ျမန္မာ့စာေပ နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္
ေကသြယ္၊ ဇြန္ ၂၀၊ ၂၀၁၄
လူတေယာက္ဟာ ၾကီးျပင္းလာလို႕ . . . တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ သူ႕လူမ်ိဳး ရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ သမိုင္းေတြကို စိတ္၀င္စားလာတာ လိုက္စားျဖစ္လာတာ အနဲဆံုး . . . အခ်ိန္ေပး ဖတ္ရွဳျဖစ္လာတာ ဟာ.. သဘာ၀ က်တဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုပါ။
အခုလဲ ေဒၚစု ရဲ႕ စာတမ္းတခ်ိဳ႕ ကို စဖတ္ၾကည့္ေတာ့မွ ၊ ဗမာ့သမိုင္းေတြ ဗမာ့စာေပ ေတြကို္ ၊ ေရွးမဆြထဲက နက္နက္နဲနဲ ႏွဳိက္ယူ ထားနိုင္ပံု ကို မယံုနိုင္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေတြ႕လိုက္ရတယ္။ အခု ဗမာ့စာေပ နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ဆိုတဲ့ စာတမ္းက ၊ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ က်ိဳတိုု တကၠသိုလ္မွာ ေဒၚစု စာတမ္းျပဳစု ခ်ိန္က ၊ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ တခုပါ။
စာတမ္းမွာ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း ကာလေတြကို ၀ံသာနု ေခတ္ လို႕ တင္စားထား ျပီး ၊ သမိုင္းေၾကာင္း အက်ဥ္း နဲ႕အတူ တင္ျပထားပါတယ္။ ၁၉၃၀ မွာ အင္ဒို- ဗမာ အေရးအခင္းကေန မျငိမ္မသက္မူေတြ စျဖစ္လာတာ ၊ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႕အတူ ဆရာစံ သူပုန္ ေပၚလာတာ ၊ အဲဒီ ေနာက္ ၊ ဒို႕ဗမာ အစည္းအရံုးၾကီးနဲ႕အတူ လက္၀ဲစာေပ ေတြ ထြန္းကားလာရာကေန ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ၾကီးျဖစ္ ၊ ေနာက္ဆံုုး ဒုတိယကမၻာ စစ္မီး ေတာက္ေလာက္ ကူးစက္လာတဲ့ ဗမာ့ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း ၾကီးေတြ ကို အေျခခံလို႕ေပါ့..။ အဲဒီ နိုးၾကားလွဳပ္ရွားမူေတြ မျဖစ္လာခင္ တုန္းက.. ဗမာ့ ေရွးစာေပ ေတြကို ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အေနာက္တိုင္းသား ပညာရွင္ေတြက စိတ္မ၀င္စား ၾက သလိုု အထင္လည္း မၾကီး ပါဘူး။
အဲဒီ ေနရာမွာ ထူးထူးျခားျခား စိတ္၀င္စားဖို႕ ေကာင္းတာက၊ အဲဒီလို ဘယ္သူမွ စိတ္မ၀င္စား အေလးမထားတဲ့ အခ်ိန္ . . . ၁၉၁၀ ေလာက္ မွာ ျဗိတိသွ် အရာရွိ လည္း ျဖစ္ ပညာရွင္လည္း ျဖစ္တဲ့ J.S. Furnivall ကေနျပီး ၊ The Burma Research Society ဆိုတာ ကို စတည္ေထာင္ေပးခဲ့တာ ပါပဲ။ ဗမာ အရာရွိ ဦးေမေအာင္ နဲ႕ တြဲဖက္ျပီး သူကိုယ္တိုင္ ကမ ကထ ျပဳခဲ့တဲ့ သူ႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ နဲ႕ ျဗိတိသွ် လူမ်ိဳးေတြ ၾကားထဲက ၊ တူညီတဲ့ စိတ္၀င္စားမူ ေတြနဲ႕ ျမန္မာနိုင္ငံၾကီးကို အက်ိဳးျပဳနိုင္ဖို႕ လိုု႕ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း “ဦးၾကီး ဖာနီဗယ္” လို႕ ခ်စ္စနိုးေခၚ လာၾကတဲ့ အဲဒီ မ်က္ႏွာျဖဴ ၾကီးရဲ႕ ၊ ျမန္မာ့သမိုင္း စာေပ ေတြအေပၚ စိတ္ေစတနာ ၾကီးပံုေတြကို ျမန္မာစာေပပညာရွင္တိုင္း သိၾကပါတယ္။ ပိုျပီး စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာက ၊ အဲဒီ အသင္းၾကီးဟာ ၁၉၈၀ ခုနွစ္ေတြ အထိကို ရွိေနခဲ့ေသးတာပါ။ ( ေဒၚစု ရဲ႕ ေနာက္စာတမ္းတခု အရ- ဦးၾကီးဖာနီဗယ္၏ Burma Book Club ကပဲ ျမန္မာျပည္ထဲကို လက္၀ဲစာေပ မ်ား မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ တာ .. လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္)
တကယ္ေတာ့ . . . ေခတ္ပညာတတ္ေတြ လည္းျဖစ္ၾက မ်က္ႏွာျဖဴ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ နဲ႕ လဲ နီးစပ္ၾက လိုု႕ ၊ ဗမာမ်ိဳးခ်စ္ ေတြ အေနနဲ႕ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ မရွိလွတဲ့ ၊ ဦးၾကီး ဖာနီဗယ္တို႕ ေဒါက္တာ လုစ္ တို႕ ဦးေဖေမာင္တင္ တို႕ အုပ္စု ေတြ နဲ႕ . . . တျခား မစ္ရွင္ ေက်ာင္းထြက္ ေတြကပဲ ဗမာ့စာေပ သမိုင္းတခုကို စတင္ ခဲ့ၾကတာပါလား… လို႕ ၊ စာေတြေပၚကေန ေရာင္ျပန္ဟပ္္ျပီး ေတြးၾကည့္ မိတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာမွ . . . ဆရာၾကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္ မွိဳင္းတို႕လို ရိုးရာ ဓေလ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာတတ္ က၀ိ အေက်ာ္ၾကီးေတြ ကလည္း ၊ အျပိဳင္ ဆိုသလို ျဖစ္လာ ခဲ့တယ္ မဟုုတ္လား။ အဲဒီလို . . . ပါဠိိ အထံုအမႊန္း ေရွးျမန္မာစာ အခန္႕ နဲ႕ ေခတ္အျမင္ ကမၻာ့အေတြးေတြ ေရာယွက္လာတဲ့ ၊ ေခတ္သစ္ ျမန္မာစာကို လွပ အဆင္ေျပစြာ ေပါင္းကူး ေပးခဲ့တာကေတာ့ ၊ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ “ေခတ္စမ္း စာေပ” ပဲ လို႕ . . . စာတမ္းထဲမွာ သံုးသပ္ထား ပါတယ္။
တကယ္လည္း ျမန္မာစာသစ္ ရဲ႕ အခန္းကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ ခဲ့တဲ့ ၊ ပထမဆံုး ၀တၱဳ `ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မ ( ၁၉၀၄)´ ကို ေရးသားခဲ့သူဟာ ၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္သား မစ္ရွင္ေက်ာင္းထြက္ ခရစ္ယန္ဘာသာ၀င္ ဂ်ိမ္းစ္လွေက်ာ္(ေဂ်ာ္) ျဖစ္တယ္။ ၀တၱဳကေတာ့ ၊ နိုင္ငံျခားစာအုပ္ျဖစ္တဲ့ မြန္တီခရစ္စ္တို ျမိဳ႕စားၾကီးကို မွီျငမ္း ထားတာ ျဖစ္ေပမဲ့ ၊ ပထမဆံုး ျမန္မာ ဇတ္လမ္း၀တၱဳတပုဒ္ အျဖစ္ သမိုင္း၀င္ ေနခဲ့တယ္။
