မထင္မွတ္ပဲ ၾကံဳဆုံခဲ႔မႈက အခုေတာ့ ေျပာျပစရာ တခုျဖစ္လာျပန္သည္။ ရင္ႏွီးမႈဆီ ပိုမို ေရာက္ေစမည့္ ကိစၥမွန္း ထင္မထားခဲ႔။ အခုသူႏွင့္ စၿပီး စကားေျပာခြင့္ႀကံဳေတာ့ ထိုၾကံဳဆုံမွႈကို အစေဖာ္ ေျပာျပခိုက္ သူဝမ္းသာအားရ ျဖစ္ေနသည္ ။ ဘယ္ရက္ ဘယ္ကာလအထိ အတူတကြ ဒီခရီးၾကမ္းကို အတူတူ ျဖတ္သန္းရမည္ဟု မသိရွိရေသး ။ ေရာက္တတ္ရာရာ စကားေတြစေျပာရင္း သူနဲ႔ကိုယ္ ၾကံဳခဲ႔ဖူးတာကို ေျပာျပလိုက္သည္။ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သူ ျပန္ျမင္ေယာင္သလို အံံ႔ၾသဝမ္းသာ ျဖစ္ေနတာကိုေတြ႔ရသည္။
“ကိုေဌးၾကြယ္လား”
သူက ေဖာ္ေရြေသာ အျပံဳးျဖင့္ တုန္႔ျပန္သည္။ သူနဲ႔ ကို္ယ္ ၾကံဳဆုံခဲ႔ရာ ၁၉၈၈ခုႏွစ္က အျဖစ္အပ်က္တခု သူ႔ကို အစေဖာ္ၿပီး ေျပာျပမိသည္။ ထိုစဥ္က ၈ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီး မျဖစ္ေသး။ ဇူလိုင္လ ေလာက္က အျဖစ္အပ်က္။ ၁၉၈၈ မတ္လ ဖုန္းေမာ္ အေရးအခင္းအၿပီး တံတားနီ ကိစၥဆက္ျဖစ္သည္။ ထိုကာလ ကအဖမ္းခံရေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား သည္ ေနာင္အခါ ဝမ္းဖိုးဝမ္း (၁၄၁) ဟု လူသိမ်ားလာေသာအဖြဲ႔တြင္ ကိုေဌးၾကြယ္ ပါသည္။ သူတို႔အဖမ္းခံရေသာ ၁၄၁ေယာက္ကို ဇူလိုင္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ေပးလိုက္သည္။ ေထာင္မွလြတ္ၿပီး ေက်ာက္ကုန္း ေတာရ ေမဒိနီ ေက်ာင္း၌ ဒုလႅဘ ရဟန္းဝတ္ၾကသည္။
ထိုစဥ္က လူမ်ားပင္မက ရဟန္းသံဃာမ်ားပါ ျပည္ရြာ အႏွံ႕ ျပန္႔ႏွံ႕ေနသာ လက္သိပ္ထိုးဖတ္ စာရြက္စာတန္းတို႔ကို နီးရာ ရွာေဖြ ။ လက္ထဲေရာက္ ေနာက္တေယာက္ထံ လက္ဆင့္ကမ္း။ လူတို္င္းကိုယ္စီ ကိုယ္ႏိုင္သလို လုပ္ေနၾကေသာအခ်ိန္ဟုဆိုရမည္။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း သူရလာေသာ စာရြက္စာတန္းေတြ ကိုယ္ရလာေသာစာရြက္ စာတန္းေတြကုိ အလဲအလွယ္ ျပဳေနစဥ္မွာပဲ ေထာင္ထြက္ ေက်ာင္းသာမ်ား ဒုလႅဝတ္ရာ ေမဒီနီေက်ာင္းကို ေရာက္ခဲ႔သည္။ ထိုစဥ္ထဲက သူတို႕တေတြ စုရပ္ အျဖစ္ ေနာင္လာမည့္ ေန႔ရက္ေတြ အတြက္ တိုင္ပင္ေသာ ေနရာဆိုတာ သိခဲ႔သည္။ လူခ်င္း တခဏသာ ၾကံဳဆုံရမွဳကို ျပန္လည္ အစေဖာ္ ေပးေတာ့ သူ အားရ ဝမ္းသာစြာ ထိုစဥ္က သူတို႔ လုပ္ခဲ႔ေသာ အလုပ္ေတြကိုရွင္းျပသည္။
“ကိုေဌးၾကြယ္ ၁၀တန္း ဘယ္ေက်ာင္းကေနေအာင္တာလဲ ”
သူစမ္းေခ်ာင္းသားမွန္းသိလို႔ ကိုယ့္ရဟန္းဒကာမ တာဝန္က်ေသာ ေက်ာင္းမွမ်ားျဖစ္ေနမည္လားဟု ေမးျခင္းျဖစ္သည္။
