ဘိုကေလးဦးေအာင္ျမင့္ႏွင့္အေၾကာင္းစပ္ ပါေဖါင္းမင့္သမားတဦး ေျပာအပ္ေသာစကား

ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ရွစ္ေလးလံုးေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံေရး႐ႈေထာင့္ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ရြာသာႀကီးေဆး႐ုံမွာ သြားေရာက္ေတြ႕ ဆံုအားေပးတာေတြ၊ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ဦးေဆာင္ၿပီးလုပ္ေနတာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

မတ္လ ၁၅ ရက္မတိုင္ခင္ ေရႊသံစဥ္ကို၀င္းေမာ္ရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္ဗီဒီယိုတခု တက္လာပါတယ္။ အေမရိကန္စင္တာမွာ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေဟာင္း မႏိုဗယ္ေအးတို႔ဦးစီးလုပ္တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္တြင္းဖန္တီးၾကတဲ့ ဂီတအနုပညာပြဲကို ပါေဖါင္းမင့္ အႏုပညာတင္ဆက္မႈအေနနဲ႔တက္ ေရာက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ မီဒီယာေပၚကေန တရား၀င္ေၾကညာခ်က္အျဖစ္ အက်ဳံး၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီပြဲကိုတက္ေရာက္ဘို႔ ေျခက်င္းနဲ႔တက္လာတာကိုက သူ႕ရဲ႕ပါေဖါင္းမင့္ရဲ႕အစိတ္အပိုင္းကာလေရာ၊ ေဒသအတြင္းမွာပါ အက်ဳးံ၀င္ေနပါ တယ္။

illustration – Peace & Freedom by Pablo Picass0 (1881 – 1973)

ဒီေနရာမွာ ေျပာစရာရွိလာတာက ဦးေအာင္ျမင့္ရဲ႕စိတ္ကူးပါ။ တကယ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔၀န္းက်င္မွာ ေထာင္၀တ္စံု၀တ္ၿပီး ေျခက်င္းခတ္ ထားတဲ့လူေတြကို မိီးရထားဘူတာ၊ ေဆးရံု၊ သေဘာၤဆိပ္၊ အေ၀းေျပးကားဂိတ္ဆိုတဲ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ မၾကာခဏ ေတြ႕ေနရတာမို႔ အထူးအဆန္းေတာ့မဟုတ္လွပါဘူး။ ဆန္းတာက အဲလိုေတြေတြ႕ရတဲ့လူေတြဟာ ရဲ (သို႕) ေထာင္၀ါဒါေတြရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြျဖစ္ေနၿပီး ခုဦးေအာင္ျမင့္ကေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့နုိင္ငံသားတဦးျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေထာင္ ၀တ္စံု၀တ္ၿပီး ေျခက်င္းခတ္တဲ့လႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးကို ျပည္ပႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးေရွ႕ေတြမွာလုပ္တဲ့ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ မၾကာခဏ ေတြ႕ရ တတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္း ဆႏၵျပေနရာကေန ပိုၿပီးမီဒီယာရဲ႕အာရံုစိုက္မႈကိုရေအာင္လို႔ ပါေဖါင့္မင့္အနုပညာစိတ္ကူးကို ထည့္ သြင္းျပီး အသုံးခ်တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္မွာေတာ့ အႏုပညာအလုပ္ကို လုပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ အႏုပညာစိတ္ကူး သြတ္ သြင္းထားေသာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈသာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခု ဦးေအာင္ျမင့္ ကိစၥကေတာ့ အနုပညာရွင္ ေရႊသံစဥ္ကို၀င္းေမာ္ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳတင္ ေၾကညာထား ခ်က္အရ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ပါေသာ အႏုပညာ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ political Performance art ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ Street performance art အမ်ိဳးအစားျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ခက္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အႏုပညာ (အထူးသျဖင့္ ေခတ္ၿပိဳင္အႏုပညာ) ေလာကမွာ Political ဆိုတဲ့ စာလံုးပါလာရင္ လြတ္လပ္တဲ့ လြတ္ကင္းတဲ့ အႏုပညာမဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆကို အႏုပညာရွင္နဲ႔ အႏုပညာအကဲျဖတ္တခ်ဳိ႕ကပါ ခံယူထားၾကတာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ နာမည္ကို ပါေဖါင့္မင့္အႏုပညာသမိုင္းေၾကာင္းေျပာရာမွာ ထည့္သြင္းဘို႔ ျငင္းဆန္ေနတာမ်ိဳးကိုလည္း ေတြ႔ ခဲ့ဘူးပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔နိုင္ငံရဲ႕ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာသမိုင္းေၾကာင္းဟာ သိပ္ရွည္လွတဲ့သမိုင္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခု မျပည့္ေသးတဲ့ ပါ ေဖါင္းမင့္ အနုပညာသမိုင္းေၾကာင္းမွာ ပါေဖါင့္မင့္အႏုပညာတင္ဆက္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕နားလည္မႈ၊ အေကာက္အယူ လြဲ မွားမႈဟာ ဒါ ပထမဆံံုးအႀကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၀၀ ခုနွစ္ တ၀ိုက္ (ကြၽန္ေတာ္ အက်ဥ္းေထာင္ေရာက္ေနတဲ့ကာလမို႔ ခုႏွစ္လြဲေခ်ာ္ႏိုုင္) ကိုေအးကိုရဲ႕ ေခ်ာင္းသာကမ္းေျခက ပါေဖါင္းမင့္တခုအတြက္ ရဲစခန္းမွာ ငါးနာရီေလာက္ စစ္ေဆးေမးျမန္းတာခံခဲ့ရဘူးပါတယ္။

