ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ၊ လူ ့အခြင့္အေရးနွင့္ အမ်ိဳးသား ဂုဏ္သိကၡာ

ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
(အာေဘာ္အျမင္)

ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာနွင့္ ဆက္စပ္ျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ နိုဘယ္ဆုနဲ႔ မထိုက္တန္ေၾကာင္း လူသိရွင္ၾကား စြပ္စြဲခ်က္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။

ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္္ ေန႕ တြင္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား နိုင္ငံတကာ ရုပ္သံလႊင့္ဌာနမွ ရိုဟင္ဂ်ာလူထုမ်ား ဘ၀ပ်က္ေနၾကသည့္ ပံုမ်ား၊ စခန္းအတြင္းေနထိုင္ရာ တြင္လည္း အကူအညီမ်ား မရရွိ၍ စားရမဲ့ေသာက္ရမဲ့ ျဖစ္ေနပံုမ်ား၊ ဘဂၤလားေဒ႕ရွ္ နိုင္ငံဘက္သုိ႕ ေလွျဖင့္ကူးေျပးရန္ ၾကိဳးစားေသာ္လည္း အဆိုပါ နုိင္ငံရွိအာဏာပိုင္မ်ားက လက္မခံပဲ ထမင္းထုပ္ တေယာက္ တထုပ္ေပး၍ ေရထဲသို႔ ျပန္ေမာင္းထုတ္လိုက္သျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ငိုေၾကြးကာ ေလွေပၚျပန္ တက္သြားၾကရသည့္ ပံုမ်ားကို အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့သည္။

တဆက္တည္းတြင္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား နိုင္ငံတကာ ရုပ္သံလႊင့္ဌာနက ရိုဟင္ဂ်ာျပသနာကို ေလ့လာလုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိ ေသာ ကုလသမဂၢမွအပါအ၀င္ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ ႔ကို အင္တာဗ်ဴး
လုပ္ျပီးတင္ျပသြားခဲ့သည္။ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ (Human Rights Watch) မွ Brad Addam က အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႕မွစျပီး ဘက္တဘက္ မွ ရပ္တည္ကာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ရက္စက္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း တိတိက်က် ေျပာသြားခဲ့သည္။

လန္ဒန္ျမိဳ႕၌ အေျခစိုက္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာဆိုင္ရာ နိုင္ငံေရးသံုးသပ္သူဟု အမည္ခံထားသူ မိုဟာမက္နူး (Mohamed Nour) ဆိုသူက နိုင္ငံၾကီးမ်ားသည္ ဤသို႕ေသာ က်ဴးလြန္မႈၾကီးမ်ားကို နုတ္ဆိတ္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္း၀င္၍ စီးပြားေရး နွင့္ အျခားလုပ္ငန္းကိုင္ငန္းမ်ား လုပ္ျခင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚ ကိုင္တြယ္မႈမ်ားနွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သေဘာတူညီျပီးဟူ၍ ဦးသိန္းစိန္က ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ ေၾကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး အေပၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မ်က္စိမွိတ္ထားလွ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ေအာင္ဆန္း စုၾကည္သည္ နိုဘယ္ဆုနွင့္ မထိုက္တန္ေၾကာင္း နိုင္ငံတကာေရွ႕တြင္ ေပၚေပၚထင္ထင္
စြပ္စြဲေျပာဆုိ သြားခဲ့သည္။

ျမန္မာစကားပံု တခုရွိပါသည္။ အပ်က္ အပ်က္နွင့္ နွာေခါင္းေသြးထြက္ေတာ့မည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္ကိုင္တြယ္နိုင္ျခင္း ရွွိလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာမက တိုင္းရင္းသားေပါင္း စံု လူမ်ိဳးစုမ်ားအားလံုး နွင့္ တိုင္းျပည္ပါ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္းပါေတာ့မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမန္မာနိုင္ငံကို
ကမာၻကပိုျပီး သိလာသည္ဟူ၍ ၀င့္ၾကြားေနၾကသည့္အခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ပင္ စတင္ လက္ညွိဳး ထိုးျခင္းခံရကာ တမ်ိဳးသားလံုးဂုဏ္သိကၡာ ညွိဳးၿခံဳးရမည့္
အေျခအေနသို ့ေရာက္သြားမွာ စိုးရိမ္မိပါသည္။ ဤ အခ်ိန္ တြင္ ျပႆနာ၏ အေျခအျမစ္ကို ေခါင္းေအးေအးထား၍ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေလ့လာရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ အနာသိ လွ်င္
ေဆးရွိနိုင္ပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးရွဳေဒါင့္မွေန၍ နိုင္ငံတကာက စတင္ေထာက္ျပေ၀ဘန္လာမႈမ်ားကို အဆိုးျမင္ အေနျဖင့္မၾကည့္သင့္ေၾကာင္း
ဦးစြာတင္ျပလိုပါသည္။ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ နိုင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕အစည္း ၾကီး၊ ငယ္၊ လတ္ မ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္းနွစ္ဆယ္ေက်ာ္အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း၌ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ဆိုး၀ါးျပင္းထန္ေသာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားနွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရေသာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီး ဘက္မွ ရပ္တည္ကာ စစ္အစိုးရအား ေတာက္ေလွ်ာက္ပင္ ဆန္႕က်င္ကန္႕ကြက္ ေ၀ဘန္ခဲ့ ၾကသည္ကို မေမ့သင့္ပါ။

နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးလား၊ လူထု လံုျခံဳေရးလား။

ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန ့ဘီဘီစီ ျမန္မာ့အေရး ကမာၻ႕အေရးေဆြးေႏြးခန္းတြင္ ေက်ာက္ျဖဴမွ ေရွ႕ေနၾကီးတဦးလည္းျဖစ္၊ စစ္အစိုးရတည္ေထာင္ထားေသာ လႊတ္ေတာ္တြင္
အမတ္တဦးလည္းျဖစ္သူ ဦးဘရွိန္က ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒ ကို မျပင္သင့္ေၾကာင္းကန္႕ကြက္ေဆြးေႏြးရာ၌ ဥပေဒသက္သက္ နွင့္ ေျပာလို႕မရေၾကာင္း၊
နိုင္ငံ၏ ပကတိ အေျခအေနကို ၾကည့္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အိမ္နီးျခင္း ဘဂၤလားေဒ႕ရွိနိုင္ငံမွာ လူဦးေရသန္း ၆၀ မွ သန္း ၁၆၀ အထိ ရွိေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊
၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာ နိုင္ငံသား ဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ထဲမွာ အၾကံဳးမ၀င္သူမ်ားရွိလွ်င္ ထုိသူမ်ားမွာ မိမိတို ့ဆီ ဘာေၾကာင့္ေရာက္လာသလဲဟု ေမးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊
နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးမွာ အဓိကက်ေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကဲ့သို႕ေသာ ေခတ္မွီတိုးတက္သည့္ နိုင္ငံၾကီးမ်ိဳးသည္ပင္ လံုျခံဳေရးကို အဓိက ထားရေၾကာင္း
ျဖင့္ ေဆြးေႏြးသြားခဲ့သည္။ ဤအင္တာနက္ http://youtu.be/esS0jgYGaLk တြင္ ျပန္လည္နားေထာင္နိုင္ပါသည္။

