ေမာင္စြမ္းရည္ – ပန္းခ်ီဆရာ၊ ကာယဆရာ၊ လက္သမားဆရာ …

ပန္းခ်ီသရုပ္ေဖာ္ – ေမာင္စြမ္းရည္

ေမာင္စြမ္းရည္ – ပန္းခ်ီဆရာ၊ ကာယဆရာ၊ လက္သမားဆရာ …

(မိုးမခ) မတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၉


က်ေနာ္တို႔ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္းသားအရြယ္ ၁၉၅၀-၆၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းက ေက်ာင္းေတြမွာ ကာယခ်ိန္၊ ပန္းခ်ီခ်ိန္ စတဲ့ အခ်ိန္ေတြပါ၀င္သလို ကာယဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာဆိုတဲ့ အထူးဆရာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ပန္းခ်ီခ်ိန္၊ လက္သမားခ်ိန္ (လက္မႈအခ်ိန္) စတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို လက္ေတြ႔ဖြံ႔ျဖိဳးေရးခ်ိန္လို႔လဲ ျခဳံငုံျပီး ေခၚပါေသးတယ္။ လက္ေတြ႔ဖြံ႔ျဖိဳးခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္ကို သြားရတာလဲ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေလးေတြက အိမ္တြင္းမႈသိပၸံခန္းကို သြားၾကတယ္။ အဲဒီအခန္းမွာ အိုးခြက္ပန္းကန္ေတြနဲ႔ အပ္ခ်ဳပ္စက္ရွိတာ သတိထားမိခဲ့ပါတယ္။


ဗုိလ္ေန၀င္းတက္လာေတာ့ သူက ေက်ာင္းေတြကို လိုက္စစ္တယ္။ ဘာေတြကို ဘယ္လိုစစ္တယ္ မသိေတာ့ပါဘူး၊ မႏၱေလးဆရာအတတ္သင္မွာ အကသင္ေနတာကိုေတြ႔ေတာ့ ‘ဘာပြဲရွိလို႔ အကတိုက္ေနတာလဲ’ တဲ့။ ဆရာေတြက အကတိုက္တာမဟုတ္ဘူး၊ ဒါက အကသင္တန္းအခ်ိန္ပါလို႔ ရွင္းျပၾကသတဲ့။ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ေန၀င္းက ေက်ာင္းဆင္းရင္ ဒီဆရာမေတြက ကျပီး စားဖို႔လားလို႔ ေမးသတဲ့။ ကေလးေတြ ဘက္စုံဖြံျဖိဳးေအာင္ အႏုပညာဘာသာရပ္ေတြလဲ သင္ရတယ္ဆိုတာ သူမသိပါဘူး။ ပန္းခ်ီသင္တာဟာ ပန္းခ်ီဆြဲစားဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ အႏုပညာဘာသာရပ္တခုကို သင္တာ။ ကေလးေတြ နံရံကို အိုးမဲနဲ႔ ျခစ္တဲ့ အဖ်က္စိတ္ဓာတ္ေတြလည္း ေပ်ာက္ေစတယ္။ အႏုပညာခန္းမွာ သီခ်င္းဆိုရ၊ တီးရ ေခါက္ရေတာ့ ဆူဆူပူပူ ေအာ္ခ်င္ဟစ္ခ်င္ တီးခ်င္ ေခါက္ခ်င္တဲ့ ဆူဆူပူပူလုပ္ခ်င္္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကိုလဲ လႊဲေျပာင္းေပးရာေရာက္တဲ့အျပင္ အႏုပညာလည္း ဖြံ႔ျဖိဳးေစပါတယ္။


ကမၻာမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံဘဲၾကည့္ၾကည့္ ပညာေရးမွာ ဒါေတြပါရတာခ်ည္းပါပဲ။ ဗိုလ္ေန၀င္းက မသိေတာ့ ခက္တယ္။ ေမးျမန္းစုံစမ္းတာကိုလည္း ေအာက္တန္းက်တယ္ ထင္ဟန္ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မဟုတ္ဘဲ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ဆိုေတာ့ ဒါေတြ ဘယ္သိမွာလဲ။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကေတာ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရးစတဲ့ အေရးအရာေတြကို က႑အလိုက္ ခြဲျခားေလ့လာ စူးစမ္းထားရပါတယ္။ ဒါမွ တိုင္းျပည္မွာ ဘယ္က႑ေတြက ဘာေတြလိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိရွိျပီး ဒါေတြ သူဘယ္လိုေျဖရွင္းပါမယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ျပည္သူလူထု မဲဆႏၵရွင္ေတြကို တင္ျပျပီး ကတိက၀တ္ေတြ ျပဳရပါတယ္။ ျပည္သူေတြဆီက အုပ္ခ်ဴပ္ေရးအာဏာကို ေသနတ္နဲ႔ သိမ္းယူခဲ့တဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြက ဘာသိမွာလဲ။ ဗိုလ္မွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ဌာနတာ၀န္ခံေတြအျဖစ္ တာ၀န္ေပးလိုက္ေတာ့ အထက္စီးက အာဏာေပးဖို႔ပဲ သိၾကတဲ့လူေတြက အရပ္သားအရာရွိေတြဆီကို ေမးျမန္းစုံစမ္းရမွာလဲ မလုပ္ခ်င္ၾကဘူးေလ။ ေအာက္က်ခံရာေရာက္မွာစိုးတာကိုး။ ပညာေရးဌာနကို စစ္ဗိုလ္လႊတ္လိုက္ေတာ့ သင္ရိုးညႊန္းတန္းတို႔ သင္ရိုးမာတိကာတို႔ ဘာသာဆိုေတြ သူဘာသိမွာလဲ။


