ေနလင္းညီ – ဆရာ၀န္ျဖစ္လိုသူတစ္ဦး၏ ဖြင့္ဟ၀န္ခံခ်က္
(မိုးမခ)၊ စက္တင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၄
၁၉၈၃-၈၄ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ လူေထြးက ဆယ္တန္း။
ဆယ္တန္းတြင္ ထူးထူးခြ်န္ခြ်န္ ေအာင္ျမင္ျပီးသကာလ၊ ဆရာ၀န္လိုင္းေရာက္လိုသူမ်ားတြင္ လူေထြးလဲ ပါ၀င္၏။ ထိုေခတ္က စာေတာ္သူ၊ စာၾကိဳးစားသူအားလံုးလိုလိုမွာလည္း ဆရာ၀န္ရူး ရူးၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ တစ္ႏွစ္လံုးမွာမွ ေဆးေက်ာင္းသား အေယာက္ ၅၀ ပဲ လက္ခံသည္။
ဆရာ၀န္ဘ၀ဆိုတာလည္း အလြန္မက္ေမာေလာက္ေသာဘ၀ ျဖစ္သည္။ ထိုေခတ္က ဆမ လက္မွတ္ရေသာ ဆရာ၀န္တိုင္း ေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္းမ်ားကို quota ရၾကသည္။ အစိုးရထုတ္ေစ်း ႏွင့္ အျပင္ေမွာင္ခိုေစ်းကလည္း ေတာ္ေတာ္ကြာသည္။ ေဆး quota မ်ားကို လိုက္ေကာက္သူထံ ျပန္ေရာင္းရုံႏွင့္ တစ္လတာ အျမတ္က က်ပ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ေအာက္တန္းစာေရးတစ္ေယာက္၏ လစာမွာလည္း ၁၀၀ ေက်ာ္ေလာက္သာ ရ၍ ထိုေခတ္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းအရ ထို ၁၀၀ က်ပ္မွာ လင္မယား ၂ ဦး စား၀တ္ေနေရးကို ေကာင္းေကာင္း ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ပါသည္။
ေဆး quota အျမတ္ေငြမွာလည္း ၁၀၀ ေက်ာ္သျဖင့္ (ထိုဆရာ၀န္သည္ အျခား၀င္ေငြ ဘာမ်ွမရပဲ ေနေစကာမူ သူ႔စား၀တ္ေနေရးကေတာ့ ေျပလည္ေနပါျပီ။ ကဲ…ဒါေလးသည္ပင္ မက္စရာ မျဖစ္ေပဘူးလား။
ျပီးေတာ့ ေဆးေက်ာင္းဆင္း၊ ဆရာ၀န္တစ္ဦးအဖို႔ အစိုးရအလုပ္မရဘူးဆိုတာ မရွိေပ။ ေက်ာင္းဆင္းအားလံုးကို လက္ေထာက္ဆရာ၀န္အျဖစ္ ခန္႔ထားေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ လက္ေထာက္ဆရာ၀န္ဆိုတာ ျပန္တန္း၀င္အရာရွိျဖစ္၏။ သာမန္အားျဖင့္ ေအာက္တန္းစာေရးမွတစ္ဆင့္ ျပန္တန္း၀င္အရာရွိ ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးပဲ ခက္ခဲပါသည္။ ရာထူးအဆင့္ဆင့္ ေျဖဆိုေအာင္ျမင္ရသည္။ ႏွစ္ကာလအတန္ၾကာ ေစာင့္ဆိုင္းျပီး ၾကိဳးစားရသည္။ ဆရာ၀န္က်ေတာ့ ေဆးေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္တြင္ အသက္ ၂၃ ႏွစ္မွ ၂၇ ႏွစ္ ၀န္းက်င္ေလာက္ပဲ ရွိေသး၏။ ျပန္တန္း၀င္အရာရွိ တိုက္ရိုက္ရရွိသည္။ ေအာက္တန္းစာေရးအဆင့္ ႏွင့္ ဆိုလ်ွင္ လစာစေကး ၅ ဆင့္ေလာက္ ျမင့္မည္ထင္ပါသည္။
