၂၀၁၇ ႏွစ္အတြင္း အင္တာနက္အေဖာက္ခံရမႈမ်ား
(Source: CNET) မိုးမခ၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၇
CNET ၀က္ဆိုက္အဆိုအရ ၂၀၁၇ ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္မွာ အထင္ရွားဆုံး Hack – အင္တာနက္ေဖာက္ထြင္းခံရမႈေတြကေတာ့ လအလိုက္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။
ဇန္န၀ါရီ – မဟာဓာတ္အားလိုင္းမ်ား
ဆိုင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ့ ဓာတ္အားလိုင္းၾကီးေတြ ျပတ္ေတာက္သြားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ electrical grid ေတြက computer network ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနတာမို႔ အဲသည္နက္၀ပ္ေဖာက္ထြင္းခံႏိုင္ရဖို႔ အလားအလာရွိတယ္လို႔ ဆိုၾကတာပါ။ သာဓကကေတာ့ ရုရွားဟက္ကာေတြက ယူကရိန္း ဓာတ္အားလိုင္းကို ေဖာက္ထြင္းျပီး ျပတ္ေတာက္ေစခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ – မိုးေပၚကဖိုင္ေတြ
Cloud ဆိုျပီးေတာ့ သင့္ရုံးနဲ႔ အိမ္မွာ မထားရွိဘဲ အင္တာနက္ေပၚက ဆာဗာတခုခုမွာ သင့္ဖိုင္ေတြ ေဆ့ာ၀ဲေတြ သိမ္းထားၾကပါတယ္။ ၀က္ဆိုက္ေတြလည္း ပါတာေပါ့။ အဲသည္ မိုးေပၚက ဖိုင္ေတြလည္း ယိုစိမ့္ကုန္ပါသတဲ့။ CloudBleed လုိ႔ သုံးၾကတယ္။ အဲသည္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးတဲ့ ကုမၼဏီေတြျဖစ္တဲ့ cloudlfare, Uber, Fitbit နဲ႔ OKCupid က သူတို႔စားသုံးသူေတြရဲ့ဖိုင္ေတြ အေဖာက္ခံခဲ့ရပါတယ္။
မတ္ – ေဗာ့လ္တ္ ဆဲဗင္း
Vault 7 ဆိုတာက အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရး CIA ရဲ့ အင္တာနက္ဆိုင္ရာ ေဖာ္ထြင္းေရး ပရိုဂရမ္ေတြ စုစည္းထားတဲ့ ဖိုင္လို႔ ဆိုၾကပါစုိ႔။ အဲဒါကို Wikileaks ဆိုတဲ့ အစုိးရဆန္႔က်င့္ေရး အုပ္စုက ျပည္သူေတြထံ ဖြင့္ခ် ေဖာက္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ လူေတြကို စီအိုင္ေအကေန အိမ္ရံုးေက်ာင္းသုံး စမတ္တီဗီေတြကေန ေခ်ာင္းေျမာင္း နားေထာင္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ ပရိုဂရမ္ေတြ ပါ၀င္ပါသတဲ့။
ဧျပီ – ျပင္သစ္ေရြးေကာက္ပြဲ
ျပင္သစ္ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာ ျပိဳင္ပြဲ၀င္သူ ျပင္သစ္ေခါင္းေဆာင္ မက္ခရုံးရဲ့ ကင္ပိန္းသုံး အီးေမးလိပ္စာကို ေဖာက္ထြင္းဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကသတဲ့။ အေမရိကန္မွာေတာ့ ၂၁၀၆ တုန္းက ကလင္တန္တို႔ ဒီမိုကရက္ပါတီ ကင္ပိန္းကို ေဖာက္ထြင္းခဲ့ၾကသလိုမ်ဳိးပါပဲ။ အဲသည္ ဆိုင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈၾကားကပဲ မက္ခရုံးတို႔ ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။
ေမ – Wannacry
ငိုခ်င္ရက္လက္တို႔လို႔ ေခၚတဲ့ ျပန္ေပးဆြဲပရိုဂရမ္က ႏိုင္ငံ ၁၀၀ ေက်ာ္က ကြန္ျပဴတာ ၂သိန္းထဲကို ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ျပီး ပိုင္ရွင္ေတြရဲ့ ဖိုင္ေတြကို အပိုင္စီးလိုက္ပါတယ္။ ဖြင့္လို႔ မရေတာ့ဘူးေပါ့။ အဲသည္ ျပန္ေပးပရိုဂရမ္က ေလဆိပ္၊ ေဆးရုံနဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြက စက္ေတြကို အြန္လိုင္းျပန္ေပးဆြဲထားလို႔ လူေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ အလုပ္ေတြရပ္ကုန္ပါတယ္။
