ဇာနီႀကီး
ဇြန္ ၄၊ ၂၀၁၄
ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ လူသားအရင္းျမစ္ အေျခခံသမားျဖစ္လို႕ စနစ္နဲ႕အေကာင္ထည္ေဖၚမႈ ဒီ ၂ ခုကို အေသးစိတ္မေရးေတာ့ပါဘူး။ လူေတာ္ လူေကာင္းအမ်ားစု ဦးေဆာင္တယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတိုးတက္ပါမယ္..လို႕ခံယူပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳက လူကိုမေျပာပဲ စနစ္ကိုတိုက္ခိုက္ျပီး စည္းရံုးေရးလုပ္သင့္တယ္ ေျပာၾကပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အာဏာရထားျပီးရင္ တြန္းမခ်မခ်င္း ထိုင္ခံုကမဆင္းၾကပါဘူး။ တြန္းခ်ဖို႕နည္းလမ္းကေတာ့ ျပည္သူလူထု အင္အားပဲျဖစ္ပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ခ်င္ရင္ အေျခခံအေဆာက္အဦကို အရင္ပ်ိဳးေထာင္ (အေကာင္ထည္ေဖၚျခင္း) လုပ္ရပါတယ္။ စနစ္ System ကေတာ့ သီအိုရီဆန္ပါတယ္။ အေကာင္ထည္ေဖၚမႈ Structure ကေတာ့ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒဟာ ျပည္နယ္/တိုင္း ေဒသအစိုးရကို အာဏာလံုးဝနီးပါး ေပးမထားပါဘူး။ ဗဟိုဦးစီးစနစ္နဲ႕ ျပည္နယ္/တိုင္းမ်ားကို အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားနဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
စနစ္တစ္ခုကိုအေကာင္ထည္ရာမွာ လူထုမပါပဲလုပ္တာမ်ိဳးေတြ အဘက္ဘက္က အလြန္နစ္နာပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
အခုေခတ္ဘိုးေအ အေအာင္ျမင္ဆံုးဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံၾကီးကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေဂ်ာ့ဝါရွင္တန္ ဦးေဆာင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူနဲ႕ တစ္သားတည္းက်တဲ့ အစိုးရျဖစ္ေတာ့၊ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီကို စစ္ႏိုင္ျပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုဆြဲပါတယ္။ ပညာရွင္မ်ားက ၁၇၈၉ ႏွစ္မွာ ၈လအတြင္းအတြင္းေရးဆြဲျပီး အခုခ်ိန္ထိ ၂၄ၾကိမ္ျပင္ဆင္ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ
အိမ္နီးျခင္းထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဘုရင္စနစ္ကိုပယ္ဖ်က္ျပီးတဲ့ ၁၉၃၂ခုေနာက္ပိုင္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေပါင္း ၁၈ခု အသစ္ေရးဆြဲျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအသစ္ေရးဆြဲတာကေတာ့ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းျပီးခ်ိန္မွာပါ။ အခု ၂၀၁၄မွာ စစ္တပ္အာဏာထပ္သိမ္းပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံကေတာ့ အေျခခံဥပေဒ ၁၉၉၂ကေတာ့ အေကာင္းဆံုးလို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဘြဲ႕တစ္ခုရမွ အမတ္ျဖစ္ရမယ္ ကန္႕သတ္ထားပါတယ္။ ၂၀၀၇မွာ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းျပီး ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံကေတာ့ ျမန္မာအိမ္နီးခ်င္း အဓိကစီးပြားႏိုင္ငံလည္းျဖစ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳး ၄သန္းေက်ာ္ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့လႊမ္းမိုးမႈေတြ ျမန္မာစစ္အာဏာပိုင္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးရွိပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား
အင္ဒိုနီးရွားဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုကေတာ့ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးတဲ့ေနာက္ ေရးဆြဲအတည္ျပဳခဲ့ျပီး၊ အခုခ်ိန္ထိ ျပင္ဆင္တာေတြပဲရွိပါ တယ္။ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ေနခဲ့တဲ့ စင္ကာပူ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒေတြလည္း အသစ္ေရးဆြဲစရာမလိုခဲ့ပါ။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကပဲ ျပဳျပင္ပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကေတာ့ အာဏာရွင္စစ္ဗို္လ္ခ်ဳပ္က သူစိတ္ၾကိဳက္ဖြဲ႕စည္းပံုအသစ္ေရးဆြဲခဲ့တာေၾကာင့္ ၁၉၈၇ခုႏွစ္ လူထုအံုၾကြျဖဳတ္ခ်ခံရျပီး ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအသစ္ေရးဆြဲ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အၾကီးမားဆံုးအိမ္နီးခ်င္ ႏိုင္ငံၾကီး၂ခုျဖစ္ျပီး၊ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး လြမ္းမိုးမႈကို ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား ခံစားေနရပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ေခတ္ ၁၉၅၂မွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆြဲခဲ့ျပီး၊ ျပည္သူ႕ေတာ္လွန္ေရးေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၈မွာ စီးပြားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႕လိုက္ေလ်ာညီတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အသစ္ဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ၃ၾကိမ္ ျပင္ဆင္ခဲ့တာ ၂၀၀၄မွာ ေနာက္ဆံုးျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏၷိယမွာေတာ့ အဂၤလိပ္ထံမွလြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ၁၉၄၉မွာ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ေရးဆြဲစရာ မလိုပဲ ယခုအခ်ိန္ထိ ျပင္ဆင္မႈေပါင္း ၁၂၀ လုပ္ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္မွာ ၂ခါ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အိႏၷိယဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္ကိုးရီးယား
ဒါနဲ႕ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ သမၼတျဖစ္သူ အေမရိကားခရီးစဥ္တံုးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူအလြန္အားက်တဲ့ အာရွတိုက္က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယားသမၼတပတ္ခ်ဳံဟီး ဆိုသူအေၾကာင္းပါ။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ အလြန္အာဏာရွိတာ လူတိုင္းလက္ခံပါတယ္။ လူေတာ္လူေကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ လက္ရွိသမၼတလည္း သမိုင္းမ်ာေတာ့ လူေတာ္လူေကာင္းစာရင္းဝင္ဖို႕ လမ္းမ်ားပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားမွာ သမၼတပတ္ခ်ဳံဟီး ၁၉၆၂မွာ သမၼတေရြးေကာက္ခံရျပီး၊ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ပါတယ္။ စံနမူနာလုပ္ငန္းမ်ားစြာ လုပ္ကိုင္ရင္း၊ သမၼတအလုပ္ကို ၁၆ႏွစ္တိုင္ေအာင္ အာဏာရွင္ပံုစံ အုပ္ခ်ဳပ္လာပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ရင္း ၁၉၇၉မွာ သူ႕ရဲ့ေထာက္လွမ္းေရးအၾကီးကဲရဲ့ လုပ္ၾကံခံရျပီးေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ သူ႕သမီးျဖစ္သူ Park Geun hye လည္းေနာက္ပိုင္းမွာ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့ျပီး၊ သူမဖခင္ သမၼတဘဝက အတိုက္အခံေတြကို အျပင္းထန္ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့မႈေတြအတြက္ ေနာင္တရခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သူမဟာ အခု၂၀၁၂မွာ ကမၻာ့စီးပြားေရးထိပ္တန္းျဖစ္ေနတဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံရဲ့ သမၼတအျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံ သမၼတပတ္ခ်ံဳဟီးဆိုတာ အသက္၅၀အရြယ္ ျမန္မာမ်ားစြာ အမွတ္ရပါတယ္။ ျမန္မာ့ေဘာ္လံုး အာရွထိပ္သီးျဖစ္ခဲ့တုန္းက ပတ္ခ်ံဳဟီးဖလားပြဲကို ျမန္မာအသင္းအႏိုင္ရဗိုလ္စြဲဖူးလို႕ပါ။ ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံ ကမၻာ့ထိပ္တန္းကို တက္လာျခင္းဟာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေကာင္းလြန္းလို႕ မဟုတ္ပါဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္သူေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ သမၼတပတ္ခ်ံဳဟီးလို လူေတာ္လူေကာင္း၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားၾကီးဦးေဆာင္ခဲ့လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြမွာ လာဘ္စားမႈ မေကာင္းသတင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိေပမဲ့ ထိေရာက္စြာအေရးယူ၊ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့တာ မေမ့သင့္ပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္စစ္တပ္
လက္ရွိ ကြာစီဂါးဗားမင့္ လို႕ ႏိုင္ငံတကာသတ္မွတ္ထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ စစ္အစိုးရ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၊ စိတ္ၾကိဳက္၊ စနစ္တက်ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရသစ္ရဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမဝင္ခင္ကတည္းက ဖြဲ႕စည္းပံုကိုျပင္ဖို႕ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ အင္အယ္ဒီပါတီ လြႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အခု လႊတ္ေတာ္သစ္၃ႏွစ္သက္တမ္းမွာ အစိုးရသစ္ရဲ့နည္းဗ်ဴဟာေအာင္ျမင္သလား၊ အင္အယ္ဒီရဲ့နည္းဗ်ဴဟာ မွားယြင္းေနသလား ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္.. လူေတြအားလံုး ပိုက္ဆံေနာက္ကိုလိုက္ေနၾကတာျမင္ျပီး၊ အစိုးရသစ္ေအာင္ျမင္ေနတယ္လို႕ ေျပာရပါမယ္..