ေမာင္စြမ္းရည္ – သဒၵါထဲက ကႀကီး
(မိုးမခ) ႏို၀င္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၈
နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ စာေပေဟာေျပာပြဲတရပ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပၿပီး သြားခဲ့ပါၿပီ။ ေအာက္တိုဘာ ၇ ရက္ေနကပါ။ ေဟာေျပာသူ ႏွစ္ဦးပါ။ ေအာ္ပီက်ယ္နဲ႔ မင္းကိုႏိုင္။ အေဟာေကာင္း၊ အေျပာေကာင္း ပညာရွင္စာေရးဆရာေတြျဖစ္ၾကလို႔ စနစ္တက် အသားပါပါ၊ စီကာပတ္ကံုး၍ ေျပာသြားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပရိသတ္ကလည္း အထူးသေဘာက်ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က အေစာႀကီး ေရာက္သြားလို႔ နံရံေတြမွာကပ္ထားတဲ့ ေဟာေျပာပြဲေၾကာ္ျငာေတြကို အေသအခ်ာ လိုက္ဖတ္မိပါတယ္။
“ျပည္သူ႔ဂုဏ္ရည္အသင္း (မွ) တာ၀န္ခံ ဖိတ္ၾကားစီစဥ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ တိုင္းရင္းသား ျမန္မာမိသားစုမ်ား (မွ) စုေပါင္း ဧည္ခံစီစဥ္သည္။” တဲ့။ အဲဒီမွာ (မွ) ႏွစ္လံုးေတာင္ ပါရွိေနပါတယ္။ ျပည္သူ႔ဂုဏ္ရည္အသင္းကလည္း သဒၵါသေဘာအရေျပာရရင္ ကတၱား။ ျမန္မာမိသားစုမ်ားကလည္း ကတၱား။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေနာက္က ကပ္သံုးထားတဲ့ (မွ) ဟာ ကတၱားေနာက္ဆက္ ကတၱာား၀ိဘတ္လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။
ျမန္မာသဒၵါမွာ ကတၱားေနာက္ဆက္ (ကတၱား၀ိဘတ္)မ်ားက သည္၊ က၊ မွာ၊ ကား ကတၱားေနာက္ဆက္တဲ့။ အားလံုး (၄)လံုးရွိပါတယ္
၀ါက်လုပ္ၾကည့္ရင္
(၁) မႏၱေလး သည္ ဗမာျပည္၏ အလယ္ပိုင္း၌ တည္ရွိသည္။
(၂) ဆရာ က စာေရးေနပါတယ္။
(၃) ဆယ္နာရီထိုးၿပီ ေမာင္လွ မွာ မႏိုးေသး။
(၄) ေက်ာင္းတက္သြားၿပီ ဆရာ ကား မလာေသး။
စကားေျပာရာမွာ (က) ကိုအသံုးမ်ားၿပီး စာေရးရာမွာ (သည္) ကိုအသံုးမ်ားပါတယ္။ (မွာ၊ ကား) တို႔ကေတာ့ မွား၊ မွန္ ခြဲျခားေျပာတာျဖစ္လို႔ အသံုးနည္းပါတယ္။ စာထဲမွပဲ အသံုးမ်ားပါတယ္။
သည္ ေလးလံုးထဲမွာပါ၀င္တဲ့ (က)ဟာ ထြက္ခြာရာပုဒ္ ေနာက္ဆက္အျဖစ္လည္းသံုးပါတယ္။ ဥပမာ- (၁) မင္း ဘယ္ (က) လာသလဲ။
(၂) ကၽြန္ေတာ္ မႏၱေလး (က) လာပါတယ္။
(က) (၃) ကၽြန္ေတာ္ မႏၱေလး (က) ရန္ကုန္ (ကို) သြားပါမည္။ (သို႔မဟုတ္)
(က) (၃) ကၽြန္ေတာ္သည္ မႏၱေလး (မွ) ရန္ကုန္ (သို႔) သြားပါမည္။
