>
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အနာဂတ္ (၄)ဘီဘီစီ
ဇူလိုင္ ၂၃၊ ၂၀၁၀
ေသာတရွင္မ်ားရွင္၊
အေျခခံဥပေဒနဲ႔ အနာဂတ္ေရး အစီအစဥ္ စတုတၳပိုင္းအျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းမွာ ပါဝင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ ဒီအေျခခံဥပေဒဟာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ဘယ္ေလာက္ အာမခံမလဲဆိုတဲ့အေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ အျမင္ကို တင္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ပုဒ္မ ၈ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္သည္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုအမ်ဳိးအစားကို ဆိုလိုပါသလဲ။ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအဂၤါရပ္ေတြနဲ႔ ညီၫြတ္ရသလဲဆိုတာ ၁၉၄၇ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းစဥ္ကာလ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကို ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ရွမ္းျပည္လူငယ္ေခါင္းေဆာင္၊ ရွမ္းျပည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးေရႊအံုးက ျပည္ေထာင္စုေပၚေပါက္ရတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“သေဘာတူရင္ ဘာသေဘာတူသလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ေပါင္းမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုပံုစံ ေျပာင္းမယ္။ Union ပဲ။ Unitary မဟုတ္ဘူး။ Union က ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးျဖစ္ရမလဲဆိုရင္ နံပါတ္ ၁ က ႏိုင္ငံေရး တန္းတူညီမွ်မႈရွိရမယ္။ နံပါတ္ ၂ က ျပည္တြင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိရမယ္။ ၃ က ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အဲ ေပးမယ္၊ ဒါေတြ က်ေနာ္ အကုန္လံုး သေဘာတူတယ္။ ဒါေတာင္မွ သူတို႔ ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ေနတာ သိပ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ဘူး။
အဲ့ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဒီေလာက္ အခြင့္အေရး၊ ဒီေလာက္ သေဘာတူညီခ်က္ ရဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလိုပုဂၢိဳလ္ရွိလို႔သာ ဒီလိုဟာမ်ဳိးရတာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလို ေခါင္းေဆာင္ကလည္း ေနာက္ ေပၚခ်င္မွေပၚမွာ၊ အဲ့ေတာ့ ဒီလိုအခါမွာေတာ့ ေပါင္းသင့္ၿပီထင္တယ္ ေျပာတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ယံုၾကည္အားကိုးလို႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ျဖစ္လာတာ”
ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို သြားမယ္ဆိုရင္ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးေတြကို အေျခခံဥပေဒသစ္မွာ ထည့္သြင္းထားတယ္လို႔ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ေတာက္ေလွ်ာက္တက္ခဲ့တဲ့ မဂၤလာဒံု ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၁ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးတင္ထြန္းေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးက အရင္ကတည္းက ပါေနတာပဲေလ၊ ဒါနဲ႔ ခုဟာမွာက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသေတြနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းေတြ ထပ္ေပးထားတယ္။ ေနာက္တခ်က္က လူဦးေရရဲ႕ ၀.၁ % ဆို အလိုအေလ်ာက္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရတဲ့ဟာေတြ ေပးထားတယ္ဗ်ာ၊ အဲဒါေတြက ဘာပဲေျပာေျပာ အရင္တုန္းက မရခဲ့ဘူးေသးတဲ့ဟာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ေလ။
ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြကို မထိခိုက္လို႔ရွိရင္ သူတို႔ရဲ႕ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား ဒါေတြအကုန္လံုး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ က်ေနာ္တို႔က အေကာင္းဘက္က ျမင္တဲ့အခါက်ေတာ့ အရင္ကထက္ပိုရလာတယ္လို႔ ျမင္တယ္ေလ”