“အထက(၁) စမ္းေခ်ာင္း ”
ထိုေက်ာင္းမွာတာဝန္က် ဖူးေသာ ရဟန္းအမ၏ အမည္ကိုေျပာျပေတာ့ သူ၏ ဆရာမျဖစ္ေနသည္။ သူလည္း စမ္းေခ်ာင္းဇာတိ ဆိုေတာ့ မိဘမ်ား အလုပ္ေတြကိုပါသူေျပာျပသည္။ ဒီေတာ့လည္း ကိုယ့္ရဟန္းဒကာ၏ အလုပ္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသာ အလုပ္မို႔ ပိုမို စကားေတြေျပာျဖစ္ျပန္သည္။ သူႏွင့္ၾကံဳဆုံရျခင္းထဲက မွတ္မိစရာေကာင္းတာေတြကို ေျပာပါဆိုလွ်င္ သူအႏုပညာကိစၥရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဝါသနာပါ ျခင္းကိုေျပာရမည္ျဖစ္သည္။
သီခ်င္းဆိုျခင္းသည္ ေထာင္တြင္း ညမအိပ္မွီ မၾကာခဏ ျပဳလုပ္ၾကေသာ ကိစၥရပ္ျဖစ္မည္။ ညဆက္ဆိုျဖစ္သလို တျခား အခန္းေတြ အလွည့္က် ဆို ၾကသည္။ ေထာင္ထဲေရာက္မွ ၾကားဖူးေသာေတးသီခ်င္းပဲျဖစ္ျဖစ္ တခဏတာ စိတ္ခ်မ္းေျမ႕မႈတခုကိုေတာ့ သယ္ေဆာင္ ေပးခဲ႔သည္သာ။ ေနပူထဲ ေလွ်ာက္ေနသူအဖို႕ ေအးရိပ္ေလးကိုေတာ့ေမွ်ာ္သည္။ ေမာပမ္းေနစဥ္ ေရေအးေအး တခြက္ကို တမ္းတသည္။ ေသာကေတြႏွင့္ ပြန္းပဲ႔ေနေသာ စိတ္အတြက္ အနာမက်က္ေသာ္မွ သက္သာေစမည့္ ေျဖေဆးေလးကုိေတာ့ ဆာေလာင္ တာ သဘာဝ က်ပါသည္။ ကိုေဌးၾကြယ္၏ အႏုပညာ ကိစၥေတြထဲ ကဗ်ာ ေတြ စာေတြလည္းပါမည္။ စကားစပ္ရင္းမွ ဆုရ စာစီစာကုံး အေၾကာင္းေတြ သူေျပာျပေတာ့ ကိုယ္ဖတ္ဖူးေသာ စာအုပ္ထဲက သူနာမည္ကို ျပန္လည္ ေတြ႔ရွိလိုက္သလိုရွိသည္။
“ဆရာမ ေဒၚခင္ေထြးစု ကိုေကာသိလား ”
သူ ဝမ္းသာအားရႏွင့္ ေက်ာင္းေနဘဝထဲ သူ၏စိတ္ျပန္လည္ ေရာက္သြားဟန္ရွိသည္။ အတိတ္ဆိုသည္ ၾကည္ႏူးစရာေတြေကာ။ မၾကည္ႏူးစရာေတြေကာ ရွိခဲ႔သည္ဆိုလွ်င္ ေက်ာင္းသားဘဝကုိ ေပ်ာ္ရႊင္ဘြယ္ရာ ကာလေတြဟု ေျပာဆိုၾကမည္ထင္ပါသည္။ အခုကိုယ္ေမးေသာ အေမးႏွင့္ တဆက္တည္း ထိုေပ်ာ္စရာ ကာလဆီသို႔ သူ႔စိတ္ကို ပ်ံသန္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးသလိုရွိသည္ကို သူေက်ေက်နပ္နပ္သေလာေတြ႔လွသည္။ ထိုစဥ္က သူၾကံဳခဲ႔ရတာေတြကို ခရားေရလႊတ္ ေျပာျပေနသည္က သူစိတ္ထဲ ခ်ိဳၿမိန္ေသာ သစ္သီးတလုံးကို စားေနရသလို ျမင္ေနရသည္။
“အဲ႔ဒီဆရာမက က်ေနာ့္ ျမန္မာစာဆရာမေလ ၁၀တန္း စတက္ခါစက စာသင္ခ်ိန္ မေရာက္ခင္ေက်ာင္းသားေတြ စကားေျပာသံ ညံ ေနတုန္း ဆရာမဝင္လာတယ္ ျပီးေတာ့ ေခါင္းစဥ္က မိုးအုံေသာေန႔ထင္တယ္ ေပးၿပီး စာစီစာကုံးေရးခိုင္းတယ္ ဆူေနတဲ႔ ေက်ာင္သား ေတြကို ျငိမ္ေအာင္ ထိမ္းတာလဲ ပါမွာေပါ့ ”
