ေရာက္တတ္ရာရာ အတိုအစမ်ား
ေမာင္ရင္ငေတ
ဇြန္ ၂၉၊ ၂၀၁၃
● ပါရီေလေၾကာင္းျပပြဲ
 |
| Salon du Bourget, Paris Air Show 2013 |
ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၄ ႏွစ္ အတြင္းမွာ အႀကိမ္ ၅၀ ေၿမာက္ ၿပဳလုပ္တဲ့ Paris Air Show ဆိုၿပီး လူသိမ်ား ထင္ရွားတဲ့ Le Salon international de l’aéronautique et de l’espace de Paris-Le Bourget ေလေၾကာင္းၿပပြဲႀကီးကို ပါရီၿမိဳ႕ေၿမာက္ပိုင္း ရွားလ္ဒဂိုးလ္ေလဆိပ္ သြားရာလမ္းေပၚမွာ တည္ရွိတဲ့ Paris–Le Bourget Airport မွာ ၿပီးခဲ့ေသာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဂၽြန္လ ၁၇ ရက္ေန႔ကေန ၂၃ ရက္ေန႔ထိ ၿပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္၊ ေနာက္ဆံုးသံုးရက္မွာကေတာ့ အမ်ားၿပည္သူေတြ ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဖြင့္လွစ္ေပးထားၿပီး လူႀကီးတဦးကို ၁၄ ယူရို ဝင္ေၾကး ေကာက္ခံပါတယ္၊ ကမၻာစစ္ႀကီး ႏွစ္ခုကာလ အတြင္းမွာကလြဲလို႔ ႏွစ္ႏွစ္တႀကိမ္ ၿပဳလုပ္ခဲ့တာမွာ တႀကိမ္ထက္တႀကိမ္ လာေရာက္သူ ပို၍ပို၍ မ်ားၿပားလာၿပီး ဒီႏွစ္မွာၿပဳလုပ္တဲ့ ပြဲေတာ္ကာလအတြင္း လာၾကည့္ရႈေလ့လာသူေပါင္း ငါးသိန္းနီးပါး ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္၊ ေမတၱာလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္လာသူေပါင္း ဘယ္ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္ လာမယ္ဆိုတာ မသိရွိႏိုင္ေပမဲ့ ဝင္ေငြယူရို ေလးငါးသန္းခန္႔ေလာက္ေတာ့ အက်ိဳးအၿမတ္ ရရွိႏိုင္တဲ့ ပြဲမ်ိဳးပါ၊ ဒီလို ၁၄ ယူရို အကုန္ခံၿပီး လာၾကည့္သူေတြဆီကေနဘဲ ဝင္ေငြရယူရုံ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဓိက ဝင္ေငြကေတာ့ ေလယာဥ္ပ်ံေတြရယ္ ေလေၾကာင္းဆိုင္ရာပစၥည္းေတြ အေရာင္းအဝယ္လုပ္ၾကတာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၾကတာကေန ရရွိၾကတာပါ၊ ေရႊၿပည္ေတာ္ႀကီးမွာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွ စတင္ေခတ္စားလာခဲ့တဲ့ ကုန္စည္ၿပပြဲဆိုတာမ်ိဳးကို သူတို႔ၿပင္သစ္လူမ်ိဳးေတြက အႏွစ္တရာေလာက္ ေစာၿပီး ၿပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာပါ၊ ဒီလိုမ်ိဳး ၿပပြဲေတြကို ၁၈၀၀ ၿပည့္ႏွစ္မတိုင္မွီကပင္ စတင္ၿပဳလုပ္ေနၾကၿပီ ၿဖစ္ေပမဲ့ အထူးပြဲမ်ိဳး အၿဖစ္သာ ၿပဳလုပ္ၾကတာၿဖစ္ၿပီး ပံုမွန္ၿပဳလုပ္ခဲ့တာမ်ိဳးကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ရွား ပါတယ္၊ ဒီေလေၾကာင္းၿပပြဲမတိုင္ခင္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔ေစာၿပီး ၁၈၉၈ ခုႏွစ္မွာကိုဘဲ စက္ဘီးသာသာ ဆိုက္ကားသာသာရွိတဲ့ ေမာ္တာတပ္ဆင္ထားတဲ့ ကားေတြကို Paris Motor Show ဆိုၿပီး ၿပပြဲလုပ္ အေရာင္းၿမွင့္တင္ ေနၾကပါၿပီ၊ ဒီေလေၾကာင္းၿပပြဲဆိုတာကိုက အဲဒီကားၿပပြဲကို အမွီၿပဳၿပီး ေပၚေပါက္ လာခဲ့တဲ့ ၿပပြဲတခုပါဘဲ။
 |
| ပထမအႀကိမ္ ပါရီေလေၾကာင္းၿပပြဲ ၂၅ ရက္ စက္တင္ဘာ ၁၉၀၉ – ၁၇ ရက္ ေအာက္တိုဘာ ၁၉၀၉ |
ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေလေၾကာင္းၿပပြဲကို ၁၉၀၉ ခုႏွစ္မွာ ၁၂ ႀကိမ္ေၿမာက္ ၿပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Paris Motor Show ပါရီကားၿပပြဲႀကီးမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ ၿပသခဲ့တာပါ၊ က်င့္ပခဲ့တဲ့ေနရာကေတာ့ အခုေခတ္မွာလို ေလယာဥ္ကြင္းက်ယ္ႀကီးမွာမ်ိဳး ၿပဳလုပ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ Grand Palais ဆိုတဲ့ Exhibition hall တခုမွာ မိုးလံုေလလံု ၿပဳလုပ္ခဲ့တာပါ၊ ပထမဆံုးပြဲက်င့္ပခ်ိန္က ကမၻာ့ေလေၾကာင္း ေလာကကလည္း ဖြင့္ၿဖိဳးဖို႔ အရွိန္ယူကာစသာ ရွိေသးတဲ့အခ်ိန္ ၿဖစ္တာနဲ႔အမွ် ေလေၾကာင္းဆိုင္ရာ ၿပသထားမႈေတြက မီးပံုးပ်ံသာသာ ေလဘူေဘာင္းေတြနဲ႔ တေယာက္စီး ေလယာဥ္ငယ္ေလးေတြကိုသာ အမ်ားအၿပား ၿပသထားတာမ်ိဳးပါ၊ ပထမကမၻာစစ္ႀကီး မတိုင္မီ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္အထိ ငါးႀကိမ္ေၿမာက္ပြဲကို ၿပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စစ္ၿပီး ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ ေၿခာက္ႀကိမ္ေၿမာက္ပြဲမွာေတာ့ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာအဆင့္ ၿပဳလုပ္လာႏိုင္ပါၿပီ၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ေလယာဥ္ေတြကေန စီးပြားေရး လုပ္ငန္းသံုး ေလယာဥ္ေတြကို စတင္မိတ္ဆက္ဖို႔ ၿပဳလုပ္လာႀကပါတယ္၊ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ကေန ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ကာလအထိ ပြဲကိုရပ္နားခဲ့ရၿပန္ၿပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ၁၈ ႀကိမ္ေၿမာက္ပြဲကေန ႏွစ္ႏွစ္တခါ ဂၽြန္လဝန္းက်င္မွာ မွန္မွန္ၿပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ကာ အခုႏွစ္ ၂၀၁၃ မွာေတာ့ အႀကိမ္ ငါးဆယ္ၿပည့္ပြဲကို ၿပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
 |
| Louis Blériot over the English Channel, 25 July 1925. ေလသူရဲ Louis Blériot နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ေလယာဥ္ေလး Blériot XI အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ၿဖတ္သန္းေနစဥ္ |
 |
| http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1913/1913%20-%200387.html £1,000 for flight across the channel between England and France, to be accomplished in day light without touching the sea. Offered on October 5th, 1908. Won by M.Blériot, July 25th, 1909, in 46 minutes of flight. |
ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ၿပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၿပပြဲမွာဘဲ မိတ္အင္ၿပင္သစ္ေလယာဥ္တို႔ရဲ႕ အစဦးလို႔ ဆိုလို႔ရမယ့္ Blériot XI ေလယာဥ္ငယ္ကို မိတ္ဆက္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဒီ Blériot XI ေလယာဥ္ဟာ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ၿပင္သစ္ကမ္းေၿခ Calais ကေန ၃၈ ကီလိုမီတာ ကြာေဝးတဲ့ အဂၤလန္ ဘက္ကမ္းက Dover ကမ္းေၿခဘက္သို႔ La Manche ေခၚ English Channel ကို ၃၇ မိနစ္နဲ႔ ပထမ ဦးဆံုး ၿဖတ္သန္းေမာင္းႏွင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ေလယာဥ္ငယ္ ၿဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီ ေလယာဥ္ငယ္ အမ်ိဳးအစား အစင္း ၁၀၀ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ပထမကမၻာစစ္မွာ ၿပင္သစ္စစ္တပ္ အသံုးၿပဳခဲ့တဲ့ စစ္သံုးေလယာဥ္မ်ား ၿဖစ္လာပါတယ္၊ ၿပင္သစ္လူမ်ိဳး စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာ ေလယာဥ္ေမာင္းသူ ေလယာဥ္ပ်ံ တီထြင္ တည္ေဆာက္သူ Louis Charles Joseph Blériot (၁၈၇၂-၁၉၃၆) ကို ၿပင္သစ္ေၿမာက္ပိုင္းေဒသ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ နယ္စပ္အနီး Cambrai ၿမိဳ႕ေလးမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္၊ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဂၤလိပ္ သတင္းစာ Daily Mail