ေမာင္ရစ္ – သူမ်ားတို႔ ခ်စ္ျခင္းကို မခြဲေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အေမရိကန္ျပည္
(အေတြးအျမင္မဂၢဇင္း၊ ၾသဂုတ္၊ ၂၀၁၅) မိုးမခ၊ ၾသဂုတ္ ၁၁၊ ၂၀၁၅
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ ဇြန္ ၂၆ တုုန္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံသားလူတန္းစားအစုံၾကား အျငင္းပြားေနရတဲ့ လိင္ကြဲသူခ်င္းသာလက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ ကာကြယ္ေရးဥပေဒ (Defense of Marriage Act – DOMA) နဲ႔ ကယ္လီဖိ္ုးနီးယားက လိင္တူခ်င္းလက္ထပ္ခြင့္ ပိတ္ပင္တဲ့ဥပေဒ (Prop 8) ကို အေမရိကန္ရဲ့ ျပည္ေထာင္စုတရားရုံးခ်ဳပ္က ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
တရားရုံးေတာ္က လိင္ကြဲသူခ်င္းသာ တရား၀င္လက္ထပ္ျခင္းေျမာက္တယ္ဆိုတာကို ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ လိင္တူခ်င္းလက္ထပ္ခြင့္ကို ပိတ္ပင္တဲ့ကယ္လီဖိုးနီးယားဥပေဒကိုလည္း ပယ္ခ်လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ (Federal) မွာ လိင္တူ အခ်င္းခ်င္းပဲျဖစ္ျဖစ္ လိင္ကြဲေတြအခ်င္းခ်င္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူ ၂ ဦးၾကား၊ တရား၀င္လက္ထပ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာကို အတည္ျပဳလိုုက္ပါတယ္။
DOMA ဆိုတာက ၁၉၉၆ စက္တင္ဘာက ဥပေဒအျဖစ္ ျပဌာန္းခဲ့တာပါ။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ လိင္ကြဲသူ ၂ ဦး၊ က်ားနဲ႔မ ၾကားထဲက လက္ထပ္ျခင္းသာ တရား၀င္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လင္မယားခံစားခြင့္ေတြ ရရွိပါမယ္။ သူ႔အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ လိင္တူလက္ထပ္ခဲ့ရင္ သူတို႔ကို ျပည္ေထာင္စု (Federal) ဥပေဒအရ တရားမ၀င္ဘူး၊ မကာကြယ္ဘူး၊ အေမြဆက္ခံတာ၊ အိမ္ေထာင္စုေတြရဲ့ ခံစားခြင့္၊ အခြန္သက္သာခြင့္ေတြ မရရွိေအာင္ တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။
အဲသည္ ဥပေဒကို ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္မွာ အဆုံးျဖတ္ခံရတဲ့ ဇာတ္လမ္းအစကေတာ့ – ၂၀၁၂မွာ လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္တာကို တရား၀င္တဲ့ျပည္နယ္က လိင္တူလင္မယားထဲက က်န္ရစ္သူ ၈၃ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းမကို ျပည္ေထာင္စုက အခြန္ကိစၥနဲ႔ တရားစြဲလုိ႔ (လင္မယားအျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုက အသိအမွတ္မျပဳလို႔ အခြန္ျပသနာေတြ တက္ရတာပါ) အဲသည္အဘြားအိုက ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္ကို အယူခံ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုက အဘြားအိုကို အႏိုင္ေပးျပီးေတာ့ေနာက္မွာ လိင္တူခ်စ္သူအေရး လႈပ္ရွားသူေတြက DOMA ကို ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္မွာ စိန္ေခၚတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးမွာ လက္ရွိအိုဘားမားအစုိးရက ဟိုးတုန္းက DOMA ဥပေဒကို ျပန္လည္ကာကြယ္ဖို႔ ရုတ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္က လက္ရွိအေျခအေနအရ သေဘာပဲလို႔ လက္ေရွာင္လိုက္တာေပါ့။