ျပီးေတာ့ လုပ္ငန္းသဘာ၀။ လူေလးစား၊ ရွင္ေလးစားအလုပ္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ကုသိုလ္လည္းရ၊ ၀မ္းလည္း၀ေသာ လုပ္ငန္းဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ျပဳရေလာက္ေအာင္လည္း ထိုေခတ္က က်န္းမာေရးကဏၭတြင္ ဆရာ၀န္မ်ားမွာ အေရးပါလွသည္။ က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်က္ အတန္အသင့္ရွိသလို၊ ဆရာ၀န္မ်ားလုပ္ပိုင္ခြင့္လဲ ရွိၾကပါသည္။
ကဲ…သည္ေတာ့ လူေထြးတို႔ ဆရာ၀န္ျဖစ္ခ်င္ၾကသည္မွာ ဘာဆန္းသလဲဟု ဆိုဖြယ္ရွိပါသည္။
သို႔ေသာ္ေခတ္ကာလ အေျပာင္းအလဲေတြက ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အေရးအခင္း ၁၉၈၈ အျပီး၌ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြက ေတာက္ေလ်ွာက္တက္ကုန္သည္။ စီးပြားေရး၌ ေခတ္ပ်က္သူေဌးေတြက ေကာင္းစားကုန္ၾကသည္။ ျပည္သူအမ်ားစုကေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈဒဏ္ကို ခါးစီးခံၾကရသည္။ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြကလဲ နည္းသထက္နည္းလာသည္။ အစိုးရလခစား ၀န္ထမ္းမ်ားတြင္ အၾကံအဖန္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ေကာင္းေသာသူအခ်ိဳ႕က ေထာသေလာက္၊ သာမန္၀န္ထမ္းမ်ားမွာ မ၀ေရစာစားၾကရသည္။ လစာက လစာမဟုတ္ေတာ့ပဲ ရက္စာျဖစ္သြားသည္။ ၇ ရက္ေလာက္အတြင္း ကုန္သြား၍ ျဖစ္သည္။ က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်တ္ေတြကလဲ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာပင္ မသိရေလာက္ေအာင္ နည္းပါးလြန္းလွသည္။ ခ်ေပးေသာဘတ္ဂ်တ္ကလဲ အေပၚမွာပင္ ကုန္သြားဟန္တူ၏။ ဆရာ၀န္ေတြကို ေပးေသာ ေဆး quota ဆိုတာလဲ မရွိေတာ့ေပ။
(ဗိုလ္ခ်ဳပ္က တိုက္ေဆာက္၊ စစ္သားက ဂ်ိဳင္းေထာက္၊ ျပည္သူက ဗိုက္ေမွာက္) ဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကေသာ ေခတ္ဆိုးၾကီးကို ၾကံဳေတြ႔ၾကရေၾကာင္း မွတ္တမ္းျပဳၾကသည္။ ၀န္ထမ္းေလာကတြင္လည္း (တန္းတူကို ေျခထိုး၊ ေအာက္လူကို ဂုတ္ခ်ိဳး၊ အထက္လူကို ရွိခိုး၊ မုခ်ၾကီးပြားလတၱံ႕) ဟု ကာတြန္းဆရာမ်ားေရးရေလာက္ေအာင္ အျမီးက်က္ အျမီးစား၊ ေခါင္းက်က္ ေခါင္းစား ေတြ ျဖစ္ကုန္သည္။
၀န္ထမ္းထဲက ၀န္ထမ္းမ်ားသာ ျဖစ္ၾကေသာ ဆရာ၀န္မ်ားမွာလည္း အဆိုးေလာကဓံ၏ ရိုက္ခတ္မႈကို အမ်ားနည္းတူ ခံၾကရပါသည္။ ေလာေလာဆယ္ ဘ၀အာမခံခ်က္ရေသာ အလုပ္ေတြကို လုပ္ၾကရာ၊ ဂ်ပန္သြားျပီး အိုက္တိုးပေဂးဆံ ( အိုးတိုက္ပန္းကန္ေဆး) ၾကရေသာ ဆရာ၀န္မ်ားလဲ မနည္းလွေပ။ စာေရးဆရာ ေျပ (ေဆး – ၂) က ဂ်ပန္ေရာက္ သူ၏အေတြးအၾကံဳမ်ားကို ေရးခဲ့ဖူးသည္။ စာအုပ္အမည္က…နိဟြန္ဂ်င္း နဲ႔ ဘိရုမာဂ်င္း တဲ့။ ေခတၱ ဂ်ပန္၊ ေခတၱ စကၤာပူဆိုသူမ်ား သတိျပဳရန္ ဟူ၍လဲ ေၾကာ္ျငာစာသားထည့္ထားသည္။ ဒါေတြက ေခတ္တစ္ေခတ္၏ ေၾကးမံုျပင္ေတြေပါ့ခင္ဗ်ား။
