အညာသူ အညာသား ထန္းေတာင္သူမ်ား (ဓာတ္ပံုအက္ေဆး)

ထန္းေတာတြင္ ျမဴအိုးေကာက္ေနေသာ ကေလးငယ္။ ေက်းလက္လူငယ္ အမ်ားစုသည္ ထန္းလုပ္ငန္းအစား အျခားလုပ္ငန္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္လာၾကသည္ဟု ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ တံခါးႀကီးေက်းရြာမွ ဦးသန္းစိုးက ဆိုသည္။ “အခု ကေလးေတြက ဒီထန္းတက္တဲ႔ အလုပ္ကို မသင္ၾကေတာ႔ဘူး။ ေနာက္ဆယ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ထန္းသမားေတြ ေပ်ာက္သြားလိမ္႔မယ္”ဟု ထန္းပင္တက္ သက္တမ္း ၂၅ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္သည္႔ ဦးသန္းစိုးက ခန္႔မွန္းသည္။

ထန္းပင္ေပၚမွ ဆင္းလာသည္႔ အညာေဒသ ထန္းတက္သမားတစ္ဦး။ ထန္းလုပ္ငန္းခြင္အေၾကာင္း ေရးဖဲြ႔ထားသည္႔ ေရွးကဗ်ာတစ္ပုဒ္တြင္ ထန္းတက္သမားဇနီးက ထန္းရည္သိမ္းဆည္းၿပီးေနာက္ မိသားစုဝင္မ်ား ေခြးႏွင္႔အတူ အမဲလုိက္ေၾကာင္း၊ ရလာသည္႔ ေတာေကာင္တို႔ကို ထန္းလ်က္ဖိုတြင္ကင္ေၾကာင္း၊ ယင္းေနာက္ “ဟင္းအိုးဆူလွ်င္ အကင္ခပ္ၿပီး၊ အိုးကင္းႏွင႔္ေလွာ္ ေရႏွင႔္ေၾကာ္” ရာမွ ထြက္ေပၚလာသည္႔ အစပ္ကဲဟင္းလ်ာကို “ငံု႔လ်က္ကိုယ္စီသာ ဆုပ္ကာေလြးေတာ႔သည္၊ ၿပီးလွ်င္ေရမရွာ ေခြးသာေကြ်းေတာ႔သည္” ဟု ခပ္ေသာေသာ ေရးဖဲြ႔ထားသည္။ ကဗ်ာအဖဲြ႔အႏဲြ႔အရဆိုလွ်င္ ေရွးေခတ္ ထန္းတက္သမားတို႔ ခ်ဳိ႕တဲ႔ၾကဟန္တူသည္။ ေခတ္ေျပာင္းလာေသာ္လည္း ထန္းတက္သမားတို႔၏ ဓနအင္အားက ေျပာင္းလဲမႈ မရိွေသးဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ထန္းလ်က္ဖိုတြင္ ေတြ႔ရေသာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး။ ထန္းရည္ျဖင႔္ခ်က္လုပ္ေသာ ထန္းလ်က္သည္ မူလအေရာင္က အညိဳေရာင္ျဖစ္သည္။ ေစ်းကြက္ေတာင္းဆိုခ်က္အရ အျဖဴေရာင္သို႔ ေျပာင္းလဲေစရန္ အေရာင္ခြ်တ္ေဆးသံုးသည္႔ ထန္းလ်က္ဖိုမ်ားလည္း ရိွသည္။

ထန္းလ်က္ခ်က္ရာတြင္ အုန္း၊ ခ်င္း (ဂ်င္း)၊ သံပုရာ၊ မန္က်ည္း၊ ဆီး (ဇီး)၊ ဒိန္ခ်ဥ္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ထည႔္ျခင္းျဖင႔္ ရိုးရာအစားအစာကို တန္ဘိုးျမင္႔ထုတ္ကုန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ျပဳလုပ္ၿပီး ေစ်းကြက္ပို႔ေနသည္႔ လုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕လည္း ေပၚေပါက္ေနသည္။

ထန္းလက္၊ ထန္းရြက္ျဖင႔္ ျပဳလုပ္ေသာ လက္မႈပစၥည္းမ်ား၊ တန္ဘိုးျမင႔္ထုတ္ကုန္မ်ား ေစ်းကြက္ေကာင္းတစ္ခု ဖန္တီးႏိုင္ပါက ေတာင္သူတို႔ဘဝ ပိုမို တုိးတက္မည္ဟု အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက ဆိုၾကသည္။ ခိုင္မာေသာ ေစ်းကြက္ တည္ေဆာက္ႏိုင္လွ်င္ ထန္းေတာ အေျပာင္ရွင္းမည္႔ အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင္႔ေနၾကသည္။

