ေမာင္ေမာင္စိုး – ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ စစ္ပြဲ (ပထမပိုင္း)
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၈၊ ၂၀၁၅
ပြဲ
ပြဲဆိုသည္ႏွင့္ လူအမ်ားပါဝင္ ဆင္ႏြႊဲသည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ ပါဝင္ျပီးျဖစ္သည္။ ဧည့္ခံပြဲ အလွဴပြဲ ဇတ္ပြဲ အျငိမ့္ပြဲ ေဘာလုံးပြဲ စသည္ျဖင့္ လူအမ်ားပါဝင္ဆင္ႏႊဲျကသည့္ ပြဲေပါင္းမ်ားစြာရွိသည္။ တကိုယ္တည္း ေအာင္ပြဲခံသည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုမွဳရွိေသာ္လည္း ဤ သုံးစြဲမွဳသည္ ေျပာင္းျပန္ အဓိပၸါယ္ျဖစ္ေသာ အထီးက်န္သည္ကိုသာ ရည္ညႊန္းသည္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာစကားအသုံးအႏွံဳး တြင္ ပြဲဆိုသည္မွာ လူအမ်ား ပါဝင္ဆင္နႊဲသည္ကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
လက္ရွိျမန္မာျပည္တြင္ လူအမ်ားျခိမ့္ျခိမ့္သဲသဲ ပါဝင္ဆင္ႏြႊဲေနသည့္ ပြဲႏွစ္ပြဲ က်င္းပေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ တစ္ပြဲက တျပည္လုံး အႏွံ့အျပား ျခိမ့္ျခိမ့္သဲက်င္းပေနေသာ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ လွံဳ့ေဆာ္ စည္းရံုး ေဟာေျပာပြဲမ်ား ၊ အင္အားျပပြဲမ်ား ျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ပြဲကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ျပာတန္းမ်ားဆီက ေတာင္ခိုးေဝေဝ ျမဴေျခဆိုင္းဆိုင္းမွာ အေျမာက္သံ ဝုန္းဒိုင္းျကဲေနသည့္စစ္ပြဲျဖစ္သည္။
တစ္ပြဲကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ တက္ျကြမွဳမ်ား သီခ်င္းသံမ်ား ေျကြးေျကာ္သံမ်ား လႊမ္းေနသည္။ ေနာက္တစ္ပြဲကေတာ့ အသက္ေသြးမ်ား စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ငိုေျကြးသံမ်ား အေျမာက္သံ ဗံုးသံမ်ား ေသာေသာညံေနသည္။ ထိုပြဲႏွစ္ခုလုံးသည္ နိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ လုံးပမ္းတိုက္
ခိုက္ေနေသာပြဲမ်ားျဖစ္သည္။ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားမဟုတ္။ လူတိ့ု၏ ရုန္းကန္မွဳ တက္ျကြမွဳ စြန့္လႊတ္မွဳႏွင့္အတူ သူတိ့ု၏အနာဂါတ္ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို ထိုပြဲမ်ားတြင္ေတြ့ျမင္ရသည္။
ထို့ေျကာင့္ နိုင္ငံေရးပညာရွင္မ်ားက နိုင္ငံေရးဆိုတာ ေသနတ္သံမထြက္သည့္ စစ္ပြဲျဖစ္ျပီး စစ္ပြဲဆိုသည္မွာ ေသြးထြက္သည့္ နိုင္ငံေရးဟု ဆိုျကျခင္းျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ
ျမန္မာနိုင္ငံေရးတြင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ တခုတည္းေသာလမ္းေျကာင္းေလာ သုိ့မဟုတ္ ျမန္မာနိုင္ငံေရး ထြက္ေပါက္ အတြက္ အေျဖေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္ျကသည္။ ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္စရာ မ်ားေသာ္လည္း တျခားေရြးခ်ယ္ရန္ အခြင့္အလမ္း နည္းပါး ေသာ ျမန္မာလူထုအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ မုခ်ေရြးခ်ယ္ရမည့္ ႏွဳ္ိင္းယွဥ္မွဳအရ အေကာင္းဆုံးထဲက အေကာင္းဆုံးတခု ျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေကာက္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ မည္သုိ့ သေဘာထားကြဲလြဲသည္ ျဖစ္ေစ ၂၀၁၅ ေရြး
ေကာက္ပြဲသည္ ျမန္မာနိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ထူးျခားေသာ အခ်ိဳးအေကြ့တစ္ခု ျဖစ္မည္ဆိုသည္ကေတာ့ ျငင္းပယ္၍ ရမည္မထင္ပါ။ လူတစ္ဦးခ်င္း အေနႏွင့္ မည္သုိ့ပါဝင္မည္ ဆိုသည္ကေတာ့ သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္သာျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ထိ့ုျပင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ သာမန္ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲတခုမ်ွသာ မဟုတ္ေခ်။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အဓိပၸါယ္သည္ သာမန္ထက္မ်ားစြာပိုပါသည္။ ႏွစ္ငါးဆယ္ေက်ာ္အတြင္း အေျပာင္းအလဲတခု၏ အစျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ စစ္တပ္လူထြက္မ်ား ဆုပ္ကိုင္ထားေသာ နိုင္ငံေရးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ အေဆာက္အအုံကို အတိုက္အခံ ဒီမိုကရက္တိ့ုက ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖင့္ ဒုတိယအျကိမ္ ခပ္ျပင္းျပင္း ကိုင္လွဳပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိ့ုေျကာင့္လည္း လက္ရွိေရြးေကာက္ပြဲသည္သာမန္ေရြး ေကာက ္ပြဲထက္ပိုသည္ဟု ဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။ လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲ ျခိမ့္ျခိမ့္သဲျဖစ္ေနရျခင္းမွာ အပိုင္းႏွစ္ပိုင္း အရ ျဖစ္သည္။ တပိုင္းမွာ အေျပာင္းအလဲကို လိုခ်င္ေနျပီျဖစ္ေသာ လူထုျကီး၏တက္ျကြမွဳႏွင့္ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ေျကာင့္ျဖစ္သည္။ ေနာက္တပိုင္း မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ NLD ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား၏ တက္ျကြ စိတ္အားထက္သန္မွဳေျကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ေနရခဲ့ရ ေသာ ဆန့္က်င္အံတုခ့ဲသည့္ တိုက္ပြဲအျကိမ္ျကိမ္တြင္ ရွံဳးနိမ့္ခ့ဲရေသာ လုူထုအေနႏွင့္ အေျပာင္းအလဲႏွင့္ ေအာင္ပြဲကို ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ေနျပီျဖစ္သည္။ လူထုအမ်ားစုအေနႏွင့္ သူတိ့ုေမ်ွာ္မွန္း ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္သူအျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အေပၚ စုပုံ ေရာက္ရွိလာျပီး ေလာေလာဆယ္ ေမ်ွာ္လင့္အားထားစရာမွာ
