Than Soe Hlaing (MoeMaKa) – လူတဦးခ်င္းအခြင့္အေရး၊ သတင္းသမားအခြင့္အေရး၊ လုုံျခဳံေရးသမားအခြင့္အေရး၊

သန္းစိုးလိႈင္ (မိုးမခ )  ။ ရန္ကုုန္။ ေမ ၁၄၊ ၂၀၁၂

၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ ဖူကက္တြင္ က်င္းပသည့္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အျဖစ္ကိုအမွတ္ရသည္။ေျ မာက္ကိုးရီးယားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္သည္ႏွင့္ သတင္းေထာက္ အေရအတြက္ ရာေက်ာ္မွာ လႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္ေနၾကသည္။ သူ႔ထက္ငါ အေရွ႕ေရာက္ေအာင္ ေမးခြင့္ရေအာင္ တိုးေ၀ွ႕ကာ ကိုးရီးယား ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ျဖတ္လာမည့္ ေလွ်ာက္လမ္းမွာေစာင့္ေနၾကသည္။

ထို႔အထဲမွာေ တာင္ကိုးရီးယားနိင္ငံမွ သတင္းေထာက္ေတြကအတက္ၾကြဆံုး၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံကြဲေနသည့္ အနက္ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ ျဖတ္လာလွ်င္ အနားကပ္ကာေမးဖို႔ ျပင္ဆင္ကာ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္ ေနျခင္းျဖစ္သည္။ သတင္းေထာက္မ်ားကိုလည္း ပြဲက်င္းပသည့္ ဟိုတယ္ႏွင့္ ကြန္ဖရင့္ ၀န္ထမ္းေတြက စည္းေက်ာ္ၿပီး ရုတ္ရုတ္သဲသဲ မျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။

ခဏအၾကာေျ မာက္ကိုးရီးယားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕လာသည္ႏွင့္ ေတာင္ကိုးရီးယားသတင္း႒ာနက သတင္းေထာက္ေတြ အတင္းေရွ႕တိုးကာ ေမးခြန္းေတြေမးၾကသည္။ ၃ ေပသာသာအက်ယ္ရွိသည့္ ေလွ်ာက္လမ္းစည္းေပၚေက်ာ္လာသည့္ သတင္းေထာက္ေတြကို ကြန္ဖရင့္ ၀န္ထမ္းေတြက ကိုယ္ႏွင့္ကာၿပီးတားဆီးဖို႔ ႀကိဳးစားၾကသည္။ေ လွ်ာက္လမ္းေပၚေက်ာ္ထြက္လာသည့္ သတင္းေထာက္ကို ထိုင္း၀န္ထမ္းက လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ ကာထားသည္။ ကာ၍ မရသည့္ သတင္းေထာက္ တဦးကို ထိုင္း၀န္ထမ္း တဦးကဖက္ကာ ခ်ဳပ္ထားသည္။ ေတာင္ကိုးရီးယားသတင္းေထာက္ခမ်ာ ကြန္ဖရင့္ ၀န္ထမ္းနွင့္ တဦးခ်င္းမ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ဖက္လက္ႏွစ္ဘက္ျဖင့္ ေပြ႔ၿပီး ခ်ဳပ္ထား၍ေ ရွ႕သို႔ တိုးမရႏိုင္ေတာ့။ သတင္းေထာက္က အင္အားျဖင့္ ရုန္းကာခုန္သည့္ ေတာင္ကုိးရီးယားသတင္းေထာက္တဦးမွာေတာ့ သူေရာ ထိုင္း၀န္ထမ္းပါ ခုန္ဆြခုန္ဆြျဖစ္ကာေရွ႕သို႔ ပါသြားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

ဤအျဖစ္ကိုျမင္ေတြ႕ၿပီး သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံတကာထိပ္သီးညီလာခံေတြ၊ စည္းေ၀းပြဲေတြမွာ သတင္းမီဒီယာကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ ၾကသလဲဆိုတာ မွတ္သားခဲ့ရသည္။

