(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၈၊ ၂ဝ၁၇
မနက္ေဝလီေဝလင္းအခ်ိန္ ငါးနာရီခြဲ အခ်ိန္ေလာက္ဆိုလွ်င္ ေစ်းေလးထဲသို႔ ရြာေတြဆီက ခံေတာင္းေတြရြက္ၿပီး လာေရာင္း ၾကတဲ့ေစ်းသည္ေတြက အလွ်ိဳအလွ်ိဳေရာက္ လာၾကသည္။ သူတို႔ခံေတာင္းထဲမွာ လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးေတြ ေတြ႔ရတတ္၍ သူတို႔ ဘယ္အခ်ိန္ ကတည္းက ရြာက ထလာခဲ့ၾကသည္မသိ။ တခ်ဳိ႕က နဖူးမွာစြပ္ထားေသာ ဓာတ္မီးျဖင့္ ေတြ႔ရသည္။ သူတို႔ေတြရဲ႕ ခံေတာင္းထဲမွာက ေရာင္းစရာေတြက အမ်ဳိးစုံျဖစ္သည္။ သံပုရာသီးပါသည္။ ေၾကာင္လွ်ာသီးပါသည္။ ၾကက္ဟင္းခါးသီး ပါသည္။ ဗူးသီး၊ ဖ႐ုံသီးပါသည္။ ခရမ္းသီးပါသည္။ မက်ီးရြက္ပါသည္။ ဖ႐ုံရြက္၊ ဗူးရြက္ပါသည္။ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ပါသည္။ ခ်ဥ္ ေပါင္ရြက္ပါသည္။ ကင္းပုံသီးပါသည္။ ရာသီအလိုက္ ေပၚတတ္ေသာ မိႈပါသည္။ အင္ဥပါ သည္။ ခံတက္ခ်ဥ္ပါသည္။ ငါးရံပလူရြက္ပါသည္။ ေတာၿမိဳ႕ေစ်းဆိုသည့္အတိုင္း ေတာမွရေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အမ်ဳိးစုံသည္။ တခါတခါ စာက ေလးကင္၊ ငုံးကင္ေလးေတြ လည္း ပါတတ္ေသးသည္။ လာေရာင္းၾကတဲ့သူေတြကလည္း အရြယ္စုံပဲ ျဖစ္သည္။ ဆယ့္ ေလး ဆယ့္ငါးအရြယ္ကေန ငါးဆယ္ေက်ာ္၊ ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္အရြယ္ေတြအထိ ပါသည္။ သူတို႔ေရာက္လာၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ေစ်း ေလးက သက္ဝင္လႈပ္ရွားလာၿပီ ျဖစ္သည္။
တဖက္တခ်က္ခင္း၍ ၿပိဳင္ေရာင္းေနၾကေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေစ်းလမ္းေလးသည္ မိုးရြာထားသျဖင့္ ဗြက္ထေနသည္။ ဟိုဖက္ဒီဖက္မွ အၿပိဳင္ေစ်းေခၚေနေသာအသံ၊ ေစ်းေမးေသာအသံ၊ ေစ်းဆစ္ေသာအသံစသည္တို႔ျဖင့္ စ်းကေလးသည္ ဆူ ညံလွ်က္ ရွိေလသည္။ ေစ်းလမ္းကေလး၏အဝင္ဝ၌ထိုင္ေရာင္းေနေသာ အရီးေဒၚလွရီသည္ ေျပာင္းဖူး ဖက္ေဆးလိပ္ကို ဖြာရင္း “ကဲ ကဲ ဒါပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ႏွစ္ရာပဲ ေပးသြားလိုက္” ဟု ဆိုကာ ေစ်းေခၚေနေလသည္။ သူ႔ေရွ႕တြင္ မက်ီးရြက္ႏု အပုံေလး သုံးပုံ ပုံထားတာ ေတြ႔ရသည္။ ေဒၚသန္းညြန္႔သည္ သူ႔ေရွ႕မွ ကုန္စိမ္းတို႔ကိုျပင္ခင္းေနရင္း နေဘးမွ ေဒၚဘုမကို “ဟဲ့ ေကာင္မ၊ ညည္းသမီး အႀကီးမ ေတာထဲ မွ်စ္ခ်ိဳးသြားမယ္ဆိုၿပီး လင္ေနာက္ လိုက္ေျပးလို႔ ဆို” ဟု ေမးေနေလသည္။ “ေအးဟယ္ ငါလည္း စိတ္ညစ္ပါတယ္။ သူ႔အေဖကလည္း သူခိုး ဂ်ပိုးနဲ႔မွလိုက္ေျပးရမလားဆိုၿပီး ဒီေကာင္မေတာ့ ေနႏွင့္ဦး ေတြ႔ရင္သတ္မယ္ဆိုၿပီး ဓားႀကိမ္း ႀကိမ္းေနေလရဲ႕” ဟု ေဒၚဘုမသည္ သူ႔ေရွ႕မွ်စ္ဆူးထိုးမ်ားကို