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္မွတပါး အျခားမရွိဟု ယုံျကည္လာျကေပရာ လူထုအားလည္း တစုတစည္းထဲ စုစည္းေပးသက့ဲ့သုိ့ ျဖစ္ေပေတာ့့သည္။ ဤသည္မွာ ျငင္းပယ္မရေသာ လက္ေတြ့ပင္ျဖစ္သည္။
တဖက္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အဓိက icon ျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ အေနႏွင့္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲစည္းရုံးေရးကာလတိုအတြင္း မိုင္ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ ျမိဳ့ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္သြားလာ စည္းရံုးလွံဳ့ေဆာ္ခ့ဲျပီဟုဆိုသည္ ။ မဲဆြယ္ကာလျပီးဆုံးခ်ိန္တြင္ မိုင္ေသာင္းခ်ီ၍ ျမိဳ့ေပါင္း တစ္ရာနီးပါး ျဖစ္သြားနိုင္သည္။ ဤသိ့ုျဖင့္ ေဒၚစုအေနႏွင့္သူမ အေလးထားမွဳ အားစုိက္မွဳကို အပင္ပမ္း ခံျပသခ့ဲသည္။ အသက္ ၇၀ ရြယ္ အေမအိုတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ သာမန္ထက္ပိုေသာ ဇြဲ သတၲိ အားမာန္ ဝိရီယ ျက့ံ့ခိုင္မွဳ အပင္ပမ္းခံႏိုင္မွဳတိ့ုကို ျပသခ့ဲရာ လူအမ်ား အ့ံျသမွင္သက္ေစခ့ဲသည္။
ထိ့ုအတူ ေအာက္ေျခ NLD ပါတီဝင္မ်ား အမတ္ေလာင္းမ်ားသည္၎ တိုင္းရင္းသားပါတီ ပါတီဝင္မ်ား အမတ္ေလာင္းမ်ား သည္၎ ေတာျကိဳအုံျကားမက်န္ လွည့္လည္ စည္းရံုးေရးဆင္း၍ လူထုထံအေရာက္ သြားေနျကေပရာ တျပည္လုံးအုံးအုံး ျကြက္ျကြက္ ျဖစ္ေစခ့ဲသည္။
ထိ့ုျပင္ အနုပညာရွင္မ်ား အျခားလူအလႊာအသီးသီးမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္လည္း မမိမိတိ့ုတတ္နိုင္သည့္ဘက္မွ တက္ျကြစြာပါဝင္ လွဳပ္ရွားေနျကေပရာ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ တက္ျကြသက္လြင္ေနသက့ဲ့သုိ့ တျပည္လုံး၏ အာရံုစူစိုက္မွဳကိုရခ့ဲသည္။
နိုင္ငံရပ္ျခားရပ္ျခားေရာက္ရွိေနေသာ ျမန္မာမ်ား အထူးသျဖင့္ စကၤာပူေရာက္ျမန္မာမ်ားအေနႏွင့္ သံရံုးေရွ့ ညလုံးလုံးေပါက္ တန္းစီေစာင့္ျပီး မဲဆနၵေပးရန္ သူတိ့ု၏ျပင္းျပမွဳကို ေဖၚျပခ့ဲရာ ကမၻာကိုေရာ ျမန္မာကိုေရာ ရိုက္ခတ္ခ့ဲသည္။ ဤေရြးေကာက္ပြဲမွသည္ ျမန္မာျပည္အေနႏွင့္ အေရြ့တခု ရရွိလိမ့္မည္ဟူေသာ လူထု၏ယုံျကည္မွဳကို ခိုင္မာေစခ့ဲသည္။
သုိ့ေသာ္ ဤသုိ့ဆို၍ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ စင္းလုံးေခ်ာ အဆင္ေျပေနသည္ဟု ဆို၍ မရပါ။ အခက္အခဲ အတားအဆီးမ်ားစြာ ရွိသည္သာျဖစ္သည္။ လက္ရွိအာဏာကို ဆုပ္ကိုင္ထားသူမ်ားအဖိ့ု အာဏာ မစြန့္လႊတ္ရေရးအတြက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုန့္ျပန္ျကမည္သာျဖစ္သည္။ သုိ့အတြက္ အခက္ခဲအတားအဆီးမ်ားစြာ ျကံဳရမည္မွာ သဘာဝက်သည္ဟုဆိုရမည္။ အခက္အခဲအတားအဆီးမရွိမွသာ အ့ံျသစရာ ေကာင္းေနေပလိမ့္မည္။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ေရြးေကာ္
ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျကံဳရသည့္ အခ်က္တခုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဟုေခၚသည့္ ေရြးေကာ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ျကီးေဟာင္းတစ္ဦး ဦးစီးျပီး ျပည္နယ္ တိုင္း ခရိုင္ ျမိဳ့နယ္အဆင့္အထိ စစ္ဗိုလ္လူထြက္မ်ား တာဝန္ယူထားေသာ ေရြးေကာ္၏ သမာသမတ္က်မွဳကို အမ်ားက သတိထားေစာင့္ျကည့္ခဲ့ျကသည္။
စကတည္းက ယဥ္သကိုဟုဆိုရေလာက္ေအာင္ ေရြးေကာ္မွ ထုတ္ျပန္ေသာ မဲစာရင္းသည္ အလြဲလြဲအေခ်ာ္မ်ားျဖင့္ စတင္ခ့ဲသည္။ ဒုတိယ အျကိမ္ ထုတ္ျပန္ေသာအခါတြင္လည္း မဲစာရင္း မွန္ကန္မွဳကို ၃၀ % သာအာမခံႏိုင္ခ့ဲသည္။ ဤသုိ့အလြဲလြဲ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ျဖစ္ေနေသာ္လည္း ေရြးေကာ္သည္ မဲစာရင္းမွန္ကန္မွဳကို တာဝန္မယူခ့ဲ့ေပ။ မဲစာရင္းမွားယြင္းမွဳႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ကြန္ျပဴတာႏွင့္ မီဒီယာအေပၚသုိ့ အျပစ္ ပုံခ်ခ့ဲသည္ကိုေတြ့ရသည္။ ထိ့ုျပင္ မဲစာရင္းမွန္ကန္မွဳႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေရြးေကာ္ကို တာဝန္ေပးခ့ဲေသာ သမတဦးသိန္းစိန္မွလည္း မည္သည့္ တာဝန္ခံမွဳ ၊ အေရးယူေဆာင္ရြက္မွဳမ်ိဳးမွ မျပဳခ့ဲေပ။
သုိ့ေသာ္ အဆိုးထဲမွ အေကာင္းေတာ့ရွိသည္။ မဲစာရင္းမွားယြင္းမွဳေပၚ အေျကာင္းျပဳ၍ NLD ပါတီအေနႏွင့္ လူတိုင္းမဲေပးခြင့္ရေရးေျကြးေျကာ္သံျဖင့္ လူထုအားေစာစီးစြာ စည္းရံုးလွဳပ္ရွား ခြင့္ရသြားသည္။ လူထုကို ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာအသိ နိုင္ငံေရးအသိ လွံဳ့ေဆာ္ စည္းရံုးနိုင္ခ့ဲသည္။ ေရြးေကာ္၏ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ မဲစာရင္း မပါ၍ ပုံစံ ၃ ( က ) ျဖင့္ျပန္လည္ေလ်ာက္ထားသူ တစ္သန္းေက်ာ္ရွိသည္ဟုဆိုသည္။ ဤကိန္းဂဏန္းသည္ ေရြးေကာ္၏ မဲစာရင္းေျကာက္ခမန္းလိလိမွားယြင္းေနသည္ကိုလည္းျပသည္။ လူထု၏ နိုးျကားတက္ၾကြမွဳကိုလည္း ျပသည္။ ထိ့ုျပင္ ထိုမဲမ်ားသည္ အတိုက္အခံပါတီသုိ့ ေပးမည့္မဲမ်ားျဖစ္မည္ဟု တြက္ခ်က္၍ ရသည္။ မည္သုိ့ဆိုေစ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ မဲေပးခြင့္ရသူတိုင္း မဲေပးခြင့္ရမည္ကို အာမ မခံနိုင္သည္မွာေတာ့ ေသခ်ာသေလာက္ရွိသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ ယွဥ္ျပိဳင္ ျကရမည္။
