>
ဇူလိုင္ ၂၉၊ ၂၀၁၀
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္ တစ္ေနရာတြင္ အမိႈက္ပုံမွ ပလပ္စတစ္၊ ေၾကး၊ သံ၊ စကၠဴ တို႔ကို ေရြးခ်ယ္ ဖယ္ထုတ္ေနသည့္ စည္ပင္ အလုပ္သမားမ်ား
မေမမိုးရဲ႕ တစ္ေန႔တာကို ေရေႏြးအိုး တည္ျခင္းနဲ႔ စတင္ပါတယ္။ ေရေႏြးအိုး မဆူခင္ ေနာက္ေဖး မီးဖုိေခ်ာင္ထဲမွာ ပ်ံ႕ႀကဲေနတဲ့ ၾကြက္ေခ်းနဲ႔ အမိႈက္ေတြကို ရွင္းလင္းရပါတယ္။ ေရေႏြးအိုး ဆူၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားထဲကေန အိမ္ထဲ ၀င္လာတဲ့ ၾကြက္ေတြကို ေရေႏြးနဲ႔ လိုက္ပက္ျခင္းဟာ မေမမိုးရဲ႕ နံနက္ခင္း အလုပ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မေမမိုးဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ တာေမြၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ရွစ္လႊာတုိက္တလုံးရဲ႕ ေျမညီထပ္မွာ ေနထုိင္သူျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ ေနာက္ေဖးလမ္းၾကားမွာ အမိႈက္ပံုႀကီးက ေတာင္လို ပံုေနၿပီး ေနာက္ေဖးတံခါးဟာ အမိႈက္ပံုထဲ နစ္ျမဳပ္ေနတာေၾကာင့္ ဖြင့္လို႔ မရတာ ၾကာပါၿပီ။
`အမိႈက္ပံုေပၚမွာ အိမ္ေဆာက္ေနရသလိုပဲ´လို႔ မေမမိုးက ညည္းတြားပါတယ္။
တံခါးရဲ႕ ေအာက္ေျခမွာ ၾကြက္ေတြ ကိုက္ေဖာက္ထားတဲ့ အေပါက္ေတြၾကားကေန ေရဆိုးေတြ စီး၀င္လာတတ္လို႔ အဂၤေတနဲ႔ ပိတ္ထားရပါတယ္။ မေမမုိးရဲ႕အိမ္ထဲကို ၀င္လာတဲ့ ၾကြက္ေတြရဲ႕ မူလရင္းျမစ္ကေတာ့ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားက အမိႈက္ပံုႀကီးပဲ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာ အထူးတလည္ ေျပာေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။
လူဦးေရ မ်ားလာသလို ၾကြက္ေကာင္ေရလည္း တိုးလာ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕လူဦးေရဟာ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ မ်ားျပားလာတာေၾကာင့္ စြန္႔ပစ္တဲ့ အမိႈက္ တန္ခ်ိန္ကလည္း ပိုမုိ မ်ားျပားလာခဲ့ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ သန္႔ရွင္းေရး အတြက္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ စည္ပင္ သာယာေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြက တုိးတက္လာတဲ့ လူဦးေရကို လိုက္မမီႏိုင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သည္အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚက ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားေတြ၊ လမ္းမေတြေပၚမွာ အမိႈက္ေတြ ေတာင္လုိ ပံုလာခဲ့ပါတယ္။
သည္အမိႈက္ပံုေတြဟာ စားကၽြင္းစားက်န္ေတြကို မီခို အသက္ရွင္တဲ့ ၾကြက္ေတြ အတြက္ေတာ့ ရိကၡာ အျပည့္အစံုနဲ႔ ခိုလံႈေပါက္ပြားရာ ဗိမၼာန္ႀကီးေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ တုိက္ခန္း ေအာက္ေျခေတြမွာ ၾကြက္ေတြက လိုဏ္ေခါင္းေတြ တူးထားၿပီး အမိႈက္ပံုနဲ႔ အိမ္ထဲကို ကူးလူး ဆက္သြယ္ သြားလာၾကပါတယ္။ ၾကြက္ေတြက အေကာင္ အႀကီးႀကီးေတြမို႔ လူေတြကို ေတာ္ရံုနဲ႔ မေၾကာက္ၾကဘူးလို႔ တုိက္ခန္း ေနသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
