>Ngwe Zin Yaw – Galileo – 400 Years

>

၂၀၀၉ ဂါလီလီယို ႏွစ္ ၄၀၀ ျပည့္ အထူးႏွစ္

ေငြစင္ေယာ္

ဇန္န၀ါရီ ၂၈၊ ၂၀၀၉


ဂါလီလီယုိ ဂါလီလီ (Galileo Galilei) – ၁၅၆၄-၁၆၄၂


ဒီႏွစ္ ၂၀၀၉ ကို ဂါလီလီယိုႏွစ္ ဟု ဆုိၾကပါသည္။ တုိင္းျပည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သူ႕ ႏွစ္ ၄၀၀ ျပည့္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ သူ႕အေၾကာင္းေတြ ရုပ္ရွင္ရုိက္ထားတာေတြ ထုတ္လႊင့္ ျပၾကသည္။ တေန႕ကပဲ TV5 ျပင္သစ္လုိင္းတစ္လုိင္းမွ သူ႕အေၾကာင္း ရုပ္ရွင္ ၾကည့္လုိက္ရသည္။ ဒါ့အျပင္ သူ႕ႏွစ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ နကၡတၱေဗဒ နကၡတာရာျပပဲြမ်ား က်င္းပၾကသည္။ အမွတ္တရ ေကာင္းကင္ယံၾကည့္ပဲြမ်ား ျပဳလုပ္ၾကဖုိ႕ေဆာ္ၾသထားသည္ကို ကုိယ္တုိင္ ေတြ႕လုိက္ရသည္။ ေဟာေျပာပဲြမ်ား ျပဳလုပ္ဖုိ႔္လည္း စီစဥ္ေနၾကတာေတြ ရွိသည္။ ဒီေတာ့ သူ႕အေၾကာင္းေလးကုိ ျပန္လွန္ စဥ္းစား ေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပကာ ေကာင္းကင္ယံ၏ သူရဲေကာင္းတစ္ဦးအျဖစ္ တင္စားရင္း ဂုဏ္ျပဳ အမွတ္တရ တင္ဆက္လုိက္ခ်င္ပါသည္။



အတိတ္ကျဖစ္ရပ္မ်ား



အရစၥတုိတယ္ (၃၈၄-၃၂၂ ဘီစီ) ၏ အဆုိမ်ားထဲက တခုက ၅ ေပါင္ အေလးနဲ႔ ၁ ေပါင္ အေလးကုိ အျမင့္ကေန လႊတ္ခ်ရင္ ေလးတဲ့အေလးက အရင္ ေျမၾကီးကို ထိမယ္။ သူ႕အေတြးအေခၚမ်ားမွာ မွားယြင္းမႈ လဲြမွားမႈေတြ ရွိေနခဲ့ေသာ္လည္း ရာစုေပါငး္မ်ားစြာ သူ႕အဆုိမ်ားကို ယုံၾကည္ခဲ့ၾကပါသည္။ ၁၆ ရာစု မတုိင္မီအထိ အရစၥတုိတယ္ ၏ အဆုိမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ သင္ၾကားေပးခဲ့သူ အဂၤလန္က ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးပင္လွ်င္ ဒဏ္ေၾကး ၅ ပဲ က်ခံခဲ့ရပါသည္။



၁၆ ရာစုမွာ ေမြးဖြားခဲ့သူ ဂါလီလီယိုကေတာ့ “သိပၸံပညာရပ္က အဆုိေတြကုိ သက္ေသျပခ်က္မရွိဘဲ လက္မခံႏုိင္ဘူး” ဟု ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ပါသည္။



၁၆၀၉ ခုႏွစ္ လြန္ခဲ့ေသာ အနွစ္ ၄၀၀



ဂါလီလီယုိသည္ ပါဒူး၀ါး (Padua) တကၠသုိလ္တြင္ အလုပ္လုပ္ေနစဥ္ သူတီထြင္ေသာအေ၀းၾကည့္မွန္ေျပာင္းကို ေကာင္းကင္သုိ႕ ေထာင္ ၾကည့္လုိက္သည္။ ထုိအခါ သူသည္ ၾကာသာပေတးျဂိဳလ္ (Jupiter) ေဘးမွ လမ်ား၊ လေပၚရွိ ေတာင္မ်ား၊ ေနေပၚရွိ အေျပာက္မ်ားႏွင့္ ေသာၾကာျဂိဳလ္ (venus) ၏ လည္ပတ္ပုံ ထူးျခားခ်က္တုိ႔ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။



ဂါလီလီယုိသည္ အီတလီရွိ “ပီစာ” ေမွ်ာ္စင္ေပၚမွ အေလးခ်ိန္မတူေသာ အရာ၀တၳဳႏွစ္ခုကုိ လႊတ္ခ်ျပျခင္းျဖင့္ အရစၥတုိတယ္၏ အဆုိ မွားယြင္းေၾကာင္း သက္ေသျပခဲ့သည္။ ေျမျပင္ေပၚကုိ တျပိဳင္နက္တည္းက်တာကို ျမင္ရသူေတြက “ဒါ လွည့္ကြက္ တခုသာ ျဖစ္တယ္။ ငါတုိ႔မ်က္စိနဲ႕ တပ္အပ္ ျမင္တယ္လို႔ မေျပာၾကနဲ႔ …” ဟု ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကေလသည္။