ဆရာမဆီ စာစီစာကုံးစာအုပ္ေတြ အပ္အျပီး စာအုပ္ေတြစစ္ျပီးခ်ိန္ေလာက္မွာ ဆရာမ အခန္းထဲေနာက္တေခါက္ ျပန္ဝင္လာၿပီး
“ေမာင္ေဌးၾကြယ္ ဘယ္သူလဲ ထစမ္းလို႔ ဆရာမကေျပာတာ”
သူရဲ႕ ေက်ာင္းသားဘဝကအမွတ္ရစရာေတြထဲ သူ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ မွတ္မိစရာကို ေတြးရင္ သူေက်နပ္ေနဟန္ရွိသည္။ စာစီစာကုံး အေရးေကာင္းေသာ သူ ဒို႔ေက်ာင္းသား စာစီစာကုံးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဆုရေတာ့ ဆုရစာအုပ္ကို ဆရာမကို သူသြားေပးသည္။-
“ဆရာမက ဘာလဲလို႔ ေမးတယ္ ဒို႔ေက်ာင္းသား စာစီစာကုံးဆုရတာ စာအုပ္ ဆရာမကိုလက္ေဆာင္ေပးတာပါလို႔ျပန္ေျပာေတာ့ ဆရာမလဲ ေတာ္ေတာ္ေက်နပ္သြားတယ္ ေက်နပ္မွာေပါ့ ျမန္မာစာဆရာမ ဘယ္သူ၏တပည့္ဆိုတဲ႔ စာလုံးက ပါေနတာကို ”
ကိုေဌးၾကြယ္ နဲ႔ၾကံဳဆုံရျခင္းမွ စကားေျပ အေရးအသားကို ဘယ္ပုံဖန္တီး ရပုံကို သူေျပာျပသည္။ ရတုေတြ ဖတ္ျပီး နားမလည္သည္႕ စကားလုံးေတြဆိုလွ်င္ သူ႔ဆရာ ဂုဏ္ထူးဦးသိန္းႏို္င္ဆီ အခ်ိန္ မေရြးလွမ္းေမးတာကိုလည္းေျပာျပသည္။
၁၀တန္းေက်ာင္းသားေလာက္ထဲက သူနတ္သွ်င္ေနာင္ကဗ်ာေတြဖတ္သည္ဟု ဆိုသည္။ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ ဝတၳဳ ေတြအေၾကာင္း၊ ကဗ်ာေတြအေၾကာင္း စုံေအာင္ေျပာျဖစ္သည္။ ေနာင္ အခြင့္ရ အခ်ိန္ေတြရလွ်င္ ဝတၳဳေတြကို ေျပာၾကတာေပါ့ ဟု သူကတိေပးသည္။
အင္းစိန္ေထာင္တြင္ သူႏွင့္အတူတူေနခဲ႔သူတို႔ထံမွ ေနာင္ တိုက္ကို အခ်ိန္မ်ားမ်ားဖြင့္ေပးလွ်င္ ဝတၳဳေတြကို ေျပာခိုင္းဟု အႀကံေပးသည္။ ထိုအၾကံေပးခ်က္တို႕ေၾကာင့္ပင္ ေနာင္အခါ၌ ေလရူးသုန္သုန္လို ဝတၳဳကို တေန႔ျပီးတေန႔ ဇာတ္လမ္းတြဲ ၾကည့္ရသလို နားႏွင့္ စာဖတ္ရေတာ့ မည္ဆိုတာ ၾကိဳသိခဲ႔သည္။
ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တေယာက္ အျဖစ္ လူသိထင္ရွားခဲ႔သူဆိုတာ သာမန္ အရည္အခ်င္းေလာက္နဲ႔ေတာ့ ျဖစ္လာမည္မဟုတ္ ။ သူ၏ ထူးျခားေသာ အရည္အခ်င္းေကာင္းတို႔ကို အတူေနမွသိလာရျခင္းျဖစ္သည္။ လူဆိုတာ စင္းလုံးေခ်ာေတာ့ လူတိုင္းျဖစ္မည္မဟုတ္ ။ ေနာင္တခ်ိန္ အေကာင္းေတြကို ပိုေကာင္းလာေအာင္လုပ္ ။ အဆိုးေတြကို ပါးႏွဳိင္သမွ် ပါးေအာင္ ျပဳျခင္းျဖင့္ လူတိုင္းလည္း ဒီလိုတည္ ေဆာက္ခဲ႔ ၾကသည္ပဲ ။ ဒီေတာ့ သူလည္း တည္ေဆာက္ႏွဳိင္လိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္မိသည္။