စာေရးသူသည္ ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒ အေပၚ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒနွင့္ ျပည္တြင္းဥပေဒ အေျခခံမ်ားအေပၚမွသာ
ေဇာင္းေပးေဆြးေႏြးခဲ့သျဖင့္ ဦးဘရွိန္ တင္ျပခဲ့သည့္ နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရး ရွဳေဒါင့္မွ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို တုံ႕ျပန္ရန္ အခ်ိန္မရခဲ့ပါ။ တကမာၻလံုးက
ေစာင့္ဆိုင္းၾကည့္ရွဳလွ်က္ရွိေသာ နိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနၾကီးတခုက ယမန္ေန႕က ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို အေတာ္ပင္အခ်ိန္ေပးကာ မီးေမာင္းထုိးလာသည့္အခ်ိန္၌
လူထုမ်ားအတြင္း မွန္ကန္ သည့္ အယူအဆမ်ား ရွိလာနိုင္ေစေရးအတြက္ ဦးဘရွိန္၏ နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးအယူအဆကို တုန္႕ျပန္ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္ လာပါသည္။ အေတြး
မွန္မွ အလုပ္မွန္မည္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရး ဟူသည္မွာ နိုင္ငံတခုကို အျခားနိုင္ငံတခုက သို႕မဟုတ္ အမ်ားက
စစ္ျပဳတိုက္ခိုက္ျခင္း၊ နိုင္ငံတခု၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို အျခားနိုင္ငံတခုက သို
့မဟုတ္ အမ်ားကထိပါးေစာ္ကားျခင္းဟူ၍ ေယဘုယ်အားျဖင့္နားလည္ ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ
ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာသည္ နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးကို ထိခိုက္သည့္အဆင့္ မေရာက္ေသးပါ။
နိုင္ငံ့လံုျခံဳ ေရး ကို ထိပါးမွာစိုးရိမ္၍ ဟူသည္ကို အေၾကာင္းျပကာ ၾကိဳတင္ကာကြယ္သည့္အေနျဖင့္ နိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး ဥပေဒမ်ား၊ ျပည္တြင္းဥပေဒမ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္က်ဴးလြန္မႈ မွန္သမွ်ကိုလည္း လက္မခံနိုင္ပါ။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနျဖင့္ နိုင္ငံတကာေရးရာမ်ားကို ဆက္ဆန္လုပ္ေဆာင္ရာတြင္
ျပႆနာမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႕ ရျပီး ျပင္းထန္ေသာေ၀ဘန္ကန္႕ကြက္မႈမ်ား မၾကာမၾကာ ခံရသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သို႕ရာတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုသည္ နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးကို အဓိကထားသည္မွန္ေသာ္လည္း နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးကို အေၾကာင္းျပ၍ အစိုးရအေနျဖင့္ မူ၀ါဒ ခ် မွတ္ျပီး ျပည္တြင္း၌ မိမိနိုင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္လာေသာ လူမ်ိဳးျခားကိုျဖစ္ေစ၊ မြတ္ဆလင္နွင့္ အျခားသာသာ၀င္မ်ား ကို ျဖစ္ေစ ဆန္႕က်င္ကာ နိုင္ငံတကာလူ ့အခြင့္ အေရးဥပေဒ မ်ားနွင့္ ျပည္တြင္း
ဥပေဒမ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္က်ဴးလြန္သည္ ဟူ၍ မၾကားဘူးပါ။ ကမာၻ႕ကုန္သြယ္ေရးအေဆာက္အအံုကို ေဖါက္ခြဲျပီးအၾကမ္းဘက္မႈၾကီး ကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ မြတ္ စလင္ အစြန္းေရာက္ အယ္လ္ကိုင္းဒါးနွင့္ အိုစမာဘင္ေလဒင္အား နိုင္ငံတကာထြက္၍ ျပင္းထန္ စြာ အေရးယူခဲ့ေသာ္ လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္တြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံတကာ၌ ျဖစ္ေစ၊ မြတ္ ဆလင္ ဘာသာ ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္သည္ကို မေတြ႕ရပါ။ ဦးဘရွိန္သည္
နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးအယူအဆကို သက္ေသထူနိုင္ေအာင္ အေမရိ ကန္ျပည္ေထာင္စုအား ကိုးကားျခင္းမွာ အေျခအျမစ္မရွိပါ။

ရိုဟင္ဂ်ာလူထုမ်ားနွင့္ ဆက္စပ္၍ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပသနာအေပၚ (State Security) နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရး အျမင္ကို ကိုင္ကာ အၾကမ္းဖက္သည့္ နည္းလမ္း မက်င့္သံုးသင့္ပါ။ (Human Security) လူထုလံုျခံဳေရး အျမင္ျဖင့္သာ ေျဖရွင္းဘို ့လိုပါ မည္။ ယင္းအျမင္ျဖင့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ေရွ႕ရွဳျပီး ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ နည္းလမ္းကို အဓိက ထားေဆာင္ရြက္မွသာ အမွန္ ဆံုးျဖစ္ပါမည္။ ယင္းသို႕မဟုတ္ဘဲ နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရးအျမင္ ကို ကိုင္စြဲကာ အၾကမ္းဖက္သည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ေျဖရွင္းခဲ့ သျဖင့္ ယခုမူ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ
ျပည္သူတရပ္လံုးတြင္ လူထု လံုျခံဳေရး ဆံုးရွံဳးသြားခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ အသြင္ ေဆာင္သြားျပီး တဘက္ကို တဘက္ မုန္းတည္းမႈ မ်ား၊ မယံုၾကည္မႈမ်ား၊ ထိတ္လန္႕မႈမ်ား ခံစားေန ၾကရျပီ ျဖစ္သည္။ ေျဖရွင္းနည္း မမွန္ခဲ့သျဖင့္ မေကာင္းသည့္အက်ိဳးဆက္မ်ားေပၚခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ ဤနည္းကိုု ဆက္ လက္က်င့္သံုးလွ်င္ ဘာသာေရးပဋိပကၡ အျဖစ္သို ့ေရာက္သြားနိုင္သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ သည္
လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ပါလွ်က္ အသိ အမွတ္မျပဳဘဲထားသည္၊ အသိအမွတ္ျပဳေပးရမည္ဟူ၍ ယခုအခ်ိန္တြင္ နိုင္ငံတကာကေတာင္းဆိုေနျခင္း၊ ဖိအား ေပး ေနျခင္း မဟုတ္ပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္ခံေနရသည္၊ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္က်ဴးလြန္ေနသည္ ဟုသာ ေထာက္ျပေနျခင္းျဖစ္သည္။

သို႕ရာတြင္ အၾကမ္းဘက္သည့္ နည္းလမ္းကို ဆက္လက္က်င့္သံုးျခင္းေၾကာင့္ တဘက္နွင့္တဘက္ အျပန္အလွန္သတ္ ျဖတ္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားျပီး အျခားတဘက္တြင္
စစ္အစိုးရ၏ဖန္တည္း က်ဴးလြန္မႈမ်ား ပိုမိုတိုးခ်ဲ႕ လုပ္ေဆာင္ လာ ပါက အေျခအေနနွစ္မ်ိဳး ျဖစ္သြားနို္င္သည္။

တမ်ိဳးမွာ ငါတို႕မြတ္ဆလင္ေတြ ဖိနွိပ္သတ္ျဖတ္ခံေနရသည္ဟု လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား ေပၚလာ ျပီး တကမာၻလံုးရွိ မြတ္ဆလင္ မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာေနာက္တြင္ ရပ္တည္သြားနိုင္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာအေရးမွ မြတ္ဆလင္အေရး သို႕ကူးေျပာင္းသြား နိုင္ သည္။
မြတ္ဆလင္နိုင္ငံမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္အားေပးမႈမ်ား ေပၚေပၚထင္ထင္ လုပ္လာနိုင္ သည္။ ဤ အေျခအေနသို႕ေရာက္သည့္အခါတြင္မွ တကယ္တန္း
နိုင္ငံ့လံုျခံဳေရး ထိခုိက္လာမည္။ လူထုလံုျခံဳေရးမွာမူ ေတြးရဲစရာ ပင္ မရွိေတာ့။

အေျခအေနေနာက္တမ်ိဳးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူမ်ိဳးအဆင့္အတန္း မရထိုက္ပါဘဲလွ်က္
လူမ်ိဳးအျဖစ္ အတင္းတြန္း တင္သျဖင့္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ပါ၀င္ က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ ဤသို ့ေသာ သတ္ပြဲၾကီးမ်ား ျဖစ္ပြားရ သည္ဟု ဆိုလွ်င္ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒအရ Genocide ေခၚ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈကို က်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္။

နိုင္ငံတကာ့အလယ္တြင္ ဤသို႕ စြပ္စြဲခံလိုက္ရလွ်င္ပင္ အမ်ိဳးသားဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းလွပါသည္။ တကယ္ဆက္က်ဴးလြန္လွွ်င္လည္း နိုင္ငံတကာက တကယ္တန္း အေရးယူမွာေသခ်ာသည္။ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈကို က်ဴးလြန္သည့္အဆင့္ အထိ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားရွိသည့္ နိုင္ငံဟု သေဘာထားကာ နိုင္ငံျခားခရီသည္မ်ားကအစ ေရွာင္သြားနိုင္သည္။ လူထု စီးပြားေရးဘ၀ တိုးတက္ရန္
မေျမွာ္မွန္းနိုင္ေတာ့။ ဤသည္မွာ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားအေျခခံမွ တင္ျပျခင္း လည္း ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားေရးဟူသည္ကို ဤသို႕စဥ္းစားသင့္ပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ရခိုင္ အဓိကရုဏ္းအေပၚ ဘယ္လို ခ်ည္းကပ္အေျဖရွာမလဲ။

စာေရးသူသည္ ယခုျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ရခိုင္ အဓိကရုဏ္းအေပၚ သံုးသပ္ရာတြင္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ရိုဟင္ဂ်ာ သည္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးဟုတ္၊ မဟုတ္ အေျခခံမွ မခ်ည္းကပ္ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံ တနိုင္ငံလံုး၌စစ္အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးကာ ဒီမိုကေရစီ စစ္မွန္စြာရရွိျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခြင့္၊ စည္းရံုးခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္မ်ား ရမွ သာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ နက္နက္ရွိဳင္း႐ိႈင္း ေဖၚထုတ္ ေလ့လာ အျမင္ျခင္း ဖလွယ္ေဆြးေႏြးနိုင္ၾကျပီး လူမ်ိဳးတမ်ိဳးဆိုသည္ ကို မည္သို ့ေသာ အေျခခံမ်ားျဖင့္ သတ္မွတ္သင့္ သည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကိုပါ လူထုအေျခခံျဖင့္
ဖြင့္ဆိုနိုင္ၾကပါမည္။
ထို႕ေနာက္တြင္ တိုင္းျပည္၏ အေရးၾကီးလွေသာ ကိစၥရပ္မ်ား၌ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူ၍ ဆံုးျဖတ္ၾကရျမဲ ျဖစ္သလို ရိုဟင္ဂ်ာအား လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္ မသင့္ ဟူသည္ကို ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ရန္ လိုေကာင္း လိုပါမည္။ မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္တြင္မူ အတည္ျပဳရန္ အခက္အခဲရွိေသာ သမိုင္းအခ်က္အလက္ဆိုသည္မ်ားကို တင္ျပလာလွ်င္ ပုဂံ ရာဇ၀င္ကို တုတ္ထမ္း၍ ျငင္းရသည္ ဆိုိသကဲ့သို ့ သူမွန္သည္ ကို္ယ္မွန္သည္ အျငင္းပြားမႈမ်ားျဖင့္ သာ
အဆံုးသတ္ သြားနိုင္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ အက်ိဳးမရွိနုိင္ပါ။

သို ့ျဖစ္၍ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ နိုင္ငံေရး (တနည္းအားျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္က က်င့္သံုးေလ့ရွိသည့္ နိုင္ငံေရးလုပ္ဟန္) အေျခခံမွ ခ်ည္းကပ္ပါမည္။ လူမ်ိဳး (Ethnic
Nationality) နွင့္ နိုင္ငံသား (Citizen) တို႕၏ ဆက္စပ္မႈ နွင့္ ကြားျခားမႈ အား လြတ္လပ္ေရးရျပီးစ သမိုင္း ေၾကာင္း ေနာက္ခံမွ စတင္ တင္ျပ ပါမည္။

လြတ္လပ္ေရးရျပီးစ အခ်ိန္တြင္ စတင္က်င့္သံုးေသာ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၁) ၌ သဘာ၀ အေလွ်ာက္ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း နွင့္
နိုင္ငံသားျပဳခံရ၍ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း နွစ္ရပ္လံုးကို ျပဌာန္းထားသည္။

သဘာ၀ အေလွ်ာက္ နိုင္ငံ သားျဖစ္ျခင္း

ပုဒ္မ (၁၁) (က) ျမန္မာနိုင္ငံ တုိင္းရင္းသား တမ်ိဳးမ်ိဳး၏ မိဘနွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူတိုင္းသည္ လည္းေကာင္း၊

နိုင္ငံသားျပဳခံရ၍ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း

ပုဒ္မ (၁၁) (ဃ) ၁၉၄၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ (၁) ရက္ေန႕မွ အထက္ အျခားမဲ့ေသာ ဆယ္နွစ္အတြင္း ရွစ္နွစ္ေအာက္ မယုတ္ေသာကာလ အဖို႔ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံတြင္ ပါ၀င္လတၱံ႔ေသာ အာဏာပိုင္နက္ အတြင္း၌ ေနထိုင္ခဲ့ ဘူးျပီးျဖစ္လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံအတြင္းတြင္ ထာ၀စဥ္ေနထိုင္ရန္ ၾကံရြယ္ခဲ့သည္ျဖစ္၍၊ ထို႕အျပင္ တရားဥပေဒျဖင့္သတ္မွတ္ေသာ အခ်ိန္အတြင္းတြင္ ထိုသို႕သတ္မွတ္ေသာ နည္းလမ္းနွင့္ အညီ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံသား အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ျခင္းကို ထုတ္ ေဖၚသူတိုင္းသည္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အထက္ပါ ျပဌာန္းခ်က္ကို အေျခခံကာ သဘာ၀
အေလွ်ာက္ နိုင္ငံ သားျဖစ္ ျခင္း နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းျပဌာန္းထားသည္။

ပုဒ္မ (၃)။ ။(၁) အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၁၁ အလို႕ငွာ “ျမန္မာနိုင္ငံ တိုင္းရင္းသား တမ်ိဳးမ်ိဳး” ဆိုသည္ မွာ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ သို႕တည္းမဟုတ္ ရွမ္းလူမ်ိဳးကိုလည္းေကာင္း၊ ၁၈၂၃
ခုနွစ္ (ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၁၈၅ ခုနွစ္) မတိုင္မီ ကာလမွစ၍ ျပည္ေထာင္စုတြင္ပါ၀င္ေသာ နယ္ေျမတခုခု၌ မိမိတို႕၏ပင္ရင္းတိုင္းျပည္ အျဖစ္ျဖင့္ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားကို လည္းေကာင္း ဆိုလိုသည္။

၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အထက္ပါ ျပဌာန္းခ်က္ကို အေျခခံကာ နိုင္ငံသားျပဳခံရ၍ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ျပည္ေထာင္စု
ျမန္မာနိုင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေရး အက္ဥပေဒ တြင္ေအာက္ပါအတိုင္း ျပဌာန္းထား သည္။

ပုဒ္မ (၃)(ခ)။ ။ ၁၉၄၂ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႕မွ အထက္ အျခားမဲ့ေသာ ကာလအတြင္း ဆယ္နွစ္အတြင္း ရွစ္နွစ္ေအာက္ မယုတ္ေသာ ကာလအဖို႕ ျပည္ေထာင္စု
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အာဏာပိုင္နက္အတြင္း၌ ေနထိုင္ခဲ့ဘူးသူ ျဖစ္ျခင္း။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ စစ္အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ ၁၉၇၄ ခုနွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ပုဒ္မ ၁၄၆ အရ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊ နိုင္ငံသားျပဳျခင္း၊ နိုင္ငံသားအျဖစ္မွ ရုပ္သိမ္းျခင္းတို ့နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍
ဥပေဒအတုိင္း ျဖစ္ေစရ မည္ဟု ျပဌာန္းခဲ့သည္။ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ျပဌာန္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ အဆင့္မွ ေလွ်ာက် သြားျပီး အာဏာပိုင္တို႕အလိုက် ဥပေဒျပဌာန္းက်င့္သံုးသည့္ အဆင့္သို ့ေရာက္သြားခဲ့သည္။ ထို႕ေနာက္ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ကာ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေခတ္မွစ၍ ေတာက္ေလွ်ာက္ က်င့္သံုးလာခဲ့ေသာ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒကိုလည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၈ ခုနွစ္
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေရး အက္ဥပေဒ ကိုလည္းေကာင္း ရုပ္သိမ္းလိုက္သည္။

ဥပေဒ နွစ္ခုကို ဖ်က္ျပီး တခုတည္း ေပါင္းလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ေတြ႔ ့ရသည္မွာ သဘာ၀ အေလွ်ာက္ နိုင္ငံ သားျဖစ္ျခင္း နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အနွစ္သာရအရ ေျပာင္းလဲ မသြားေသာ္လည္း ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒ တြင္ ေအာက္ပါ အားနည္းခ်က္ၾကီးမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။

(၁) မူလ ဥပေဒေဟာင္းနွစ္ခုတြင္ ျပဌာန္းထားေသာ တရားစီရင္ေရး၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ကို ျဖဳတ္လိုက္ျပီး နိုင္ငံသား ကိစၥမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အစိုးရ၀န္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဗဟိုအဖြဲ႕တြင္သာ အဆံုးသတ္ေစ သည္။

(၂) မူလ ဥပေဒေဟာင္းတြင္ နိုင္ငံျခားသားတဦးဦးအား နိုင္ငံသားျပဳမႈ လက္မွတ္ကို ေလွ်ာက္ခြင့္ေပးထားျပီး သတ္မွတ္ ခ်က္ တရပ္အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားဘာသာစကား
တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျပာဆိုတတ္ရမည္ဟု ပါရွိခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာ နိုင္ငံသားဥပေဒ တြင္မူ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔မတိုင္မီ နိုင္ငံအတြင္း ေရာက္ရွိေနထိုင္သူနွင့္ ၄င္းတို႕မွ ေမြးဖြားသည့္ သားသမီးမ်ားကိုသာ ေလွ်ာက္ခြင့္ေပးသည္။

(၃) ဥပေဒသေဘာအရ ရွဳတ္ေထြးျခင္း၊ မျပည့္စံုျခင္း။

ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္႕ ဥပေဒေဟာင္းနွစ္ခုမွာကဲ့သို ့မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာ နိုင္ငံသားဥပေဒသည္ ရွဳတ္ေထြးျပီး သာမန္လူထုမ်ား မ်က္စိလည္ေအာင္ျပဌာန္းထားသည္။ ဤအခ်က္မွာ ဥပေဒကို လက္ေတြ႕ေဖၚေဆာင္ေသာ အခါ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၀န္ထမ္းမ်ားနွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ မ်ား၏ လက္တြင္းသို ့က်ေရာက္သြားေစသည္။၎တို႕နွင့္ အလြမ္းသင့္လွ်င္ နိုင္ငံသားလက္မွတ္ကို
အလြယ္တကူထုတ္ေပး လိုက္သည္။ အလြမ္းမသင့္လွ်င္ ဟုိစာရြက္ေတာင္း၊ သည္
ေထာက္ခံစာထပ္ေတာင္းနွင့္ နွစ္ေပါင္းၾကာေအာင္ အခ်ိန္ဆြဲ ထားလိုက္သည္။ ဤျဖစ္စဥ္အတြင္း လာဘ္ေပး လာဘ္ ယူ သည္ ၾကီးၾကီးမားမား တည္ရွိလာျပီး နိုင္ငံအတြင္း တရား၀င္ မေရာက္ရွိသင့္သူေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာသည္ လာဘ္ေငြမ်ားအေပၚတံတားခင္းကာ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ နွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လြတ္လပ္ေသာ အာရွ အသံတြင္ ေဆြးေႏြးထားသည့္ အစီအစဥ္ကုိ ဤ အင္တာနက္ http://youtu.be/fhgWJPFfc70 တြင္ ျပန္လည္နားဆင္ နိုင္ပါသည္။

လြတ္လပ္ေရးရစကရွိထားျပီးျဖစ္ေသာ ရွင္းလင္းသည့္ ဥပေဒနွစ္ခုကို ဖ်က္သိမ္းကာ ရွဳပ္ေထြးျပီး မျပည့္စံုေသာ ဥပေဒ ကို ျပ႒ါန္းခဲ့ျခင္း၊ ယင္းနွင့္ ဆက္စပ္ကာ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနယ္ပယ္တြင္ တေျဖးေျဖးနွင့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ ယူမႈ ေၾကာက္ခမန္းလိလိၾကီးထြားလာျခင္း၊ တတိုင္းျပည္လံုး၌ လာဘ္ေငြမ်ားအေပၚ တံတားခင္းကာ တရား၀င္ မေရာက္ရွိ သင့္သူေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ေရာက္လာျခင္း စသည္တို ့နွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ နွင့္ အာဏာရယူအုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့ေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားတြင္ တာ၀န္ ရွိပါသည္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပသနာသည္ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္တြင္ထိပ္ဆံုး သို႕ ေရာက္ခဲ့ရာ ယခုလက္ရွိ အာဏာရယူထားသူဘ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားအနက္ တာ၀န္ရွိမႈအရေျပာလွ်င္ န၀တ အတြင္း ေရးမႈး (၂) အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ
တာ၀န္ယူခဲ့သည့္ လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တြင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာသည္လည္းေကာင္း၊ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာနုိင္ငံအတြင္းသို ့သန္း တခ်ိဳ႕ခ်ီျပီးေရာက္ရွိေန ၾကသည့္ ျပႆနာသည္ လည္းေကာင္း၊ ဤ ၁၉၈၂ ခုနွစ္
နိုင္ငံသားဥပေဒ၊ တရားစီရင္ေရး၏ ၾကပ္မတ္မႈမရွိေတာ့ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ
ပိုင္မ်ားက ထင္သလိုခ်ယ္လွယ္လုပ္ကိုင္ေနမႈ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူစနစ္၊
စစ္အာဏာပိုင္မ်ား၏ နိုင္ငံေရးအရ အသံုးခ် ကစားခံရမႈ စသျဖင့္ အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ေပါင္းဆံုကာ တည္ရွိလာခဲ့ေသာ ျပသနာျဖစ္သည္။ အရင္းခံမွာ စစ္အာ ဏာရွင္စနစ္ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို က်င့္သံုးသည့္ အေျခခံတြင္ အာဏာကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုင္တြယ္ သူ စစ္ အာဏာပိုင္မ်ားကသာ ရလိုျခင္း၊
ပြင့္လင္းေသာ လည္ပတ္မႈျဖစ္စဥ္ မရွိျခင္း၊ တာ၀န္ခံမႈ မရွိျခင္း ၾကီးၾကပ္မႈ မရွိျခင္း၊ ျပည္သူလူထုတြင္ ေမးျမန္းပိုင္ခြင့္နွင့္ သတင္းအခ်က္ရယူပိုင္ခြင့္ကို ဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုးခြင့္ မရျခင္း၊ ဥပေဒျပႆနာ သာမက ဥပေဒစိုးမိုးေရးျပသနာပါတည္ရွိျခင္း အစရွိသည္ တို႕ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

