Nyein Chan Aye – Articles

ဆိုးေပ တိုင္းျပည္နဲ႔ ဍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
ၾသဂုတ္၊ ၁၅၊ ၂၀၁၃


ရသ စာေရးဆရာမ်ားဟာ သူတို႔ ဖန္တီး ေရးသားတဲ့ ဝတၳဳေတြမွာ ပကတိ ေလာက ကို အေျခခံၿပီး ေရးသားတဲ့အျပင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ေလာကသစ္ ကို ျမင္ေတြ႕ရဖို႔ရာအတြက္လည္း ရသ အင္အားကို အသံုးခ်ၿပီး စာဖတ္သူ လူအမ်ားအေပၚ ဦးေဆာင္ လမ္းညႊန္တတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရသစာေပဟာ လူေတြကို ျပံဳးေစ၊ ရယ္ေစ၊ လြမ္းေစ၊ ငိုေစ ကာ စိတ္ႏွလံုး အာဟာရ ခ်င္ျခင္း ကို ျဖည့္စည္း ေပးရံုသာမကဘဲ လူေတြရဲ႕ ေတြးေခၚ၊ ဆင္ျခင္မႈ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ကိုလည္း သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္း၊ တနည္းအားျဖင့္ ညင္သာေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့နည္းနဲ႔ တိုးပြားေစတယ္။  ရသစာေပက ေပးႏိုင္စြမ္းတဲ့ ခံစားမႈနဲ႔ သိမႈ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးဟာ လူေတြရဲ႕ ႏွလံုးသား နဲ႔ ဦးေႏွာက္ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးမွာ ပိုလို႔ေတာင္ စူးနစ္ စြဲျမဲ ၾသဇာလႊမ္းေစတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ် စာေပပညာရွင္ “ဂ်ီ၊ အက္စ္၊ ေဂၚဒြန္ (၁၈၈၁-၁၉၄၂)” က ဆိုခဲ့တာေပါ့။  ဘာသာတရား နဲ႕ လူမႈေရး ကုထံုးေတြက ဖ်ားနာေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ကယ္တင္ဖို႔ရာမွာ သိပ္ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။  အႏုသုခုမ ရသစာေပ ေဆးစြမ္းနဲ႔သာ လူေတြရဲ႕ ဝိညာဥ္ကို ကယ္တယ္ၿပီး ဖ်ားနာေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ကုစား ရမယ္ လို႔ ဆိုခဲ့ဖူးတယ္။ 
ဆိုေတာ့ ရသစာေပ ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈ စြမ္းပကား က ႀကီးမားလွတယ္။  လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အေပၚ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ ရွိတယ္။  ဒါေၾကာင့္ ရသဆရာမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ ရသအစြမ္းနဲ႔ လူ႔ေလာက ျပဳျပင္တည္ေဆာင္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ကို ေရွးရႈေစဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတယ္။
အေနာက္တိုင္း အဂၤလိပ္စာေပ တခု ကို ျမန္မာမႈျပဳ ျပဳျပင္ဖန္တီးထားတဲ့ “ဆရာႀကီး ဇဝန (၁၉၁၁-၁၉၈၃)” ရဲ႕ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အလြန္၊ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦး ဗမာျပည္ ေနာက္ခံ နဲ႔ ‘ဝီလ်ံ’ တျဖစ္လဲ ‘ဆိုးေပ’ ဝတၳဳတို ကေလးစာေပ ေတြကို ၾကည့္ပါ။  ကေလးဇာတ္ေကာင္ေတြ နဲ႔ ဇာတ္အိမ္တည္ထားတဲ့ ‘ဆိုးေပ’ ဇာတ္လမ္းအစံုစံုဟာ တိုင္းျပည္ ရဲ႕ အနာဂတ္ ရတနာေတြ ျဖစ္တဲ့ ဗမာျပည္ဖြား ကေလး သူငယ္အမ်ား ရဲ႕ ႏုနယ္ငယ္ရြယ္ သန္႔ရွင္းေနေသးတဲ့ ရင္ဘတ္ ႏွလံုးသား နဲ႔ စင္ၾကယ္ေနေသးတဲ့ ဦးေႏွာက္ ကို ေကာင္းမြန္၊ မွ်တတဲ့ စိတ္ဓာတ္၊ အေတြးအေခၚေတြ ကင္းဝပ္ေစဖို႔ရာ ကေလးဇာတ္ကြက္ေတြအၾကား သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ ထည့္သြင္း ဖန္တီးခဲ့တယ္။