ယခင္တပတ္ကေတာ့ေရႊမင္းသားေဖာင္ေဒးရွင္းပြဲမွာသတင္းေထာက္ တေယာက္ကဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္းလံုၿခံဳေရးႏွ င့္ ျပႆနာျဖစ္ၾကသည္။ “လံုၿခံဳေရး”က ဓါတ္ပံုမရိုက္ရန္ ေျပာသည္ကို နားမေထာင္၍ ဆိုကာ လက္ကိုပုတ္ၿပီး ေျပာဆိုရာမွ ေနာက္ပိုင္းအိမ္သာထဲထိေခၚေဆာင္သြားကာဆဲဆိုသည့္ အထိ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

အဲသည့္ေနာက္ “လံုၿခံဳေရး” က “မင္းတို႔က ပိုက္ဆံရလို႔ လုပ္တာ၊ ငါတို႔က ေထာင္က်ခံၿပီး လုပ္တာ …” ဆိုတဲ့ စကားေတြေျ ပာေတာ့ ျပႆနာက ပိုႀကီးလာသည္။ ယခုျပႆနာေၾကာင့္ ဂ်ာနယ္တိုက္က အန္အယ္လ္ဒီရံုးသို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေပးဖုိ႔ စာပို႔ခဲ့သည္။

ဒီအျဖစ္အပ်က္ျဖစ္ၾကၿပီဆိုရင္ အမွန္ကေတာ့ ေျဖရွင္းစရာကိစၥတခုျဖစ္လာၿပီျဖစ္သည္။ ဘယ္လိုျဖစ္သလဲ။ ဘယ္သူကဘာလုပ္လို႔၊ လံုၿခံဳေရးကဘာလုပ္လိုက္တယ္။ ဘယ္လိုေျပာလိုက္တယ္ ဆိုတာေမးျမန္းရမယ့္ ကိစၥ တခုျဖစ္လာၿပီလို႔ ထင္ပါသည္။  

ေျဖရွင္းရမည့္ ကိစၥတရပ္

ဘယ္သူမွန္တယ္ ဘယ္သူမွားတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္ေသးေတာ့ အျဖစ္အပ်က္ကို တာ၀န္ရွိသူ လူႀကီးေတြ အေနနဲ႔ ေမးျမန္းၿပီးေျဖရွင္းေျပာဆိုရမယ့္ အေျခအေနလို႔ ျမင္မိသည္။  ကားလမ္းမမွာ ၿခံေရွ႕မွာ အ၀င္အထြက္ လူအုပ္ႀကီးနဲ႔ တရုန္းရုန္းျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာ ထိမိတိုက္မိတာ ဆိုလ်င္ ကိစၥမရွိပါ၊ တစံုတရာ အႏၱရာယ္ျပဳမယ္ထင္လို႔ လွမ္းဆြဲတာ ၊ လွမ္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳးကိုလံုၿခံဳေရး တာ၀န္ယူသူက လုပ္လွ်င္လည္း အျပစ္မဆိုသာပါ။ ယခုအေျခအေနက ခန္းမထဲတြင္ ၿငိမ္သက္ေနသည့္ ပတ္၀န္းက်င္မ်ိဳး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ခံုမွာ ထုိင္ေနသည့္ အခ်ိန္ သတင္းဓါတ္ပံုရိုက္ရင္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ အေျခအေနမွာ အႏၱရာယ္ရွိသည္ဟု
မဆိုႏိုင္ပါ။