သို႕ျဖစ္၍ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ နုိင္ငံသားဥပေဒေအာက္တြင္ နိုင္ငံသားလက္မွတ္ရယူျခင္းမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္ နီးစပ္သူမ်ား၊
ေငြေၾကးတတ္နုိင္သူမ်ား၊ စီးပြားေရးသမားမ်ားအတြက္ လြန္စြာလြယ္ကူလွေသာ္လည္း သဘာ၀ အေလွ်ာက္ နုိင္ငံသား မဟုတ္သူသာမန္လူထုမ်ား၊ ေငြေၾကးခ်ိဳ႕တဲ့သူမ်ား
အတြက္အေတာ္ပင္ အခက္အခဲ ၾကီးမားခဲ့သည္။ ယင္းနွင့္ ဆက္စပ္ကာ သဘာ၀အေလွ်ာက္နုိင္ငံသား စာရင္း၀င္သြားနိုင္သည့္ လူမ်ိဳးျဖစ္တည္မႈလႈပ္ရွား
မႈမွာ အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တေျဖးေျဖးနွင့္ အရွိန္ယူလာခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကလည္း
လူမ်ိဳးျဖစ္မွသာ နိုင္ငံသားျဖစ္ရမည့္ ဥပေဒကို ျပဌာန္းလာသည္။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၄၅ ကို ၾကည့္ပါ။

ပုဒ္မ ၃၄၅။ ။ ေအာက္ေဖၚျပပါ အရည္အခ်င္းတရပ္ရပ္နွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားသည္ နိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ ၾကသည္။

(က) ျမန္မာနိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားမိဘ နွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ

(ခ) ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းသည့္ေန႕တြင္ ဥပေဒအရ နိုင္ငံသား ျဖစ္ျပီးသူ။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုပါ အထက္ပါ ျပဌာန္းခ်က္အရ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ပါရွိေသာ နိုင္ငံသားျပဳခံရ၍ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း ဟူသည့္
အနွစ္သာရသည္ ပ်က္သုဥ္းသြားခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကိုပါ တကယ္တန္း အတည္ျပဳက်င့္သံုးသြားမည္ဆိုလွ်င္ တိုင္းရင္းသား မိဘနွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ
မဟုတ္သူမ်ားသည္ မည္ သည့္အခါတြင္မွ် နိုင္ငံသား မျဖစ္နိုင္ေတာ့။ နိုင္ငံသားျပဳခံရ၍ နိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း အေျခခံသည္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက
ခ်မွတ္ခဲ့ျပီး ေကာင္းမြန္ေသာမူျဖစ္သည္။ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးေသာ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံၾကီးမ်ားတြင္လည္း ဤ မူကို လက္ခံက်င့္သံုးလွ်က္ရွိၾကသည္။
ယခုဤမူကို ဖ်က္လိုက္ျပီ။ သို႕ျဖစ္၍ နိုင္ငံသားျဖစ္နိုင္ရန္ လမ္းေၾကာင္း တေၾကာင္းသာ ရွိေတာ့သည္။ မိမိတို႕သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္ဟူသည္ကို
လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမို၍ တင္ သြင္းေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေပၚလာမည္။ ထိုသူတုိ႕အား မူလကပင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အာဃာတ ရွိထားေသာ လူမ်ိဳးကလည္း
တန္ျပန္ဆန္႕က်င္ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေပၚလာမည္။
သို႕ျဖစ္၍လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ားေတာက္ေလွ်ာက္ ဆက္ရွိေနမည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္တြင္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ား ပိုမိုၾကီးထြားလာရန္သာ ရွိသည္။

နိုင္ငံတကာဥပေဒကို လိုက္နာေဖၚေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တည္ေဆာက္ျခင္း။

အေရးၾကီးေသာ ေနာက္ထပ္ဥပေဒျပသနာတခုမွာ မိမိနုိင္ငံအေနျဖင့္ အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုး ထားေသာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို
လိုက္နာရမည့္တာ၀န္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ “လူ႕အခြင့္အေရးကေတာ့ လိုက္နာနိုင္ရင္ေကာင္းပါတယ္” ဟူ၍ ေျပာရံုမွ်ျဖင့္ မလံုေလာက္ေတာ့။
“လူ႕အခြင့္အေရးကို တဘက္က စဥ္းစားေပါ့။ ကိုယ့္နိုင္ငံရဲ႕ထူးျခားတဲ့အေျခအေနလည္း ၾကည့္ရမယ္” ဟူ၍ ဆင္ေျခေပးျပီး မိမိတိုင္းျပည္က လက္မွတ္ေရးထိုင္း အတည္ျပဳထားေသာ
နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို မလိုက္နာ၍မရ။ ျမန္မာနုိင္ငံအေနျဖင့္ နိုင္ငံတကာ သေဘာ တူစာခ်ဳပ္နွစ္ခုကိုသာ လက္မွတ္ေရးထိုး အတည္ျပဳထားသည္။ တခုမွာ ကုလသမဂၢ
ကေလးအခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တခုမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား ခြဲျခားဆက္ဆန္မႈပေပ်ာက္ေရး ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ
သေဘာတူစာခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ဤနွစ္ခုမွ်သာ ရွိေသာ နိုင္ငံတကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္တို ့ကို လိုက္နာဘို႕ မေဆာင္ရြက္လွ်င္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ နိုင္ငံတကာအလယ္တြင္ မည္ကဲ့သို
့မ်က္နွာေမာ္မည္နည္း။ စစ္အစိုးရဖန္တည္း ထားသည့္ လႊတ္ေတာ္သည္ ဤစာခ်ဳပ္မ်ားအား မည္ကဲ့သို ့လိုက္နာေဖၚေဆာင္ဘို ့လိုအပ္ေၾကာင္း ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား
ယခုအထိ မၾကားရေသးပါ။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တတြတ္တြတ္ ရြတ္ေနသူမ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ မသိျခင္ေယာင္ေဆာင္ေနပါသနည္း။ စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး
အေျခခံမရွိလွ်င္ တိုင္းျပည္ မည္သည့္အခါတြင္မွ် တကယ္တန္း တည္ျငိမ္နိုင္မည္ မဟုတ္သည္ကို အသိအမွတ္မျပဳၾက၍လား။

ကေလးအခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လိုက္နာေၾကာင္း ျပသည့္ အေနျဖင့္ စစ္အစိုးရက ၁၉၉၃ ခုနွစ္ ကေလးသူငယ္ ဥပေဒကို ျပဌာန္းျပီး ပုဒ္မ ၃ (က)
တြင္ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႕ရသည္။

