အေမရိကန္ျပည္အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တိုု႔ၾကား ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ က်န္းမာေရးဥပေဒဆိုုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးတိုုက္ပြဲမ်ား
ႏိုင္ငံတကာသာဂိ၊ စက္တင္ဘာ ၂၈၊ ၂၀၁၃
ဒီလကုန္မွာ အေမရိကန္ျပည္ရဲ့ အစုိးရဘတ္ဂ်က္ ျပဌာန္းေပးဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ အတိုက္အခံ (ရီပတ္ဘလစ္ကန္) ၾကီးစုိးတဲ့ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ဘတ္ဂ်က္ကို အတည္ျပဳေပးေသာ္လည္း အိုဘားမားအစုိးရကို အႏိုင္က်င့္တဲ့အေနန႔ဲ ေအာက္တိုဘာ ၁ မွာ သက္၀င္မယ့္ ႏိုင္ငံသားတိုင္းက်န္းမာေရးေစာ
အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ အိုဘားမားအစုိးရရဲ့ ဒီမုိကရက္ပါတီ၀င္ေတြ ၾကီးစိုးေနေတာ့ အဲသည္ ဘတ္ဂ်က္သေဘာတူညီခ်က္ကို အထက္လႊတ္ေတာ္က ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျပီးေတာ့ (Obama Care – Health Care) အသုံးစာရိတ္ေတြ ျပန္ထည့္ေပးျပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္ခ်ေပးလိုက္တယ္။ ဒီ စက္တင္ဘာ ၂၃ – ၂၇ ရက္သတၱပတ္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါတီ ၂ ခုအၾကား အၾကီးအက်ယ္ ႏိုင္ငံေရး ကစားတဲ့ပြဲ ျဖစ္တယ္။ အဲသည္လို ဒီမိုကရက္ႏိုင္ထားတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္က ျပန္လည္ထည့္သြင္းျပင္ဆင္တာကို ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီက ေရွးရိုးစြဲတီးပါတီ အထက္လႊတ္ေတာ္လူနည္းစုအမတ္ေတြက အခ်ိန္ဆြဲနည္းဗ်ဴဟာသုံးျပီး အထက္လႊတ္ေတာ္ၾကမ္းျပင္မွာ ၂၄ နာရီနီးပါး ေဟာေျပာျငင္းဆိုတာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကေသးတယ္။
သူတို႔သေဘာကေတာ့ အထက္လႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ျပဌာန္းခ်က္ အခ်ိန္ေႏွာင္းျပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္ေရာက္၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ျပန္လည္ေဆြးေႏြး ျငင္းခုန္တာ အခ်ိန္ထပ္ၾကာ၊ ဒါဆိုရင္ ေအာက္တိုဘာ ၁ မွာ အစုိးရဘတ္ဂ်က္ ေနာက္ဆုံးရက္ (Deadline) ကို ေက်ာ္သြား။ ဒါဆိုရင္ အစုိးရမွာ ေနာက္ႏွစ္အတြက္ ဘတ္ဂ်က္အတည္မျပဳႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္တယ္။ အစုိးရဘတ္ဂ်က္ အတည္မရရင္ အစုိးရက Government Shutdown ဆိုတဲ့ အစုိးရဌာနေတြ အသီးသီးမွာ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္၊ လစာမေပးႏိုင္၊ ရသုံးေငြေတြ မေခ်ႏိုင္ေအာင္ အစုိးရရပ္ဆိုင္းသြားေအာင္ လုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ အစုိးရက လႊတ္ေတာ္ ၂ရပ္ ရဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္းသြားရင္ ဘတ္ဂ်က္လည္း ျပတ္၊ လူထုက်န္းမာေရးအာမခံခ်က္ ဥပေဒသစ္လည္း အသက္မ၀င္ျဖစ္ျပီး ငါးပါးေမွာက္ေအာင္လို႔ အတိုက္အခံရီပတ္ဘလစ္ကန္က အၾကံၾကီး ၾကံတာ၊ ညစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမုိကရက္ပါတီ အႏိုင္ရထားတဲ့ အစိုးရသက္တမ္းမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဥပေဒ အသက္မ၀င္ေအာင္ကအစ ဒီမုိကရက္ေတြနဲ႔ အိုဘားမားအစုိးရ အသက္သြင္းဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့ ဘယ္ဥပေဒကို မဆို ေႏွာင့္ေနးေအာင္၊ ရပ္ဆိုင္းေအာင္၊ ပ်က္သြားေအာင္လုပ္ဖို႔ တားဆီးဖို႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ဟာ အတိုက္အခံ တစိုက္မတ္မတ္လုပ္ခဲ့တာ အိုဘားမားသမၼတျဖစ္တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကတည္းကပဲ။ အိုဘားမားကလည္း ျပန္ျပီး ေခ်ပျပီးျပီ။ ၂၀၁၂ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူ ျပန္ႏိုင္တယ္ ဆိုကတည္းက ျပည္သူလူထုအမ်ားစုဟာ လက္ရွိအစုိးရရဲ့ ဥပေဒသစ္၊ ေပၚလစီသစ္ေတြကို ေထာက္ခံျပီးသား ျပသတာ ျဖစ္တယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ လူမ်ားစု အသာရရုံသက္သက္နဲ႔ လူမ်ားစုသေဘာကို ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြက ေက်ာမခိုင္းပါနဲ႔လို႔ ေျပာထားတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ေခါင္းမာတဲ့ ေရွးရိုးစြဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြနဲ႔ တီးပါတီအုပ္စုေတြကေတာ့ သည္ဘတ္ဂ်က္ပြဲမွာ အၾကပ္ကိုင္ရုံတင္သာမက ေအာက္တိုဘာလလယ္မွာ အစုိးရမ်ားထုံးစံ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အေၾကြးယူႏိုင္ခြင့္ကို တုိးျမွင့္ဖို႔ (Debt Ceiling) ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ သေဘာတူျပဌာန္းေပးေရးပြဲမွာလည္း အၾကပ္ကိုင္ဦး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ တိုက္ခိုက္ဦးမွာပဲလို႔ ေၾကြးေၾကာ္လိုက္ပါတယ္။ ၀င္ေငြနဲ႔ ထြက္ေငြ မညီမွ်တဲ့အတြက္ စီးပြားေရးျပန္လည္နလန္ထူကာစ အခ်ိန္မွာ ဘတ္ဂ်က္ကဘယ္လိုပဲ ခြင့္ျပဳခြင့္ျပဳ၊ အသုံးစာရိတ္လိုသမွ်ကို အစုိးရကေန ျပည္သူေတြဆီက ေငြေခ်းျပီးေတာ့ (ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ျဖစ္ေစ၊ အစုိးရေငြတိုက္ကျဖစ္ေစ၊ ေငြစကၠဴ တိုးရိုက္ျပီးျဖစ္ေစ) တိုးျမွင့္သုံးစြဲရပါတယ္။ အဲသည္လို အေၾကြး တိုးေခ်းခြင့္ကာလၾကရင္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြက ဒီမိုကရက္အစုိးရကို အၾကပ္ကိုင္တဲ့အေနနဲ႔ လူတိုင္းက်န္းမာေရးဥပေဒကို ရုတ္သိမ္းဖို႔၊ အခ်ိန္ေရႊ႔ဆိုင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုဦးမယ္လို႔ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
အိုဘားမားအစိုးရဟာ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ လူမ်ားစုနဲ႔ အသာရေသာ္လည္း ဥပေဒျပဳတဲ့ဆီမွာ၊ ဥပေဒအသက္သြင္းတဲ့ဆီမွာ၊ စည္းမ်ဥ္းနည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ဆီမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ သေဘာဆႏၵ၊ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရတာမို႔ အတိုက္အခံရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမ်ားစုရွိတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ထိုးႏွက္မႈေတြ ကန္႔ကြက္မႈေတြနဲ႔ ေတာက္ေလ်ာက္ ရင္ဆိုင္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Compromise ဆိုတဲ့ ၂ဖက္စလုံး အေလ်ာ့ေပး ေစ့စပ္ ညိွႏႈိင္းသေဘာတူမႈဆိုတာ အခုအစုိးရလက္ထက္မွာ ထင္သာ ျမင္သာ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ အိုဘားမားအစုိးရ အဓိက အျပစ္တင္တာကေတာ့ ေရွးရိုးစြဲ မ်ဳိးခ်စ္၀ါဒီေတြ (လူျဖဴအုပ္စု) ရဲ့ အိုဘားမားနဲ႔ ဒီမိုကရက္တို႔ အေပၚ အျပဳတ္တိုက္ေရး၊ မေအာင္ျမင္ေရး၊ လုံး၀ရႈံးနိမ့္ေစေရး ေပၚလစီအစြဲေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြထဲမွာလည္း အဲသည္လို အာဃာတအားၾကီးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ျပင္းထန္သူေတြ အားေကာင္းေနတာေၾကာင့္ ညိွႏႈိင္းေဆြးေႏြး အေလ်ာ့ေပး အေျဖရွာမႈကို ထုတ္ေဖာ္ မေျပာ၀့ံဘဲ ေရငုံေနၾကပါတယ္။ သူတို႔က ဘက္လိုက္မိရင္ ေနာင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူတို႔မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ သူတုိ႔ ရႈံးကုန္မွာ စုိးတာကိုး။
လက္ရွိအေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲႏို
ဥပမာ … က်န္းမာေရးအာမခံကုမၼဏီေတြ ေဆးကုမၼဏီေတြက လက္ရွိ အေမရိကန္ရဲ့ က်န္းမားေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေစ်း
ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိအေမရိကန္ႏိုုင္ငံေရးမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ (၂ႏွစ္သက္တမ္း)၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ (၆ႏွစ္ သက္တမ္း)၊ သမၼတ (၄ႏွစ္ သက္တမ္း) ေတြမွာ ျပည္သူ႔မဲေတြသာမက မျမင္ရတဲ့ ကန္႔လန္ကာေနာက္ကြယ္က ေကာ္ပိုုေရးရွင္းမ်ား Special Interest လိုု႔ေခၚတဲ့ ကိုုယ္သန္ရာသန္ရာ အားေပးသူမ်ားရဲ့ လက္မဲၾကီးေတြကိုု ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြက အရင္တုုန္ကထက္ ပိုုျပီး ေၾကာက္ေန ထည့္တြက္ေနရပါေတာ့တယ္။ ႏိုုင္ငံေရး ၂ဖက္ပါတီရဲ့ ၾကားက ကြာဟမႈ ေျခာက္ကမ္းပါးကလည္း ပိုုက်ယ္လာတယ္လိုု႔ ဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။
ဒါတင္ပဲလား ဆိုုေတာ့ မဟုုတ္ေသးပါဘူး။ အိုုဘာမားေစာင့္ေရွာက္မႈဥပေဒက ေအာက္တုုိဘာမွာ သက္၀င္မွာျဖစ္လိုု႔ ခုုကတည္းကစျပီ က်န္းမာေရးအာမခံ မ၀ယ္ထားသူ မိသားစုုေတြ လြတ္လပ္စြာ ၀ယ္ယူႏိုုင္ပါျပီ။ မ၀ယ္ႏုုိင္ေသးရင္လည္း ကိုုယ့္၀င္ေငြအေျခအေနအလိုုက္ အစုုိးရရဲ့ စာရိတ္စုုိက္ထုုတ္ေပးမႈကိုု ရယူႏုုိင္ပါျပီ။ အဲသည္ခံစားခြင့္ စည္းမ်ဥ္းေတြကိုု ျပည္သူေတြ နားလည္သိရွိေအာင္ ျပည္ေထာင္စုုအစိုုးရက Navigator လိုု႔ အမည္ေပးထားတဲ့ ပညာေပးစီမံကိန္းေတြနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြတိုုင္းမွာ ပညာေပး စည္းရုုံးေရးလုုပ္ငန္းေတြ လုုပ္ကိုုင္ေနၾကပါတယ္။ အဲသည္အလုုပ္ေတြကိုု ရီပတ္ဘလစ္ကန္အားေကာင္းတဲ့ ျပည္နယ္ေတြက အမတ္ေတြကေန ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ ၾကံ့ၾကာေအာင္ အမိန္႔ေတြ စည္းၾကပ္တာေတြ အေႏွာက္အယွက္ေတြ ေပးလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ကယ္လီဖိုုးနီးယားျပီးရင္ လူဦးေရ ၂၄ သန္းနဲ႔ လူဦးေရအမ်ားဆုုံး တကၠဆပ္ျပည္နယ္ဟာ ရစ္ပတ္ဘလစ္ကန္အားေကာင္းတဲ့ ျပည္နယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အိုုဘားမားရဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကိုု အဲသည္ကႏိုုင္ငံေရးသမားေတြက ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ တကယ္တန္းက်ေတာ့ သူတိုု႔မွာ လူ ၄ ဦးမွာ ၁ ဦးက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အာမခံခ်က္ မရွိဘူး။ ျပည္နယ္ရဲ့ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြနဲ႔ မိသားစုု၀င္ေငြဟာ ႏိုုင္ငံပ်မ္းမွ် အနိမ့္ဆုုံး၀င္ေငြထက္ အေတာ္ေလး နိမ့္က်တယ္။ အလုုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းဟာ ကယ္လီဖုုိးနီးယားက ၈.