ကဦးစီးၿပီး ကမကထ ၿပဳလုပ္တဲ့ ဆုေၾကးေငြ ေပါင္တေထာင္ေပးမဲ့ အဂၤလိပ္ ေရလက္ႀကားၿဖတ္ ေလယာဥ္ေမာင္းၿပိဳင္ပြဲကို သူကိုယ္တိုင္ တီထြင္ထားတဲ့ Blériot XI ေလယာဥ္နဲ႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တာပါ၊ သူ႔အရင္ ဝင္ေရာက္ၿပိဳင္ခဲ့သူေတြ ေအာင္ၿမင္မႈမရခဲ့ဘဲ သူဝင္ၿပိဳင္ၿဖစ္ၿပီး အႏိုင္ရခဲ့တာပါ၊ ၿပိဳင္ပြဲစည္းကမ္းအရ ပင္လယ္ေရၿပင္ကို ၿဖတ္သန္းခ်ိန္မွာ ေရၿပင္ေၿမၿပင္နဲ႔ မထိရ ေနအလင္းေရာင္ရွိေနခ်ိန္ အတြင္းမွာသာ ၿဖစ္ရမယ္လို႔ ပါပါတယ္၊ သူဟာ ေရလက္ၾကားကို တနာရီမိုင္ေလးဆယ္ေက်ာ္ႏႈန္းနဲ႔ အၿမင့္ေပ ၂၅၀ ေက်ာ္ကေန ပ်ံသန္းေမာင္းႏွင္ခဲ့ၿပီး ၾကာၿမင့္ခ်ိန္ကေတာ့ တခ်ိဳ႕က ၃၇ မိနစ္ တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ၄၆ မိနစ္လို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားၾကတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္၊ Louis Bleriot သူ႔ေလယာဥ္နဲ႔ ဒီအဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားကို ၿဖတ္သန္းေနခ်ိန္မွာ ရာသီဥတုကေတာ့ သိပ္အဆိုးႀကီးမဟုတ္ဘူးဆိုေပမဲ့ ၿပင္သစ္နဲ႔ အဂၤလန္ ေရလက္ၾကား ကမ္းေၿခ ေဒသမ်ားရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ေတာ္ၾကာေလတိုက္လိုက္ ခဏေနမိုးအံု႔လိုက္နဲ႔ ၿဖစ္ေနမွာပါ၊ ယခုအခါ မွာေတာ့ ဒီအဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားရဲ႕ေရေအာက္မွာ ဥမင္လိႈဏ္ေခါင္း ရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ခဲ့ၿပီးၿပီ ၿဖစ္လို႔ အလြယ္တကူ သြားလို႔ရေနပါၿပီ၊ အဂၤလန္ဗီဇာနဲ႔ရွန္ဂန္ဗီဇာေတာ့ ရွိဖို႔လိုတာေပါ့ေနာ္၊ Blériot XI ေလယာဥ္ကိုေတာ့ ပါရီၿမိဳ႕ရွိ Musée des arts et métiers ၿပတိုက္မွာ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈႏိုင္ ပါတယ္။
 |
| မူလပထမ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က SE 210 Caravelle, F-BHRA Alsace, Air France. |
၁၉၅၅ ခုႏွစ္၂၁ ႀကိမ္ေၿမာက္ ၿပပြဲမွာေတာ့ ယေန႔အခါမရွိေတာ့ၿပီၿဖစ္တဲ့ ကြန္းေကာ့ဒ္ရယ္ ယေန႔ထိ ေအာင္ၿမင္ေနဆဲ အဲလ္ယားဘတ္စ္ အမ်ိဳးအစားေတြရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းၿပ ဂ်က္ေလယာဥ္ပ်ံ ၿဖစ္တဲ့ SE 210 Caravelle ကို မိတ္ဆက္ ၿပသခဲ့ပါတယ္၊ ၿပင္သစ္ေလေၾကာင္း ကုမၸဏီ Sud-Aviation မွ ထုတ္လုပ္ခဲ့တာၿဖစ္ၿပီး Super-Caravelle ဆိုတာကေတာ့ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလာ မွာၿဖစ္တဲ့ Concorde ရဲ႕ မူလပထမ အမည္ဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ SE 210 Caravelle ေလယာဥ္မ်ားကို ၁၉၅၉ ခုမွာ စတင္အသံုးၿပဳ႕ခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္း ၂၇၉ စင္း ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခ့ဲကာ ေနာက္ဆံုး အသံုးၿပဳ ခဲ့တာကေတာ့ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ အထိပါ၊ Sud-Aviation ကုမၸဏီကေန Caravelle ေလယာဥ္ေတြအၿပင္ နာမည္ႀကီး ဟယ္လီေကာ့ပတာ အမ်ိဳးအစားၿဖစ္တဲ့ Puma ကိုလည္း ထုတ္လုပ္ေနတာပါ။
 |
| Le Concorde 001 est présenté à la foule du Salon international du Bourget en 1969. |
၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ၂၈ ႀကိမ္ေၿမာက္ ၿပပြဲႀကီးမွာေတာ့ ၿပင္သစ္ေလေၾကာင္းသမိုင္းမွာ မွတ္တမ္းတခုအၿဖစ္ ယေန႔ထိတိုင္ေအာင္ က်န္ရွိေနဆဲၿဖစ္တဲ့ Concorde ဆိုတဲ့ အသံထက္ၿမန္ေသာ Supersonique ေလယာဥ္ အမ်ိဳးအစားအသစ္နဲ႔ မိတ္ဆက္ပြဲ ၿပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္၊ ကြန္းေကာ့ဒ္ေလယာဥ္ေတြရဲ႕ ပထမ ေရွ႕ေဆာင္ Prototypes Concorde 001 F-WTSS ကို ပရိသတ္ေရွ႕မွာ ပထမဆံုး စတင္ေမာင္းႏွင္ ၿပခဲ့တဲ့ပြဲပါ၊ ဒီကြန္းေကာ့ဒ္ေလယာဥ္ေတြလို အသံထက္ၿမန္တဲ့ ႏႈန္းထားနဲ႔ ေမာင္းႏိုင္တဲ့ ေလယာဥ္ အမ်ိဳးအစားမ်ိဳးဟာ ဒီကေန႔ေခတ္ထိ မရွိပါဘူး၊ Airbus A 380-800 တို႔ Boeing 747-8 တို႔ေတာင္ မေမာင္းႏိုင္ပါဘူး၊ အႏၱရာယ္မ်ားလြန္းလို႔ စရိတ္စကႀကီးမားလြန္းလို႔ ဆက္လက္ၿပီး မတီထြင္ေတာ့ တာလည္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ Supersonic speed Mach 1 ဆိုတာက တနာရီကို ၁၂၂၅ ကီလိုမီတာ သို႔မဟုတ္ မိုင္ေပါင္း ၇၆၀ အၿမန္ႏႈန္းဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ကြန္းေကာ့ဒ္ ေလယာဥ္ေတြဟာ အဲဒီ Mach 1 အၿမန္ႏႈန္းထိ ေရာက္ေအာင္တင္ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကတည္းက ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာမ်ိဳးပါ၊ ယေန႔ ေခတ္အမွီဆံုးဆိုတဲ့ Airbus A 380 -800 ေတာင္မွ တနာရီကီလိုမီတာ ၁၀၂၀ အထိသာ အၿမင့္ဆံုး တင္ေမာင္းႏိုင္ၿပီး Boeing 747-8 ကေတာ့ ၉၈၈ ကီလိုမီတာႏႈန္းသာ ေမာင္းႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေတာင္ ကြန္းေကာ့ဒ္က အႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ ေစာခဲ့တာပါ၊ ကြန္းေကာ့ဒ္ေလယာဥ္ဆိုၿပီး ၿပင္သစ္နဲ႔ အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဦးေပါင္းၿပီး စမ္းသပ္ေလယာဥ္ေကာ အပါအဝင္ စုစုေပါင္းမွ အစီးေရ ႏွစ္ဆယ္သာ ထုတ္လုပ္ခဲ့ တာၿဖစ္ၿပီး ဒီ စမ္းသပ္ကြန္းေကာ့ဒ္ေလယာဥ္ 001 F-WTSS က ပထမဦးဆံုး အစင္းဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီေလယာဥ္ကို ခုအခါမွာေတာ့ ပါရီေလယာဥ္ၿပပြဲ က်င့္ပၿပဳလုပ္ရာေနရာရွိ ေလေၾကာင္းၿပတိုက္ မွာဘဲ ၿပသထားရွိပါတယ္။
 |
| ပထမ ဂ်မ္ဘိုဂ်က္ Boeing 747-121 City of Everett Jumbo Jet |
၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ၂၈ ႀကိမ္ေၿမာက္ၿပပြဲမွာ ကြန္းေကာ့ဒ္ေလယာဥ္နဲ႔အတူ ေခတ္ၿပိဳင္ၿဖစ္တဲ့ ယေန႔ေခတ္ထိ ေမာ္ဒယ္အသစ္ေတြနဲ႔ ေခတ္စားေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ဂ်မ္ဘိုဂ်က္ေလယာဥ္ေတြရဲ႕ ပထမဦးဆံုးေလယာဥ္ Boeing 747-121 ကိုလည္း မိတ္ဆက္ ၿပသခဲ့တာပါ၊ ဒီဂ်မ္ဘိုဂ်က္ကို စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ကေန ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္အတြင္းမွာ ေမာ္ဒယ္မ်ိဳးစံု Boeing 747-8 အပါအဝင္ အစင္းေပါင္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္ၿပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးပါၿပီး၊ ေနာက္ထပ္လည္း ဆက္လက္ၿပီး အမွာစာေတြရၿပီး အေရာင္းအဝယ္ စာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ေနဆဲပါ၊ ေစ်းႏႈန္းေတြကေတာ့ 747-100 ေမာ္ဒယ္စထုတ္စဥ္က တစင္းကို ေဒၚလာ ၂၅ သန္းေလာက္ေန အခုေနာက္ဆံုးေပၚ ဘိုးရင္း 747-8 တစီးရဲ႕တန္ဖိုးကေတာ့ သန္း ၃၅၀ ေက်ာ္ ေပးမွ ရႏိုင္မွာၿဖစ္ၿပီး Airbus A 380 -800 တစီးကေတာ့ ေဒၚလာသန္း ေလးရာေက်ာ္ ေပးရမွာပါ၊ ထူးၿခားတာက ယေန႔ ၿပင္သစ္ေလေၾကာင္း Air France ရဲ႕လက္ရွိေၿပးဆြဲေနတဲ့ ေလယာဥ္အႀကီး ၂၅၀ စီးေလာက္မွာ အေမရိကန္ၿပည္မွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ဘိုးရင္းေလယာဥ္ပ်ံ အစီးေရက ၇၀ ေလာက္ရွိေနတာၿဖစ္ၿပီး က်န္တာေတြကေတာ့ အဲလ္ယားဘတ္စ္ေလယာဥ္ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ယေန႔ကာလ ေရႊၿပည္ေတာ္က