(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၇၊ ၂၀၁၇
(၁)
ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၆) ရက္ေန႔က ေဖ့ (စ) ဘြတ္ ထူေထာင္သူ မတ္ဇူကာဘတ္ (Mark Zuckerberg) စာတမ္းတေစာင္ေရးျပီး တင္ျပသည္ကို ဖတ္လိုက္ရပါသည္။ တကမၻာလံုး၌ အင္တာနက္ သတင္းဆက္သြယ္ဖလွယ္မႈျဖင့္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း (Globalization) ၏ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ အရွိန္ရေနၾကခ်ိန္တြင္ စိုးရိမ္စရာအျဖစ္အပ်က္မ်ား ဆက္တိုက္ေပၚေပါက္ေနပါ ဟုဆိုလိုက္ပါသည္။ သူ၏ ေဖ့ (စ) ဘြတ္စာမ်က္ႏွာတြင္ေဖၚျပထားသည့္ Mission statement ဟုဆိုႏိုင္ေသာ သူ႔ေၾကညာ ခ်က္မွာ စာလံုးေရ ၅၈၀၀ ခန္႔ရၿပီး ဖူးစကက္စာရြက္ႏွင့္ဆိုေသာ္ ဆယ္မ်က္ႏွာခန္႔ ရွည္လ်ားပါသည္။
အျခားကုမၸဏီႀကီးမ်ားမွ စီအီးအိုမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔ ေျပာဆိုလိုသည္မ်ား၊ ေပၚလစီလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏွစ္စဥ္ ဘတ္ဂ်က္ႏွစ္အစတြင္ျဖစ္ေစ၊ ကုမၸဏီ၏ အလြန္အေရးၾကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္စဥ္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ထုတ္ကုန္အသစ္ ျဖန္႔ခ်ီလ်င္ျဖစ္ေစ အမ်ားသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေလ့ရွိၾကပါသည္။
ထိုသို႔ ေငြေရးေၾကးေရးဆိုင္ရာ ထူးျခားမႈဘာမွမရွိဘဲ ယခုကဲ့သို႔အခ်ိန္တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းက ပို၍ထူးဆန္းေနပါသည္၊ အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ ကမာၻ႔အထင္ကရ ကုမၸဏီ၏စီအီးအိုျဖစ္သူက ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းဟူ၍ ကမာၻ႔ရြာႀကီးတခုတည္း ျဖစ္ေအာင္က်ိဳးပမ္းေနၾကသည္မွာ မွားေနျပီလားဟု ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါသည္။
ေဖ့ (စ) ဘြတ္ ပ႐ိုဂရမ္အေနျဖင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီး လူတန္းစားအလႊာအသီးသီးကို တဦးႏွင့္တဦး အြန္လိုင္းတြင္ ေတြ႔ဆံု ခြင့္ရေစရန္၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္၊ အခ်င္းခ်င္း မိတ္ေဆြျဖစ္ခြင့္ရေစရန္၊ တူညီေသာဦးတည္ခ်က္တခုအတြက္ အလိုတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစရန္ လူအမ်ားကို စုစည္းေပးခဲ့ပါသည္။
(၂)
တကမၻာလံုးအစစ ပြင့္လင္းလာေနခ်ိန္တြင္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း၏အသီးအပြင့္မ်ားကို မရရွိ မခံစားရဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသူ မ်ားရွိေနၾကသည္ဟု သေဘာေပါက္လာၾကရပါသည္၊ ထိုသူတို႔၏ အလိုမက်မႈမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ေနၾကရပါသည္။ အေမရိကန္ သမၼတသစ္အျဖစ္ ေဒၚနယ္ထရမ္႔ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္လိုက္ၾကျခင္း၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသည္ ဥေရာပေကာင္စီမွခြဲထြက္ရန္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသားမ်ားက မဲေပးခဲ့ၾကျခင္းတို႔မွာ ဤအလိုမက်မႈမ်ား၏ ရလဒ္ျဖစ္သည္ဟု သူကယူဆပါသည္။
လူ႔ယဥ္ေက်းမႈသည္ လူအမ်ားစုေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ထူေထာင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ မိသားစုမ်ားမွတဆင့္လူအုပ္စု၊ လူ အုပ္စုမွ ၿမိဳ႕ရြာမ်ား၊ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားမွ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ တဆင့္စီ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းရျခင္းျဖစ္သည္။ Social Infra structure ေခၚ ထို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ လူတို႔၏ဘဝသာယာစိုေျပေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းလံုျခံဳစြာေနထိုင္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ အေရးႀကီးပါသည္။ သံုးစြဲသူ ၁.