ကြယ္လြန္ရာတြင္ ျမန္မာ့ဗ်ဴဟာဂ်ာနယ္၌ ကာတြန္းဆရာ ေရႊတေလးက ဝမ္းနည္းေၾကာင္းပံုကိုေရး၍ မစၥတာေမာင္မိႈင္းအမည္ခံ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက ေလးခ်ဳိးႀကီးေရး၍ ဂုဏ္ျပဳခဲ့ေလသည္။

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