အေမ႔ အေမြ
ဖိုုးထက္၊ ၾသဂုုတ္ ၁၊ ၂၀၁၂
ဤေလာက ကမာၻေျမၾကီးေပၚ၀ယ္ သတၱ၀ါအမ်ိဳးစံု ရွင္သန္ ေနထိုင္ၾကသည္။ ထို အထဲကမွ လူဆိုသည္႔ သတၱ၀ါ တစ္မ်ိဳးသာ အသိဥာဏ္ အျမင္႔မားဆံုး ျဖစ္သလို အရွဳပ္အေထြးဆံုး ျဖစ္သည္။ လူတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ဘာသာ၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ စသည္တို႔ကို လက္ဆင္႔ကမ္းႏိုင္ၾကသည္။ အေမြေပးခဲ႔ၾကသည္။
“အေမြ” ဆိုသည္႔ စကားလံုးကို ထပ္မံ ပိုင္းျခားရလွ်င္ ေကာင္းေမြ ႏွင္႔ ဆိုးေမြ ဆိုသည္႔ ႏွစ္မ်ိဳး ႏွစ္စား ရမည္။ မီး ကို ကိုယ္တိုင္ ျပဳလုပ္တတ္ေစရန္၊ ဆန္စပါးကို ကိုယ္တိုင္ စိုက္ပ်ိဳး ရိတ္သိမ္း စားေသာက္တတ္ေစရန္ စသည္႔ ေကာင္းေမြမ်ား။ ကမာၻစစ္ၾကီးမ်ား၊ လူသတ္ပြဲၾကီးမ်ား၊ ခြဲျခားမွဳမ်ား စသည္႔ ဆိုးေမြတို႔မွ တစ္ဆင္႔ သင္ခန္းစာယူတတ္ေစရန္ သမိုင္း အေမြ အႏွစ္မ်ား ထားခဲ႔ၾကသည္။ ၾကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံခ်င္သည္ ျဖစ္ေစ ေႏွာင္းလူမ်ားက လက္ခံရသည္။ ေကာင္းေမြမ်ားကို အဆင္႔အတန္းျမင္႔လာဖုိ႔ ၾကိဳးစားၾကသူမ်ား ရိွသလို ဆိုးေမြမ်ားမွ တစ္ဆင္႔ သင္ခန္းစာ မယူႏိုင္ၾကေသာ လူမ်ားလဲ အမ်ားသား ရိွသည္။
က်ေနာ္႔ အတြက္ “အေမြ” ဆိုသည္႔ စကားလံုးကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ကိုယ္တိုင္ၾကံဳဘူးသည္မွာ အေမမွ “နင္႔ကို ငါ႔ အိမ္၊ ေျမကြက္ အေမြ ေပးခဲ႔မယ္” ဆိုသည္႔ အေျပာေၾကာင္႔ ျဖစ္သည္။ အေမက ေက်ာင္းဆရာမ ပီပီ ခ်မ္းသာေသာ သူ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ စစ္စစ္စီစီ သံုးစြဲသည္။ မကုန္သင္႔တာ မကုန္ရေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္သည္။ အမေတြ အက် ရွပ္အက်ၤ ီေတြကို ေဒါက္ေတြ ျဖဳတ္ၿပီး က်ေနာ္႔ကို ၀တ္ခ်င္ခ်င္၊ မ၀တ္ခ်င္ခ်င္ ၀တ္ေစသည္။ မိသားစုအတြင္း အေမ႔ အေမ အေမၾကီးမွ လြဲၿပီး ထမင္း၊ ဟင္းကို ေ၀ပံုက် စားေစသည္။ ထမင္းကို မကုန္ႏိုင္ မခန္းႏိုင္ထည္႔ၿပီး သြန္တာ ေတြ႔ရလွ်င္ ေက်ာျပင္ ေဗ်ာတင္ ခံရသည္။
အိမ္မွာ အငယ္ဆံုးဆိုၿပီး အခြင္႔အေရး ပိုလိုခ်င္ေသာ က်ေနာ္႔ကို အတိုင္း အတာျဖင္႔သာ မုန္႔ဖိုး ေပးသံုးသည္။ အျပင္မွ သြားေရစာ မုန္႔မ်ား စားရဖို႔ ေျခေဆာင္႔ ၊ ႏွဳတ္ခမ္းစူ ပူစာေသာ္လည္း ၾကိမ္လံုးသာ အေျဖထြက္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ရလာဒ္မွာကား မိသားစု စီးပြားေရးမွာ အေမ႔ ေက်ာင္းဆရာမ လစာ တစ္ခုတည္းအေပၚ မီွခိုရေပမယ္႔ ဘယ္ေသာအခါမွ ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္းမရိွခဲ႔။ အေမႏွင္႔ ဘ၀တူ အသံုးအစြဲ မေခၽြတာေသာ မိသားစုမ်ား ၾကပ္တည္းခ်ိန္တြင္ က်ေနာ္တို႔ မိသားစုမွာ အေျခမပ်က္ ေနႏိုင္ခဲ႔သည္။
