>
ေမာင္ေသာ္က သုိ႔မဟုတ္ …
ေအာင္ဆန္းစုၾကည္
န၀တ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထဲက NLD အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္သူ နာက္ထပ္သားေကာင္တေယာက္ကေတာ့ စာေရးဆရာေမာင္ေသာ္ကလို႕ နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားတဲ့ ဦးဘေသာ္ပါပဲ။ သူ႕ရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြ၊ ေလးစားတဲ့သူေတြက ခ်စ္ခင္စြာေခၚသလို ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ေမ့လို႕မရႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ ျမန္မာ့ေရတပ္မေတာ္အတြင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းတေလွ်ာက္ ကင္းလွည့္ေနတဲ့ ကင္းေစာင့္ စစ္ေရယာဥ္တစီးမွာ ကပၸတိန္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ သေဘၤာေမွာက္မႈနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရ ပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕သေဘၤာနစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ဘေသာ္နဲ႕ တျခားေရတပ္သား (၂၆) ဦးတို႕ဟာ အသက္ကယ္ ရာဘာေလွႏွစ္စင္းနဲ႕ သေဘၤာကို စြန္႕ခြာခဲ့ၾကပါတယ္။ လူ (၉) ဦးပါတဲ့ အသက္ကယ္ေလွတစင္းဟာ လံုး၀ေပ်ာက္ဆံုးသြားၿပီး ဒုတိယအသက္ကယ္ေလွတစင္းကေတာ့ ပင္လယ္ထဲမွာ (၁၂) ရက္ၾကာ ေမ်ာေနၿပီးမွ ဂ်ပန္သေဘၤာတစင္းက ေတြ႕ရွိကာ ကယ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အသက္ကယ္ေလွေပၚမွာပါတဲ့ (၁၈) ေယာက္ထဲက (၇) ေယာက္ဟာ ေသဆံုးခဲ့့ပါၿပီ။ ေနာက္တေယာက္ ကယ္တင္တဲ့သေဘၤာေပၚမွာ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။
ေမာင္ေသာ္ကဟာ လူ (၁၀) ေယာက္အတြက္ (၃) ရက္စာ အစာနဲ႕ေရလံုေလာက္႐ံုပဲပါတဲ့ အသက္ကယ္ေလွကေလးေပၚက သူ႕နဲ႕ သူ႕ရဲေဘာ္ေတြ ေလာင္ကၽြမ္းလုမတတ္ပူျပင္းလွတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္မွာ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ား ကာ စိတ္ဓာတ္အႀကီးအက်ယ္ က်ဆင္းခဲ့ရပံုအေၾကာင္းေတြကို အလြန္စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ စာအုပ္ ငယ္ေလးတအုပ္ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေမာင္ေသာ္ကရဲ႕ တားလို႕ဆီးလို႕မရႏိုင္တဲ့ ဟာသဥာဏ္ဟာ သူေရးသားတဲ့စာေတြမွာ ေပၚလြင္ ေနပါတယ္။ သူတပါးကို ထိခိုက္နစ္နာေစလိုတဲ့ဆႏၵမပါတဲ့ သေရာ္စာလို႕ ေခၚႏိုင္တာမ်ဳိးပါ။ သူ႕ရဲ႕ ဟာသတခုဟာ ျမန္မာျပည္ကို ဆိုရွယ္လစ္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္တုန္းက လူတိုင္းႀကိဳက္ႏွစ္သက္ ေရပန္းစားခဲ့ပါတယ္။
သူ႕ရဲ႕စာေရးေဖာ္ေရးဘက္တဦးဟာ တေစၦသူရဲကို ယံုၾကည္သူတဦးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ၾကားရတဲ့အခါမွာ ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ “သူကေတာ့ ဘာမဆိုယံုတာပဲ၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကိုေတာင္ ယံုတာပဲ” လို႕ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ကဗ်ာဆရာတေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ကဗ်ာေတြလည္း ေရးသလို အဂၤလိပ္ကဗ်ာမ်ားစြာကိုလည္း ျမန္မာဘာသာသို႕ ျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကဗ်ာေတြဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့ အခ်စ္ကဗ်ာေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
Shakespeare, Robert Herrick, John Donne နဲ႕ Shelley တို႕ရဲ႕ အခ်စ္ကဗ်ာေတြကို ဘာသာျပန္ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ William Cowper ရဲ႕ “The Solitude of Alexander Selkirk” ကိုလည္း ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေမာင္ေသာ္ကက ဒါဟာ သူ႕ကိုယ္သူရည္ရြယ္တာလို႕ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႕ရဲ႕ေနာက္ဆံုးစိတ္၀င္စားခဲ့တဲ့ ကဗ်ာျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
သို႔ေပလည္း