ဆိုလိုတာက ဆရာ၀န္ေတြ၏လစာႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္ေတြ သင့္ေတာ္မ်ွတမႈမရွိေတာ့လ်ွင္၊ ဆရာ၀န္ေတြ ဘယ္လိုေရွ႕ဆက္ စခန္းသြားမလဲဆိုေသာ ျပႆနာျဖစ္သည္။
အက်င့္ပ်က္ေလာဘၾကီးလွေသာ ဆရာ၀န္အခ်ိဳ႕မွာ စီးပြားေရးသမား ၀ိသမေလာဘသားမ်ားႏွင့္ ေပါင္းကာ၊ မ်က္ျဖဴဆိုက္ေလ ဆရာၾကိဳက္ေလဟူေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးစံုကို တင္ဆက္ကျပၾကသည္။ ျပည္သူေတြကေတာ့ ႏူရာ၀ဲစြဲ၊ လဲရာသူခိုးေထာင္းဇာတ္လမ္း၌ ပါ၀င္ၾကရသည္။ သည္ၾကားထဲ ဆရာ၀န္က်င့္၀တ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး လိုက္နာျပီး၊ ေစတနာ ၀ါသနာျဖင့္ အေကာင္းဆံုး ေဆာင္ရြက္သြားသူမ်ားလဲ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း သိရ၏။ အံ့ၾသခ်ီးက်ဴးဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒါမ်ိဳးက ရွားေတာ့ ရွားတာေပါ့။
ဆရာ၀န္ေလးတစ္ဦးကေတာ့ ေျပာစမွတ္တြင္မဲ့ ေတာရပ္ခြင္ ဇာတ္လမ္းေလးကို ကျပခဲ့ရသည္။ သူ တာ၀န္က်ေသာ ေတာင္ေပၚျမိဳ႕ငယ္ေလးက ေတာ္ေတာ္ဆင္းရဲသည္။ ေဆးပစၥည္းလဲ မရွိ၊ ဘာေခတ္မွီကိရိယာမွလဲ မရွိ၊ ဓါတ္မွန္ခန္းေလးေတာ့ ရွိေသာ္လဲ ဖလင္ခ်ပ္ေတြက သက္တမ္းကုန္ေနသျဖင့္ သံုး၍ မရ။ စရိတ္မ်ွေပးဆိုတာၾကီးက၊ ေဆးရံုအခြံၾကီးပဲ ရွိတယ္ဟု ဆိုလိုေၾကာင္း သူက အဓိပၸါယ္ဖြင့္သည္။
လူနာေတြေရာက္လာသည္။ ၾကိဳးစားျပီး ကုသေပးႏိုင္ေသာ ဆရာ၀န္လည္း ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ေရတိုက္၍ ၉၆ ပါးေသာေရာဂါကို ကု၍ရသည္မဟုတ္။ ေဆး၀ါးမရွိ၊ ကိရိယာမရွိ၊ ေငြမရွိ။ လက္ေျဖာင့္ေသနတ္သမားက၊ က်ည္ကုန္ေနသျဖင့္ ရန္သူကို အညံ့ခံရေသာဇာတ္လမ္းေတြခ်ည္း ကျပေနရသည္။ အဖိတ္အစင္ မျဖစ္သင့္ပဲ ျဖစ္သြားတာေတြကို မခ်ိတင္ကဲ ထိုင္ၾကည့္ေနရသည္ဟု ဆို၏။ သူသည္ ၀န္ထမ္းေလာက စာခ်ဳပ္သက္တမ္းျပည့္ခ်ိန္ ၂၀၀၄ ၌ ေနရပ္ဇာတိ ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ဆင္းလာသည္။ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ဆရာ၀န္အလုပ္ျဖင့္ ထြက္ခြာႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရာ၊ ေအာင္ျမင္သြားေၾကာင္း ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္သိရသည္။ သူ ေငြရွာျပီး ေဆးပစၥညး္ႏွင့္ ေဆးကိရိယာမ်ားကို လွဴဒါန္းမည္ဟု ေျပာျပခဲ့၏။ အထေျမာက္ပါေစေၾကာင္း လူေထြးက ဆုေတာင္းေနရသည္။