“အေရးဟယ္ အေၾကာင္းဟယ္ဆို သံုးဖို႔ဟဲ႔” ဆိုၿပီး စုေဆာင္းထားေသာ အေမ႔ ေရႊတို ေရႊစမ်ားကို ထုခြဲေရာင္းခ်ၿပီး ကိုယ္ပိုင္အိမ္၀ိုင္းေလးႏွင္႔ အိမ္ ခပ္လတ္လတ္ေလး တစ္လံုးကို အေမဖန္တီးေသာ အခါ က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမေတြမွာ ေပ်ာ္လုိ႔ မဆံုး။ အေမတာ၀န္က်ရာ ေက်ာင္းၾကီးေတြ၏ ေက်ာင္းေထာင္႔ထဲတြင္ ျဖစ္သလို အိမ္ေလးတစ္လံုးျဖင္႔ ေနခဲ႔ရေသာ ဘ၀မွ ကိုယ္ပိုင္ အိမ္ျဖင္႔ ေနၾကစို႔ဟု အေမဆံုးျဖတ္ေသာအခါ မေပ်ာ္ ရိွပါ႔မလား။ အေမဦးေဆာင္ၿပီး အိမ္၀ိုင္းကို ရွင္းလင္းသည္။ ၀န္းထရံမ်ားကို အေမက ေၾကးနန္းၾကိဳးမ်ားျဖင္႔ ခိုင္ျမဲေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္သည္။ ေရနံေခ်း သုတ္ဖို႔ ေမာင္ႏွမေတြကို တာ၀န္ခြဲေပးသည္။ ႏွစ္ေတြ ၾကာလာသည္ႏွင္႔အမွ် သား၊ သမီးေတြ ေက်ာင္းေတြၿပီး။ က်ေနာ္တို႔ ေမာင္ႏွမေတြ ကိုယ္ပုိင္ အလုပ္ အကိုင္မ်ားရိွလာၿပီး အဆင္ေျပလာသည္အထိ အေမက သူ႔အိမ္၀ုိင္းေလးကို မေရာင္းျပစ္ခဲ႔။ အဆင္သင္႔ရာ သား၊ သမီးအိမ္မွာ တလွည္႔စီ လိုက္ေနေပမယ္႔ အေမက သူ႔ အိမ္၀ိုင္းေလးကို သံေယာဇဥ္မျပတ္။ လူငွားမတင္။ တစ္လ တစ္ခါခန္႔ အေရာက္သြားကာ ရွင္းလင္း သုတ္သင္သည္။
ထိုသို႔ အေမသံေယာဇဥ္ရိွေသာ အိမ္၀ိုင္းေလးကို အေမက ေမာင္ႏွမေတြ အားလံုးထဲမွာမွ က်ေနာ္႔ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး အေမြေပးခဲ႔မယ္ဟု ဆိုလာေသာအခါ က်ေနာ္ ေပ်ာ္မိသည္။ အေမ၀ယ္ခါစက လက္ခ်ိဳးရည္တြက္လို႔ ရေသာ သိန္းဂဏန္း အနည္းငယ္သာရိွေသာ အိမ္၀ိုင္ေလးသည္ ပါတ္၀န္းက်င္ ရပ္ကြက္ တိုးတက္လာသည္ႏွင္႔ အမွ် တန္ဖိုးတက္လာသည္။ သိန္း ရာဂဏန္း အေတာ္မ်ားမ်ား တန္ဖိုး ရိွလာ၏။ က်ေနာ္႔ကို အေမြေပးခဲ႔မယ္ဟု အေမ႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အမေတြကလဲ ဘာမွ အထြန္႔မတက္။ ေကာင္းသားဘဲဟု အေမ႔ ဆႏၵရိွရာ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ သေဘာတူၾကသည္။ က်ေနာ္ ကို္ယ္တိုင္ကလဲ သိန္းရာဂဏန္း အေတာ္မ်ားမ်ားတန္ေသာ အိမ္၀ိုင္းေလးကို ေလာဘတက္သည္။
တျမန္မေန႔က ဆရာမၾကီး ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ “ေျပာလိုက္စမ္းမယ္ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာ” ဆိုသည္႔ စာအုပ္ေလးကို ဖတ္ရင္း ပံုျပင္ေလး တစ္ပုဒ္ကို ဖတ္မိသည္။ ပုံျပင္ကို ဖတ္မိမွ အေမ က်ေနာ္႔ကို ဘာေၾကာင္႔ အေမြေပးခဲ႔ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ႔တယ္ဆိုတာ သိလာရသည္။ ပံုျပင္ေလးက…
