ေမာင္လူေပ – အမ်ိဳးသားေန႔ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္
အမ်ိဳးသားေန႔ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘယ္လိုျဖစ္လာတာလဲ၊ ဘယ္သူေတြဦးေဆာင္ခဲ့လဲဆိုတာ ၾကာလွ်င္ေမ့သြားမွာစိုးမိပါ၏။
ျမန္မာေတြ စည္းကမ္းေဖာက္လို႔ ထီးနန္းေပ်ာက္ၿပီး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေရာက္ခဲ့သည္မွစခဲ့ေသာ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲယားလည္ပတ္ဖို႔ အတြက္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ႏွင့္ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္တို႔ ဖြင့္ကာ ျမန္မာတို႔ကို အဆင့္ျမင့္ပညာသင္ေပးသည္။ ၁၉၂၀ ကာလအထိ အိႏိၵယႏိုင္ငံရွိ ကလကတၱားတကၠသိုလ္လက္ေအာက္ခံေက်ာင္းမ်ား အဆင့္သာ ျဖစ္၏။ ျမန္မာျပည္တြင္ တကၠသိုလ္မရွိ။
ဝိုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီးက ျမန္မာျပည္အတြက္ သီးျခားတကၠသိုလ္ရေရး လံႈ့ေဆာ္ရာမွ ရန္ကုန္ယူနီဗာစီတီအက္ဥပေဒ(Rangoon University Act) ကိုေရးဆြဲျပီး ၁၉၂၀ မတ္လတြင္ အတည္ျပဳသည္။ ထိုဥပေဒတြင္ ျမန္မာျပည္အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာတကၠသိုလ္ျဖစ္ရမည္၊ ယူနီဗာစီတီေအာက္တြင္လည္း ေကာလိပ္တစ္ေက်ာင္းသာရွိရမည္၊ ရန္ကုန္တြင္ျဖစ္ရမည္၊ ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစားျဖစ္ရမည္ ဟူ၍ ပါရွိသည္။
မတရားလွေသာထိုဥပေဒမ်ားအျပင္ တစ္ႏွစ္စာ ေငြေျခာက္ရာက်ပ္၊ တစ္လေငြက်ပ္ငါးဆယ္ခန္႔လည္း ေက်ာင္းစားရိတ္ လိုအပ္ေပဦးမည္။ ထိုအခ်ိန္က စာေရးႀကီးတစ္ဦးလစာမွာ သံုးဆယ္သာရၿပီး သာမန္လက္လုပ္လက္စားတစ္ဦးသည္ တစ္ေန႔တစ္မတ္ေလာက္သာရသည့္အခ်ိန္အခါ။ ရာထူးႀကီးေသာ မင္းစိုးရာစာအဆင့္ပင္လွ်င္ အျမင့္ဆံုး (၇၅)က်ပ္ေလာက္ရသည့္အခိ်န္မို႔ လူခ်မ္းသာမ်ားအတြက္ သီးျခားေရးဆြဲထားေသာ ဥပေဒမွန္း သိသာလွသျဖင့္ ျပည္သူမ်ားက ကန္႔ကြက္ၾကသည္။
ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရန္အတြက္ အမ်ားကန္႔ကြက္ေနသည္ကိုဂ႐ုမစိုက္ပဲ ၁၉၂၀ ၾသဂတ္လတြင္ ဘုရင္ခံကရက္ေဒါက္(Sir Reginald Craddock) က ဥပေဒကိုအတည္ျပဳၿပီး ယူနီဗာစီတီဥပေဒႏွင့္အညီ ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာတစ္ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အျဖစ္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္အား အဆင့္ျမႇင့္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့၏။
၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာ(၃)ရက္ေန႔ ( တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္(၈)ရက္၊ သီေပါမင္းပါေတာ္မူေန႔) တြင္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား(၁၁)ဦးသည္ ေရႊတိဂံုေစတီအေနာက္ေတာင္(စေနေဒါင့္)ဖက္တြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကၿပီး ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားသပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္က အျမဳေတသပိတ္ေကာ္မတီကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။
ထိုေကာလိပ္ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားမွာ
(၁)ကိုဘဦး
(၂)ကိုဘရွင္
(၃)ကိုညီပိတ္
(၄)ကိုဖိုးကြန္း
(၅)ကိုေအး
(၆)ကိုလွတင္
(၇)ကိုေဖသိန္း
(၈)ကိုထြန္းဝင္း
(၉)ကိုဘရွင္
(၁၀)ကိုဘခင္
(၁၁)ကိုေအာင္ဒင္ တို႔ ျဖစ္ၾကပါ၏။
ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား(၄၀၀)ခန္႔သည္ ေနာက္တစ္ေန႔ ဒီဇင္ဘာ(၄)ရက္၌ ဗဟန္းရွိ ဦးအရိယေက်ာင္းတြင္ သပိတ္အတြက္ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္သည္။ သပိတ္ေမွာက္ဖို႔အမ်ားသေဘာတူခဲ့ၾကသည္။