ဇြန္ – NotPetya
ေနာက္ထပ္ ျပန္ေပးဆြဲပရိုဂရမ္တခုက ဥေရာပက ကြန္ျပဴတာေတြကို ၀င္ေရာက္ ထိုးေဖာက္ခဲ့တာပါ။ သူက မီလ်ံေဒၚလာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြသုံး ကြန္ျပဴတာေတြကို စီးနင္းျပီး ျပန္ေပးဆြဲ ေငြေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ နာမည္ၾကီးလုပ္ငန္းေတြျဖစ္တဲ့ Maersk, FedEx, Merck တို႔ ခံလိုက္ရတယ္တဲ့။
ဇူလိုင္ – မဲေပးတဲ့ စက္ခလုပ္ခုံမ်ား
လပ္စ္ေဗးဂတ္စ္မွာ Hacking Conference ဆိုတဲ့ အင္တာနက္ေဖာက္ထြင္းမႈဆိုင္ရာ ညီလာခံလုပ္ၾကတယ္။ အဲသည္မွာ အေမရိကန္က မဲေပးစက္ေတြကို အစမ္းသေဘာ ၀ိုင္း ေဖာက္ထြင္းခိုင္းၾကည့္ပါတယ္။ အဖြဲ႔တဖြဲ႔က တနာရီအတြင္း မဲေပးစက္ကို ေဖာက္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ အေမရိကန္က မဲေပးတဲ့စက္ခလုပ္ခုံေတြက စနစ္အေဟာင္းေတြ သုံးထားဆဲျဖစ္တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာလည္း ေဖာက္လို႔ လြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိသာသြားတာေပါ့။
ၾသဂုတ္ – HBO
အေမရိကန္ျပည္က အခေပးရုပ္သံလိုင္းျဖစ္တဲ့ HBO ရဲ့ နာမည္ၾကီး ရုပ္သံစီးရီး ၂ ခုျဖစ္တဲ့ Game of Thrones နဲ႔ Silicon Valley က ေနာက္ဆုံးရိုက္ထားတဲ့ စီးရီးတြဲေတြ အေဖာက္ခံလိုက္ရျပီး သူခိုးေတြ လက္ထက္ ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါေတြကို အင္တာနက္မွာ အလကားတင္လိုက္ရမလားဆိုျပီး အင္တာနက္ျပန္ေပးဆြဲျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။
စက္တင္ဘာ – EQUIFAX
အေမရိကန္က သူတို႔ျပည္သူေတြရဲ့ ခရက္ဒစ္ဆိုတဲ့ အေၾကြးယူႏိုင္တဲ့ ရမွတ္စနစ္ ၀န္ေဆာင္ေပးတဲ့ EQUIFAX ကုမၼဏီက စားသုံးသူေတြရဲ့ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းေတြ အေဖာက္ခံလိုက္ရပါတယ္။ အေမရိကန္ ၁၄၅ သန္းရဲ့ အေၾကြးစာရင္းေတြ ဟက္ကာေတြ လက္ထဲ ေရာက္သြားတဲ့ သေဘာပါပဲ။ အေမရိကန္လူဦးေရရဲ့ ထက္၀က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ – YAHOO
အင္တာနက္သုံးစြဲသူေတြမွာ Yahoo အေကာင့္ေတြ ရွိၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ အဲသည္အေကာင့္ေတြ အခိုးခံလိုက္ရပါတယ္။ အေကာင့္ေပါင္း ၃ ဘီလ်ံ ပါသြားပါသတဲ့။ တကယ္က ၂၀၁၆ တုန္းက အခိုးခံခဲ့ရတာပါ။ သူတို႔က ၁ ဘီလ်ံပဲ ပါသြားတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခု တကယ္တန္း စစ္လိုက္ေတာ့မွ သိရတာ ၃ ဆေတာင္ ပါသြားတာလို႔ သိရပါတယ္။
ႏို၀င္ဘာ – UBER
အူဘာဆိုတာက ride sharing company – ကိုယ္ပိုင္ကားနဲ႔ တက္စီဆြဲတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကို စီမံေပးတဲ့ ကုမၼဏီျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ဆီက စားသုံးသူေတြ (ကားသမားနဲ႔ ခရီးသည္) အေကာင့္ ၅၇ သန္း အခိုးခံလိုက္ရပါတယ္။ ကုမၼဏီက ေဒၚလာ ၁သိန္း ျပန္ေပးေငြခဲ့ရပါတယ္တဲ့။
ဒီဇင္ဘာ မွာ ထြက္တဲ့ ေဆာင္းပါးဆိုေတာ့ ဒီဇင္ဘာမွာ ဘယ္ဟာ အေဖာက္ခံလိုက္ရသလဲဆိုတာ မပါေသးပါဘူး။ တကယ္တန္းကေတာ့ ၂၀၁၇ မွာ အေမရိကန္ အခံလိုက္ရဆုံး အၾကီးဆုံး ေဖာက္ထြင္းမႈကေတာ့ –
အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို ရုရွားေတြ ဟက္သြားႏိုင္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။