၈ ဘီလီယံမွ်ရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ ေဖ့ (စ) ဘြတ္သည္ ထိုလူေနမႈစနစ္ ခိုင္ခန္႔တည္ျမဲေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။ ေသာင္းက်န္းသူမ်ား (Terroist) က လူအဖြဲ႔အစည္းကို အႏၱရာယ္မျပဳႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးမ်ားမွာ သူတို႔၏ဦးတည္ ခ်က္ မ်ားတြင္ ပါဝင္ပါသည္။
သို႔တိုင္ေအာင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေဖၚျပပါအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေဖ့ (စ) ဘြတ္၏ တည္ေဆာက္ပံုႏွင့္ ခ်ီတက္ရာလမ္းေၾကာင္းမွာ အမွန္မွဟုတ္ရဲ႕လား၊ ဘာေတြျပဳျပင္ရန္လိုပါသနည္းဆိုေသာေမးခြန္းကို ေမးထားပါသည္၊ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ Isolationism ေခၚ တကိုယ္တည္းဝါဒ၊ မိမိေကာင္းက်ိဳးကိုေသာ အဓိကထားေသာဝါဒကိုလည္း လူ႔ယဥ္ ေက်းမႈတိုးတက္ရာလမ္းေၾကာင္းအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္တခုျဖစ္ပါသည္ဟု သတိေပးလိုက္ပါသည္။ Nationalism ဟူ၍ အမ်ိဳးကိုခ်စ္ေသာဝါဒမွာ ေနရာလြဲေနလ်င္ အႏၱရာယ္ရွိပါသည္။
သူ႔အေနျဖင့္ ေဖ့ (စ) ဘြတ္ကုမၸဏီကို စတင္တည္ေထာင္စဥ္က လူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ေပးသည့္လုပ္္ငန္းမွာ မွန္ကန္ေသာ လုပ္ရပ္သာျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဘာမွသံသယရွိစရာမလိုခဲ့ပါ။ တကမာၻလံုးကလည္း စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အားေပးခဲ့ၾကပါသည္။
ဤကဲ့သို႔ ေဖ့ (စ) ဘြတ္၏ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ကို ၂၀၀၄ခု ေဖ့ (စ) ဘြတ္ ကုမၸဏီထူေထာင္စဥ္ကလည္း ေရးသားခဲ့ဘူးရာ ယခု ၁၃ ႏွစ္ၾကာမွ တၾကိမ္ ထြက္ေပၚလာျခင္းကို နယူးေရာ့တိုင္းသတင္းစာႏွင့္ စင္ကာပူစထရိတ္တိုင္း သတင္းစာႀကီးတို႔က သတိထားမိျပီး ေဖၚျပေပးခဲ့ၾကပါသည္။ သူက ဤစာကိုေရးရန္ ယမန္ႏွစ္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္ေနၾကစဥ္ ကာလကတည္းက စတင္စဥ္းစားမိခဲ့ရပါသည္ဟု ဆိုသည္။ သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေဖ့ (စ) ဘြတ္သည္ လူသားတိုင္းအတြက္ အက်ိဳးျပဳ အသံုး၀င္ေစရမည္။ စက္မႈတိုးတက္မႈႏွင့္ တကမာၻလံုး သတင္းျဖန္႔ခ်ိေရးက ျမန္ဆန္တိုးတက္လာခ်ိန္တြင္ အက်ိဳး မခံစားရဘူးဟူေသာ လူေတြရွိေနျခင္းအတြက္ ျပႆနာကိုကူညီေျဖရွင္းေပးၾကပါဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါသည္။
သူ႔စာမွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာေဆာင္ေသာ္လည္း မည္သည့္ တသီးတျခားႏုိင္ငံကိုမွ ေရြးခ်ယ္ေဝဖန္ျခင္းမျပဳခဲ့ပါ။ ေဖ့ (စ) ဘြတ္ ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက မသံုးစြဲရဟု (Block) လုပ္ထားသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ သံုးစြဲသူမ်ားအတြက္ျပႆနာအမ်ားၾကီးရွိေန သည္။ ဥေရာပတြင္ႏိုင္ငံကို လိုက္၍ခ်မွတ္ထားေသာ ရႈတ္ေထြးေသာစည္းကမ္းမ်ားရွိေနသည္။ မစၥတာထရမ့္ ေရြး ေကာက္ ခံရေအာင္ ေဖ့ (စ) ဘြတ္က သတင္းအမွားမ်ားကို ျဖန္႔ခ်ိေပးသည္ဟု ဆိုသူက ဆိုေနၾကသည္။ ကုမၸဏီအေနျဖင့္မူ ျပင္ပ မွ အေႏွာင့္အယွက္ကင္းကင္းျဖင့္ သံုးစြဲသူမ်ားလက္ဝယ္သို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေရာက္ရွိေစရန္ ျပဳျပင္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ခုခံကာကြယ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
