ေမာင္စြမ္းရည္ – မႏၱေလးစာဆုိေတာ္ေန႔
မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာေတာ့ စာဆုိေတာ္ေန႔မွာစာေရးဆရာႀကးီ ေတြကို ကန္႔ေတာ့ပြဲနဲ႔အတူ စာဆုိေတာ္ ေန႔အထိမ္းအမွတ္ကို တခမ္းတနားက်င္းပေလ့ရွိခဲ့တာကေတာ့ ၁၉၅၇-၅၈ ေလာက္က်မွျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္သိန္းႏုိင္နဲ႔ ေမာင္ဘဂ်မ္း (တင္မုိး) တုိ႔ ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးအသီးသီးနဲ႔ ၁၀ တန္းေအာင္လာၾကတဲ့ႏွစ္ေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ ေမာင္သိဂၤါ ေခၚ ေမာင္သာႏုိးနဲ႔ တကၠသိုလ္ဝင္းေခၚ ကိုဝင္းေမာင္တ႔ကုိ လည္း ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က ေအာက္တုိဘာ ေက်ာင္းတလပိတ္ေရးကိစၥမွာ ဆႏၵျပၾကလုိ႔ ေက်ာင္းထုတ္ခံထားခဲ့ရာက ေက်ာင္းျပန္ေနခြင့္ေပး တာနဲ႔တုိက္ဆုိင္ၿပီး စာေပဝါသနာရွင္ေက်ာင္းသားေတြ စုစည္းမိၾကပါတယ္။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ကေလာင္ရွင္ အသင္းရယ္လ႔ုိ ဖြဲ႕စည္းၾကၿပီး စာေစာင္ေတြလည္းထုတ္ၾကပါတယ္။
မႏၱလးတကၠသုိလ္က စာဆုိေတာ္ေန႔က်င္းပရင္ တခါတရံ အမာစိန္၊ ႏြဲ႕ႏြဲ႕စန္း တုိ႔အၿငိမ့္ပြဲေတြေတာင္ ငွားၿပီး ဧည့္ခပံ ြဲလုပ္ၾကပါတယ္။ စာဆုိေတာ္ကန္႔ေတာ့ပြဲမွာေတာ့ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း၊ ဆရာႀကီးမ်ဳိးလြင္၊ လူထုဦးလွ၊ လူထုေဒၚအမာ၊ အမ္ေအ ေခၚ ေဒၚအုန္း၊ ျမေကတု စတဲ့ ပုဂိၢဳလႀ္ကီးေတြပါၾကပါတယ္။ စစ္ကိုင္း ဘက္က ဆရာႀကီးဦးဘုိးသင္းကိုလည္း ဖိတ္ၾကားေလ့ရွိပါတယ္။ တကၠသုိလ္ကလာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသား ကေလာင္ရွင္ေလးေတြနဲ႔ ၿမိဳထဲကစာေရးဆရာႀကီးမ်ား ေပါင္းစည္းမိသြားၿပီး ၿမိဳထဲမွာလည္းႏွစ္စဥ္ စာဆုိေတာ့ ေန႔ကန္ေတာ့ပြဲကို စည္စည္ကားကားက်င္းပလာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာေနရာအမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာင္းေရႊ႕ က်င္းပခဲ့ၾကဖူးေပမယ့္ က်ဳံးေနာက္ဘက္ ဓမၼဗိမာန္အေဆာက္အဦက်ေတာ့မွ ေနရာတည္ၿမဲသြားၿပီး စစ္အစိုးရက ပိတ္ပင္တားျမစ္လုိက္တဲ့ႏွစ္အထိ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ဆက္တုိက္က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