၁၆၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဂါလီလီယိုသည္ သူ႔ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား ေရးသားထားေသာစာအုပ္ တအုပ္ကုိ ထုတ္ခဲ့သည္။ ထုိ စာအုပ္ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ အရစၥတုိတယ္၏ယူဆခ်က္မ်ားနွင့္ မတူညီျခင္းေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားက ဂါလီလီယုိမွာ မေကာင္းဆိုး၀ါးေတြ ပူးကပ္ေနျပီဟု စြပ္စဲြကာ အက်ဥ္းခ်ထားသည္။ တရားရုံးတြင္ သူ၏ တရားခြင္ေလွ်ာက္လဲခ်က္မ်ားကုိ ရုပ္ရွင္ေသခ်ာရုိက္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႕လုိက္ရသည္။



ဤတြင္ သူ႕အား မီးရႈိ႔သတ္ခံရမည့္အေရးကုိ ေရွာင္လဲြဖုိ႔ တခုတည္းေသာနည္းလမ္းက ဂါလီလီယုိသည္ သူေရးခဲ့သမွ်အားလုံး မွားယြင္းေၾကာင္း၊ ကမာၻၾကီး ေရြ႕လ်ားေနတယ္ဆုိတာလည္း မဟုတ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားေရွ႔မွာ ၀န္ခံလက္မွတ္ ထုိးခဲ့ရသည္။ ဂါလီလီယို ေရးသားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားကုိ ျမိဳ႕လည္ေခါင္တြင္ မီးပုံရႈိ႔ ခဲ့ၾကေလသည္။



ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဖေလာ့ရင့္ျမိဳ႕၌ ေနာက္ထပ္စာအုပ္တအုပ္ ထပ္ေရးသားခဲ့ရာ အရစၥတုိတယ္၏ အေတြးအေခၚမ်ားႏွင့္ မတူေသာေၾကာင့္ သူ႕ကုိ ေရာမျမိဳ႕က အရာရွိမ်ားက အိမ္မွာ အက်ဥ္းခ်ထားခဲ့သည္။ အိမ္မွာ အက်ဥ္းခ်ခံရစဥ္္၁၆၄၂ တြင္ကြယ္လြန္သည္။



အလာေကာင္းေပမယ့္ အခါေႏွာင္းျပီလား



သူကြယ္လြန္ျပီၤးေနာက္ အႏွစ္ ၃၅၉ ႏွစ္ ၾကာေသာအခါက်မွ ဂါလီလီယို အႏုိင္ရေလသည္။ ထုိအခါက်မွ ခရစ္ယာန္အာဏာပုိင္မ်ားက သူတုိ႔ မွားေၾကာငး္၊ ဂါလီလီယို မွန္ကန္ေၾကာင္း အဆိုကုိ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးထံ တင္သြင္းသည္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးကလညး္ ခရစ္ယာန္အာဏာပုိင္မ်ားက ဂါလီလီယုိအေရးယူခဲ့သည္မွာ မွားယြင္ေသာလုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံသည္။



သူကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ သူ႕အေတြးအေခၚမ်ား စာအုပ္မ်ား ဥေရာပတခြင္တြင္ ျပန္႔ႏွ႕ံခဲ့သည္။ လူေတြ၏ ဦးေႏွာက္ေတြကုိ ဖြင့္ေပးခဲ့သည္။



“ကုိယ္ ယုံၾကည္တာကို လက္ခံဖုိ႕အတြက္ ေလ့လာဆန္းစစ္ဖုိ႕ လုိပါတယ္”

ဤကား ဂါလီလီယို၏ အေတြးအေခၚတခု ျဖစ္ေလေတာ့သည္။



ဂါလီလီယို အမွတ္တရ ေန႔စဲြမ်ားအျဖစ္ ၁၆၀၉ ခုႏွစ္ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕တြင္ တယ္လီစကုတ္ေခၚ အေ၀းၾကည့္မွန္ေျပာငး္ကုိ ပထမဦးဆုံးအၾကိမ္ လူေတြေရွ႕မွာ ျပသခဲ့သည္။ ၁၆၀၉ ခုႏွစ္တြင္ပင္ ဂ်ဴပီတာ၏ေဘးက လသုံးစင္းကုိ အေ၀းၾကည့္မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။



ဂါလီလီယုိေသဆုံးျပီး အခါေႏွာင္းမွ သူ႕ကုိအသိိအမွတ္ျပဳျခင္းအေပၚ ထရိတကၠသိုလ္ (University of Trieste) မွ နကၡတၱေဗဒဆုိင္ရာ ပါေမာကၡ မာဂရိတာဟတ္ (Margherita Hack) က “အခါေႏွာင္းတာဟာ လုံး၀ မလာတာနဲ႕စာရင္ ေတာ္ပါေသးရဲ႕” ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ထားသည္။



ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဂါလီလီယုိကုိ အခုထိ မေမ့ၾကပါ။ သူ႔အမွတ္တရကုိ က်င္းပေနၾကတာ ႏွစ္ ၄၀၀ ျပည့္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႕ျပင္ ဇန္န၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မွာ “အဂၤါျဂဳိလ္ ေပ်ာ္ပဲြရႊင္ပဲြ – မားစ္ပဲြေတာ္” (MarsFestival)ကိုပင္ ဂါလီလီယုိ ႏွစ္ ၄၀၀ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္သည္။


သူ႕အေၾကာင္းေလးေတြ ျပန္ေလ့လာၾကည့္ရတာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းသည္။ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါေပမယ့္ အမွတ္ရစရာေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္သည္။ ဘ၀ဆုိတာ တုိက္ပဲြတစ္ခုပါပဲ ဟု ဆုိလွ်င္ အံ့ၾသစရာမဟုတ္ေတာ့တာ ေတြ႔လိုက္ရပါသည္။



ဂါလီလီယုိ ကုိသတိရလ်က္ …


သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ

Similar Posts