အခြန္ထမ္းသာဂိ – အေမရိကန္က အခြန္ဥပေဒ အသစ္ ၂၀၁၈ ျပဌာန္းျပီ
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၇
ဒီဇင္ဘာ ၂၀၊ ညေန အေမရိကန္အေရွ႔ျခမ္း စံေတာ္ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္လုံးက အေမရိကန္အခြန္ဥပေဒ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းမႈကို အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္႔ စာပြဲေပၚေရာက္တာနဲ႔ ထရန္႔ကလည္း လက္မွတ္ထုိး ေထာက္ခံဖို႔ အဆင္သင့္ပါပဲတဲ့။ အတိုက္အခံ ဒီမိုကရက္ေတြကေတာ့ ဒီအခြန္ဥပေဒျပင္ဆင္မႈဟာ အေမရိကန္ေတြကို အေၾကြးေတြ ပိုပိေစျပီး ခရိုနီေတြကို သာ၍ ေကာင္းစားေစမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျပန္လွန္ျပစ္တင္လိုက္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္လုံးက ဒီမိုကရက္အမတ္ေတြက ကန္႔ကြက္ဆႏၵမဲေပးခဲ့ၾကေပမယ့္ မဲအသာစီးရေနတဲ့ ထရန္႔နဲ႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္ေတြက အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ဥပေဒသက္တမ္းထဲ အႏွစ္ ၃၀အတြင္း အခြန္ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္ေတြက အျပင္းအထန္ ဂုဏ္ယူလိုက္ၾကပါတယ္။ အခြန္ဥပေဒျပင္ဆင္မႈကေန အခြန္ေတာ္ေငြ ၁.၅ ထရီလ်ံကို ေလ်ာ့ခ်လိုက္ႏိုင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တနည္းအားျဖင့္ အစိုးရဘ႑ာနဲ႔ အသုံးစာရိတ္ထဲကေန ၁.၅ ထရီလ်ံ လိုေငြျပ (အေၾကြးတင္) သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔အခြန္ေလ်ာ့ေပးလိုက္တာက အဓိက လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ား ကုမၼဏီၾကီးမ်ား ထမ္းေဆာင္ေနရတဲ့ အခြန္ေတာ္ႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၀၀ မွာ ၃၅ က်ပ္ အျမတ္ခြန္ေကာက္ေနရာကေန ၂၁ က်ပ္ပဲ ေကာက္ေတာ့မယ္လို႔ အေသသတ္မွတ္ထာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသသတ္မွတ္တယ္ဆိုတာက ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္ မျပင္ဆင္ေတာ့ဘူး၊ အျမဲတန္း ၂၁ က်ပ္ပဲ အခြန္ေကာက္မယ္လို႔ ဆိုတာပါ။ သို႔ေသာ္ တဦးခ်င္း မိသားစုလိုက္ ၀င္ေငြခြန္ကိုေတာ့ ယာယီ ၈ ႏွစ္တာ ေလ်ာ့ခ်ေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေအာက္ပါအတိုင္း ေလ်ာ့ခ်ေပးတယ္ ဆိုပါတယ္။
2018 Income Tax Brackets
| Rate | Individuals | Married Filing Jointly |
| 10% | Up to $9,525 | Up to $19,050 |
| 12% | $9,526 to $38,700 | $19,051 to $77,400 |
| 22% | 38,701 to $82,500 | $77,401 to $165,000 |
| 24% | $82,501 to $157,500 | $165,001 to $315,000 |
| 32% | $157,501 to $200,000 | $315,001 to $400,000 |
| 35% | $200,001 to $500,000 | $400,001 to $600,000 |
| 37% | over $500,000 | over $600,000 |