ဆရာႀကီး ျမန္မာမႈျပဳ ဖန္တီးလိုက္တဲ့ အဓိက ကေလးဇာတ္ေကာင္ (၅) ဦး ကို ၾကည့္ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။  တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူမ်ိဳးစံု ခ်စ္ၾကည္၊ သမမွ်တ ေနထိုင္ႏိုင္မႈကို ရည္ရြယ္ၿပီး ဆိုးေပ၊ ေမာင္ေမာင္၊ သာဒြန္းဦး၊ အဝိန္၊ အီစြတ္ ဆိုတဲ့ မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးစု ေနာက္ခံ မိသားစု ရွိတဲ့ ကေလး (၅) ဦး နဲ႔ ဇာတ္အိမ္ဖြဲ႕စည္းထားတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။ က်ား-မ ညီမွ်ေစဖို႔ရာ အတြက္လည္း အႏွင္းကေလး ကိုပါ ထည့္လိုက္တယ္။  အႏွင္းကေလး ဟာ သူတို႔ သူငယ္ခ်င္းအုပ္စု မွာ အေရးပါ၊ အရာေရာက္ ၾသဇာလႊမ္းတယ္။
ကေလးသူငယ္ ေလာက ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေနလိုမႈ သေဘာကို လည္း ပံုေဖာ္ထားတယ္။  ရိုးသားသန္႔စင္စြာ ေနလိုမႈ သေဘာကိုလည္း ထည့္ထားတယ္။  သူတို႔ဟာ အျမဲ ခ်စ္ခင္၊ စည္းလံုးၾကတယ္။  ရသမွ် မုန္႔ဖိုး ကို သူဟာ၊ ကိုယ့္ ဟာ မခြဲ အျမဲ အတူတကြ ညီတူမွ်တူ ခြဲေဝ အသံုးျပဳၾကတယ္။  စိတ္အခန္႔မသင့္လို႔ ရန္ျဖစ္ၾကရင္လည္း ယာယီ အခိုက္အတန္႔ သာ ျဖစ္ၿပီး မၾကာမီမွာပဲ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ ျပန္လည္ ခ်စ္ၾကည္ၾကတယ္။ 
အဝိန္ ဟာ သူ႔ ကို ေမာ္စီတုန္း အမည္ေျပာင္ တပ္ရင္ ေက်နပ္သေလာက္  ခ်န္ေကရွိတ္ လို႔ သူ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြက သြားေခၚပါကမူ အင္မတန္ စိတ္ဆိုးၿပီး တပြဲတလမ္း နပမ္းလံုးတတ္တယ္။  ခ်န္ေကရွိတ္ တပ္က အဲဒီအခ်ိန္က အမိ ဗမာျပည္ကို ေစာ္ကား က်ဴးေက်ာ္ေနသူေတြကိုး။  အလားတူပဲ အီစြတ္ ကလည္း သူ႔ ကို မူဂ်ာဟစ္ လို႔ ေခၚမ်ား ေခၚမိရင္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံ ျပန္ပက္တတ္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ သူပုန္ေတြက အဲဒီအခ်ိန္က ခြဲထြက္ေရး လုပ္ေနတာကိုး။
ဒါေတြအားလံုးဟာ တိုင္းျပည္မွာ ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးစံု ရဲ႕ လူမ်ိဳး တစု အေပၚ အေျခ မခံတဲ့ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တိုင္းခ်စ္၊ ျပည္ခ်စ္၊ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ နဲ႔ အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မွ်တ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ သေဘာ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဓန အင္အား ကို လူမ်ိဳးစု အသီးသီး ညီတူညီမွ် ခြဲေဝ သံုးစြဲရန္ လိုမႈ သေဘာ စတဲ့ တိုင္းျပည္ သာယာ၊ ေအးခ်မ္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစမယ့္ နည္းလမ္း၊ ဝါဒ၊ အေတြးအေခၚ ေတြကို ကေလး ဝတၳဳ ဇာတ္ကြက္ ပံုေဖာ္ၿပီး အားေပး တိုးပြားေစတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊ တရား မွ်တျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း အႏွစ္သာရ သေဘာ၊ ေလာကပါလ တရား ေတြကို ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ရင္ဘတ္ ႏွလံုးသား၊ ဦးေႏွာက္ ထဲကို ရသစာေပ ကေနတဆင့္ ဆရာႀကီး က တည္ေပး၊ ထည့္ေပး လိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ေခတ္ေပၚ စာေရးဆရာမ်ား ထဲက ထိပ္တန္း ရသ စာေရးဆရာ တဦးျဖစ္သူ ဆရာ မင္းလူ (၁၉၅၄-၂၀၁၃) ရဲ႕ ရသခံစားမႈ တင္မကဘဲ ဦးေႏွာက္ အေတြးအေခၚ၊ အက်င့္၊ အၾကံ၊ ခံယူခ်က္၊ အသိ၊ သေဘာ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြကိုလည္း သူ႔ ရသ ဖန္တီးမႈ ဝတၳဳေတြထဲကေန ထုတ္ယူ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ 
၁၉၈၇ မဆလ ေခတ္ ေနဝင္ခါနီးအခ်ိန္ ကစလို႔ နဝတ၊ နအဖ ေခတ္တေလွ်ာက္ ကိုယ္ပိုင္ ဖန္တီးလာခဲ့တဲ့ ဆရာ မင္းလူ ရဲ႕ အႏုပညာ ရသပစၥည္း ‘ရယ္စရာ၊ ေမာစရာ’ ဇာတ္လမ္းတြဲေတြဟာ ေန႔စဥ္ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ ေလာက ဇာတ္ခံု အျဖစ္အပ်က္ အစံုစံု ကို ဟာသ ရသ စြက္ လူေတြကို ဘဝ အေမာ ေျပာေစဖို႔ ဖန္တီးထားျခင္း သက္သက္မ်ိဳး မဟုတ္ပါ။  ဒါ့ထက္ ပိုပါတယ္။  ရယ္စရာ ေတြေနာက္က ေမာစရာ ေတြ လိုက္ ဖြဲ႕ျပခဲ့သလို လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြက္လည္း စံႏႈန္းေတြ၊ ျဖစ္သင့္၊ လုပ္သင့္တဲ့ သေဘာေတြ ခ်ျပေပးခဲ့တယ္။
ဆရာမင္းလူ ရသ အစြမ္းနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဝတၳဳထဲက ၿမိဳ႕မက်၊ ေတာမက် လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တခုဟာ တကယ္ေတာ့ ဗမာျပည္ တျပည္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။  သဘာဝက်က် အေျခခံလူတန္းစား တခု ကို အေျခခံၿပီး တိုင္းျပည္မွာ အေျခတည္သင့္၊ က်င့္သံုးသင့္ တဲ့ အက်င့္၊ အၾကံ၊ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ၊ သေဘာတရားေတြကို ရသပညာ နဲ႔ သြတ္သြင္း ဖန္တီး လမ္းညႊန္ ျပထားျခင္း ျဖစ္တယ္။
‘ရယ္စရာ၊ ေမာစရာ’နဲ႔ ဆက္စပ္ ဝတၳဳတိုေတြမွာ လႈမႈ အလႊာ အစံု ကို ပံုေဖာ္ထားတယ္။  သရုပ္ခြဲၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဘုရား ဆရာေတာ္ ဇာတ္ရုပ္ ဟာ ဗမာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ခုစလံုးမွာ အေရးပါ ဆံုးမပဲ့ျပင္ တရား၊ ဓမၼစစ္ လမ္းျပေပးေလ့ရွိတဲ့ ဘာသာေရး  အဖြဲ႕အစည္း၊ လူတန္းစား ကို ရည္ညႊန္းတယ္။