ေနာက္တစ္ေန႔ျဖစ္ေသာ ၁၉၂၀ ဒီဇင္ဘာလ(၅)ရက္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၈၂ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္႔လျပည့္ေက်ာ္ဆယ္ရက္) ေန႔တြင္ ေက်ာင္းသားအမ်ားထပ္မံစုေဝးကာ ယူနီဗာစီတီအက္ဥပေဒကို သပိတ္ေမွာက္ေၾကာင္း တရားဝင္ေၾကညာခဲ့ၾကသည္။ ဗဟန္းရွိ ဦးအရိယေက်ာင္း သပိတ္စခန္းသို႔ အထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားကလည္း ေထာက္ခံခ်ီတက္ခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕လူထုကလည္း ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ေထာက္ပ့ံကူညီခဲ့သည္။
ထိုေန႔မွာပင္ ေနာက္ထပ္ေက်ာင္းသား (၁၅)ဦး ထပ္မံပါဝင္ေသာ ယူနီဗာစီတီသပိတ္ေမွာက္ေကာင္စီ ေခၚ (၂၆)ဦးအဖြဲ႕ ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။ ထပ္၍ ပါဝင္လာေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ
(၁၂)ကိုလွစိန္
(၁၃)ကိုဘတင္
(၁၄)ကိုျမ(သခင္ျမ)
(၁၅)ကိုျမင့္
(၁၆)ကိုဖိုက်ား( အမ်ိဳးသားပညာဝန္)
(၁၇)ကိုစိုးဝင္း
(၁၈)ကိုဖိုးလတ္
(၁၉)ကိုထြန္းေဖ
(၂၀)ကိုဘဟန္
(၂၁)ကိုလူေဖဝင္း
(၂၂)ကိုဘေက်ာ္
(၂၃)ကိုေမာင္ကို
(၂၄)အီးေမာင္စိန္
(၂၅)အမ္စီဆင္း
(၂၆)မစၥတာဘို႔(စ္) တို႔ ျဖစ္ၾကပါ၏။
ေက်ာင္းျပန္မတက္လွ်င္ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေက်ာင္းထုတ္မည္ဟူ၍ ေက်ာင္းအာဏာပိုင္အဖြဲ႕က ေၾကညာသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားကလည္း ေက်ာင္းသားစာရင္းမွ အၿပီးထုတ္ပယ္ႏိုင္ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္သည္။ ဂ်ီစီဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးကလည္း အစိုးရေက်ာင္းမ်ားသို႔ ျပန္မတက္ရန္ ႏိုးေဆာ္ကာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ အျမဳေတအမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားေပၚလာခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားေကာလိပ္ႀကီးကိုလည္း ေစတနာ့ဝန္ထမ္းပါေမာကၡဆရာႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္
(၁)ဆရာလြန္း( သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိုင္း)
(၂)ဆရာေတာ္ဦးညာဏ
(၃)မစၥတာေရာင္း(မဟာဝိဇၹာ-ဝါရွင္တန္)
(၄)မစၥတာခ်င္ဒမ္ဘရာ( ဘာမင္ဟန္ေကာလိပ္)
(၅)မစၥတာဘနာဂ်ီ(မဟာဝိဇၹာ-လန္ဒန္)
(၆)ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ စသည္တို႔ႏွင့္ တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
မန္းေလးၿမိဳ႕အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ့တြင္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေခၚ ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ထိုေက်ာင္းမ်ားမွ ျမန္မာပညာတတ္အမ်ားအျပားေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ မန္းေလးၿမိဳ႕၏ အမိ်ဳးသားေက်ာင္းႀကီးကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္မွာ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ျဖစ္ပါ၏။
ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းဟူသည့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား တစ္ျပည္လံုးေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ မူလပထမျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီး၊ ေက်ာင္းသားမ်ားသာမက ျပည္သူအေပါင္းအား အမ်ိဳးသားေရးအသိအျမင္ ပြင့္လမ္းေစခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည့္အတြက္ ဂ်ီစီဘီေအအစည္းအေဝးႀကီးက ေက်ာင္းသားမ်ား စတင္ သပိတ္တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ေသာ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္(၁၀)ရက္ေန႔အား ” ျမန္မာ့အမ်ိဳးသားေအာင္ပြဲေန႔” အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္ျဖင့္ အဂၤလိပ္ေန႔စြဲအစား ျမန္မာေန႔စြဲကို ယူခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါ၏။
အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္မ်ား၊ ဝံသာႏုစိတ္ဓါတ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဂ်ီစီဘီေအအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ေနာင္အခါ၌ ငါးေထာင္စားရာထူးဟုေခၚသည့္ (၉၁)ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာထူးမ်ားႏွင့္ ျမႇူဆြယ္မႈကို မတြန္းလွန္ႏိုင္ပဲ ကြဲခဲ့ၾကေလသည္။
((၉၁)ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဟူသည္ အေရးပါသည့္ ျပည္ထဲေရး၊ လံုျခံဳေရး၊ ဘ႑ာေရးစသည့္ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကို အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွာထားရွိၿပီး အေရးမပါလွေသာဌာနအခ်ိဳ႕ကို ေပးအပ္ျခင္းျဖစ္ရာယခုေခတ္ ၂၀၀၈ ေျခဥႀကီးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနရေသာ ဒီမိုအစိုးရႏွင့္လည္း ဆင္တူလွ၏။)
အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ားသည္လည္း ေနာင္သံုးႏွစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ အစိုးရအေထာက္အပ့ံယူေသာေက်ာင္းမ်ားသာ ဆက္လက္လည္ပတ္ႏိုင္ၿပီး က်န္ေသာ ေက်ာင္းမ်ားမွာ ပိတ္သိမ္းခဲ့ၾကရ၏။ ထိုအျဖစ္အစံုကို ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွိုင္းက “ဘြိဳင္ေကာက္ဋီကာ” ေလးခ်ိဳးႀကီးျဖင့္ မွတ္တမ္းေရးခဲ့ပါသည္။
သည္သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားထဲမွ အဓိကဇာတ္ေကာင္မ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္မွာေမြးဖြားၾကေသာ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ကုလား၊တ႐ုတ္မခြဲခဲ့ၾက။ ရဟန္း ရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္း ေသြးစည္းစြာျဖင့္ အမ်ိဳးသားေ႐းအတြက္ လက္တြဲခဲ့ၾကသည္။ အကူအညီေပးခဲ့ၾကေသာ ဆရာ၊ မိဘျပည္သူမ်ားလည္း ဘာသာလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္မွာေမြး၍ ျမန္မာျပည္ကိုခ်စ္ၾကေသာ ျမန္မာျပည္သား မွန္သမွ်သည္ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္၏ ေအာက္မွာ ေပါင္းစည္းခဲ့ျခင္းပင္။ ဤသည္မွာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္အမွန္ ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားေရးဟူသည္ ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္၊ ကုလားမရွိ။ ျမန္မာျပည္ကိုခ်စ္ၾကေသာ ျမန္မာျပည္ဖြားမွန္သမွ် မည္သူမဆိုႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္။ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးသည္ ခြဲျခား၍မရ။ ထိုအမ်ိဳးသားေရးဝါဒကို Nationalism ဟုေခၚပါ၏။
သို႔ပါေသာေၾကာင့္ ယေန႔တြင္ၾကေရာက္ေသာ (၉၈)ႏွစ္ေျမာက္အမ်ိဳးသားေန႔မွစ၍ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတိုင္ေအာင္ စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္မ်ားျဖင့္ အမိျမန္မာျပည္၏ အမ်ိဳးသားေန႔ကိုဆင္ႏႊဲႏိုင္ၾကပါေစ၊ ဘာသာလူမ်ိဳးမကြဲ ခ်စ္ၾကည္ေပါင္းသင္းႏိုင္ၾကပါေစဟု ဆုမြန္ေႁခြအပ္ပါသည္။ အမိျမန္မာျပည္ႀကီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း တိုးတက္ပါေစ။
(၂၀၂၀ တြင္ၾကေရာက္မည့္ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ အမ်ိဳးသားေန႔ႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရာျပည့္ပြဲမ်ားအား ေမွ်ာ္မွန္းလွ်က္။)
ခ်စ္တဲ့
ေမာင္လူေပ
(ကိုးကား – တို႔ဗမာ အစည္းအရံုးသမိုင္း ပထမတြဲ၊ အမ်ိဳးသားေန႔၏ သမိုင္းစာတန္း-ကိုေအာင္)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