ဒါေပမယ့္ အခုေရးဆြဲထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုပံုစံက ဥပေဒ႐ႈေဒါင့္ကၾကည့္ရင္ လက္ခံႏိုင္စရာမရွိဘူးလို႔ (BLC) ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္ထူးက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ျပည္ေထာင္စုစနစ္လို႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ပထမတခ်က္က ျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းရာမွာ ပါဝင္တဲ့ ယူနစ္မ်ားၾကားထဲမွာ အာဏာေတြကို မွ်တစြာ ခြဲေဝထားဖို႔လိုတယ္။ ဒီအခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔က မေတြ႔ရဘဲ ဒါနဲ႔ေျပာင္းျပန္ပဲ တျပည္ေထာင္စနစ္ပံုစံမ်ဳိးလို႔ အတိအက်ေျပာလို႔ရတဲ့ တင္းက်ပ္တဲ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို က်င့္သံုးတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကို ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ထားတာျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ဖြဲ႔စည္းရာမွာပါဝင္တဲ့ ယူနစ္ေတြနဲ႔ တခုနဲ႔တခုၾကားထဲမွာလည္း တန္းတူေရး အေျခခံကို ဘာတခုမွ အာမခံခ်က္ေပးထားႏိုင္ျခင္း မရွိဘူး။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြကို ဖြဲ႔စည္းမႈအရ ပံုသ႑ာန္အရ ဖြဲ႔စည္းေပးထားေသာ္ျငားလည္းပဲ အဲဒီ တိုင္းရင္းသားေဒသရဲ႕ အႏွစ္သာရအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ဘာမွမရွိဘူး”
ဦးေအာင္ထူးက အႏွစ္သာရပိုင္းကို ေထာက္ျပသြားေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာဆိုတဲ့ အာဏာ ၃ ရပ္ကို ျပည္ေထာင္စုတိုင္းေဒသႀကီးမ်ား၊ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုမ်ားကို ခြဲေဝအပ္ႏွင္းတယ္လို႔ ပုဒ္မ ၁၁ က ဆိုပါတယ္။ ဒီ ခြဲေဝအပ္ႏွင္းမႈအေပၚ ပအို႔ဝ္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခြန္ဥကၠာက အခုလို သံုးသပ္ျပပါတယ္။
“အာဏာ ၃ ရပ္ကို ခြဲေဝေပးတယ္ဆိုတာကို Principle ေတာ့ က်ေနာ္ဖတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ဇယားကို ေသခ်ာၾကည့္လို႔ရွိရင္ ခြဲေပးတဲ့အာဏာေတြဟာ ျမဴနီစပယ္အခြန္၊ ေစ်းခြန္၊ ပြဲခြန္ေကာက္ဖို႔ေလာက္ အဲဒီေလာက္ အာဏာေတြမွာ ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ အဓိကက်တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ သစ္ေတာ၊ ေရေျမေတာေတာင္၊ သဘာဝ သယံဇာတ စသည္ျဖင့္ အဲဒီအေရးေတြ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာမွမပါတာကို ျပန္ေတြ႔ရတယ္ဗ်။ အဲဒီဥပေဒျပဳဇယားကို ေသေသခ်ာခ်ာဖတ္လို႔ရွိရင္ ဗဟိုကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ ဇယားပဲျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္မွာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္နယ္ထက္တဆင့္နိမ့္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသေတြ၊ တိုင္းေတြမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း ဥပေဒျပဳအာဏာ ေပးထားတယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ သူတို႔ရတဲ့အာဏာဟာ Municipal အဆင့္၊ Local အဆင့္မွာပဲ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္ခင္ဗ်”
ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပံုကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပုဒ္မ ၄၉ မွာ တိုင္းေဒသႀကီး ၇ ခု၊ ျပည္နယ္ ၇ ခုနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမမ်ားဆိုၿပီး ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ပုဒ္မ ၅၆ ထဲမွာလည္း နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသ၊ ဓႏု၊ ပအို႔ဝ္၊ ပေလာင္၊ ကိုးကန္႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသေတြအျပင္ ဝ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းေတြကို အသစ္ျပ႒ာန္းထားတဲ့အတြက္ ဒါဟာ တျခားဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔မတူတဲ့ ထူးျခားခ်က္ လို႔ ေျပာႏိုင္မလား။
“တဖက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ နာမည္အရေပါ့ေလ၊ ဖြဲ႔စည္းပံုထဲမွာ ဒီလို စုဖြဲ႔မႈအသစ္ေတြ ေဖာ္ထုတ္ေပးတယ္ ဆိုတာကေတာ့ အျခားဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ မတူဘူးေပါ့၊ ထူးျခားခ်က္လို႔ေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီထူးျခားခ်က္ေအာက္မွာ အေသးစိတ္ ျပန္ၾကည့္လို႔ရွိရင္ ဒီ အသစ္ထည့္ေပးထားတဲ့ဟာက နာမည္ပဲျဖစ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီေဒသမွာ တကယ့္လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ျပန္ၾကည့္လို႔ရွိရင္ မ်ားမ်ားမေတြ႔ရဘူးခင္ဗ်။ ဥပမာဆုိရင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းဆိုတာက ဝ ကို ေျပာတာ။ က်န္တဲ့ ဓႏု၊ ပအို႔ဝ္၊ ပေလာင္၊ ကိုးကန္႔နဲ႔ နာဂကိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသဆိုၿပီးေတာ့ တိုင္းနဲ႔ေဒသဆိုၿပီးေတာ့ ထပ္ၿပီးေတာ့ ခြဲလိုက္ေသးတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တိုင္းမွာျဖစ္ျဖစ္ ေဒသမွာျဖစ္ျဖစ္ ဦးစီးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ရတယ္။ ဦးစီးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔မယ္ဆိုရင္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေစလႊတ္တဲ့ တပ္မေတာ္သား ၄ ဦးက အဲဒီဦးစီးအဖြဲ႔မွာ မျဖစ္မေန ပါရမယ္။ ေနာက္တခ်က္က အဲဒီဦးစီးအဖြဲ႔ဥကၠ႒ေတြကို အဲဒီ တိုင္းတို႔၊ ေဒသတို႔က ကိုယ္ဘာသာေရြးၿပီး ကိုယ့္ဘာသာ ခန္႔လို႔ မရဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ႀကိဳက္ႀကိဳက္ ဒီလူကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကေနတဆင့္ သမၼတကေန ခန္႔ရမယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ သမၼတနဲ႔ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲတဲ့သူ၊ သမၼတနဲ႔မႀကိဳက္တဲ့သူဆိုရင္ အဲဒီ တိုင္း၊ ေဒသေတြက လံုးဝ ခန္႔ခြင့္မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရဆိုတဲ့ဟာက သက္ဆိုင္ရာ ဗဟိုကခ်ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြေအာက္မွာ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့လုပ္ငန္းပဲ ျဖစ္မယ္ဗ်”
ပအို႔ဝ္တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မွဴးခြန္ဥကၠာရဲ႕အျမင္ ျဖစ္ပါတယ္။
တခါ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ကေန မ်က္ေမွာက္ေခတ္အထိ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ဦးေရႊအံုးကလည္း အခုလို ႏိႈင္းယွဥ္ျပပါတယ္။
“အဲေတာ့ ၇၄ ခုႏွစ္ဟာက်ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္တဲ့ ျပည္နယ္ ၇ ခုနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ လံုးဝမရွိတဲ့ တိုင္း ၇ ခုတို႔ တတန္းတည္းထားေသာ္လည္းပဲ ဒါဟာ ျပည္ေထာင္စု ဘယ္လိုမွမဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ေခၚေတာ့ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ေတြပဲ ေခၚတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက်ေတာ့ အဲဒီ ၇၄ ခုႏွစ္က အေျခခံဥပေဒကိုပဲ လိုက္တာပဲ အမွန္ကေတာ့။ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တိုင္းကို တိုင္းေဒသႀကီးတို႔ ဘာတို႔ နာမည္ေလးေျပာင္းလိုက္တာ။ မ်က္လွည့္ျပတာေပါ့။ ေျပာင္းလိုက္ၿပီးေတာ့လုပ္တာ အမွန္ကေတာ့ မူအားျဖင့္ေတာ့ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ပဲ အမွန္ကေတာ့။ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္လုပ္လာျခင္းအားျဖင့္ ဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ ၇၄ ခုႏွစ္အတိုင္း ျပန္ျဖစ္လာတာပဲ။ ပိုၿပီးေတာ့ ထူးလာတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ၇၄ ခုႏွစ္တုန္းက တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ျဖစ္ေပမယ့္ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ပဲ။ စစ္အာဏာရွင္ မဟုတ္ဘူး။ အခုက်ေတာ့မွ ပါတီစံုလို႔ ေျပာတယ္။ ပါတီစံုထဲမွာမွ စစ္တပ္က ဟိုက ယူလိုက္၊ ဒီက ယူလိုက္ ၂၅ % ယူနဲ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိးလွည့္ယူလိုက္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္မႈပဲ အမွန္ကေတာ့။ အဲေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ဘာျဖစ္လာမလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စစ္တပ္ကအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားၿပီ။ အေျခအေနက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဆိုးဆိုး ဆိုးဆိုးလာတာ အမွန္ကေတာ့။ က်ေနာ္တို႔က ၄၇ ခုႏွစ္တုန္းကနဲ႔စာရင္ ၇၄ ခုႏွစ္ နည္းနည္း ဆိုးတယ္၊ ၇၄ ခုႏွစ္နဲ႔စာရင္ အခု ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ျပန္လမ္းမရွိသလို ျဖစ္သြားတယ္ အမွန္က”
ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမား ဦးေရႊအံုးက ေခတ္အဆက္ဆက္ အေျခခံဥပေဒေတြကို ေဝဖန္သံုးသပ္ျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ေဖာ္ေဆာင္တယ္လို႔ေျပာလို႔ရမယ့္ အခ်က္ေတြထဲမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္အနက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔လူဦးေရကို အေျခခံၿပီးဖြဲ႔စည္းခဲ့သလို အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္းနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသတခုစီက ကိုယ္စားလွယ္တဦးစီ ပါဝင္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တခုစီ အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၂ ဦးက်စီ တူညီစြာေရြးေကာက္ၿပီး အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၈ ဦးကို တင္ေျမွာက္ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာေတာ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလွ်ံမႈန္းက အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ရဲ႕အခန္းက႑ကို ရွင္းျပထားပါတယ္။