၂၀၀၅ ေမလ ၆ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာရွင္ ေခ်ာအိသိ္္မ္းတို႔ရဲ႕ Mobile Market & Mobile art gallery ဆိုတဲ့ street performance အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အႏုပညာရွင္ ၂ ဦးတင္မက ဓါတ္ပံုမွတ္တမ္းတင္ေပးတဲ့ ဒီဇိုင္းပညာရွင္ ကိုေဇာ္ျမင့္ သူ၊ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္း ကိုေဇာ္လင္း၊ ကားနဲ႔လုိက္ကူညီေပးသူ ကို၀ဏၰထြန္းတို႔ကို ရန္ကုန္တိုင္း ေထာက္လွမ္းေရးမွာ ငါးရက္ၾကာ ထိမ္းသိမ္း ထားၿပီး ေမးျမန္းစံုစမ္းတာမ်ိဳးေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပါေဖါင္းမင့္အနုပညာကို ရွမ္းျပည္နယ္ခြဲထြက္ေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈလုိ႔ နယ္ခံသတင္းေပးေတြက သတင္းေပးလိုက္လုိ႔ အဲဒီအခ်ိန္က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ (ဦးသိန္းစိန္) အမိန္႔နဲ႔ဖမ္းတယ္လို႔ အမႈကို စစ္တဲ့အရာရွိကေျပာျပခဲ့ဘူးတာ အမွတ္ရပါတယ္။

ေနာက္ သတိရတာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေထာင္တြင္းကေရးခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဇတ္ညြန္းတခုကို ကိုသူရ (ကိုဇာဂနာ) ဒါ႐ိုက္တာလုပ္ၿပီး ေနဆန္း၊ ပပ ၀င္းခင္တို႔ရုိက္ၾကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ဇာတ္ထဲမွာ street performance တခန္း ထည့္ထားပါတယ္။ ကိုသူရတို႔ သံုးေယာက္ ငွက္ေလွာင္ အိမ္ႀကီးေတြေခါင္းစြပ္ၿပီး ၿမိဳ႕ထဲေလ်ာက္သြားတဲ့အခန္းကို လူထုၾကား တကယ္ထြက္ရုိက္ေတာ့ ရဲလာတားလို႔ ျပသနာတက္ၾကတာ မွတ္မိပါ တယ္။ ေနာက္ဇာတ္ကားၿပီးေတာ့လည္း ကိုေရႊဆင္ဆာအဖြဲ႕က တစ္ကားလံုးပိတ္လိုက္ပါတယ္။ ဇာတ္ကားနာမည္က “ေယာင္ႀကီးေဗြ” ပါ။