ပုဒ္မ ၃ (က) ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းပါ ကေလးသူငယ္၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ရန္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား အနက္တရပ္မွာ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျဖစ္သည္။

အမ်ားျပည္သူ နွင့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ နိုင္ငံ တကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ပုဒ္မ ၂၄(၃) တြင္ ကေလးသူငယ္တိုင္းသည္ နိုင္ငံသားအျဖစ္ ရယူခြင့္ ရွိရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပဌာန္းထားသည္။

ကေလးအခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အပုဒ္ (ရ) (၂) တြင္ ကေလးသူငယ္ မ်ား နုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရေစရန္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းျပည္မ်ားက
၄င္းတို႕၏ အမ်ိဳးသားဥပေဒမ်ားနွင့္ အညီ ေဖၚေဆာင္ေပး ရမည္ဟု အတိအလင္း ျပဌာန္းထားသည္။ ဤသည္ကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း ျပသသည့္အေနမ်ိဳးျဖင့္
စစ္အစိုးရ ၏ ၁၉၉၃ ခုနွစ္ ကေလးသူငယ္ဥပေဒတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းျပဌာန္းထားသည္။

ပုဒ္မ(၁၀) ကေလးသူငယ္တိုင္းသည္ နိုင္ငံသား ျဖစ္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို တည္ဆဲ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားနွင့္ အညီ ရရွိေစရမည္။

ကေလးသူငယ္ဥပေဒ အေနျဖင့္ တဘက္မွ အခြင့္အေရး ေပးထားသလိုလို ျပဌာန္းထားေသာ္လည္း အျခားတဘက္မွ ျပန္ပိတ္ထားသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ တည္ဆဲဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေအာက္တြင္ အၾကံဳး၀င္မွသာရရွိမည္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ကေလးသူငယ္မ်ားသည္ တည္ဆဲျဖစ္ေသာ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒေအာက္တြင္ နိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ မရၾကပါ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေပၚလာျပိးေနာက္ ပိုဆိုးသြားပါသည္။ သို ့ျဖစ္၍ ကုလသမဂၢ ကေလး အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ ကေလးအခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ခံစားေစရန္ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္က ျပဌာန္းလာခဲ့ေသာ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒ၊ ၁၉၉၃ ကေလးသူငယ္ဥပေဒ နွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒတို႕အားျပင္ရန္ မုခ်လိုအပ္ပါသည္။

ျပီးခဲ့သည့္ကာလ က ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ဘာေၾကာင့္ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ဘို ့လိုအပ္သလဲ။

ဇူလိုင္ လ ၂၃ ရက္ေန႕တြင္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရားက ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည့္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခန္းတြင္ ကုလသမဂၢမွ တာ၀န္ရွိ ပုဂၢိဳလ္ တဦးလည္းပါ၀င္ခဲ့သည္။ အမည္
မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ၄င္းက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ မြတ္ဆလင္ ဘာ သာ၀င္ ဦးေရ ရွစ္သိန္းခန္႕ရွိေၾကာင္းေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ ဘီဘီစီ ေဆြးေႏြးခန္း၌ ၁၉၈၂ ခုနွစ္
ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္၏ ရွဳတ္ေထြးမႈမ်ားေၾကာင့္ မျပည့္စံနိုင္ဘဲ မည္သည့္အဆင့္အတန္းမွ မရရွိသူေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေန ေၾကာင္း မိမိက ေထာက္ျပေသာအခါ
ဦးဘရွိန္က မျပည့္စံုတဲ့လူေတြ မိမိတို႕ဆီဘာေၾကာင့္ ေရာက္လာသလဲဟု ျပန္ လည္ ေမးျမန္းပါသည္။ စာေရးသူလည္း မေျဖနိုင္ပါ။ ဦးဘရွိန္ဆိုလိုခ်က္အရ ထိုသူမ်ားသည္
မူလက ထဲက မိမိတို ့ နိုင္ငံအတြင္း အစဥ္တစိုက္အေျခခ် ေနထိုင္ေနသူမ်ား မဟုတ္ နိုင္ငံျပင္ပမွ (အတိအက်အားျဖင့္) ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ ၀င္လာၾကသူမ်ားဟု
ဆိုလိုေၾကာင္း နားလည္ပါသည္။

စင္စစ္အားျဖင့္မူ ဦးဘရွိန္သည္ စစ္အစိုးရ၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးတဦးျဖစ္သျဖင့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းေမးျမန္း လွ်င္ ပို၍ အက်ိဳးရွိနိုင္ပါမည္။ ေျဖရန္ တာ၀န္အရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္မွာ သမၼတ တာ၀န္ယူထားသူ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္သည္ စိုင္းေမာက္ခမ္းနွင့္ မတူပါ။ လူသစ္မဟုတ္ပါ။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္း ျပီးေနာက္ န၀တ နအဖ ေခတ္ တေလွ်ာက္ လံုး ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦးအေနျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းတြင္ ပါ၀င္လာခဲ့သူ ျဖစ္ သျဖင့္ ေရွ႕မွီေနာက္မွီျဖစ္သည္။

န၀တ နအဖ ေခတ္က သူကုိယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈမ်ားအေပၚ ဆက္ လက္ တာ၀န္ခံရမည္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႕အစိုးရသစ္တက္တာ အခုမွ တနွစ္ေက်ာ္ပါေသးသည္ဟူ၍
အေၾကာင္းျပကာ မိမိ၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဟန္ေဆာင္ဖံုးကြယ္ျခင္းမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။
လူသစ္ကေလး လိုလို၊ ဘာမွ မသိေသးသလိုလို မ်က္နွာ အေနအထားမ်ိဳးျဖင့္ လူထုကို မခ်ည္းကပ္သင့္ပါ။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ္လည္း တာ၀န္သိေသာ၊ တာ၀န္ယူရဲေသာ၊
လုပ္ရဲရင္ ခံရဲသည့္ သတၱိနွင့္ျပည့္စံုေသာ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေၾကာင္း ျပသင့္ပါသည္။

ဦးသိန္းစိန္ အေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္ အထိ ျပန္သြားျပီး တာ၀န္ခံရန္ေတာ့ မလိုပါ။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္မွစ၍ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ အထိ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းသို ့၀င္လာသူမ်ား မည္သည့္နွစ္တြင္ ဦးေရမည္မွ်၀င္လာ သည္၊ မည္သည့္လမ္းေၾကာင္း မွ ၀င္လာသည္၊ မည္သည့္နည္းလမ္းျဖင့္ ၀င္လာသည္၊ ထိုသူမ်ားအနက္ ယခုအခ်ိန္၌္ ဦးေရမည္မွ်သည္ နိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေနၾကျပီ။ ဧည့္နိုင္ငံသားနွင့္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ တုိ႕၏
ဦးေရမွာ မည္မွ်ရွိသည္။ မည္သည့္ အဆင့္မွ မရသူဦးေရမွာ မည္မွ်ျဖစ္ျပီး ဘာေၾကာင့္ ဤသို ့မရရွိျခင္း ျဖစ္သည္။ ကေလးဦးေရ စုစုေပါင္း မည္မွ် ရွိျပီး ကေလးအခြင့္အေရးအရနိုင္ငံ သားခံစားခြင့္ရျပီးသူေပါင္း မည္မွ်ရွိျပီ အစရွိသျဖင့္ တနိုင္ငံလံုးသိ ေျဖၾကား႐န္ တာ၀န္ရွိသည္။ သို ့မွသာလူထုတရပ္လံုး လိုက္ပါ စဥ္းစားနိုင္ျပီး ၀ိုင္း၀န္း အေျဖရွာနိုင္ၾကပါမည္။