ရပ္ကြက္ ဥကၠ႒ နဲ႔ ရာအိမ္မွဴး ကိုရွိန္ တို႔ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား၊ အာဏာယူထားတဲ့ တာဝန္ရွိ အဖြဲ႕အစည္း ကို ကုိယ္စားျပဳတယ္။
ဦးကုလား က ဓနရွင္၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ လူတန္းစားျဖစ္တယ္။  မသီး (မဒမ္ႀကီးေငြ) ဟာ ေငြေၾကးရွင္ ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတုတ္ခိုင္ဟာ ပညာတတ္ အလႊာ တတ္သိပညာရွင္ အလႊာကို အေျချပဳတယ္။
ေမာင္ဝ ဟာ ရိုးသား၊ ႀကိဳးစားတဲ့ လက္လုပ္လက္စား၊ အေျခခံလူတန္းစား ဘဝ ကို ေဖာ္ျပတယ္။  ေက်ာ္ကြန္႔ (လွထံု ေယာက်္ား) ဟာ ရိုးရိုးက်င့္၊ ျမင့္ျမင့္ၾကံ တဲ့ အလုပ္သမား လူတန္းစား ဘဝ ကို ေဖာ္ညႊန္းတယ္။  ေက်ာ္ကြန္႔ ဆရာ စက္ရံု အရာရွိ ဦးၾကည္ဝမ္း က အရာရွိ၊ အရာခံ အလယ္ အလတ္တန္းစားကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။
ပေတး၊ ဘာႏူး စံုတြဲ၊ ေငြသိန္း (ေခၚ) ဖိုင္ဇယ္ (ပေတး ဝမ္းကြဲ ညီ) နဲ႔ ဆိုက္ကားဆရာ အန္းတိတ္ (ေဒဝါနန္း) တို႔က လူနည္းစု အုပ္စု ဝင္ ဘာသာကြဲ (သို႔မဟုတ္) လူမ်ိဳးျခား ဗမာျပည္ဖြား ႏိုင္ငံသား ညီေနာင္ေတြရဲ႕ သရုပ္ကို ျပတယ္။
ကိုႀကီးေငြ ဟာ ရပ္ထဲ၊ ရြာထဲမွာ ဟိုစပ္စပ္၊ ဒီစပ္စပ္ ဝင္ပါတတ္ၿပီး၊ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ခါ ျဖစ္ရဲ႕နဲ လူမႈေရး တာဝန္ေက်တတ္တဲ့ လူထဲက လူအေၾကာင္း ျဖစ္တယ္။  ေအာင္ဘာေလ ဟာ သူတထူးကို ကူညီဖို႔သက္သက္ လူျဖစ္လာတဲ့ ေစတနာရွင္ လူမႈေရး သမား ျဖစ္တယ္။
လွထံုဟာ ရိုးရိုးေတြး၊ ထင္တာ၊ ျမင္တာကို အရွိအတိုင္း၊ အမွန္အတိုင္း ဒိုးခနဲ ဒက္ခနဲ တုတ္ထိုးအိုးေပါက္ ေျပာတတ္တဲ့ ရိုးအလွတဲ့ ဗမာ ျပည္ရဲ႕ ေတာသူ၊ ေတာင္သာ အေျခခံ လူတန္းစား အမ်ားစု ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။
ဦးဖိုးေျဗာ့ ဟာ ဗမာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အရိုးစြဲေနတဲ့ ေရွးရိုး အစဥ္အလာ နဲ႔ ဓေလ့ထံုးေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္တယ္။
ဓာတ္ခဲ (ဦးကုလား၊ ေခၚခင္တီ တို႔ရဲ႕ ေမြးစားသား) ဟာ မတရားမႈ ကို ဆန္႔က်င္တဲ့၊ လြတ္လပ္မႈကို ခံုမင္တဲ့ သူပုန္ စိတ္ အေျခခံ လူငယ္ထုကို ပံုေဖာ္တယ္။
အျခား ဇာတ္ေကာင္မ်ား ျဖစ္တဲ့ ဖုိးနီ၊ ပြႀကီး၊ ဉာဏ္စိန္ + မလံုး၊ မေပြး (ကိုရွိန္႔ ဇနီး)၊ ပဲျပဳတ္သည္ ေဒၚမွိန္၊ အပ်ိဳႀကီး ေဒၚပြင့္၊ လူပ်ိဳႀကီး ကိုရဲစြန္ အစရွိသလို ကေန  ၿပိဳင္ဘက္ ‘ဌ’ ရပ္သား ဦးစံမတူ (လွထံု အေဖ)၊ စာကေလး ႏွင့္ တပည့္ေက်ာ္ ၾကက္ေခါင္း အဆံုး ထိ ပါဝင္သမွ် ဇာတ္ရုပ္ေတြဟာ လူ႔မႈအသိုင္းအဝန္း ရွိ ပကတိ လူသား ေတြရဲ႕ လူမႈရုပ္လႊာ အသီးသီးကို ပံုေပၚေစတယ္။
ဆရာ မင္းလူ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ စိ္တ္ကူးယဥ္ ေလာကဇာတ္ခံု ေသးေသးဟာ လက္ေတြ႕ ေလာက ဇာတ္ခံုႀကီးလိုပဲ စီးပြား၊ လူမႈ၊ က်န္းမာ၊ ရိုးရာ ဓေလ့၊ ဘဝ အေမာ အဖံုဖံု နဲ႔ ေလာေလာႀကီး ကျပေနၾကရင္း နဲ႔ ရယ္စရာ၊ ေမာစရာ ျဖစ္ေစသလို လက္ေတြ႕ ဘဝမွာ အတုယူ စံနမူျပဳထိုက္မႈ စရိုက္၊ အက်င့္၊ အၾကံေတြကိုလည္း တပါတည္း ျပသတယ္။