ကြၽန္ေတာ္ျပည္ပထြက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမ်ိဳးဆက္အနုပညာရွင္ ကိုမိုးစက္တို႔လုပ္တဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အာဏာပိုင္နဲ႔ နားလည္မႈ အနည္းငယ္ လြဲေခ်ာ္တာေလးေတြ ရွိတယ္ဆိုတာေတြ ၾကားဘူးပါတယ္။ ခုျဖစ္တဲ့ျပသနာကေတာ့ ပါေဖါင့္မင့္အႏုပညာသမိုင္းမွာ အရုပ္အဆိုးဆံုး လြဲ ေခ်ာ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဦးေအးျမင့္ဟာ ေအာင္ျမင့္တို႔၊ မိုးစက္တို႔၊ ၿငိမ္းခ်မ္းဆုတုိ႔၊ စန္းဦးတို႔လို ထင္ရွားတဲ့ အႏုပညာရွင္တဦး မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒါကို အနုပညာလႈပ္ရွားမႈ စာရင္းထဲ ထည့္သြင္းဘို႔ ျငင္းဆန္တဲ့ ေခတ္ၿပိဳင္ အႏုပညာ ကြၽမ္းက်င္သူ ျမန္မာပညာရွင္မ်ားလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။

“ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အႏုပညာ လမ္းေၾကာင္းမွာ မည္သူကမဆို မည္သည့္အရာကိုမဆို မည္သည့္ကာလတြင္မဆို မည္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကိုမဆို လုပ္ေဆာင္၍ ထုိအရာကို သူ၏ အနုပညာဟုေျပာလာခဲ့ေသာ္ ထိုအရာသည္ အနုပညာပင္ျဖစ္၏” ဆိုတဲ့ကိစၥကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အႏုပညာနယ္ ပယ္မွာ ၁၉၉၀ လြန္ သရဖူမဂၢဇင္းေပၚမွာ ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္ၾကၿပီး ခုဆို ဒီအယူအဆဟာ ဖုန္ေတာင္တက္ေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္ သူက တကယ္ပါေဖါင္းမင့္ အႏုပညာတခုကို တင္ဆက္ေတာ့မယ္လို႔ အသိေပး ၿပီးတင္ဆက္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ အနုပညာလႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ သေဘာထားၾကည့္ရပါေတာ့မယ္။

ကြၽန္ေတာ္အေနနဲ႔ သူတို႔လုပ္မဲ့ဂီတပြဲကို ဘိုကေလးကေန ဦးေအာင္ျမင့္တက္လာၿပီး ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာတင္ဆက္မႈအေနနဲ႔ ပူးေပါင္းမယ္ လို႔ ကို၀င္းေမာ္ေျပာျပတဲ့ ဗီဒီယိုကလစ္၊ အင္တာနက္ေပၚတက္လာတဲ့အခ်ိန္က စိတ္ထဲမွာ ၁၉၇၈ ကေန ၇၉ ခု အထိ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေမာ္ဒန္အႏုပညာျပတိုက္မွာ ထိုင္၀မ္အႏုပညာရွင္ Tehching Hsieh ရဲ႕ တႏွစ္တိတိ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အက်ဥ္းခ်ခဲ့တဲ့ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာ ျဖစ္ရပ္ကို မဆီမဆိုင္ သြားအမွတ္ရမိပါေသးတယ္။