။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဖို႕ ၂လတာစည္းရံုးေရးလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ရုတ္တရက္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာစစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းၾကီးမ်ားကို ဆယ္သက္စားမကုန္ေအာင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ လိုင္စင္ေတြ၊ အိမ္ေျမျခံေတြ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရသြားပါျပီ။ ဒီေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အင္အယ္ဒီပါတီအဖို႕ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဖို႕လုပ္ေနတာလည္း၊ လႊတ္ေတာ္မွာ ျပင္ဆင္ေရးအဖြဲ႕ၾကီး ဖြဲ႕ထားျပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုတဲ့အတိုင္း ေဆြးေႏြးေနၾကျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဟန္ျပလုပ္ေဆာင္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးမျငိမ္သက္မႈျဖစ္ျပီး စစ္တပ္က ထိုင္းႏိုင္ငံလို အာဏာသိမ္းေတာ့မလား ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းစရာလမ္းမရွိပါဘူး။ စစ္တပ္လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ စစ္ဗိုလ္မ်ား ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕အသင့္မရွိေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ လက္ေဟာင္းစစ္ဗိုလ္ေဟာင္းၾကီးမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟ့.. ရန္ကုန္မွာ မာရွယ္ေလာထုတ္လိုက္ပါ..ေျပာရင္၊ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မာရွယ္ေလာလုပ္ေပးမဲ့အဆင့္ပဲ ရွိပါတယ္။ Eleven Media ပိတ္ထားလိုက္ ေျပာရင္ သတင္းစာတိုက္လဲ ပိတ္ရမွာပါ။ ေနာက္ဆံုး အင္အယ္ဒီပါတီကို ေရြးခ်ယ္ေကာ္မရွင္က တရားမဝင္ဘူးေျပာရင္လဲ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ေရြးေကာက္ေကာ္မရွင္ဥကၠဌကိုယ္တိုင္၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႕တစ္ဖြဲ႕ထဲ၊ ၾကံခိုင္ေရးပါတီဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ထိပ္တန္းရာထူး… ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က၊ လက္ရွိစစ္ဗိုလ္မႈးမ်ား ရာနဲ႕ခ်ီျပီးခန္႕ထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရသစ္က စစ္တပ္ကို အာဏာသိမ္းခြင့္မေပးပါဘူး။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး အေျခအေနမလွရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ ဒီ ၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးအဓိကလုပ္ငန္းၾကီးေတြအားလံုးနီးပါး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႕ခရိုနီေတြ အပိုင္စီးထားျပီးဆိုေတာ့ ေနာက္အစိုးရသစ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္လာရင္ေတာ့ ဒီစနစ္ၾကီးကိုျပင္ဖို႕ အရမ္းကိုခက္သြားမွာပါ။
ဖြဲ႕စည္းပံု ျပင္ဖို႕ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးအကြက္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုတာ မ.ဆ.လ ပါတီဥပေဒအရာရွိၾကီးေျပာသလို စကၠစုတ္လုပ္ပစ္လို႕ရပါတယ္။ အသစ္ေရးဖို႕လည္း သိပ္မခဲယင္းပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားလည္း သူတို႕ေရးထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းရွိပါတယ္။ အင္အယ္ဒီလည္း ဥပေဒမူၾကမ္းရွိပါတယ္။ တျခားပါတီေတြျဖစ္တဲ့ တ.စ.ည၊ အင္ဒီအက္ဖ္၊ ဒီျငိမ္း ..စတဲ့ ပါတီၾကီးေတြလည္း သူတို႕ရဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ၾကီးေတြ ေရးဆြဲထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းေတြရွိမွာပါပဲ။
ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအစိုးရ
ဖက္ဒရယ္အစိုးရလို႕ေရးရင္ လက္ရွိျမန္မာအစိုးရက မၾကိဳက္ပါ။ သူတို႕ေရးခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုကို လက္ရွိျပည္နယ္တိုင္း၊ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြလည္း မၾကိဳက္လို႕ ျပင္ခ်င္ေနၾကပါတယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရကို ျပည္နယ္ကေရြးေကာက္ခြင့္မရွိ၊ ဗဟိုကပဲ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးမ်ားကို ခန္႕ထားကတဲက ျပည္နယ္အစိုးရမွာ ဘာမွအာဏာမရွိပါ။ ေပးတာယူ၊ ေၾကြးတာစား၊ ခိုင္းတာလုပ္ အဆင့္ကမတတ္ပါဘူး။ အားလံုး အမိန္႕ကိုေစာင့္ျပီး လုပ္တဲ့စနစ္ကို ေက်ာ္မလုပ္တတ္၊ မလုပ္ရဲၾကပါ။ ေဒသအစိုးရလို႕ေခၚတဲ့ တိုင္းနဲ႕ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္မေပးတာကို၊ ေျဖရွင္းဖို႕ကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာပဲ မူတည္ေနပါတယ္။ အထူးေလ့က်င့္ေနတဲ့ ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသအစိုးရမွာေတာင္၊ ျပည္နယ္အစိုးရမွာ အာဏာမရွိပါဘူး။ ကုန္သည္ပြဲစားမ်ားက ေပးတာယူ၊ ေကြ်းတာစား ဒါေလာက္ပဲ လုပ္ေနရပါတယ္။ အေမရိကန္၊ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဗီယက္နမ္ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မ်ားကို ယွဥ္ဖို႕မေျပာနဲ႕၊ ကြန္ျမဴနစ္တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေတြကိုေတာင္ မမွီပါဘူး။ တိုင္းျပည္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ေစတနာထားတဲ့ အစိုးရျဖစ္ပါမွ၊ ျပည္နယ္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားရဲ့ ယံုၾကည္မႈရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ အဓိကေတာ့ သယံဇာတခြဲေဝျခင္းကေန ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခပ္ရွင္းရွင္းေရးရမယ္ဆိုရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ အခြန္ေကာက္၊ ရတဲ့ေငြ KIO , Myanmar Gov ခြဲေဝေရးကို မလုပ္ေဆာင္ပဲ ကားပါမစ္၊ အလုပ္ပါမစ္၊လုိင္စင္မ်ားနဲ႕ လာဘ္ထိုး၊ ခြဲထုတ္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြမလုပ္သင့္ပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရမွာ KIO ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္မွ ၊ ျပည္နယ္အစိုးရမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ကိုယ္စားလွယ္ ပါဝင္မွ၊ ျပည္နယ္အစိုးရ အစစ္အမွန္ျဖစ္မွာပါ။ ဒီေွတာ့မွ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားလဲ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွာ ပါဝင္ျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအလာအလာ ေကာင္းမွာပါ။
အေရးအၾကီးဆံုးကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးသူမ်ား တကယ့္ညီအစ္ကိုစိတ္ရင္းနဲ႕ ဖိတ္ေခၚရင္၊ အင္အားနည္းတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အစစ္အမွန္ျငိမ္းခ်မ္းေရး အခ်ိန္တိုတြင္းရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ ဖက္ဒရယ္မူလည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာပါ။ ကားပါမစ္၊ လုပ္ငန္းလိုင္စင္မ်ားနဲ႕ ဆြဲေဆာင္၊ စည္းရံုးေနျခင္းဟာ အတုအေယာင္ျငိမ္းခ်မ္းေရးပါ။
ျမန္မာအစိုးရမင္းမ်ားကို ျမန္မာစာနဲ႕ဖက္ဒရယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေၾကာင္း တင္ျပေနသူတစ္ဦး ေျပာစကားကေတာ့ အားရစရာမရွိပါဘူး။ လက္ရွိလူၾကီးေတြနားလည္ေအာင္ အလြယ္ကူဆံုးစာလံုးမ်ားနဲ႕ ေရးသားတင္ျပရေၾကာင္း၊ အေျခအေနကေတာ့ မေကာင္းေၾကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အံုၾကြတိုက္ပြဲေတြ ၾကီးလာရင္ေတာ့ ၁၉၈၈လို နယ္စပ္ထြက္ေျပးရဦးမလား မသိဘူး… ဟု အားမလိုအားမရေျပာပါတယ္။ လက္ရွိလူၾကီးမ်ား အာဏာကိုဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္မထားလိုေပမဲ့ သူတို႕အနာဂါတ္၊ စည္းစိမ္စိတ္ခ်မႈကို လိုခ်င္ေနၾကပါတယ္။
အစိုးရ သေဘာသဘာဝ
အစိုးရဆိုတာေတာ့ အင္အားေကာင္းရင္၊ အတိုက္ခံပါတီေတြကိုျဖဳတ္၊ ပါတီတြင္းသေဘာထားမတူရင္ ျဖဳတ္၊ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ကိုေရာက္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္က ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တရားမွ်တေအာင္လုပ္ရပါတယ္။ ဒါမွ ခုရႈပ္မွေနာင္ရွင္းျဖစ္မွာပါ။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဥပေဒျပဳမႈအာဏာ၊ တရားစီရင္မႈအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ အဲဒီ(၃)မ်ိဳးကို မွ်တေအာင္လုပ္ရပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာဟာ အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္လို႕ အုပ္ခ်ဳပ္သူသမၼတကို ၂ၾကိမ္ထက္ပိုမအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ အေျခခံဥပေဒကိုဆြဲထားေလ့ရွိပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူသမၼတကလည္း ထိုင္ခံုေပၚထိုင္ျပီးရင္ အာဏာယစ္မူးသြားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ အစိုးရအေၾကာင္း နည္းနည္းေရးခ်င္ပါတယ္။