တနည္းအားျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ တိုးတက္လာတဲ့ လူဦးေရ အခ်ိဳးနဲ႔ အမွ် ရန္ကုန္ ၾကြက္ေကာင္ေရလည္း တိုးတက္လာတဲ့ သေဘာပါ။
ေဘးဘယ္ညာမွာ ျပဴတင္းေပါက္ မရွိတဲ့ မေမမိုးရဲ႕ တိုက္ခန္းေလးထဲမွာ အမိႈက္ပံုက ထြက္တဲ့ အန႔ံဆိုးေတြ၊ ၾကြက္ေတြ စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြနဲ႔ ၾကြက္ကိုယ္က ထြက္တဲ့ အန႔ံဆိုးေတြဟာ ေရာျပြမ္းေနပါတယ္။ အဂၤေတ ၾကမ္းခင္းေပၚမွာ ခင္းထားတဲ့ သစ္သား ကြပ္ပ်စ္ေတြ ၾကားမွာလဲ ၾကြက္ေတြ ေဖာက္ထားတဲ့ အေပါက္ေတြကို ဟိုေနရ ာတစ္ေပါက္ သည္ေနရာ တစ္ေပါက္ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ပလိပ္ေရာဂါနဲ႔ ၾကြက္
လူေတြကို ကပ္ေရာဂါအသြင္နဲ႔ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ ေသေစႏိုင္တဲ့ ပလိပ္(Plague) ေရာဂါဟာ ၾကြက္ေမြးေတြၾကားမွာ ေနထုိင္တဲ့ ၾကြက္ေလွး(Rat flea) ေတြကေန လူကို ကူးစက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အဏုဇီ၀ေဗဒပညာရွင္ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
`ၾကြက္ကတစ္ဆင့္ လူကိုကူးတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ ပလိပ္ေရာဂါဟာ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးပဲ´ လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ေရာဂါရွိတဲ့ ၾကြက္ရဲ႕ေသြးကို စုပ္တဲ့ ၾကြက္ေလွးထဲကို ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ ၀င္သြားပါတယ္။ အဲသည့္ ၾကြက္ေလွးက လူကို ကိုက္တဲ့အခါ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာထဲကိုလည္း ဘက္တီးရီးယားေတြ ၀င္သြားၿပီး ပလိပ္ေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ပလိပ္ေရာဂါကို အက်ိတ္ေရာင္ပလိပ္ (Bubonic Palgue)၊ အဆုတ္ေရာင္ ပလိပ္(Pneumonic Plague) နဲ႔ ေသြးဆိပ္တက္ ပလိပ္ (Septicemic Plague) ဆိုၿပီး သံုးမ်ိဳး ေတြ႕ႏိုင္ၿပီး အဆုတ္ေရာင္ပလိပ္နဲ႔ ေသြးဆိပ္တက္ပလိပ္ေတြဟာ ကူးစက္ျမန္ၿပီး ေသဆံုးမႈ မ်ားတယ္ လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။
သည္လို ေရာဂါေတြတင္ မကေသးပါဘူး၊ မေမမုိးရဲ႕ အိမ္ခ်င္းကပ္လ်က္က ကေလးငယ္တစ္ဦး အိပ္ေပ်ာ္ေနတုန္း ၾကြက္ကိုက္ခံရပါေသးတယ္။ ကေလးကို မိဘေတြက ေဆးခန္း အခ်ိန္မီ ျပႏိုင္ခဲ့လို႔ ေရာဂါ အႀကီး အက်ယ္ မရခဲ့ဘူး လို႔ ဆုိပါတယ္။
ၾကြက္ကိုက္ခံရတဲ့အခါ Rat bite fever ဆိုတဲ့ အဖ်ားေရာဂါ တစ္မ်ိဳးလည္း ရႏိုင္တယ္လို႔ အဏုဇီ၀ပညာရွင္က ေျပာပါတယ္။