ဖြရင္း ေျပာေလသည္။ မွ်စ္ဆူး ထိုးဆိုသည္ မွ်စ္ကိုသံဆူးခြ်န္ျဖင့္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာထိုးထားေသာ မွ်စ္ကို ေခၚျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဒီအရပ္မွာက မွ်စ္ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မွ်စ္ဆူးထိုး၊ မွ်စ္ေရစိမ္၊ မွ်စ္ျပဳပ္၊ မွ်စ္သုပ္၊ မွ်စ္ကို အေၾကာ္လိုေၾကာ္ထားတဲ့ မွ်စ္ေၾကာ္ဆိုၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေလ သည္။
ေစ်းဆိုသည္က လူစုံသည္၊ ႀကံဳရင္ ႀကံဳရင္ တေယာက္အေၾကာင္း တေယာက္ စပ္စုတတ္ၾကသည္။ တေယာက္ကြယ္ရာ တေယာက္အတင္းေျပာတတ္သည္။ အခက္အခဲ တို႔ကို ရင္ဖြင့္တတ္ၾကသည္။ စီးပြားေရးအေၾကာင္း၊ သာေၾကာင္းမာေၾကာင္း၊ မိုးအေၾကာင္း ၊ ေလအေၾကာင္း လယ္အေၾကာင္း ယာအေၾကာင္း စသည္ ေျပာသည့္ အေၾကာင္းအရာေတြ က မ်ားလွသည္။
ေစ်းႏႈံးကလည္း ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးက ေစ်းနဲ႔ အပုံႀကီးသက္သာသည္။ ၿမိဳ႕က ေစ်းမွာက ငါးဆယ္ဖိုး၊ တစ္ရာဖိုးဝယ္ရဖို႔ ခက္သည္။ ဒီမွာက ငါးဆယ္ဖိုးလည္း ေရာင္းသည္။ ႏွစ္ရာ ဖိုးေလာက္ဆိုလွ်င္ အေတာ္မ်ားလွေပၿပီ။ ပဲျပဳပ္ဆိုလွ်င္ ႏွစ္ရာဖိုးဆို ၿမိဳ႕က ငါးရာဖိုး ေလာက္မက ရသည္။ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ စားေလာက္သည္။ ဒီမွာက ဟင္းသီးဟင္း ရြက္ေတြက ေအာ္ဂဲနစ္ဟု ေျပာလို႔ရသည္။ ကိုယ့္ယာကိုယ့္ျခံထဲက တပိုင္ႏိုင္စိုက္ပ်ိဳးထား၍ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ရွိသည္။ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးထား၍ ေရာင္းခ်သည္မဟုတ္ေပ။ ကိုယ္ စားဖို႔ေသာက္ဖို႔စိုက္ပ်ဳိးထား၍ ပိုလွ်ံ၍ ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။ တေယာက္ တေယာက္မွာ ေရာင္းခ်ေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစားစားရွိလွသည္မဟုတ္ေပ။ အပိုဝင္ေငြေလးရပါေစေတာ့သေဘာျဖင့္ ေရာင္း သည့္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ အျမဲတမ္းလည္း ေရာင္းသည့္သူမ်ားမဟုတ္ ကိုယ့္ျခံကထြက္သည့္အခါမွသာ ေရာင္းၾကသည့္သူမ်ား ျဖစ္သည္။
သူတို႔သည္ ဆင္းရဲေသာ္လည္း ရိုးသားၾကသည္။ မာန္မာနမရွိၾက။ ဝတ္ေကာင္း စားလွမဆင္ျမန္းႏိုင္။ ေယာထမီ၊ ဖ်င္ၾကမ္း လံုခ်ည္၊ ဖလံထည္အက်ႌလက္ရွည္၊ သနပ္ခါးပါး ကြက္ၾကား႐ုံေလာက္သာအလွျပင္ႏိုင္သည္။ ႏႈတ္ခမ္းနီ လက္သည္းနီဆို လွ်င္လည္း တစ္ရာ ႏွစ္ရာတန္ေလာက္သာ သုံးႏိုင္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔သည္ သူတို႔ဘဝကို သူတို႔ ေက်နပ္ ေနႏိုင္ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ကိုယ့္ဘဝကိုကိုယ္ စိတ္ပ်က္အားငယ္ေနသည့္ပုံစံ သူတို႔တြင္ မေတြ႔ရေပ။ သူတို႔မွာ လတ္တေလာ ေစ်းေရာင္းရဖို႔၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းဖို႔၊ မိုးေလဝသမွန္ဖို႔စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသာလွ်င္ စိတ္ထဲမွာ ရွိၾကသည္ထင္သည္။
သူတို႔သည္ သတင္းစာဖတ္ရေကာင္းမွန္းမသိ၊ စာအုပ္စာေပ ဖတ္ရေကာင္းမွန္းမသိ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး မည္သို႔မည္ပုံ တိုး တက္ေျပာင္းလဲေနသည္ သူတို႔မသိ၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာလည္း စိတ္မဝင္စား၊ ကမၻာ့အေရးအခင္းအေၾကာင္း သူတို႔မသိ၊ အေမရိ ကန္သမၼတ ဘယ္သူလဲ စိတ္မဝင္စား၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ဒုံးက်ည္စမ္းသပ္မႈအေၾကာင္းလည္း သူတို႔မသိ၊ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း၊ အီရတ္နဲ႔ IS တို႔၏တိုက္ပြဲေတြအေၾကာင္း သူတို႔မသိ၊ သူတို႔သိတာ ပါလာတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေလးေတြ ေရာင္းကုန္ဖို႔၊ စိုက္ပ်ိဳးထားတဲ့ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြ ျဖစ္ထြန္းဖို႔ေလာက္ပဲ စိတ္ဝင္စားသည္။
ဆယ္နာရီ၊ ဆယ့္တစ္နာရီေလာက္ဆိုလွ်င္ ေစ်းထဲမွာ တျဖည္းျဖည္းလူပါး၍ ေစ်းေခါင္းကြဲေလသည္။ ပါသည့္ဟင္းသီးဟင္း ရြက္တို႔ကို မကုန္ ကုန္ေအာင္ေရာင္းသည္။ ရြာကိုေတာ့ ျပန္မယူသြားၾက၊ ေနာက္ဆုံး ရသေလာက္ေစ်းနဲ႔ပဲ အကုန္ေရာင္း ထားခဲ့ၾကသည္ပဲျဖစ္သည္။ ေစ်းေရာင္းလို႔ရတဲ့ပိုက္ဆံေလးနဲ႔ အိမ္အတြက္လိုအပ္တဲ့ အသုံးအေဆာင္ေလးေတြ ျပန္ဝယ္ရ သည္။ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား၊ ငပိ၊ ငါးေျခာက္စသည္ ဝယ္ရသည္။ သြားတိုက္ေဆး၊ ဆပ္ျပာ၊ ဖိနပ္၊ အဝတ္အထည္ စသည္ ဝယ္ရသည္။ သူတို႔ဝယ္ေသာ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြက ေစ်းႀကီးေသာ အေကာင္းစားပစၥည္းေတြမဟုတ္၊ ေစ်းသက္သာ ေသာအရာမ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။ ဖိနပ္ဆိုလည္း အေကာင္းစားေတြမစီးနိုင္၊ အဝတ္အစားဆိုလည္း အသင့္အတင့္ေလာက္ မွ်သာ ဝယ္ဝတ္ႏိုင္ၾကသည္။