သူ႕ေနာက္မွာ ဆက္ထြက္လာတဲ့ ၊ ဦးလတ္ ရဲ႕ `စပယ္ပင္´(၁၉၁၂) နဲ႕ `ေရႊျပည္စိုး´ (၁၉၁၄) ၀တၱဳၾကီးေတြ အေၾကာင္းကိုလည္း ၊ ေဒၚစုက ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ရွဳ သံုးသပ္ထားပံု ပါ။ ဦးလတ္ကလည္း ရန္ကုန္သား မစ္ရွင္ေက်ာင္းထြက္ အစိုးရ အရာရွိ။ အဲဒီ ဇာတ္လမ္းေတြ မွာ ၊ နိုင္ငံေရး ဆိုျပီး တိတိပပ အရိပ္အေယာင္ေတြ မပါေပမဲ့ ၊ ေခတ္ ရဲ႕ လူမူစီးပြား မွန္ကူကြက္ ေတြ ျဖစ္တဲ့ ၊ ရိုးရာ အစဥ္အလာ နဲ႕ ေခတ္ပညာတတ္ တို႕ရဲ႕ ၀ိေရာဒိေတြ . . . လူမ်ိဳးျခားမ်ား ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္မူရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲျပသာနာေတြ . . . ဒါေတြအျပင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ျပ ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ ပါခဲ့တာမို႕ ၊ သမိုင္းတန္ဖိုး ရွိခဲ့ တယ္ လို႕ ဆိုုတယ္။
အဲဒီေနာက္ေတာ့ ၊ ျမန္မာ့စာေပသမိုင္းမွာ အခု ထက္တိုင္ လႊမ္းမိုး ပဲ့တင္ေနေသးတဲ့ ဆရာၾကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ရဲ႕ ဋီကာ ေတြေပါ့။ ဆရာၾကီးရဲ႕ ေလးခ်ိဳးၾကီးေတြကလည္း ၊ ေခတ္စနစ္နဲ႕ ကၽြန္ျပဳခံ သာမန္ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ႏွလံုးသား နဲ႕ ထပ္တူ က်ေန ခဲ့တယ္။ စာတမ္းထဲမွာေတာ့ ၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဆိုတာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ မတိုင္မီ ကာလ ျမန္မာ့စာေပ ကို ၊ အမ်ားၾကီး ကိုယ္စား ျပဳ ခဲ့ ေပ တယ္ လို႕ သံုးသပ္ထားျပီး ၊ ဂႏၱ၀င္စာေပ အေရးအသား နဲ႕ အသံုးအႏွံဳး ေတြကို ထိန္းသိမ္း နိုင္သေလာက္ ၊ ကိုလိုနီ ေခတ္ ပညာေရး က ထြက္ေပၚလာတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ အေတြးအျမင္ ေခတ္မီွမူေတြကိုလည္း.. လက္၀ဲစာေပေတြ အထိ ေလးစား လက္ခံ အမီလိုုက္နိုုင္ ခဲ့တဲ့ ၊ အျမင္က်ယ္သူ တေယာက္အျဖစ္ ေရးသား ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၊ သူ႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ တပည့္ သာ၀ကေတြ သက္၀င္ယံုၾကည္တဲ့ မာ့က္စ္ ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ အယူအဆ ေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ . . . သူ တကယ္ ဖမ္းဆုပ္ ျဖစ္ခဲ့သလဲ ဆိုတာေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ပါလို႕ လည္း ၊ ေဒၚစုက ထပ္ဆင့္ေမးခြန္းထုုပ္ ထားပါတယ္။
၁၉၃၃ ကေန ၁၉၃၄ အထိ ကိုေတာ့၊ “ေခတ္စမ္းစာေပကာလ” လို႕ ဆိုပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ၾကီးမွာ ၊ ျမန္မာစာဌါန ၾကီးတခု ျဖစ္လာေအာင္ အားထုတ္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ၊ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ရဲ႕ တပည့္ရင္း တပည့္ဦး ေတြ ျဖစ္တဲ့ ၊ သိပၸံ ေမာင္၀ ေဇာ္ဂ်ီ နဲ႕ မင္းသု၀ဏ္ တို႕ သံုုး ဦးဟာ ေခတ္စမ္း စာေပ ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ပံုုရိပ္ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕အုပ္စု ဟာ ၊ ေရွး ဂႏၱ၀င္ စာ ေပ ေတြကို လည္း ႏွံ႕စပ္တဲ့အျပင္ ၊ အဂၤလိပ္စာ – ပ်ဴ – မြန္ နဲ႕ ပါဠိိ စာေပ ေတြကိုပါ ၊ ကၽြမ္း၀င္ ၾကပါတယ္။ ပါဠိိ အသံုး ကိုးကားမူ ေတြ နည္း နိုင္သမွ် နည္းနည္း နဲ႕ ၊ ရိုးရွင္း တဲ့ ၀ါက် တည္ေဆာက္ပံုေတြကို အေစာပိုင္း မွာ ေတာ့ ၊ လက္ခံ အားေပးမူ မရခဲ့ ၾကပါဘူး ။ ၁၉၃၀ ေလာက္မွာ ေပၚခဲ့တဲ့.. ဦးဖိုးက်ား နဲ႕ ပီမိုးနင္း စာေတြ ကိုလည္း ၊ ေခတ္စမ္း ရဲ႕ ေရွ႕ေျပးေတြ အျဖစ္ ယွဥ္တြဲ သံုးသပ္ ထားပါေသးတယ္။
ေခတ္စမ္း သံုုး ေယာက္ထဲမွာျဖင့္ ၊ “သိပၸံေမာင္၀” ကို ေ၀ဖန္အခံရဆံုး ျဖစ္တယ္ လို႕ ဆိုတယ္..။ အဂၤလိပ္မင္း ေတြ ေအာက္မွာ၊ အမူထမ္းတဲ့ အိုင္စီအက္စ္ အရာရွိ ျဖစ္ေနခဲ့တာကို ၊ အၾကမ္းဖ်င္း စာဖတ္ ပရိသတ္အေနနဲ႕ လက္ညွိဳးထိုးစရာ ျဖစ္ေနခဲ့တာဟာ ၊ တကယ္ေတာ့..စိတ္မေကာင္းစရာပါ။ သူ႕စာေတြက အေျခခံ လူတန္းစားကို အေပၚစီးက ၾကည့္တယ္လို႕ ေျပာသူေျပာ . . . မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ မရွိသူလို႕ ဆိုသူက ဆိုၾက ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားလည္း ျဖစ္ခဲ့ . . . အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းဆရာ လည္း လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ၊ သိပၸံေမာင္၀( ဦးစိန္တင္)ဟာ ၊ တရားဥပေဒ ကို အင္မတန္ အေလးထားတဲ့ နိုင္ငံၾကီးသားတေယာက္ျဖစ္ျပီး ၊ ဒီလို တန္ဖိုးထားျခင္းဟာ – လြတ္လပ္တဲ့ တိုင္းျပည္တခုမွာ ဂုဏ္အဂၤါ တရပ္ ျဖစ္ေပမဲ့ ၊ နိုင္ငံျခားသား အုပ္စိုးမူေအာက္က ရုန္းထြက္ဖို႕ ၾကိဳးစားေနတဲ့ ျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့ ၊ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ ရ ျခင္းပဲ. . . လို႕ ေဒၚစုက သံုးသပ္ထားပါတယ္။ သိပၺံေမာင္၀ ကို ဘဂၤါလီစာေရးဆရာတေယာက္နဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ ျပထားျပီး သူသာ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ မကြယ္လြန္ ခဲ့ဖူးဆိုရင္ ( ၁၉၄၁ မွာ ဓါးျပ သတ္လို႕ အသက္ ဆံုး ခဲ့ပါတယ္) လြတ္လပ္တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံၾကီးမွာ ၊ စာေရးဆရာ တေယာက္အျဖစ္ ဘယ္လို ျပည္သူ႕ အက်ိဳးျပဳလိမ့္မယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိနိုင္ပါဘူး . . . လို႕ မွတ္ခ်က္ျပဳထားပါတယ္။
ေဇာ္ဂ်ီ နဲ႕ မင္းသု၀ဏ္ ရဲ႕ ကဗ်ာစာေပ ေတြမွာေတာ့ ၊ ေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ စာေတြ ဟာ. . .ေတာ္လွန္ေရး နိူးေဆာ္သံေတြ နိုင္ငံေရး အေငြ႕အသက္ေတြ ပါ ျပီး . . . မင္းသု၀ဏ္က ေတာ့ သဘာ၀ ေတာ ေတာင္ အလွ နဲ႕ ေက်းလက္ သဘာ၀ေတြ ကေလး ကဗ်ာေတြ မွာ ပိုျပီးသက္၀င္ တယ္လုိ႕ . . . ခြဲျခား သံုးသပ္ထားပါတယ္။