ဝတၳဳပါ ဖန္တီး ဇာတ္ရုပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဘုရားဟာ သီလ၊ သမာဓိ၊ သိကၡာရွိရွိ လူမႈ၊ ေလာကီ ေရးရာေတြနဲ႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကင္းကင္းေန တရား၊ ဓမၼ အစစ္ကိုသာ လမ္းျပတယ္။  ရပ္အက်ိဳး၊ ရြာအက်ိဳး အတြက္ တကယ္ လိုအပ္လာရင္လည္း အထူးသျဖင့္ လူမႈဘဝ ပဲ့ျပင္ ဆံုးမ စရာ ကိစၥမ်ား အတြက္ (ဥပမာ ႏွစ္လံုး၊ သံုးလံုး ေလာင္းကစားျခင္းမ်ိဳး) ဆိုရင္လည္း အျမဲတမ္း သြန္သင္ လမ္းညႊန္ ဆံုးမ ပဲ့ျပင္တတ္တဲ့ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္ေကာင္း ျဖစ္တယ္။   ဒါဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ အလုပ္ သေဘာကို ညႊန္းဆိုတယ္။
အျပင္ မွာ “ဘာေတြျဖစ္ကုန္ၾကၿပီလဲ” ကဗ်ာ နဲ႔ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အာဏာရူးမႈ၊ တရားမဲ့မႈေတြကို ေတာ္လွန္ ဆန္႔က်င ္တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ဆရာမင္းလူ ဟာ သူ ဖန္တီးတဲ့ ဇာတ္ကြက္ထဲမွာေတာ့ အျပင္ေလာက ဗမာ့လူ႔ အဖြဲ႕အစည္း မွာ လက္ေတြ႕ တကယ္ သူ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံ ကို ဖန္တီး ျပထားတယ္။  ‘ဍ’ ရပ္ကြက္ ဥကၠ႒၊ ရာအိမ္မွဴး ကိုရွိန္ နဲ႕ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕ဟာ ရပ္သူ၊ ရြာသား ကို အမိ၊ အဖ အရာထား အျမဲ ဦးထိပ္စဥ္ အေရးေပး ၊ တရား နည္းလမ္းတက် အုပ္ခ်ဳပ္၊ ေကာင္းစြာ တာဝန္ယူတယ္။
ဓနရွင္၊ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးကုလား ဟာ အေျခခံ လူတန္းစား နင္းျပားေတြ ဘဝကို အျမဲစာနာတယ္။  ေရထမ္းသမား ေမာင္ဝ ကို အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း အတြက္ ေရစည္လွည္း တပ္ဆင္ေပးတာက အစ ေနာက္ဆံုး အိမ္ေထာင္ ရက္သား ျပဳမႈ အထိ တာဝန္ယူ ေပးတယ္။ ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြ၊ ရပ္သူ ရပ္သားမ်ားအေပၚ အျမဲ ေစတနာ ထား လိုအပ္တာ အကူအညီ ေပးကာ အလွဴအတန္မွာလည္း ရက္ေရာ သူ ျဖစ္တယ္။
ေငြေၾကးရွင္ အတိုးစားသူ လူလည္ႀကီး မသီး လို ဇာတ္ရုပ္မ်ိဳးကိုေတာင္ မွ ဝတၳဳထဲမွာ ေကာင္းကြက္ကေလးေတြ ထည့္ေပးထားတယ္။  မသီးဟာ ေငြေၾကးေရးရာ မွာ တိုေရရွားေရ ရွိ၊ ျမင္တပ္၊ ေစးႏွဲ၊ ေစ့ကုတ္တတ္တဲ့ အျပင္ လူမႈေရး တာဝန္ မေက်တတ္လြန္းလို႔ အရပ္က ေမးေငါ့ ရေပမယ့္ ေမာင္ဝ နဲ႔ ေရႊၾကည္ ေစ့စပ္မဂၤလာ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ အတြက္ေတာ့ လိုလိုလားလား သူ႔ လင္ေတာ္ေမာင္ ပါေလရာ ကိုႀကီးေငြ ကို ေပးလႊတ္ အဝတ္အစားသစ္ ဆင္ေပးရွာရင္းနဲ႔ စိတ္ေကာင္းကို လွစ္ဟ ျပထားတယ္။