ပင္လယ္ငွက္က အိပ္တန္းဆီျပန္သြားၿပီ
သားရဲက သူ႕သားရဲတြင္းထဲခ်င္းနင္း လွဲအိပ္
ေခၽြးသိပ္ရမဲ့ရာသီ ပီပီပင္ေရာက္ေသာ္လည္း
ငါ့တဲအိမ္ ငါျပင္ဖို႕ သြားရဦး။
ေနရာအႏွံ႕ ဂ႐ုဏာတရားပံ်႕ေ၀
ဂ႐ုဏာတရား အားတက္ဖြယ္အေတြးပ
ေႏြးေထြးမႈေလး ေပးသပ
ခံစားရဒဏ္ရာေတြကို ရင္ၾကားလည္းေစ့ေပးခဲ့
လူသားနဲ႕ သူ႕ၾကမၼာကို။
ဒါေပမဲ့လည္း ဆရာေမာင္ေသာ္ကအတြက္ အင္းစိန္ေထာင္မွာ အၾကင္နာတရားဆိုတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။
ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ အဖမ္းခံရၿပီး အဲဒီႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာ စစ္ခံု႐ံုးက ေထာင္ဒဏ္အႏွစ္ (၂၀) ခ်မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ န၀တက သူ႕ကို တပ္မေတာ္အတြင္း ပုန္ကန္မႈျဖစ္ ေအာင္လုပ္တယ္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲခဲ့ပါတယ္။
အင္းစိန္ေထာင္ထဲ၀င္သြားခ်ိန္မွာ ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ႂကြက္သားေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးတဲ့ နာတာရွည္ေရာဂါ ခံစားေနရပါတယ္။ သူ႕မွာ ကိုယ္လက္အဂၤါလႈပ္ရွားရတာ တင္းတင္းေတာင့္ ေတာင့္နဲ႕ ဆတ္ေတာက္ဆတ္ေတာက္ ျဖစ္ေနၿပီး ေရခ်ဳိးတာ၊ အ၀တ္အစားလဲတာ၊ စားေသာက္တာ စတဲ့ ေန႕တဓူ၀ကိစၥေတြမွာ အကူအညီေပးမဲ့သူမပါဘဲ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ဆိုတာ အခက္ အခဲေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕ရပါတယ္။
က်န္းမာေရးအခက္အခဲေတြနဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳေနရတဲ့ သူ႕လိုလူတေယာက္အဖို႕ အက်ဥ္းခန္းမွာ တဦးတည္း ေနရတဲ့ ဘ၀ဟာ အစဥ္သျဖင့္ ၀ဋ္ဒုကၡႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ၀ဋ္ဒုကၡကို ႀကံ့ႀကံ့ခံ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အင္မတန္မွ ယိုယြင္းခ်ိနဲ႕ေနၿပီျဖစ္တဲ့ သူရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ဟာ ၾကမ္းတမ္းဆိုးရြား လွတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္ရဲ႕ဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္မရွိေတာ့ပါဘူး။
ေရတပ္အရာရွိေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ သေရာ္စာေရးတဲ့ဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာလည္းျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွား သူလည္းျဖစ္တဲ့ အသက္ (၆၄) ႏွစ္အရြယ္ ဆရာေမာင္ေသာ္ကဟာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ အက်ဥ္း ေထာင္အတြင္းမွာပဲ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။
သူ႕ဘ၀အေမွာင္က်ခဲ့ရတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္တြင္းက ကာလေတြမွာေတာင္ ဆရာေမာင္ေသာ္ကရဲ႕ ကဗ်ာဉာဏ္ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္မသြားခဲ့ပါဘူး။ သူဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ႀကီးမားတဲ့ မတရားမႈႀကီးေတြအေၾကာင္းကို လွ်ဳိ႕၀ွက္စြာ ကဗ်ာေရးဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ ေရွးေခတ္ အဂၤလိပ္ကဗ်ာေတြကို သူဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ပံု အႏုအရြ လက္ရာမ်ဳိးနဲ႕ လံုး၀ျခားနားတဲ့၊ ေဒါသအေငြ႕ တေထာင္းေထာင္းထြက္ေနတဲ့ ကဗ်ာမ်ဳိးပါ။
“အႏွစ္ (၂၀) ဆိုပါလားေဟ့၊
အေကာင္းအဆိုးအေပၚမွာ ရွက္ဖြယ္လိလိ ဥေပကၡာျပဳႏိုင္သူမ်ားက
ယုတ္ညံ့သိမ္ဖ်င္းမႈနဲ႕ မသန္႕စင္ေသာအရာမွန္သမွ်ရဲ႕ မုသားပုဒ္မနဲ႕ေလ”
ဆိုၿပီး သူ႕အဖို႕ ေသဒဏ္ျဖစ္သြားတဲ့ စီရင္ခ်က္ကို စက္ဆုပ္စြာေရးဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ ။
(“Death in Custody” (2) ႏွင့္ (3) ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရးသားခဲ့ၿပီး ေက်ာ္ေက်ာ္စိုး ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့သည့္ “ျမန္မာျပည္ကလာတဲ့စာ” စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