ေတာၿမိဳ႕ေစ်းဆိုသည္က ေတာမွရြာမွလူေတြကိုပဲ အဓိက အားထားေရာင္းရေသာ ေစ်းျဖစ္သည္။ ခ်က္ျပဳတ္စရာ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ကို သူတို႔ဆီမွ အားထားဝယ္ရသလို လူ႔ အသုံးအေဆာင္ ကုန္ေျခာက္ ကုန္မာပစၥည္းမ်ားကိုလည္း သူတို႔ကိုပဲျပန္ၿပီး အားထား ေရာင္း ေနရျခင္းျဖစ္သည္။ ေစ်းကေလးမွာ လူစည္မစည္ကိုၾကည့္၍ သူတုိ႔၏စီးပြားေရးအေျခအေန ကို မွန္းဆ၍ ရႏိုင္သည္။ သူတို႔လုပ္ကိုင္ေနေသာ လယ္ယာကိုင္းကြၽန္းေတြအေျခအေနမေကာင္း၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံတို႔ အေျခအေနမဟန္ လွ်င္ ေစ်းကေလးသည္ လူက်ဲက်ဲသာလွ်င္ ေတြ႔႔ရတတ္ေလသည္။ သူတို႔ လယ္ယာကိုင္းကြ်န္းတို႔အေျခအေနေကာင္းလို႔ စီးပြားေရး အဆင္ေျပလွ်င္ေတာ့ ေစ်းကေလးထဲမွာ လူက စည္းကားလွသည္။
သိပ္ မၾကာေသးခင္ကေတာ့ သိမ္းဆည္းခံလယ္ေျမမ်ား ျပန္လည္ရရွိေရး၊ အေဆာက္အဦးလြတ္ေသာ လယ္ယာေျမမ်ား လြတ္လပ္စြာ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးခြင့္ရရွိေရး၊ လယ္ယာေျမေပၚ အေဆာက္အဦးမေဆာက္ေရး၊ အေဆာက္အဦးလြတ္ေသာ လယ္ယာေျမ ပုံစံ ၇ ခ်ေပးေရး၊ ရြာခ်င္းဆက္လမ္းမ်ား လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ရရွိေရး ဆိုသည့္ ဆိုင္း ဘုတ္မ်ားကိုင္ကာ ၿမိဳ႕ေလးထဲသို႔ ဆႏၵျပ ေႂကြးေၾကာ္ေနသည့္ သူတို႔လူတန္းႀကီးကို ေတြ႔ လိုက္ရေလသည္။ အခုထိေတာ့ ေျဖရွင္းေပးသည္ဟူ၍ေတာ့မၾကားမိေသးေပ။ အခုရက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူတို႔ရြာေတြ ျမစ္ေရႀကီးလို႔ ေရျမဳပ္တဲ့သတင္းေတြ၊ ကမ္းပါးၿပိဳလို႔ ေျပာင္း ေရြ႕ရတဲ့ သတင္းေတြ၊ သူတို႔ကြ်န္းေတြ ေရျမဳပ္လို႔ စိုက္ခင္းေတြပ်က္စီးတဲ့သတင္းေတြ ၾကားရျပန္သည္။ ဆိုေတာ့ ေစ်းေလး ထဲမွာ လူက ခပ္က်ဲက်ဲသာ ေတြ႔ရေလေတာ့သည္။
ၿမိဳ႕ျပမွာဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၏အေျပာင္းအလဲကို ျမင္ေတြ႔ေနရေသာ္လည္း ေက်းလက္ ေတာရြာေတြမွာေတာ့ သိပ္ၿပီးမထူးျခား လွေသးေပ။ လူေနမႈအဆင့္အတန္းႏွင့္ အေဆာက္အဦး စသည္တို႔သည္ မ်ားစြာနိမ့္က်လ်က္ ရွိေနပါေသးသည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈႏႈန္းသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္တခုအတြင္း ၃၁ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၉ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ ေလ်ာ့နည္းလာေၾကာင္း အစိုးရႏွင့္ကမၻာ့ဘဏ္တို႔က ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အထိ ရရွိေသာအခ်က္မ်ားကို အေျခခံပူးတြဲ ျပဳစုသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္ ဟုဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေတာရြာေတြမွာေတာ့ တ႐ုတ္ဆိုင္ကယ္ကေလး ဝယ္စီးႏိုင္ ေလာက္တာကိုပဲ အေျပာင္းအလဲတခုအေနျဖင့္ တိုးတက္မႈ ရွိေလသည္။