ပညာတတ္အလႊာ ကိုယ္စားျပဳ ေဆးပညာရွင္ ေဒါက္တာတုတ္ခိုင္ ဟာ အသျပာ ဆရာ မဟုတ္ဘဲ ေစတနာ ဆရာ ျဖစ္တယ္။  ကိန္းႀကီး၊ ခန္းႀကီး မႏိုင္သလို၊ ပညာတတ္၊ သမားဂုဏ္ မျပ၊ အခြင့္ထူး မခံ အမ်ားနဲ႔ တေျပားတည္း ေနတတ္သူ ျဖစ္တယ္။  အပ်ိဳႀကီး ေဒၚပြင့္ ကို ပေယာဂ ကုေပးတာက အစ၊ လွထံုကို သိုက္ႀကိဳးျဖတ္ေပးတာ အလယ္၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း က တိုင္ကပ္ နာရီ ျပင္ေပးတာ အဆံုး ရပ္ေရး၊ ရြာေရးမွာလည္း အျမဲ ထဲထဲဝင္ဝင္ ရွိတယ္။
ပညာနည္းကာ အလုပ္ၾကမ္း လုပ္ အသက္ေမြးရရွာတဲ့ အေျခခံလူတန္းစာ ေက်ာမြဲ ေမာင္ဝ တေယာက္ ကလည္း မဟုတ္မခံ၊ မာမာထန္ထန္ ရွိလွေပမယ့္ ရိုးသား၊ ႀကိဳးစား မႈ၊ ရပ္အက်ိဳး၊ ရြာအက်ိဳး အပင္အပန္း ခံ ကူညီမႈတတ္မႈ စိတ္ႏွလံုးေကာင္းေၾကာင့္ အရပ္က ခ်စ္တယ္။
စက္ရံု အလုပ္သမား ေက်ာ္ကြန္႔ကလည္း ရိုးဂုဏ္ေလးနဲ႔ တည္တည္တံ့တံ့ ေနထိုင္ အသက္ေမြးရွာတယ္။  ေငြဂုဏ္ေမာက္၊ ေငြမက္တဲ့ လွထံု အေဖ ေယာကၡထီးႀကီး ဦးစံမတူ မၾကည္ျဖဴေပမယ့္ အရပ္ထဲမွာေတာ့ လူခ်စ္လူခင္ ေပါလွတယ္။ ေက်ာ္ကြန္႔ ဆရာ ဦးၾကည္ဝမ္းကလည္း လူႀကီးဂုဏ္ေျမာက္ ေအာက္လက္ငယ္သား အေပၚ တရားစြာ က်င့္ၾကံသူ ျဖစ္တယ္။
ပေတးဘိုင္ ကလည္း လူမ်ိဳး၊ ဘာသာကြဲ ေသာ္ျငားလည္း အားလံုးနဲ႔ တသားတည္း ရပ္ေရး၊ ရြာေရး မွာ တက္ၾကြတယ္။  ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အလွဴ တိုင္းမွာ အစားေသာက္ ကိစၥ ဒကာ ပေတး ပဲ အားကိုးရတယ္လို႔ ဆရာေတာ္ႀကီး ကို္ယ္တိုင္က မိန္႔ရတယ္။  ပေတး ဘိုင္ ကေတာ္ ဘာႏူး ရဲ႕ စပယ္ရွယ္လ္ ဆိတ္ေခါင္းဟင္း ဆိုရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ကို အျမဲ ဆြမ္းပို႕ေနက်ပဲ။  သံဃာေတာ္ အမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာလည္း ေျပျပစ္ ေလ်ာက္ပတ္ ရံုမက ေဝါဟာရပါ ကၽြမ္းက်င္တယ္။  တခါတေလ အလွဴ အတန္း ပြဲေတြမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဘုရား တရားေဟာရင္ တရားေထာက္ က ႏႈတ္သြက္တဲ့ ပေတးဘိုင္ပဲ ေရွ႕က ျဖစ္ေနတတ္တယ္။  ဆႏၵ ရွိရင္ အရပ္ ဘုရား ရဲ႕ ဘုရားေဂါပက ပါ လုပ္ခ်င္ရင္ လုပ္ လို႔ရတယ္။  အဲသေလာက္ကို အရပ္က ၾကည္ျဖဴတယ္။  ဒါ့အျပင္ ရပ္ရြာခ်စ္စိတ္ နဲ႕ ကိုႀကီးေငြ ဘက္ရပ္ တျခား အရပ္သား ၿပိဳင္ဘက္ စာကေလး ကို ႏွိပ္ကြပ္ရာမွာလည္း “ဟို.. လူယုတ္မာက.. အတည္.. ဟို..လူယုတ္မာက.. အတည္.. မုသား.. စကားေတြ.. ေျပာေလၿပီ..” ဆိုတဲ့ ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ဇာတ္ထုပ္ခင္း ကာ အၾကံပိုင္ပိုင္၊ ဗမာ့မႈေရးရာ ကၽြမ္းက်င္စြာ နဲ႔ ရပ္ရြာဘက္က ရပ္တတ္သူလည္း ျဖစ္တယ္။
တရုတ္ကျပား အန္းတိတ္ ဟာ ဘာလူမ်ိဳးေရး အစြဲမွ မရွိဘဲ အိႏိၵယ အစာ ႀကိဳက္၊ ရုပ္ရွင္ ဆိုရင္လည္း ေဘာဘီဝုဒ္ ကုလားကားမွသာ ၾကည့္တယ္။  ကုလားကားႀကိဳက္လြန္းလို႔ သူ႔နာမည္ အန္းတိတ္ က ေန အိႏိၵယ နာမည္ေက်ာ္ မင္းသား ေဒ့ဗ္အာန္ ရဲ႕ ျမန္မာအသံထြက္ ‘ေဒဝါနန္း’ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။  အရက္ကေလးမ်ားဝင္ရင္ ပေတး ထက္ သာေအာင္ ကုလားသီခ်င္း ဆိုျပေလ့ရွိသူ ျဖစ္တယ္။