အနာေဟာင္းမ်ားကို ေဖၚထုတ္ကုစားျခင္းမျပဳဘဲ အေပၚယံ ဆီမန္းေလာက္မွ်ျဖင့္
ကုသေနလွ်င္ မိမိတို ့နိုင္ငံသည္ က်မၼာေရးေကာင္းမြန္သည့္ နိုင္ငံမည္သည့္အခါတြင္မွ် မျဖစ္နိုင္ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈတရပ္သဘြယ္ျဖစ္မသြားမီ အတိတ္ကို ဖံုးကြယ္ထားသည့္ လုပ္ဟန္အား ယခုကထဲက စတင္ တိုက္ဖ်က္ၾကဘို ့လိုပါျပီ။

ရိုဟင္ဂ်ာျပသနာအား “စစ္အာဏာရွင္စနစ္က က်င့္သံုးေလ့ရွိသည့္ နိုင္ငံေရးလုပ္ဟန္” အေျခခံမွ ခ်ည္းကပ္ျခင္း

ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရသည္ နိုိင္ငံလံုျခံဳေရး (သို ့မဟုတ္ ထိုမွ တဆင့္ေလွ်ာ့၍) အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး ဟူသည္ကို လူ ၾကားေကာင္းေအာင္ ေၾကြးေၾကာ္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း စင္စစ္အားျဖင့္မူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ လံုျခံဳေရး အတြက္ တခ်က္ခုတ္၊ အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပတ္ေအာင္ လက္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ရခိုင္ အဓိကရုဏ္းအား အစီအစဥ္ရွိရွိ ေဖၚ ခဲ့သည္ဟု သံုးသပ္နိုင္သည္။

(၁) စစ္အာဏာရွင္စနစ္ စတင္ခဲ့သည့္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွစ၍ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းမ်ားအား ၎တို႕ကပင္ဖန္တည္းျပီး လူထုေထာက္ခံမႈရေအာင္ လုပ္ခဲ့သည့္ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားစြာ ရွိခဲ့သည္။ ယခုျဖစ္ရပ္တြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား တတိယနိုင္ငံထြက္ေအာင္ ကုလသမဂၢက စီစဥ္ေပးနိုင္လွ်င္ အစိုးရက ကူညီပါမည္ဟု ဦးသိန္းစိန္က ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာလိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ငါတို႔ခ်စ္တဲ့ သမၼတၾကီး
ဟူေသာ အသံမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

(၂) ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္ တည္ေဆာက္မည္ဆိုလွ်င္ စစ္တပ္ ၾကီးၾကီးထားရန္ အေၾကာင္းလံုး၀ မရွိ ေတာ့ပါ။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအားေကာင္း လာေလေလ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ သိသာစြာ ေလ်ာ့နည္းသြားေလျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္ကို စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္း၊ သစ္မ်ားက
မလိုလားပါ။ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ ၾကီးၾကီးမားမား ရွိေနေသးေၾကာင္း ျပလိုသည္။

(၃) အေရးအေၾကာင္းျဖစ္လာလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္လည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ လည္းေကာင္း လူထုအေနျဖင့္ မည္သို႕မွ် အားကိုး၍မရ။
တပ္မေတာ္ကိုသာ အားကိုးရသည္ဟု လူထုကို အယံုသြင္း လိုသည္။

(၄) ျပီးခဲ့သည့္ လတခ်ိဳ ့က ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ နဲ ့ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း သြားေရာက္ေသာအခါ ရခိုင္လူထု ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက ေသာင္းေသာင္းဖ်ဖ် ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္ ဟု သိရသည္။ ဤသို႕ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးကို စစ္အာဏာရွင္မ်ားကလံုး၀ ၾကိဳက္နွစ္သက္ေလ့မရွိပါ။ ရခိုင္လူထုကို ပညာေပးဘို ့လိုျပီဟု သံုးသပ္ပံုရသည္။
ယခုမူ ရခိုင္ လူထု ၏ ေျခေထာက္ကို ရိုက္ခ်ိဳးလိုက္နိုင္ျပီ ဟု ဆိုနိုင္သည္။ စစ္တပ္ကို အားကိုးေနရသည့္ ဘ၀သို ့သက္ဆင္းသြားပါသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ရခိုင္ အဓိကကရုဏ္းအား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္နုိင္ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ လူထုအားလံုး ျငိမ္းခ်မ္း၊ လံုျခံဳ၊ အင္အား ျပည့္စံုစြာ ရပ္တည္နိုင္ျခင္း မရွိလွ်င္ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းရွိ အျခားတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထု အားလံုးပါ အင္အားခ်ည့္နဲ ့ေနပါမည္။ ေနာက္ထပ္ တရုပ္ ဗမာအေ၇းအခင္း ပါ ဖန္တည္းျခင္းခံရပါက စစ္တပ္ က ကိုင္ေျမွာက္ထားေသာ ေသနတ္ေအာက္၌ အရိပ္အာ၀ါသ ခိုျပီး အသက္ရွင္ရသည့္ ဘ၀သို ့တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီး တရပ္လံုး က်ဆင္းသြားနိုင္ပါသည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္တင္ျပခ်က္

ရိုဟင္ဂ်ာ ရခိုင္ အဓိကကရုဏ္းအား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္နုိင္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳသည့္အေနျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားရန္ အၾကံျပဳပါသည္။

(က) ယခုအခ်ိန္၌ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားသည့္ (တနည္းအားျဖင့္) လူအျဖစ္အသက္ရွင္ခြင့္ ရနိုင္သည့္ အေျခခံစားနပ္ရိကၡာမ်ားပင္ မရရွိဟူေသာ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနပါသည္။ ဤသည္မွာ လံုး၀ မျဖစ္သင့္ပါ။ လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွ ၾကည့္လွ်င္ မျဖစ္သင့္သလို ေမတၱာတရားၾကီးမားသည္ဟု ဂုဏ္ယူၾကေလ့ရွိေသာ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္မ်ား အေနျဖင့္ အျမန္ဆံုး ကူညီေစာင့္ေရွာက္နိုင္ရန္ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။

(ခ) ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းသည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈမ်ားကို အားေပးရာေရာက္ပါသည္။ တရားမွ်တမႈကိုလည္း မ်က္ကြယ္ျပဳ ရာေရာက္သည္။ မိမိတို႕အျမင္ကို က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ ထုတ္ေဖၚသင့္ပါသည္။ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ သမွ် အမွန္တရားမ်ား ေပၚထြက္လာေစ၇န္ ၀ိုင္း၀န္းၾကိဳးပမ္းသင့္ပါသည္။

(ဂ) ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ၀င္ေရာက္က်ဴးလြန္မႈကို နိုင္ငံတကာက ရက္စြဲအတိအက်ျဖင့္ ေထာက္ျပလာခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။ ဤျဖစ္စဥ္ၾကီး တစံုလံုးကို အစမွ အဆံုး ေသခ်ာစြာေဖၚထုတ္ျပီး ေနာက္ကြယ္မွ ၾကိဳးကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ား အပါအ၀င္ ဦးေဆာင္က်ဴးလြန္ၾကသည့္ တရားခံအားလံုးကို လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ မေရြးဘဲ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံျဖင့္ ထိေရာက္စြာ ေဖၚထုတ္အေရးယူ နိုင္မွသာ ေနာင္သည္လို အျဖစ္ဆိုးမိ်ဳးမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးနုိင္ပါမည္။