ေလေၾကာင္းလိုင္း အသစ္ေတြမွာ ဝယ္ယူသံုးစြဲေနတဲ့ ေလယာဥ္ေတြကေတာ့ Avions de Transport Regional လို႔ေခၚတဲ့ ၿပင္သစ္နဲ႔အီတလီ ဖက္စပ္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ATR 72 ေလယာဥ္ အမ်ိဳးအစားေတြက အမ်ားစုၿဖစ္လာေနၿပီး ထိုေလယာဥ္အသစ္တစင္းရဲ႕ တန္ဖိုးကေတာ့ ေဒၚလာသန္းႏွစ္ဆယ္ ဝန္းက်င္မွာ ေပါက္ေစ်းရွိပါတယ္၊ ATR ေလယာဥ္ေတြရဲ႕ မူလပင္ရင္းကုမၸဏီကေတာ့ Airbus တို႔ Eurocopter တို႔ ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ European Aeronautic Defence and Space Company ကုမၸဏီႀကီးဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ EADS ဆိုတာကေတာ့ အဲလ္ယားဘတ္စ္ ေလယာဥ္ ထုတ္လုပ္ေရးကို အေၿခဳၿပဳၿပီး ဥေရာပ ေလယာဥ္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေပါင္းစံု ပါဝင္ၿပီး ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႔စည္းေပၚေပါက္လာတဲ့ ေလေၾကာင္းဆိုင္ရာလုပ္ငန္း အဖြဲ႔ႀကီးဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
 |
| Soviet Aeroflot supersonic airliner Tupolev Tu-144 CCCP 77102 ရဲ႕ေနာက္ဆံုးခရီး |
အႀကိမ္ ၃၀ ေၿမာက္ ၿပဳလုပ္တဲ့ ၿပပြဲႀကီးရဲ႕ ေနာက္ဆံုးေန႔ ၁၉၇၃ ခု ဂၽြန္လ သံုးရက္ေန႔မွာေတာ့ ပါရီ ေလေၾကာင္းၿပပြဲႀကီး သမိုင္းတေလွ်ာက္ ယေန႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္ေပါင္းတရာေက်ာ္ သက္တမ္း အတြင္းမွာ အဆိုးဝါးဆံုးနဲ႔ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေလယာဥ္ႀကီးတစီး ပ်က္က်ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီေန႔မွာ ကမၻာ့ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းၿပ အသံထက္ၿမန္တဲ့ ေလယာဥ္ႀကီးႏွစ္စီးရဲ႕ အစမ္းေမာင္းၿပပြဲႀကီးကို လာေရာက္ ၾကည့္ရႈသူ လူပရိသတ္ သံုးသိန္းခြဲေက်ာ္ရဲ႕ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ၿပသခဲ့တာပါ၊ ပထမဦးစြာ အိမ္ရွင္ၿဖစ္သူ ကြန္းေကာ့ဒ္ ေလယာဥ္က ေအာင္ၿမင္စြာ ၿပသႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဆိုဗီယက္ Tupolev Tu-144 CCCP 77102 ရဲ႕အလွည့္မွာကေတာ့ ေလယာဥ္ပ်ံႀကီးဟာ ေလယာဥ္ေၿပးလမ္းေပၚကေန ေကာင္းကင္ေပၚ ထိုးတက္သြားၿပီး မိနစ္ပိုင္းအၾကာ အၿမင့္ေပ ၁၂၀၀ ခန္႔အေရာက္ ေလဆိပ္ကေန ေလးကီလိုမီတာ အကြာေလာက္မွာ ေလယာဥ္ႀကီးဟာ အေပၚသို႔ ဆက္လက္ၿပီး မတက္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေလယာဥ္ကိုယ္ ထည္တေလွ်ာက္ မီးေတာက္မီးလွ်ံမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီး Le Bourget ေလဆိပ္ ၿပပြဲရွိရာနဲ႔ ေၿခာက္ ကီလိုမီတာ အကြာရွိ Goussainville ၿမိဳ႕ကေလးအေပၚမွာ ပ်က္က်ခဲ့ရတာပါ၊ Goussainville ၿမိဳ႕ရွိ အိမ္တခ်ိဳ႕နဲ႔ မူလတန္းေက်ာင္းတေက်ာင္း ပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္၊ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ အဲဒီေန႔ဟာ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ၿဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အေသအေပ်ာက္နည္းခဲ့ေပမဲ့ ေလယာဥ္ေပၚပါသူ အမႈထမ္း ေၿခာက္ေယာက္စလံုး အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရၿပီး ေလယာဥ္ပ်က္က်ရာ ေၿမၿပင္၌ရွိေနသူ ရွစ္ဦးေသဆံုးခဲ့ရ ပါတယ္၊ ေလယာဥ္ပ်က္က်ရၿခင္း အဓိကအေၾကာင္းရင္းက ေလယာဥ္စက္ခ်ိဳ႕ယြင္း၍ မဟုတ္ပါဘဲ ေလယာဥ္ေမာင္းသူ ရုရွားေလယာဥ္မွဴးရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ကြန္းေကာ့ဒ္ထက္သာလြန္ေၾကာင္း မလိုအပ္ဘဲ ၾကြားလံုးထုတ္ ေလလံုးထြားခဲ့မႈေၾကာင့္သာလွ်င္ အဓိကတရားခံ ၿဖစ္ပါတယ္တဲ့၊ ဘယ္လိုမ်ိဳးေတြနဲ႔ အေၾကာင္းၿပၿပ အဲဒီအခ်ိန္က ဆိုဗီယက္ရုရွားေတြရဲ႕ ေလေၾကာင္းေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အိပ္မက္ေတြဟာ CCCP 77102 ေလယာဥ္ႀကီးနဲ႔အတူ ပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရေတာ့တာပါဘဲ၊ အဲဒီလိုပ်က္က်ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆိုဗီယက္ရုရွားေတြရဲ႕ အတိုးတက္ခဲ့ဆံုးေသာ ေလေၾကာင္းေခတ္ ကုန္ဆံုးသြားခဲ့ၿပီး ပါရီကိုေလယာဥ္ႀကီးေတြနဲ႔ ေနာက္တေခါက္ ထပ္မလာႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး၊ CCCP 77102 ေလယာဥ္ ပ်က္က်မႈနဲ႔အတူ ဆိုဗီယက္ေတြရဲ႕ ေလယာဥ္ထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းႀကီးေရာ Aeroflot ေလေၾကာင္း လိုင္းပါ နလံၿပန္ မထူႏိုင္ေတာ့ဘဲ ယခုအခါမွာေတာ့ ကမၻာ့ေလယာဥ္ႀကီးေတြရဲ႕ အားလံုးနီးပါးကို အဲလ္ယားဘတ္စ္နဲ႔ ဘိုးရင္းတို႔ကသာ ေမာင္ပိုင္စီးထားၾကပါတယ္။
 |
| ပထမ Airbus A 380 800 |
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ၄၆ ႀကိမ္ေၿမာက္ၿပပြဲမွာေတာ့ ယေန႔ေနာက္ဆံုးေပၚ အေကာင္းဆံုး အႀကီးဆံုးၿဖစ္ၿပီး ခရီးသည္ ေၿခာက္ရာေက်ာ္ကေန ရွစ္ရာခန္႔ထိဆန္႔တဲ့ Airbus A380 ေလယာဥ္ႀကီးကို ပြဲထုတ္လာ ပါတယ္၊ ဒီေလယာဥ္ႀကီးဟာ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္မွ မဲလ္ဘုန္းၿမိဳ႕သို႔ ၁၂၇၄၇ ကီလိုမီတာ မိုင္ ရွစ္ေထာင္နီးပါးခရီးစဥ္ကို မရပ္မနား ေတာက္ေလွ်ာက္ေမာင္းႏွင္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေလယာဥ္အမ်ိဳးအစား
ၿဖစ္ပါတယ္၊ Airbus A380-800 ေလယာဥ္ႀကီးရဲ႕ အခုေလာေလာဆယ္မွာ အေဝးဆံုးခရီးစဥ္ၿဖစ္တဲ့ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္ၿမိဳ႕မွ မဲလ္ဘုန္းၿမိဳ႕ထိ ခရီးကို တနာရီ ကီလိုမီတာ ၉၀၀ ေက်ာ္ႏႈန္းနဲ႔ ၁၆ နာရီ ဆက္တိုက္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္တာပါ၊ ဒီကေန႔ထိ A380-800 အစီးေရေပါင္း ၁၀၃ စီး တင္ပို႔ေရာင္းခ်ခဲ့ ၿပီးၿပီၿဖစ္ၿပီး အမ်ားဆံုး ဝယ္ယူအသံုးၿပဳ ေနတာကေတာ့ ယူေအအီးႏိုင္ငံ ဒူဘိုင္းၿမိဳ႕မွာ အေၿခစိုက္တဲ့ Emirates ေလေၾကာင္းလိုင္းက ေလယာဥ္အစီးေရ ၃၃ စီး ဝယ္ယူေၿပးဆြဲ ေနတာပါ၊ Air France ေလေၾကာင္းလိုင္းမွာေတာ့ ၈ စီးသာရွိၿပီး ကမၻာ့အထင္ရွားဆံုးေသာ ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္ၿဖစ္တဲ့ ပါရီ နယူးေယာက္ အသြားအၿပန္ခရီးစဥ္ၿဖစ္တဲ့ AF 006 နဲ႔ AF 007 ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္ေတြမွာ ေန႔စဥ္ ေၿပးဆြဲေနပါတယ္၊ ေအသံုးရာ့ရွစ္ဆယ္ ေလယာဥ္ေတြကို ဝယ္ယူအားေပးၾကတဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္း စုစုေပါင္း ကိုးလိုင္းမွာ အမ်ားစုကေတာ့ အာရွေဒသကဘဲၿဖစ္ၿပီး စင္ကာပူအဲလ္ယားလိုင္းက ၁၉ စီး ၾသစေၾတးလွ်ား Qantas လိုင္းက ၁၂ စီး ကိုရီးယားအဲလ္ယားနဲ႔ မေလးရွားေလေၾကာင္းမွာ ၆ စီးစီ တရုတ္ Southern Airlines မွာ ၅ စီး ထိုင္းအဲလ္ယားေဝးအင္တာေနရွင္နယ္မွာ ၄ စီး ဂ်ာမန္ရဲ႕ Lufthansa က ၁၀ စီး လက္ရွိ ပိုင္ဆိုင္ ေၿပးဆြဲေနၾကပါတယ္။
 |
| ေနာင္တခ်ိန္မွာ ဒါမ်ိဳး အသံထက္ၿမန္တဲ့ Supersonic ေလယာဥ္ေတြ ၿပန္ေပၚလာမလား …. |
အနာဂတ္ကာလအတြက္ ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ေလာကရဲ႕ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြကိုေတာ့ ဒီကုမၸဏီႀကီး ႏွစ္ခုကသာ ဆက္လက္ႀကီးစိုး လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားႏိုင္အုံးမယ္ ဆိုတာကေတာ့ ေၿမႀကီးလက္ခတ္ မလြဲေၿပာႏိုင္ၾကမွာပါ၊ ဒီကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခု တခုကိုတခု ဘယ္သူက ဘယ္သူ႔ကိုအရင္ ေနာက္ေကာက္ ခ်ႏိုင္မလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ေၿပာရခက္မွာပါ၊ အဲလ္ယားဘတ္စ္ကေတာ့ ၂၀၁၀ ခုေလာက္ကစတင္ ၿပီးေတာ့ ေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ A380-900 တို႔ A380-1000 တို႔လို ပိုမိုႀကီးမားၿပီး ခရီးသည္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ခ်ိခ်ိ စီးႏိုင္မဲ့ ေလယာဥ္ႀကီးေတြကို ေရာင္းခ်ဖို႔ စိတ္ကူးဒီဇိုင္း ဆြဲေနပါၿပီ၊ အလားတူပါဘဲ ဘိုးရင္းကုမၸဏီကလည္း အားက်မခံ လူတေထာင္ဆန္႔ Boeing Giant 797 ဆိုၿပီး ပံုစံအသစ္နဲ႔ ေလယာဥ္သစ္ကို ဦးစြာထြင္ႏိုင္ဖို႔ လံုးပမ္းေနပါၿပီ၊ အာရွရဲ႕ ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရး ဆူပါ့ဆူပါ က်ားႀကီးေတြၿဖစ္တဲ့ Emirates အဲလ္ယားလိုင္းတို႔ စင္ကာပူအဲလ္ယားလိုင္း တို႔ကလည္း ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း အာရွေဒသကို လာေရာက္လည္ပတ္ခ်င္သူ အေရအတြက္က တိုးတက္ၿမဲ တိုးတက္ လာတာေၾကာင့္ ေနာင္လိုအပ္လာမယ့္ ေလယာဥ္ခရီးေတြမွာ အသံုးၿပဳဖို႔ အသစ္ထြက္ေပၚလာမယ့္ ေလယာဥ္ႀကီးမ်ားကို အမွာစာေပးၾကဖို႔ကေတာ့ အၿမဲလိုအစဥ္သင့္ ၿဖစ္ေနၾကတာပါ၊ အခုေတာင္မွ ေနာက္ထပ္ Airbus A380-800 ေလယာဥ္အစင္း ၃၀ ထပ္ၿပီး အမွာစာေပးထားတာက Emirates ေလေၾကာင္းကဘဲၿဖစ္ပါတယ္၊ ကြန္းေကာ့ဒ္လိုမ်ိဳး ဆိုဗီယက္ရုရွားတို႔ရဲ႕ က်ဴပိုလက္ေလယာဥ္လိုမ်ိဳး အသံထက္ၿမန္တဲ့ေလယာဥ္ေတြ ေနာက္တႀကိမ္တခါ ၿပန္လည္ၿပီး ေပၚေပါက္မလာႏိုင္ဘူးလို႔လည္း ဘယ္သူမွ မေၿပာႏိုင္ပါဘူး။
 |
| ႀကိဳဆိုပါ၏ ပါရီလဘူးယဲတ္ |
ပါရီေလေၾကာင္းၿပပြဲေတြကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ၿပီးလက္ခံ က်င့္ပေပးလာခဲ့တဲ့ ပါရီၿမိဳ႕ ေၿမာက္ဘက္ ၁၃ ကီလိုမီတာ အကြာမွာ တည္ရွိတဲ့ Paris-Le Bourget Airport ကို ၁၉၁၉ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာပါ၊ Le Bourget ေလဆိပ္က ေၿမာက္ဘက္ကို ၁၀ ကီလိုမီတာ ဆက္သြားမယ္ ဆိုရင္ ဒီကေန႔ပါရီရဲ႕အဓိက ေလဆိပ္ၿဖစ္တဲ့ CDG ရွားလ္ဒဂိုးလ္ေလဆိပ္ကို ေရာက္ပါတယ္၊ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မွာ Paris-Orly ေလဆိပ္ကို တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ၿပီး အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္အၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Le Bourget ေလဆိပ္ဟာ ေလေၾကာင္းၿပတိုက္အဆင့္ကို တေၿဖးေၿဖး ေရာက္ရွိသြားခဲ့ပါတယ္၊ ဒီေလဆိပ္မွာ ႏွစ္ႏွစ္တႀကိမ္ က်င့္ပေနတဲ့ Salon du Bourget Airshow နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ဆိုသလို နာမည္ႀကီး ေလေၾကာင္းၿပပြဲ တခုကေတာ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ Hampshire အရပ္က Farnborough Airshow ေလေၾကာင္းၿပပြဲဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
 |
| အတၱလန္တစ္သမုဒၵယာကို ပထမဆံုးၿဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ ေလယာဥ္မွဴး Charles Lindbergh |