လူမႈေရး ေက်လြန္းသူ ကိုႀကီးေငြ နဲ႔ ကူညီပါေရေစ ေစတနာ ရွင္ ေအာင္ဘာေလ တို႔ ဟာလည္း လုပ္သမွ်၊ ကိုင္သမွ် မွာ အရာရာ နဲ႔ အေၾကာင္း ေၾကာင္း ကိုးရိုးကားရား ျဖစ္ကာ ကေမာက္ကမ ႏိုင္မႈ မ်ိဳးစံု တြဲေနေပမယ့္ ပင္ကိုယ္စိတ္ရင္း သေဘာရိုးမႈကို အျမဲ ျပတတ္တယ္။
ထံုတိုင္း ရိုးအ လွတဲ့ လွထံု ရဲ႕ ဘဝ အျမင္ေတြ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ေျပာဆိုပံုေတြဟာ ရိုးစင္းလွေပမယ့္ ဒါဟာ အမွန္နဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္ေနတတ္တယ္။  ရိုးသားတဲ့ အေျခခံေက်ာမြဲ လူထု အမ်ားစု သည္သာ အမွန္တရား ဆိုတာကို လွထံု မွာ ေတြ႕ႏိုင္တယ္။
ဦးဖို႔ေဗ်ာ့ ဟာလည္း ေရွးရိုးစြဲ ဓေလ့ ဂြက် တတ္ေပမယ့္ ရပ္ထဲ၊ ရြာထဲမွာ လူႀကီးသူမ အေနနဲ႔ အရြယ္ဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ရွိ အားကိုးရတယ္။
ဓာတ္ခဲ ဟာ လူငယ္ သဘာဝ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေန၊ စိတ္ထင္ရာလုပ္၊ ျပႆနာ ရွာတတ္ေပမယ့္ ပင္ကိုယ္ စိတ္ရင္းေစတနာ ေကာင္း၊ မဟုတ္တာကို မခံ၊ မတရားတာကို ဆန္႔က်င္ သူျဖစ္တယ္။  အားနည္းသူ ေမာင္ေက်ာ္လွ (လွထံု + ေက်ာ္ကြန္႔ တို႕ရဲ႕ သား) ကေလး ကို အျမဲ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ တတ္သူ ျဖစ္တယ္။  အရပ္ထဲမွာ အဆင္းရဲဆံုးျဖစ္တဲ့ ေမာင္ဝ နဲ႔ ေရႊၾကည္ နီးဖို႔ အေရး အကူညီ ေပးသလို မဂၤလာ လက္ဖြဲ႕ အတြက္လည္း အရပ္ထဲ လွည့္ သူငယ္ခ်င္းတသိုက္ ကို ဦးေဆာင္ ေဗာ္လန္တီယာ လုပ္ မဂၤလာလက္ဖြဲ႕ေၾကးရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးသူ ျဖစ္တယ္။
သူတို႔ အားလံုးဟာ အားနည္းသူ ဘက္က ရပ္ၾကတယ္။  မတရားမႈကို ဆန္႔က်င္လိုေၾကာင္းလည္း ျပၾကတယ္။
ယူရို ၂၀၀၀ ေဘာလံုးပြဲၾကည့္တာမ်ိဳးေတာင္မွ ကိုယ္စီ၊ ကိုယ္စီ ထင္ရာ၊ ျမင္ရာ အစြဲကေလးေတြနဲ႔ အသင္း အသီးသီးကို စိတ္ႀကိဳက္ အားေပးၾကေပမယ့္ အႀကိဳဗိုလ္လုပြဲ ျပင္သစ္ န႔ဲ ေပၚတူဂီ ပြဲမွာေတာ့ ပဥၥင္းတက္ေနရာက လူထြက္ၿပီး ေဘာလံုးေျပးကန္သလား ထင္ရတဲ့ ျပင္သစ္ ဂိုးသမား သူတို႔အေခၚ “ဘသက္” (နာမည္ေၾကာင့္ သူတို႔ အထင္ ျမန္မာကျပား ျဖစ္ရမယ္) ကို ႏွစ္သက္ေပမယ့္ တကယ္တမ္း ပြဲၿပီးေတာ့ အားနည္းတဲ့ဘက္၊ မတရား အလုပ္ခံရတယ္လို႔ ယူဆ တဲ့ဘက္ ေပၚတီဂီ အသင္းဘက္ကို ေျပာင္း အားေပး၊ ယူက်ံဳးမရ ျဖစ္ကုန္တယ္။  ဗိုလ္လုပြဲ မွာလည္း အားနည္းသူ ဘက္ က ဆက္လိုက္တဲ့ သေဘာ၊ မတရား တက္လာေလျခင္းကို မခံႏိုင္၊ ဆန္႔က်င္တဲ့ သေဘာ အေနနဲ႔ ျမန္မာကျပား ဦးပဥၥင္းလူထြက္ ျပင္သစ္ “ဘသက္” မ်က္ႏွာကိုမွ မေထာက္ေတာ့ဘဲ အီတလီ အသင္းကိုသာ အားေပးတယ္။
