>
သန္း၀င္းလႈိင္
ဇန္န၀ါရီ ၄၊ ၂၀၁၁
ဘံုေဘဘားမားသစ္ခိုးမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔သည္ တတိယ အဂၤလိပ္- ျမန္မာစစ္ပြဲကို ၎တို႔သိမ္းပိုက္ထားေသာ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခ်ီတက္တိုက္ခိုက္ကာ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ သီေပါမင္းႏွင့္ မိဘုရားေခါင္ႀကီး စုဘုရား လတ္၊ မိဘုရားငယ္ ရမည္းသင္းစုဘုရား၊ သမီးေတာ္ႏွစ္ပါး၊ အထိန္းေတာ္၊ အပ်ိဳေတာ္၊ သံေတာ္ဆင့္၊ ဘ႑ာစိုးစာေရးတို႔ကို မႏၱေလးရတနာ ပံုၿမိဳ႕ေတာ္မွ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၿပီး ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး သိမ္းပိုက္ေလသည္။ ယင္းေနာက္ တစ္လေက်ာ္အၾကာ ၁၈၈၆ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဘုရင္ခံေလာ့ဒ္ဒါဖရင္က သိမ္းပိုက္ျခင္းျပန္တမ္းထုတ္ျပန္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္းကို တရား၀င္ကြၽန္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေလသည္။
ၿဗိတိသွ်တို႔ ျမန္မာတျပည္လံုးကို သိမ္းပိုက္ကြၽန္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ေန႔မွစ၍ သူ႔ကြၽန္မခံလိုေသာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ရရာလက္နက္စြဲကိုင္ကာ တျပည္လံုးတြင္ ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တို႔၏ တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္မႈကို နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရတို႔သည္ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ႏွိမ္နင္းခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ကြၽန္မခံလိုေသာစိတ္ျဖင့္သာ ေဒသအလုိက္ ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ရရာလက္နက္ကိုသာ စြဲကိုင္တုိက္ခုိက္ျခင္း၊ လူထုတရပ္လံုး ႏိုးၾကားတက္ႂကြစြာပါ၀င္လာေအာင္ စည္း႐ုံးႏိုင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္ဦးေတာ္လွန္ေရးမွာ ေခတၱငုပ္လွ်ိဳးသြားခဲ့ရသည္။
ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားဖြဲ႕စည္းကာ လႈပ္ရွားလာၾကသည္။ ၀ိုင္အမ္ဘီေအေခၚ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀ အသင္း၊ ကုမၼာရီအသင္း၊ ဂ်ီစီဘီေအေခၚ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၊ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး စသည့္အသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ၀ံသာႏုစိတ္ဓာတ္တို႔ကို ႏိုးၾကားတက္ႂကြအေျခခိုင္မာလာေစရန္ အမ်ားဆံုးလႈံ႕ေဆာ္ေပးႏိုင္ခဲ့ ေသာ အဖြဲ႕ႀကီးျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာလ ၅ရက္ေန႔တြင္ ကိုလိုနီပညာေရးအက္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေသာ ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္သည္ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရအား ပထမဆံုးအႀကိမ္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးအံုႂကြမႈႀကီးျဖစ္ၿပီး ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးအား ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား ႏိုးၾကားေစခဲ့သည္။ ထိုနည္းတူစြာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗဟန္းအရပ္၌ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ သခင္ဘေသာင္း ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးသည္ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအား ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိး သားလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲႀကီးကို ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္ခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ သုပဏၰက ဂဠဳနရာဇာဘြဲ႕ခံ ဆရာစံေခါင္းေဆာင္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံု၊ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားပါ၀င္သည့္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ၁၃၀၀ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုႀကီး၊ ၁၉၃၉ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းတို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး သမိုင္းတြင္ ရာဇ၀င္ေျပာင္ခဲ့ေပသည္။