ျပီးခ့ဲေသာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ား၏ ျကိဳတင္မဲေပးမွဳကိုျကည့္လ်င္ ေရြးေကာ္၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ စြမ္းေဆာင္နိုင္မွဳ အရည္အေသြးမွာ ျသခ်ေလာက္သည္ဟု ဆိုရမည္။ သက္ဆိုင္ရာ သံရံုးမ်ား သုိ့ မဲလက္မွတ္မ်ားျပည့္စုံစြာ မေရာက္ျခင္း၊ မဲလက္မွတ္မ်ား နိုင္ငံလြဲမွားပို့ျခင္းမ်ားကို ေတြ့ရသည္။ သုိ့ျဖစ္ရာ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္နိုင္ငံအႏွံ့ မဲေပးရာတြင္ မဲလက္မွတ္မ်ား မျပည့္စုံမွဳ ၊ မဲလက္မွတ္မ်ား မွားယြင္းပို႔မွဳမ်ား ျဖစ္မလာနိုင္ဟု မေျပာနိုင္ေပ။ သတိျပဳေစာင့္ျကည့္ရေပဦးမည္။
ေနာက္ျပသနာတခုမွာ မဲရံုတစ္ရံုတြင္ လူဦးေရ သုံးေထာင္ မဲေပးရမည့္အေျခအေနျဖစ္သည္။ ျပီးခ့ဲေသာ စကၤာပူသံရံုးမဲေပးမွဳတြင္ တေန့တြင္ လူ ၃၀၀၀ မေပးနိုင္သည္ကို ေတြ့ရသည္။ လူတစ္ေယာက္မဲေပးခ်ိန္ တမိနစ္ဆိုလ်င္ပင္ လူ ၃၀၀၀ အတြက္ မဲေပးရန္ နာရီ ၅၀ ခန့္ျကာမည္။ လူ ၅ ေယာက္ တျပိဳင္တည္း မဲေပးနိုင္မွ ၁၀ နာရီႏွင့္ ျပီးျပတ္နိုင္မည္။ NLD ကေတာ့ ညေနမဲရံုပိတ္ခ်ိန္ မဲရံုဝင္းတြင္းရွိ လူအားလုံး မဲေပးခြင့္ရေရး ေရြးေကာ္မွ အတည္ျပဳခ်က္ရယူေနသည္။ ရင္ဆိုင္ရမည့္ အခက္အခဲတခုျဖစ္သည္။
ေရြးေကာ္ဥကၠဌက ဦးတင္ေအးက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွ သခၤန္းစာမ်ားရယူသြားမည္ဟုဆိုထားေပရာ စိတ္ပ်က္၊ အ့ံျသ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ သခၤန္းစာ မရေစဘိ့ုအတြက္ အထူး အေလးထား ေစာင့္ျကည့္ရေပအုံးမည္။ သုိ့ေသာ္ ေရြးေကာ္နွင့္ပတ္သက္၍ ဤမ်ွႏွင့္ မျပီးေသးေပ။
အေရြးခံရသည့္အမတ္၏အရည္အခ်င္းျပသနာ ေရြးေကာက္ပြဲ အသုံးစားရိတ္ျပသနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ ဆုံးျဖတ္ရန္ အခြင့္အာဏာသည္ ေရြးေကာ္လက္ထဲတြင္ရွိသည္။ တခုခုႏွင့္ညိ၍ အေရြးခံရေသာ အမတ္ေလာင္းဖယ္ရွားခံရပါက ဒုတိယေနရာတြင္ရွိသူသည္ အလိုအေလ်ာက္ အမတ္ျဖစ္လာနိုင္ေပသည္။ ယခုအခါ အနယ္နယ္ရွိ NLD ႏွင့္တိုင္းရင္းသားပါတီ အမတ္ေလာင္းမ်ား၏ မဲဆြယ္စည္းရံုးမွဳတြင္ လိုက္ပါသူ အေရအတြက္ ခန့္မွန္းအသုံးစားရိတ္မ်ားကို တာဝန္ရွိသူအခ်ိဳ့မွ မျပတ္ မွတ္တမ္းတင္ေနသည္ ဟူေသာ သတင္းမ်ား ၾကားသိေနရေပရာ ဤအခ်က္ကို မေပါ့ဆသင့္ေပ။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ဘာသာေရး
နိုင္ငံေရးကို ဘာသာေရးႏွင့္ခုတုန္းမလုပ္ရ နိုင္ငံေရးတြင္ ဘာသာေရးကို အသုံးမခ်ရဟူ၍ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ အရ၎ ေရြးေကာ္ဥပေဒမ်ားအရ၎ ျပဌာန္းထားျပီးျဖစ္သည္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာနယ္ပယ္၌ ၉၆၉ လွဳပ္ရွားမွဳေပၚလာျပီး ေနာင္မ်ားမျကာမွီပင္ မဘသ သည္ တရားဝင္အဖြဲ့အစည္းျဖစ္လာသည္။ ထိ့ုျပင္ တျပည္လုံးတြင္ ကုလားဗမာ အဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္ပြါးခ့ဲေသးသည္။ ထိ့ုေနာက္ မဘသ၏ လွံဳ့ေဆာ္မွဳျဖင့္ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို သမတဦးသိန္းစိန္ မွ တာဝန္ခံတင္သြင္းကာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးႏွင့္ NDF တိ့ုမွ အမတ္အမ်ား စုေထာက္ခံမွဳျဖင့္ အတည္ျပဳခ့ဲသည္။