ဒီေလယာဥ္ကြင္း စတင္ၿပီး နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ရတာကေတာ့ ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔က ဆြီဒင္ႏြယ္ဖြား အေမရိကန္လူမ်ိဳး ေလယာဥ္မွဴး Charles Lindbergh (၁၉၀၂-၁၈၇၄) ဆိုတဲ့သူ တကိုယ္ေတာ္ ေမာင္းႏွင္လာတဲ့ Ryan NYP (New York to Paris) အမ်ိဳးအစား Spirit of Saint Louis အမည္ရ ေလယာဥ္ငယ္ကေလး ေအာင္ၿမင္စြာ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး Paris-Le Bourget Airport ဆိုတာက ပိုၿပီးလူသိမ်ား ထင္ရွားလာခဲ့တာပါ၊ ေလယာဥ္မွဴး Charles Lindbergh ဟာ သူရဲ႕သမိုင္းဝင္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ကို အေမရိကန္ၿပည္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အနီးကေန ေမလ ၂၀ ရက္ မနက္ပိုင္းက စတင္ထြက္ခြာလာခဲ့တာၿဖစ္ၿပီး ၅၈၀၈ ကီလိုမီတာ မိုင္ ၃၆၀၀ ကြာေဝးတဲ့ ပါရီၿမိဳ႕ Le Bourget ေလဆိပ္ကို ၃၃ နာရီ မိနစ္ ၃၀ ၾကာေအာင္ မရပ္မနား ေမာင္းႏွင္ၿပီး ေရာက္ရွိလာခဲ့တာပါ၊ အတၱလန္တစ္သမုဒၵယာကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ေမာင္ႏွင္ခဲ့တဲ့ ေလယာဥ္မွဴးႀကီး Charles Lindbergh ကို ႀကိဳဆိုေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကတဲ့ ပရိသတ္ကေတာ့ စုစုေပါင္း ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ေတာင္မွ ရွိခဲ့ပါတယ္တဲ့၊ အဲဒီခရီးစဥ္ ပ်ံသန္းၿဖစ္ခဲ့ရတာကေတာ့ အတၱလန္တစ္သမုဒၵယာ ေရၿပင္ကို ပထမဦးဆံုးေလယာဥ္နဲ႔ မရပ္မနားၿဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္သူကို ဆုေၾကးေငြ ေဒၚလာႏွစ္ေသာင္းခြဲ ေပးမယ္ ဆိုတဲ့ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္းရွင္ သူေဌးႀကီး ၿပင္သစ္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းမွာ ေမြးဖြားခဲ့သူ Raymond Orteig ရဲ႕စိန္ေခၚခဲ့မႈေၾကာင့္ပါဘဲ၊ ကေန႔ေခတ္ ေဒၚလာတန္ဖိုးနဲ႔ဆိုရင္ သံုးသိန္းခြဲေက်ာ္ တန္တဲ့စိန္ေခၚပြဲပါ၊ ဒီ Spirit of Saint Louis ေလယာဥ္ငယ္ကိုေတာ့ အခုအခါမွာ ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ရွိ National Air and Space Museum ၿပတိုက္မွာ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါတယ္၊ ေလယာဥ္မွဴး Charles Lindbergh တကိုယ္ေတာ္ ေအာင္ပြဲခံမႈ မတိုင္မီ ၁၂ ရက္ေစာၿပီး ပါရီက နယူးေယာက္သို႔ သမုဒၵယာၿဖတ္ၿပီး ဆုေငြႏွစ္ေသာင္းခြဲကိုသြားယူဖို႔ ႀကံစည္ခဲ့သူေတြ ရွိခဲ့ပါေသးတယ္၊ သူတို႔ကေတာ့ ပထမကမၻာစစ္ၿပန္ ၿပင္သစ္ေလယာဥ္မွဴးႏွစ္ဦး ၿဖစ္ၾကတဲ့ Charles Nungesser နဲ႔ François Coli တို႔ၿဖစ္ၾကၿပီး သူတို႔ရဲ႕ စီးေတာ္ယာဥ္ကေတာ့ ၿပင္သစ္လို L’Oiseau blanc အၿဖဴေရာင္ငွက္လို႔ ေခၚ ပါတယ္၊ အၿဖဴေရာင္ငွက္နဲ႔ သူတို႔ႏွစ္ဦးဟာ ေမလ ၈ ရက္ေန႔ ၁၉၂၇ ခုမွာ Le Bourget ေလဆိပ္က ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကၿပီး အဂၤလန္ကၽြန္း အိုင္ယာလန္ကၽြန္းေတြကို ၿဖတ္ေက်ာ္ပ်ံသန္းၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပ်ာက္ခ်င္မလွ ေပ်ာက္သြားခဲ့တာ သူတို႔ကို ဒီကေန႔ထိတိုင္ေအာင္ ၿပန္လည္မေတြ႕ရေတာ့ပါဘူး၊ အဲဒီလို အဲဒီေခတ္အခါက သူတို႔ေတြဟာ အိမ္အတြင္းေအာင္းမေနၾကဘဲ စြန္႔စြန္႔စားစား သြားလာၿပီး လုပ္ကိုင္ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ ဒီကေန႔ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ေခတ္မွာေတာ့ ေငြေၾကးအသၿပာသာ ရွိဖို႔လိုအပ္ၿပီး ေဝဟင္ခရီးနဲ႔ ဟိုနားဒီနားကို ရႊတ္ကနဲဆိုသလို သြားလို႔လာလို႔ ရေနေၾကာင္းပါ။
 |
| အီတလီ Finmeccanica, AgustaWestland AW139 |
 |
| အေမရိကန္ Bell 429 |
 |
| ေနာက္ဆံုးေပၚ ရုရွား Russian helicopter Kamov Ka-62 |
 |
| ၿပင္သစ္ Airbus A400M Atlas |
 |
| ၿပင္သစ္ Dassault Aviation, Falcon 900 LX |
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