ျဖစ္သင့္သည္မွာ အျဖစ္အပ်က္ကို ႏွစ္ဖက္စလံုး ေမးျမန္းၿပီး ေျဖရွင္းမႈ တခုထုတ္ဖို႔ေကာင္းသည္ဟု ျမင္သည္။ေ လာေလာဆယ္ သတင္းေထာက္မွာ အိမ္သာထဲ ဆြဲေခၚခံရၿပီး ထိုးမယ္ႀကိတ္မယ့္ အေျခအေနေရာက္ခဲ့သည္ကို ခံရသူႏွင့္  မ်က္ျမင္သက္ေသအခ်ိဳ႕က ေျပာဆိုထားၿပီးျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လံုၿခံဳေရး အေရးႀကီးသည္၊ အသက္တမွ် အေရးႀကီးသည္ဆိုသည့္ အဆိုုျပဳခ်က္ျဖင့္ အျဖစ္အပ်က္တိုင္းမွာ လံုၿခံဳေရးအျမဲမွန္သည္ ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်လွ်င္ မမွန္ေပ။ အသက္တမွ်အေရးႀကီးသည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို လက္ခံသည္။ ထိုေန႔က အေျခအေနသည္ လံုၿခံဳေရး ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ အေနအထားမဟုတ္သည္ကို ပြဲတြင္ရွိသူတိုင္း လက္ခံၾကမည္ျဖစ္သည္။

တစံုတရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မရွိပါပဲႏွင့္ သတင္းသမားျဖစ္ျဖစ္ အရပ္သား တဦးတေယာက္ ျဖစ္ျဖစ္ ႀကိမ္းလားေမာင္းလား၊ ပိုက္ဆံရသည့္ အလုပ္၊ ေထာင္က်ခံ၍ လုပ္သည့္အလုပ္ဟု ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ေျပာဆိုစရာ အေၾကာင္းမရွိဟု ထင္သည္။

လူတိုင္းလူတိုင္းတြင္ တဦးခ်င္း အခြင့္အေရး ရွိၾကသည္။ တစံုတရာ အမွားအယြင္းလုပ္မိလွ်င္ သူ႔ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေျ ပာဆိုဆံုးမႏိုင္သည္။ ဆံုးမသည္ကို လက္မခံလွ်င္ သူ႔အလုပ္မွ ရာထူးႀကီးသူ တာ၀န္ခံကို ဆက္သြယ္တိုင္ၾကားႏိုင္သည္။ သူ႔အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္ ကိုေစာ္ကားသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးေျ ပာဆိုဖို႔ အေၾကာင္းမရွိေပ။

အာဏာရွင္ ေခတ္ရဲ႕အေမြ

အာဏာရွင္ လက္ေအာက္ ႏွစ္ ၅၀ နီးပါး ေနလာသည့္တေလွ်ာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရား ဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိခဲ့ေပ။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ကားတန္းလာသည့္ အခါ လမ္းတြင္ သြားလာေနသည့္ ယာဥ္အားလံုး ရပ္ေပး၊ လမ္းေဘးခ်ေပး ၾကရသည္။ လမ္းေဘး ျမန္ျမန္မခ်ေပးသည့္ ကားသမား၊ ဆုိက္ကားသမားတို႔မွာ စစ္ကား ရဲကားမွ အရိုက္ခံရ၊ အျခိမ္းေျခာက္ခံၾကရသည္။

စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ျဖစ္၍ အုပ္ခ်ဳပ္သူ တို႔ရဲ႕ အသက္သာအေရးႀကီးၿပီး သူတို႔ရဲ႕ အခ်ိန္သည္လည္း အဖိုးတန္ကာ ခရီးသြားသူ ကား၊ ဆိုက္ကား ေမာင္းႏွင္ ၀မ္းစာရွာေနသူတို႔ရဲ႕ အသက္ အခ်ိန္မွာ တန္ဖိုးမရွိဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။