လူေတြေပၚေကာက္တဲ့ ၀င္ေငြခြန္က မူလကထက္ ၂% ကေန ၃% အထိ ေလ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းေတြရဲ့ အျမတ္ခြန္ကေတာ့ မူလ ၃၅%ကေန ၂၁% အထိ အမ်ားၾကီး ေလ်ာ့ခ်ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လက္ယာစြဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္ေတြနဲ႔ အစုိးရကေတာ့ ဒီအခြန္ေတာ္ဥပေဒျပင္ဆင္မႈဟာ ေအာက္ေျခနဲ႔ လူလတ္တန္းစားေတြကို အၾကီးအက်ယ္ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ေစတယ္လို႔ ၀ါဒျဖန္႔ ေၾကြးေၾကာ္လိုက္ပါတယ္။ ဒီမိုကရက္ေတြနဲ႔ အတိုက္အခံေတြကေတာ့ အခြန္ေတာ္ျပင္ဆင္မႈဟာ ခရိုနီေတြနဲ႔ အရင္းရွင္ေတြကိုသာ အက်ဳိးရွိေစတယ္၊ ၀န္ထမ္းေတြ လခစားေတြ ေန႔စားေတြကို ဘာမွ ထူးျခားမႈ မရွိေစဘူးလို႔ ေ၀ဖန္လိုက္ၾကပါတယ္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြက အခြန္ေဆာင္ေတြရဲ့ Deductible လို႔ေခၚတဲ့ အခြန္မေဆာင္ခင္ ၾကိဳတင္ႏႈတ္ထားခြင့္ေတြကို (သက္သာခြင့္) – Standard deduction တိုးျမွင့္ေပးလိုက္တယ္။ တဦးခ်င္းဆိုရင္ မူလ ၆ေထာင္ကေန ၁ေသာင္း ၂ေထာင္၊ မိသားစုအလိုက္ဆိုရင္ မူလ ၁ေသာင္း၂ေထာင္ကေန ၂ေသာင္း၄ေထာင္ deductible ေပးပါတယ္။ ဒီခံစားခြင့္ကေန လူေတြက အခြန္သက္သာေစမယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ကုမၼဏီၾကီးေတြကေတာ့ အခြန္ေတာ္သက္သာလို႔ ပိုတိုးလာတဲ့အျမတ္ေငြေတြကေန လူေတြကို လစာတိုးေပးမယ္၊ အေမရိကန္ျပည္တြင္းမွာ လုပ္ငန္းေတြ ပိုတိုးခ်ဲ့မယ္လို႔ (တခ်ဳိ႔က) ထုတ္ျပန္ ၾကပါတယ္။ အျမတ္ေတြ ပိုထြက္လာလို႔ အက်ဳိးအျမတ္ခံစားၾကရတဲ့ စေတာ့ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္သူ အေမရိကန္ေတြကလည္း ပိုျပီး သုံးစြဲၾကတာေတာ့ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိုတက္လာဦးမွာလို႔လည္း အေကာင္းျမင္ၾကပါတယ္။
သည္လိုအခြန္ေတာ္ ေလ်ာ့ခ်ေကာက္ခံလိုက္တဲ့အတြက္ နစ္နာတာကေတာ့ အစုိးရအသုံးစာရိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က အကုန္အက်ခံ သုံးစြဲေနတဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ကေလးသူငယ္က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးေထာက္ပံ့မႈ၊ သက္ၾကီးရြယ္အို လူမႈဖူလုံေရး ခံစားခြင့္၊ လမ္းပမ္း ဆက္သြယ္ေရး အေထြေထြ အစုိးရ၀န္ေဆာင္မႈ ေဆာက္လုပ္မႈ၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းမ်ား ေထာက္ပံံ့မႈေတြမွာ ဘတ္ဂ်က္ေတြ အသီးသီး ေလ်ာ့ခ်ရေတာ့မွာ ျဖစ္တ့ဲအတြက္ အဲသည္စနစ္ကို ခံစားေနတဲ့ ၀င္ေငြနည္း ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုလို အေမရိကန္အခြန္ေတာ္ဥပေဒျပင္ဆင္ျပဌာန္းမႈဟာ အေမရိကန္ျပည္တြင္းက ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ကြာဟမႈ ကို ပိုမိုၾကီးမားသြားေစတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။ နဂိုကတည္းက ခ်မ္းသာျပည့္စုံျပီးသား လူေတြကို ပိုမို ၾကြယ္၀သြားေစျပီးေတာ့ ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြရဲ့ ၀င္ေငြတိုးလာမႈ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမႈကို တိုက္ရိုက္ကူညီတာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြကေတာ့ ဆက္ျပီး ဆင္းရဲၾကပ္တည္းေနျမဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ခံရပါတယ္။