အာဏာရတာနဲ႕ System & Structure ကို လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ရပါေတာ့တယ္။ ပထမဆံုးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကေတာ့ အဖြဲ႕အတြင္း အားလံုးသေဘာတူညီခ်က္နဲ႕ စတင္ရပါတယ္။ စိတ္သေဘာထား တူညီသူမ်ား ၇၅% ရွိရင္ System & Sturcture ေဆာက္တည္ရတာ လြယ္ပါတယ္။ ၈ႏွစ္အတြင္း စနစ္ေကာင္း၊ လက္ေတြ႕ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အသစ္မွာ သေဘာထားတူသူမ်ားပဲ ဝန္ၾကီး၊ ဒု-ဝန္ၾကီးမ်ား လုပ္ရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ပါတီတစ္ခုတည္းက လူေတြပဲ အစိုးရအဖြဲ႕မွာ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ပါတီတစ္ခုတည္းမွာပဲ အုပ္စုေတြရွိေတာ့ ပါတီတူျပီး၊ အုပ္စုတူတဲ့ လူေတြပဲ ဝန္ၾကီး၊ ဒု-ဝန္ၾကီးေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။
ဥပမာ.. ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ သမၼတဦးသိန္းစိန္ သူနဲ႕အဆင္ေျပသူမ်ားကိုပဲ ဝန္ၾကီးရာထူးေတြ ေပးပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းအုပ္စုကလည္း အာဏာရၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေပမဲ့၊ ဦးေရႊမန္းနဲ႕နီးစပ္သူမ်ား သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရအဖြဲ႕ထဲ သိပ္မရွိပါဘူး။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွာ အတိုက္ခံ အင္အယ္ဒီပါတီဘက္ေတာ္သား တစ္ေယာက္မွမခန္႕ထားပါဘူး။
စစ္မွန္တဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္က Corruption & Nepotism ျခစားမႈနဲ႕ကိုယ့္လူရာထူးခန္႕တာမ်ိဳး မလုပ္ပါဘူး။ လူေတာ္လူေကာင္းေရြးခ်ယ္တတ္ျခင္းဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈအရည္အခ်င္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ လူေတာ္လူေကာင္း ၇၅% ရွိရင္ ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးအစိုးရလို႕သတ္မွတ္ရပါမယ္။ အဲ.. လူေတာ္လူေကာင္း ၂၅%ပဲရွိရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့အစိုးရလို႔ပဲ သတ္မွတ္ခံရမွာပါ။
အေမရိကန္အိုဘားမားအစိုးရႏွင့္ ထိုင္း၊ ခြ်န္လီပင္းအစိုးရ
ဥပမာ.. လက္ရွိအေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားအစိုးရမွာ ပါတီတြင္းအတိုက္အခံၾကီး ဟီလာရီကလင္တန္းကို ဝန္ၾကီးခန္႕ပါတယ္။ ေနာက္ ရီပါဘလီကင္၊ အတိုက္ခံပါတီၾကီးက လူ၂ဦးကိုလည္း ဝန္ၾကီးခန္႕အပ္ပါတယ္။ အိုဘားမား သမၼတတာဝန္ စတင္ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံၾကီး စီးပြားအၾကပ္တည္းထဲေရာက္ေနျပီး၊ အေၾကြးပတ္လည္ဝုိင္းေနတာကို ကယ္တင္ဖို႕ အစိုးရအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ သေဘာထားမတင္းမာသူ လူမည္းသမၼတ အိုဘားမားကို ေခါင္းေဆာင္တင္ေျမွာက္လိုက္ပါတယ္။ အိုဘားမားအတြက္ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွာ အတိုက္ခံေတြ ပါလာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို ဦးေႏွာက္ေျခာက္မွာပါ။ အခု အိုဘားမားအစိုးရ ၅ႏွစ္ေက်ာ္လာခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံၾကီး စီးပြားေရးအၾကပ္တည္းက ရုန္းထြက္လာႏိုင္စ ျဖစ္လာပါျပီ။
ေနာက္ဥပမာတစ္ခုကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားစီးပြားပ်က္ခ်ိန္ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားတိုးတက္ႏႈန္း ၉% နဲ႕ အျမင့္ဆံုးအေျခေနရွိခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းဘတ္ေငြ 1USD = 25Baht ကေန 54Baht အထိ ရုတ္တရက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ျမိဳ႕ၾကီးေတြက ထိုင္းကုမၸဏီမ်ား လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္း၊ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ျပဳတ္ၾကပါေတာ့တယ္။ အလုပ္သမားသန္းေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ျပီး ေတာရြာေတြကို ျပန္ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား ၆သိန္းေက်ာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံကထြက္ခြာရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာမ်ားစြာ ထုိင္းမွာအလုပ္စတင္ေနပါျပီ။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတန္ဖိုး ၇၅% ေစ်းက်သြားပါတယ္။ ထိုင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း) ခ်ာဘာလစ္ ရာထူးကႏႈတ္ထြက္ျပီး ပါလီမန္မွာ ယခင္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ခြ်န္လီပင္းရဲ႕ ညြန္ေပါင္းအစိုးရသစ္ တက္လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ေဒၚလာဘီလွ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ေခ်းေပးပါတယ္။ ထိုင္းကုမၸဏီမ်ားစြာ ေဒဝါလီမခံေအာင္ အစိုးရက က်ားကန္ေပးပါတယ္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ခြ်န္လီပင္း ရဲ့ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရဟာ ပါတီေပါင္း၁၂ခု စုေပါင္းထားျပီး၊ ပ်က္စီးသြားတဲ့ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကို IMF ဥေရာပဘံုေစ်းေခ်းေငြ ေဒၚလလာဘီလ်ံေပါင္း၂၀ေက်ာ္နဲ႕ ျပန္လည္ထူေထာင္ပါတယ္။ IMF ရဲ့နည္း အၾကံေပးခ်က္မ်ားကို လက္ေတြ႕အေကာင္ထည္ေဖၚပါတယ္။ သေဘာထားမတူတဲ့ ပါတီမ်ားက၊ ဝန္ၾကီးမ်ားစြာကို အုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အဖို႕ အလြန္ခက္ခဲတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ့ တာဝန္ၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး မ်က္ရည္နဲ႕ သူတို႕ပိုင္ဆိုင္တဲ့ေရႊ၊ရတနာ၊ေငြေၾကးမ်ားကို တိုင္းျပည္ထံအပ္ႏွံျပီး၊ အဲဒီပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ျပျပီး ေငြေခ်းႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္မွာ ျပည္သူေတြရဲ့ ေရႊ၊ရတနာ၊ေငြေၾကးမ်ားကို အစိုးရက ျပန္လည္ေပးအပ္ႏိုင္ခဲ့ျပီး၊ ထိုင္းႏိုင္ငံစီးပြားေရး နလံျပန္ထူလာတာ ၄ႏွစ္အၾကာ ၂၀၀၁မွာ 1US$=29Baht ေစ်းႏႈန္းျပန္လည္တည္ျငိမ္လာခဲ့ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္မ်ားလည္း ေပါမ်ားလာျပီး အခုဆို ျမန္မာအလုပ္သမား ၄သန္းေက်ာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ လာဘ္စားမႈမွာသန္႕ရွင္းတယ္လို႕ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ ခြ်န္လီပင္းဟာ သူ႕ဝန္ၾကီးမ်ားလာဘ္စားမႈေတြေၾကာင့္ ၂၀၀၁မွာ ရာထူးကႏႈတ္ထြက္သြားပါတယ္။ မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အေျခခံစားကုန္ေတြကို ေစ်းခ်ိဳေအာင္လုပ္ထားေပး၊ ပံ့ပိုးေပးျခင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႕အလြန္အတုယူစရာေကာင္းပါတယ္။ ျပည္တြင္းအင္အားစုမွ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ေတြ အင္အားေကာင္းေနျခင္းဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့အားသာခ်က္ပါ။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ
အျခားႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္းထက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံနဲ႕သင့္ေလွ်ာ္တာကိုပဲဦးတည္သင့္တယ္ ဆိုသူမ်ားဟာ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ကိုၾကိဳက္ႏွစ္သက္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတတဲ့ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို ကမၻာ့အဆင့္ျမင့္တင္ဖို႕ ျပည္တြင္း၊ျပည္ပ ျမန္မာအားလံုး ညီညြတ္စြာလုပ္ေဆာင္ဖို႕ဆိုရင္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းအလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕အသင့္ေလွ်ာ္ဆံုး ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အတိုက္ခံနဲ႕အစိုးရေခါင္းေဆာင္လူၾကီးမ်ားၾကားမွာ ညွိႏႈိင္းေပးတဲ့ဝန္ၾကီးမ်ား ထိေရာက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဦးေအာင္မင္း၊ ဦးစိုးသိမ္းတို႕လို႕ဝန္ၾကီးမ်ားရွိပါတယ္။ လက္ရွိသမၼတယိုဒိုယိုႏို အရင္သမၼတမ်ားလက္ထက္က ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ရာထူး Co-ordinating Minister လို ဝန္ၾကီးရာထူးျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ ယခင္က စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္ခဲ့ေပမဲ့အခုေတာ့ စစ္တပ္က မပါေတာ့ပါဘူး။ လက္ရွိအင္ဒိုနီးရွားသမၼတ ယူဒိုယိုႏိုလည္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းပါပဲ၊ အေနာက္ႏိုင္ငံမွာပညာဆည္းပူးခဲ့ဖူးျပီး၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဘဝကေန သတၱဳတြင္း/စြမ္းအင္ဝန္ၾကီးအျဖစ္ ၁၉၉၉မွာ တာဝန္ယူခဲ့ျပီး ေနာင္ပိုင္း သမၼတ၂ဆက္လက္ေအာက္မွာ Co-ordinating Minister အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၄မွာေတာ့ လက္ရွိသမၼတမာဂါဝတီ နဲ႕ယွဥ္ျပိဳင္အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီအေလ့က်င့္မ်ား၊ အမ်ားၾကီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉မွာ ဒုတိယသက္တမ္း ဆက္လက္အေရြးခံခဲ့ရပါတယ္။ လာဘ္စားမ်ားစြာျပည္ႏွက္ေနတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားအစိုးရကို သန္႕ရွင္းသူလို႕သတ္မွတ္ခံရတဲ့ သမၼတ ယူဒိုယိုႏို အစြမ္းကုန္ၾကိဳးစားတိုက္ဖ်က္ပါတယ္။ မလြယ္လွပါဘူး။ အခု ၂၀၁၄မာေတာ့ ျပည္သူ႕ၾကားက သမၼတေလာင္း ဂ်ိဳကိုဝီ ေရပန္းစားေနပါတယ္။ ဂ်ိဳကိုဝီဟာ ျပည္သူ႕ၾကားကျမိဳ႕ေတာ္ဝန္အျဖစ္ တကယ့္ကို ဆင္းရဲမြဲေတမႈေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျပီး၊ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ယခင္သမၼတေဟာင္း မဂါဝတီကိုယ္တိုင္ ေနရာေပးခံရသူျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကို အင္ဒိုနီးရွားသမၼတေရြးပြဲမွာ မဲဆြယ္မပါဖို႕၊ ပါဝင္ခ်င္ရင္လဲ စစ္တပ္ကထြက္ဖို႕ လက္ရွိသမၼတ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ယူဒိုယိုႏိုက သတိေပးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံေရးဟာ ျမန္မာအစိုးရက ဆက္လက္နမူနာယူေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားမွာ အတိုးတက္ဆံုး၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဆံုးအျဖစ္ ကမၻာ့ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူမ်ားရဲ့ ဦးစားေပးႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါတယ္။ မဲညစ္မႈေတြနဲ႕အႏိုင္ရသြားတဲ့ မေလးရွားအစိုးရအဖြဲ႕ ၂၀၁၃မွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို သေဘာက်ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းအေပါင္းပါမ်ားက မေလးရွားစတိုင္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႕လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးမပါဘူးဆိုတဲ့ထိုင္းႏိုင္ငံကေတာ့ ၂၀၁၄ ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္းေၾကာင့္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းထားေပမဲ့ မၾကာခင္ဖြဲ႕စည္းပံုအသစ္ေပၚလာျပီး၊ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးပံုမွန္သြားမဲ့သမိုင္းအစဥ္လာရွိပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွား ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရဟာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ စံနမူနာယူရပါမယ္။ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရျဖစ္ဖို႕ လက္ရွိအစိုးရက ျပည္သူ႕အက်ိဳးအတြက္ မေပးခ်င္လဲ၊ အင္အယ္ဒီပါတီမွ ဝန္ၾကီးတစ္ဦးျဖစ္ေစ တာဝန္ေပးသင့္ေနပါျပီ။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ
ကြ်ႏ္ုပ္ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ ေက်းရြာ၊ျမိဳ႕မ်ားစြာ ၂ လခရီးစဥ္ (ဧျပီ၊ေမ ၂၀၁၄) မွာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကေတာ့၊ ျမန္မာျပည္သားမ်ားဟာ အလြန္သနားစရာေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ႕ကေလးမ်ားဘဝဟာ ေရာင္းစားခံရတာကမွ လူလိုသူလို ေနရေသးတယ္ ဆိုတဲ့အေျခအေနမွာေရာက္ေနပါတယ္။ သူေဌးမ်ား၊ ပညာတတ္အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား၊ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားရဲ့ဝန္ထမ္းမ်ား ဘဝကေတာ့ ပိုျပီးအဆင္ေျပလာပါတယ္။ အခြန္ေကာက္ျခင္းနဲ႕ဘတ္ဂ်တ္ခ်ေပးေငြ အသံုးျပဳျခင္းေတြမွာ ဥပေဒစိုးမိုးလာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ျပည္သူလူထုပိုင္ (အစိုးရပိုင္) စက္ရံု၊ လုပ္ငန္း၊ ေျမေနရာမ်ားကို ပုဂၢလိကလြဲေျပာင္းယူေနပံုေတြ ဥပေဒလက္တစ္လံုးျခား လုပ္ေနပံုေတြ ျမင္ရတာ အင္မတန္ရင္နာဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံပိုင္ပစၥည္းမ်ားကို စစ္တပ္နဲ႕အစိုးရက ကာကြယ္ရမွာ၊ အခုေတာ့ သတို႕ပဲ အလြဲသံုးစားေနၾကတာေတြ အေရးယူမဲ့တေန႕ေတာ့ ေရာက္လာမွာပါ။ တေန႕တလံ ပုဂံဘယ္ေျပးမလဲ….။ ျပည္သူလူထုကေတာ့ ေအာက္ေျခ မွတ္ပံုတင္ရံုး၊ ေက်ာင္းဝင္ေၾကး၊ လမ္းတံတားျဖတ္ခေကာက္၊ ရဲနဲ႕တာဝန္ခံမ်ားရဲ့မတရားဖမ္းဆီးမႈ… ဒါေတြပဲျမင္ၾကပါတယ္။ High Level Corruption ဆိုတာ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံၾကီးေတြမွာေတာင္ ရွိပါတယ္။ အခုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Medium Level Corruption ေတြကို ထိန္းဖို႕ေတာင္ မရႏိုင္ပါဘူး။ ေငြေပးျပီး တရားႏိုင္တဲ့ ေခတ္ျဖစ္ေနလို႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လဲ ပိုက္ေဘာမိျပီး၊ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ၊ ဒီေတာ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဘာမွမလုပ္ပဲ၊ ထိပ္ဆံုးက အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးပဲ လုပ္ေနပံုရပါတယ္။