ထို႔ေနာက္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ စစ္မီးကူးလာခ်ိန္တြင္ `အဂၤလိပ္အခက္ ဗမာ့အခ်က္´ ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံႏွင့္ လြတ္လပ္ ေရးအတြက္ အသက္စြန္႔ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ၾကမည့္ မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္တို႔ကို သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဦးေဆာင္ကာ ဂ်ပန္တို႔အကူအညီျဖင့္ ဂ်ပန္တို႔သိမ္းပိုက္ထားေသာ ဟိုင္နန္ကြၽန္း စန္းယ စစ္သင္တန္းေက်ာင္း၌ စစ္ပညာရပ္သင္ၾကားခဲ့ၾကသည္။ ေနာင္တြင္ ယင္းမ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္မ်ားကို ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဟု ေခၚတြင္ခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ယိုးဒယား (ထိုင္း) ႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ ေအ) စတင္ဖြဲ႕စည္းစဥ္ကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးပါက ျမန္မာႏိုင္ငံအား လြတ္လပ္ေရးေၾကညာေပးမည္ဟု ကတိျပဳခဲ့ ၾကသည့္ ဂ်ပန္တို႔သည္ ကတိေဖာက္ကာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေလသံမွ်ပင္မဟေတာ့ဘဲ ရန္ကုန္ကိုသိမ္းပိုက္ၿပီးမွသာ ေၾကညာ မည္ဟုဆိုလာပါသည္။ တဖန္ ရန္ကုန္ကိုသိမ္းပိုက္ၿပီးေသာအခါလည္း အထက္ျမန္မာျပည္ကိုသိမ္းပိုက္ၿပီးမွဟု ဆိုျပန္သည္။
ဂ်ပန္တို႔သည္ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔၀င္ေရာက္စဥ္ကပင္ မင္းသား႐ုပ္ေဆာင္းထားေသာ ဘီလူးဇာတိ႐ုပ္ကို ျပသလာခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ ယဥ္ ေက်းမႈမေလ်ာ္ညီေသာအျပဳအမူမ်ားကို ျပဳက်င့္ကာ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားတို႔အား လက္နက္အားကိုးျဖင့္ နည္းမ်ိဳးစံုနွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္း အဓမၼ အႏိုင္က်င့္လာခဲ့သည္။ အဆိုး၀ါးဆံုးမွာ ဂ်ပန္တပ္ႏွင့္အတူပါလာေသာ ဂ်ပန္စစ္ပုလိပ္ေခၚ ကင္ေပတိုင္ (Kempeitai) အဖြဲ႕ပင္ျဖစ္သည္။ ကင္ေပတိုင္သည္ နယ္တြင္ သူလွ်ိဳဟု သတ္မွတ္စြပ္စြဲခံရသူမ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံု ႏွိပ္စက္ညဥ္္းပမ္း သတ္ျဖတ္သည္သာမက ျမန္မာတိုင္းရင္း သား မိန္းမပ်ိဳးမ်ားအား မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ဂ်ပန္တို႔အေပၚစိတ္ကုန္လာၿပီျဖစ္ေသာ ျမန္မာလူထုႏွင့္ တေန႔တျခားအင္အားႀကီးမားလာေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ အေပၚ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္သည္ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးမေပးလိုေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဂ်ပန္စစ္အာဏာ ပိုင္တို႔သည္ တပ္သားအေရအတြက္ ၅၀၀၀ ခန္႔သာထားရွိေသာ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) ကို ၁၉၄၂ခု ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအားလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္မွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္အျဖစ္ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္သည္။
ယင္းေနာက္ ၁၉၄၂ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား၏ စစ္ေသနာပတိ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အီဒါး၏ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ဗမာျပည္ယာယီအစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းလုိက္သည္။ ထိုမွတဖန္ ၁၉၄၃ ေမလ ၈ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး စီစဥ္မႈအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း၍ ႏွစ္လအၾကာတြင္ ေရႊရည္စိမ္လြတ္လပ္ေရးကို ၁၉၄၃ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္တြင္ ေပးခဲ့ေလသည္။ လြတ္လပ္ေရးေပးၿပီး ေနာက္ ေလးလအၾကာ ၁၉၄၃ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ဘီဒီေအကို ဗမာ့အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ Burma National Army (B.N.A) ကို ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္း၍ စစ္၀န္ႀကီးအျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဒုတိယစစ္၀န္ႀကီးအျဖစ္ဗိုလ္စၾကာ၊ ဖြဲ႕စည္းေရးဌာနႀကီးမွဴးအျဖစ္ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ စစ္ေသနာပတိအျဖစ္ ဗိုလ္ေန၀င္း၊ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ဗိုလ္ေဇယ်တို႔ကို တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေပးေသာ လြတ္လပ္ေရးမွာ အတုအေယာင္မွ်သာျဖစ္ၿပီး တတိုင္းျပည္လံုးဖက္ဆစ္စနစ္ေအာက္တြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ ကို မခံမရပ္ႏိုင္သည့္ေနာက္ဆံုး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို ျပန္လည္တြန္းလွန္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ဦးစီး၍ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၄ ရက္မွ ၇ ရက္ေန႔ တြင္ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ (ဖတဖ) ကို ပဲခူးၿမိဳ႕ ဗမာ့တပ္မေတာ္စံျပတပ္ရင္းရွိ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာေနအိမ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ကိုယ္စားလွယ္သခင္စိုးတို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး ဖြဲ႕စည္းရန္ သေဘာတူခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၄ ၾသဂုတ္ ၂၃ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ႀကီးပတ္လမ္း (ယခု နတ္ေမာက္လမ္း) ႏွင့္ ဗိုလ္ျမတ္ထြန္းလမ္းေထာင့္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းေနအိမ္တြင္ ဗမာ့တပ္မေတာ္၊ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ႕ဆံု၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀ွမ္း၌ စစ္တိုင္းႀကီးရွစ္တုိင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ သရက္ၿမိဳ႕နယ္ ပုဏၰား႐ြာ၌ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ပထမယာယီမ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့ တပ္မေတာ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ေန၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္၍ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔ကို ၁၉၄၅ မတ္ ၂၇ တြင္ ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေပသည္။
ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးဆံုးသြားေသာအခါ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ ေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ ေတာ့သျဖင့္ ၁၉၄၅ ဒီဇင္ဘာလ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ ဖတပလအဖြဲ႕အား ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖဆပလ) ဟူ ၍ အမည္ေျပာင္းလဲေခၚဆိုေစခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ဖဆပလအဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လူထုတိုက္ပြဲမ်ားဆင္ႏႊဲလာခဲ့သည္။ ေနာက္ ဆံုးတြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ဖိတ္ေခၚ၍ ၁၉၄၇ ဇန္န၀ါရီ ၁၇တြင္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ေဒါင္းနင္းလမ္း အမွတ္ ၁၀ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံးခန္း၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကလီးမင့္ရစ္ခ်တ္အက္တလီတို႔ `ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ´ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။ ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္ အပိုဒ္ (၁) အရ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား သည္ မိမိတို႔ကံၾကမၼာကိုဖန္တီးႏိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၁၉၄၇ ဧၿပီလ ၉တြင္ က်င္းပခဲ့ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕က ၁၇၂ ေနရာ၊ ကရင္တုိင္းရင္းသားပါတီက ၂၄ ေနရာ၊ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ၇ ေနရာ၊ အဂၤလိပ္ ကျပားမ်ာက ၄ ေနရာ၊ တသီးပုဂၢလက ၃ ေနရာ၊ အသီးသီးေရြးခ်ယ္ခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၅၅ ေနရာတြင္ ဖဆပလက ၂၄၃ ေနရာ အႏိုင္ရေသာေၾကာင့္ ၉၅ ဒႆမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေရြးေကာက္ခံရသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ထို႔ေနာက္ ဖဆပလအဖြဲ႕သည္ ပထမအႀကိမ္ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံကို ၁၉၄၇ ဇြန္လ ၁၀ရက္ေန႔တြင္ေခၚယူ၍ အဖြဲ႕၀င္ ၇၅ ဦး ႏွင့္ ဆပ္ေကာ္မတီ၀င္မ်ား ပါ၀င္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရးေကာ္မတီကို ေ႐ြးခ်ယ္ေပးခဲ့သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔၀င္ ၁၁၁ ဦး ပါ၀င္ေသာ စိစစ္ေရးေကာ္မတီက စိစစ္ေပးရသည္။