Prop 8 ကေတာ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားမွာ လိင္တူခ်င္းလက္ထပ္ခြင့္ကို တားျမစ္တဲ့ (အသိအမွတ္မျပဳတဲ့) ျပည္နယ္အဆင့္မွာ ျပဌာန္းတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ မွာ ျပဌာန္းျပီး ၂၀၀၉ မွာ လိင္တူခ်စ္သူေတြက ဒါဟာ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ မညီဘူးဆိုျပီး တရားစြဲဆိုလို႔ ျပည္နယ္အဆင့္ တရားရုံးေတာ္ (State lower court) မွာ Prop 8 ရႈံးနိမ့္သြားျပီး ျဖစ္ရာက တဖက္က လိင္ကြဲခ်င္းလက္ထပ္တာကို ကာကြယ္လိုသူမ်ားက ျပန္လည္ အယူခံ၀င္တာေၾကာင့္ ျပည္နယ္တရားစီရင္ေရးစနစ္ကေန ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ကို လႊဲျပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ရယူခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအယူခံ၀င္မႈကို ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္အစုိးရကလည္း အိုဘားမားအစုိးရလိုပဲ တရားလိုျပဳဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေအာက္ရုံးက ဆုံးျဖတ္ျပီးသားကို သူတို႔က ျငင္းခုံျခင္း မျပဳလိုဘူးဆိုတာေၾကာင့္ Prop 8 ေထာက္ခံသူေတြ (ႏိုင္ငံသားေတြ၊ ကင္ပိန္းလႈံေဆာ္သူေတြ)က တရားလိုလုပ္ျပီး ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္ကို တက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုတရားရုံးေတာ္က ျပည္နယ္အဆင့္မွာ ပယ္ခ်ထားျပီးသားအမႈကို အတည္ျပဳေပးလိုက္တာေၾကာင့္ Prop 8 လည္း ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာ ရႈံးနိမ့္သြားရတာျဖစ္ပါတယ္။
သိုု႔ေသာ္လည္း လက္ထပ္တာဟာ လိင္ခ်င္းမတူသူ ၂ဦးအတြင္းကိစၥသာ ျဖစ္ပါတယ္ဆိုုျပီး ျပည္ေထာင္စုု တရားရုုံးခ်ဳပ္ကိုု အသနားခံေလ်ာက္ထားျပန္တာေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ဇြန္ ၂၆ (အခုု ၂ ႏွစ္အၾကာမွာ) ျပည္ေထာင္စုုတရားရုုံးေတာ္ (အျမင့္ဆုုံးရုုံးေတာ္)က တရားသူၾကီးအဖြဲ႔ (၁၁ ဦး) က ျပန္ၾကားနာျပီးေနာက္ သည္တခါမွာလည္း အရင္အတုုိင္းဆုုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ထုုတ္ျပန္လိုုက္ပါတယ္။ လက္ထပ္တယ္ဆိုုတာ လိင္တူတူ မတူတူ လူသား ၂ဦးအတြင္း ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ လိင္ခြဲျခား စရာမလိုုဘူးလိုု႔ ထပ္မံ အျပီးသတ္ ဆုုံးျဖတ္လိုုက္တာပါ။
သည္အျဖစ္အပ်က္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသားေတြရဲ့ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အယူအဆတိုက္ပြဲေတြရဲ့ သမိုင္းေမာ္ကြန္းတင္တဲ့ မွတ္တိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ လိင္တူဆက္ဆံသူေတြရဲ့ အခြင့္အေရးေတြ အာမခံဖို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ AIDS တို႔ HIV ေရာဂါျဖစ္တာကို ဘုရားရိုက္သလို က်ိန္စာသင့္သလို သေဘာထားတာကေန လိင္ဆက္ဆံတာကေနကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါတခုသဖြယ္ ကုသဖို႔ ျပဳစုဖို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြက ၾကိဳးစားၾကသလိုမ်ဳိး၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ မိသားစုေတြကလည္း လိင္တူဆက္ဆံသူေတြကို