Tehching Hsieh ဟာ (၈) ေပ၊ (၉) ေပ အက်ယ္၊ အျမင့္ (၁၁) ေပခြဲရွိတဲ့ သစ္သားေလွာင္အိမ္တခုထဲမွာ အိပ္ယာတခုကလြဲလို႔ ဘာတခုမွ မထားဘဲ တႏွစ္တိတိ အက်ဥ္းခ်ၿပီးေနခဲ့ပါတယ္။ တႏွစ္အတြင္းမွာ စကားမေျပာ၊ စာလံုး၀မဖတ္၊ တီဗီလံုး၀မၾကည့္ဘဲ ဘာမွကိုမလုပ္ပဲ ေန ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အတြက္ မိတ္ေဆြတေယာက္က ေန႔စဥ္လာၿပီး စားစရာလာေပးပါတယ္။ အညစ္အေၾကးေတြ ျပန္ထုတ္ေပးၿပီး တေန႔ကို မွတ္ တမ္းဓါတ္ပံုတပံု ရုိက္ေပးပါတယ္။ တလကို တႀကိမ္ (သို႔) ႏွစ္ႀကိမ္၊ မနက္ (၁၁) နာရီကေန ညေန (၅) နာရိထိ ပရိတ္သတ္ကို လာၾကည့္ခြင့္ ေပးပါတယ္။

Tehching Hsieh ရဲ႕ ေနာက္ထပ္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းလွတဲ့တင္ဆက္မႈကေတာ့ တႏွစ္တိတိ ဘယ္လိုအမိုးအကာ အေဆာက္အဦး ယဥ္၊ ကား၊ ရထားထဲမွမ၀င္ဘဲ တႏွစ္တိတိေနတဲ့ တင္ဆက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၁ စက္တင္ဘာ (၂၆) ရက္ကေန ၁၉၈၂ စက္တင္ဘာ (၂၆) ထိ သူဟာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၀န္းက်င္တ၀ိုက္မွာ လွည့္လည္သြားလာၿပီး သူ႔ကိုယ္ပိုင္အိတ္ထဲထည့္သယ္သြားလို႔ရတဲ့ အိပ္ယာထဲမွာပဲ အိပ္ စက္ၿပီး ဘယ္လိုအမိုးအကာရဲ႕ေအာက္ကိုမွမ၀င္ပဲ ဘယ္လိုကား၊ ရထား၊ ေလွမွမစီးဘဲ ေနခဲ့ပါတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးဟာ အဓိက ဦးေအာင္ျမင့္ကို ဖမ္းဆီးအေရးယူစစ္ေဆးၿပီး ေကာက္ခ်က္လြဲခ်ခဲ့တဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ အထူးျပဳ ေရးသားခ်က္ျဖစ္ပါ တယ္။ သူတို႔ကို သူတို႔ရဲ႕အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းနဲ႔ အလြန္ရင္ႏွီးကြၽမ္း၀င္တဲ့ တရုတ္အစိုးရကိုပဲ နမူနာယူပါဦးလို႔ ေျပာရေတာ့မလို ျဖစ္ေနပါ တယ္။ တရုတ္ျပည္ဟာ စီးပြားေရးတိုးတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း အစိုးရဟာ သူတို႔ကုိယ္သူတို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်လာတဲ့အခါ အႏုပညာလြတ္ လပ္ခြင့္အားလံုးကို ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကလုပ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာပါေဖါင္းမင္ အႏုပညာပြဲေတာ္ ဟာ ကမၻာသမိုင္းမွာ အႀကီးဆံံုးအနုပညာပြဲေတာ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ခ်ည္း ေလးရာေက်ာ္တက္ေရာက္ တင္ဆက္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္ ေဟာင္ေကာင္ကို ပန္းခ်ီျပပြဲကိစၥနဲ႔ေရာက္ေနစဥ္ကာလက ႀကံဳခဲ့တဲ့ ပါေဖါင္းမင့္လႈပ္ရွားမႈတခုကို ေဖာက္သည္ခ် ခ်င္ပါတယ္။ တရက္မွာ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာရွင္ Wen Yau က ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာရွင္ Samu တေယာက္ ေဟာင္ေကာင္အႏုပညာျပတိုက္ေရွ႕က အိုလံပစ္ပြဲေတာ္အထိမ္းအမွတ္ မီးအလွရုပ္စံုပန္းျခံေနရာမွ ပါေဖါင္းမင့္ လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ လုိက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ခဏေနေတာ့ Samu ေရာက္လာျပီးေတာ႔ သစ္သားေခ်ာင္းတခုနဲ႔ တြဲရိုက္ထားတဲ့ စကၠဴ ဘုတ္ျပားႀကီးေပၚမွာ တရုတ္ဘာသာနဲ႔စာေရးပါတယ္။ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္မတိုင္ခင္မွာ တိဘက္လူမ်ိဳးေတြကို ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ေနတာကို ရပ္ တန္႔ဘို႔ ေတာင္းဆိုထားတဲ့စာပါ။ လန္ဒန္ကို အိုလံပစ္ မီးရွဴးတိုင္အေရာက္ တိဗက္လြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားၾကတဲ့လူေတြက ဆႏၵျပၾကၿပီး မီး႐ွဴးတိုင္ကို အတင္း၀င္လုၾကနဲ႔ တိဗက္အေရး အရမ္းထိပ္တန္းေရာက္ေနတာမို႔ သူဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ျပီး မၾကာခင္မွာပဲ တရုတ္ရဲေတြ ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ ေနရာက ႏိုင္ငံျခားသားေတြ တကယ္မ်ားတဲ့ေနရာကိုး။ Samu ဆႏၵျပေနတာ ရပ္ဘို႔ေျပာပါတယ္။ Samu က ဆႏၵျပေနတာမဟုတ္ဘူး သူက ပါေဖါင္းမင့္အနုပညာတင္ဆက္ေနတာမို႔ မရပ္ႏိုင္ဘူးဆိုၿပီးျငင္းပါတယ္။

သူတို႔ခ်င္း အေျခအတင္ျဖစ္ေနတာၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္လည္း Samu ကို အားေကာင္းေအာင္ ၀င္ျဖည့္မွျဖစ္မယ္ဆိုၿပီး သူ႔ေနာက္ကိုသြားၿပီး သူ႔တီရွပ္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တီရွပ္ကို တြယ္ခ်ိတ္ေတြနဲ႔ တြဲလိုက္ၿပီး ရာဘာလက္အိတ္ေပၚမွာ freedom ဆိုတဲ့စာကို ေဆာ့ပင္နဲ႔ ေရးၿပီး မိုးေပၚေမာ့ၿပီး ပါးစပ္နဲ႔ ေလမႈတ္ထည့္ကာ Samu ေနာက္ကေန တြဲရက္ႀကီးလိုက္ေလ်ာက္သြားေနပါတယ္။ Wen yan ကေတာ့ သူ႔ ဗီဒီိယုိကင္မရာနဲ႔ ေဘး က ပါလာပါတယ္။ ရဲေတြက ဆက္သြယ္ေရးစက္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ေနသမွ်ကို ေဘးကေနကပ္လိုက္ၿပီး သတင္းပို႔ေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကလည္းမရပ္ပဲ အဲဒီကမ္းနားတေလ်ာက္ အတြဲလိုက္ႀကီး ေလ်ာက္သြားေနပါတယ္။ သြားရင္းက အခ်ဳပ္ကား ေရာက္လာၿပီး ထိုးရပ္ထားတာလဲ ေတြ႔ေနရပါတယ္။

Wen Yau ကလည္း သူ႔ဖုန္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီမွာျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနကို လွမ္းေျပာေနတာမို႔ မၾကာခင္မွာ ေနာက္ထပ္ပါေဖါင္းမင့္ အနု ပညာရွင္တေယာက္ ထပ္ေရာက္လာပါတယ္။ သူက သူ႔ပါးစပ္ကို အ၀တ္နဲ႔ ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ ဒီဇိုင္းမ်ဳိးလုပ္လာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႔မွာပါလာတဲ့ ႀကိဳးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျခက်င္း၀တ္ေတြကို ခ်ည္ၿပီး သူ႔ေျခေထာက္နဲ႔ တြဲခ်ည္ထားလိုက္တာမို႔ သုံးေယာက္ အတြဲႀကီး ျဖစ္လာျပီး အဲဒီအိုလံပစ္အလွျပ မီးအိမ္ေတြနားလွည့္ပတ္ေနသလို ရဲေတြကလည္း ေဘးခပ္လွမ္းလွမ္းကေန ေလ်ာက္လိုက္ေနပါတယ္။

