(သံမဏိကဲ့သုိ႔ ခုိင္မာေသာ သံသယ)
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၇
စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႔က ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့တဲ့ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ “ သံတမန္မ်ားအား အသိ ေပး ေျပာၾကားခ်က္”ဟာ “ရခုိင္ျပႆနာ” ေျဖရွင္းေရးအတြက္ အင္မတန္မွ ေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ ကမ္းလွမ္းမႈျဖစ္ပါတယ္။ အတူတကြ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေလးအနက္ဖိတ္ေခၚတဲ့ ဖိတ္ၾကားၾကားခ်က္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပေရာ ျပည္တြင္းကိုပါ ဖုိးကပ္စ္ထားၿပီး ေျပာသြား တာပါ။
ဒီေျပာၾကားခ်က္ထဲမွာ အခ်က္ ၃ ခ်က္ သတိျပဳမိပါတယ္။
၁။ အတိုင္ပင္ခံရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္ [“အားလုံးသိၾကတဲ့အတိုင္း လတ္တေလာအေျခအေနမွာ စြပ္စြဲမႈေတြနဲ႔တန္ျပန္စြပ္စြဲမႈေတြျဖစ္ ေနပါတယ္။ကၽြန္မအေနနဲ႔ဘယ္ဘက္ကိုမွလိုက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္မယုံၾကည္တာကတစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးနားလည္မႈနဲ႔ သဟဇာတရွိမႈကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔အတြက္ ျဖစ္လို႔ပါပဲ” ]
၂။ ျပႆနာကို လက္ေတြ႔ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းေရးအပုိင္း [ရခုိင္ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး – သဟဇာတျဖစ္ေရး – ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ]
၃။ “လူမ်ိဳးေရး – ဘာသာေရး”မ်က္ႏွာစြပ္ထားၿပီး “စစ္ေရး”ကိုသာ ဗဟုိျပဳကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းလိုတဲ့ စဥ္းစားမႈမ်ိဳး(လံုးဝ) မဟုတ္ ဘဲ၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ အတူတကြပူးေပါင္းအေျဖရွာေရးကို အေလးအနက္ထားတင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ထုိေျပာၾကားခ်က္ထဲမွာ အျခားဝိဝါဒကြဲစရာ၊ ေမးခြန္းထုတ္စရာအခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ပါရွိေနေသာ္လည္း အသိေပးေျပာခ်က္ရဲ႕ အတြင္းသေဘာ အႏွစ္သာရပုိင္းဟာ ႀကိဳဆိုလက္ခံႏုိင္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း
ဒီ “သို႔ေသာ္လည္း”ဟာ အတုိင္ပင္ခံ အဆုိျပဳလိုက္တဲ့ ပန္ၾကားလိုက္တဲ့ သေဘာထားနဲ႔ျပႆနာေျဖရွင္းမႈေတြဟာ လက္ေတြ႔ မွာ တကယ္တန္း ထိထိေရာက္ေရာက္ေအာင္ေအာင္ျမင္ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား? ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အေလးထားတဲ့ စုိးရိမ္မႈ (ႀကီးစြာေသာ သံသယ)နဲ႔ ယွဥ္ၿပီး တၿပိဳင္နက္ထဲေပၚထြက္လာတဲ့ “ သုိ႔ေသာ္လည္း” ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီစုိးရိမ္မႈ (ႀကီးစြာေသာ သံသယ)ဟာ ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ ၃ ခုအေပၚမွာ တည္မွီၿပီး အခုိင္အမာ ေပၚထြက္လာတဲ့ သံမဏိကဲ့သုိ႔ခိုင္မာေသာသံသယ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ သမုိင္းေၾကာင္း ေနာက္ခံအခုိင္အမာရွိတဲ့ သံသယလို႔ ေျပာမယ္ ဆုိရင္လည္းရပါတယ္။
၁။ ပုံစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ အုပ္စိုးမႈ သက္တမ္းရွည္ၾကာလာတဲ့ “ စစ္အုပ္စု ”
၂။ “၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ”