ေနာက္အေရးၾကီးတဲ့ တခ်က္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအခြန္ေတာ္ ေလ်ာ့ခ်တာနဲ႔အတူ ျပည္နယ္အလိုက္ သီးျခားအခြန္ေတာ္နဲ႔ အခြန္သက္သာခြင့္ေတြကို ဗဟုိအစုိးရက ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြ လုပ္လိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ ဗဟိုအခြန္စနစ္ရွိသလို ျပည္နယ္အလိုက္ ျမိဳ့နယ္အလိုက္ စည္ပင္သာယာေရး အခြန္စနစ္ရွိတာေၾကာင့္ အဲသည္အခြန္စနစ္ကိုပါ လိုက္ျပီး ကန္႔သတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာေတြကေတာ့ ျပည္နယ္အလိုက္ ပညာေရးေထာက္ပံ႔မႈေတြ ရန္ပုံေငြေတြအတြက္ အခြန္ေတာ္ထဲက ႏႈတ္ပိုင္ခြင့္ကို ကန႔္သတ္လိုက္ပါတယ္။ ပညာသင္စာရိတ္အတြက္ ကုန္က်ေငြေတြကို အခြန္သက္သာခြင့္မေပးရင္ ပညာသင္စာရိတ္အတြက္ အတုိးႏႈန္းေတြဟာ စာသင္သားေတြ မိဘေတြကို ပိုပ္ိေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပီးေတာ့ ျပည္နယ္အလိုက္ လမ္းပမ္းတံတားေဆာက္လုပ္ေရးေတြကိုလည္း အခြန္သက္သာခြင့္က ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဗဟိုနဲ႔ မဆိုင္ပဲ ျပည္နယ္ကေန သီးျခား local tax ေတြနဲ႔ ဖြံျဖိဳးေရးလုပ္ဖို႔ ဘ႑ာေငြ နည္းပါးသြားေစပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လူတဦးခ်င္း ၀င္ေငြျမွင့္ေပးဖို႔အတြက္ အစုိးရက မေဆာင္ရြက္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြသာ အျမတ္ထြက္ေစျပီး ၀န္ထမ္းေတြကေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တိုးေပး(ခ်င္)မွ ရမယ့္ လစာကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ခိုင္းသလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ အစုိးရက အကယ္၍ earned income credit လို႔ ဆိုတဲ့ လစာ၀င္ေငြခြန္ ေဆာင္ရသူေတြအေပၚ အခြန္သက္သာမႈ တိုးျမွင့္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ဥပမာတခုကေတ့ာ အေမရိကန္မွာ အၾကီးဆုံးေပးဆပ္သူ ျပည္နယ္ ၂ ခု ရွိပါတယ္။ ကယ္လီဖိုးနီးယားနဲ႔ နယူးေယာက္ပါ။ သူတို႔ကေန ဗဟုိအစုိးရကို ေပးတဲ့ အခြန္ဟာ က်န္ ျပည္နယ္ ၄၈ ခုထက္ ျမင့္ပါတယ္။ သူတို႔ျပည္နယ္ကို သူတို႔ျပည္နယ္က ျပည္နယ္ခြန္ေတြ စည္ပင္သာယာခြန္ေတြနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လည္ပတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးေတ့ာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ ပညာေရးေထာက္ပံ့မႈမွာ သူတို႔ျပည္နယ္သားေတြကို