ေဖ့ (စ) ဘြတ္၏ေပၚလစီကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ လိုအပ္လာေသာကိစၥတခု လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ျဖစ္ေပၚခဲ့ ပါသည္။ ဗီယက္နမ္စစ္အတြင္းက မီးေလာင္ဗံုးထံမွလြတ္ရန္ ၉ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းခေလးငယ္တဦး၏ ကမာၻေက်ာ္ ကိုယ္တံုးလံုး ပံုတခုကို ေဖ့ (စ) ဘြတ္က အဝတ္အစားမပါ၍ဆိုကာ ဆင္ဆာလုပ္၍ ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့ပါသည္။ စစ္၏အနိဌာရုံ၊ စစ္၏ဆိုးရြား ခါးသီး ေသာအျဖစ္မ်ားကို ထင္ရွားေသာျပယုဂ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဖ့ (စ) ဘြတ္သံုးစြဲသူအမ်ားက ဆင္ဆာလုပ္ျခင္းကို ဝိုင္း ဝန္းကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ျပန္လည္ေဖၚျပေပးခဲ့ရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ကစ၍ တကမာၻလံုးသံုးစြဲၾကေသာ လူမႈေရးဝက္ ဆိုဒ္တြင္ တေက်ာင္းတဂါထာ၊ ေဒသအလိုက္ စည္းကမ္းနည္းလမ္းမ်ားရွိရမည္ဆိုေသာ မူဝါဒျဖစ္လာခဲ့ရပါသည္။ တကမာၻ လံုုး လိုက္နာၾကရမည္ဟု မူေသဝါဒခ်မွတ္၍မရနိုင္ဟု သေဘာေပါက္ခဲ့ပါသည္။
တကမာၻလံုးသံုးစြဲေနၾကသျဖင့္ တင္လာသမွ်ကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ခက္ခဲသျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာကိုသံုး၍ စက္၏အသိဉာဏ္ (Artificial Intelligent) AI နည္းမ်ားျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရွိပါသည္ဟု ဆိုသည္။
အာရပ္ေႏြဦးေခၚ အီဂ်စ္ျပည္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးစတင္ျဖစ္ပြားစဥ္က တီဟီရီရင္ျပင္တြင္ လူစုလူေဝးစုမိေအာင္ ေဖ့ (စ္) ဘြတ္ စာမ်က္ႏွာမ်ားမွ ဖိတ္ေခၚစည္း႐ံုးရပံုမ်ားကို ကြၽန္ေတာ္တို႔မွတ္မိေနၾကပါသည္။ ယခုအခါ ေဖ့ (စ) ဘြတ္မွတဆင့္ မက္ေဆ့ (ခ်) ေပးႏိုင္သလို တယ္လီဖံုးဆက္သြယ္မႈမ်ားလည္း လုပ္ႏိုင္ေနၾကပါၿပီ။
မစၥတာဇူကာဘစ္က ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ေဖ့ (စ္) ဘြတ္ေၾကာင့္ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ရွိနိုင္သလားဟု စဥ္းစားေနခ်ိန္တြင္ ေဖ့ (စ္) ဘြတ္ေလွ်ာက္လွမ္းရာလမ္းေၾကာင္းသည္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ရန္ မျဖစ္နိုင္ေတာ့ ေၾကာင္း သူလည္း ရိပ္စားမိပါလိမ့္မည္။
တကမာၻလံုးက ဝိုင္းဝန္းအသံုးျပဳေနၾကျခင္းေၾကာင့္ တင္လာသမွ်အရာအားလံုးကို ဆင္ဆာျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္တည္းရန္ ႀကိဳးစားမႈမွာလည္း ေအာင္ျမင္နိုင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါ။
(၃)
ေဖ့ (စ္) ဘြတ္၏ေအာင္ျမင္မႈမ်ား၊ လူသိမ်ားမႈမ်ားေၾကာင့္ “အေမရိကန္နိုင္ငံ၏ သမၼတအျဖစ္အေရြးခံရန္ ဆႏၵမရွိဘူးလား” ဟု ေမးသည္ကို ရယ္စရာတခုသဖြယ္သေဘာထား၍ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါသည္။ သူေမွ်ာ္မွန္းသည္မွာ ေဖ့ (စ္) ဘြတ္က ခိုင္ခန္႔ေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတခုကို ပိုမို၍ခိုင္ျမဲေအာင္၊ ပိုမို၍အင္အားေတာင့္တင္းေအာင္လုပ္လိုေသာဆႏၵသာရွိပါသည္ဟု အင္တာဗ်ဴး တခုတြင္ ေျဖခဲ့ပါသည္။
ေဖ့ (စ) ဘြတ္မွာ လူအမ်ားဆက္သြယ္ရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ကရိယာတခုသာျဖစ္ပါသည္။ ျဖန္႔ခ်ိေသာသတင္း မွန္သည္၊ မွားသည္၊ ေကာင္းသည္၊ ဆိုးသည္မွာမူ ထိုသတင္းျဖန္႔ခ်ိသူတို႔အေပၚတြင္သာ မူတည္ပါသည္။ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးတို႔ကို ေဖ့ (စ) ဘြတ္ပရိုဂရမ္ အားတာဝန္ပံုခ်လ်င္လည္း ဆီေလ်ာ္မႈမရွိပါ။ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ ေကာင္းက်ိဳးေပးသည္၊ မေပးသည္၊ ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္မွာ သံုးစြဲသူတဦးခ်င္းစီအေပၚ၌သာ တာဝန္က်ေရာက္လ်က္ရွိပါသည္။
ကိုသန္းလြင္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