လက္ခံဖို႔၊ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔၊ မိသားစု ထူေထာင္ၾကဖို႔ ေတာင္းဆို တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမည္းအေရး၊ အမ်ဳိးသမီးအေရး၊ အလုပ္သမားအေရး၊ ကေလးသူငယ္အေရး၊ သည္လိုမ်ဳိး လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈ ပင္မေရစီးတခု အေမရိကန္မွာ စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီးေနာက္ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း လိင္တူဆက္ဆံသူေတြကို ေနရာေပးဖုိ႔၊ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥတခုသဖြယ္ ျဖစ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိမ္ေထာင္ေရး၊ မိသားစုေရး၊ လူမႈေရးကိစၥျဖစ္တဲ့ အားေလ်ာ္စြာ ဘာသာေရးအေျခခံ၊ လူမ်ဳိးေရးအေျခခံျပီး ျငင္းခုံၾက၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီစြဲေတြနဲ႔ ျငင္းခုံၾက (ေရွးရိုးစြဲ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြက အေျခာက္ေတြ၊ ေယာက်ာ္းလ်ာေတြကို မုန္းတယ္၊ ေခတ္ေပၚစြဲ ဒီမိုကရက္ေတြကေတာ့ လူေတြ အတူတူပဲလို႔ လက္ခံၾကတယ္) ။ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ၾက။ တရားတေဘာင္ေတြ စြဲၾကဆိုၾက၊ ပဋိပကၡေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ျဖတ္သန္းရတဲ့ လိင္တူခ်င္း အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ရေရး၊ သားသမီးေမြးစားခြင့္ ရေရး၊ အေမြလႊဲခြင့္ ဆက္ခံခြင့္ရေရး၊ ဥပေဒအက်ဳိးခံစားခြင့္ ကာကြယ္ခြင့္ရေရး လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ေတာ့ လိင္တူခ်စ္သူေတြကို လက္ခံမႈ က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ ၉၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ အဲသည္လုိ အိမ္ေထာင္ျပဳတာေတြ တားဆီးႏိုင္ဖို႔ ကင္ပိန္းသမားေတြက အသာစီးရျပီး ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဥပေဒနဲ႔ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း ကာကြယ္ေရး ဥပေဒျပဌာန္းျပီး လိင္တူခ်င္းျပဳတဲ့ အိမ္ေထာင္ေတြ မိသားစုေတြကို တရားမ၀င္ေၾကာင္း ကန္႔သတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲသည္ဥပေဒကို ျပဌာန္းျပီးေနာက္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အသိအမွတ္မျပဳေသာ္လည္း ျပည္နယ္အလိုက္ လိင္တူခ်င္းမိသားစု ထူေထာင္ခြင့္၊ လက္ထပ္ခြင့္ကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ျပည္နယ္အဆင့္မွာ ဥပေဒေတြ တေျဖးေျဖး ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ ယခုဆိုရင္ ျပည္နယ္ ၁၂ (အခု ကယ္လီဖိုးနီးယားအပါ ၁၃) ျပည္နယ္မွာ လိင္တူခ်င္း အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္၊ ခံစားခြင့္ေတြ ရရိွခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲသည္လိုအခ်ိန္မွာ လက္ရွိအစုိးရနဲ႔ သမၼတၾကီး အိုဘားမား တက္လာတဲ့ ၂၀၀၈ မွာေတာ့ ဒီမိုကရက္ေတြ ျဖစ္တဲ့ အားေလ်ာ္စြာ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား တန္းတူညီမွ် ခံစားခြင့္ကို ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ ကတိေပးခဲ့တာေၾကာင့္ အဆိုပါလႈပ္ရွားမႈမ်ား က်ယ္ျပန္႔လာသလို၊ တဖက္ကလည္း ဒီမိုကရက္ေတြ အသာစီးမရေအာင္ ျပည္နယ္အလိုက္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္လိုက္ လိင္တူခ်စ္သူအိမ္ေထာင္သည္ေတြကို တားျမစ္ဖို႔၊ အသိအမွတ္မျပဳဖို႔ တန္ျပန္လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပင္းထန္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ ဒီမုိကရက္ေတြအမ်ားစု ခံတပ္ၾကီးလို႔ ေခၚႏိုင္တဲ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္မွာ Prop 8 ကို ဥပေဒျပဳျပီး လိင္တူေတြ လက္ထပ္ခြင့္ကို ပိတ္ပင္ေအာင္ ဥပေဒျပဌာန္းႏိုင္သည္အထိ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား ဆန္႔က်င္ေျခမႈန္းေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ ဘက္ေတာ္သားေတြက ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ရဲ့ အေျခခံဥပေဒမွာက ကိုယ္စားျပဳဒီမုိကေရစီအျပင္ တိုက္ရိုက္ဒီမုိကေရစီစနစ္လည္း အာမခံေပးထားတာမို႔ မဲဆႏၵရွင္လူဦးေရရဲ့ ၈ % ကေန ၅ % လက္မွတ္ေတြ ေကာက္ႏိုင္ရင္ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ျပဌာန္းေတြ အဆိုကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကို တင္သြင္းႏိုင္ပါတယ္။ အဲသည္အဆိုကို ျပည္နယ္ကေနျပီးေတာ့ အနီးဆုံးေရြးေကာက္ပြဲတခုမွာ ျပည္သူဆႏၵခံယူပါတယ္။ အဲသည္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးသူ ၅၀% ေက်ာ္က ေထာက္ခံရင္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒအျဖစ္ ျပင္ဆင္ေပး၊ ျပဌာန္းေပးရပါတယ္။ အဲသည္အခ်က္ကို ကိုင္စြဲျပီး Prop 8 သမားေတြက ကယ္လီဖိုးနီးယားမွာ လိင္တူေတြ လက္ထပ္တာ တရားမ၀င္ဘူးဆိုတဲ့ ဥပေဒကို ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျပည္နယ္ကို လိင္တူလင္မယားေတြက ျပန္တရားစြဲျပီးေတာ့ Prop 8 ကို အေျခခံဥပေဒနဲ႔ မညီေၾကာင္း စိန္ေခၚေလ်ာက္လဲတာကို ၂၀၀၉ မွာ လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
(အေမရိကန္ေတြက လိင္တူခ်င္းအိမ္ေထာင္ျပဳတာကို … Marriage Equlity , Freedom to Marry လို႔ အမည္ေပး အေရးဆိုၾကတယ္)
အဲသည္လို တဖက္နဲ႔ တဖက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လူမႈေရးကင္ပိန္းေတြ၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိ စည္းရုံးမႈေတြအရ အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္၊ ထိုးႏွက္ အႏိုင္လုေနၾကရာက ေနာက္ဆုံးမွာ တိုင္းျပည္ရဲ့ အျမင့္ဆုံး ျပည္ေထာင္စုတရားရုံးမွာ အဆုံးျဖတ္ခံၾကတဲ့ အထိကို ဇာတ္လမ္းက ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကဲ … ေနာက္ဆုံးေတာ့လည္း ျပည္ေထာင္စုတရားရုံးေတာ္ၾကီးကေန အခုေခတ္နဲ႔ စနစ္နဲ႔ အယူအဆ သေဘာထားေတြအေနနဲ႔ လူထုလူတန္းစားေတြထဲမွာ လိင္တူခ်င္း အိမ္ေထာင္ျပဳေနတာေတြလည္း အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ျပည္နယ္ေတြ ရိွေနျပီ၊ မ်ားျပားလွတဲ့ လိင္တူခ်စ္ အိမ္ေထာင္သည္ေတြရဲ့ မိသားစုေရး၊ တရားဥပေဒအရ ကာကြယ္ေရး ေစာင့္ေရွာက္ေရးေတြကလည္း ေထာင့္ေပါင္းစုံမွာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနၾကရျပီ၊ သည္ေတာ့ ျပည္နယ္ေတြက သူတို႔တရားရုံးေတာ္အဆင့္၊ ျပည္နယ္မဲဆႏၵရွင္ေတြအဆင့္မွာ လက္ခံတယ္ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လိင္ကြဲ ၂ ဦး၊ လိင္တူ ၂ ဦး ဆိုတဲ့ ခြဲျခားကန္႔သတ္တဲ့ လက္ထပ္ဥပေဒေတြ ဘာေတြနဲ႔ တားျမစ္မေနေတာ့ဘူး၊ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြက မဲဆႏၵရွင္ေတြ အမ်ားစုသေဘာပဲလို႔ ဆုံးျဖတ္ျပီးေတာ့ အထက္ပါ DOMA နဲ႔ Prop 8 ကိုု ျငင္းပယ္ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။
၂၀၁၅ ဇြန္ ၂၆ ျပည္ေထာင္စုရုံးေတာ္ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ထြက္ပါတယ္။ လိင္တူလက္ထပ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ျပည္နယ္ ၃၀ ေက်ာ္က ျပည္နယ္တရားရုုံးေတာ္ေတြက ျပည္ေထာင္စုုတရားရုုံးေတာ္ရဲ့ ဆုုံးျဖတ္ခ်က္ကိုု လိုုက္နာျပီး လက္ခံရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုမ်ားစြာ စုေ၀းျပီး ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ၾသဘာေပးၾကတယ္။ လိင္တူခ်င္း အိမ္ေထာင္ျပဳထားသုူေတြဟာ လက္ရွိျပည္နယ္က ပိတ္ထားလို႔ လက္ထပ္ခြင့္ မရွိတာကေန ယေန႔ကစျပီး လက္ထပ္ခြင့္ တရား၀င္ရၾကမွာမို႔လို႔ အိမ္နားက တရားရုံးေတြဆီကို အေျပးသြားျပီး လက္ထပ္ၾကမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျပည္နယ္အဆင့္ ဥပေဒနဲ႔ ခံစားခြင့္၊ ျပည္နယ္သားတဦးရဲ့ အခြင့္အေရး၊ အာမခံခ်က္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဥပေဒနဲ႔ ခံစားခြင့္၊ ျပည္ေထာင္စုသား (ႏိုင္ငံသားတဦး) ရဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ အာမခံခ်က္ဆိုတာေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အေတာ္ကို မ်က္ေျခမျပတ္ေအာင္လိုက္ထားႏိုင္မွာ မ်က္စိမလည္တာပါလား ဆိုတာ အေတြးရပါတယ္။
ကယ္လီဖိုးနီးယားက လိင္တူမိသားစုကို ျပည္နယ္က ကာကြယ္ေပးေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွာ ကန္႔သတ္ထားတာ ရွိတယ္ဆိုတာ ျမန္မာျပည္က ေမာင္ရစ္လိုု လူပိန္းကေတာ့ မ်က္စိခပ္လည္လည္ပဲ။ သူတုိ႔မိသားစုမွာ သားသမီး ေမြးစားရင္ ျပည္နယ္က အသိအမွတ္ျပဳေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုက အသိအမွတ္မျပဳတာေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစု ခံစားခြင့္ေတြ မရဘူး၊ ဥပေဒက အကာအကြယ္ မေပးဘူးလို႔ ဆိုရာ ေရာက္ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြ အခ်င္းခ်င္း ဥပေဒေတြ မတူတဲ့အတြက္ ဒီျပည္နယ္က ကားလိုင္စင္နဲ႔ ဟိုျပည္နယ္မွာ ယာယီေမာင္းခြင့္ရေသာ္လည္း အျမဲေနမယ္ဆိုရင္ လိုင္စင္ေျပာင္းေလ်ာက္ရသလိုမ်ဳိးေပါ့ေလ။
ျမန္မာျပည္သားတဦးအတြက္ကေတာ့ အျခားစဥ္းစားစရာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ၊ အာမခံခ်က္ေတြ၊ အကာအကြယ္ေတြအတြက္ေတာင္ အေတာ္ စဥ္းစားရ၊ ေတြးေခၚရ၊ ေတာင္းဆိုရ လႈံေဆာ္ရ ျဖစ္ေနၾကတာမို႔ လိင္တူေတြအခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္မယ့္အေရး ဥပေဒေတြ မူၾကမ္းေတြ ထြက္ေပၚလာဖို႔ကေတာ့ ေ၀းဦးမယ္လို႔ ထင္မိေၾကာင္းပါ။ ျမန္မာျပည္က လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ အေမရိကားကို လာၾကလို႔ လက္ရပ္ေခၚေနရမလားပဲ။