ေရာဂါပိုးေတြ သယ္ေဆာင္လာတဲ့အျပင္ လူေတြရဲ႕ အစား အေသာက္ေတြ၊ အ၀တ္အထည္ေတြကိုပါ ကိုက္ျဖတ္ စားေသာက္တတ္တဲ့ ၾကြက္ေတြကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ႏွိမ္နင္းဖို႔ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ ၾကြက္ေထာင္ေခ်ာက္၊ ၾကြက္သတ္ေဆးေတြ ခ်တဲ့အခါ ၾကြက္ေသေတြကို ျမွဳပ္စရာ ေျမမရွိတာေၾကာင့္ အမိႈက္ပံုကိုပဲ သြားပစ္ၾကရပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ အိမ္ေတြက လူငွားၿပီး ၾကြက္သတ္ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚက ၾကြက္မုဆိုး ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ကလည္း ၾကြက္ေတြကိုႏွိမ္နင္းဖုိ႔ ၾကြက္ဖမ္း ကၽြမ္းက်င္သူေတြကို ေလာက္စာလံုး၊ ေလးခြနဲ႔ မီးအိမ္ တစ္ေယာက္တစ္လံုးစီ ေပးၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ တရား၀င္ ၾကြက္ဖမ္းခြင့္ ေပးထားပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ စနစ္တက် မဟုတ္တာေၾကာင့္ ထိေရာက္မႈ မရွိလွပါဘူး။
စည္ပင္က ၾကြက္ဖမ္းဖုိ႔ ေခၚထားတဲ့ သူေတြက တစ္လမ္း၀င္ တစ္လမ္းထြက္ ေတြ႕သမွ် ၾကြက္ေတြကို ေလးခြနဲ႔ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္ၾကပါတယ္။ စည္ပင္က ၾကြက္အျမီး တစ္ေခ်ာင္းကို ငါးဆယ္က်ပ္ ေပးၿပီး ၾကြက္အသားေတြကိုေတာ့ ဆင္ေျခဖုံးေတြမွာ ရွိတဲ့ စားေသာက္ဆုိင္ေတြကို သြင္းရင္ တစ္ပိႆာ ႏွစ္ေထာင္ ရပါတယ္။
အဲသည့္ ၾကြက္ဖမ္းသူေတြဟာ လက္ဗလာ ေျခဗလာနဲ႔ လမ္းတကာမွာ ၾကြက္လိုက္ဖမ္းေနတာေၾကာင့္ ၾကြက္က တစ္ဆင့္ ကူးစက္ ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ၾကြက္မုဆိုး ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ ကူးစက္ ခံေနရမွန္း မသိႏိုင္ေပမယ့္ ၾကြက္ေတြကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ပေပ်ာက္သြားျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
`ၾကြက္ေတြကိုလိုက္သတ္ေနတာထက္ ၾကြက္ေတြရဲ႕အဓိကေနရာကို ရွင္းထုတ္ႏိုင္မွ ၾကြက္ရန္က ေ၀းမွာ´ လို႔ မေမမိုးက သူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။ ၾကြက္ေတြ ေပါက္ပြားရာ အရင္း အျမစ္ ျဖစ္တဲ့ အမိႈက္ပံုေတြကို ရွင္းလင္းဖို႔ အတြက္ေတာ့ သက္ဆုိင္ရာရဲ႕အကူအညီမပါဘဲ ရွင္းလင္းဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။
လူေတြ ပိုက္ဆံစုၿပီး ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားက အမိႈက္ပံုကို ရွင္းလင္းႏိုင္ေပမယ့္ အမိႈက္ေတြကို သယ္ဖို႔ ကား မရွိတာေၾကာင့္ စည္ပင္ရဲ႕ အမိႈက္ကား အကူအညီ လိုပါတယ္။ စည္ပင္ကို အမိႈက္ကား အကူအညီေတာင္းတဲ့အခါ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနမွာ အသိမိတ္ေဆြ ဒါမွမဟုတ္ အရာရွိ ႀကီးႀကီးေတြနဲ႔ ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္မွ အကူအညီ ေတာင္းႏိုင္ၿပီး ကားလာတဲ့အခါမွာလည္း ေခါက္ေရ အလိုက္ ေလာင္စာဆီနဲ႔ ေငြက်ပ္ ေသာင္းဂဏန္းအထိ ေပးရတတ္တယ္ လို႔ စည္ပင္အမိႈက္ကား ငွားဖူးသူ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