သက္ျပည့္ အျငိမ္းစား ဆရာ၀န္တစ္ဦးမွာ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လူမႈေဆးပညာလုပ္ငန္းမ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမံ ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ အျငိမ္းစားပင္စင္ေလးက နည္းလြန္းလွသျဖင့္ စား၍မေလာက္၊ ကုသေရးလဲ ေဇာက္ခ်လုပ္ခဲ့သူမဟုတ္၍ GP ထို္င္ဖို႔ကလဲ မ၀ံ့မရဲ။ ကာကြယ္ျခင္းက ကုသျခင္းထက္ ပိုထိေရာက္သည္ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္အရ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေစတနာပါပါ အတတ္ႏိုင္ဆံုး လုပ္ခဲ့သျဖင့္ အက်ိဳးခံစားရသူမ်ား မုခ်မေသြ ရွိမွာပါ။ သို႔ေသာ္ စား၀တ္ေနေရးကိစၥ၌ သူ႔ကို တာ၀န္ယူမည့္သူက မရွိ။ သားေထာက္သမီးခံကလဲ မရွိရွာ။
တကယ့္လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ဆရာ၀န္ေတြမွာ ကိုယ္အားေရာ၊ စိတ္အားပါ အၾကီးအက်ယ္ စိုက္ထုတ္ၾကရသည္။ ေစတနာပါေလ၊ ပင္ပန္းေလ ျဖစ္သည္။ မျမင္၀ံ့ ေဆးဆရာ၊ မၾကား၀ံ့ တရားသူၾကီး ဟူေသာ ဆိုရိုးမွာလဲ အလြန္မွန္၏။
‘ဟူး… ေတာ္ပါေသးရဲ႕၊ငါ ဆရာ၀န္ မျဖစ္တာ’
လူေထြးက သို႔ဂလို မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါ၏။ ဆရာ၀န္ျဖစ္ခ်င္လွေသာ လူေထြးသည္ ဆရာ၀န္မျဖစ္ခဲ့ရျခင္းအတြက္ ေတာ္ေတာ္ကံေကာင္းသည္ဟု ထင္သြားျပန္သည္။ ငရဲလဲရွာ၊ အသျပာလဲ ရွာေသာ ဆရာ၀န္ျဖစ္ရျခင္းမ်ိဳး အလိုမရွိပါ။ ကုသိုလ္ေတာ့ရမည္၊ ၀မ္းေတာ့ ၀ခ်င္မွ ၀မည္ဆိုေသာ ဆရာ၀န္မ်ိဳးျဖစ္ရလ်ွင္လည္း ဒဏ္ခံႏိုင္ဖို႔ မလြယ္လွဟု ေတြးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
သည္ၾကားထဲ လူေထြး၏ သမီးၾကီးက ၂၀၀၇ခု၊ မတ္လ စာေမးပြဲတြင္ ဆယ္တန္းကို ဂုဏ္ထူး ၄ ခုျဖင့္ ေအာင္သည္။ ဂုဏ္ထူး ၅ ခုျဖင့္ေအာင္ေသာ သူမ၏ သူငယ္ခ်င္းထက္ပင္ ၅ မွတ္ပိုေသးသည္။ ေဆးေက်ာင္းအမွတ္မီသျဖင့္ တက္ရမလားဟု သမီးၾကီးက တိုင္ပင္သည္။ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္၏ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ အခက္အခဲေတြကို ေထာင့္ေစ့ေအာင္ သမီးၾကီးကို ေဆြးေႏြးျပခဲ့သည္။ ၀ါသနာပါတာ၊ ယံုၾကည္တာကိုလုပ္ပါ၊ ၾကံဳလာရတာကိုလည္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ရင္ဆိုင္ပါဟု ေျပာျဖစ္သည္။ သမီးၾကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူငယ္အမ်ားစုလိုပဲ ဘာကို ၀ါသနာပါမွန္းပင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မသိရွာ။
‘ဘာမွ မသိတဲ့ ကေလးကို ဘာေတြ ေလ်ွာက္ေျပာေနတာလဲ၊ သမီး…ေဆးေက်ာင္းပဲတက္၊ သူ႕ဟာသူ အဆင္ေျပသြားလိမ့္မယ္’ ဟု လူေထြး၏ ေယာကၡမက ၀င္၍ ဆံုးျဖတ္သည္။