အဲလိုနဲ႔သြားရင္းက တရုတ္ေအာ္ပရာအဖြဲ႕တခုက အိုလံပစ္အေၾကာင္း သီဆိုဖြဲ႔ႏြဲ႔တင္ဆက္ေနတဲ့ဆီေရာက္သြားပါတယ္။ ပတ္ပတ္လည္က ပြဲၾကည့္စင္အဆင့္ဆင့္မွာလည္း ပရိတ္သတ္ကအျပည့္ စိတ္၀င္စားမႈကလည္းအျပည္႔ပါ။ Samu က မေျပာမဆို ခ်ဳိး၀င္သြားေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ အတြဲႀကီးက ေရွးေခတ္ ဇာတ္၀င္ခန္း၀တ္စံုေတြနဲ႔ကေနၾကတဲ့သူေတြနဲ႔ ပရိတ္သတ္ၾကားကို အတြဲလိုက္ႀကီး၀င္သြားၿပီး ျမင္ကြင္းကို ပိတ္ထားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပရိတ္သတ္ကေရာ ကေနသူေတြပါ အူေၾကာင္ေၾကင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ရဲေတြက ၾကည့္မေနေတာ့ပဲ ေျပးလာၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ သံုးေယာက္စလုံးကို ျပဇာတ္အဖြဲ႔နဲ႔ ေ၀းရာကို ဆြဲထုတ္သြားပါတယ္။ လြတ္တဲ့ ေနရာေရာက္ေတာ့ ျပန္လြတ္ေပးထားပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေရးစက္နဲ႔ေတာ့ ေတာက္ေလ်ာက္သတင္းပို႔ေနပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၃ နာရီေလာက္ ၾကာၿပီးတဲ႔ ေနာက္ ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔တင္ဆက္မႈကို ရပ္လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ပစၥည္းေတြသိမ္းၿပီး ျပန္လွည့္ ဆိပ္ကမ္းဘက္သြားၿပီး ဖယ္ရီသေဘာၤေပၚ တက္သြားတဲ့အထိ ရဲကလိုက္ေစာင့္ႀကည့္ၿပီး က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒါ တရုတ္ရဲေတြရဲ႕ နိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ပါတဲ့ Street performance တခုကို ကိုင္တြယ္ပံုျဖစ္ပါတယ္။ အာရွေရာ ဥေရာပနိုင္ငံေတြမွာ လူထုနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ တဦးခ်င္း တခါတရံ ပါေဖါင္းမင့္ အႏုပညာတင္ဆက္ၾကတဲ့အခါ မ်ားေသာအားျဖင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ပဲ တင္ဆက္လို႔ရတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တခါတေလ တင္ဆက္သူရဲ႕ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ စိတ္ကူးမ်ိဳးေၾကာင္႔ ျပသနာျဖစ္ရတာမ်ိဳးေတာ႔ ရိွတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ လူထုနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ေနရာမ်ိဴးမွာ အ၀တ္အစားအားလံုးခြၽတ္ၿပီး လုပ္တာမ်ဳိး၊ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြက လူထုနဲ႔ဆိုင္တဲ့ေနရာမ်ိဳးမွာ ၀က္ သားစားျပတာမ်ိဳး အရက္ေသာက္ျပတဲ့ ျပကြက္ စသည္ျဖင့္၊ အမ်ားအားျဖင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ပဲ ဘယ္သူ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုမွ ေတာင္းစရာမလုိပဲ (တခါတရံ သက္ဆိုင္ရာ ႀကိဳအသိေပးထားၿပီး) လုပ္ခြင့္ရွိၾကပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ဟာ ပတ္၀န္းက်င္က လမ္းသြား လမ္းလာကို အသံနဲ႔ (သို႔) အမူအယာနဲ႔ အေႏွာက္အယွက္ မျပဳတာမ်ိဳးဆိုရင္ လုပ္ခြင့္ရွိၾကပါတယ္။ ရွိရပါမယ္။