ပညာေရးမွာ အထက္တန္း(တကၠသိုလ္) ပညာေရး ရွိတယ္။ အေျခခံပညာေရး ရွိတယ္။ အေျခခံပညာေရးမွာ ထက္လယ္မူ ဆိုတာ ရွိတယ္။ ပညာေရးတကၠသိုလ္ ဆရာအတတ္သင္သိပၸံ (ေကာလိပ္) ဆိုတာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။ ပညာေရးမွာ ရိုးရိုးဘီေအ၊ ဘီအက္စ္စီ၊ ၀ိဇၨာ သိပၸံ ဘြဲ႔ေတြရွိရုံနဲ႔ သင္ခြင့္ မရွိဘူး။ ဆရာမရွိလို႔ ယာယီပဲ ၀င္သင္ရျပီး ေနာက္ေတာ့ ပညာေရးတကၠသိုလ္တို႔ ဆရာအတတ္သင္သိပၸံတို႔ကို ျပန္တက္ရေသးတယ္။ ပညာေရးဘာသာရပ္ေတြထဲမွာ ပညာေရးဒႆန၊ ပညာေရးစိတ္ပညာ၊ ပညာေရးသေဘာတရား စသည္ျဖင့္ ပညာရပ္ခြဲေတြ ရွိေသးတယ္။ ကေလးစိတ္ပညာ သိမွ ကေလးကိုင္တြယ္သင္ၾကားေရးကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္တာ။ စစ္အစုိးရေခတ္မွာ စိတ္ပညာဌာနက ပါေမာကၡဆရာ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏီုင္ကို ပညာေရးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္ခန္႔လိုက္ေသးတယ္။ ေတာ္ေသးတာေပါ့ ဆရာက ႏွိမ့္ခ်စိတ္ရွိျပီး ပညာဗဟုသုတၾကြယ္၀သူမို႔ ၾကိဳးစားေလ့လာျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ စစ္ဗိုလ္ကို ခန္႔လိုက္ရင္ ဒုကၡေပါ့။ ဆရာဟာ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းမွာ မူလတန္းကေလးေတြကိုပါ ျပည္လမ္းေပၚမွာ စစ္တပ္က ရိုက္ႏွက္ႏွိမ္နင္းတာကို ေတြ႔ရေတာ့ ေက်ာင္းဆရာပီပီ အေရးအခင္းထဲကို ပါ၀င္လာခဲ့ရွာတယ္။ စစ္ဗိုလ္မဟုတ္ဘဲကိုး။


ေက်ာင္းသားေတြဟာ ပထ၀ီ သမိုင္း ဇီ၀ေဗဒ ရူပေဗဒ ဓါတုေဗဒ စသျဖင့္ ၀ိဇၨာေရာ သိပၸံပါ သင္ၾကရပါတယ္။ ပထ၀ီ၊ သမိုင္း ဘာသာရပ္ေတြမွာ ေျမပုံေတြကို ဆြဲရပါတယ္။ ဇီ၀၊ ဓာတု၊ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြမွာလဲ ပုံေတြ ဆြဲရတာပါပဲ။ ဖားပုံ ယုန္ပုံေတြ ဆြဲရသလို ဓာတ္ခြဲပုံ၊ အလင္းျပန္ပုံ စသျဖင့္လဲ ဆြဲၾကရပါတယ္။ ပန္းခ်ီဆရာလို ေကာင္းဖို႔ တူဖို႔ မလိုေပမဲ့ လွပေသသပ္ဖို႔ အခ်ဳိးက်ဖို႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ က်ေန္ာတို႔ အေျခခံပညာေက်ာင္းသားဘ၀မွာေတာ့ ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့ ေရာင္စုံခဲတံေတြ ပန္းခ်ီစကၠဴေတာင္မွ ကမာၻေက်ာ္၀ါတာမင္စကၠဴေတြ၊ ေဆးဗူး၊ စုတ္တံ စတာေတြကို ပညာေရးဌာနက ပို႔ေပးပါတယ္။ ပန္းခ်ီဆရာနဲ႔ ေသခ်ာဆြဲရတဲ့အျပင္ အထူး၀ါသနာပါတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို ပန္းခ်ီဆရာ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပန္းခ်ီအသင္းဖြဲ႔ျပီး ပါ၀င္လႈပ္ရွားေစပါတယ္။ ေအာက္ဒိုးထြက္ျပီး ရႈေမ်ာ္ခင္းေတြ ဆြဲရတာလဲ ရွိပါတယ္။ ပန္းခ်ီျပိဳင္ပြဲ၊ ျပပြဲ၊ ကဗ်ာျပိဳင္ပြဲ၊ ၀တၳဳေဆာင္းပါး ျပိဳင္ပြဲေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းမဂၢဇင္းေတြလဲ ရွိၾကလို႔ ဓာတ္ပုံေတြနဲ႔ ထုတ္ေ၀ခဲ့ၾကေတာ့ တခ်ဳိ႔မဂၢဇင္းေတြက သမိုင္း၀င္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသား စာေရးဆရာေလာင္းေတြ ပန္းခ်ီဆရာေလာင္းေတြလဲ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။