လတ္တေလာမဲဆြယ္ကာလတြင့္ မဘသမွ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေအာင္ပြဲဆိုသည္မ်ားကို နိုင္ငံအႏွံ့႔ ျမိဳ့ျကီးမ်ားတြင္က်င္းပခ့ဲသည္။ မဘသ လွဳပ္ရွားမွဳေနာက္ကြယ္တြင္ အာဏာရပါတီရွိေနသည္ဟု အမ်ားက ယူဆထားျကသည္။ မဘသမွ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေအာင္ပြဲ ဆိုသည္မ်ားႏွင့္အတူ NLD ႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္အား မဲ မေပးရန္ ေျပာဆိုတိုက္ခိုက္မွဳမ်ား ျဖစ္လာရာ အျငင္းပြါးဖြယ္ရာ ကိစၥတခုျဖစ္လာသည္။ NLD ႏွင့္တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွမူ ဘာသာေရးကိစၥမဲဆြယ္ျခင္းကို ဥပေဒႏွင့္မညီဟု ေထာက္ျပ တုန့္ျပန္ကာ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မွဳမ်ားကို ေရွာင္ရွားခ့ဲျကသည္။
သုိ့ေသာ္ မဘသကို လက္မခံႏိုင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက မဘသ ကန္ေတာ့ဆြမ္းဟု ေျဗာင္အတိအလင္းေျပာဆိုလာျခင္း၊ မဘသ လက္မခံေသာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းအခ်ိဳ့ NLD ကိုမဲေပးရန္ ေျဗာင္တိုက္တြန္းလာေသာအခါ မဘသ ၏ ေျဗာင္ လွဳပ္ရွားေျပာဆိုမွဳမ်ား ကိုယ္ရွိန္သတ္သြားသည္။ အလားတူ မည္သည့္ ရဟန္း၊ သံဃာမွ မည္သည့္ပါတီကို မဲေပးရမည္ မဲမေပးရဆိုသည္ကို မေျပာဆိုရဟုူေသာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားထြက္လာသည္။
တကယ္တမ္း ေျပာခြင့္ေပးေျကး ဆိုလ်င္ NLD မဲေပးဘိ့ုေျပာသည့္ ကိုယ္ေတာ္က ပိုမ်ားလာနိုင္ျပီး သံဃာမ်ားဂိုဏ္းကြဲမွဳ ျပင္းထန္လာဖြယ္ရာရွိသည္။ သုိ့ျဖင့္ NLD ႏွင့္ အတိုက္အခံတိ့ု အား ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးအရ ေျဗာင္အတိအလင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းသည္ ရပ္တန့္သြားသည္။ သုိ့ေသာ္ ျကိတ္ပုန္းတိုက္ခိုက္မွဳမ်ားကား ရွိေနဆဲျဖစ္ျပီး NLD ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအေနႏွင့္ သတိျကီးစြာထား၍ ေပ်ာ့ေျပာင္းစြာ လိမၼာပါးနပ္စြာကိုင္တြယ္ရမည့္ ျပသနာတရပ္အျဖစ္ေတာ့ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တိုက္ခိုက္မွဳမ်ား
အတိုက္အခံတိ့ုအဖိ့ုအတြက္ ေႏွာက္ယွက္တိုက္ခိုက္မွဳ မကင္းခ့ဲေပ။ NLD အဖြဲ့ဝင္မ်ား အမ်ားစု ခံခဲျ့ကရသည္။ လူပုဂၢိဳလ္အရ ရိုက္ႏွက္မွဳ ေခ်ာင္းေျမာင္းပစ္ခံရမွဳ ၊ စည္းရံုးေရးကား အား တိုက္ခိုက္မွဳ စသည္တိ့ု မ်ားစြာ ခံခ့ဲျကရသည္။ လွံဳ့ေဆာ္ေရးတြင္ ပါဝင္ေသာ အနုပညာရွင္တိ့ု ခရီးစဥ္ကိုပင္ အေျကာင္းမဲ့ တားဆီးခံခ့ဲရေသးသည္။ ထိ့ုျပင္ အတိုက္အခံပါတီဘက္မွ ဥပေဒႏွင့္အညီ တိုင္ျကားမွဳမ်ား မွာလည္း ေႏွာင့္ေႏွးမွဳ လစ္လ်ဴရွဳမွဳမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခ့ဲျကရသည္။