အာဏာရွင္ေခတ္၊ တပါတီစနစ္ ေခတ္ေအာက္တြင္ ဗီအိုုင္ပီတိုု႔သည္ တိုုင္းသူျပည္သားတိုု႔၏ အထက္တြင္ရွိသည္။ သူတိုု႔၏ အေရးကိစၥသည္ အားလုုံးထက္အေရးၾကီးသည္။ ထိုုဗီအိုုင္ပီတိုု႔ကိုု ထိခုုိက္ျခင္း၊ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းသည္ ႏိုုင္ငံေတာ္ကိုု ထိခိုုက္ျခင္း၊ အခ်ဳပ္အခ်ာကိုု ထိခိုုက္ျခင္း၊ ယုုတ္စြအဆုုံး ျပည္သူလူထုုကိုုပါ ထိခိုုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟုု ဗီအိုုင္ပီတိုု႔ႏွင့္ လက္ေ၀ခံတိုု႔က အျမဲတန္း ၀ါဒျဖန္႔ ခ်ိန္းေျခာက္ျခင္း အႏိုုင္ထက္ျပဳမူျခင္းကိုု ျပည္သူတိုု႔က ခံစားခဲ့သည္မွာ ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီ။ ထိုု႔အတူ အာဏာရွင္တိုု႔၏ လက္ေအာက္တြင္ အဆိုုပါ လက္တဆုုပ္စာ လူတစုုကလြဲ၍ မည္သည့္ လူထုု၊ လူတန္းစား၊ တသီးပုုဂၢလတိုု႔တြင္မဆိုု တဦးခ်င္း၊ လူတန္းစားတခုုခ်င္းစီ၏ ရပ္တည္ခ်က္၊ ခံစားခြင့္၊ တာ၀န္၀တၱရားတိုု႔၏ အခမ္းက႑တိုု႔မွာလည္း တန္းတူညီမွ် ေလးစားတန္ဖိုုးထားမႈတိုု႔ မခံစားခဲ့ရသည္မွာလည္း ေခတ္စနစ္၏ ဆိုုးေမြဟုု ဆိုုရေပမည္။

ယခုေတာ့ ဒီမိုကေရစီဆီသို႔ ခ်ီတက္ေနၿပီ ပြင့္လင္းလာသည့္ေခတ္၊ “လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရး တန္ဖိုးထားလာသည့္ေ ခတ္” တြင္  Rule of Law ဟုဆိုသည့္ “တရားဥပေဒ
စိုးမိုးေရး” ျဖင့္ တန္ဖိုးထားသည့္ အရာမ်ားကို ကာကြယ္ၾကရမည္သာ ျဖစ္သည္။

ပါေမာကၡျဖစ္ျဖစ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ျဖစ္ ဆိုက္ကားသမား ျဖစ္ျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးက  ညီတူမွ်တူရွိရမွာ ျဖစ္သည္။ ပါေမာကၡ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္အတြက္ ဆုိက္ကားသမားက သူ႔အခြင့္အေရး ကို စေတးေပးရမည့္ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ ဟုထင္ပါသည္။

လူတဦးခ်င္းစီ၏ ဂုဏ္သိကၡာ သူ႔တန္ဖိုးကို ေစာ္ကားျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးမ်ားအား အေလးမထားျခင္း ပင္ျဖစ္ေပမည္

မိမိတိုု႔အေနႏွင့္ အထက္ပါျဖစ္ရပ္ကိုု အားလုုံးေသာ  ျပည္သူ၊ လူတန္းစားႏွင့္ တဦးခ်င္းစီက ေကာင္းက်ဳိးကိုု ဦးတည္ေသာ ဆင္ျခင္ႏွလုုံးသြင္းမႈ၊ သင္ခန္းစာယူမႈတုုိ႔ျဖင့္ အျမတ္ထုုတ္ျပီး ဆက္လက္ ခ်ီတက္ၾကရန္ျဖစ္သည္။      
။ 

One thought on “Than Soe Hlaing (MoeMaKa) – လူတဦးခ်င္းအခြင့္အေရး၊ သတင္းသမားအခြင့္အေရး၊ လုုံျခဳံေရးသမားအခြင့္အေရး၊

  1. ဘယ္ကြန္မင့္မွ ဒီအာေဘာ္မွာ ေပးမတင္ပါဘူး။
    ဒါက ႏွစ္ဖက္စလုံးက ေျပာခြင့္ရွိသူတို႔က ေျပာဆိုျပီးၾကျပီ ျဖစ္သည္။
    အဲသည္အတြက္ မိုးမခက သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
    ကိစၥက ျပီးျပီ ျဖစ္သည္။
    ေမာင္ရစ္ (မိုးမခ)

Comments are closed.