တာေမြေစ်းေရွ႕ ဗညားဒလလမ္းမေပၚမွာ အမိႈက္ပံုႀကီးက လမ္းတစ္၀က္ထိ ေနရာယူေနတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ရပ္ကြက္တုိင္း လမ္းတုိင္းမွာ အမိႈက္ စြန္႔ပစ္ဖုိ႔ အမိႈက္ကန္ မထားေပးႏိုင္ျခင္းနဲ႔ အမိႈက္ေတြကို ပံုမွန္သိမ္းဖို႔ေတာင္ စည္ပင္မွာ ၀န္ထမ္း အင္အားနဲ႔ အမိႈက္သယ္ယာဥ္ လံုေလာက္ေအာင္ မရွိေသးတာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
၀န္နဲ႔အားမမွ်
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အမိႈက္ကား အစီး ၂၀၀ ေက်ာ္၊ ၀န္ထမ္းအင္အား ေသာင္းဂဏန္းနဲ႔ အမိႈက္ သိမ္းဆည္းေနေပမယ့္ သန္းခ်ီတ့ဲ ရန္ကုန္လူထုရဲ႕ အမိႈက္ စြန္႔ပစ္မႈႏႈန္းကို လိုက္မမီႏိုင္ေသးဘူး လို႔ စည္ပင္ တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးကို ကိုးကားၿပီး ဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္ စာရင္းမ်ားအရ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အမိႈက္ထြက္ရႇိမႈ ႏႈန္းက တစ္ေန႔ တန္ ၁၅၀၀ ခန္႔ ရႇိၿပီး မီးဖိုေခ်ာင္ထြက္ အမိႈက္(စားႂကြင္းစားက်န္) ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ပါ၀င္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အမိႈက္ပစ္ဖို႔ေနရာ သတ္သတ္မွတ္မွတ္မရွိ၊ အမိႈက္ ပံုမွန္ လာမသိမ္းတာရယ္တုိ႔ေၾကာင့္ လူေတြက အလြယ္တကူ အမိႈက္ပစ္ၾကလို႔ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားမွာ အမိႈက္ေတြ ပံုလာတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အထပ္ျမင့္ တုိက္ခန္းေနသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
မိုးရြာတဲ့အခါ အမိႈက္ပံုက ေရဆုိးေရညစ္ေတြ လမ္းမေတြေပၚမွာ ျပည့္ေနၿပီး ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားက ေရဆိုးေတြဟာလည္း ေနာက္ေဖး မီးဖိုေခ်ာင္က တစ္ဆင့္ မေမမိုးရဲ႕ တုိက္ခန္းေလးထဲကို ၀င္လာတတ္ပါတယ္။ ေရႀကီးတဲ့ အခါ အမိႈက္ပံုထဲမွာ ခိုေအာင္းေနတဲ့ ၾကြက္ေတြဟာလည္း လူေန တုိက္ခန္းေတြထဲကို ေျပး၀င္ ခိုလံႈလာၾကပါတယ္။ မေမမိုးကေတာ့ ေနာက္ေဖးခန္းထဲကို ၀င္လာတဲ့ ေရစုိေနတဲ့ ၾကြက္တစ္ေကာင္ကို ေရေႏြးနဲ႔ လွမ္း ပက္လုိက္ၿပီး နီးစပ္ရာ ေခြးေျခတစ္ခုေပၚကို ေျပးတက္လုိက္ပါေတာ့တယ္။
ရန္ကုန္မွာ ေနထိုင္သူေတြရဲ႕ အမိႈက္စြန္႔ျပစ္မႈ ျပႆနာ၊ သိမ္းဆည္းမယ့္ စည္ပင္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္၊ သိမ္းသူ မလာလို႔ နီးရာမွာ စြန္႔ပစ္၊ အဲဒီ အက်ိဳးဆက္ ကြင္းဆက္ေတြထဲမွာ မေမမိုး လတ္တေလာ ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္တာ ကိုယ္ လက္လွမ္းမွီတဲ့ ၾကြက္ကို ေရေႏြးနဲ႔ လွမ္းပက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