သူတို႔ အားလံုးဟာ ရပ္ေရး၊ ရြာေရး မွာ ညီညြတ္ၾကတယ္။  စည္းလံုးၾကတယ္။  လူမႈ အလႊာ၊ ဆင္းရဲ၊ခ်မ္းသာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ အကန္႔အသတ္ မရွိ အားလံုး တစားတည္း ရပ္အက်ိဳး၊ ရြာ အက်ိဳး သယ္ပိုးၾကတယ္။  ဘာသာေရး ကိုယ္စားျပဳ အရွင္သူျမတ္ ကလည္း တရား၊ ဓမၼ အစစ္ နဲ႔ လမ္းျပတယ္။  အာဏာရွိ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား က လည္း တရားမွ်တမႈ ရွိ၊ တာဝန္ေက်၊ တာဝန္ ယူမႈ ရွိတယ္။  ပစၥည္း၊ ဥစၥာ၊ ဓန အင္အား ရွိသူကလည္း မရွိသူကို ငဲ့တယ္။  ကူတယ္။  မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံတယ္။  စာနာ စိတ္ရွိတယ္။  ငို႔ဘ စိတ္ နည္းၾကတယ္။  ပညာတတ္သူကလည္း ပညာ ဂုဏ္ မေမာက္၊ မေထာင္လႊားဘဲ အျခား ပညာ အေျခခံနည္း အမ်ားလူထု ရပ္သူ၊ ရြားသား အားလံုးကို ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပ ကူညီ အက်ိဳးေဆာင္တယ္။
ဒီလို သမမွ်တ၊ အတုယူဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေလာက အသိုင္းအဝန္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေလးတခု ကို ဆရာ မင္းလူက သူ႔ ရသ အဖြဲ႕ ဝတၳဳေတြထဲမွာ ထည့္ဖြဲ႕ျပရင္း ျပင္ပ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တိုင္းျပည္ လူထု စာဖတ္ပရိသတ္ ကို အတူယူေစတယ္။
အခု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ မွာ ဒီမိုကေရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ အတူ “တိုင္းသစ္တည္လို႔ ျပည္သစ္ေဆာက္မယ္” ဆိုၿပီး ျပည္သူလူထု အမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမား ဆိုသူမ်ား နဲ႔ အစိုးရ က ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်င့္သံုးတဲ့၊ ေတြးေခၚတဲ့၊ အက်င့္၊ အၾကံ၊ အျပဳအမူ၊ သေဘာထား နဲ႔ အေတြးအေခၚ ေတြကေတာ့ ဝမ္းနည္းဖြယ္ လမ္းလြဲေနၾကတယ္။  အမွန္က အထက္မွာ ဆိုျပခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီး ဇဝန နဲ႔ ဆရာ မင္းလူ တို႔ရဲ႕ ရသဟန္ ေရးဖြဲ႕ ခ်ျပ၊ လမ္းညႊန္ သြားခဲ့တဲ့ “ဆိုးေပ တိုင္းျပည္” နဲ႔ “ဍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း” ရဲ႕ အက်င့္၊ အၾကံ၊ အေတြးအေခၚ၊ အျပဳအမူ၊ ေတြကို တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူမႈ လူတန္းစား အသီးသီး၊ အလႊာ အသီးသီးက ေမြးယူ က်င့္ၾကံႏိုင္ရင္ အမွန္တကယ္ပဲ လက္ေတြ႕ တိုင္းသစ္ တည္လို႔ ျပည္သစ္ ေဆာက္ႏိုင္ပါမယ္။  ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ညီညြတ္ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရး ဒီမိုကေရစီ တရားေတြ ၾကြယ္ဝလွ တဲ့ ေလာက နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာကိုလည္း တပါတည္း ရရွိမွာ ျဖစ္တယ္။
ဆိုေတာ့ မိတ္ေဆြ စာဖတ္သူမ်ားခင္ဗ်ာ..။  ရွည္ရွည္ေဝးေဝး စဥ္းစားမေနပါနဲ႔။  “ဆိုးေပတိုင္းျပည္” နဲ႔ “ဍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း” ဆီသို႔ ခ်ီတက္ၾက ရေအာင္ပါ။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
၅ ၾသဂုတ္ ၊ ၂၀၁၃

(ၾသဂုတ္ လ၊  ၁၄.ရက္ ည ၁၁း၃၀ နာရီ မွာ ဆံုးပါး သြားရွာတဲ့ ဆရာမင္းလူသို႔ ရည္စူးလ်က္)