ဒီေနရာမွာ (က)ႏွင့္ (မွ) ဖလွယ္အစားထိုးလို႔ရတယ္။ (က)ကို ကတၱာ၀ိဘတ္အျဖစ္ သံုးတုန္းကေတာ့ ဆရာ(က)စာေရးေနတယ္လို႔ သံုးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ ကတၱား၀ိဘတ္ (က) ကိုေတာ့ “ကၽြန္ေတာ္ မႏၱေလး(က) လာတယ္” ဆိုတဲ့ ထြက္ခြာရာပုဒ္ေနာက္ဆက္ျဖစ္တဲ့ (က) ကို မႏၱေလး (မွ) ဆိုတဲ့ ထြက္ခြာရာပုဒ္ ေနာက္ဆက္နဲ႔ အစားထိုးဖလွယ္သလို ဖလွယ္ခြင့္မရွိပါ။ အဲဒါ မွားတတ္တဲ့ ကိစၥတခုပဲ။
အစားထိုးလိုက္ရင္ “ဆရာ (မွ) စာေရးေနသည္။” ျဖစ္သြားကာ မွားမယ္။ သဘာပတိ (မွ) မိန္႔ခြန္းေျပာမည္။ ျပည္သူ႔ဂုဏ္ရည္အသင္းမွ ဖိတ္ၾကားသည္။ အဲသလိုအမွားမ်ဳိးျဖစ္သြားပါတယ္။
××××
ေနာက္တမ်ဳိးက (၌၊ မွာ၊ တြင္၊ ၀ယ္၊ က)၊ အခ်ိန္ျပ ႏွင့္ ေနရာျပ …တဲ့။
အဲ့ဒီအထဲမွာ (က) တလံုးပါေနျပန္ပါတယ္။ ၀ါက်လုပ္ၾကည့္ရေအာင္ …
အခ်ိန္ျပ၀ါက်မ်ား
(၁) ယေန႔ည သန္းေခါင္ယံ (၌) မိုးရြာမည္။
(၂) နံနက္ ၁၀ နာရီ (မွာ) ထမင္းစားမည္။
(၃) ေအာက္တိုဘာ ၇ ရက္ေန႔ (တြင္) မြန္းလႊဲ ၁ နာရီ (၌) စာေပေဟာေျပာပြဲ စတင္ပါမည္။
(၄) နံနက္ပိုင္း (၀ယ္) ေနသာဖြယ္ရွိသည္။
(၅) မေန႔ (က) မိုးမရြာဘူး။
ဒီအထဲက အမွတ္စဥ္ (၅) – မေန႔ (က) ဆိုတာ အခ်ိန္ျပေပါ့။ ဘယ္တုန္း (က) လာသလဲ။ ဘယ္အခ်ိန္ (က) ႏိုးေနသလဲ။ မႏွစ္ (က) ရံုးလာတယ္။
ျမန္မာသဒၵါမွာ (ကႀကိးေရက) ဆိုတဲ့ (က)ဟာ ၀ိဘတ္အျဖစ္နဲ႔ ေလးေနရာေတြ႕ရပါတယ္။
(၁) ကတၱား၀ိဘတ္
သည္၊ က၊ မွာ၊ ကား – ကတၱား၀ိဘတ္
(၂) အခ်ိန္ျပ၀ိဘတ္
၌၊ မွာ၊ တြင္၊ ၀ယ္၊ က – အခ်ိန္ျပ၀ိဘတ္
(၃) ေနရာျပ၀ိဘတ္
၌၊ မွာ၊ တြင္၊ ၀ယ္၊ က – ေနရာျပ၀ိဘတ္
(၄) ထြက္ခြာရာျပ၀ိဘတ္
မွ၊ က
ဒါေတြဟာ သဒၵါသံုးအျဖစ္နဲ႔ ထုတ္ၾကတာပါ။ ႀကိယာအျဖစ္သံုးရင္
(၁) “မ မ ထ က” ဆိုတဲ့ သူငယ္တန္းဖတ္စာထဲက (က) ဟာ ကခုန္သည္ဆိုတဲ့ ႀကိယာအေနနဲ႔ သံုးထားတာ မဟုတ္လား။
(၂) လွည္း က သည္ ဆိုရာမွာ လွည္းကို ႏြားတပ္ဆင္လိုက္တာကို ေျပာတာမဟုတ္လား။
(၃) ဒီ နာရီဟာ တေထာင္ မက ဘူးေပးရတယ္။
(၄) တေထာင္ ဘယ္က မလဲ။ တေထာင့္ငါးရာေတာင္ ေပးရတယ္။
မိုးရြာ က ပ်ိဳးသာလိမ့္မည္တဲ့။ ကဲ အဲဒါက်ေတာ့ ဘာေခၚမလဲ။ မိုးရြာသည္ဆိုတဲ့ ၀ါက်နဲ႔ ပ်ိဳးသာသည္ဆို တဲ့ ၀ါက်ႏွစ္ခု ဆက္ရတာဆိုေတာ့ (သမၺႏၶ) လို႔ ေခၚရမွာေပါ့။ ကဲ အဲဒါေတြက ကႀကီးတလံုးတည္းနဲ႔ ကပ္ရႈပ္ေန တာေတြပါ။ (က) ကိုယ္သံုးတက္ရင္ သဒၵါဘက္မွာ ေတာ္ေတာ္ဟန္က်ၿပီဆိုရပါမယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးက ျမန္မာသဒၵါ မွန္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။ ႀကိဳးစားၾကစို႔။
ေမာင္စြမ္းရည္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