သူတုိ႔ဖာသာသူတို႔ ေစာင့္ေရွာက္ထားႏိုင္တဲ့ ျပည္နယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက အေမရိကန္ဗဟုိအစုိးရရဲ့ အခြန္ေတာ္ထဲကေန ျပန္လည္ေထာက္ပံံ့ခံရမႈ အနည္းဆုံး အလြတ္လပ္ဆုံးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ donor states လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲသည္ျပည္နယ္ေတြက အစုိးရအခြန္ ျပည္နယ္အခြန္ အေပးရဆုံးနဲ႔ သူမ်ားထက္ ခ်မ္းသာတဲ့ ျပည္နယ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရကို အမီွအခိုလည္း ကင္းပါတယ္။
အဲသည္ထဲမွာ ဆင္းရဲတဲ့ ျပည္နယ္ေတြဆိုတာကေတာ့ သူတို႔အခြန္ေပးတာထက္ ဗဟိုအစိုးရဆီက ေထာက္ပံံံ႔မႈ ျပန္ျပီး ရယူေနထိုင္တဲ့ ျပည္နယ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြက taker states ေတြပါ။ အစုိးရကို မွီခိုရသူေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲသည္ျပည္နယ္ေတြဟာ ရယ္စရာေကာင္းစြာပဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အားေကာင္းတဲ့ ျပည္နယ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အစုိးရအခြန္ေတာ္ကို အၾကီးအက်ယ္ေလ်ာ့ခ်ျပီး အခြန္မေပးလိုတဲ့ လူေတြ အမ်ားဆုံးေနထိုင္ၾကျပီး သူတို႔ျပည္နယ္ေတြကေန လႊတ္ေတာ္ထဲကို ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္ေတြ အမ်ားဆုံး တင္ပို႔ထားတဲ့ ျပည္နယ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ သည္ေတာ့ သူတို႔ေထာက္ခံတဲ့ အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္က အခြန္ေတာ္ေတြ ေလ်ာ့ခ်တာကို သူတို႔က ၀မ္းသာအဲလဲ အျပင္းအထန္ေထာက္ခံေနၾကေသာ္လည္း သူတို႔ မရိပ္မိတာက သူတို႔ စားေသာက္ရပ္တည္ေနတာက ျပည္နယ္၀င္ေငြဆိုတာထက္ ဗဟိုအစုိးရေထာက္ပံ႔ေငြ (ဗဟိုအစိုးရအခြန္ေငြ) ေတြနဲ႔ဆိုတာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အစုိးရသာ အေၾကြးတင္ျပီး အခြန္ေတာ္ ေလ်ာ့ရင္ သူတို႔ေတြပဲ ဒုုကၡခံစားၾကရဦးမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာပါ။
ထရန္႔ဦးေဆာင္တဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ကေတာ့ အခြန္ေတာ္ျပင္ဆင္ျပဌာန္းလိုက္ပါျပီ။ အခြန္ေတြ ေလ်ာ့ျပီး ေထာက္ပံံ့ကူညီတာေတြကို ကန္႔သတ္လိုက္ပါျပီ။ အခြန္သက္သာခြင့္ေတြကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်လိုက္ပါျပီ။ ခရိုနီမ်ား အရင္းရွင္ၾကီးမ်ားက ေအာင္ပဲြခံေနၾကပါတယ္။ ဘာမွန္း ညာမွန္းမသိ လူျပိန္းေတြကလည္း အစုိးရဆိုတာ အခြန္ေပးစရာ ဘာလို႔ လိုမွာလဲ၊ အခြန္မေပးရေလ ေကာင္းေလလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ျပီး ၀မ္းသားအားရ ေထာက္ခံလိုက္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ အစုိးရအသစ္တရပ္ မတက္မခ်င္းေတာ့ ဥပေဒေတြဆိုတာ အာဏာတည္ျမဲေနဦးမွာပါပဲ။ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ၾကရုံသာ။