ခု ဦးေအာင္ျမင့္ကိုရဲက ဖမ္းဆီးျပီး ရြာသာႀကီးစိတ္ေ၀ဒနာကုေဆးရံုကိုပို႔လိုက္တဲ့ကိစၥဟာ ခုလို ႏိုင္ငံေရးပြင့္လင္းလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အနု ပညာလြတ္လပ္ခြင့္႐ႈေထာင့္ကၾကည့္တဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ အရုပ္ဆိုးလွပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တာ၀န္ရွိတဲ့သူမ်ားဟာ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ကို နားမလည္သေဘာမေပါက္ေသးတာကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာ စိတ္ကူးသစ္ ေတြကို ဖန္တီးခ်င္ၾကတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္အႏုပညာရွင္မ်ားရဲ႕ အနုပညာဉာဏ္ကို ပိတ္ဆို႔လိုက္သလို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အေစာပုိ္င္း ႏွစ္ ကာလမ်ားက လိုင္စင္မဲ့ အမဲသားခိုးေပၚသလို အခ်င္းခ်င္းလက္ကုတ္ေခၚၿပီး ပါေဖါင္းမင့္လုပ္ၾကရမဲ့ေခတ္ေတာ့ကုန္ခဲ့ၿပီလို႔ ကြၽန္ေတာ္ မၾကာခင္က ရန္ကုန္ေရာက္စဥ္ လုပ္ခဲ့တဲ့ပါေဖါင္းမင့္ ၂ ပြဲအၿပီးမွာ မွတ္ခ်က္ၿပီး အေတာ္ပဲေက်နပ္ခဲ့မိပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒါတကယ္ မဟုတ္ပါလားလို႔ ယူဆရေတာ့မလိုလိုေတာင္ ျဖစ္လာပါတယ္။

လြတ္လပ္စြာ အႏုပညာဖန္တီးခြင့္ဟာ အထူးသျဖင့္ အစအစ တေျပးညီဖြံၿဖိဳးမႈဆီဦးတည္ေနတဲ့ ခုလိုကာလမ်ဳိးမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏွလံုးသား မ်ားႏူးညံ့ေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္လုိအပ္လွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါေဖါင္းမင့္ အႏုပညာရွင္တဦးအေနနဲ႔ အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ ႐ႈေထာင့္ကေန ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးသားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာရဲ႕ အျခားအႏုပညာမ်ားနဲ႔ သိသာကြဲျပားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ပါေဖါင္းမင့္အနုပညာရွင္ဟာ သူ႔အနုပညာရဲ႕ တင္ဆက္ခ်ိန္၊ တင္ဆက္တဲ့ေနရာ၊ တင္ဆက္မႈအစီအစဥ္၊ တင္ဆက္မွုပံုစံ၊ အားလံုးကို အခ်ိန္မေရြးေျပာင္းလို႔ရေနသလို သူ႔ရဲ႕ အနုပညာ တင္ဆက္မႈထဲကို ဘယ္အႏုပညာတင္ဆက္လိုသူကမဆို အလြယ္တကူ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္လို႔ရေနတဲ့ သဘာ၀ရွိပါတယ္။ တျခားအႏုပညာ ပံုစံေတြကို ပိတ္ဆို႔လို႔လြယ္ႏုိင္ေပမယ့္ ပါေဖါင္းမင့္အႏုပညာပံုစံမွာေတာ့ ခြၽင္းခ်က္လို႔ ေျပာရပါမယ္။