၃။ အက်င့္ပ်က္စရုိက္ပ်က္ သူတုိ႔လူေတြ အျပည့္အႏွက္ရွိေနတဲ့“ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၱရား” [စစ္ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရားလို႔ဆုိမွ ပကတိ အျဖစ္မွန္နဲ႔ကုိက္ညီပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရားရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ေနရာမွန္သမွ်ကို တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲ စစ္ဗိုလ္ေတြနဲ႔ တပ္က ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ေစလႊတ္ထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္(အၿငိမ္းစား)ေတြက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္]
အထက္ပါ အေၾကာင္းအခ်က္ (၃) ခုဟာ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ႀကီးမွဴးက်င္းပတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီကူးေျပာင္းမႈျဖစ္စဥ္ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးပြဲ ( Forum on Myanmar Democratic Transition) မွာ(နအဖ) စစ္အစိုးရ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း (ဗိုလ္) ဦးေအာင္ၾကည္က (လက္ရွိ PC- ၿငိမ္း ေကာ္မရွင္ဒုတိယဥကၠ႒) အုပ္စုသံုးစုအျဖစ္ ခြဲျခားျပတဲ့ အထဲက “အတိတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚတြင္ အကာ အကြယ္ေပးလိုသည့္အုပ္စု” ဆိုတဲ့ “ဒုတိယအုပ္စု” ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါ ဖုိရမ္မွာ (ဗိုလ္)ဦးေအာင္ၾကည္က “ဒီမုိကေရစီလုိလားသူအုပ္စု” ၊ “အတိတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚတြင္အကာအကြယ္ေပး လုိ သည့္အုပ္စု”၊ “အျခားအုပ္စု”ဆုိၿပီး အုပ္စု ၃ စု ခြဲျခားျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယင္းအုပ္စုႏွစ္ခု (“ဒီမုိကေရစီလုိလားသူအုပ္စု”နဲ႔ “အတိတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚတြင္ အကာအကြယ္ေပးလုိသည့္အုပ္စု”) ရဲ႕ ပါဝါ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာအေရးႀကီးေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။
အဲဒီ ဒုတိယအုပ္စုထဲမွာ “ကိုဖီအာနန္အစီရင္ခံစာ” ကို မ်က္ေစ့မွိတ္ဆန္႔က်င္ေနၾကသူေတြနဲ႔ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ “ကာလံု” အစည္းအေဝးေခၚေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေသူေတြပါ ထည့္သြင္းထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ “စစ္အုပ္စု”၊ ဒီ “အေျခခံဥပေဒ”၊ ဒီ “စစ္ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရား” ေအာက္မွာ “ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး”ဟာ ေကာင္းမြန္ ထိေရာက္တဲ့ ေျဖရွင္းမႈေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ရရွိလာႏုိင္ပါ့မလား ဆုိတာဟာ အင္မတန္မွ ေတြးသင့္ေတြးထိုက္၊ ေမးသင့္ေမးထုိက္တဲ့၊ စိုးရိမ္သင့္စိုးရိမ္ထိုက္တဲ့ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အတုိင္ပင္ခံမိန္႔ခြန္းထဲမွာပါတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ေျပာရရင္ ဒီခ်ဳပ္ပါတီအစုိးရအဖို႔ “လြယ္ကူတဲ့ တာဝန္၊ ရိုးရွင္းတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပႆနာေတြဟာ အင္မတန္မွ နက္နဲရႈပ္ေထြးပါတယ္”။
ရခုိင္ျပႆနာဟာ အေျခခံအားျဖင့္ ၂ ပုိင္း ခြဲၿပီးေျဖရွင္းရမွာပါ။ တပုိင္းက အိမ္နီးခ်င္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ အပိုင္း ျဖစ္ၿပီး၊ က်န္အပုိင္းကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ေရရွည္တည္ၿငိမ္ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလာေစေရး အပိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာကို ကုိင္တြယ္ရာမွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးက လက္ခံႏုိင္ၿပီး အစဥ္သျဖင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံျပည္သူေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနႏုိင္မယ့္ ေျဖရွင္းနည္းမ်ိဳးနဲ႔ အေျဖေကာင္းရရွိေရးဆုိတဲ့ဦးတည္ခ်က္ကို ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးက တည္တည္ ၾကည္ၾကည္ တည့္တည့္ မတ္မတ္ေရွ႕ရႈၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ဒီလိုအရွည္သျဖင့္ ေျပလည္မႈမ်ိဳး မရရင္ သံမဏိတံတိုင္း ကာရံထားလည္း ဒီတံတိုင္းၿပိဳလဲသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆန္မရွိဘဲ အစားႀကီးသူေတြက “အစၥေရးကို အတုယူဖုိ႔” ေျပာေနပါတယ္။ အစၥေရးဟာ အာရပ္ကမၻာကို အံတုဖို႔ “အေမရိ ကန္စူပါဝါ”ေနာက္မွာမရွိဘဲ၊ဂန္က်ယ္ရဲမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတဲ့အခ်က္ကို သူတို႔ျမင္ပံုမရပါဘူး။ ဒုတိယအခ်က္က အစၥေရးလုိခ်မ္းသာႂကြယ္ မႈမ်ိဳး ျမန္မာျပည္နဲ႔ ျမန္မာလူထုမွာ မရွိတာပါပဲ။
လတ္တေလာလိုအပ္ေနတာက လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိကၡေတြရပ္စဲသြားဖုိ႔နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ျပန္လည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း၊ လံုၿခံဳ လာေစဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို စစ္ေရးနည္းလမ္းတစ္ခုထဲ ဘယ္လိုမွ မရႏုိင္ပါဘူး။ “မ်ိဳးခ်စ္စိတ္” တစ္ခုထဲရွိေနရံုနဲ႔လည္းဘယ္လိုမွ မရႏုိင္ ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ “ရခိုင္အေရး” ေျဖရွင္းရွာမွာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက (နဝတ-နအဖစစ္အစုိးရ)လုပ္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္း စဥ္ကို မူတည္ၿပီး ျပန္လာခ်င္တဲ့ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံဖို႔အဆင့္သင့္ရွိေၾကာင္း၊ “အဲဒီအခ်ိန္က သေဘာတူညီထားတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားကို တိက်စြာလုိက္နာမွာျဖစ္ပါတယ္” ဆုိတဲ့ တခ်ိန္က ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာကို မိမိဘက္က တိက်စြာ လိုက္နာမယ္လုိ႔ ႀကိဳတင္ ကမ္းလွမ္းအဆိုျပဳလုိက္တဲ့ အခ်က္ဟာ အင္မတန္မွ ေပ်ာ့ေျပာင္းညင္သာၿပီး သံတမန္လူႀကီးလူေကာင္းဆန္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပုိၿပီးေသခ်ာတိက်ေအာင္ “အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳဆုိင္ရာအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ေျပာၾကားထားတဲ့အတုိင္း အဆိုပါအခ်က္အလက္ ေတြနဲ႔ကုိက္ညီတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွဒုကၡသည္လုိ႔ ဆန္းစစ္အတည္ျပဳႏုိင္တဲ့သူေတြအားလံုးကို ျပန္လည္လက္ခံဖုိ႔အသင့္ရွိပါတယ္” လို႔ အခုိင္ အမာ တာဝန္ယူစကားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက တာဝန္ရွိသူမ်ားထံ ပါးထားပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပမွာပါ အဆက္မျပတ္တဲ့ ျမဴေတြလုိ၊ မိႈင္းေတြလို ထူထပ္အံု႔ဆိုင္းေနတဲ့ “ စြပ္စြဲမႈ – တန္ျပန္ စြပ္စြဲမႈေတြ”(allegations and counter-allegations) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ “ခုိင္မာတဲ့အေၾကာင္းအရာရွိဖို႔” လိုတယ္လို႔ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။
အေရးယူမႈေတြလုပ္တဲ့အခါ “ဘာသာ၊လူမ်ိဳး၊ ရာထူး စတာေတြကို ငဲ့ညွာမွာ မဟုတ္ဘဲ ဒီေျမရဲ႕ ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္သူမ်ား၊ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားကို အေရးယူမွာလို႔” လည္း ျပတ္ျပတ္သားသားအသိေပး ေၾကညာထားတာေတြ႔ရပါတယ္။
ရခုိင္အေရးတစ္ခုထဲ ကြက္ၿပီး မစဥ္းစားဖုိ႔နဲ႔တႏုိင္ငံလံုး အတြက္လည္း ၿခံဳငံုစဥ္းစားဖို႔ အသိေပးသြားပါတယ္။