“ျပည္နယ္နယ္နမိတ္ကို ျပင္ဆင္တဲ့ေနရာမွာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္က ဘာအခြင့္အေရးမွမရွိဘဲနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကသာ ျပင္ဆင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဆုိေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဆိုတာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေပါင္းၿပီးမွ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့လႊတ္ေတာ္ျဖစ္တယ္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာေရာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာေရာ အမ်ားစုက ေျပာရရင္ ဗမာေတြကမ်ားေနတဲ့အတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ျပည္နယ္ နယ္နမိတ္ကို ကာကြယ္ပိုင္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာလိုက္လို႔ရွိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ၃ ပိုင္း ပိုင္းမယ္၊ တပိုင္းကို မေကြးတိုင္းထဲမွာထည့္မယ္၊ တပိုင္းကို စစ္ကိုင္းတိုင္းထဲမွာ ထည့္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့အပိုင္းေသးေသးေလးကို ခ်င္းျပည္နယ္ အျဖစ္ ခ်န္ထားမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ အဆိုတရပ္တင္သြင္းလုိ႔ရွိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ စကားေျပာၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာထိုင္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔မဲက အင္မတန္မွ နည္းပါးသြားၿပီျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးဆိုတာ လံုးဝ မရွိဘူးဆိုတာ သြားေတြ႔ရပါတယ္”
ဒါကေတာ့ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ အခ်ဳိးက် ပါဝင္ခြင့္ရေပမယ့္ လက္ေတြ႔ရင္ဆိုင္ ႏိုင္တဲ့ အခက္အခဲကို ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလွ်ံမႈန္းက ေထာက္ျပသြားတာပါ။
ဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို လက္ေတြ႔မွာ ဘာမွမေဖာ္ေဆာင္ေတာ့တဲ့ သေဘာလား။ ပုဒ္မ ၃၆၅ အရေတာ့ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာနဲ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို လြတ္လပ္စြာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးအေပၚ ဦးေအာင္ထူးက အခုလို သံုးသပ္ျပပါတယ္။
“စုေပါင္းအခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ရွားရွားပါးပါး ဒီတခုပဲ က်ေနာ္ေတြ႔ရတယ္။ ဒီတခုက အဓိက စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ အဲေတာ့ အဲဒါေတြကို ေပးထားသေယာင္ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ ပုဒ္မ ၃၆၅ ကို အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဒုတိယစာေၾကာင္းမွာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္၊ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုး ညီညြတ္ေရးကို ထိပါးမႈမရွိေစရန္ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ တဲ့။ တိုင္းရင္းသားေတြက စုေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ စာေပ တိုးတက္ေအာင္လုပ္တာ၊ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ေအာင္ လုပ္တာ၊ အႏုပညာေတြကို တိုးတက္ေအာင္လုပ္တာေတြ အားလံုးက အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕မ်က္ေစ့ထဲမွာ ၾကည့္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ သူတို႔အာဏာတည္ျမဲမႈကို ထိပါးေတာ့မယ္ယူဆရင္ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ထိပါးေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ဖိႏွိပ္ခံရဖို႔သာရွိတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ျပခ်င္တယ္”