ဒီေနရာမွာ အေၾကာင္းစပ္လာတဲ့အတြက္ Tehching Hsieh ရဲ႕ ၁၉၈၅ ကေန ၁၉၈၆ ထိ တႏွစ္တိတိ အခ်ိန္ၾကာတင္ဆက္ခဲ့တဲ့ (No Art Piece) ဆိုတဲ့ ပါေဖါင္းမင့္အေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ TH ဟာ တႏွစ္တိတိ ပန္းခ်ီ၊ ကဗ်ာ၊ သီခ်င္း၊ ဓါတ္ပံု၊ ဘာအႏုပညာကိုမွမလုပ္ပဲ၊ အႏု ပညာအေၾကာင္း လံုး၀မေျပာပဲ၊ အနုပညာအေၾကာင္းပါတဲ့ စာမဖတ္ပဲ၊ ဘယ္အႏုပညာျပတိုက္ ျပခန္းကိုမွမသြားပဲ တႏွစ္တိတိေနမယ္ဆို ေၾကညာၿပီး တကယ္လည္း ေနျပသြားတယ္ဆိုတာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ဦးေအာင္ျမင့္ကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးၿပီး ရြာသာႀကီးကိုပို႔လိုက္တဲ့သူေတြက ထင္ေကာင္း ထင္ပါလိမ့္မယ္။ ငါတို႔ သူ႔ကို အႏုပညာလုပ္ လို႔မရေအာင္ တားလိုက္ၿပီလို႔။ တကယ္ေတာ႔ ဦးေအာင္ျမင့္တင္ဆက္မႈက ပံုစံေနာက္တမ်ဳိးနဲ႔ ခ်ိဳးၿပီးဆက္သြားေနပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အနုပညာတင္ဆက္သူက သူ႔ အနုပညာတင္ဆက္မႈ ၿပီးသြားၿပီလို႔ ခုထိ သူကိုယ္တိုင္ (သို႔) မဟုတ္ သူ႔ကိုယ္စား တဦးဦးက မေၾကညာေသးလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ ရွစ္ေလးလံုးမ်ဳိးဆက္ ကိုကိုႀကီးတို႔ ရြာသာႀကီးေဆးရံုမွာသြားေတြ႔ၿပီး အားေပးၾကတာဟာ၊ ေဖ႔ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာ ေတြေပၚမွာ ဓါတ္ပံုေတြနဲ႔တက္လာေနတာ၊ မွတ္ခ်က္ေတြဆက္သြားေနတာေတြဟာ ဦးေအာင္ျမင့္တင္ဆက္ခဲ့တဲ့ အႏုပညာျပကြက္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြအျဖစ္ ဆက္ၿပီးျဖစ္ေပၚေနတာလို႔ ကြၽန္ေတာ္ကယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာထိ ကြၽန္ေတာ္ေရးသားခဲ႕တဲ့ အေရးအ သားကိုလည္း ဘိုကေလးဦးေအာင္ျမင့္ရဲ႕ အနပညာတင္ဆက္မႈအစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ စာ႐ႈသူကို တခါတည္းအသိေပးလိုက္ပါတယ္။

အျခားပါေဖါင္းမင့္ အႏုပညာရွင္မ်ားကိုေရာ စာရွဴသူကိုပါ ဘိုကေလးဦးေအာင္ျမင့္ကို ဗဟိုျပဳ စတင္ထားၿပီး ရဲအရာရွိေတြ၊ စိတ္ကုဆရာ၀န္ ႀကီးေတြ၊ ရွစ္ေလးလံုး ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ပံုစံမ်ဳိးစံု ပူးေပါင္းပါ၀င္ တင္ဆက္ထားတဲ့ အဆံုးမသတ္ေသးတဲ့ အနုပညာစက္၀န္းထဲမွာ တစံုတရာ ပါ၀င္ပတ္သက္ ၀င္ေရာက္ဖန္တီးလို႔ ရေနတဲ့အေၾကာင္း အသိေပးေမာင္းခတ္လိုက္ပါတယ္။

မွတ္ခ်က္။ ။ အဆံုးသတ္မွာ “ေမာင္းခတ္လိုက္တယ္” ဆိုသည့္ အဓိပၸါယ္ကို “လက္ခေမာင္း ခတ္လိုက္သည္” ဟု ယူဆေပးပါရန္။
ပါေဖါင္းမင့္ သမားထိန္လင္း

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