ထိ့ုျပင္ ဇခုံတိန့္ယင္းက့ဲသုိ့ေသာ နယ္ခံဗိုလ္က်မ်ားကလည္း ၎တိ့ုနယ္ေျမတြင္း NLD ဝင္ေရာက္ စည္းရံုးမွဳကို ေျဗာင္က်က် တားဆီးမွဳမ်ား ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ ျပည္နယ္ေရြးေကာ္၏ သတိေပးမွဳအရ ျပန္လည္ ခြင့္ျပဳရခ့ဲေသာ္လည္း NLD စည္းရံးေရးကားအား တိုက္ခိုက္ ေႏွာက္ယွက္သည့္ သတင္းမ်ား ျကားသိေနရသည္။
မည္သုိ့ပင္ျဖစ္ေစ NLDႏွင့္အတိုက္အခံပါတီတိ့ုဖက္မွ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ တုန့္ျပန္ခ့ဲျကသည္။ ေရွ့ဆက္လည္း ဤသုိ့ပင္ တုန့္ျပန္သြားရန္ လိုသည္။ စိတ္လွဳပ္ရွား ေပါက္ကြဲေစရန္ ဆြေပးေနေသာ ေထာင္ေခ်ာက္မွန္သမ်ွ ေက်ာ္လႊားဖို႔ လိုေပသည္။ ဤသုိ့ေသာအေျခအေနမွာ အတန္ငယ္ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္း၍ သည္းခံျမိဳသိပ္ရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ဤလမ္းကိုေရြးမွေတာ့ ဤသုိ့ပင္ ေလ်ွာက္ရေပေတာ့မည္။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ေစာင့္ျကည့္သူမ်ား
ေရြးေကာက္ပြဲအား ေလ့လာေစာင့္ျကည့္ရန္ အေမရိကန္ႏွင့္ EU မွ အဖြဲ့ဝင္မ်ားေရာက္လာျကသည္။ လူဦးေရရာဂဏန္းမ်ွျဖင့္ တျပည္လုံး အတိုင္းအတာအား ေစာင့္ျကည့္ရန္ေတာ့မလြယ္ေပ။ သုိ့ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ သမာသမတ္က်မွဳႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ပူပန္ေနေသာ ျမန္မာလူထုအား စိတ္သက္သာမွဳ အနည္းငယ္မ်ွေတာ့ ေပးနိုင္စြမ္းရွိသည္ဟု ဆိုရမည္။ မည္မ်ွထိေပးနိုင္စြမ္းရွိသည္ကို ေတာ့ ေစာင့္ျကည့္ရေပအုံးမည္။ သုိ့ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ျကည့္ေရးဆိုင္ရာ ျပည္တြင္းမွ အရပ္ဖက္အဖြဲ့အစည္းမ်ားကေတာ့ အားနည္းသည္ဟု ဆိုရမည္။
ေရြးေကာက္ပြဲအလားအလာ
ယခုေရြးေကာက္ပြဲမွာ တျပည္လုံးအတိုင္းအတာအရ – NLDႏွင့္ ျပည္ခိုင္ျဖိဳး၊ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ – NLD၊ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးႏွင့္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား၏ အားျပိဳင္ပြဲျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲရက္ နီးေလ ေပၚလြင္ေလျဖစ္သည္။ တစည၊ NDF ၊ လူေဘာင္သစ္စသည့္ က်န္ပါတီမ်ား အသံ သိပ္မထြက္နိုင္ တျဖည္းျဖည္း အားေပ်ာ့လာသည္။ တဖက္ဖက္ကို အားျပဳ၍ အျပတ္အသတ္ ရပ္ရမည့္ အေျပာင္းအလဲ အခ်ိန္အခါျဖစ္၍ တတိယ အင္အားစု အတြက္ ေနရာရရန္ လြန္စြာခက္ခဲေပသည္။
လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ပုံမွန္အတိုင္းဆိုလ်င္ NLD အေနႏွင့္ အျပတ္အသတ္အနိုင္ရနိုင္ေသာ္လည္း ပုံမွန္မဟုတ္သည့္ အေျခအေနမ်ားရွိေနေပရာ NLD ၏ နိုင္ေျခမွာ အျပတ္အသတ္ မဟုတ္ေတာင္ တျပည္လုံး၏ ၆၀ % အထက္အနိုင္ရနိုင္သည္ဟု သုံးသပ္ပါသည္။
က်န္ SNLD /ANP စေသာတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား ႏွင့္ပူးေပါင္းပါက လႊတ္ေတာ္တြင္း အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ စစ္တပ္ကိုယ္စားလည္ ၂၅% ရွိသည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းတြင္ ၅၀% ေက်ာ္အသာျဖင့္ အစိုးရဖြဲ့နိုင္ေရးအတြက္ အလားလာေကာငး္ ရွိသည္ဟု သုံးသပ္ရေပသည္။
သုိ့ေသာ္ လႊတ္ေတာ္တခုခ်င္း ဒုသမတေလာင္းတင္သြင္းမွဳအရ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္တြင္ NLD ႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ား အမ်ားစုျဖစ္ျပီး ဒုသမတ ေလာင္း အမည္စာရင္း တင္သြင္းရန္ အခက္အခဲ မရွိေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ အတန္ငယ္ခက္ခဲနိုင္သည္။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ မည္သည့္နည္းလမ္းႏွင့္ ျဖစ္ေစ အနိုင္ရႏိုင္ေခ်ရွိေသာ တိုင္းရင္းသားအမတ္အခ်ိဳ့မွာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳး၏ မဟာမိတ္မ်ားျဖစ္ေနရာ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးအေနႏွင့္ သမတေလာင္း အမည္စာရင္းတင္သြင္းရန္အတြက္ အသက္ရွဴ ေပါက္သည္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ျဖစ္နိုင္သည္ဟု ယူဆရေပသည္။
NLD အေနႏွင့္ အမ်ားစု အနိုင္ရပါက အမ်ိဳးသားရင္ျကားေစ့ေရးကိုေရွ့ရွဳမည္ဟု ဆိုထားေပရာ ညြန့္ေပါင္းအစိုးရတရပ္ေပၚေပါက္ျပီး တည္ျငိမ္ေသာအေျပာင္းအလဲတရပ္ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္နိုင္ ေပလိမ့္မည္။ သမတ ႏွင့္ကာခ်ဳပ္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အသက္ေပး ကာကြယ္မည္ဟုဆိုသည့္ျပင္ ယခု ေနာက္ပိုင္းတြင္ သမတမွ အနိုင္ရသူကို အာဏာလႊဲေပးမည္ဟု ဆိုလာေပရာ ဝမ္းနည္းရမည္လား၊ ဝမ္းသာရမည္လား မသိဟုဆိုရမည္။
ဤသုံးသပ္ခ်က္သည္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ပုံမွန္အေျခအေနေပၚမွ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ပုံမွန္မဟုတ္သည့္ အေျခအေနမ်ား ေပၚလာပါက ဘာမဆိုျဖစ္နိုင္ဟု ဆိုရေပမည္။ ထို့ေျကာင့္ပင္ နိုင္ငံေရးဆိုသည္မွာ ေသနတ္သံမထြက္ေသာ စစ္ပြဲျဖစ္သည္ဟု ဆိုျကျခင္းျဖစ္သည္။
သုိ့ေသာ္ လူထုဆႏၵ လူထုေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ တိ့ုႏွင့္ကင္းကြာသည့္ ရလဒ္တခုထြက္ေပၚလာပါက ထြက္ေပၚလာမည့္အက်ိဳးဆက္ကို သုံးသပ္ရန္ မိမိ မဝံ့ရဲပါေခ်။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္