၅၊ ႏိုုင္ငံေတာ္ပ်မ္းမွ် ၇.၅ ဆိုုရင္ သူက ၆.၅ မွာ ရွိတယ္။ ျပည္နယ္ဟာ အစိုုးရရဲ့ (Medicare) လိုု႔ေခၚတဲ့ ျပည္ေထာင္စုု လူမႈဖူလုုံေရးအဆင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ တိုုက္ရိုုက္ ရရွိတဲ့ အခြင့္ကိုု ခံစားေနရတဲ့အျပင္ အိုုဘားမားက်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိေနပါလ်က္၊ လိုုအပ္ေနပါလ်က္၊ ခုုနင္က Navigator ပညာေပးစီမံကိန္းေတြ ရွိေနပါလ်က္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္မင္းေတြက အဲသည္ပညာေပးစီမံကိန္းသမားေတြ အလုုပ္မတြင္က်ယ္ေအာင္ စာရင္းစစ္တာေတြ စည္းမ်ဥ္းေတြ တင္းၾကပ္တာေတြ လုုပ္ျပီး အေႏွာက္အယွက္ေပးတာ၊ ၾကန္႔ၾကာေအာင္ လုုပ္ေနၾကပါတယ္။
ဆိုုေတာ့ အခုုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုု ျပည္တြင္းေရးမွာ ပါတီ ၂ ခုု ရဲ့ ႏိုုင္ငံေရးတိုုက္ပဲြဟာ ျပင္းထန္တယ္၊ ခါးသီးတယ္လိုု႔ ဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။ လက္ရွိ ဘတ္ဂ်က္ကိုု အတည္ျပဳေပးဖိုု႔၊ ႏိုုင္ငံေတာ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုုတရားရုုံးေတာ္ကိုုယ္တိုုင္က အတည္ျပဳေပးထားတဲ့ အိုုဘားမားက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒကိုု သက္၀င္လည္ပတ္ဖိုု႔၊ ႏိုုင္ငံေတာ္က ေငြေခ်းငွားျပီး ဆက္လက္ လည္ပတ္ေနဖိုု႔ စတဲ့ အေရးကိစၥေတြကိုု ဒီမုုိကရက္ပါတီအထက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အိုုဘားမားအစုုိးရတိုု႔ တင္ျပေတာင္းဆိုုတဲ့အတုုိင္း မျဖစ္ေစေအာင္ အတိုုက္အခံ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ေျခကန္ျပီး ဆန္႔က်င္ေနေတာ့တာ အခုုလက္ရွိ အျမင္အတိုုင္းပါပဲ ခင္ဗ်ား။
မေျပာေကာင္း ေျပာေကာင္း … လာမည့္ ၂၀၁၅ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က သမၼတၾကီး ျဖစ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာက NLD ေတြက အမတ္ေတြ တိုုင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြက အမတ္ေတြက အမ်ားစုုျဖစ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာက ၾကံ့ဖြတ္ေတြ၊ စစ္သားအမတ္ေတြက အားေကာင္း (အတင္းေနရာေတြယူထား)။ အဲသည္မွာ သမၼတၾကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒက အခ်က္တခ်ဳိ႔ကိုု ျပင္မယ္လိုု႔ တင္ျပလိုုက္တဲ့ဆီမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ၾကံ့ဖြတ္အမတ္ေတြ၊ စစ္သားအမတ္ေတြက အုုပ္စုုဖြဲ႔ျပီး ကန္႔ကြက္၊ ပယ္ခ်၊ မျဖစ္ႏိုုင္တဲ့ အဆိုုျပဳခ်က္ေတြ အတည္ျပဳျပီး ျပန္လည္တင္ျပတာေတြ လုုပ္လိုု႔ သမၼတၾကီး ေဒၚစုုလည္း မ်က္ေမွာက္ၾကဳတ္ရ၊ အထက္လႊတ္ေတာ္က NLD အမတ္ေတြ၊ တိုုင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြက အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္ ျဖစ္ရပုုံမ်ဳိးနဲ႔မ်ား အနာဂတ္ကိုု စိတ္ကူးယဥ္ျပျပီး ႏႈိင္းယွဥ္ျပရင္ ေကာင္းမလား ေတြးေနမိပါတယ္။
Photo Credit – http://www.salon.com/2010/02/23/healthcare_preview/