ေရွးေရွးက သူေဌးၾကီး တစ္ဦးရိွသည္။ သူ႔မွာ သားသံုးေယာက္ရိွသည္။ သူေဌးၾကီးက သူမေသခင္ အေမြေပးခဲ႔ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ထားခဲ႔ခ်င္သည္။ သားေတြကို စမ္းသပ္သည္။ အိမ္က ေခြးမၾကီး မီးဖြားေနသည္ကို သားအၾကီးဆံုးကို သြားၾကည္႔ခိုင္းသည္။ သားအၾကီးဆံုးက သြားၾကည္႔ၿပီး ျပန္လာကာ “ဟုတ္တယ္ အေဖ၊ ေခြးမၾကီး မီးဖြားေနၿပီ” ဟု အေျဖေပးသည္။ သားအလတ္ကို သြားၾကည္႔ေစျပန္သည္။ သားအလတ္က “ ဟုတ္တယ္။ ေခြးမၾကီး မီးဖြားေနၿပီ ေခြးေလး ေျခာက္ေကာင္ အေဖရဲ႕” ဟု အေျဖေပးသည္။ သားအငယ္ဆံုး အလွည္႔ေရာက္ေတာ႔ သားအငယ္ဆံုးက ေခြးပိစိေကြးေလးေျခာက္ေကာင္၏ အထီး အမကို ခြဲျခားႏိုင္သလို အေရာင္အေသြး အစံုအလင္ပါ မွန္ေအာင္ အေျဖေပးႏိုင္သည္။
သူေဌးၾကီးက ေနာက္ထပ္တစ္ခါ စမ္းသပ္ျပန္သည္။ သားသံုးေယာက္စလံုးကို မုန္႔အိုးကင္း ပူပူေႏြးေႏြး တစ္ခုစီ ေပးသည္။ သားအၾကီးဆံုးက အုန္းသီးဖတ္၊ ပဲသီးေလးမ်ားကို ေရြးစားၿပီး မုန္႔အိုးကင္း ၾကီးကို ျပစ္လုိက္သည္။ သားအလတ္က ပူပူေႏြးေႏြး မုန္႔အိုးကင္း တစ္၀က္တိတိစားလုိက္သည္။ တစ္၀က္ကို ခ်န္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ က်န္တစ္၀က္က ေအးခဲ မာေတာင္႔သြားကာ မစားလိုက္ရဘဲ ျပစ္လိုက္ရ၏။ သား အငယ္ဆံုးမွာကား မုန္႔ဖိုေပၚမွ ခ်ၿပီးကာစ မုန္႔အိုးကင္း ပူပူေႏြးေႏြးကို တစ္ထိုင္တည္း အရသာ ရိွရိွစားလိုက္သည္။
သူေဌးၾကီးက စမ္းသပ္မွဳ ႏွစ္ခု ျပဳလုပ္ၿပီးသည္ႏွင္႔ တစ္ျပိဳင္နက္ သူ၏ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို ေလးပံု ပံုလိုက္သည္။ ႏွစ္ပံုကို သားအၾကီးဆံုးကိုေပးလိုက္သည္။ တစ္ပံုကို သားအလတ္ကို ေပးသည္။ က်န္တစ္ပံုကို သူမေသခင္ သံုးဖို႔၊ စြဲဖို႔၊ လွဳဖို႔ တန္းဖို႔ ခ်န္ထားလိုက္သည္။ သားအငယ္ဆံုးကိုကား ဘာတစ္ခုမွ မေပးဘဲ အိမ္ေပၚက ႏွင္ခ်လိုက္သည္။ သူ႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို သားသံုးေယာက္သိေအာင္ ရွင္းျပသည္။ သားအငယ္ဆံုးမွာ ဘာအလုပ္ဘဲ လုပ္လုပ္ ေစ႔စပ္ေသခ်ာသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘယ္ေတာ႔မွ ေအာက္က် ေနာက္က် ျဖစ္မည္႔သူမဟုတ္ေသာေၾကာင္႔ အေမြေပးစရာမလို။ သားအလတ္မွာကား အရင္းအႏွီး အသင္႔အတင္႔ ရိွဖို႔ လိုသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ တစ္ပံု ေ၀စုေပးသည္။ သားအၾကီး ဆံုးမွာကား မိဘအေမြမေပးခဲ႔လွ်င္ ေလာက အလယ္မွာ ေခြးျဖစ္ၿပီး က်န္ေနခဲ႔မည္႔ လူစားမ်ိဳးျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ အေမြ အမ်ားဆံုး ေပးခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ပံုျပင္ကို ဖတ္ရင္း အေမ႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေတြးမိသည္။ သားအၾကီးဆံုးႏွင္႔ တူသည္႔ အငယ္ဆံုး က်ေနာ္႔ကို အေမက အေမြေပးခဲ႔လိုျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။ ေလာကအလယ္မွာ ေခြးမျဖစ္ေစဖုိ႔ အေမက သူတတ္ႏိုင္သေလာက္ အေမြေပးခဲ႔ခ်င္ဟန္တူ၏။ တစ္သက္လံုး အေမ႔စကားနားမေထာင္၊ အေမျဖစ္ေစခ်င္သလို မၾကိဳးစားခဲ႔ေသာ ဘ၀ကို ေနာက္ျပန္ငဲ႔ၾကည္႔မိသည္။ အေမ၏ သိန္းေထာင္ဂဏန္း နီးပါးရိွေသာ အိမ္၀ိုင္းေလးကို ေရာင္းစားၿပီး စိတ္ကူး ဖဲရိုက္ေနေသာ က်ေနာ္႔ ေလာဘကို ရွက္မိလာသည္။
က်ေနာ္႔ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာ အေမြကိစၥကို ေတြးမိသည္ႏွင္႔ တစ္ျပိဳက္နက္တည္း ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းက ေခါင္းထဲ ေရာက္လာ၏။ “တို႔ ဘိုးဘြား အေမႊစစ္မုိ႔ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေပ” ဆိုသည္႔ အပိုဒ္ကို ေတြးဆမိသည္။ က်ေနာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြက အဂၤလိပ္လက္ထဲမွ ေရႊေျမၾကီးကို ျပန္လည္ အရယူေပးခဲ႔ၾကသည္။ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံခဲ႔ၾကသည္။ အသက္၊ ေသြး၊ ေခြ်း မ်ားစြာျဖင္႔ စေတးေပးခဲ႔ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခု အခ်ိန္မွာေတာ႔ ပံုျပင္ထဲမွ သားအၾကီးဆံုးႏွင္႔ တူသည္႔ လက္ရိွ က်ေနာ္တို႔က ေခြးဇာတ္ခင္းေနၾကသည္။ အခ်င္းခ်င္း ကိုက္ၾက၏။ အခ်င္းခ်င္း ခိုး၀ွက္၊ အေကာက္ၾကံၾကရင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕ၾကီး အလယ္ မွာ ပ၀ိတၱိသားတို႔အတြက္ ေနရာ ေပးခဲ႔ၾကသည္။ အေနာက္ဘက္ ကမ္းေျမွာင္က မီးေတာက္ေတြအား မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနၾက၏။ ေျမာက္ဘက္ဖ်ားက ေျမၾကီးႏွင္႔ အသက္ေသြးေၾကာ ဧရာ၀တီျမစ္ၾကီးအတြက္ ရတက္မေအးႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကရေလၿပီ။ ေတာင္ဘက္ဖ်ားမွာ လူမ်ိဳးျခား တို႔က ရင္းႏွီးမတည္ စီးပြားေရး လုပ္ျခင္းအား ေက်းဇူးေတြ တင္ေနရသည္႔ ဘ၀ေတြျဖစ္လာသည္။
အေမ႔ အိမ္၀ိုင္း၊ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ပံုျပင္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းကို ေတြးရင္း က်ေနာ္႔ကို က်ေနာ္ ေစာေၾကာေ၀ဖန္မိသည္။ တစ္ေလာက က်ေနာ္ အေမြရထားေသာ အိမ္၀ိုင္းေလးကို လူမ်ိဳးျခားတစ္ေယာက္က က်ေနာ္ မေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ ေငြေၾကးျဖင္႔ ေရာင္းဖုိ႔ လာေရာက္ဆက္သြယ္သည္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေမာင္ႏွမေတြ ႏွင္႔ အတူတူ အေမစိုက္ပ်ိဳးခဲ႔ေသာ အုန္းပင္၊ သရက္ပင္မ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး သြားေရးလာေရး လြယ္ကူသည္႔ အေမ႔အိမ္၀ုိင္းေလးကို ဂိုေထာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔ ၾကံရြယ္သည္ ဆို၏။ ပိုက္ဆံ ပမာဏ အမ်ားၾကီးကို အိပ္မက္မွ မမက္ဘူးေသာ က်ေနာ္က ေငြမလိုပါဘဲ ေရာင္းဖို႔ စဥ္းစားမိ၏။
အခ်ိန္မေႏွာင္းေသးခင္ က်ေနာ္႔ အေတြးစိတ္ကူးေတြ ဖ်က္ရမည္။ မိဘ ဘိုးဘြား အေမြ အႏွစ္ကို အလုပ္ လုပ္ႏိုင္ပါလ်က္ႏွင္႔ ေရာင္းစားဖို႔ စိတ္ကူးမိျခင္းကို အခ်ိန္မီွ ျပင္ဆင္ေနႏိုင္ေသးတာလို႔သာ ေတာ္ ေတာ႔သည္။
ဒီတစ္ေခါက္ အေမ႔ဆီကို က်ေနာ္ေရာက္လွ်င္ အေမသိၿပီးသား ျဖစ္ဟန္တူသည္႔ “ပံုျပင္ထဲက သားအၾကီးက က်ေနာ္လား အေမ” လို႔ အေမ႔ကို ေမးရမည္။ အေမက သူ႔သားအေထြးဆံုးေလးကို ခ်စ္လို႔ ရယ္သြမ္းေသြးၿပီး “မဟုတ္ပါဘူး အငယ္ေကာင္ရယ္၊ ေပါက္ေပါက္ရွာရွာလို႔” က်ေနာ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မွာ စိုးသျဖင္႔ ကြယ္၀ွက္ၿပီး အေျဖေပးႏိုင္သည္။ အေမ႔ဘာသာ ဘယ္လို ထင္ထင္ က်ေနာ္မေရာင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားေၾကာင္း အသိေပးရအံုးမည္။ အေမ႔အေမြကို က်ေနာ္႔ သား၊ သမီးေတြ လက္ထဲကို လက္ဆင္႔ကမ္းခဲ႔ႏိုင္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ရအံုးမည္။ “ဒါ မင္းတို႔ အေမၾကီးရဲ႕ အေမြကြ။ အတတ္ႏိုင္ဆုံုး ထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္ၾက။ ေသာက္သံုးမက်တဲ႔ အမ်ိဳးအႏြယ္ မျဖစ္ေစၾကနဲ႔” လို႔ က်ေနာ္ေျပာတာကို သူတို႔ လက္ခံ လိုက္နာတန္ေကာင္းပါရဲ႕။ ေမွ်ာ္လင္႔လို႔ ရႏိုင္ေကာင္းပါရဲ႕ေလ။
Photo Credit – http://www.sylviacooper.com/portfolio-item.php?id=21
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
Hi Phohtat
Thanks for short story. But stupid bastards will not have enough knowledge to understand. Many had been sold out for their personal profit.
ko po Htet,
i have been reading your articles since you wrote on the moemaka media. i like this article the tbest among them. i think you should keep in safe all the articles and make as a book in one day that is i would like to advise you. please try to keep writing as much as you can. i repect your mom (the school teacher)
thank you