ေနာက္တခါ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီးေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ ၁၄ ရပ္ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ျပဳထားသလို ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကိုလည္း ခန္႔အပ္ထားမယ္ဆိုတဲ့ကိစၥဟာ အရင္ဥပေဒေတြနဲ႔ စာရင္ ထူးျခားမႈရွိတဲ့သေဘာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သထံုၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၁ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ခြန္ျမင့္ထြန္းက အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ၃ ႏွစ္ေလာက္ တက္ခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“နအဖက အမည္ခံျပည္ေထာင္စု နာမည္တပ္ထားတဲ့ အမည္ခံျပည္ေထာင္စုကိုပဲ လုပ္ခ်င္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြက တကယ့္ကို အသြင္သဏၭာန္ေရာ အႏွစ္သာရပါ ျပည့္ဝတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို လိုခ်င္ပါတယ္။ ဒါ အဓိက ကြာဟခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီေန႔ဖြဲ႔စည္းပံုက ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ေပၚထြန္းမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာေျပာရရင္ ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကုိခန္႔အပ္တဲ့ကိစၥမွာ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြ အပါအဝင္ က်ေနာ္တို႔ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြက ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကပဲ ေရြးရမယ္၊ နအဖက သမၼတကေနၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေရြးမယ္။ အဲဒါ အဓိက ကြာဟခ်က္ပဲ။ နအဖက အေပၚကေနၿပီးေတာ့ ေရြးမယ္။ က်ေနာ္တို႔က ေအာက္ကေနၿပီးေတာ့ တင္ေျမွာက္မယ္။ အဲဒါ အဓိက ကြာဟခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီမွာထဲကိုက နအဖရဲ႕ဖြဲ႔စည္းပံုက တျပည္ေထာင္စနစ္၊ ဗဟိုကေန ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့စနစ္ဆိုတာ ရွင္းပါတယ္”
ေသာတရွင္မ်ားရွင္၊ အေျခခံဥပေဒမွာပါဝင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အခ်ိန္ရသေလာက္ စုစည္းတင္ျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒဆိုတာ တိုင္းျပည္ရဲ႕အနာဂတ္အတြက္ အလြန္အေရးပါသလို အေျခခံမူထဲမွာလည္း ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရးဆိုတာကို အတိအလင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြအၾကား အာဏာခြဲေဝမႈကို မေျဖရွင္းႏိုင္လို႔ တိုင္းျပည္ဟာ အႏွစ္ ၆၀ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ဒီအေျခခံဥပေဒကို ျပ႒ာန္းလိုက္ရင္ေကာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္မလား။ ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလွ်ံမႈန္းက အခုလိုသံုးသပ္ျပပါတယ္။
“သူတို႔က တဖက္သတ္ေရးဆြဲေနတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပ႒ာန္းသြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ နအဖ စစ္အစိုးရ သေဘာထား အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ျမင္ႏိုင္တာက ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာကို စစ္ေရးနဲ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းမယ္ထင္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ သြားေတြ႔ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲျပ႒ာန္းတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အတည္ျပဳသြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္က အင္မတန္မွ ရင္ေလးစရာေကာင္းပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔က ျပည္တြင္းစစ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဆႏၵမရွိဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြကို အခြင့္အေရးေပးဖို႔ ဆႏၵမရွိဘူး။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသာ အတည္ျပဳမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါဟာ တိုင္းျပည္အနာဂတ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အလားအလာ လံုးဝမျမင္ဘူးဆိုတာ အင္မတန္ ဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြ႔ရပါတယ္”
ေသတရွင္မ်ားရွင္၊ လက္ရွိေျပာေနၾကတဲ့ အေျခခံဥပေဒဟာ ၁၉၄၇၊ ၇၄ ဥပေဒေတြနဲ႔စာရင္ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးေတြကို ေပးထားတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ားတဲ့အတြက္ စစ္မွန္တဲ့ျပည္ေထာင္စု လို႔ မေခၚႏိုင္ေၾကာင္း အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ လာမယ့္အစီအစဥ္က်ရင္ေတာ့ အခု ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာ တခ်ဳိ႕ယူဆသလို တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာ နားဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