အညာေဒသမွ ထန္းတက္သမား တစ္ဦး။ ထန္းပင္အမ်ားအျပား ခုတ္လဲွမႈေၾကာင္႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္ေစသည္ဟု ဝိုင္းဝန္း ေျပာဆိုၾကသူ မ်ားျပားေသာ္လည္း ေဒသတြင္း ေက်ာက္မိုင္းမ်ားကဲ႔သို႔ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစေသာ လုပ္ငန္းတို႔ႏွင႔္ ပတ္သက္ၿပီး ေထာက္ျပေဝဖန္သူ နည္းပါးေနသည္ဟု တခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။

ျမဴအိုး ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ေနသည္႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး။ ထန္းလုပ္ငန္း၊ အျခား စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီး အမ်ားအျပားကို ေတြ႔ရေသာ္လည္း ေတာင္သူလယ္သမားဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ အမ်ားအားျဖင႔္ အမ်ဳိးသားကိုသာ ေျပးျမင္ေလ႔ ရိွၾကသည္။

ျမဴအိုးမ်ား သယ္ေဆာင္သြားသူတစ္ဦး။ ထန္းပင္ ရာေထာင္ခ်ီ ခုတ္ယူမႈ ျဖစ္ပြားေနေသာ္လည္း ထန္းပင္၊ ထန္းေတာတို႔ ျပဳန္းတီးသြားမည္႔ အေျခအေန ရိွမည္မဟုတ္ဟု ထန္းပင္ အဝယ္ေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သည္႔ ကိုေက်ာ္ဇင္လတ္က ေျပာသည္။ “ထန္းပင္ျပဳန္းဖို႔ ဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ကြ်န္ေတ္ာတို႔က အပင္ပ်ိဳဆို သံုးလို႔မရလို႔ မဝယ္ဘူး။ အပင္အိုေတြ၊ ျမင္႔တဲ႔ အပင္ေတြကိုပဲ ေရြးဝယ္တာပါ”ဟု ၎က ဆိုသည္။

ႏြားစာခြက္အတြက္ ထန္းလံုးကို ထြင္းေနၾကသူမ်ား။

ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕၊ ရြာတန္းရွည္ရြာတြင္ ထန္းပင္မ်ား ခုတ္လွဲထားမႈ ျမင္ကြင္းတစ္ခု။ ထန္းသီးတစ္လံုး ေၾကြက်လွ်င္ ထန္းပင္ သံုးပင္ ေပါက္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ ပံုတြင္ ျမင္ရသည္႔ ယာခင္းထဲမွ ထန္းပင္ေပါက္မ်ားစြာကို အျမစ္မွတူးထုတ္ၿပီး ဖယ္ရွားပါမွ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း ပိုမို အဆင္ေျပမည္ဟု ေဒသခံတို႔က ေျပာၾကသည္။

ထန္းလက္ျဖင္႔ လူသံုးကုန္ ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေနသည္႔ ျမင္ကြင္းတစ္ခု။ ဖ်ာ၊ ထန္းေခါက္ဖာ၊ ကုလားထိုင္၊ ကေလးကစားစရာ အရုပ္မ်ဳိးစံု၊ အလွဆင္ပစၥည္းတို႔ကို ထန္းပင္ ေဘးထြက္ပစၥည္းမွ ရရိွ ထုတ္လုပ္ႏိုင္သျဖင႔္ ထန္းပင္ကို ပေဒသာပင္ဟုလည္း တခ်ဳိ႕က တင္စားၾကသည္။

ဧရာဝတီျမစ္ေဘး အထင္ကရ ပုဂံဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေသာ ေလာကနႏၵာ ဘုရား အနီး တည္ေဆာက္ေနေသာ ေရကာ။ ကမ္းပါးၿပဳိမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ ေရကာ တည္ေဆာက္ေရးတြင္ ထန္းလံုး အမ်ားအျပား အသံုးျပဳထားသည္။ ျမစ္ကမ္းပါးၿပဳိက်မႈ ကာကြယ္ေရး အစီအစဥ္အတြက္ ထန္းလံုးတိုင္မ်ားၾကား သဲအိတ္၊ ေက်ာက္တံုးတို႔ ထည္႔သြင္း တည္ေဆာက္မည္ဟု သိရသည္။