အခ်ဳပ္မေတာ့ ၊ ေခတ္စမ္း စာေပ ကဗ်ာေတြဟာ အတံုးလိုက္ အတစ္လိုက္ နိုင္ငံေရး ေ၀ါဟာရေတြ ၊ ခ်ဲ႕ကား စိတ္ကူးယဥ္ ထားတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ မပါပဲ ၊ တကယ့္ လူမူ သဘာ၀ကို ေဖာ္ျပ ရင္း ၊ တျပိဳင္တည္းမွာပဲ ၀ံသာနု တရားေတြကို လည္း ေပါင္းကူးယွက္ႏြယ္ေပးလ်က္က ၊ စာဖတ္သူေတြ ရဲ႕ ရင္ထဲကို၊ အမ်ိဳးသားေရးနိူးၾကားမူေတြ မသိမသာ ကိန္းေအာင္းေစခဲ့တယ္လို႕ . . . ႏွစ္သက္စြာ ေရးသားထားပါတယ္။
အဲဒီေခတ္က ၊ အမ်ိဳးသားေရး နိုးၾကားဖို႕ ဆိုတဲ့ ေစတနာ ရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ႕ သမိုင္း ေနာက္ခံ စိတ္ကူးယဥ္ ဇတ္လမ္းေတြကလည္း ၊ အေတာ့္ကို ထင္ရွား ခဲ့တာကိုး။ ေဒၚစုက ေတာ့္ေတာ့္ ကို ႏွိဳက္ႏွိဳက္ခၽြတ္ခၽြတ္ လိုက္လံ ဖတ္ရွဳထား ခဲ့ပံုုပါ ။ သူမ နမူနာ ျပခဲ့တာေတြက ၊ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး ေရးတဲ့ ၊`နတ္သွ်င္ေနာင္ (၁၉၁၉)´ မဟာေဆြ ရဲ႕ `သူပုန္ၾကီး”(၁၉၃၆)၊ `စစ္ထြက္သူ” (၁၉၃၉) ၊ ေဇယ် ရဲ႕
`ျမတ္ေလးေရႊဓါးဘို” ( ၁၉၂၁) ၊ ဦးသိန္းေမာင္ ရဲ႕ ` ရဲျမန္မာ့ ”(၁၉၃၁) စသည္ျဖင့္ ေတာ္ေတာ့္ကို စံု ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး ၊ ဒဂုန္ခင္ခင္ေလး ရဲ႕ `ေရႊစြန္ညိဳ” ( ၁၉၃၃) ကို ဆိုရင္ ၊ အေသအခ်ာ ေတာင္ ဇတ္ေၾကာင္းျပန္ ျပ ထားပါေသးတယ္။ အဲဒီမွာ ၊ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ အရွဳပ္ေတာ္ပံုေတြ ၾကားကေန ၊ ေျပးလာတဲ့ မင္းမ်ိဳးႏြယ္ တေယာက္ ကစလို႕ ၊ သူ႕ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ သံုုးဆက္မွာ ၊ ေနာက္ဆံုး တရုတ္ ျမန္မာ နယ္ျခားက လက္၀ဲ ေတာ္လွန္ေရး သမား တေယာက္ထိ ေရးျပထားတယ္ ဆိုေတာ့ ၊ ဖတ္ၾကည့္ခ်င္ စိတ္ေတာင္ ေပါက္လာပါတယ္။
“သိန္းေဖျမင့္” ကိုုေတာ့ ၊ ေဒၚစုက ေတာ္ေတာ့္ကို ေလးေလးနက္နက္ သီးသန္႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး ေရးျပထားပါတယ္။ `သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဦးလြန္း အတၱဳပတၱိ´ ဆိုတဲ့သူ႕ ရဲ႕ စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့တဲ့ ၊ နိဒါန္း အမွာ ထဲက စာသားတခုကို အေသအခ်ာ ေကာက္နုတ္ျပ ထား တာ ေတြ႕ရတယ္။ လူမူေရး နိုင္ငံေရးေတြမွာ ၊ မွားယြင္း ေဖာက္ျပန္မူေတြကို လံုး၀ လ်စ္လ်ဴရွဳထားလို႕ မျဖစ္နိုင္ဘူး. . . စာေရးဆရာ ေတြရဲ႕ တာ၀န္က ၊ ဒါေတြကို ေထာက္ျပ ရံုတင္ မဟုတ္ ပဲ၊ အျဖစ္နိုင္ဆံုး ေျဖွရွင္း နိုင္တဲ့ နည္း လမ္း ေတြကိုပါ လမ္းညႊန္ ေထာက္ျပေပးသင့္တယ္— ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ေဒၚစု ကိုယ္တိုင္ ေျပာတာကလည္း ၊ စာေရးဆရာ ေတြ ဟာ ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ ရင္ခုန္သံ နဲ႕ ေ၀းျပီး ၊ သူတို႕ရဲ႕ အသိပညာ အတတ္ပညာ ေလး ထဲမွာတင္ ရွိမေနသင့္ သလို. . . တဖက္ကလည္း ျပည္သူကို ခင္းျပ ခ်ျပ ရမဲ့ ၊ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ အေတြးအေခၚ အသစ္ေတြကို လည္း အျမဲ ဆန္းသစ္ ေဖာ္ထုပ္ ေနသင့္တယ္လို႕ . . . ဆိုထားပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးပိုဒ္မွာ သူမ ေထာက္ျပတဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ တခ်က္ကေတာ့ ၊ ဗမာျပည္ထက္ ကိုလိုနီ သက္တမ္းပိုရွည္တဲ့ ပိုေစာတဲ့ ၊ အိႏၵိယ နိုင္ငံမွာေတာ့ ၊ စာေရးဆရာ ေတြ ပညာရွင္ေတြဟာ အေနာက္နိုင္ငံသားေတြ ရဲ႕ ၁၈ ရာစု လစ္ဘရယ္ ထံုးစံ အမူအက်င့္ေတြ ကို ပိုမို ထိေတြ႕ ကူးစက္ခြင့္ ရခဲ့ျပီး ၊ အဲဒီ ရလဒ္ေတြ အျဖစ္ . . . ၁၉ ရာစု ေလာက္ကတည္းက ဖြဲ႕တည္လာတဲ့ ၊ လစ္ဘရယ္အယူအဆ ေတြနဲ႕ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း လြတ္လပ္ေရးလွုပ္ရွားမူ ေတြကို ၊ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ခဲ့တယ္လို႕ . . . ဆိုပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ၊ ဗမာနိုင္ငံမွာ ၂၀ရာစု အေစာပိုင္းကမွ အသက္၀င္လာခဲ့တဲ့ စာေပ လွဳပ္ရွားမူေတြ နဲ႕အတူ ၁၉၃၀ ပိုင္းေလာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ၊ ျမန္ဆန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ ကမၻာ့အခင္းအက်င္းေတြ ရံုးၾကြလာတဲ့ ၀ံသာနုအမ်ိဳးသားစိတ္ေတြ ကေတာ့ ၊ လစ္ဘရယ္ အေျခခံ ေတြနဲ႕ အလွမ္းေ၀းခဲ့လို႕မ်ား ျပသာနာေတြ မျငိမ္းနိုင္ခဲ့ေလ သလား လို႕ . . . ကိုယ့္ဖာသာ ဆက္ျပီး စဥ္းစားေန မိေသးတယ္။
ေဒၚစုက ၊ ဒီ စာတမ္းကို ျပဳစုတဲ့အခါ၊ တမင္တကာကိုပဲ ပညာရပ္ဆန္တဲ့ အကိုးအကား စာအုပ္ေတြကို မသံုးပဲ ၊ အဲဒီ ၀ံသာနု ေခတ္ကာလက ၊ ျပည္သူေတြၾကားထဲမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ နွစ္နွစ္ ျခိဳက္ျခိဳက္ ရွိခဲ့တဲ့ ၊ စာအုုပ္ေတြ – စိတ္ကူးယဥ္ ၀တၱဳ ေတြကို အသံုးျပဳခဲ့ တာလို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါမွလည္း ၊ ျပည္သူထဲက လာတဲ့ ရင္ခုန္သံ စစ္စစ္ စိတ္ဆႏၵအမွန္ေတြကို ၊ နားလည္ သံုးသပ္နိုင္မွာ မဟုတ္လား. . .။ ရာဇ၀င္ ဆိုတာေတြကေတာ့ ၊ နံမယ္နဲ႕လိုက္ေအာင္ မင္းစိုးရာဇာေတြရဲ႕ အေၾကာင္းေတြ ခ်ည္းပဲ မို႕လို႕ . . . အဲဒီ ေခတ္ေတြက ရွားရွာပါးပါး ဦးပုည ရဲ႕ ေရသည္ျပဇတ္ လို သရုုပ္မွန္ စာေပမ်ိဳးေလး ေတြက လြဲရင္ အားလံုးလိုလိုက မွန္နန္းေဆာင္ ေပၚက ၊ သမိုင္းေတြ ခ်ည္း ျဖစ္ေနခဲ့တာပဲ ေလ။
အဲဒီလိုု ျပည္သူ႕ စာေပေတြ မေပၚေသးတဲ့ ေခတ္ေတြကေန. . . ျပည္သူ႕ စာေပေတြ အင္နဲ႕ အားနဲ႕ ရုန္းၾကြ လာခဲ့ ။ အခုေတာ့လည္း . . . ျပည္သူ႕ အသံ ေတြဆိုုတာ ေသာေသာကိုု ညံ လို႕ . . . ။
ေကသြယ္
မတ္ ၂၂ ၊ ၂၀၀၉
Ref: Literature and Nationalism in Burma, Freedom from Fear by Aung San Suu Kyi
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