‘ဟုတ္တယ္…ဖြားဖြားေျပာတာ ေကာင္းတယ္’ဟု မဒမ္လူေထြးကပါ ၀င္၍ ေထာက္ခံေလသည္။ သမီးၾကီးလဲ နေ၀တိမ္ေတာင္ျဖင့္ ေဆးေက်ာင္းသို႔ သြား၍ တက္ရေလသည္။ ေဆးေက်ာင္းတြင္ သမီးၾကီး တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးေသာ ေက်ာင္းသူအသစ္တစ္ဦးက သမီးၾကီးတို႔ တက္ခဲ့ေသာ အထက မွ ၁၀ တန္းေအာင္ခဲ့ပါသည္ဟု ပံုစံျဖည့္ေသာအခါ အံ့ၾသသြားသည္။ (ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးႏွင့္ ညွိထားျပီး၊ ေက်ာင္းမတက္ပဲ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္အျပည့္ေပးထားဟန္ တူသည္။ ၉ တန္းေအာင္ ႏွစ္တက္မ်ားသည္ ၁၀ တန္းကို ေန႔ေက်ာင္းတက္ျပီးမွ ေျဖခြင့္ေပးေသာစနစ္က်င့္သံုးခဲ့ရာ အၾကံအဖန္ေတြ လုပ္ကုန္ၾက၏။ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုမွာလဲ က်ဴရွင္ေျပးရ၊ ေက်ာင္းကိုလဲ ဟန္ျပတက္ရႏွင့္ အပိုေတြ လုပ္ခဲ့ၾကရသည္။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းမတိုင္မီက ၉ တန္းေအာင္သူတိုင္းကို အျပင္ေျဖ ေျဖခြင့္ေပးေသာ စံနစ္ျပန္လည္က်င့္သံုးသင့္ပါသည္။)
၀ါသနာမပါပဲ ေဆးေက်ာင္းတက္ရသျဖင့္ တဖုတ္ဖုတ္က်ရႈံးေနေသာ ေပေပေတေတ ကေလးအခ်ိဳ႕မွာ ေရေပၚဆီ လူကံုထံ အခ်ိဳ႕၏ သားသမီးမ်ားျဖစ္ေနသည္။ ‘ေဟ့ေကာင္…မင္းက ဖုန္းဟန္းဆက္ ၁ လံုးထဲ ေရထဲ လႊင့္ပစ္ရဲတာ၊ ငါက ၂ လံုးလႊင့္ပစ္ရဲတယ္ကြာ’ ဟူေသာ အရူးခ်ီးပန္း ပကာသနျပိဳင္ပြဲမ်ိဳးလဲ ရွိေလသည္ဟူသတတ္။ သာမန္လူလတ္တန္းစား သားသမီးမ်ားသည္ သူတို႔ကို အတုယူလ်ွင္ ငါးပါးေမွာက္မည္ျဖစ္သည္။
ဆရာ၀န္ေတြႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေတာင္ေတာင္အီအီ ေတြ ေတြးရင္း လူေထြး မွတ္ခ်က္ခ်မိသည္။
‘ငါက ဆရာ၀န္ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုတာ ဆရာ၀န္အလုပ္ကို လုပ္ခ်င္လို႔မွ မဟုတ္ပဲ။ ဆရာ၀န္ရတဲ့ အခြင့္အေရးကို လိုခ်င္လို႔ပဲ။’
လူေထြး စဥ္းစားသလိုပင္ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လိုသူေတြ၊ ျဖစ္ေနသူေတြလဲ စဥ္းစားၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။
‘ငါ သမၼတ ျဖစ္ခ်င္တာ သမၼတ အလုပ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ေကာင္းေအာင္ လုပ္ခ်င္တာလား၊ သမၼတရဲ႔ အခြင့္အာဏာကို ကိုယ္က်ိဳးအတြက္ သံုးခ်င္တာလား။’
‘ငါ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ခ်င္တာ၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အလုပ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္တဲ့ အလုပ္ လုပ္ခ်င္လို႔ လား။ ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အခြင့္အာဏာကို ကိုယ္က်ိဳးအတြက္ သံုးခ်င္တာလား။’
‘ငါ ၀န္ၾကီးျဖစ္ခ်င္တာ… ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခ်င္တာ… ငါလႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ခ်င္တာ…’
ေနလင္းညီ
၁-၈-၂၀၁၄
ေကာင္းတယ္ဗ် အေတြးေရာ အေရးပါ ေကာင္းမွ ေကာင္း-