အားလံုးသိတဲ့အတို္င္းပါပဲ။ ျမန္မာအစိုးရဟာ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရတဲ့ ၆၀% ၾကံ့ခိုင္ေရးအမတ္မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ စစ္တပ္က ၂၅% ထည့္ထားျပီး၊ အတိုက္ခံမ်ားအင္အယ္ဒီနဲ႕တိုင္းရင္းသား ပါတီမ်ားဟာ ၂၀%ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ ၃ႏွစ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကာလအတြင္း အခက္ခဲမ်ားစြာၾကံဳေတြ႕ရာမွာ၊ အမ်ားစုကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို မလိုလားတဲ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လိုသူအုပ္စုျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ သူတို႕လိုလာတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလိုင္စင္၊ ပါမစ္ေတြ ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ ျငိမ္သြားတဲ့ပံုစံပါ။ အခုေတာ့ ဘာအခြင့္အေရးမွမရွိ၊ အာဏာမရွိ၊ ေငြမရွိတဲ့ အတိုက္ခံပါတီၾကီး အင္အယ္ဒီက ျပည္သူလူထုအင္အားသံုးျပီး အားစမ္းမႈစတင္လာပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႕ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္ေနပါတယ္။
လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးမ်ားကေတာ့ အလုပ္အလြန္ရႈပ္ေနေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ဂရုစိုက္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာလည္း ေကာ္မတီဖြဲ႕ျပီးလုပ္ေနၾကပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ အာဏာရပါတီအင္အားၾကီးေတာ့ ျပင္ဆင္တယ္ဆိုရံုပဲ လုပ္ၾကမွာေသခ်ာပါတယ္။ စစ္တပ္ကေတာ့ အာဏာသိမ္းခြင့္လဲ မရွိပါဘူး။ လက္ရွိအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား (စီနီယာစစ္ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းၾကီးမ်ား) ရဲ့ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာပဲ (Circle of Influence of ex-generals) ရွိေနပါေတာ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို လက္ရွိျမန္မာအစိုးရကိုယ္တိုင္ သေဘာတူေပမဲ့ အတိုက္အခံပါတီမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုဝင္လာမွာ စိုးရိမ္တဲ့သေဘာရွိပါတယ္။ ျမန္မာလႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီ ၃၂ဦးနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားျပီး၊ အင္အယ္ဒီကိုယ္စားလွယ္၂ဦး၊ ၾကံခိုင္ေရးနဲ႕စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစု ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အင္အယ္ဒီပါတီေတာင္ဆိုမႈေတြ ရရွိဖို႕မလြယ္လွပါဘူး။
နိဂံုး…
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္၊ စစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၊ လက္ရွိဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား သူတို႕ရဲ့ အခ်င္းခ်င္းလူမႈဆက္ဆံေရးအေျခအေနေကာင္းရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတိုးတက္လာမွာပါ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ စစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားပဲ အသာရေနတာ ႏွစ္ေပါင္း၆၀ၾကာပါျပီ။ အတိုက္အခံမ်ားကို ဝန္ၾကီးေနရာမ်ားေပးျပီး၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ထိုင္း၊ မေလးရွား ႏိုင္ငံမ်ားလို႕အစိုးရဖြဲ႕မ်ိဳးကိုေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ မညီညြတ္ရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံလို စစ္တပ္အာဏာသိမ္းတာေတြ ျဖစ္လာဦးမွာပါပဲ။ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္ဥကၠၾကီးက ၂၀၁၅က်မွ ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရျဖစ္ႏိုင္မယ္လို႕ေျပာပါတယ္။ ေအာက္ေျခေျပာင္းလဲမႈနဲ႕အထက္ပိုင္ေျပာင္းလဲမႈ ၂မ်ိဳးစလံုးတစ္ျပိဳင္တည္း ေျပာင္းလဲေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္တာထက္ အေရးၾကီးတာကေတာ့ ျမန္မာ့အစိုးရနဲ႕အတိုက္ခံေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား အေၾကာက္တရား၊ အမုန္းတရားေတြ ေမ့ထားဖို႕၊ တပ္မေတာ္နဲ႕ျပည္သူ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႕ျပည္သူ ပိုမိုနီးကပ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတကိုယ္တိုင္ ထပ္ျပီးေတြ႕ဆံုဖို႕ ညွိႏိႈင္းေပးမဲ့သူလိုေနပါတယ္။ ကာ/လံု စည္းေဝးလည္း ဆက္ျပီးလုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ ညွိႏိႈင္းေပးသူမ်ား အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ ရန္ျငိမ္းေအာင္လုပ္ေပးႏိုင္သူမ်ားဟာ ယခုဘဝ၊ ေနာင္ဘဝမွာလည္း စိတ္ခ်မ္းသာစြာ ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ဘာသာတရားမဆို ၾကားဝင္ညွိႏႈိင္းေပးသူမ်ားကို လူနတ္၊သာဓုေခၚၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အဲဒီလို စြန္႕လႊတ္အနစ္နာခံ၊ လုပ္ေဆာင္၊ ေျပာဆိုႏိုင္သူေတြ မ်ားလာျပီး၊ မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြေပၚလာရင္ေတာ့၊ တိုင္းျပည္ပိုေကာင္းလာမလားလို႕…။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