အဲဒီလို အတိုင္ပင္ခံရဲ႕ သေဘာထား၊ လမ္းညြန္မႈ၊ ေျဖရွင္းနည္းေတြထဲမွာ အင္မတန္ပညာဆန္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့အေျမာ္အျမင္ ေတြအမွန္ပင္ ပါရွိေနေသာ္ျငားလည္း ပကတိတည္ရွိေနတဲ့ “စစ္အုပ္စု၊ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ၊ စစ္ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရား” ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ မေရြးၿခိမ္းေျခာက္ေႏွာင့္ယွက္ေနတဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါးသံုးေကာင္ တည္ရွိ၊ တြင္က်ယ္၊ လႊမ္းမိုးေနသမွ် “ရခိုင္အေရး သုိ႔မဟုတ္ တျပည္လံုး ျပႆနာေျဖရွင္းေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး” စတဲ့စတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ လက္ေတြ႔အေကာင္ အထည္ ျဖစ္မွ ျဖစ္လာႏုိင္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ သံမဏိကဲ့သုိ႔ခိုင္မာေသာ သံသယဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ နားသယ္ကို ခပ္စပ္စပ္ကေလး ရုိက္ႏွက္ၿမဲ ရုိက္ႏွက္ လ်က္ရွိေနပါတယ္။
စစ္နဲ႔ အာဏာ – ဥစၥာဓန ႂကြယ္ဝလာသူေတြ၊ စစ္နဲ႔ စီးပြားျဖစ္လာသူေတြကေတာ့ အရာရာကို စစ္နဲ႔ ေျဖရွင္းခ်င္ၾကမွာဓမၼတာ ပါပဲ။ စစ္ဟာသူတို႔ရဲ႕ အာဏာသက္ကို ပုိၿပီး ရွည္ၾကာေစခဲ့တယ္။ ခုိင္ၿမဲေစခဲ့တယ္။ စစ္ဟာသူတုိ႔အတြက္ ဥစၥာဓနတိုးပြားစရာ၊ ထိန္းသိမ္း စရာ၊ ခုိင္မာစရာ၊ ကိုးကြယ္စရာ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ စစ္ဟာ တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျပည္သူမ်ားကို ဆင္းရဲသည္ထက္ဆင္း ရဲေစခဲ့ၿပီ၊ မြဲျပာ က်သထက္ က်ေစခဲ့ၿပီ။
ဒီအခ်က္ေတြေသြးထြက္ေအာင္မွန္ေၾကာင္း လြတ္လပ္ေရးသက္တမ္းနဲ႔အမွ် ရွည္ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ သမုိင္း၊ ရာစုႏွစ္ဝက္ေက်ာ္ၾကာျမင့္လာၿပီျဖစ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္တည္ရွိေနမႈသမုိင္းတို႔က အခုိင္အမာ သက္ေသျပျပေနခဲ့ပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာမွန္သမွ်ကို စစ္နဲ႔ေျဖရွင္းခ်င္ၾကတဲ့ စစ္ေသြးဆာေနသူေတြ၊ စစ္ေသြးႂကြေနသူေတြ၊ စစ္အာဏာငမ္းဖမ္း ေနသူေတြ၊ စစ္လႈ႔ံေဆာ္ေနသူေတြ၊ စစ္နဲ႔ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းေနသူေတြ၊ “လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးနဲ႔မိႈင္းတုိက္ၿပီး တုိင္းျပည္ကို မီးေလာင္တုိက္သြင္းေနသူေတြကို တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္ရွိၾကတဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ရဟန္းသံဃာေတြ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျပည္သူေတြအေနနဲ႔တစိတ္ထဲတဝမ္းထဲ ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲဝင္ၾကဖုိ႔ အထူးလိုအပ္ပါ တယ္။
ဒီလို အေရးေတာ္ပံုမွာ ႏုိင္ရာ၊ စြမ္းရာအခန္းကေန ပါဝင္ၾကျခင္းကသာလွ်င္ တုိင္းျပည္နဲ႔ ျပည္သူကိုကယ္တင္ႏုိင္တဲ့ တကယ့္ မြန္ျမတ္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရးလုပ္ငန္းတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ရာ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္။
ညြန္း –
– (၁၃-၈-၂၀၁၇) ေၾကးမံုသတင္းစာ၊ စာမ်က္ႏွာ ၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္၊ အႀကံေပးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ၾကည္၏ ေဆြးေႏြးခ်က္– (၁၉-၉-၂၀၁၇) Myanmar State Counsellor Office – “ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရမွ ေဆာင္ ႐ြက္လ်က္ရွိသည့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သံတမန္မ်ားအား အသိေပးေျပာၾကားခ်က္” (အလြတ္သေဘာ ဘာသာျပန္ဆိုခ်က္)