(ဃ) ျပီးခဲ့သည့္ နအဖ စစ္အစိုးရေအာက္၌ က်ဴးလြန္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ နိုင္ငံတကာ အဆင့္ရွိသည့္ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားကို ကုလသမဂၢက ဦးေဆာင္ျပီး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႕စည္းစစ္ေဆးေစရန္ လႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ ၂၀၁၀ ခုနွစ္အထိ အရွိန္ေကာင္းစြာရခဲ့ျပီး ေအာင္ျမင္ေတာ့မည့္ အေနအထားေရာက္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၁ ခုနွစ္အတြင္း စစ္အစိုးရက နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ား လုပ္ေပးသေယာင္နွင့္ လမ္းေၾကာင္းလႊဲနိုင္ခဲ့သျဖင့္ ယင္းလႈပ္ရွားမႈမွာ ယာယီ တိမ္ျမဳပ္သြားခဲ့သည္။

ယခုရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ျပစ္မႈၾကီးမ်ားထပ္မံက်ဴးလြန္ေနျပန္ပါျပီ။ နိုင္ငံတကာ လူ ့အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္း ၅၈ ဖြဲ႕က စုေပါင္း၍ ဤမႈခင္းၾကီးအေပၚ နိုင္ငံတကာ
အေနျဖင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး လုပ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုလာပါျပီ။ ဤ လႈပ္ရွားမႈကို လူထုတ၇ပ္လံုး ေထာက္ခံသင့္၊ ၀ိုင္း၀န္းေတာင္းဆိုသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။
နိုင္ငံတကာအေနျဖင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆး ေဖၚထုတ္ခြင့္မရပါက ေနာင္ အလားတူျပစ္မႈၾကီးမ်ား ထပ္မံၾကံဳေတြ ့ဦးမည္မွာ မလြဲပါ။

(င) ရြာတရြာတြင္ သူၾကီးကုိယ္တိုင္က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရေသာ အမႈ၌ သူၾကီးသားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲဲ႕ေခါင္းေဆာင္ထားျပီး အမႈေဖၚထုတ္ခိုင္း၍ မရပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ တရားစီရင္ေရး ယႏၱရား တခုလံုးမွာ လြတ္လပ္မႈလံုး၀ မရွိဘဲ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဆန္႕က်င္ရပ္တည္ရဲသည့္ အေနအထားမရွိပါ။ လူ ့အခြင့္အေရးေကာ္မီတီဆိုသည္ မွာလည္း သမၼတရံုးအဖြဲ႕၏ အစိတ္အပိုင္း တခုကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနျပီး သူၾကီးတူ အဆင့္ေလာက္သာ ရွိပါသည္။ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အဓိကရုဏ္းၾကီး၌ ဦးသိန္းစိန္ကုိယ္တိုင္က မိမိတို ့အစိုးရ နွင့္ စစ္တပ္၏ လက္ခ်က္ မည္သို ့မွ် ပါ၀င္ ပတ္ သက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း သက္ေသျပရဲသည္ ဆိုလွ်င္ နိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္
တရပ္ေစလႊတ္ေပး ေရး အတြက္ ကုလသမဂၢသို ့အျမန္ဆံုး ပန္ၾကားရန္ ေတာင္းဆိုသည္။

(စ) ရခိုင္လူထုအား ေမတၱာနွင့္ ယွဥ္လွ်က္ လူ ့အခြင့္အေရးကို ျမတ္နိုးမႈ၊ အသိနွင့္ယွဥ္ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ တာ၀န္ယူမႈ ရွိေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တည္ေဆာက္လိုသည့္ဆႏၵ၊ အမွန္တရားကို ေဖၚထုတ္လိုသည့္ သတၱိမ်ား ရွိလာေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ကူညီသင့္ပါသည္။

(ဆ) ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအပါအ၀င္ ရွစ္သိန္းခန္ ့မွ်ေသာ မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္မ်ား ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ဦးဘရွိန္ ေျပာသကဲ့သို ့မ၀င္သင့္ဘဲ ၀င္လာသူမ်ားရွိေနလွ်င္ ေနာင္ကိုဆက္ျပီး မ၀င္လာနိုင္ေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ သည့္ နည္းလမ္းကို အျမန္ဆံုး ရွာရမည္မွာ မုခ်ျဖစ္ပါသည္။ ေရာက္သင့္၊ ရွိသင့္ေသာ လူဦးေရထက္ အဆမ်ားစြာပိုကာ စစ္ အာဏာရွင္စနစ္နွင့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္သစ္ ေဟာင္းမ်ား၏ တာ၀န္ရွိမႈ ေအာက္တြင္ ေရာက္ရွိေနၾကျပီ ျဖစ္သူမ်ားကိုမူ ရ၀မ္ဒါတြင္ ဟူတူမ်ားက တူစီမ်ားအေပၚက်င့္သံုးသည့္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ ရွင္းပစ္၍ မရနိုင္ပါ။ လူသား ခ်င္းစာနာသည့္စိတ္ဓါတ္ကိုျပန္လည္တည္ေဆာက္ျပီး လူမ်ိဳး ဘာသာ စကား ဓေလ့ထံုးတမ္း ယဥ္ေက်းမႈ မတူၾကသူ မ်ား အတူျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္နိုင္သည့္ လူ ့အဖြဲ႕အစည္း တရပ္အျဖစ္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားရန္သာ ရွိပါသည္။

(ဇ) ေနာင္ သည္လိုအျဖစ္ဆိုးမ်ိဳး ကို မုခ်ေရွာင္လႊဲနိုင္ရန္မွာမူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ကို အျမစ္မွေန၍ ေခ်မႈန္းဘို ့လိုပါ သည္။ အဆိုပါရည္မွန္းခ်က္အတြက္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီးတရပ္လံုး လက္တြဲၾကဘို ့အခ်ိန္ေရာက္ပါျပီ။ သို႔မွသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား တစံုလံုး ကို
ျပင္နုိင္မည္ျဖစ္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းသာသာသည့္ ျပည္ေထာင္စုၾကီး ေပၚလာနိုင္ပါမည္။

ဤစာတမ္းတိုအား အခ်ိန္တိုအတြင္း အျမန္ဆံုးေရးသားရသျဖင့္ မျပည့္စံုနိုင္မည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ စာေရးသူ အေန ျဖင့္ စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ လူ ့အခြင့္အေရးနွင့္ တရားမွ်တမႈအေျခခံတြင္ မိမိတို ့ျပည္ေထာင္စုၾကီး တည္ျငိမ္၊ ေတာင့္တင္း၊ ၾကီးထြား၊ စည္ပင္ သည္ကို ျမင္လိုေသာ ေစတနာျဖင့္သာ
ေရးသားျပဳစုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မိမိထက္ပို၍ အဆမ်ားစြာ တတ္ကြ်မ္းနားလည္ေသာ ပညာရွင္ၾကီးမ်ား၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဥပေဒကြ်မ္းက်င္သူ မ်ား၊ လူထုမ်ား ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ရခိုင္ အဓိကကရုဏ္းအား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္နုိင္ေရး အတြက္ နည္းလမ္းမွန္သမွ် ဆက္လက္တင္ျပေပးသြား ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။

(ေရွ႕ေန ဦးေအာင္ထူး၏ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးကိစၥ နွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ လံုၿခံဳေရး အေပၚ အျမင္ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူ၏ အျမင္သာျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။ )