ပထမအႀကိမ္ တုိင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံက်င္းပၿပီးေနာက္ တလအၾကာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ရက္ စေနေန႔နံနက္ ၁၀း၃၅ နာရီ တြင္ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ေစခိုင္းခ်က္အရ မသမာသူလူသတ္သမားတို႔၏ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား က်ဆံုးခဲ့ရေလသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက်ဆံုးၿပီးေနာက္ ၁၀ ရက္အၾကာတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ ေတာ္ညီလာခံကိုက်င္းပၿပီးေနာက္ လစ္လပ္သြားေသာ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌေနရာတြင္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္အား တင္ေျမႇာက္ ခဲ့ၾက သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္အတုိင္း တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပအၿပီး ၅ လခြဲအၾကာတြင္ ၁၉၄၇ ဖြဲ႔စည္း ပံုအေျခခံဥပေဒကို ၁၉၄၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေန ၃နာရီ ၂၉မိနစ္တြင္ တတိယအႀကိမ္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ညီလာခံမွ တညီတၫြတ္တည္း အတည္ျပဳေပးခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ ၁၉၄၇ ေအာက္တိုဘာလ ၁၇ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသွ် နန္းရင္း၀န္အက္တလီႏွင့္ ျမန္မာျပည္ယာယီအစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏု တို႔သည္ သမိုင္း၀င္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးစာခ်ဳပ္ (၀ါ) ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။
ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္တြင္ လြတ္လပ္ေသာႏုိင္ငံအျဖစ္ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ရာ၌ ေပၚေပါက္လာမည့္အေျပာင္းအလဲမ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ အစီအစဥ္မ်ားကို အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားသလို အခ်က္ ၁၅ ခ်က္ ပါ႐ွိသည္။ အခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔ သံတမန္လဲ လွယ္ေရးကိစၥ၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကိစၥ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကိစၥ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ေငြေၾကး၊ အစိုးရအမႈထမ္းမ်ား၏ ပင္စင္ႏွင့္ ဆုေငြကိစၥ၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးႏွင့္ေရေၾကာင္းခရီး သြားလာမႈ၊ ေလေၾကာင္းသြားလာေရးကိစၥႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကိစၥရပ္မ်ား ပါ၀င္သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၈ခု ဇန္န၀ါရီလ ၃ရက္ေန႔တြင္ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံကိုက်င္းပရာ စစ္ေတြေက်းလက္ အလယ္ပိုင္းအမတ္ ဦးစံထြန္းေအာင္အား လႊတ္ေတာ္သဘာပတိအျဖစ္တင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကသည္။ သဘာပတိက လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌသစ္ အျဖစ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္ေနရာတြင္ ရမည္းသင္းေျမာက္ပိုင္းအမတ္ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမအား တင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကသည္။ ညီလာ ခံ၌ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သခင္ႏုဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရ႐ွိခ်ိန္မွစ၍ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၾကေတာ့မည့္ ၀န္ႀကီး ၁၈ ဦး၏ အမည္စာရင္းကို ေၾကညာခဲ့သည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ နံနက္ ၄ း ၂၀ နာရီတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုး၀လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမစ္ကမ္းတြင္ ဆိုက္ကပ္ထားသည့္ ဘာမင္ဟမ္စစ္သေဘၤာမွ အေျမွာက္ပစ္ေဖာက္အခ်က္ေပးစဥ္ ဘင္ခရာအဖြဲ႕၏ တီးမႈတ္သံ ႏွင့္အတူ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ရွိ အလံတုိင္ေပၚမွ တျဖည္းျဖည္း ၿဗိတိသွ်ယူနီယံဂ်က္အလံကိုျဖဳတ္ခ်ၿပီး ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ အလံကို လႊင့္ထူခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္နံနက္ ၄ နာရီ ၄၅ မိနစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ယာယီသမၼတႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္သည္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သခင္ႏု၊ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမတို႔ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ခန္းမထဲသို႔ ၀င္ေရာက္ေနရာယူၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာလႊဲေျပာင္းပြဲအခမ္းအနားကို က်င္းပခဲ့သည္။ ထို႔ ေနာက္ နံနက္ ၆ နာရီ ၃၀ မိနစ္တြင္ အလံုလမ္း ဘုရင္ခံအိမ္ေတာ္၀င္းအတြင္း၌လည္း အာဏာလႊဲေျပာင္းသည့္အထိမ္းအမွတ္ပြဲကို က်င္းပ ခဲ့သည္။ ဘုရင္ခံဆာဟူးဘတ္ရန္႔ခ္သည္ ဂုဏ္ျပဳတပ္ဖြဲ႕ကိုစစ္ေဆးအၿပီး ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္း၌ဆုိက္ကပ္ထားေသာ စစ္သေဘၤာေပၚမွ အ ေျမာက္ ၁၇ ခ်က္ပစ္ေဖာက္လိုက္စဥ္မွာပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္ႏွင့္ ဘုရင္ခံတို႔သည္ အလံတုိင္ေ႐ွ႕႐ွိ စင္ျမင့္ေပၚတြင္ ေနရာ ယူခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေနာက္ နံနက္ ၆နာရီ ၅၈မိနစ္တြင္ ၿဗိတိသွ် ယူနီယံဂ်က္အလံကို တိုင္ထိပ္ဖ်ားမွ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ခ်၍ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံကို လႊင့္ထူလိုက္သည္။ မၾကာမီမွာပင္ ဘုရင္ခံသည္ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားအား လိုက္လံႏႈတ္ဆက္ၿပီး အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ ဘာမင္ဟမ္သေဘၤာေပၚသို႔ တက္သြားၿပီး နံနက္ ၈ နာရီ မိနစ္ ၂၀ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေနာက္ဆုံး ဘုရင္ခံတစ္ဦးအေနျဖင့္ အၿပီးအပိုင္ထြက္ခြာသြားေလေတာ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ သူ႔ကြၽန္ဘ၀တြင္ တတိုင္းျပည္လုံး ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၂ ေက်ာ္ ေနခဲ့ရၿပီးေနာက္ လုံး၀လြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာခဲ့ရေပသည္။
ယခုအခါ ၂၀၁၂ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရးရ႐ွိခဲ့သည္မွ (၆၄) ႏွစ္တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္သူ လူထုအေပါင္းသည္ ယေန႔တုိင္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကို လက္၀ယ္ပိုင္ပိုင္ဆုပ္ကိုင္ကာ အျပည့္အ၀မခံစားရေသးေပ။ မဟာဗႏၶဳလပန္းၿခံ အတြင္း၌ စိုက္ထူထားေသာ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္းေက်ာက္စာ၌ ေဖာ္ျပထားသည့္ “ငါတို႔ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးသည္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ တဖြဲ႕တသင္း၏ အေမြအႏွစ္မဟုတ္။ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ တဖြဲ႕တသင္း၏ ပုဂၢလိကပိုင္ပစၥည္းမဟုတ္။ မည္သူတစ္ေယာက္ တဖြဲ႕ တသင္းက ခ်ဳပ္ကိုင္အႏိုင္သိမ္းယူ အက်ိဳးခံစားအပ္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္မဟုတ္။ အတိတ္ကာလလည္းေကာင္း၊ ယခုမ်က္ေမွာက္တြင္လည္း ေကာင္း၊ ေနာင္လာလတၱံ႕ေသာ အနာဂတ္ကာလ၌လည္းေကာင္း ငါတို႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးအတြင္း၌ မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ ႀကီးငယ္ေ၀းနီး က်ားမ အျခားသစၥာေတာ္ခံ၊ ႏိုင္ငံသားဟူသေရြ႕တို႔၏ အေမြအႏွစ္ပိုင္ ပစၥည္းအက်ိဳးခံစားရာျဖစ္သည္ဟူေသာ လူ႔ဘာသာ လူ႔တရားႏွင့္ အညီ၊ ကမၻာဦးကာလ လူတို႔၏ သေဘာဆႏၵအရ၊ လူအ၀ွမ္း၏အက်ဳိးကို ေကာင္းစြာရြက္ေဆာင္ႏိုင္အံ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ေရြးေကာက္၍ သမၼတတင္ေျမႇာက္ၾကေသာ မေဖာက္မျပန္၊ မစြန္းမၿငိ ပကတိသန္႔႐ွင္းျဖဴစင္ေသာ မူလလူ႔၀ါဒႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ စည္းကမ္းဥပေဒ ေသခ်ာထင္ ရွားစြာ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္တူညီေသာတရား၊ တူညီေသာအခြင့္အေရး၊ တူညီေသာအဆင့္အတန္းအားျဖင့္ ကမၻာအရွည္တည္စိမ့္ေသာငွာ လူအေပါင္းတို႔၏ဆႏၵသာလွ်င္ အဓိကျဖစ္ေသာ သမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္တည္းဟူေသာ ျမတ္ေသာအျဖစ္ကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ငါတို႔ အပိုင္ရၿပီ´ ဟူေသာအခ်က္မ်ားကား စာသားအျဖစ္သာတည္႐ွိၿပီး မည္သူမွ် ယေန႔မခံစားရေသးေပ။ လက္တဆုပ္စာ အာဏာပိုင္တို႔သာ ခံစားစံစားေနၾကေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူတို႔သည္ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္းပါ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ စီးပြားေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ လူမႈေရးလြတ္လပ္ခြင့္ စ သည့္ အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အ၀ရ႐ွိခံစားႏိုင္ေစရန္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္သြားရမည္မွာ လူတိုင္း၏တာ၀န္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔မွ သာ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း၊ မွ်တျခင္း စသည့္ ေလာကပါလတရား၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို မိမိတို႔ အျပည့္အ၀ ရရွိ၍ ခံစားစံစားရမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္တည္း။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