ေက်းလက္ေတာရြာ ေဒသမ်ားမွ ေတာသူေတာင္သားတို႔၏ဆင္းရဲမြဲေတမႈသည္ ေမြးရာပါနာတာရွည္ ေရာဂါတခုလိုအျမစ္စြဲလ်က္ရွိသည္မွာ ၾကာေပၿပီ။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆးၿမီးတိုနည္းမ်ားျဖင့္ ကုသခဲ့ေသာ္လည္း အခုခ်ိန္အထိ နာတာရွည္ေန ဆဲပဲ ျဖစ္သည္။ ခံစရာရွိက သူတို႔ပဲ ဒိုင္ခံ ခံခဲ့ၾကသည္ဆိုေတာ့ သူတို႔သည္ အေရထူေနခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ဆင္း ရဲျခင္းေလာကဓံကိုေတာ့ သူတို႔က ၾကံ႕ၾကံ႕ခံ ရင္ဆိုင္ေနၾကျဖစ္သည္။
ယခုႏွစ္ေတာ့ သူတို႔လယ္ယာေျမစိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္စီးပြားေရး အေျခအေနမေကာင္းၾကဘူးထင္သည္ ေစ်းကေလးသည္ ေသြ႔ ေျခာက္ေျခာက္ျဖစ္လ်က္ ရွိေလသည္။
တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပင္ ယခုစာ ေရးေနေသာအခ်ိန္မွာပင္ ကဗ်ာဆရာစ်ာန္ခ၏ “ကေလးတဖက္ ေစ်းတဖက္” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာတပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရျပန္သည္။ လမ္းေဘး ေခါင္းရြက္ဗ်တ္ထိုး ေစ်းသည္ မိ္န္းမတေယာက္၏ဘဝကိုဖြဲ႔ထားေသာ ကဗ်ာျဖစ္ေလသည္။
ကေလးတဖက္ ေစ်းတဖက္
ဒီရက္ပိုင္း ေလပူေတြ တအားတိုက္တာပဲ
ဗန္းထဲမွာ ေရာင္းေနတဲ့ ပစၥည္းက မကုန္ႏိုင္ေတာ့
ကေလးေခ်ာ့ေတးကိုေတာင္ အလြတ္မရေတာ့ဘူး
ေစ်းေတာင္းကို ေဖာက္ထြက္လာတဲ့ ေနေရာင္ျခည္ဟာ
ေခြၽးသီးေခြၽးေပါက္ေတြနဲ႔ ျပာႏွမ္းလို႔
အလိုက္မသိတဲ့ ေယာကၤ်ားကိုလည္း အျပစ္မတင္ႏိုင္အားဘူး
ခ်ည္မိတဲ့ႀကိဳး ျပဳတ္မသြားေအာင္ပဲ ထိန္းထားရတယ္
ကေလးငိုလို႔ ၾကည့္လိုက္တိုင္း
ထမီဟာ ေသးေတြနဲ႔ စိုရႊဲလို႔
အပ်ိဳဘဝက ရွက္စိတ္ေတြလည္း
ၾကက္ေပ်ာက္ ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္လို႔
ျဖစ္တည္လာေတာ့လည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး
ဒီေယာကၤ်ားနဲ႔ေတာ့
အနာဂတ္မွာ ကေလးမ်က္ႏွာငယ္ရမွာ က်ိန္းေသေနၿပီ
ခ်စ္စိတ္န႔ဲ ခ်ည္လိုက္တာပဲ
ဘာပစၥည္းမွေတာ့ တိုးတက္မလာေသးဘူး
ငယ္ထိပ္ေလး ပုပုေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ပဲ
အခန္႔သား ေပၚထြန္းလာတယ္
ေခါင္းရြက္ဗ်ပ္ထိုး ေလွ်ာက္ေနတဲ့ ရွင္သန္မႈမွာ
တအိမ္ဝင္ တအိမ္ထြက္ ေအာ္ေရာင္းေနတဲ့ အသံ
ေယာက်ာ္းၾကားရင္ ရင္နင့္ေနမလား မသိ
မသက္ဆိုင္တဲ့ အေတြးေတြ ဝင္လာေတာ့
ေရာင္းေနတဲ့ ပစၥည္းေတာင္ မွားေအာ္မိတယ္
ပူးဝင္ေနတဲ့ ဒုကၡဆားငံေရေတြေအာက္
တကိုယ္ေရ တကာယဆို
ေသမယ္ဆို ဂြၽမ္းထိုး ေသလိုက္ခ်င္ေတာ့တယ္
ရာဟုဖမ္းစားထားသလို
ကေလးငိုသံ ၾကားေတာ့လည္း
ခ်ည္ထားတဲ့ ႀကိဳးကြင္းကို ျပန္ျဖဳတ္လိုက္ရသလို
ကိုယ့္အသက္ကိုပဲ
ရွင္သန္မႈလမ္းေၾကာင္းထဲ ပစ္ထည့္ထားရေတာ့တယ္။ ။
စိုးခိုင္ညိန္း
စက္တင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၇