က်ေနာ္က ျမင္းျခံအထက(၁)နဲ႔ မႏၱေလးအထက(၁) တို႔မွာ ေက်ာင္းေနခဲ့စဥ္ ပန္းခ်ီျပိဳင္ပြဲေတြ စာေပျပိဳင္ပြဲေတြမွာ ကေလာင္ေသြးခဲ့ရပါတယ္။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ၊ ပြင့္လန္း(သတၱဳတြင္း)၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ခ်စ္ဦးညိဳတို႔ဟာ မႏၱေလး အထက(၁) ထြက္ ကေလာင္ရွင္ေတြပါ။ ၀င္းေဖနဲ႔ ေပၚဦးသက္ဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီေက်ာ္ေတြဟာလဲ မႏၱေလးအထက(၁) ပန္းခ်ီေက်ာ္ေတြပါ။ ရုရွားကို ပညာေတာ္သင္ပါသြားရတဲ့ ၀င္းခင္(ျမင္းျခံ) နဲ႔ ေမာင္ေမာင္ညိဳ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔ဟာ မႏၱေလးအေျခခံပညာဌာန ေက်ာင္းေတြက စာေပျပိဳင္ပြဲေတြလုပ္ရင္ ၀င္ျပိဳင္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေက်ာ္ စာေရးဆရာ အမ်ဴိးသားစာေပဆုရေတြနဲ႔ ကမာၻေက်ာ္ပန္းခ်ီဆရာေတြကို ေမြးထုတ္ေပးခဲ့တာဟာ အေျခခံပညာေက်ာင္း လက္ေတြ႔ဖြံ႔ျဖိဳးေရးခန္းေတြကပဲ ေမြးထုတ္ခဲ့တာလို႔ မဆိုႏိုင္ေပဘူးလား။


မၾကာခင္ကပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေက်ာင္းေတြကို သြားျပီး ေလ့လာခဲ့သတဲ့။ ကေလးတေယာက္က ေရာင္စုံခဲတံ လိုခ်င္တယ္၊ ကေလးတေယာက္က ကစားစရာ ကားေလးေတြ လုိခ်င္တယ္ တဲ့။ သနားစရာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ ငယ္စဥ္က ဆိုရင္ ဒါေတြကို အိမ္က ၀ယ္ေပးတာ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာင္းမွာ သုံးစြဲခဲ့ရတာ။ ေရေဆးသုံးစြဲနည္းေတြကို ဆရာေတြနဲ႔ လက္ထပ္သင္ယူခဲ့ရတယ္။ ပါစပက္တတစ္ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ဆရာေတြဆီက ၾကားဖူးခဲ့တာပါ။ အဲဒါ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ေခတ္ကပါ။ အဂၤလိပ္အစုိးရလက္ေအာက္က ပညာေရးစနစ္ရဲ့ အရွိန္လည္း ရွိပါေသးတယ္။ စစ္အစုိးရလက္ထက္ဟာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေခတ္လိုပဲ ပညာေရးအေျခအေန ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ ခုထက္ထိ အဖတ္မဆယ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ပန္းခ်ီဆရာ လက္သမားဆရာ ကာယဆရာ။ ကာယခ်ိန္၊ ပန္းခ်ီခ်ိန္ဆိုတာေတြ မရွိေသးဘူး။ ဒါေတြ ျပန္မၾကားရေသးပါဘူး။ ကေလးတေယာက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေရာင္စုံခဲတံေတာင္းမွ လူၾကီးေတြ က်ေနာ္တို႔လို ဆရာေဟာင္း ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြက ျပန္လည္သတိရၾကတာပါ။ ၀င္းေဖ ေပၚဦးသက္တို႔လို ပန္းခ်ီေက်ာ္ေတြကို ေက်ာင္းေတြကပဲ ေမြးထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။


ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၉ ဇန္န၀ါရီ ၂၆

ကာတြန္း ေမာင္စြမ္းရည္