စာဆုိေတာ္ေန႔ စာဖတ္ပြဲကိုေတာ့ ၁၉၆၃ ေလာက္က စတင္က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာပဲ စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ေတြက်မွ အေနာက္က်ဳံးလမ္းဓမၼဗိမာန္မွာ ဆက္တုိက္က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ပါ တယ္။ နတ္ေတာ္လဆန္း ၁ ရက္၊ ညမွာ စာတမ္းဖတ္ၿပီးရင္ စစ္ကုငိ ္း၊ ေက်ာက္ဆည္၊ ျမစ္သား၊ မတၱရာစတဲ့ၿမိဳ႕ အနီးခ်ဳပ္စပ္က ဖိတ္တဲပ့ ြဲေတြကို ဆက္သြားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နတ္ေတာ္လကို စာဆုိေန႔ ရယ္လုိ႔ ဦးေလးလူထု ဦးလွက အစြဲျပဳၿပီး နတ္ေတာ္လ တလလုံးလုိလုိ ၿမိဳ႕တကာလွည့္ပတ္ၿပီး ေဟာေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။
စာတမ္းဖတ္ပြဲကေတာ့ ၁၉၆၃ ကစၿပီး ၁၉၇၂ ေလာက္အထိျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဖတ္သမွ်စာတမ္းေတြ ကိုလည္း ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ရသင့္တဲ့စာမူခကိုစုထားၿပီး စာေပေဟာေျပာပြဲသြားေတာ့ စုေပါင္းသံးု ၾကပါတယ္။ ဖိတ္ၾကားတဲ့ၿမိဳ႕ေတြက ခရီးစရိတ္မခံေစဘဲ လူထုသတင္းစာတိုက္က ကားနဲ႔ပဲသြားၾက ပါတယ္။ လူထုဦးလွ၊ လူထုေဒၚအမာစ၊ ျမန္မာစာပါေမကၡ ဦးခ်မ္းျမ၊ ေဒၚစီစီဝင္း၊ ဦးၾကည္ျမ၊ ေမာင္သာႏုိး (ေမာင္သိဂၤါ)၊ တင္မုိး၊ ေမာင္သိန္းႏုိင္၊ ေမာင္စြမ္းရည္တ႔ပုိ ါေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ကိုေလးနဲ႔ ၾကည္ေအာင္တ႔ုိ အင္းဝကေလာင္ရွင္ႀကီးေတြက စတင္ ဝရမ္းေျပးေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ စာဆုိဖတ္ပြဲမွာေရာ၊ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာေရာ မပါခဲ့ပါ။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီေပၚေပါက္လာတဲ့ေခတ္က်မွ သူတုိ႔ပါဝင္လာၾကၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ျပည္ပကို လြင့္စဥ္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။
စာဆုိေတာ္ေန႔မွာထုတ္တဲ့ မႏၱေလးကစာေရးဆရာေတြရဲ႕ စာတမး္ ေတြကို စာအုပ္ထုတ္လုိက္တုိင္း မနားမေန ေဝဖန္႐ႈတ္ခ်ေရးသားခဲ့ၾကတာကေတာ့ ရန္ကုန္က ႐ႈမဝမဂၢဇင္းက စာေရးဆရာတစုျဖစ္ပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ ေတာင္တြင္းက ေအာင္သင္း၊ မင္းေမာ္၊ ကိုစံေဖာ္ တုိ႔ပါပဲ။ စာတမ္းအဂၤါနဲ႔မညီဘူးဆုိတာလည္း ပါရဲ႕၊ သႀကၤန္အေျမာက္ေတြဆုိတာလည္းပါရဲ႕။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က မန္းတကၠသုိလ္က ေျပာင္းသြားတဲ့သူငယ္ ခ်င္းပါ။ သူကြယ္လြန္ခါနီးမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြေတြ႕ဆုံပြဲလုပ္ၾကေတာ့ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ငါတုိ႔သူငယ္ခ်င္းေတြ ခ်စ္ခင္ၾကပါလ်က္နဲ႔ ဝါဒစြဲေတြ၊ ဂိုဏ္းစြဲေတြနဲ႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ပုတ္ခတ္ စြပ္စြဲၿပီး စာေပတုိက္ပြဲေတြလုပ္ခဲ့ ၾကတာ ဝမ္းနည္းမိတယ္လုိ႔ မ်က္ရည္၀ိုင္းၿပီးေျပာသြားခဲ့ဖူးပါတယ္။
“စာေပတုိက္ပြဲေတြ” ဆုိေပမယ့္ စာတမ္းေတြေရးၾကတာက မႏၱေလးမွာပဲ လုပ္ျဖစ္တာပါ။ အဲဒီကာလမွာ ရန္ကုန္က ျမန္မာႏုိင္ငံစာေရးဆရာအသင္းလည္း မရွိေတာ့ပါ။ စာတမး္ ဖတ္ပြဲေတြလည္း မလုပ္ျဖစ္ပါ။ မႏၱေလးက ၁၀ ႏွစ္ေလာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၀ အုပ္ေလာက္ထုတ္ခဲ့တာ အဖတ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ ေျပာတာေတာ့ မဟုတပ္ ါဘူး။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ဆုိတဲ့ (သလႅာ ေဇာ္ျမင့္) ေခၚတဲ့ မုံရြာသား (အျမင့္ဇာတိ?) ဟာ မန္းတကၠသုိလ္မွာ ေမာင္မုိးသူ၊ ကသာဝင္းႂကြယ္၊ ေမာင္စြမ္းရည္တို႔နဲ႔ တအိပ္ရာ တည္းပူးကပ္ၿပီး အိပ္သြားခဲ့ၾကတဲ့သူငယ္ခ်င္း သူငယ္ခ်င္ းအရင္းအခ်ာပါ။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ဟာ ျမင္းၿခံနယ္က ေမာင္စြမ္းရည္တ႔ိုရြာကိုေတာင္ လုိက္လည္ ခဲ့ဖူးပါေသးတယ္။ ေျခာက္စေထာင္လွည္းကိုေလ့လာခ်င္လုိ႔တဲ့။ သူကျမင္းၿခံက ကၽြနေ္ တာ့္အကိုဝမ္းကြဲေတြအပါအဝင္ အလံနီေက်ာင္းသားေတြနဲ႔လည္း သူငယခ္ ်င္းပါ။ သူကးအစက ေဇာ္ (သလႅာ)၊ သလႅာ ေမာင္သင္းရည္အမည္နဲ႔ ကဗ်ာေတြေရးခဲ့ၿပီးေနာက္မွ ေထာက္လွမ္းေရး ဝတၳဳေရးစရာျဖစ္သြားခဲ့တာပါ။ သူတုိ႔ကို “ေဇာ္၊ ေဖာ္၊ ေမာင္၊ သင္း” လုိ႔ အတုိေကာက္ေခၚခဲ့ဖူးတယ္။ သူတုိ႔ အားလုံးမရွိၾကရွာေတာ့ပါ။ လြမ္းစရာပါ။ သူတုိ႔တေယာက္စီအေၾကာင္း စာေပ႐ုပ္ပံလု ႊာအခ်ဳ႕ိ ကို ကၽြန္ေတာ္ေရးဖူးခဲ့ၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ေမာင္သာႏိုး၊ ေမာင္သိန္းႏုိင္၊ ေမာင္မုိးသူ၊ ေမာင္စြမ္းရည္ (တင္မုိး ကေလာင္ကလြဲလုိ႔) က်န္ရိွေနၾကပါ ေသးတယ္။ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ေတြေပါ့။ ကသာဝင္းႂကြယ္နဲ႔ ကိုေလးတုိ႔လည္း က်န္ရွိပါေသးတယ္။ သူတုိ႔က မူလကတညး္က မပါခဲ့ၾကပါ။ တေယာက္က ဗိုလ္မွဴး၊ တေယာက္ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္သြားၾကလုိ႔ပါ။ ၾကည္ေအာင္က ဝရမ္းေျပးေနခဲ့ရပါတယ္။ ေအာ္ … လြမ္းစရာေတြပါ။
ေမာင္စြမ္းရည္ ၂၀၁၈ ေအာက္တုိဘာ ၆